Egzamin ósmoklasisty. Język polski - próbne testy z odpowiedziami

(1)

DODATEK DO „GAZETY WYBORCZEJ" 22 LISTOPADA 2018

EGZAMIN ÓSMOKLASISTY

Próbny test z odpowiedziami

Język POLSKI 2

^ZESZYT

• arkusz

z przykładowymi zadaniami

• rozwiązania

i odpowiedzi

(2)

Magazyn do nauki angielskiego

 biurowy small talk

 pożyteczne idiomy

 test predyspozycji językowych

 przegląd prasy anglojęzycznej

W SPRZEDAŻY

33858120

(3)

We wrześniu 2017 roku weszła w życie reforma edukacji, która rozpoczęła proces wygaszania gim- nazjów i przywróciła ośmioklasowe podstawówki. System, który funk- cjonował przed 1999 rokiem, został reaktywowany jednak tylko pozornie.

W rzeczywistości nowa ośmiokla- sowa podstawówka ma niewiele wspólnego z tą, w której kształcili się rodzice obecnych nastolatków.

Zmieniły się czasy, podstawy progra- mowe i wymagania wobec uczniów.

Ci, którzy w tym roku jako pierwsi poszli do klas ósmych, są w wyjątkowo trudnej sytuacji.

Nie tylko przecierają szlaki, ale też mierzą się ze szczególnie wysoko postawioną poprzeczką. Mają mnó- stwo nauki, bo cały materiał, który dotąd omawiano w trakcie trzech lat gimnazjum, został skompilo- wany w programie klasy siódmej i ósmej. Uczniowie nie mogą jednak odpuścić, bo wiosną wezmą udział w szczególnie trudnej rekrutacji do szkół średnich. Ósmoklasiści spo- tkają się w niej z ostatnimi absol- wentami wygaszanych gimnazjów.

Co prawda teoretycznie obie grupy kandydatów nie będą między sobą konkurować, bo szkoły średnie utwo- rzą dla nich odrębne klasy. Szkolne budynki nie są jednak z gumy i dy- rektorzy już zapowiadają, że cho- ciaż postarają się zwiększyć liczbę klas pierwszych, to na pewno jej nie podwoją. W tej sytuacji olbrzymie znaczenie dla uczniów będzie miał wynik egzaminu ósmoklasisty, bo to on zadecyduje o przyjęciu do wymarzonej szkoły. Nic dziwne-

go, że uczniowie drżą przed nim, zwłaszcza że egzamin ósmoklasisty też jest nowością i nikt do końca nie wie, czego się po nim spodziewać.

Ale bez obaw. O tym, jak ma wy- glądać egzamin ósmoklasisty, wiadomo już całkiem sporo. Podsumujmy zatem dostępne informacje.

Polski,

matematyka i język

Egzamin ósmoklasisty sprawdza określone w podstawie programo- wej wiadomości i umiejętności, które uczniowie zdobywali przez cały okres nauki w podstawówce, czyli od klasy pierwszej. Podzielony zostanie na trzy części.

Do pierwszej części, z języka polskiego, ósmoklasiści przystąpią 15 kwietnia o godz. 9. Na rozwią- zanie zadań będą mieli 120 minut.

W arkuszu egzaminacyjnym znaj- dą się zarówno zadania zamknię- te, w których uczeń będzie musiał wybrać odpowiedź spośród podanych, jak i otwarte, wymagające uzupełnienia zdania lub krótkiego tekstu, samodzielnego stworzenia krótkiego tekstu (np. ogłoszenia, zaproszenia, dedykacji) oraz napi- sania wypracowania. W zadaniach szczególny nacisk zostanie poło- żony na sprawdzanie umiejętności związanych z argumentowaniem, wnioskowaniem i formułowaniem opinii. Sprawdzane będą również kompetencje literackie, kulturowe i językowe uczniów. Uczniowie powinni znać treść i problematykę lektur obowiązkowych, ale - dla uła-

twienia - tylko tych, które omawiali w klasie siódmej i ósmej.

16 kwietnia, również o godz. 9, zaplanowano egzamin z matematyki. Przeznaczony na niego czas wyniesie 100 minut. Tak jak w przypadku egzaminu z języka polskiego, uczniowie będą mierzyć się z zadaniami zamkniętymi i otwartymi.

Wśród zadań otwartych znajdą się zarówno takie, które będzie można rozwiązać typowym sposobem, jak i wymagające zastosowania niestan- dardowych metod rozwiązywania.

Będą sprawdzały m.in. sprawność rachunkową, umiejętność rozumo- wania i argumentacji.

17 kwietnia uczniowie napiszą ostatni egzamin, z języka obcego no- wożytnego. Do 30 września ósmokla- siści musieli zdecydować, czy chcą zdawać język angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski, ukraiński czy włoski, ale uwaga:

każdy uczeń mógł wybierać tylko spośród języków, których uczy się w szkole w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Na egzamin z języka obcego przewidziano 90 minut. W arkuszu znajdą się zadania zamknięte i otwarte. Większość z zadań otwartych wymagać będzie uzupełnienia podanego tekstu. W arkuszu mogą wystąpić też zadania, w których uczeń na podstawie tekstu w języku obcym przekazywać będzie informacje w języku pol- skim. Pojawi się również zadanie polegające na napisaniu dłuższej wypowiedzi. Postawi ono ucznia w określonej sytuacji z życia co- dziennego i sprawdzi, czy potraﬁ łby

on porozumieć się z obcokrajowcem, np. udzielając mu informacji lub uzyskując wyjaśnienia, opowiadając o jakimś wydarzeniu lub składając mu życzenia czy propozycję.

Weź długopis, telefon zostaw w domu

Na każdy z egzaminów uczeń przy- nieść może ze sobą wyłącznie przy- bory do pisania: pióro lub długopis z czarnym tuszem, a w przypadku egzaminu z matematyki również linijkę.

Na egzaminie nie wolno korzystać z kalkulatora oraz słowników. Nie wolno także mieć ze sobą na sali żadnych urządzeń telekomunika- cyjnych.

Uczniowie szkół lub oddziałów, w których zajęcia są prowadzone w języku mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języku regionalnym, mogą rozwiązywać zadania z matematyki w języku swojej mniejszości, pod warunkiem, że rodzice do 30 września złożyli w szkole stosowną deklarację. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami eduka- cyjnymi przystępują do egzaminu ósmoklasisty w warunkach dosto- sowanych do ich potrzeb - to znaczy otrzymują odpowiednio dostoso- wane arkusze, mogą mieć też wy- dłużony czas na rozwiązanie zadań.

Laureaci lub ﬁ naliści olimpiad przedmiotowych i laureaci kon- kursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim i ponadwojewódz- kim zostają zwolnieni z egzaminu z przedmiotu, którego dotyczyła

olimpiada lub konkurs i automa- tycznie uzyskują z niego najwyż- szy wynik.

Ósmoklasiści, którzy z przyczyn losowych lub zdrowotnych nie przy- stąpią do egzaminu w kwietniu, dostaną na to szansę w terminach dodatkowych, odpowiednio 3, 4 i 5 czerwca o godz. 11.

Zda każdy, kto przystąpi

Wyniki egzaminów ósmoklasiści poznają 14 czerwca, zaś 21 czerwca odbiorą w szkołach zaświadczenia potrzebne podczas rekrutacji do szkół średnich. Na zaświadczeniu dla każdego przedmiotu podany zostanie wynik procentowy oraz wynik na skali centylowej, umoż- liwiający uczniowi porównanie się z rówieśnikami z całego kraju.

Egzamin ósmoklasisty jest egzaminem obowiązkowym, co oznacza, że każdy uczeń musi do niego przystąpić, aby ukończyć szkołę. Ale uwaga: nie jest określony minimalny wynik, jaki należy uzyskać, dlatego egzaminu ósmoklasisty nie można nie zdać.

Dlatego zamiast się stresować, warto przysiąść do powtórek i sprawdzić swoją wiedzę, rozwią- zując przykładowe zadania, przy okazji oswajając się z formułą egzaminu. A przed samym egzaminem, zamiast zakuwać do późna, zrobić coś dla siebie: iść na spacer, spotkać się z przyjaciółmi, obejrzeć dobry ﬁ lm. Będzie dobrze!

Dziś oddajemy w Wasze ręce próbny egzamin z języka polskiego.

Powodzenia! ⁺

W kwietniu uczniowie podstawówek przystąpią do pierwszych w historii egzaminów ósmoklasisty.

Jak każda nowa sytuacja, budzi on w młodzieży lęk. Czy ósmoklasiści mają powody do obaw?

MAGDALENA WARCHALA

Egzamin ósmoklasisty?

NIE MOŻNA

go nie zdać!

(4)

PRZYKŁADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY EGZAMIN ÓSMOKLASISTY:

JĘZYK POLSKI

Instrukcja dla ucznia:

1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 21 zadań 2. Wpisz swój kod oraz PESEL w wyznaczonym miejscu.

3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.

4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem.

Nie używaj korektora.

5. Rozwiązania zadań, w których musisz samodzielnie sformułować odpowiedzi, zapisz czytelnie i starannie. Pomyłki przekreślaj.

6. W arkuszu znajdują się różne typy zadań. Odpowiedzi do nich zaznacz lub zapisz w wyznaczonych miejscach.

7. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.

Powodzenia!

Czas pracy: 120 minut

Liczba punktów do uzyskania: 53

Tekst 1.

Rutger Bregman – ur. w 1988 r., holenderski historyk. Jego przełożona na kilkanaście języków „Utopia dla realistów. Jak zbudować idealny świat” to jedna z najbardziej dyskutowanych książek społecznych ostatnich lat.

„KATARZYNA WĘŻYK: Pierwszy rozdział Twojej książki jest jak ze Stevena Pinkera¹: żyjemy w najlepszym ze światów, w najlepszym czasie.

RUTGER BREGMAN: Jasne, gdyby zrobić globalny sondaż i zapytać ludzi o biedę, przemoc i głód, większość odpowiedziałaby, że jest coraz gorzej. Nic dziwnego, media pokazują głównie korupcję, wojny i terroryzm. Ale jeśli spojrzeć na staty- styki ONZ czy Banku Światowego, zobaczymy, że przez ostatnie 30 lat zrobiliśmy niesamowity postęp. O połowę spadła śmiertelność dzieci, podobnie jak skrajna bieda. Głodu jest coraz mniej. To też najbezpieczniejszy okres w historii.

Ale „Utopia dla realistów”? To nie sprzeczność sama w sobie?

Każdy kamień milowy cywilizacji, wszystko to, co dziś uznajemy za zdroworozsąd- kowe – demokracja, pozbycie się niewolnictwa, prawa kobiet, wolność wypowiedzi – było kiedyś utopijnymi fantazjami. Każdy wspaniały pomysł wykluł się w głowie osoby uznanej za szaleńca. Zadaniem intelektualistów jest wymyślanie tych szalo- nych idei, a potem sprawianie, że staną się bardziej realne. I o tym jest moja książka.

Nie jesteś fanem homo oeconomicus – teorii, że człowiek kieruje się maksyma- lizacją zysków.

Bo empirycznie udowodniono, że to nieprawda. Istoty ludzkie to stworzenia po- szukujące w życiu sensu. […] Zakładanie, że ludzie, którzy myją toalety, zmieniają pieluchy czy zbierają śmieci, nie odnajdują w swojej pracy radości, pachnie elitary- zmem. Badania pokazują, że salowe w szpitalu mają poczucie sensu, bo gdyby nagle przestały pracować, wielu pacjentów by umarło. […] Pod koniec lat 60. zastrajkowali śmieciarze w Nowym Jorku. Strajk potrwał sześć dni. Okazało się, że bez śmiecia- rzy miasto nie jest w stanie funkcjonować, więc do dziś zarabiają bardzo dobrze.”

Katarzyna Wężyk, Marzycieli pilnie zatrudnię. Postęp bierze się z nierealistycznych pomysłów, wywiad w: http://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,23881616,marzycieli-pilnie-zatrudnie-postep-bierze-sie-z.html, dostęp: listopad 2018.

1 Steven Pinker – amerykański psycholog, popularyzujący różne dyscypliny na- ukowe.

Zadanie 1. (0-1)

Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Tekst 1. to przykład A/B, do którego pretekstem stała się książka o utopii, uważanej przez autora za C/D.

A. reportażu B. wywiadu

C. ideę trudną do zrealizowania D. miejsce trudno dostępne

Zadanie 2. (0-1)

Zaznacz właściwy wyraz i odpowiednie dokończenie zdania.

Wyrażenie kamień milowy zostało użyte w Tekście 1. w znaczeniu

A. dosłownym

i oznacza

1. ważny termin kończący szereg zadań.

2. kamienny słupek przy drodze wskazujący odległość jednej mili.

B. przenośnym 3. wydarzenie szczególnie ważne w historii jakiejś społeczności.

Zadanie 3. (0-1)

Którą z mitologicznych postaci można nazwać takim intelektualistą, o których mówi Rutger Bregman?

A. Prometeusza.

B. Heraklesa.

C. Dedala.

D. Syzyfa.

Zadanie 4. (0-1)

Oceń prawdziwość zdań dotyczących Tekstu 1. Zaznacz P, jeśli zdanie jest praw- dziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.

1 Według R. Bregmana współczesne media spełniają ważną rolę, ponieważ przekazują nam pełną wiedzę o otaczającym nas świecie. ^{P F} 2 R. Bregman twierdzi, że dla większości ludzi najważniejszym

motywem działania jest wymierny zysk ﬁ nansowy. ^{P F}

Zadanie 5. (0-3)

„Filmowy „Zośka” zachwycił za to Nikolettę Parchimowicz: – Zakochałam się w tej postaci. Ma głęboką osobowość, jest bardzo odważny. Aktor zagrał świetnie, choć nie wiem, czy odpowiednio odzwierciedlił cechy prawdziwego „Zośki”.”

Tomasz Urzykowski, Czy zszargano bohaterów? Widzieliśmy już „Kamienie na szaniec”, wywiad w: http://

warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,54420,15540196,Czy_zszargano_bohaterow__Widzielismy_juz__Kamienie.

html, dostęp: listopad 2018

Przytoczona opinia dotyczy filmu zrealizowanego na podstawie jednej z lektur obowiązkowych.

a) Podaj informacje na jej temat.

Tytuł ____________________________, autor ___________________________________

Pseudonimy dwóch pozostałych głównych bohaterów: _____________________________

Akcja powieści rozpoczyna się w ________ roku, a kończy w roku ________ .

b) Czy bohaterów tej powieści można nazwać marzycielami? W odpowiedzi odwołaj się do przynajmniej jednego konkretnego wydarzenia z lektury i Tekstu 1.

____________________________________________________________________________________________

(5)

Zadanie 6. (0-2)

a) Uzupełnij schemat przedstawiający rodzinę wyrazu śmieciarz. Wpisz w odpowied- nie miejsca tabeli właściwe słowa w taki sposób, aby utworzyć rodzinę wyrazów.

Wykorzystaj odpowiednie formanty spośród podanych.

-ak -nik -ka po- -arz wy-

b) Uzupełnij zdanie.

W rodzinie wyrazu śmieciarz zachodzi wymiana głosek ____________.

„otulić” nim nędzę człowieka i bogactwo Natury. A zaraz potem śniegi zaczynają topnieć, by ustąpić miejsca świeżo kiełkującemu życiu. Ten rok przemija jak każdy inny, swoim własnym, niezmiennym rytmem, ale dla ludzi jest on niepowtarzal- ny i dla każdego inny. Jednym płynie zbyt szybko, innym za wolno. Najeźdźcy najchętniej chcieliby zatrzymać Czas, ale ten płynie naprzód, niestrudzenie.”

Dorota Terakowska, Córka Czarownic, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998r, s. 310-315.

Zadanie 7. (0-1)

Z przytoczonego fragmentu można wywnioskować, że akcja powieści nie obejmuje A. ostatnich lat rządów Najeźdźców.

B. początków niewoli podbitego narodu.

C. znaczenia i roli pieśni dla trwania narodu.

D. sposobów utrzymywania władzy przez Najeźdźców.

Zadanie 8. (0-3)

a) Uzupełnij zdanie. Wpisz słownie w lukę odpowiedni liczebnik.

Z ostatniego akapitu można wywnioskować, że Najeźdźcy zostaną pokonani w (777) __________________________________________________________ roku swego panowania.

b) Podkreśl prawidłową odpowiedź. Liczba użyta w zdaniu jest przykładem liczebnika (głównego / porządkowego / zbiorowego).

c) Wyjaśnij, dlaczego rządy Najeźdźców skończą się właśnie wtedy. W odpowiedzi odwołaj się do symbolicznego znaczenia liczby.

siedem – siódemka uważana była na staroż. Bliskim Wschodzie za liczbę świętą, może pod wpływem liczby znanych wówczas ruchomych ciał niebieskich (Słońce, Księżyc i 5 planet), które według astrologów miały decydować o losach ludzkich.

[…] Pitagorejczycy uważali 7 za liczbę mistyczną, bo złożoną z dwóch liczba od niepamiętnych czasów uważanych za szczęśliwe (3+4).

Hasło: Siedem, [w:] Słownik mitów i tradycji kultury, Władysław Kopaliński, PIW, Warszawa 1998, s. 1063

____________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________

Zadanie 9. (0-2)

„Niekiedy wydawało się, że Pieśń Jedyną śpiewa także wiatr, że spływa ona strumieniem rzeki i niosą ją obłoki na niebie. Że trel każdego ptaka zawiera w sobie jej melodię;

że słychać ją w pluśnięciach deszczu o szyby.”

D. Terakowska, dz. cyt. s. 311

Nazwij środek stylistyczny, jaki tworzą podkreślone wyrazy, i wyjaśnij, jaką pełni on funkcję w tekście Doroty Terakowskiej.

Nazwa środka __________________________________

Funkcja __________________________________________________________________________________

Zadanie 10. (0-2)

a) Wypisz z tekstu trzy informacje, które mówią o tym, w jaki sposób pieśń jest prze- kazywana.

_________________________________________________________________________________

b) Wyjaśnij, jak zachowują się obecnie, a jak zachowywali się dawniej Najeźdźcy wobec Pieśni Jedynej.

_________________________________________________________________________________

wyraz podstawowy

wyraz pochodny

– nazwa miejsca wyraz pochodny

– nazwa wykonawcy czynności

wyraz pochodny – nazwa pojazdu

Tekst 2.

„Więc ten rok był rokiem bardzo złożonym i niejednolitym, zależnie od tego, kto go oceniał. W dawnym Wielkim Królestwie także przeżywano ten rok niezwykle intensywnie i wydawał się inny niż wszystkie.

Wyczuwało się, że wszędzie narasta atmosfera wyczekiwania i napięcia. Wy- czekiwanie na C o ś, co ma nastąpić, przybrało w Najeźdźcach postać zabobon- nego lęku, który paraliżował ich, lub wręcz przeciwnie – czynił jeszcze bardziej okrutnymi niż zazwyczaj. Za to ich zniewoleni poddani coraz bardziej, z dnia na dzień, z miesiąca na miesiąc, prostowali swe zgarbione, schylone w lęku przed uderzeniem bata plecy; ich oczy rozjaśniała nadzieja, ba, niekiedy nawet słychać było ich śmiech, a w serca wstępowała odwaga. Po wsiach i miastach, szczególnie wieczorem i nocą, coraz częściej było słychać zmienną melodię Pieśni Jedynej – a Najeźdźcy, zamiast ścinać jak zazwyczaj głowy śpiewakom, woleli udawać, że niczego nie słyszą, jakby melodia ta odbierała im resztki odwagi.

Wydawało się, że Pieśń Jedyną śpiewa także wiatr, że spływa ona strumieniem rzeki i niosą ją obłoki na niebie. Że trel każdego ptaka zawiera w sobie jej melodię;

że słychać ją w pluśnięciach deszczu o szyby. Oszaleli ze strachu Najeźdźcy zaty- kali wówczas uszy, zamykali oczy, próbowali pogrążyć się we śnie lub pijaństwie, byle o tym zapomnieć. […]

Ten znaczący 776 rok niewoli przechodzi jak inne swoim własnym rytmem, od rozpasanego lata do żółtej, sennej jesieni, by potem przyoblec ziemię w biały śnieg,

(6)

Zadanie 11. (0-1)

„W dawnym Wielkim Królestwie także przeżywano ten rok niezwykle intensywnie…”

Tamże, s. 310

Oceń prawdziwość zdań odnoszących się do powyższego cytatu. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.

1 Przytoczony fragment wypowiedzenia to zdanie bezpodmiotowe. P F 2 Podkreślone wyrazy pełnią w przytoczonym zdaniu funkcję

okoliczników czasu. ^P ^F

Tekst 3.

„O roku ów! kto ciebie widział w naszym kraju!

Ciebie lud zowie dotąd rokiem urodzaju, A żołnierz rokiem wojny: dotąd lubią starzy O tobie bajać, dotąd pieśń o tobie marzy.

Z dawna byłeś niebieskim oznajmiony cudem I poprzedzony głuchą wieścią między ludem;

Ogarnęło Litwinów serca z wiosny słońcem

Jakieś dziwne przeczucie, jak przed świata końcem, Jakieś oczekiwanie tęskne i radośne.”

Zadanie 12. (0-2)

a) Podaj informacje na temat autora i tytułu.

Autor _____________________________________

Tytuł ______________________________________

b) Czy emocje Litwinów, o których mówi tekst, były uzasadnione? W odpowiedzi uwzględnij czas akcji utworu oraz wiedzę na temat wydarzeń z historii Polski.

_______________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

Zadanie 13. (0-1)

Oceń prawdziwość wniosków z analizy Tekstu 3. i fragmentu powieści Doroty Terakowskiej. Zaznacz T, jeśli wniosek jest prawdziwy, lub N, jeśli jest fałszywy.

1 W obu tekstach autorzy podobnie wykorzystali motyw pory roku. T N 2 Oba teksty poruszają podobny problem, ale powieść D. Terakowskiej

należy do epiki, a Tekst 3. jest przykładem liryki. ^{T N}

Tekst 4.

Adam Mickiewicz

Stepy akermańskie

„Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, Omijam koralowe ostrowy burzanu¹.

Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu²;

Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi;

Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzenka wschodzi?

To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu³.

Stójmy! — Jak cicho! — Słyszę ciągnące żurawie, Których by nie dościgły źrenice sokoła;

Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie,

Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła.

W takiéj ciszy — tak ucho natężam ciekawie,

Że słyszałbym głos z Litwy. — Jedźmy, nikt nie woła!”

1 ostrowy burzanu - tu krzaki wielkich ostów kwitnących na czerwono.

2 kurhan – wysoki kopiec, także rodzaj mogiły.

3 Akerman – dziś Białogród nad Dniestrem; miasto na Ukrainie.

Adam Mickiewicz, Sonety krymskie, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/sonety-krymskie-stepy-akermanskie.html, dostęp: listopad 2018

Zadanie 14. (0-1)

Uzupełnij informacje na temat wiersza.

W pierwszych dwóch zwrotkach wiersza Adama Mickiewicza opisany został ______________________ . W części reﬂ eksyjnej utworu osoba mówiąca wspomina ____________________________ .

Zadanie 15. (0-2)

Napisz, czym różni się sytuacja bohatera utworu Adama Mickiewicza od sytuacji opisanej we fragmencie powieści Doroty Terakowskiej (Tekst 2.). W wyjaśnieniu odwołaj się do ostatniego wersu wiersza i informacji o życiu poety.

___________________________________________________________________________

Zadanie 16. (0-3)

Nazwij zacytowane środki stylistyczne i określ ich funkcję w wierszu Mickiewicza.

Cytat Nazwa środka

stylistycznego Funkcja w wierszu

„gwiazd szukam, przewodniczek łodzi”

„suchego przestwór oceanu”

„Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi”

Zadanie 17. (0-1)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących wiersza Adama Mickiewicza. Zaznacz T, jeśli wniosek jest prawdziwy, lub N, jeśli jest fałszywy.

1 Wiersz jest przykładem sonetu. T N

2 W strofach opisowych występuje układ rymów przeplatany

(krzyżowy). ^T ^N

Zadanie 18. (0-1)

Czy zgadzasz się z powiedzeniem: Możesz być, kim tylko zechcesz? Sformułuj swoje stanowisko i uzasadnij je, odwołując się do załączonej ilustracji i jednego tekstu z arkusza.

R E K L A M A

W KAŻDY

PONIEDZIAŁEK Z „WYBORCZĄ”

33858123

O G Ł O S Z E N I E X W Ł A S N E X W Y D A W C Y

(7)

Zadanie 19. (0-1)

Wyobraź sobie, że przygotowujesz na lekcję referat na temat realizacji marzeń.

Wybierz jeden z trzech zestawów i sformułuj problem, który można by omówić na podstawie wskazanych tekstów źródłowych.

Zestaw _________________________

Omawiany problem _______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

Zadanie 20. (0-3)

Twoja klasa zamierza zorganizować wystawę poświęconą realizacji marzeń. Zre- daguj ogłoszenie skierowane do Twoich rówieśników, w którym zachęcisz ich do przynoszenia różnych materiałów na wystawę. Sformułuj dwa argumenty.

Zadanie 21. (0-20)

Tematy do wyboru.

1. Napisz do swoich rówieśników list otwarty, w którym przekonasz ich, że warto mieć marzenia. W swojej pracy odwołaj się do lektury obowiązkowej oraz do innego tekstu kultury (może być przykład z tego arkusza). Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.

2. Napisz opowiadanie o tym, jak mogłoby spełnić się marzenie Skawińskiego.

W swojej pracy wykaż się znajomością noweli Henryka Sienkiewicza. Twoje opo- wiadanie powinno liczyć co najmniej 200 słów.

Lektury obowiązkowe:

Charles Dickens, Opowieść wigilijna Aleksander Fredro, Zemsta

Jan Kochanowski, wybór fraszek, pieśni i trenów, w tym treny I, V, VII, VIII Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec

Ignacy Krasicki, Żona modna

Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika, Świtezianka, II część Dziadów, wybrany utwór z cyklu Sonety krymskie, Pan Tadeusz (całość)

Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, Latarnik Juliusz Słowacki, Balladyna

Stefan Żeromski, Syzyfowe prace Sławomir Mrożek, Artysta

Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze (fragmenty), Tędy i owędy (wybrany reportaż)

BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)

...

1.

2.

3.

SERGEY NIVENS/STOCK.ADOBE.COM

(8)

KLUCZ ODPOWIEDZI

Zad. Poprawna odpowiedź Zasady przyznawania punktów

1 B, C _{1 punkt} za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi

2 B3 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi

3 C _{1 punkt}za wskazanie poprawnej odpowiedzi

4 F, F 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi

5

a) kolejno: Kamienie na szaniec; Aleksander Kamiński; Alek (Glizda), Rudy; 1939; 1943 b) Np. Bohaterów powieści A. Kamińskiego można nazwać marzycielami, gdyż rozma-

wiają o lepszym świecie, na początku powieści snują plany na temat studiów, tego, co chcą zrobić ze swoim zżyciem. Po wybuchu wojny nie poddają się, podejmują walkę w Małym Sabotażu, spotykają się i rozmawiają o tym, jak powinna wyglądać Polska po wojnie. Swoim działaniom nadają sens.

1 punkt za poprawne uzupełnienie informacji o tytule, autorze i bohaterach

1 punkt za poprawne podanie informacji o czasie akcji 1 punkt za sformułowanie opinii i odwołanie się do Tekstu 1.

oraz konkretnego wydarzenia z powieści

6 a) wyraz podstawowy – śmieć/ śmieci; nazwa miejsca – śmietnik; nazwa wykonawcy czynności – śmieciarz; nazwa pojazdu – śmieciarka

b) ć:t; r:rz

1 punkt za poprawne uzupełnienie wszystkich luk

1 punkt za poprawne uzupełnienie luki – wymaga się podania jednej oboczności

7 B _{1 punkt}za wskazanie poprawnej odpowiedzi

8

a) siedemset siedemdziesiątym siódmym b) porządkowego

c) Np. Dorota Terakowska w swojej powieści odwołuje się do symbolicznego znaczenia siódemki jako cyfry szczęśliwej, która oznacza pełnię, wypełnienie. W tym roku (potrojona 7) ma się wypełnić przepowiednia i Wielkie Królestwo odzyska wolność.

1 punkt za poprawne uzupełnienie luki 1 punkt za podkreślenie poprawnego wyrazu

1 punkt za sformułowanie zgodnego z tekstem wyjaśnienia

9 Nazwa: anafora (powtórzenie) / wyliczenie

Funkcja: budowanie rytmu; podkreślenie wszechobecności / potęgi / znaczenia Pieśni

1 punkt za podanie poprawnej nazwy środka stylistycznego 1 punkt za poprawne określenie funkcji (nie uznaje się odpowiedzi ogólnikowych – np. ubarwia tekst)

10 a) ludzie wieczorami, wiatr, śpiew ptaka, szum strumyka, plusk deszczu, obłoki na niebie b) Najeźdźcy obecnie udają, że Pieśń nie istnieje, dawniej za rozpowszechnianie pieśni

skazywali ludzi na śmierć.

1 punkt za sformułowanie zgodnej z tekstem odpowiedzi 1 punkt za sformułowanie zgodnej z tekstem odpowiedzi

11 P, F 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi

12

a) Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/pan-tadeusz.html, dostęp: listopad 2018 b) Np. Emocje Litwinów były uzasadnione. Rok 1812 to przemarsz wojsk napoleońskich w kierun- ku Moskwy. Litwini mieli nadzieję, że otrzymają wolność od Napoleona, jak wcześniej ziemie Księstwa Warszawskiego.

1 punkt za podanie autora i tytułu

1 punkt za sformułowanie odpowiedzi i odwołanie się do tekstu oraz historii

13 T, N 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi

14 1. luka – krajobraz / świat / step, po którym podróżuje osoba mówiąca

2. luka – ojczyznę / Litwę ^{1 punkt}za zgodne z tekstem uzupełnienie dwóch luk

15

Np. We fragmencie powieści D. Terakowskiej mowa jest o tym, że można dostać się do świata „idealnego”, że warto marzyć, warto ciągle próbować, a Najeźdźcy zostaną pokonani. W wierszu Adama Mickiewicza brak nadziei na powrót do ojczyzny, nie słychać głosu z Litwy. Poeta nigdy nie wrócił do Polski i zmarł na emigracji.

2 punkty za zapisanie odpowiedzi zgodnej z wymową obu tekstów i odwołanie się do biograﬁ i poety

1 punkt za zapisanie odpowiedzi zgodnej z wymową obu tek- stów lub odwołanie się do biograﬁ i poety

16

personifikacja / uosobienie / metafora – podkreśla zagubienie osoby mówiącej, wskazuje na znaczenie gwiazd jako punktów pozwalających wyznaczyć drogę

epitet / oksymoron – podkreśla bezkres przestrzeni, w której znalazła się osoba mówiąca;

opisuje step, wskazuje na podobieństwo stepu do oceanu

porównanie – podkreśla podobieństwo podróży po stepie do żeglugi

1 punkt za podanie poprawnej nazwy środka stylistycznego i określenie funkcji, czyli uzupełnienie jednego wiersza tabeli (nie uznaje się odpowiedzi ogólnikowych)

17 T, N 1 punkt za wskazanie obu poprawnych odpowiedzi

18

Np. Uważam, że powiedzenie, „Możesz być, kim tylko zechcesz” jest prawdziwe. Na ilustracji mała dziewczynka stoi smutna, a na ścianie odbija się cień tancerki. W wywiadzie Rutger Bregman mówi, że nawet najbardziej szalone pomysły można zrealizować, więc marzenie dziewczynki też może się spełnić.

lub

Uważam, że to powiedzenie nie zawsze jest prawdziwe. Aby osiągnąć sukces, trzeba bardzo dużo i długo pracować, nie zniechęcać się niepowodzeniami. Mieszkańcy Wiel- kiego Królestwa czekali 777 lat na wolność, a dziewczynka z ilustracji musi bardzo dużo pracować, aby osiągnąć sukces. Jeśli nie wytrwa, nie zrealizuje marzeń.

1 punkt za sformułowanie stanowiska i logiczne uzasadnienie.

(9)

19

Np.

zestaw 1. – marzenia dotyczące wolności i pokonywania barier; dążenie do miłości, o któ- rej się marzy; odwaga jako warunek konieczny w realizacji marzeń; marzenia dotyczące spraw osobistych, prywatnych…

zestaw 2. - marzenia wynikające z sytuacji zewnętrznej, politycznej; marzenie jako chęć powrotu do stron rodzinnych; marzenia nierealne…

zestaw 3. – marzenie jako coś nierealnego, utopia jako wspaniała, ale niezwykle trudna do zrealizowania wizja; trudności w budowaniu wymarzonych światów

1 punkt za sformułowanie problemów możliwych do omówienia w związku z wybranym zestawem

Zadanie 20. (0-3)

Kryteria oceny ogłoszenia

2 punkty Treść zgodna z poleceniem, uwzględniona zachęta do czynnego uczestnictwa

w przygotowaniu wystawy; uwzględnionych 5 elementów dotyczących formy: nadawca, informacja o wystawie, informacja o zbiórce materiałów, informacja o czas i miejscu, w którym można zostawiać materiały (może być wskazana osoba odpowiedzialna za zbiórkę)

1 punkt Treść zgodna z poleceniem, uwzględniona zachęta do czynnego uczestnictwa w przygotowaniu wystawy; uwzględnione 4 elementy dotyczące formy.

0 punktów Treść niezgodna z poleceniem ALBO treść zgodna z poleceniem, ale uwzględnione tylko 3 elementy dotyczące formy.

Poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna:

1 punkt – łącznie nie więcej niż dwa błędy (językowe, ortograﬁ czne, interpunkcyjne).

0 punktów – łącznie trzy lub więcej błędów (językowych, ortograﬁ cznych, interpunkcyjnych).

Zadanie 21. (0-20)

Kryteria oceny zadanie otwartego rozszerzonej odpowiedzi – wypracowanie 1. Realizacja tematu

pkt2

Forma wypowiedzi zgodna z formą wskazaną w poleceniu.

Wszystkie pozostałe elementy polecenia uwzględnione.

Wypowiedź w całości dotyczy problemu wskazanego w poleceniu.

1 pkt

Forma wypowiedzi zgodna z formą wskazaną w poleceniu.

Nieuwzględniony jeden element polecenia (inny niż forma). ORAZ/LUB

W pracy występują fragmenty niedotyczące problemu wskazanego w poleceniu.

pkt0

Forma wypowiedzi niezgodna z formą wskazaną w poleceniu. ALBO Nieuwzględnione co najmniej dwa elementy polecenia (inne niż forma).

Uwaga: jeżeli za wypowiedź przyznano 0 pkt w kryterium Realizacja tematu wypowiedzi, we wszystkich pozostałych kryteriach przyznaje się 0 pkt.

2. Elementy twórcze / Elementy retoryczne

2. Elementy twórcze 2. Elementy retoryczne

Wypowiedź o charakterze twórczym (np. opowiadanie) Wypowiedź o charakterze argumentacyjnym (np. rozprawka)

5 pkt

Funkcjonalna narracja.

Logiczny układ zdarzeń.

Urozmaicona fabuła, w tym funkcjonalne wykorzystanie co najmniej 6 spośród następujących elementów: opis, charakterystyka bohatera, czas akcji, miejsce akcji, zwrot akcji, puenta, punkt kulminacyjny, dialog, monolog, retrospekcja.

Twórcze wykorzystanie treści lektury.

Pogłębiona argumentacja.

Argumenty odwołujące się np. do faktów, logiki, emocji, zilustrowane odpowiednimi przykładami ORAZ/LUB wykorzystanie przykładów w funkcji argumentacyjnej.

Argumenty/przykłady uporządkowane, np. zhierarchizowane.

4 pkt Praca spełnia wszystkie wymagania na 3 pkt i niektóre na 5 pkt. Praca spełnia wszystkie wymagania na 3 pkt i niektóre na 5 pkt.

(10)

3 pkt

Funkcjonalna narracja.

Logiczny układ zdarzeń.

Prosta fabuła, w tym funkcjonalne wykorzystanie co najmniej 4 spośród na- stępujących elementów: opis, charakterystyka bohatera, czas akcji, miejsce akcji, zwrot akcji, puenta, punkt kulminacyjny, dialog, monolog, retrospekcja.

Powierzchowna argumentacja; w wypowiedzi brak wnikliwości.

Niektóre argumenty zilustrowane odpowiednimi przykładami ORAZ/

LUB wykorzystanie przykładów w funkcji argumentacyjnej.

Argumenty/przykłady częściowo uporządkowane.

2 pkt Praca spełnia wszystkie wymagania na 1 pkt i niektóre na 3 pkt. Praca spełnia wszystkie wymagania na 1 pkt i niektóre na 3 pkt.

1 pkt

Narracja częściowo funkcjonalna.

Dopuszczalne usterki w logicznym układzie zdarzeń.

Prosta fabuła.

Podjęta próba argumentowania.

Ograniczenie do wyliczenia powierzchownie omówionych przykładów, powiązanych z problemem określonym w temacie.

3. Kompetencje literackie i kulturowe pkt2

Funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).

Poprawność rzeczowa.

pkt1

Funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz częściowo funkcjonalne wykorzystanie innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).

ALBO

Częściowo funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz funkcjonalne wykorzystanie innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).

ALBO

Częściowo funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz częściowo funkcjonalne wykorzystanie innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).

Dopuszczalne 1–2 błędy rzeczowe.

0

pkt Praca nie spełnia co najmniej jednego wymagania określonego na 1 pkt.

4. Kompozycja tekstu 2

pkt

Kompozycja zgodna z formą wypowiedzi.

Graﬁ cznie wyodrębnione akapity.

Dopuszczalna 1 usterka w zakresie spójności ALBO logiki wypowiedzi, ALBO podziału wypowiedzi na funkcjonalne akapity.

1 pkt

Kompozycja zgodna z formą wypowiedzi.

Graﬁ cznie wyodrębnione akapity.

Dopuszczalne łącznie 2–3 usterki w zakresie spójności ORAZ/ALBO logiki wypowiedzi.

pkt0 Praca nie spełnia co najmniej jednego wymagania określonego na 1 pkt.

5. Styl 2 pkt

Odpowiedni do treści i formy wypowiedzi.

Jednolity.

1

pkt Sporadyczne usterki w odpowiedniości ORAZ/LUB jednolitości stylu.

pkt0 Praca nie spełnia wymagań określonych na 1 pkt.

6. Język

Poprawność środków

Zakres środków

Nie więcej niż

2 błędy językowe

3–4 błędy ję-

zykowe

5–6 błędów językowych

7–9 błędów

językowych 10 lub więcej błędów językowych

Szeroki zakres środków języko- wych, tzn.

zróżnicowana składnia

zróżnicowana leksyka, w tym np. bogata frazeologia, precyzyj- ne słownictwo,

umożliwiające pełną i swobodną realizację tematu.

4 pkt 3 pkt 2 pkt 1 pkt 0 pkt

(11)

Zadowalający zakres środków ję- zykowych, tzn. składnia i leksyka stosowne / odpowiednie do realizacji tematu.

Wąski zakres środków językowych, tzn. składnia i leksyka proste / ogra- niczone, utrudniające realizację tematu.

Przykładowo, za wypowiedź, w której uczeń użył zadowalającego zakresu środków językowych i popełnił 4 błędy językowe, egzaminator przyznaje 2 pkt. w tym kryterium.

7. Ortografia

pkt2 Nie więcej niż 1 błąd ortograﬁ czny.

1

pkt 2–3 błędy ortograﬁ czne.

pkt0 4 lub więcej błędów ortograﬁ cznych.

8. Interpunkcja

pkt1 Nie więcej niż 5 błędów interpunkcyjnych.

0

pkt 6 lub więcej błędów interpunkcyjnych.

1. Jeżeli wypowiedź w całości jest nie na temat, egzaminator oceni ją na 0 pkt.

2. Jeżeli w wypowiedzi uczeń w ogóle nie odwołał się do treści lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu, za całą wypowiedź egzaminator przyzna 0 pkt.

3. Jeżeli wypowiedź jest nieczytelna, egzaminator oceni ją na 0 pkt.

4. Jeżeli wypowiedź nie zawiera w ogóle rozwinięcia (np. uczeń napisał tylko wstęp), egzaminator przyzna 0 pkt w każdym kryterium.

5. Jeżeli wypowiedź zawiera 180 słów lub mniej, jest oceniana wyłącznie w kryteriach: realizacji tematu wypowiedzi, elementów twórczych/ elementów retorycznych oraz kompetencji literackich i kulturowych. W pozostałych kryteriach egzaminator przyzna 0 punktów.

6. Jeżeli wypowiedź jest napisana niesamodzielnie, np. zawiera fragmenty odtworzone z podręcznika, zadania zawartego w arkuszu egzaminacyjnym lub innego źródła, w tym internetowego, lub jest przepisana od innego ucznia, wówczas egzamin z języka polskiego, w przypadku takiego ucznia, zostanie unieważniony.

7. W ocenie poprawności językowej nie bierze się pod uwagę błędów ortograﬁ cznych w wypowiedziach uczniów, którym przyznano takie dostosowanie warunków przeprowadzenia egzaminu, zgodnie z Komunikatem dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w sprawie szczegółowych sposobów dosto- sowania warunków i form przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty w danym roku szkolnym.

8. Zabronione jest pisanie wypowiedzi obraźliwych, wulgarnych lub propagujących postępowanie niezgodne z prawem. W przypadku takich wypowiedzi zostanie podjęta indywidualna decyzja dotycząca danej pracy, np. nie zostaną przyznane punkty za styl i język lub cała wypowiedź nie będzie podlegała ocenie.

KRYTERIA OCENY OGŁOSZENIA I OSTATNIEGO ZADANIA, A TAKŻE ZASADY OCENIANIA NA PODSTAWIE INFORMATORA CKE

R E K L A M A

Czwartek, 29 listopada z „Wyborczą”

Wyjątkowy kalendarz przyrodniczy

ADAMA WAJRAKA

Zwierzęta Puszczy Białowieskiej

PARTNER KALENDARZA:

33858124

O G Ł O S Z E N I E X W Ł A S N E X W Y D A W C Y

(12)

DODATKOWE PRÓBNE TESTY Z ODPOWIEDZIAMI ZNAJDZIESZ NA:

WYBORCZA.PL/egzaminy

SPRAWDŹ SWOJ Ą WIEDZĘ I DOWIEDZ SIĘ CO JESZCZE

TRZEBA POWTÓRZY Ć

33858125