Wyznaczony przepisami prawa zakres uprawnień upoważnia Rzecznika Praw Obywatelskich do prezentowania

(1)

Konferencja prasowa z udziałem ekspertów

III DEBATA PUBLICZNA

dotycząca warunków ustanowienia nowego systemu ochrony zdrowia gwarantującego

właściwe zabezpieczenie praw pacjentów

Warszawa dnia 22 listopada 2007 r Warszawa, dnia 22 listopada 2007 r.

(2)

PRAWO DO OCHRONY ZDROWIA PRAWO DO OCHRONY ZDROWIA

A KOMPETENCJE RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH

PRAWO DO OCHRONY ZDROWIA PRAWO DO OCHRONY ZDROWIA Art. 68 Konstytucji

Art. 68 Konstytucji

11 K żd K żd d hd h d d ii 1.

1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.

2.

2. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej władze publiczne zapewniają materialnej władze publiczne zapewniają materialnej, władze publiczne zapewniają materialnej, władze publiczne zapewniają

równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.

finansowanej ze środków publicznych. jj pp yy

Warunki i zakres udzielania świadczeń określa Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.

ustawa.

(3)

PRAWO DO OCHRONY ZDROWIA

A KOMPETENCJE RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH KOMPETENCJE RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH

KOMPETENCJE RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH Art 208 Konstytucji

Art 208 Konstytucji Art. 208 Konstytucji Art. 208 Konstytucji 1.

1. RzecznikRzecznik PrawPraw ObywatelskichObywatelskich stoistoi nana strażystraży wolnościwolności ii prawpraw człowiekaczłowieka ii obywatelaobywatela określonychokreślonych ww KonstytucjiKonstytucji ii prawpraw człowiekaczłowieka ii obywatelaobywatela określonychokreślonych ww KonstytucjiKonstytucji oraz

oraz ww innychinnych aktachaktach normatywnychnormatywnych..

2.

2. ZakresZakres ii sposóbsposób działaniadziałania RzecznikaRzecznika PrawPraw Obywatelskich

Obywatelskich określaokreśla ustawaustawa..

Oby ate sk c

Oby ate sk c ok eś aok eś a usta austa a..

Rzecznik,

Rzecznik, podejmującpodejmując określoneokreślone sprawysprawy –– nana wniosekwniosek obywateli

obywateli lubyy lub ichich organizacji,organizacji, organówgg j ,j , organów samorządówgg samorządów lubąą lub zz własnejwłasnej inicjatywyinicjatywy –– korzystakorzysta zz przyznanychprzyznanych mumu różnorodnych

różnorodnych środkówśrodków działaniadziałania oo charakterzecharakterze procesowym

procesowym orazoraz postulatywnympostulatywnym..

(4)

PRAWO DO OCHRONY ZDROWIA

A KOMPETENCJE RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH KOMPETENCJE RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH KOMPETENCJE RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH W związku z rozpatrywanymi sprawami Rzecznik może W związku z rozpatrywanymi sprawami Rzecznik może przedstawiać właściwym organom, organizacjom i instytucjom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony wolności i praw człowieka i obywatela.j y p y (art. 16 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich)

Apolityczny urząd Rzecznika Praw Obywatelskich może byćp y y ą y y miejscem, w którym – z udziałem ekspertów oraz zainteresowanych stron – wypracowane zostaną rozwiązania systemowe, przedstawiane następnie opinii publicznej i odpowiednim władzom państwowym

i odpowiednim władzom państwowym.

(5)

W i i k

Wyznaczony przepisami prawa zakres uprawnień upoważnia Rzecznika Praw Obywatelskich do prezentowania

Obywatelskich do prezentowania

propozycji zmian systemowych, w szczególności w obszarach

w szczególności w obszarach

podstawowych dla życia społecznego,

do których z pewnością należy zaliczyć y p ą y y

SYSTEM OCHRONY ZDROWIA (SOZ)

(6)

SOZ – działania Rzecznika Praw Obywatelskich

Twierdzenie, iż polski system ochrony zdrowia znajduje się w głębokim kryzysie jest nieprawdziwe, nieadekwatneg y y j p do rzeczywistości. Określenie „kryzys” nie może dotyczyć czegoś, co nie istnieje, co nigdy nie zostało właściwie zbudowane.

Wystąpienie RPO podczas debaty sejmowej na temat ochrony zdrowia, 7 czerwca 2006 r.

Warunkiem rzeczywistego rozwiązania istniejących problemów w obszarze ochrony zdrowia jest podjęcie merytorycznej debaty publicznej podjęcie merytorycznej debaty publicznej i uzgodnienie warunków ustanowienia nowego systemu ochrony zdrowia.

(7)

SOZ – działania Rzecznika Praw Obywatelskich

Rzecznik Praw Obywatelskich:

¾

¾ monitorował prace Ministerstwa Zdrowia monitorował prace Ministerstwa Zdrowia ––

¾

¾ monitorował prace Ministerstwa Zdrowia monitorował prace Ministerstwa Zdrowia

postępy we wdrażaniu ustalonych przez Ministra postępy we wdrażaniu ustalonych przez Ministra Priorytetów

Priorytetów zmian w SOZzmian w SOZ

¾

¾ powołał Zespół ekspertów którzy opracowali powołał Zespół ekspertów którzy opracowali

¾

¾ powołał Zespół ekspertów, którzy opracowali powołał Zespół ekspertów, którzy opracowali

podstawowe założenia systemu ochrony zdrowia, podstawowe założenia systemu ochrony zdrowia, najskuteczniej zapewniającego bezpieczeństwo najskuteczniej zapewniającego bezpieczeństwo zdrowotne obywateli

zdrowotne obywateli zdrowotne obywateli zdrowotne obywateli

¾

¾ otworzył publiczną debatę nt. nowego systemu otworzył publiczną debatę nt. nowego systemu ochrony zdrowia (konferencje prasowe z

ochrony zdrowia (konferencje prasowe z

d ł k db ł d h 3 l

d ł yy k (( db ł j pj p d h 3 l

udziałem ekspertów odbyły się w dniach 3 lipca udziałem ekspertów odbyły się w dniach 3 lipca 2007 r. i 10 lipca 2007 r.)

2007 r. i 10 lipca 2007 r.)

(8)

Wydarzenia ostatnich miesięcy, w szczególności związane z akcją protestacyjną szczególności związane z akcją protestacyjną lekarzy oraz pielęgniarek i położnych, jak również powstała konieczność wdrożenia

d h l

norm dotyczących czasu pracy personelu medycznego dowodzą, że praktyka stosowania jedynie doraźnych rozwiązań nie stosowania jedynie doraźnych rozwiązań nie może zagwarantować ani podstawowych praw pacjenta, ani doprowadzić do

p p j p

stabilizacji zawodowej i ekonomicznej

pracowników służby zdrowia, na co Rzecznik

wskazywał wielokrotnie w licznych

komunikatach i oświadczeniach.

(9)

PUBLICZNA DEBATA

Dziękuję za wyrażone opinie i uwagi dotyczące Dziękuję za wyrażone opinie i uwagi dotyczące Dziękuję za wyrażone opinie i uwagi dotyczące Dziękuję za wyrażone opinie i uwagi dotyczące programu, które przedstawiły:

programu, które przedstawiły:

¾

¾ Polska Izba UbezpieczeńPolska Izba Ubezpieczeń

¾

¾ Naczelna Rada LekarskaNaczelna Rada Lekarska

¾

¾ Okręgowa Izba Lekarska w WarszawieOkręgowa Izba Lekarska w Warszawie

¾

¾ K jK j I b Di I b Di tó L btó L b tt jj h h

¾

¾ Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych Dziękuję również

Dziękuję również dziennikarzomdziennikarzom, którzy podjęli , którzy podjęli Dziękuję również

Dziękuję również dziennikarzomdziennikarzom, którzy podjęli , którzy podjęli się prezentacji programu w różnych mediach.

się prezentacji programu w różnych mediach.

Z f k j i f j ż dj d i ł i Z satysfakcją informuję, że podjęte działania oraz

przedstawione założenia docelowego SOZ zostały przyjęte z aprobatą.

(10)

W i b h ii k li j h W ocenie obecnych partii koalicyjnych:

¾

„Polska zasługuje na sprawny,

i dli i lid h

sprawiedliwy i solidarny system ochrony zdrowia” (PO)

d ” d

¾

„Zdrowie” jest jednym z 10

strategicznych kierunków działania (PSL) Liczymy zatem na życzliwe przyjęcie

naszych postulatów przez decydentów!

(11)

KIERUNKI ZMIAN SYSTEMOWYCH W ORGANIZACJI I FINANSOWANIU OCHRONY ZDROWIA

1.

1. WprowadzenieWprowadzenie zasadyzasady współodpowiedzialnościwspółodpowiedzialności pacjenta

pacjenta zaza swojeswoje zdrowiezdrowie ii ograniczenieograniczenie ww tenten sposób

sposób roszczeniowejpp roszczeniowej postawyjj ppostawy niektórychp yy niektórych pacjentów,yy pacjentów,p jp j ,, w

w zamianzamian zaza realnyrealny dostępdostęp dodo świadczeńświadczeń medycznych,

medycznych, przyprzy jednoczesnymjednoczesnym ograniczeniuograniczeniu zakresu

zakresu obowiązkówobowiązków państwapaństwa..pp

Czynniki

Czynniki warunkującewarunkujące zdrowiezdrowie (wg(wg Lalonda)Lalonda)::

10

10 %% -- systemsystem ochronyyy ochrony zdrowia,yy zdrowia, 20,, 20 %% -- czynnikiczynniki genetyczne,yy genetyczne,gg yy ,, 20

20 %% -- środowisko,środowisko, 5050 %% -- stylstyl życiażycia

=>

=> należynależy zatemzatem wprowadzićwprowadzić czynnikiczynniki motywującemotywujące dodo podejmowania

podejmowania działańdziałań zapobiegawczychzapobiegawczych ii dodo prozdrowotnychprozdrowotnych zachowań

zachowań zachowań zachowań W

W dniudniu 1414 listopadalistopada 20072007 rr.. ww BiurzeBiurze RPORPO zostałazostała podpisanapodpisana Karta

Karta ŻywieniaŻywienia ii Aktywnościyy Aktywności Fizycznejyy Fizycznej Dzieciyy jj Dzieci ii MłodzieżyMłodzieżyyy w

w SzkoleSzkole

(12)

22 ObOb i ki k tt jj bb t lit li tt ii 2.

2. ObowiązkowaObowiązkowa partycypacjapartycypacja obywateliobywateli ww systemiesystemie ochrony

ochrony zdrowia,zdrowia, zgodniezgodnie zz zasadązasadą „każdy„każdy stosowniestosownie do

do możliwości,możliwości, bezbez względuwzględu nana zakreszakres potrzebpotrzeb zdrowotnych”

zdrowotnych”

zdrowotnych zdrowotnych (zasada

(zasada solidarnościsolidarności społecznejspołecznej ii równegorównego traktowania)traktowania)

¾

¾ WyłączenieWyłączenie rolnikówrolników podlegającychpodlegających ubezpieczeniuubezpieczeniu społecznemuspołecznemu rolników

rolników zz mocymocy ustawy,ustawy, którzyktórzy prowadząprowadzą działalnośćdziałalność rolnicząrolniczą nana gruntach

gruntach rolnychrolnych zz ponoszeniaponoszenia ciężarówciężarów składkiskładki nana ubezpieczenieubezpieczenie zdrowotne

zdrowotne –– pomimopomimo wykazywaniawykazywania dochodowejdochodowej zdolnościzdolności zdrowotne

zdrowotne pomimopomimo wykazywaniawykazywania dochodowejdochodowej zdolnościzdolności płatniczej

płatniczej –– ww ocenieocenie RzecznikaRzecznika PrawPraw ObywatelskichObywatelskich nienie możemoże znaleźć

znaleźć racjonalnegoracjonalnego uzasadnieniauzasadnienia.. WobecWobec powyższegopowyższego ww dniudniu 12

12 listopadalistopada 20072007 rr.. skierowanyskierowany zostałzostał wniosekwniosek dodo TrybunałuTrybunału Konstytucyjnego

Konstytucyjnego oo zbadaniezbadanie zgodnościzgodności zz KonstytucjąKonstytucją zasadzasad Konstytucyjnego

Konstytucyjnego oo zbadaniezbadanie zgodnościzgodności zz KonstytucjąKonstytucją zasadzasad finansowania

finansowania zz budżetubudżetu państwapaństwa składekskładek nana ubezpieczenieubezpieczenie zdrowotne

zdrowotne rolnikówrolników (Sygn(Sygn.. aktakt KK 5858//0707))..

(13)

¾

¾ ObowiązekObowiązek objęciaąą objęcia ubezpieczeniemjęję ubezpieczeniem ii odprowadzeniempp odprowadzeniem składkipp składki zdrowotnej

zdrowotnej zaza ściśleściśle określoneokreślone grupygrupy osób,osób, takichtakich jakjak chorzychorzy psychicznie,

psychicznie, dziecidzieci ii młodzieżmłodzież dodo 1818 rokuroku życia,życia, kobietykobiety ww ciąży,ciąży, osoby

osoby niedołężne,niedołężne, oo ileile nienie podlegająpodlegają ubezpieczeniuubezpieczeniu zz innychinnych tytułów,

tytułów, powinienpowinien spoczywaćspoczywać nana gminiegminie..

¾

¾ PrzyjęciePrzyjęcie tejtej zasadyzasady oznaczaoznacza również,również, żeże obywatelobywatel ponosiponosi

¾

¾ PrzyjęciePrzyjęcie tejtej zasadyzasady oznaczaoznacza również,również, żeże obywatelobywatel ponosiponosi ryzyko

ryzyko związanezwiązane zz nieprzystąpieniemnieprzystąpieniem dodo systemusystemu ochronyochrony zdrowia,

zdrowia, coco podkreślapodkreśla suwerennośćsuwerenność podejmowanychpodejmowanych decyzjidecyzji ii konieczność

konieczność ponoszeniaponoszenia ichpp ich konsekwencjikonsekwencji..jj

(14)

3. Zdefiniowanie koszyka świadczeń gwarantowanych finansowanych ze

dk bl h k k

środków publicznych oraz koszyka świadczeń ponadstandardowych

h łf

wymagających współfinansowania,

zawierających procedury i ich wyceny.

(15)

4. 4. Skonstruowanie trójfilarowego systemu, Skonstruowanie trójfilarowego systemu, w ramach którego:

w ramach którego:

¾

¾ II filarfilar obejmieobejmie świadczeniaświadczenia gwarantowane,gwarantowane, otrzymywane

otrzymywane ww ramachramach składkiskładki nana zdrowotnezdrowotne ubezpieczenie

ubezpieczenie obowiązkoweobowiązkowe ubezpieczenie

ubezpieczenie obowiązkoweobowiązkowe,,

¾

¾ IIII filarfilar obejmieobejmie świadczeniaświadczenia spozaspoza zakresuzakresu świadczeń

świadczeń gwarantowanychgwarantowanych ww ramachramach składkiskładki

b k

b k gg ff yy bb dd l bl b obowiązkowej,

obowiązkowej, finansowanefinansowane bezpośredniobezpośrednio lublub zz ubezpieczenia

ubezpieczenia dodatkowegododatkowego,,

¾

¾ IIIIII filarfilar obejmieobejmie pozostałepozostałe świadczenia,świadczenia, jakjak npnp..

¾

¾ IIIIII filarfilar obejmieobejmie pozostałepozostałe świadczenia,świadczenia, jakjak npnp..

ubezpieczenia

ubezpieczenia nana długiedługie życie,życie, ww całościcałości finansowane

finansowane bezpośredniobezpośrednio lublub dziękidzięki ubezpieczeniu

ubezpieczeniu komercyjnemukomercyjnemu ubezpieczeniu

ubezpieczeniu komercyjnemukomercyjnemu..

(16)

5. 5. Wprowadzenie Wprowadzenie dodatkowych dodatkowych ubezpieczeń ubezpieczeń,, gwarantujących

gwarantujących dostęp dostęp do do szerszego szerszego

kk d d k l k k l k

zakresu

zakresu świadczeń, świadczeń, aa nie nie omijanie omijanie kolejki, kolejki, podnoszenie

podnoszenie standardu standardu pobytowego pobytowego lub lub bb l k l k

wybór

wybór lekarza lekarza..

(17)

6. 6. Wprowadzenie Wprowadzenie konkurencji konkurencji między między ł t ik i

ł t ik i bli bli i i ii t t i i płatnikami,

płatnikami, publicznymi publicznymi ii prywatnymi, prywatnymi, w

w obszarze obszarze świadczeń świadczeń zdrowotnych, zdrowotnych, w w tt k k i i k k k k ś i d ś i d ń ń tym

tym w w zakresie zakresie koszyka koszyka świadczeń świadczeń gwarantowanych

gwarantowanych..

Zmiany

Zmiany systemowesystemowe powinnypowinny byćbyć poprzedzonepoprzedzone zbudowaniemzbudowaniem narzędzi

narzędzi politykipolityki zdrowotnej,zdrowotnej, takichtakich jakjak systemsystem informatyczny,informatyczny, zasady

zasady sprawozdawczości,yy psprawozdawczości, koszykp ,, koszyk świadczeńyy świadczeń gwarantowanychgwarantowanychgg yy itp

itp.. NarzędziaNarzędzia tete powinnypowinny byćbyć ww gestiigestii MinistraMinistra Zdrowia,Zdrowia, aa nienie płatnika

płatnika..

(18)

7. 7. Wprowadzenie Wprowadzenie standardów standardów procedur procedur medycznych

medycznych ii ustalenie ustalenie poziomu poziomu

ff ll

referencyjnego

referencyjnego szpitali szpitali oraz oraz wyznaczenie

wyznaczenie sieci sieci szpitali szpitali odpowiednio odpowiednio d

d d d kk k k h h

do

do rodzaju rodzaju ii jakości jakości wykonywanych wykonywanych świadczeń

świadczeń medycznych, medycznych, aa nie nie według według klucza

klucza akademickiego akademickiego..

(19)

8. 8. Wprowadzenie Wprowadzenie częściowej częściowej odpłatności odpłatności za za wyżywienie

wyżywienie ii zakwaterowanie zakwaterowanie w w szpitalach, szpitalach, dł

dł d d hh kł d h kł d h

według

według zasad zasad stosowanych stosowanych w w zakładach zakładach opiekuńczo

opiekuńczo--leczniczych leczniczych ii pielęgnacyjno pielęgnacyjno--

k h

k h ll

opiekuńczych

opiekuńczych w w celu celu zapewnienia zapewnienia pacjentom

pacjentom należytych należytych standardów standardów utrzymania

utrzymania..

(20)

9. 9. Uporządkowanie Uporządkowanie przepisów przepisów prawnych prawnych regulujących

regulujących funkcjonowanie funkcjonowanie systemu systemu ochrony

ochrony zdrowia zdrowia (np (np.. w w zakresie zakresie opieki opieki długoterminowej)

długoterminowej)..

(21)

10. 10. Etapowe Etapowe wprowadzanie wprowadzanie nowych nowych zasad zasad funkcjonowania

funkcjonowania systemu systemu ochrony ochrony zdrowia zdrowia ii ubezpieczeń

ubezpieczeń zdrowotnych zdrowotnych dla dla osób osób poniżej poniżej np

np.. 45 45 roku roku życia, życia, przy przy zachowaniu zachowaniu gwarancji

gwarancji bezpieczeństwa bezpieczeństwa zdrowotnego zdrowotnego dla dla osób

osób starszych starszych _yy ..

(22)

KOSZYK ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH

Egzekucja praw pacjenta, bez wyraźnego

określenia zakresu świadczeń zdrowotnych y

finansowanych ze środków publicznych –

koszyka świadczeń gwarantowanych, jest y g y , j

znacznie utrudniona. Dopiero jego przyjęcie

umożliwi otwarcie kolejnych j y etapów p

niezbędnych zmian..

(23)

ZAPRASZAM DO UDZIAŁU W DYSKUSJI!

Uwagi i opinie prosimy przesyłać na adres:

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa

serwisprasowy@rpo.gov.pl