1. IDENTYFIKACJA PREPARATU, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA
Nazwa produktu: płyn chłodniczy BORYGO
Wzór chemiczny: glikol etylenowy z wodą i dodatkami uzupełniajacymi
Zastosowanie: Płyn stosowany do chłodzenia silników spalinowych, montowanych m.in. w pojazdach samochodowych.
Producent:
Dystrybutor:
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Substancja stwarzająca zagroŜenie:
Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS
Nr WE
Symbol ostrzegawczy
Zwroty zagroŜenia (R)*
glikol etylenowy 47 107-21-1 203-473-3 Xn 22
Objaśnienie: T+= bardzo toksyczny, T= toksyczny, C= Ŝrący, Xn= szkodliwy, Xi= draŜniący, E= wybuchowy, O= utleniający, F+= skrajnie łatwo palny, F= wysoce łatwo palny, N= niebezpieczny dla środowiska
*Pełne znaczenie zwrotów zagroŜenia R z punktu 2 ujęto w punkcie 16
Uwaga: Zwroty R odnoszą się do substancji 100%, a nie do jej stęŜenia w preparacie.
Ponadto produkt zawiera wodę w ilości 40% oraz dodatki uzupełniające w ilości 3 %
3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ
Preparat został zaklasyfikowany jako niebezpieczny zgodnie z obowiązującym prawem.
Xn ZagroŜenie poŜarowe: Płyn chłodniczy jest produktem palnym. Pary glikolu etylenowego z
powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe i są cięŜsze od powietrza.
ZagroŜenie toksykologiczne:
Działa szkodliwie po połknięciu. R22
Płyn chłodniczy Borygo na organizm człowieka działa przede wszystkim narkotycznie. Powoduje silne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, rdzenia kręgowego, nerek i wątroby. DraŜni błony śluzowe i oczy.
ZagroŜenie
ekotoksykologiczne:
Płyn chłodniczy Borygo działa szkodliwie w środowisku naturalnym, w szczególności wodnym.
4. PIERWSZA POMOC
Uwaga: W pierwszej kolejności naleŜy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŜonego płynem chłodniczym środowiska.
Następstwa wdychania:
1. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji leŜącej.
2. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby – wykonać sztuczne oddychanie i zapewnić pomoc lekarską.
Następstwa połknięcia:
1. Przepłukać usta, a następnie podać duŜo wody do wypicia. Nie wywoływać wymiotów. Osobie przytomnej podać do wypicia 100 ml alkoholu (wódki).
2. Zapewnić spokój, leŜenie i ciepło. W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską.
Zanieczyszczenie oczu:
1. Przemywać skaŜone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe).
2. W przypadku konieczności zapewnić pomoc okulisty.
Zanieczyszczenie skóry:
1. Zdjąć skaŜone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŜoną skórę, przemyć duŜą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem.
2. Zasięgnąć porady dermatologa, gdy wystąpi podraŜnienie skóry.
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU
Szczególne zagroŜenia: Ciecz palna. W sprzyjających warunkach pary z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe i są cięŜsze od powietrza. Zbiorniki i inne opakowania naraŜone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować. Opary glikolu strącać rozproszonymi strumieniami wody.
Środki gaśnicze: • gaśnice CO2,
• gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC,
• gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC,
• gaśnice pianowe,
• gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.
Zalecenia szczegółowe: Mały poŜar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duŜy poŜar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody.
Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącego się produktu. Powoduje to rozrzucanie palącego się płynu, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk poŜaru. Zbiorniki naraŜone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą. W miarę moŜliwości usunąć z zagroŜonego obszaru.
Sprzęt ochronny straŜaków: Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. NiezaleŜne aparaty izolujące drogi oddechowe. Stosować eksplozymetr.
Produkty spalania: Produktami spalania jest ditlenek węgla i woda.
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO SRODOWISKA
Zalecenia ogólne: W przypadku wydostania się większej ilości płynu chłodniczego do środowiska osoby postronne przebywające na zagroŜonym awarią obszarze naleŜy ewakuować.
Środki ochrony osobistej: OdzieŜ ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem par oznaczonym kolorem brązowym i literą A oraz filtrem cząsteczkowym P2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne.
Zalecenia szczegółowe: W przypadku niemoŜności zlikwidowania następstw awarii własnymi siłami i środkami, przeprowadzenie akcji naleŜy powierzyć zewnętrznym, wyspecjalizowanym słuŜbom ratowniczym. Chronić kanalizację. W przypadku wydostania się glikolu etylenowego do wód powierzchniowych, ostrzec uŜytkowników. Zbieranie rozlanego płynu dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą substancji sorbujących (słoma, siano, trociny, wysuszony torf i in.).
Zabezpieczenie środowiska: Jak najszybciej zebrać rozlany produkt. Starać się nie dopuścić do skaŜenia gleby i wody. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska.
Metody utylizacji: Niszczyć na drodze spalania – zgodnie z wymogami przepisów prawa krajowego.
7. POSTĘPOWANIE Z PREPARATEM I JEGO MAGAZYNOWANIE
Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania płynu chłodniczego Borygo nie jeść, nie pić, nie zaŜywać leków, unikać kontaktów z glikolem, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŜ i sprzęt ochrony osobistej odpowiedni do pracy z glikolem etylenowym, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci.
Zapobieganie
poŜarom/wybuchom:
Chronić zbiorniki przed ciepłem i nagrzaniem.
Magazynowanie: W oryginalnych, właściwie oznakowanych zbiornikach, pojemnikach i opakowaniach jednostkowych, w magazynie cieczy łatwo palnych wyposaŜonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym, na twardym podłoŜu. Unikać kontaktów z palnymi i utleniającymi substancjami.
Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:
Za odpad moŜna uznać płyn chłodniczy Borygo, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Substancja palna.
Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub instalacjach.
8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Rozwiązania techniczne: Wentylacja na stanowiskach pracy i w magazynach.
Ochrony osobiste:
Drogi oddechowe: Maski ochronne z filtrem gazowym B i filtrem cząsteczkowym P2, aparaty oddechowe.
Ręce: Rękawice ochronne z tworzywa nitrylowego.
Oczy: Okulary ochronne w szczelnej obudowie z ochronami bocznymi.
Skóra i ciało: Ubrania ochronne ze zbitej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ogólne środki ochrony:
Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z płynem chłodniczym. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Nie wdychać par i aerozoli. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Natychmiast usuwać rozlewy płynu chłodniczego.
Obowiązujące w Polsce najwyŜsze dopuszczalne stęŜenie (mg/m3) w środowisku pracy:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, ze zmianą z dnia 1.10.2005r (Dz.U. 212 poz.1769).
Nr CAS Składnik NDS (mg/m3) NDSCh (mg/m3)
107-21-1 glikol etylenowy 15 50
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
Postać fizyczna: w warunkach normalnych jest przezroczystą, jednorodną cieczą bez osadów. Higroskopijny.
Barwa: czerwona
Zapach: charakterystycznym zapachu.
Smak: słodkawym smaku
Gęstość: 1,07 g/cm3 (20oC)
Temperatura krzepnięcia: -35oC Temperatura wrzenia: 107,5oC
Temperatura zapłonu: 115oC (tygiel otwarty) Temperatura samozapalenia: 410oC
Gęstość par względem powietrza: 2,14
PręŜność par: ok. 0,2 hPa w 20oC Zakres tworzenia z powietrzem tworzą
mieszanin wybuchowych:
1,8-12,8 % obj.
Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach:
W wodzie całkowita. Dobrze rozpuszczalny w alkoholach alifatycznych, aldehydach, ketonach, kwasie octowym, pirydynie.
Wartość pH: 7,5–9,5
10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Stabilność i reaktywność: Produkt chemicznie stabilny w warunkach prawidłowego przechowywania. Glikol etylenowy reaguje z silnymi środkami utleniającymi, np. tritlenkiem chromu, kwasem nadchlorowym, chloroformem w obecności silnych zasad.
Niebezpieczne produkty rozkładu:
aldehyd octowy (w temp. 500- 600oC)
Właściwości korozyjne: Brak
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Drogi naraŜenia: wdychanie, połknięcie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.
Informacje ogólne: główny składnik - glikol etylenowy jest trucizną naczyniową i protoplazmatyczną.
Na organizm człowieka działa przede wszystkim narkotycznie. Powoduje silne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, rdzenia kręgowego, nerek i wątroby. DraŜni błony śluzowe i oczy. Związek ten jest szczególnie toksyczny po spoŜyciu. Glikol etylenowy wykazuje toksyczność w stosunku do całego organizmu. W przypadku zatrucia, niezbędne jest niezwłoczne przekazanie poszkodowanej osoby w ręce lekarzy specjalistów.
Dane toksykologiczne:
LDL0 (doustnie, człowiek) = 786 mg/kg, LD50(doustnie, szczur) = 4700 mg/kg.
Działanie miejscowe:
Kontakt ze skórą: MoŜe wystąpić zaczerwienienie i podraŜnienie. Glikol etylenowy jest wchłaniany przez nieuszkodzoną skórę i wówczas mogą pojawić się objawy podobne do tych, które powstają po spoŜyciu tej substancji.
Kontakt z oczami: MoŜe wystąpić podraŜnienie i zaczerwienienie.
Wdychanie: Pojawia się kaszel, kichanie i niewielkie skrócenie oddechu. Mogą rozwinąć się objawy podobne do tych, które powstają po spoŜyciu tej substancji. Zatrucia drogą oddechową prowadzą do obrzęku płuc i niewydolności oddechowej.
Połknięcie: Działa szkodliwie po połknięciu. Początkowo poszkodowana osoba będzie wyglądać tak, jakby była w stanie upojenia alkoholowego. Później następuje okres krótkiej poprawy, lecz później stopniowo moŜe wystąpić śpiączka i skrócenie oddechu. Objawami zatrucia doustnego są bóle i zawroty głowy, uczucie upojenia i senność, objawy podraŜnienia przewodu pokarmowego z bólami Ŝołądka, wymiotami, biegunką. Przy silnych zatruciach dochodzi do utraty przytomności, delirium, śpiączki.
W okresie 6-12 godzin po spoŜyciu tych środków moŜe pojawić się niedomoga nerek.
Powikłania:
PodraŜnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, bóle i zawroty głowy, podniecenie lub ospałość, problemy z układem pokarmowym, wątrobą i nerkami.
Następstwa opóźnione i chroniczne:
Uczulenie: nie dotyczy
Nowotwory: nie dotyczy
Mutagenność: nie dotyczy
Działanie na rozrodczość: nie dotyczy
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Glikol etylenowy w środowisku ulega całkowitej biodegradacji. Unikać przedostawania się produktu do środowiska. Przed odprowadzeniem do kanalizacji wielokrotnie rozcieńczyć wodą.
Toksyczność ostra:
ECo(Daphnia magna) = 83 mg/l/24 godz.
ECo(Pseudomonas putida) >10000 mg/l
LC50(Salmo gairdneri) = 18500 mg/l/96 godz.
Stopień zagroŜenia wód: mały
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Metody unieszkodliwiania:
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206).
Zawartość opakowania wg:
rodzaju 07 01 04 inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste
Opakowania wg:
rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu
rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła
Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie.
ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw.
Produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny.
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
Numer UN (ONZ) : - -
A. Transport drogowy i kolejowy (RID/ADR) Nr UN -
Klasa /grupa pakowania: -
Kod klasyfikacyjny: -
Ilości ograniczone: -
B. Transport morski
IMDG-kod: (klasa/grupa pakowania) -
EmS -
Zanieczyszczenie środowiska morskiego: -
Nr UN -
C. Transport lotniczy
Klasa IATA/grupa pakowania: -
Nr UN -
15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Preparat został zaklasyfikowany jako niebezpieczny zgodnie z obowiązującym prawem.
Na etykietach naleŜy umieścić następujące informacje:
Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:
Xn Napis ostrzegawczy na opakowaniach
jednostkowych:
Produkt szkodliwy.
Zwroty wskazujące rodzaj zagroŜenia R 22 Działa szkodliwie po połknięciu.
Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania S 2 Chronić przed dziećmi.
Kartę wykonano zgodnie z:
• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami).
• Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2).
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP).
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami).
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami).
• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r (Dz.U. 212 poz.1769).
• Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206).
• Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638
• Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR).
• Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych. (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).
• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).
• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).
• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).
16. INNE INFORMACJE
Chemiczne określenie produktu:Roztwór glikolu etylenowego i dodatków pomocniczych Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Xn Produkt szkodliwy.
Znaczenie zwrotów zagroŜenia z punktu 2 R 22 Działa szkodliwie po połknięciu.
Normy na sprzęt ochronny:
PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie;
PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŜytku w pracy. Zmiana A1;
PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania;
PN-EN 374-3:2004 (U)
Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów;
PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŜy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3);
Powietrze na stanowiskach pracy
PN-EN 1540:2004 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia
PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŜenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa.
Uwaga:
UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŜszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŜytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŜytkownika. Karta charakterystyki nie moŜe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu.
Produkt nie moŜe być uŜywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŜeli podanym w p.1 karty charakterystyki.
Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych.
Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej.
Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań.
