Wrażenia z teatru
1. Cele lekcji
a) WiadomościUczeń zna myśl wyrażoną w wierszu Wisławy Szymborskiej „Wrażenia z teatru”.
Uczeń zna genezę teatru przedstawioną przez Leopolda Grzegorka w tekście „Dlaczego ludzie stworzyli teatr?”.
b) Umiejętności
Uczeń interpretuje wiersz W. Szymborskiej „Wrażenia z teatru”.
Uczeń analizuje tekst L. Grzegorka „Dlaczego ludzie stworzyli teatr?”
Uczeń znajduje powiązania pomiędzy obydwoma tekstami.
Uczeń wyraża własną opinię na temat wymowy obydwu tekstów.
Uczeń opowiada o własnych wrażeniach z teatru.
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem Rozmowa
Praca indywidualna, grupowa i zbiorowa
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Uczniowie odpowiadają, czy lubią teatr, wskazują na elementy teatru, które najbardziej im się podobają lub które uważają za najmniej ciekawe i uzasadniają swoje opinie. Opowiadają o własnych wrażeniach z wizyty w teatrze. Nauczyciel wypisuje na tablicy wszystkie wskazane przez uczniów elementy.
Uczniowie przypominają, jak wygląda spektakl teatralny, z jakich części się składa, wymieniają elementy sceny teatralnej.
b) Faza realizacyjna
Uczniowie czytają w podręczniku wiersz Wisławy Szymborskiej „Wrażenia z teatru” i odpowiadają na pytania: który z elementów teatru jest dla podmiotu najważniejszy?, co oznacza sformułowanie „akt szósty”?, czy obejmuje on akcję spektaklu?, co dzieje się podczas „aktu szóstego”?, jakie czynności aktorskie wymienia podmiot liryczny?
Uczniowie wskazują wszystkie czynności, do których nawiązuje poetka w swoim wierszu, wyjaśniają sformułowania: „wyrywanie noża z piersi”, „ustawianie się w rzędzie pomiędzy żywymi”, „kiwanie ściętej głowy”, „wściekłość podaje rękę łagodności”, „ofiara patrzy błogo w oczy kata”.
Uczniowie zastanawiają się, o jakich zadaniach teatru wspomina poetka w czwartej zwrotce swojego wiersza, mówiąc o „deptaniu wieczności noskiem złotego trzewiczka”, „rozpędzaniu morałów rondem kapelusza”.
Uczniowie wyjaśniają znaczenie końcowych słów utworu: „Dopiero wtedy trzecia, niewidzialna, / spełnia swoją powinność: / ściska mnie za gardło.” Uczniowie próbują odpowiedzieć, dlaczego dla podmiotu najważniejsze jest zachowanie aktorów po sztuce, dlaczego najbardziej lubi właśnie ten moment. Uczniowie powinni zastanowić się, czy aktorzy nadal grają swoje role, czy może są bardziej naturalni. Odpowiadają, czego możemy dowiedzieć się o aktorach ze słów: „tu oto jedna ręka po kwiat spiesznie sięga, tam druga chwyta upuszczony miecz”.
Uczniowie odpowiadają, czy też lubią obserwować zachowanie aktorów po skończeniu spektaklu.
Uczniowie czytają w podręczniku tekst Leopolda Grzegorka „Dlaczego ludzie stworzyli teatr?” i indywidualnie odpowiadają na pytania:
Jakie pozasłowne środki wyrazu wyróżnia autor?
Jaka jest zależność pomiędzy słowem a gestem?
Jakimi przykładami popiera autor tezę o tym, że wszystkie dzieci mają wrodzony zmysł teatralizacji? Wymień trzy przykłady.
Na czym polega ograniczenie języka?
Czy autor zgadza się ze stwierdzeniem, że miejscem narodzin teatru jest starożytna Grecja?
Na czym polega „ludzkość” teatru?
Co to znaczy być aktorem?
Jaka jest rola widza w teatrze?
c) Faza podsumowująca
Uczniowie przedstawiają swoje odpowiedzi. Szukają fragmentów, które nawiązują do refleksji wyrażonej w wierszu W. Szymborskiej. Odpowiadają, czy zgadzają się z tezami autora.
5. Bibliografia
M. Nagajowa, Świat w słowach i obrazach. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego dla klasy pierwszej gimnazjum, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Dobrze jest przeprowadzić tę lekcję po wspólnej wizycie w teatrze lub też przed wyjściem do teatru.
