Skład chemiczny i mineralny utworów węglanowych triasu obszaru zawierciańskiego

(1)

UKD 552.54.08 :54+ 549.08+ 544.64:55.1. 761,(43S.2i3 7"rl'\IiTl,p:r,c1p

Janusz

y

znaczenie dla po- - przy usta-o - przy obser-

rozważa

zagad- ozna- triasu Geologicznego w coraz do celów korelacji, triasu. Charaktery- za

podstawę

wydziele- profilach o

niepełnej

do-

nrz,e'lPT()w'.adlzono

szczegółowe

badania ana- otworów wiertniczych (fig.

Kwartal,nik Geolngdc2ny, It. J.l8, 4, 1\9'7<4

(2)

750

u!1yszkow

lVinowno

Janusz Pomykała

ot1ł/Jt7er.

Szkic

otworów uri,.,.,..l-""'vnT .... h zawierciańskim

Location sketch of boreholes the Zawiercie area

Classification scheme for car bo- nate rocks after S. G. Vishniakov

(3)

6

(4)

752

^Janusz^Pomykała

Tabela Klasyfikacja skał węg1anowych retu

Lp. Nazwa skały ~~ udział skały

w utworach

1 ił dolomityczno-wapnisty 0,2

2 margiel ilasto-dolomitowy 1,8

3 margiel wapnisto-dolomitowy 1,5

4 margiel dolomitowy 11,4

5 wapień ilasto-dolomityczny 0,5

6 wapień ilasto-;dolomitowy 1,3

7 wapień dolomityczny 1,0

8 wapień dolomitowy 1,0

9 dolomit ilasto-wapienny 2,1

10 dolomit ilasto-wapnisty 5,4

11 dolomit wapnisty 2,1

-12 dolomit typowy 17,6

13 dolomit ilasty 54,0

wa pniste, a

zwiększenie

zmniejszanie

się ilości

kalcytu.

w skale

składnika

ilastego powoduje Ciemne

wkładki

wapieni

Un:TCTDY\1

ną klasyfikacją

wapieniami d'Olomi tycznymi, a wapienie

i dolomitowym 'Oraz

recie

są

zgodnie ze stosowa- i

,części'Owoma1rglami

wa pieniO'n1 dolomHycz-

3. Projekcja składu chemicznego utworów węglanowych retu

Projection of the chemical composition the Roth carboillate rocks

l -- wapiend.e Jamiste; 2 -- poozstałe retu 1 -- cavernous limestones; 2 - remaining Roth rocks

(5)

Skład chemiczny i mineralny utworów węglanowych triasu 753

\V ARSTWY GOGOLIŃSKIE

cechą

wapieni iniargli

występujących

w warstwach

gogoliń

ich powszechny eharak1ter dolomityczny (tab. 2, fig. 4 i 7). Prze- wapienie ilasto-dolomityczne, wapienie dolomityczne

i

margle do-

Tabela 2 Klasyfikacja skał węglanowych warstw gogołińskich

Lp. Nazwa skały ~~ udział skały

w utworach

dolomit ilasto-wapnisty 0,3

2 dolomit wapienny 0,7

3 margiel typowy ,O

4 margiel ilasto-dolomityczny 1,4

5 margiel dolomityczny 9.1

6 wapieli dolomitowy 2,4

7 wapiel1i1asto-dolomitowy 3,5

'"

8 wapiell dolomityczny 33,0

9 wapień ilasto-dolomityczny 48,6

Fig. Projekcja ^składuchemicznego utworów węglanowych warstw gogo1ińskich

of the chemical composition oi the carbonate rocks oi the Go-

falisty I; 3

6 - wapień LUClkJ=,LC;:H.Y

(6)

margiel ila:sto-d()lomiltov'!y 2 margiel dolomitowy 3 wapień dolomitowy

dolomit lla:sto-W,lPllenI1Y 5 dolomit wapienny 6 dolomit ilasto-vvapnisty 7 dolomit

8 dolomit wapnisty 9 dolomit typowy

(7)

Skład chenJ.iczny triasu

skich.

Fig. 5. Projekcja

Lp.

2 3 4

'-HC.uH'-·&J.l'CC',V dOl!J1Ttlti)Y,' kruszconośnych

dolomit lla',to-W:lnrlistv dolomit wapnisty dolomit ilasty dolomit typowy

of ore-bearing dolomites

Tabela 4 diploporowych

~,~ udział skały

\v utworach

" ") 1 ,"'-

3,3 12,1 83,4 ---

755

w stTefach Pecten i Da-

(8)

756

^Janusz^Pomykała

WARSTWY DIPLOPOROWE I TARNOvVICKIE Warstwy diploparawe

reprezentują

na badanym obszarze

skały

- dalami1t (tab. 4, fig. 6 i Da do10lnitów

T"T~""(Yn,n;7.f·'h

83,4

^iO

/owszystkich dolamitów. Z tegO'

względu

na dane

skały

nie

wykazują

istotnegO'

zróżnicawania

W

skład

warstw tarnawickich

'w,chadzą głównie ~~

..

V'~>.~~

dalomi:towe.

Fig. 6. Projekcja składu chemicznego utworów węglanowych warstw diploporowych i tarnowickich

Projection of the chemical composition af the carbonate rocks oI pora and the Tarnowice beds

1 - waTstwy dJ,plo.por,owe; 2 - \'Warstwy ta'rnQlwkkie 1 - dipl'QlPOlra rbeds; 2 - Ta,rno.wice beds

BADANIA RENTGENOSTRUKTURALNE

'--""-''''-I~'-'

NIEROZPUSZCZALNEJ

r,entg'enastrukturalne

części

nierozpuszczalnej na

;rl.,,,+ .... "\'1.r1hry,..'V"ll""I-'I"",,,,...,

rentgenawskim pradukcji Rigaku-Denki. Warunki te ch-

"').J.'~"''''J'C:

pamiarów

były następująee:

promieniowanie mA,

szybkość

zapisu 1

^Q

}min, szczelina 0,2 mm .

.L.Jo.'Ul.o.,L~.LU.L"'J.J. ,abjęto

5 próbek Zawiereie 298-TN) pazbawianych substancji

retu przeprowadz.ano 2 próbek

(gł.

m, cz.

56,49'0/0 i

gł.

147,00 'm, ,cz. nierozp. - 3,69

¹%),

wwarsiwach

^{P= ..}V;F>VJl.U . .l.>J ... "',L'-'J. ...

(gl.

warstwach

~~,,,~0_1J.0,Al'(....,'X7 ... :r"h

(9)

A

c

1

"

illII1J]

3

111

⁵

8 J

8

g /0 fi

ITlJJ

12

utworów węglanowych triasu

B

o

.Fig. 7. Diagramy składu chemicznego utworów węglanowych triasu

Diagrams of the chemical composition of the Triassic carbonate rocks

757

ITlIIITIJ 2 3 4 5

Ó

!

lIllIIID

²

3

CIIIJ

4

A _ Tet. W,aipień: l - ilasto-dolomityczny, 2 - dolomLtyciZny, 3 - dJOiLo.mHowy 4 _ nasto~do1omlitowy;ma-rgiel: ^{5 -} WI~pni:sto~d0l101!l1itDWY, ^{6 -} i,laS'to-dolomitowy;

dQlomiJt: 7 - .nast'D-wapienny,:8 wapmsty, 9 ilas to-waip.nis t y, lO margie,l dD- lomitowy; dol'Dmit: ,u - ,typowy, 12 - ilasty

B _ wairstwy g,Qgolińskie. 'l - dolomit wa!p1Jenny; margLe!!: 2 - typowy, 13 - iilasbo- -uolo.mityczy; walpień: 4 - dolomitowy, '5 - ila¹sto-d,01:OIrrllt,owy; 6 - ,maJ.'gieQ do'lo- mitY'iczmy, 7 - wapień 8 - w,apień il1aeto-dololmityczny

C _ dolomity k,r:usz'ClcmoŚ:ne. ,1 ilasto~dolDmitowy, 2 - dol:omi:towy; /3 - wa- pień dolomitowy; dolomit: 4 5 - w,apienlny, 6 - iLasto-wapnisty, 7 - i,la:sty, 8 - wapnis,ty, 9 -

D _ warstwy diploporowe. ,...._."~.~.' .•. Hast,o-Wlapnisty, 2 - walpnisty, 3 - ilalsty, 4 - typowy

A _ Roth. Limestone: 1 - d1"yley-d()1G~m~U,c, 2 - d01Dmillic,:3 dolomite~,ich, 4 - ma'r'!: 5 ca1lcclrE:O'Lls-·do:lolmit,e·<rilch. 6 day,ey-dDl'omite-Tich;

7 _ ,c\layey-ca'1:citk,:8 cai1ca,reDus, 9 - ,clayey-c,a1c,alT€OUiS, 10 - dOl1omite- -rtch mad; dO}Qlmite: 1i2 - clayey

B _ GOg1olin imar!l: 2 - typiea,l, 3 - elayey-aolomite;

limestone: 4 _ 6 - .dolomit,ic maTl, 7 - do-

lomi:tk LiJmestone, 8 - c,1'ły(~y··clJc~lomttic liLne:"t,o.ne

C or e ",b ea ri ng day,ey~dowom1te-lTi:ch, 2 - da1omJite-Tich, 3 - dol,om:iJt,e-:r'1ch 'Jimestone; do1omU,e: 5 - c alcitLc , 6 "7""" clayey-.caJ.ca-

7 - dJayey, 8 - ca1ca:reou:s, 9 -

beds. nolo'mHe: C'lciY'=Y··Cⁱctlcaⁱr¹e01Ll:S ..

(10)

Janusz Pomykała

borehole 298 TN

(A):

quartz,

illitu.

WNIOSKI

(11)

Skład chemiczny i mineralny utworów węglanowych triasu

759

następuj ące

skalenie

war--

triasowych w Byczynie koło

2. Warszawa.

okolicy Szczakowej. BiuI. Inst.

Inst.

w obszarze krako\vsko- Oddz. w Krakowie, nr p.

u,<"rt:""E'<1: OC,l1IC)lłHhIX TIOpO,n:. rocreOJITeXH3,n:aT. 2,

rOCTOTITeXH3,n:aT. CTp._

(12)

"760 Janusz Pomykala

5fHYill IT 0 MbIKAJIA

XMMMqECKMM: II MMHEPA.JIbHhIH COCTAB KAPJiOHATHbIX OTJIO)KEHIIH TPIIACA B PAMOHE 3ABEPll;H

Pe3IOMe

B CTaTbe IIOKa3aH K03<pqm.QHeHTHbIH XHMH'IeCfCHM: H M.lmepaJIbHbIH COCTaB Kap60HaTHbIX OTJIO:>KeHHM: TpHaca 3aBepueHCKOH TeppHTopHH. IIpe,n;cTaBJIeHa xapaKTepHCTHKa OTJIO:lKeIDIH p:na, rOrOJIHHCKHX IIJIaCTOB, py,n;OHOCHbIX ,n;OJIOMHTOB, ,n;HUJIOIIOPOBbIX H TapHOBH.QKHX TIJIaCTOB, OTIHpaIOITIa5IC5I Ha pe3YJIbTaTaX H3Y'IeHH5I 1500 06pa3IJ:OB H3 12 6YPOBblX CKBa:lKHH, a TaK:lKe Ha KJIaccmlmKaIJ:HIO Kap60HaTHbIX IIOpO,n; C.

r.

BHlllH5IKOBa. Pe3YJIbTaTbI HCCJIe,n;OBaHHH npe,n;craBJIeHbI B Ta6JIH.Qax H Ha <pHrypax B nOJIbCKOM reKCTe.

B CTaTbe IIpHBe,n;eHbI TaK:lKe pe3YJIbTaTbI peHTreHOBCKHX HCCJIe,n;OBaHHH HepaCTBopHMbIX qacreii 5 o6pa3.QoB Kap60HaTHblx TIOpo,n;, KOTopble TIOKa3aJIH, 'ITO B HX cocraBe HMeeTC5I KBapIJ:, KaOJIHHHT, HJIJIHr, TIOJIeBOH IIIIIaT H ctj)aJIepHT.

Janusz POMYKALA

CHEMICAL AND MINERAL COMPOSITION OF TRIASSIC CARBONATES IN THE ZA WIERCIE AREA

Summar

In the present paper the chemical and mineral composition of the Triasslc carbonates in the Zawiercie area is reported. On the basis of the results for 1 500 samples from 12 boreholes and S. G. Vishniakov's classification of carbonates the Both sediments, the Gogolin beds, the ore-bearing dolomites, and the diplopora and Tarnowice beds have been dassiified. The results are listed in tables and figures in the Polish text.

The X-ray data for the insoluble matter of 5 samples of carbonate rocks here .reported revealed the presence of quartz, kaolinite, ilUte, feldspars, and sphalerite.