Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
ISSN 1733-4381, vol. 13, issue 4 (2011), p. 19-28 http://awmep.org
Utilization of selected fractions from biodegradable municipal waste for
reclamation of degraded areas
Wojciech HRYB1
1 Katedra Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów, Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki,
Politechnika Śląska, ul. Konarskiego 18A ,44-100 Gliwice, tel.: 32-23-72-104
Abstract
Article presents the results of research selected from the biodegradable fraction of municipal waste - paper, cardboard and textiles in terms of their use as a component of material used for the reclamation of degraded land. Research related to the selected physicochemical properties of fertilizer and relevant for the purpose of these fractions and determine their optimal mix of compost. Innovation Izoling technology was also presented, which uses waste fractions of paper, paperboard and textiles for reclamation of degraded land.
Keywords: municipal waste, fractions biodegradable, Izoling Streszczenie
Wykorzystanie wybranych biodegradowalnych frakcji z odpadów komunalnych do rekultywacji terenów zdegradowanych W artykule przedstawiono wyniki badań wybranych frakcji biodegradowalnych pochodzących z odpadów komunalnych – papier, tektura, tekstylia pod kątem możliwości ich wykorzystania jako komponentu masy stosowanej do rekultywacji terenów zdegradowanych. Badania dotyczyły wybranych właściwości nawozowych i fizykochemicznych istotnych z punktu widzenia przeznaczenia tych frakcji oraz określenia ich optymalnej mieszanki z kompostem. Zaprezentowano również innowacyjną technologię Izoling, która wykorzystuje odpadowe frakcje papieru, tektury i tekstyliów do rekultywacji terenów zdegradowanych.
Słowa kluczowe: odpady komunalne, biodegradowalne frakcje, Izoling.
1. Wstęp
Nowoczesny system gospodarki odpadami obejmuje szereg technologii pozwalających na odzysk w tym recykling odpadów. Celem tych działań jest ograniczenie odpadów kierowanych na składowiska, a szczególnie odpadów biodegradowalnych oraz realizacja określonych poziomów odzysku i recyklingu odpadów. Dla sprawnego działania systemu gospodarki odpadami potrzebny jest rozwinięty system zbiórki odpadów obejmujący selektywną ich zbiórkę, jak i sortownie odpadów, do których trafią zarówno odpady zmieszane, jaki i te z selektywnej zbiórki.
W artykule przedstawiono możliwość wykorzystania wybranych frakcji biodegradowalnych pochodzących z odpadów komunalnych jako komponentu masy stosowanej do rekultywacji terenów zdegradowanych. Proces ten możemy zakwalifikować zgodnie z załącznikiem do ustawy o odpadach jako proces odzysku - rozprowadzanie na powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszania gleby – proces R10 lub proces R14 do rekultywacji biologicznej zamkniętego składowiska lub jego części (tzw. okrywy rekultywacyjnej). Aby wykorzystać do powyższych celów uzyskany produkt należy spełnić wymagania rozporządzeń, co do możliwości ich wykorzystania - odnoszących się do procesu odzysku R10 i R14 (Dz. U. 2011 nr 86 poz. 476, Dz. U. 2006 nr 49 poz. 356).
Frakcje bidegradowalne wchodzące w skład odpadów komunalnych mogą być także kompostowane – wtedy, gdy uzyskamy nawóz spełniający ustawę o nawozach i nawożeniu proces taki możemy zakwalifikować jako R3 - czyli recykling organiczny.
Technologia Izoling to technologia rekultywacji terenów zdegradowanych z wykorzystaniem masy Izoling, której komponentem są biodegradowalne odpady z papieru, tektury i odpady tekstylne.
Część z frakcji odpadów komunalnych nie jest wydzielana na instalacjach sortownia ze względu na wysokie koszty procesu, brak zbytu lub niskie przychody wynikające z ich sprzedaży. Papiernie często nie chcą skupować papieru i tektury wydzielonego z odpadów komunalnych z powodu ich wysokiego zabrudzenia i zawilgocenia.
Papier i tektura stanowią znaczny udział we frakcji balastowej trafiającej z polskich sortowni na składowiska. Kolejną frakcją niewykorzystaną jest frakcja tekstyliów pochodząca z odpadów komunalnych. Frakcje te zaliczane są do odpadów biodegradowalnych i ich wykorzystanie ma znaczenie w świetle obowiązujących przepisów wymagających ograniczenia udziału substancji organicznej w odpadach trafiających na składowisko. W roku 2013 i 2020 musimy ograniczyć masę odpadów biodegradowalnych trafiających na składowiska i tak w 2020 roku będziemy mogli składować jedynie 35% masy odpadów biodegradowalnych (w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 roku). Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZZO) powinien obejmować oprócz sortowni także kompostownię odpadów biodegradowalnych – przykładem takiego zakładu jest np. Zakład Segregacji i Kompostowni w Zabrzu. Dlatego produktem ZZO może być także materiał (masa) wykorzystywany do rekultywacji i rewitalizacji terenów zdegradowanych. W skład produktu – masy Izoling wchodzi m. in. zawilgocony i zabrudzony papier, tektura i tekstylia - włókniste odpady pochodzenia roślinnego, które do tej pory nie znajdowały nabywców. Technologia Izoling opiera się na wykorzystaniu posegregowanej frakcji odpadów komunalnych pozyskanej np. z instalacji sortowania.
Wymienione wyżej materiały doposażone w adsorbenty i biologiczny zaczyn saprofityczny stanowią uniwersalny materiał rekultywacyjny o parametrach porównywalnych z humusem, ale z racji odporności na erozję i umiarkowaną cenę, nie posiadających odpowiednika w stosowanych dotąd metodach rekultywacji. Masa Izoling wykorzystywana jest do rekultywacji zdegradowanych terenów poprzemysłowych, nieużytków i szlamowisk. [1]
Izoling jest jedną z kompleksowych technologii recyklingu wybranych odpadów komunalnych. Jej produkt to chroniony materiał o nazwie Izoling przygotowany przede wszystkim z rozwłóknionej makulatury i włókien tekstylnych z dodatkiem środka dezynfekującego. Podstawowym materiałem wsadowym do produkcji Izolingu są mokre kartony, gazety, szmaty. Zawiera on w swoim składzie od 20% do 80% rozdrobnionej makulatury, od 10 do 70% rozdrobnionych tkanin oraz materiałów włóknistych (naturalnych i sztucznych), od 4% do 40% wody oraz od 1% do 5% środków dezynfekujących. Masę tę dodatkowo wzbogaca się środkami adsorpcyjnymi w ilości 5-30%. [2]
Zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639) wszystkie przedsiębiorstwa, które produkują, importują lub sprzedają opakowane towary, mają obowiązek zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Już w 2014 roku wymagany będzie 60% poziom recyklingu dla odpadów opakowaniowych z papieru i tektury.
Dlatego w przypadku makulatury o niskiej przydatności do recyklingu surowcowego w papierni, rozwiązaniem może być kompostowanie tych frakcji lub zastosowanie technologii Izoling pozwalającej na wykorzystanie papieru, tektury i tekstyliów. Zaznaczyć należy także, że w przyszłości technologia ta może współistnieć przy nowoczesnych ZZO równolegle z technologią formowania paliw, ponieważ do materiału stosowanego do rekultywacji trafiłaby jedynie ta część frakcji papieru, tektury i tekstyliów, która charakteryzuje się wysoką wilgotnością (rzędu 40 – 50%).
Producenci nawozów oraz właściciele kompostowni winni ze szczególną starannością dobierać komponenty, z których produkowany jest kompost tak, aby spełniać wymagania stawiane nawozom organicznym w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 czerwca 2008 roku (Dz. U. nr 119, poz. 765) w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu.
A
ArrcchhiivveessooffWWaasstteeMMaannaaggeemmeennttaannddEEnnvviirroonnmmeennttaallPPrrootteeccttiioonn,,vvooll..1133iissssuuee44((22001111)) 2211
2. Badania fizyko-chemiczne badanej próbki
2.1 Ogólna charakterystyka próbki
Próbka została pobrana w kabinie sortowania ręcznego z instalacji sortowania MPGK Alba z Chorzowa ze strumienia odpadów komunalnych. Próbka do badań (wstępnie rozdrobniona) dostarczona została 15.02.06. Próbka składa się z frakcji papieru, tektury ~50% masy próbki i tekstyliów ~50% masy próbki. Próbka zawierała widoczne drobno zmielone elementy metalowe pochodzące z tekstyliów - zamki, guziki, elementy ozdobne. Wysegregowane w kabinie sortowniczej z odpadów komunalnych frakcje (papier, tektura i tekstylia) stanowiące po zmieszaniu i rozdrobnieniu próbkę do badań charakteryzowały się dużym stopniem zawilgocenia i zabrudzenia. Fakt ten często jest barierą dla ich materiałowego czy energetycznego wykorzystania. Trafiają one najczęściej z polskich sortowni jako tzw. ,,balast” na składowiska odpadów komunalnych. Wysoka wilgotność i stopień zabrudzenia frakcji papieru, tektury i tekstyliów wynika głównie z kontaktu tych frakcji z frakcją odpadów kuchennych obecną w zmieszanych odpadach komunalnych.
2.2 Analiza otrzymanych wyników badań
W tabeli 2.2.1 przedstawiono wyniki badań próbki badanych odpadów. Tabela 2.2.1. Wyniki badań fizyko-chemicznych
Rodzaj oznaczeń: Metoda bandanas,
norma, uwagi Wynik Jednostka
Barwa próbki popielato - brązowa
Gęstość nasypowa dla materiału suchego -
uziarnienie < 5 mm 0,140 Mg/m
3
Wilgotność całkowita
dostarczonej wstępnie
rozdrobnionej próbki 26,3 %
Ogólna zawartość substancji organicznej PN-Z-15011-3:2001 Ogólna zawartość substancji organicznej 89,68 (RSO + NSO), Zawartość popiołu:10,32 % s. m. Węgiel organiczny, rozkładalne i nierozkładalne substancje organiczne PN-Z-15011-3:2001 węgiel organiczny 24,6 RSO 52,32 NSO 37,36 % s. m. Test fitotoksyczności Z zastosowaniem nasion rzeżuchy ogrodowej (wyniki opracowano za pomocą testu studenta)
badanie 1 x=6,24 5,10 ≤ µ ≥7,38 ślepa pr: x=9,40 7,76 ≤ µ ≥ 11,04; badanie 2 x= 4,56 3,768≤ µ ≥5,351 ślepa pr: x=5,24 4,595 ≤ µ ≥ 5,885 Fosfor ogólny PN-Z-15011-3:2001 0,35 % s. m.
Substancje humusowe metoda Czesny’ego 6,34 % s. m.
Potas PN-Z-15011-3:2001 0,185 % s. m.
Azot ogólny PN-Z-15011-3:2001 0,42 % s. m.
Kapilarna pojemność wodna 147,8 % s. m.
Współczynnik
przepuszczalności (filtracji) k K= 0,22 (16
0
Badana próbka charakteryzuje się ciemnym - popielato-brązowym zabarwieniem. Materiał ten po zmieszaniu z innymi komponentami (kompost, adsorbery, środki dezynfekujące, nawozy sztuczne, nasiona roślin i inne) ma ciemne zabarwienie, co wpływa pozytywnie na właściwości termiczne masy Izoling stosowanej jako podłoże dla ukorzenienia i wzrostu roślin fitoremediacyjnych. Ciemna barwa przyśpiesza nagrzewanie się gleb wiosną, przedłużając okres wegetacji roślin.
Wilgotność całkowita badanej próbki wynosi 26,3%. Do badań dostarczony został rozdrobniony materiał. W czasie procesu rozdrabniania nastąpił znaczny ubytek wilgoci. Wilgotność papieru, tektury i tekstyliów pochodzących z odpadów komunalnych jest bardzo wysoka - dochodzi do 50%. Wynika ona głównie z kontaktu z frakcją biologiczną znajdującą się w odpadach komunalnych. To dyskwalifikuje często jej wykorzystanie materiałowe, ale stanowi atut przy wykorzystaniu jako komponent – wsad do masy Izoling znajdującej zastosowanie przy rekultywacji i rewitalizacji gruntów zdegradowanych.
Na strukturę masy Izoling główny wpływ ma udział tektury, papieru, tekstyliów (stopień ich rozdrobnienia - wielkość ziarna) ilość dodawanego kompostu (jego jakość i uziarnienie) i innych dodatków. Struktura masy Izoling decyduje o stosunkach wodnych, wpływa na jej przepuszczalność, pojemność wodną.
Badana próbka charakteryzuje się wysokim współczynnikiem przepuszczalności (filtracji) k = 0,22 cm/s (160C), wielkość ta odpowiada dolnemu zakresowi dla współczynnika filtracji żwiru drobnego. Należy stwierdzić, że masa Izoling charakteryzuje się dużą przepuszczalnością, co wyeliminuje niekorzystny na terenach rekultywowanych spływ powierzchniowy i wypłukiwanie materiału glebotwórczego. Zwiększony spływ powierzchniowy oznacza gorsze wykorzystanie wody opadowej przez gleby jak również powoduje wzmożoną ich erozję. Dłuższa stagnacja wody na powierzchni gleby może powodować wymakanie roślin fitoremediacyjnych, zmniejszanie natlenienia gleby, nasilenia się procesów redukcyjnych itp.. Z drugiej jednak strony gleby zbyt przepuszczalne są równocześnie za suche. Zachodzą w nich straty składników nawozowych usuwanych wraz z infiltrującą wodą opadową. Dlatego zaleca się mieszać badany komponent masy Izoling z kompostem i innymi dodatkami (adsorbery) mającymi za zadanie zatrzymanie składników nawozowych i zmniejszenie infiltracji wody przez warstwę.
Badana próbka charakteryzuje się także wysoką kapilarną pojemnością wodną – 147,8 % s. m., co wpływa pozytywnie na stosunki wodne w glebie. Pojemność wodna wiąże się ściśle z podsiąkiem wody, co ma bardzo duże znaczenie dla rozwoju roślin, ponieważ ubytki wody w strefie korzeniowej mogą być częściowo lub całkowicie uzupełnione. Im wyższe rozdrobnienie komponentów masy Izoling (mniejsza grubość uziarnienia) tym wyższa pojemność wodna masy Izoling.
Gęstość nasypowa badanej próbki wynosi 0,140 Mg/m3 (próbka sucha, wielkość uziarnienia < 5 mm). Niewielka gęstość nasypowa powodować będzie konieczność poniesienia wysokich kosztów związanych z transportem masy Izoling na teren planowanego do rekultywacji terenu. Dlatego zaleca się produkcję masy Izoling w korelacji z zakładami zagospodarowania odpadów. Zakład zagospodarowania odpadów (instalacja sortowania) pozyskuje ze strumienia odpadów komunalnych główne komponenty masy Izoling: szmaty, papier i tekturę. Materiał ten kierowany jest do urządzeń rozdrabniających znajdujących się na terenie zakładu. Rozdrobnienie pozwala na uzyskanie odpowiedniego uziarnienia masy Izoling do celów rekultywacyjnych. Następnie do masy winien być dozowany w odpowiedniej ilości środek dezynfekujący np. wapno. Zaleca się mieszać masę Izoling z kompostem w odpowiednich proporcjach i tak uzyskaną mieszankę transportować na miejsce jej wykorzystania.
Oznaczone w badanej próbce pierwiastki: azot, fosfor i potas należące do podstawowych składników nawozowych występują w badanej próbce w niewielkich ilościach. Dlatego zaleca się wzbogacenie mieszanki przez dodanie odpowiednich dawek nawozów bądź też zmieszanie badanych komponentów z kompostem dobrej jakości.
Zawartość ogólnej substancji organicznej w badanej próbce jest wysoka i wynosi 89,7% s. m.. Zawartość rozkładalnych substancji organicznych wynosi 52,3% s. m. Badana próbka zawiera 24,6% s. m. węgla organicznego.
Przeprowadzony test fitotoksyczności wykazał brak toksyczności badanej próbki, jednak zauważalny jest zmniejszony przyrost korzenia rzeżuchy ogrodowej w porównaniu z próbą kontrolną na wodzie destylowanej. Przyczyną mniejszego przyrostu długości korzenia na próbce Izoling mogła być obecna w niej frakcja metali. Późniejsze badania zawartości metali w próbce (patrz tabela 2.2.2) wykazały podwyższoną zawartość miedzi 520 mg/kg s.m. i cynku 656 mg/kg s.m. wynikającą najprawdopodobniej z obecności w badanej próbce
A
ArrcchhiivveessooffWWaasstteeMMaannaaggeemmeennttaannddEEnnvviirroonnmmeennttaallPPrrootteeccttiioonn,,vvooll..1133iissssuuee44((22001111)) 2233 rozdrobnionych elementów metalowych; powodem może być także zawartość metali ciężkich w niektórych farbach drukarskich jak i barwnikach stosowanych w tekstyliach. Podwyższona zawartość miedzi i cynku w badanej próbce działa hamująco na wzrost roślin.
Tabela 2.2.2. Zawartość metali ciężkich w badanej próbce Zawartość metali ciężkich w badanej próbce
Jednostka Zn Pb Cd Cr Cu Ni Co
mg/kg s.m. 656 59 1,40 35 520 72 5,0
2.3 Badanie wyciągu
Wyciąg wodny sporządzono ze 100 g próby surowej - powietrzno-suchej i wstępnie rozdrobnionej zgodnie z PN-Z-15009:1997. Wyniki badań wyciągu przedstawiono w tabeli 2.3.1.
Tabela 2.3.1. Wyniki badań wyciągu badanej próbki odpadów Rodzaj oznaczenia: Metoda badania,
norma Wynik Jednostka
Odczyn pH PN-Z-15011-3:2001 7,07 (temp. 200C) Przewodność elektrolityczna 1052 (temp. 25 0 C) µS Zasadowość zm i zp Zm=4,2 Zp=0 mval/dm 3 Kwasowość kpi km Kp= 1, Km= 0 mval/dm 3
Twardość ogólna 7,5 mval/ dm3
Chlorki met. argentometryczna 146 mg Cl - /dm3
Siarczany met. wagowa 60,2 mg SO4/dm
3
Utlenialność w
środowisku kwaśnym 2,125 mg O2/dm
3
Badana próbka ma odczyn obojętny 7,07 - posiada zdolności buforowe, przez co reguluje i stabilizuje odczyn w miejscu zastosowania masy Izoling. Oznaczone w badanym wyciągu łatwo rozpuszczalne w wodzie sole (chlorki i siarczany) występują w badanej próbce w niewielkich ilościach.
Analizowane w wyciągu wskaźniki i parametry mieszczą się w granicach wartości dopuszczalnych dla ścieków wprowadzanych do wód i do ziemi zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego ( Dz. U. nr 168 poz.1763 z 2004 roku).
Przeprowadzone badania próbki stałej jak i wyciągu wykazały możliwość zastosowania masy Izoling zgodnie z przedstawioną przez producenta technologią do celów rekultywacji i rewitalizacji terenów zdegradowanych.
3. Badania wazonowe – poszukiwanie optymalnej mieszanki badanej próbki z kompostem
Celem przeprowadzonych badań wazonowych było poszukiwanie optymalnych dla wzrostu roślin mieszanek głównego komponentu masy Izoling z kompostem. Do badań pobrano dojrzały kompost pochodzący z kompostowni pryzmowej w Zabrzu. Kompost pobrano z różnych punktów pryzmy i zmieszano otrzymując w ten sposób uśrednioną próbkę. Główny komponent masy Izoling uzyskano w wyniku wymieszania rozdrobnionych tekstyliów, papieru i tektury. W tabeli 3.1 przedstawiono podstawowe dane dotyczące składników mieszanki.Tabela 3.1. Podstawowe dane dotyczące komponentu masy Izoling i kompostu
Właściwości: Komponent masy Izoling Kompost
Wilgotność % 21 47
Gęstość nasypowa kg/m3 67 520
Kompost z głównym komponentem masy Izoling zmieszano w różnych proporcjach objętościowo-masowych. Proporcje, w jakich zmieszano te składniki przedstawiono w tabeli 3.2.
Tabela 3.2. Proporcje, w jakich zmieszano kompost z komponentem masy Izoling Komponent Izolingu (udział masowy) -wilgotność 21% Kompost (udział masowy) -wilgotność 47 % Stosunek wagowy komponentu Izolingu do kompostu stosunek objętościowy komponent Izolingu do kompostu Wazon A - 100 % 0:1 0:1 Wazon B 5 % 95 % 1:20 1:8 Wazon C 10 % 90 % 1:10 1:4 Wazon D 20 % 80 % 1:5 1:1
W ramach realizacji badań notowano przebieg temperatur, opadów, nawożenia i częstości podlewania w czasie doświadczenia. We wszystkich wazonach zapewnione były takie same warunki bytowania dla roślin (nasłonecznienie, wilgotność podłoża, ilość dodawanego nawozu). Rysunek 3.1 przedstawia przygotowany do badań wazonowych główny komponent masy Izoling i kompost. Natomiast rysunek 3.2 przedstawia kiełkującą w poszczególnych wazonach trawę.
Rys. 3.1.Wygląd komponentów, z których przygotowano mieszanki stosowane w badaniach
A
ArrcchhiivveessooffWWaasstteeMMaannaaggeemmeennttaannddEEnnvviirroonnmmeennttaallPPrrootteeccttiioonn,,vvooll..1133iissssuuee44((22001111)) 2255
Rys. 3.3. Tempo kiełkowania nasion trawy w poszczególnych wazonach
Rysunek 3.4 przedstawia szybkość przyrostu trawy w zależności od udziału komponentu masy Izoling w mieszance.
Rys. 3.4. Tempo wzrostu trawy w poszczególnych wazonach
Przeprowadzone badania wykazały, że dodatek Izolingu ma wpływ na rozwój trawy (tempo kiełkowania i jej wzrost), ale tylko w pierwszym okresie wzrostu roślin. Już w 69 dobie po wysianiu trawa we wszystkich wazonach charakteryzowała się zbliżonym przyrostem – patrz rysunek 3.5.
Ilość wykiełkowanych nasion trawy
0
50
100
150
200
250
300
350
400
7
10
Doby L ic z b a k ie łk ó wkompost - wazon A
5 % Izolingu - wazon B
10 % - Izolingu wazon C
20 % - Izolingu wazon D
Szybkość przyrostu trawy
0
50
100
150
200
250
7
10
17
31
61
Doby Ś re d n ia d łu g o ś ć tr a w y [ m m ]wazon A (100 %
kompost)
wazonB (dodatek 5 %
Izolingu)
wazon C (dodatek 10 %
izolingu)
wazon D(dodatek 20 %
Izolingu)
Rys. 3.5. Wielkość przyrostu trawy w poszczególnych wazonach po 69 dniach po wysianiu
Wraz z postępującym stopniem rozkładu przez mikroorganizmy glebowe rozdrobnionego papieru, tektury i tekstyliów zawartych w masie Izoling tempo wzrostu trawy jest szybkie. Dodatek masy Izoling do kompostu nie wpływa negatywnie na ilość wykiełkowanych nasion trawy, ponieważ już w 10 dobie po wysianiu ilość wykiełkowanych źdźbeł trawy była porównywalna dla wszystkich wazonów.
Badania wykazały, że dodatek masy Izoling w ilości 5 i 10% w badanej mieszance nie wpłyną w sposób znaczący na rozwój trawy, ponieważ po 61 dobach od wysiania trawa w wazonie z kompostem i w wazonach z dodatkiem 5 i 10% Izolingu osiągnęła taki sam poziom wzrostu.
Należy podkreślić także, że zapewnienie obecnie 10% udziału masy Izoling w mieszance z kompostem może sprawić spore trudności, ponieważ brak jest systemu pozyskania głównych składników masy Izoling z odpadów komunalnych. Jedyną szansą jest stworzenie systemu pozyskania tych komponentów przy współpracy z instalacjami sortowania odpadów. System taki został stworzony przy współpracy z instalacją sortowanią w MPGK w Zabrzu, gdzie stworzono wzorcowy system pozyskania głównych komponentów masy (głównie papieru i tektury), wytwarzania masy Izoling (urządzenia rozdrabniające itp.) i mieszania jej z kompostem pozyskanym z przylegającej do zakładu kompostowni pryzmowej.
4. Zakłady Zagospodarowania Odpadów w powiązaniu z technologią Izoling
Pomysł na wytwarzanie materiału do rekultywacji terenów zdegradowanych z dodatkiem odpadowych frakcji papieru, tektury i tekstyliów w powiązaniu z sortownią i kompostownią zaowocował powstaniem pierwszego tego typu przedsięwzięcia w Polsce w sortowni i kompostowni MPGK w Zabrzu w 06.2006 roku. Główną ideę przedstawionej powyżej technologii i przykładowe rezultaty jej wdrożenia przedstawia rysunek 4.1 i 4.2.
A
ArrcchhiivveessooffWWaasstteeMMaannaaggeemmeennttaannddEEnnvviirroonnmmeennttaallPPrrootteeccttiioonn,,vvooll..1133iissssuuee44((22001111)) 2277
Rys. 4.1. Technologia wykorzystania frakcji biodegradowalnych do rekultywacji zdegradowanych terenów przemysłowych w powiązaniu z ZZO [3]
Rys. 4.2 Przykład rekultywacji terenu (Czeladź) jako efekt wykorzystania odpadowych substancji biodegradowalnych [3]
5. Podsumowanie
Przeprowadzone badania fizyko-chemiczne wykazały możliwość wykorzystania wybranych frakcji z odpadów komunalnych – papier, tektura i tekstylia jako komponentu materiału stosowanego do rekultywacji terenów
zdegradowanych. Należy starannie dobierać wsad do masy stosowanej do rekultywacji terenów zdegradowanych tak by gotowa mieszanka mogła być zastosowana do rekultywacji terenów zdegradowanych. Badania wazonowe pozwoliły określić optymalny udział tych frakcji w kompoście.
Technologia ta ma szansę rozwoju przy współpracy z lokalnymi sortowniami i kompostowniami na terenach zdegradowanych przez przemysł np. na Górnym Śląsku. Wykorzystanie frakcji papieru, tektury i tekstyliów pozwoli na ograniczenie ilości frakcji biodegradowalnej kierowanej na składowiska, jak również na realizację obowiązku odzysku odpadów opakowaniowych z papieru i tektury.
Masa Izoling posiada symbol 38.32.39.0 (2009) Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Została również sporządzona norma zakładowa na jej wytwarzanie opisująca między innymi jej właściwości, sposób wytwarzania, magazynowania i transportu. Dlatego masa Izoling jest produktem o konkretnych właściwościach.
Literatura
1. www.izoling.pl z dnia 15.12.2007
2. SKALMOWSKI K. - praca zbiorowa, Poradnik gospodarowania odpadami, wyd. Dashoefer Sp. z o. o., Warszawa 2001
3. HRYB W., Analiza optymalizacyjna procesów segregowania i sortowania odpadów, Rozprawa doktorska, maszynopis dostępny w bibliotece Katedry Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów, Gliwice 12.2007 Pozycja literaturowa
