View of Informations

i . WIECZÓR WSPOMNIEŃ POgWIgCONY g P . PROF. DR LEOKADII MAŁUNOWICZÓWNIE

13 l i s t o p a d a 1980 r . S e k c j a F i l o l o g i i K la s y c z n e j oraz M ięd zyw yd ziałow y Z akład Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im KUL z o r g a n iz o w a ły W ieczó r Wspomnień p o św ię c o n y z m a r łe j 1 maja 1980 rok u ś p . P r o f . Dr L e o k a d ii M ału n ow iczów n ie.

W ieczó r r o z p o c z ę ła odpraw iona w I n t e n c j i Z m arłej Msza św. k o n c e le b r o w a n a p r z e z k s i ę ż y ; k o le g ó w i stu d e n tó w P an i P r o f e s o r , K o n c e le b r z e p r z e w o d n ic z y ł k s . dr h a b . H. W o jto w ic z , k tó r y wy­ g ł o s i ł o k o lic z n o ś c io w ą h o m ilię o r a z odmówił m o d litw ę z a zmar­ ły c h I z a a k a A n t io c h e ń s k ie g o , p r z e ło ż o n ą p r z e z P r o f . M ałunow i- c z ćw n ę.

Wobec l i c z n i e zgrom adzonych p r z y j a c i ó ł , stu d e n tó w , w ycho­ wanków o r a z r o d z in y m ó w ili k o le j n o o ż y c i u , d z i a ł a l n o ś c i s p o ­

ł e c z n e j i naukowej P an i P r o f e s o r : K s. bp p r o f . dr B o le s ła w P y - la k , o r d y n a r iu s z l u b e l s k i i W ie lk i K a n c le r z KUL, p r o f . dr I r e ­ na S ła w iń s k a , k t ó r ą ł ą c z y ł a z e Zmarłą tr w a ją c a k i l k a d z i e s i ą t l a t p r z y j a ź ń , p r o f . dr Z o f ia Abramowiczówna / o w s p ó ln ie p r z e ż y ­ t y c h w ogrom nej p r z y j a ź n i l a t a c h w W iln ie i T o r u n iu /, d o c . dr h a b . K r y sty n a S ta w eck a / o l a t a c h d z i a ł a l n o ś c i w L u b l i n i e / , z a ś k s . dr S t a n is ła w L ongosz omówił d z i a ł a l n o ś ć P an i P r o fe s o r ja k o w s p ó ł z a ł o ż y c i e l k i i k ie r o w n ic z k i i s t n i e j ą c e g o j u ż 10 l a t M ię­

d z y w y d z ia ło w e g o Z akładu Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im i J e j z a s ł u g i na p o lu k r z e w ie n ia m y ś li Ojców K o ś c io ła w P o l s c e . Na z a ­ k o ń c z e n ie dr M ich ał K sczm arkow ski o d c z y t a ł fragm en ty n ie k t ó r y c h

w p ły n ę ły na r ę c e O jca R e k to r a , do S e k c j i F i l o l o g i i K la s y c z n e j , Z akładu Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im oraz b e z p o ś r e d n io do p r z y j a c i ó ł Z m arłej Pani P r o f e s o r ; nadawcy p o ls c y i z a g r a n i­ c z n i b a rd zo c i e p ł o i s e r d e c z n ie w sp o m in a li b l i s k ą im Osobę j a ­ ko p r z y j a c i e l a , p r o f e s o r a , p a r tn e r a naukow ego, wychowawcy i ko­

le ż a n k i .

O s t a t n ie 10 l a t ż y c i a P r o fe s o r L eo k a d ia H ałunow iczów na p o ś w i ę c i ł a p r z e d e w sz y stk im propagow aniu a n tyk u c h r z e ś c i j a ń ­ s k ie g o w P o l s c e . J e j n a z w isk o p o z o s t a n ie na zaw sze w nauce p o l­ s k i e j synonimem n ie s t r u d z o n e g o b a d a c z a , p r o p a g a to r a i o r g a n iz a ­ t o r a p o p u la r y z a c j i m y ś li w c z e s n o c h r z e ś c i j a ń s k i e j . Sw oje z a i n t e ­ r e s o w a n ia w t e j d z i e d z i n i e o b j a w iła w p o ło w ie l a t 5 0 - t y c h w op racow aniu rozpraw y h a b i l i t a c y j n e j : De v o c e " sa cra m en ti" apud S . H ila r iu m P ic ta v ie n s e m /L u b lin 19 5 6 , TN KUL, s s . 2 3 2 / .

Owocem J e j d o c ie k a ń naukowych s ą l i c z n e p u b l i k a c j e . I ta k sp o­ śr ó d 86 w ię k s z y c h i m n ie js z y c h p o z y c j i drukowanych a ż 41 / c z y l i p raw ie 50%/ t o p r a c e p o św ię c o n e an tyk ow i c h r z e ś c ij a ń s k ie m u .

D ą żą c, ja k o wytrawny p e d a g o g , do u ł a t w i e n i a nau k i ję z y k a ł a c i ń s k i e g o , z w ła s z c z a w i n s t y t u t a c h t e o l o g i c z n y c h , opracow ała 2 p o d r ę c z n ik i do n au k i ł a c i n y : P o d r ę c z n ik ł a c in y k o ś c i e l n e j W arszaw a 19 5 4 , s s . 3 8 4 / ora z Roma C h r is t ia n a , p o d r ę c z n ik ł a c i ­ ny c h r z e ś c i j a ń s k i e j /L u b lin i9 6 1 , TN KUL, s s . 4 4 8 / , będąoe w ła ś ­ c iw ie a n to lo g ia m i te k s tó w a u te n ty c z n y c h , g łó w n ie li t u r g i c z n y c h , wywodzących s i ę z zabytków p iś m ie n n ic z y c h o k r e su w c z e s n o c h r z e ś ­ c i j a ń s k i e g o ora z m sz a łu , b r e w ia r z a i Pism a św.

W ielkim p r a g n ie n ie m P r o f . M ałunowiczówny b y ło z a ł o ż e n i e w P o ls c e na wzór PAN-u czy IBL-u p la c ó w k i k o o r d y n u ją c e j badania nad a n ty k iem c h r z e ś c ij a ń s k im . D ą ż y ła Ona do z o r g a n iz o w a n ia 1 s k u p ie n ia ja k n a jw ię k s z e j l i c z b y fachowców r ó ż n y c h s p e c j a l ­ n o ś c i , z a in te r e s o w a n y c h w iekam i w c z e sn e g o c h r z e ś c ij a ń s t w a , by z nim i s tw o r z y ć p laców k ę naukow o-badaw czą, k t ó r a p e ł n i ł a b y

c j ę w zajem nego d o k s z t a ł c a n i a s i ę p o p r z e z wymianę d o św ia d c z e ń i s p o s t r z e ż e ń , ja k i do p r o w a d z e n ia w spólnym i s i ł a m i badań nad o d k r y c ia m i i o r g a n iz a c j ą p o p u la r y z a o j i m y ś li w c z e s n o c h r z e ś c i­ j a ń s k i e j , ta k b a rd zo u nas z a n ie d b a n e j w l a t a c h p ow ojen n ych . R e a l i z a c j ą J e j d ą ż e ń i p r a g n ie ń b y ło e r y g o w a n ie w 1968 r . M ię­ d z y w y d z ia ło w e g o Z akładu Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im . P r z e z p ie r w s z e 2 l a t a b y ła z a s t ę p c ą k ie r o w n ik a , k s . d o c . dra Jana M a r ii S z y m u sia k a , a po j e g o w y j e ź d z ie z a g r a n ic ę s t a ł a s i ę k ie r o w n ik ie m i głównym motorem Z a k ła d u . C h a ra k ter p racy i c e l i s t n i e n i a Z akładu u k ie r u n k o w a ła w p i ę c i u z a s a d n ic z y c h d z i a ł a c h :

1 . K o o rd y n a cja badań nad a n ty k iem c h r z e ś c ij a ń s k im w P o l s c e . 2 . T łu m a c z e n ia Ojców K o ś c i o ł a .

3 . A r c h e o lo g ia i s z t u k a w c z e s n o c h r z e ś c ij a ń s k a . 4 . B i b l i o g r a f i a a n a l i t y c z n o - k r y t y c z n a .

5 . B a d a n ia sem a n ty c z n e z z a k r e s u e w o lu c j i p o j ę ć w ję z y k u c h r z e ś c ij a ń s k im .

Trudno tu w y l i c z a ć J e j z a s ł u g i i o s i ą g n i ę c i a w każdym z wy­ m ie n io n y c h t u t a j d z ia łó w . Ograniczym y s i ę j e d y n ie do z a s y g n a l i ­ zo w a n ia n ie k t ó r y c h .

B io r ą c z a w zór u k a z u ją c e s i ę na Z a c h o d z ie i c i e s z ą c e s i ę ogromną p o p u la r n o ś c ią w s z e lk ie g o r o d z a ju a n t o l o g i e , z a p o c z ą tk o w a ­ ł a nową s e r i ę pod ogólnym ty tu łe m : " S ta r o ż y tn e T e k s ty C h r z e ś c i­ j a ń s k i e " . P o s z c z e g ó ln e p o z y c je s e r i i z a c z ę ł y s i ę ukazywać pod a u s p ic ja m i Z akładu Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im . S z c z e ­ g ó ln ą z a l e t ę t e j s e r i i sta n o w i z a m ie s z c z e n ie obok t łu m a c z e n ia , o b s z e r n e g o w stę p u w p r o w a d za ją ceg o , k om en tarza r z e c z o w e g o , in d e ­ ksów - t e k s t u o r y g in a ln e g o / z p r z y c z y n t e c h n ic z n y c h w ydaw nic­

two d ru k ow ało do t e j pory j e d y n ie t e k s t y ł a c i ń s k i e / . U k azały s i ę n i e s t e t y d o p ie r o d w ie p o z y c j e : Wybór h o m i l i i i k azań na ś w ię t a P a ń s k ie i M aryjne / r e d . k s . L. G ła d y sz e w sk i, s . 3 2 0 / oraz A n t o lo g ia l i s t u s t a r o c h r z e ś c i j a ń s k i e g o c z . I / r e d . L. M ałunow

i-czówna, s s . 3 8 0 / . Tomy k o le jn e : A n to lo g ia in s k r y p c j i s ta r o - c h r z e ś c ij a ń s k ie j oraz A n to lo g ia m odlitwy w c z e sn o c h r z e śc ija ń ­ s k ie j / r e d . w stę p , wybór, tłu m a c z ., kom entarz, L.Małunowiczów- n a / n ie z o s t a ły za tw ierd zo n e do druku /p od ob n ie jak i w ie le in ­ nych p r a c / p rzez N aczelny Zarząd Wydawnictw.

Przygotow anie V tomu z t e j s e r i i , p ośw ięcon ego pismom św. Ba­ z y le g o W ie lk ie g o w związku z obchodami i 6 0 0 - l e c i a je g o ś m ie r c i, p rzerw a ła przedw czesna śm ierć R edaktorki i T łum aczki, k tó ra przebyw ając w s z p i t a l u niem al do o s t a t n i e j c h w ili pracow ała nad przekładem L istów w ie lk ie g o Ojca K o ś c io ła .

0 w ielok ieru n kow ych z a ite r e s o w a n la c h P r o f. L eok adii Mału- nowiczówny m yślą w c z e s n o c h r z e ś c ija ń s k ą , z a le ż n o ś c ia m i i wza­ jemnymi oddziaływ aniam i na s i e b i e antyku pogańsk iego i c h r z e ś­ c ij a ń s k ie g o , może za św ia d czy ć b i b l i o g r a f i a J ej prac d o ty c z ą - cyoh t e j g a ł ę z i n a u k i, św iad czących o ogromnej w iedzy i eru­ d y c j i ic h A utorki / B i b l i o g r a f i ę zam ieścim y w następnym numerze p ism a /.

W c ią g u 1 0 - l e t n i e j d z i a ł a l n o ś c i Z akład, d z ię k i niezm ożo- nym staraniom Pani P r o fe s o r ,z o r g a n iz o w a ł 18 dwu- i trzydniowych sympozjów naukowych, k tó r e dawały ok a zję do s p o tk a n ia S ię i wy­ miany poglądów p olsk im i zagranicznym s p e c j a lis t o m różnych ga­ ł ę z i w iedzy d o ty c z ą c e j antyku c h r z e ś c ij a ń s k ie g o . Sympozjum t o ­ w a rzy szy ło zawsze duże grono osób za in tereso w a n y ch w ie lo a s p e k - to w o śc ią je g o te m a ty k i. W sp o tk a n ia o h tych b r a l i u d z ia ł t e o r e - tyoy l i t e r a t u r y , język ozn aw cy, tłu m a cze, a r c h e o lo d z y , h is t o r y ­ cy K o ś c io ła , h is t o r y c y s z t u k i , f i l o l o d z y , t e o lo d z y , p a tr o lo d z y , b i b l i ś c i i i n n i . Mecenasem sp otk ań-zjazd ów b y ł k ilk a k r o tn ie ówozesny k ard ynał Karol W o jty ła oraz Prymas P o ls k i k s . kard. S te fa n W yszyński, a ta k że k s . bp J . Zaremba, bp J .A b le w ic z , k s ię ż a j e z u i c i . Mając w ięc t a k ie p o p a r cie duchowe i fin a n s o ­ we, mogła P r o fe so r Małunowiczówna doprowadzać do owych

i owocnych k olok w iów naukowych, na k tó r y o h w y g ło sz o n o ł ą c z n i e ponad 150 r e f e r a t ó w i kom unikatów .

0 jednym z sym pozjów w S ło w ie Powszechnym nr 115 / 8 8 5 3 / z d n ia 20 m aja 1975 r . czytam y:

" N ie s tr u d z o n a p r o f . dr L e o k a d ia M ałunowlczówna m ając do d y s p o z y c j i b a rd zo m iz e r n e ś r o d k i i tym razem d o k o n a ła w i e l k i e - go d z i e ł a , z a p e w n tją c u d z i a ł z n ak om itych r e f e r e n tó w i u c z e s t ­ n ik ów , r e p r e z e n t u j ą c y c h r ó ż n e d y s c y p lin y nauki / l i t u r g i ę , a r ­ c h e o l o g i ę , e p i g r a f i ę , p a t r y s t y k ę , h i s t o r i ę s z t u k i , f i l o l o g i ę k l a s y o z n ą / i śr o d o w isk a . . . "

G łó w n ą 'b o lą c z k ą w t e j m a t e r ii /za r ó w n o P an i P r o f e s o r , ja k i u c z e s t n ik ó w / b y ło t o , i ż z uw agi na brak od ręb n ego w ydaw nic­ twa d orob ek ów n i e m ia ł s z a n s na z w ię k s z e n ie z a s ię g u swego od­ d z ia ły w a n ia i d o c i e r a n i a do s z e r s z e g o k r ę g u osób z a in t e r e s o w a ­ n y ch , n i e m ogących je d n a k u c z e s t n i c z y ć b e z p o ś r e d n io w samych s p o t k a n ia c h . J e d y n ie znikom a j e g o c z ę ś ć u k a z a ła s i ę drukiem w p o s t a c i a r ty k u łó w r o z r z u c o n y c h w r ó ż n y c h p o l s k i c h p e r io d y k a c h

Zm arła P an i P r o f e s o r za w sze d ą ż y ła do w yprow adzenia p o l s ­ k i e j p a t r y s t y k i na s z e r s z e wody, do s k o n fr o n to w a n ia j e j z p a t - r y s t y k ą z a g r a n ic z n ą . S tą d t e ż d z i ę k i j e j r o z lic z n y m zn a jo m o ś­ ciom i k o n ta k to m , w o k r e s ie sw ej i O - l e t n i e j d z i a ł a l n o ś c i w Zak­ ł a d z i e Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im , z a p r o s i ł a do Po3 <ki 20 w y s o k ie j k l a s y s p e c j a l i s t ó w z F r a n c j i , W łoch, N ie m ie c , B e l ­ g i i , H o la n d ii, S z w a j c a r i i , a naw et H i s z p a n i i , G r e c ji i S z w e c j i. U trzym yw ała p o n a d to s t a ł e k o n ta k ty w ielo m a z a g r a n ic z n y m i o ś ­ rodkam i naukowymi.

Ogromną z a s łu g ą Z m arłej b y ło s t w o r z e n ie s p e c j a l i s t y c z n e g o k s i ę g o z b i o r u z a k ła d o w e g o , l i c z ą c e g o d z i s i a j ponad 1600 p o z y c ­ j i /n ie r z a d k o tr u d n o d o s tę p n y c h w P o l s o e / o w a r t o ś c i ponad

ć w ie r ć m ilio n a z ł o t y c h / o k . 85 % k s ię g o z b io r u wywodzi s i ę z da­ rów, w w i ę k s z o ś c i z a g r a n ic z n y c h /. W zb o g a o iła p o n a d to b i b l i o t e k ę

zakładową p rzek a zu ją c testam entem c z ę ś ć w łasn ego k s ię g o z b io r u d o ty cz ą cą s p e c j a l i z a c j i Zakładu.

Ważnym bardzo wydarzeniem w ś w ie c ie nauki b y ło utw orzenie w i9 7 7 r . S e k c ji P a tr y s ty c z n e j przy K om isji E piskopatu P o lsk i tl/s Nauki K a t o l i c k i e j , do czeg o w dużej m ierze p r z y c z y n iła s i ę rów nież Pani P r o fe s o r .

P rzedątaw ione powyżej n ie k tó r e ty lk o asp ek ty d z ia ła ln o ś c i w z a k r e s ie badań nad antykiem c h r z e ś c ija ń s k im w wystarczającym s to p n iu z e z w a la ją na t o , by nazw isko ś p . Pani P ro feso r Leokadii Małunowiczówny uważano za synonim badacza i p o p u la ry za to ra myś­

l i w czesnego c h r z e ś c ija ń s tw a .

Andrzej M alinowski

2 . Dnia 9 g ru d n ia ub. rok u , w d z ie ń Im ien in zm arłej przed k ilk u m iesią ca m i Pani P r o f, L eok ad ii Małunowiczówny, odprawio­ no w k a p lic y konw iktu KUL u r o c z y s tą Mszę św. koncelebrow aną w J e j i n t e n c j i . W zięło w n ie j u d z ia ł k ilk u n a s tu k s i ę ż y , byłych współpracowników, kolegów i studentów KUL. H om ilię o b e z in te ­ resow nej s łu ż b ie innym w y g ło s ił k s . dr S t.L o n g o s z . W M odlitwie Powszeohnej i na D z ię k c z y n ie n ie p o słu żo n o s i ę te k sta m i modlitw sta r o ży tn y ch ,tłu m a c zo n y ch na ję z y k p o ls k i p rzez Zmarłą.

3 . W d niu i maja b . r . , w p ie rw sz ą r o c z n ic ę ś m ie r c i śp . Pani P r o f, L eo k a d ii Małunowiczówny, odprawiona z o s t a ł a w k o ś­ c i e l e akademickim KUL u r o c z y s ta Msza św. koncelebrow ana. Kon­ c e le b r z e p rzew o d n iczy ł Ks. Doc. Henryk W ójtow icz, h o m ilię zaś

o n iezm ienn ych w a r to ś c ia c h E w a n g elii w y g ło s ił Ks. dr Augustyn Eckmann. W rocznicowym n ab ożeń stw ie w z i ę l i u d z ia ł s t u d e n c i, ko­ le d z y , p r z y j a c i e l e i w spółpracow nicy Z m arłej.

4 . Dnia 25 p a ź d z ie r n ik a i9 8 0 roku w I n s t y t u c ie P a tr y s ty c z ­ nym "Augustinianum" w Rzymie m ia ł m ie js c e ju b ile u szo w y w iec zó r wspomnień p ośw ięcony 4 0 - l e t n l e j d z i a ł a l n o ś c i dydaktyczno-nauko­ wej Ojca P r o t, A d a lb e rta Hammana. W wypełnionym po b r z e g i audy

toriu m I n s t y t u t u , gromadząoym w ie lu je g o w ło sk ic h i z a g r a n ic z ­ nych p r z y j a c i ó ł , k o leg ó w , w spółpracowników, p ro fe so ró w , stu d en ­ tów i sympatyków s t a r o ż y t n o ś c i c h r z e ś c ij a ń s k ie j wręczono J u b ila tow i przygotowany p rzez 26 współpracowników i s p e c j a lis t ó w t e o ­ l o g i i p a tr y s ty c z n e j tom /4 2 0 str o n /:" M ela n g es p a t r i s t i q u e s E c- o l e s i a oran s" , s p e c j a ln i e z t e j o k a z ji wydany p rze z A u g u stin ia ­ num pod r e d a k c ją p r o f. W iktora S a x era . Wśród obecnych na s a l i znajdow ał s i ę Kard. P aolo B e r t o l i , Kard. G a b riel Maria Garonne, Biskup D uchesne, P r o f. R.M. Grant z Usa i J . Irm scher z NRD, W ikariusz G eneralny B ra ci M n iejszy ch , P ro w in cja ł 0 0. F r a n c is z ­ kanów ze S tr a sb u r g a , W ikariusz G eneralny Augustynianów i Rek­ to r Międzynarodowego K olegium św. Moniki w Rzymie, p r z e d s ta w i­ c i e l e rzym skich zakonów fr a n c is z k a ń s k ic h , k ilk u p rofesorów z Antonianum, E co le F ra n ca is z Rzymu, wykładowcy i s tu d e n c i Au­ gu stin ian u m i w i e l e innych o s o b is t o ś c i rzym skiego ś w ia ta u n i­ w e r s y te c k ie g o , państwowego i k o ś c ie ln e g o . Podczas s p o tk a n ia p rzem a w ia li: Rektor I n s t y t u t u P a tr y sty c z n e g o Prosper Grech, Kardynał G.Maria Garonne, W.Saxer sch a ra k tery zo w a ł k ró tk o r o z ­ wój ż y c ia in t e le k t u a ln e g o J u b i l a t a , P r o f. M .S im onetti za p rezen ­

tow ał dedykowany mu tom, P r o f. I.Ir m sc h e r p o d k r e ś lił je g o z a s ­ ł u g i wobec s e r i i M ignę'a - P a tr o lo g ia L a tin a , D yrektor E cole

F ra n o a is omówił z n a c z e n ie je g o prac p a tr y sty c z n y c h d la odczyta­ n ia m y ś li w c z e s n o c h r z e ś c ija ń s k ie j. Na za k o ń czen ie w ieczo ru przem ówił sam J u b i l a t , d z ię k u ją c w szystkim za u d z ia ł w t e j u - r o c z y s t o ś o i , a s z c z e g ó ln ie tym, k tó rz y p r z y c z y n ili s i ę do opra­ cow ania dedykowanego tomu.

P r o t. A d a lb ert Hamman u r o d z ił s i ę 14 c z e r c a 1910 r . w Ra- l i n g nad M oselą we F r a n c j i. Wyświęcony na k apłan a w 1935 r . w M ętzu, stu d io w a ł na F a k u lte c ie T e o lo g ii K a t o lic k ie j w S tr a s ­ burgu; potem u c z y ł w różnych ośrodkach fr a n c is z k a ń s k ic h , jak w T o u r e tte pod Lyonem, w Metzu, w Notre-Dame - Des B uls B es- anęon. Od roku 1981 s k u p ił sw oje z a in te r e s o w a n ia w y łą cz n ie na p a t r o l o g i i , k tó r e j u c z y ł w u n iw e r sy te ta c h k a n a d y jsk ich w Mon­ t r e a l u i Quebecku, a od 1970 r . w I n s t y t u c i e Patrystycznym w Rzymie. Podczas Soboru W atykańskiego I I b y ł doradcą t e o lo g i c z ­ nym biskupów k a n a d y jsk ich .

B i b l i o g r a f i a w y lic z a 113 p o z y o ji je g o k s ią ż e k i artyku łów , a wśród n ic h 5-tomowe Supplementum P a tr o lo g ia e L a tin a e , P r ie r e s d es p rem lers c h r e tie n s / 1 9 5 2 / , k tó r e d o c z e k a ło s i ę aż 24 wy­ dań, La Vie ą u o tid ie n n e d es p rem iers c h r e t ie n s / 1 9 7 1 / , rozpo­ c z ę t a w 1957 roku s e r i a " I c ty s L e tt r e s Chretienneg", z k tó r e j u k azało s i ę 13 tomów oraz r o z p o c z ę ta w 1977 r . s e r i a "Les Pe­ r e s dans l a f o i " . W P o ls c e przebyw ał t r z y k r o t n ie , znany jako au tor "Guide p r a c tią u e des P eres de l ' $ g l l s e " , tłum aczonego na ję z y k p o ls k i " P ortrety Ojców K o śc io ła " w 1978 rok u . C ałość je g o za in ter eso w a ń p a tr y sty c z n y c h k o n c en tru je s i ę za sa d n iczo wokół ż y c ia duchowego, l i t u r g ic z n e g o i s o c j a ln e g o sta r o ży tn y ch c h r z e ś o ija n .

5 . PRACE Z DZIEDZINY ANTYKU CHRZEŚCIJAŃSKIEGO UKOŃCZONE W ROKU AKADEMICKIM 1 9 8 0 /1 9 8 1

a / K s.D r F r a n c is z e k DRACZKCWSKI, K o ś c ió ł - Agape w ed łu g K lem ensa A le k s a n d r y j s k ie g o . Rozprawa h a b i l i t a c y j n a s . 3 4 1 , p r z y j ę t a do druku p r z e z TN KUL z r e c e n z ja m i wydawniozym i K s. Dra h a b . H .W ó jto w icza i K s. Dra M .S ta r o w ie y s k ie g o .

b / J e r z y PAŁUCKI, R e o e p c ja n au k i św . A u gu styn a na łam ach "Ateneum K a p ła ń sk ie g o " w l a t a c h 1 9 0 9 -1 9 8 0 . P r a ca p is a n a pod k ie r u n k ie m K s. Dra R .A n d r z e je w sk ie g o we W łocław ku, r e c e n z o w a ­ na p r z e z O.Dra A .B o b era SJ i p r z y j ę t a ja k o m a g is t e r s k a na Wy­ d z i a l e T e o lo g ic z n y m KUL, s . 8 4 .

o / Bogdan WERRA, M ic k ie w ic z ja k o h i s t o r y k ł a c i ń s k i e j p o e z ­ j i s t a r o c h r z e ś c i j a ń s k i e j . P r a c a p is a n a pod k ie r u n k ie m K s.D ra h a b . W .E borow icza w P e l p l i n i e , s . 5 0 , recen z o w a n a p r z e z O.Dra A .B o b e r a SJ i p r z y j ę t a ja k o p r a c a m a g is t e r s k a na w y d z ia le T e­ o lo g ic z n y m KUL.

d / A n d rzej MALINOWSKI, A c ta Martyrum /W stę p , p r z e k ła d , k o ­ m e n t a r z /. R e l i g i j n e s ta n o w is k o m ęczenników w p r o c e s a o h a n t y -

c h r z e ś c i j a ń s k i c h . P r a ca m a g is t e r s k a p is a n a pod k ie r u n k ie m 0 . Dra A .B o b e r a SJ i K s.D ra h a b . H .W ó jto w icza p r z y Ł a c iń s k ie j K a te d r z e F i l o l o g i i K l a s y c z n e j . /Obok o b sz e r n e g o W stępu i d ru­ g i e g o problem ow ego r o z d z i a ł u , p r a c a z a w ie r a tłu m a c z e n ia : A k ta K a rp u sa , P a m filu s a i A g a t o n ik i; A kta św . J u s ty n a ; A k ta św . A k a o ju sz a ; A k ta św . Maksyma; A kta F r u k tu o z a i diakonów A u g u r iu sz a i E u lo g iu s z a ; A kta A gapy, Ir e n y i C h i o n i i / .

e / J ó z e f NAUMOWICZ. W yrażenia na o zn a cz en ie m ałżeństwa u św. Ambrożego. Praca m a g iste r sk a p is a n a pod kierunkiem śp . P ro t.D r L eo k a d ii Małunowiozówny przy Ł a c iń sk ie j K atedrze F i­

l o l o g i i K la sy czn ej KUL.

f / Ryszarda POTREd, M alowidła mauzoleum Exodu w e l-B a g a - wat na t l e m alarstw a w c z e s n o c h r z e ś c ija ń s k ie g o . Praca m agister ska p is a n a pod k ierunkiem Doc.Dr hab. B .P i l a r s k i e j przy Kated r z e H i s t o r i i S z tu k i S ta r o ż y tn e j KUL.

g / P io t r ROSIŃSKI, N a jw c z e ś n ie js z e formy k rzy ża oraz cr u i d is s im u la t a . Praca m a g iste r sk a p is a n a pod kierunkiem Doc.Dr hab. B .P i l a r s k i e j przy K atedrze H i s t o r i i S z tu k i S ta ro ż y tn ej KUL.

h / "De l o o i s s a n c t is " ja k o ź r ó d ło r e k o n s tr u k c ji " I t in e - rarium E geriae" / n i e podano nazw iska a u t o r a /. Praca m ag isters ka p isa n a pod kierunkiem K s.Dra M .S ta ro w iey sk ieg o w M etropoli

talnym Seminarium Duchownym w W arszawie.

i / "Obraz l i t e r a t u r y c h r z e ś c ij a ń s k ie j na p o d sta w ie 'De v i r i s i l l u s t r i b u s ' Izy d o ra i Ild e fo n sa ? '/ n i e podano nazwiska au­ t o r a / . Praca m a g iste rsk a p is a n a pod k ierunkiem K s. Dra M.Sta ro w ie y sk ie g o w M etrop olitaln ym Seminarium Duchownym w War­ sza w ie .

6 . K om isja B a łk a n is ty c z n a przy O ddziale PAN w Poznaniu, I n s t y t u t H i s t o r i i UAM o r g a n iz u je w d niach 14-16 g ru d n ia 1981

sympozjum z o k a z j i 1 3 0 0 - l e c i a p o w s ta n ia Państw a B u łg a r s k ie g o na te m a t: B ałk an y i P o ls k a w s t a r o ż y t n o ś c i i ś r e d n io w ie c z u . Program sympozjum p r z e w id u je dwa problem y w io d ą c e : i / H i s t o ­ r i a i k u lt u r a s t a r o ż y t n e j T r a e j i , 2 / S to s u n k i e t n i c z n e , p o l i t y c z n e i k u l t u r a l n e s t a r o ż y t n e j B u ł g a r i i . Do w z i ę c i a u d z ia łu w sympozjum z o s t a ł z a p r o sz o n y r ó w n ie ż Z akład Badań nad Antykiem C h r z e ś c ija ń s k im KUL, k t ó r y p r z y ją w sz y z a p r o s z e n ie z g ł o s i ł n a s­ t ę p u j ą c e p r e l e k c j e : i / K s.D r A .B ober S J , S ew eryn , d z i a ł a c z sp o ł e c z n o - p o l i t y c z n y Noricum /V w . / ; 2 / K s.D r S t .L o n g o s z , W u lf ila p r o p a g a to r k u lt u r y c h r z e ś c i j a ń s k i e j w s t a r o ż y t n e j T r a e j i /I V w K s.Dr h a b . J .Ś r u t w a , O r g a n iz a c ja k o ś c i e l n a s t a r o ż y t n e j T r a e j i . 7 . W d n ia c h 7 -iO w r z e ś n ia i9 8 2 r . o d b ę d z ie s i ę w B y d g o sz­ c zy pod p a tr o n a te m UNESCO VI K ongres i F e s t iw a l M usioa A n tig u a Europae O r i e n t a l i s , organ izow an y p r z e z F ilh a r m o n ię Pomorską im . J .P a d e r e w s k ie g o . Z ap roszon y do w z i ę c i a u d z ia łu Z akład Ba­ dań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im z g ł o s i ł t r z y p r e l e k c j e : K s. Dr S t .L o n g o s z , Muzyka w o c e n ie s t a r o ż y t n y c h w sch o d n ich p is a r z y c h r z e ś c i j a ń s k i c h / I - V I I w . / ; Mgr A l i c j a S tę p n ie w s k a , F u n k cja m uzyki w p o e z j i Homera; Mgr Ewa T a ta r -P r ó c h n ia k o w a , R e la c j e m ięd zy muzyką a w y str o je m ik o n o g r a fic z n y m ś w ią ty ń w c z e s n o b iz a n t y ń s k ic h .

8 . P o d cza s o g ó ln o p o ls k ie g o sympozjum /c z t e r o d n io w e g o / na tem at " B ib lia a l i t e r a t u r a " , u r z ą d z o n e g o p r z e z Z akład Badań nad L i t e r a t u r ą R e l i g i j n ą i K a te d r ę T e o r i i L it e r a t u r y KUL w d n ia c h 4 - 7 m aja b r . w y g ło sz o n o r ó w n ie ż 3 p r e l e k c j e z w ią z a n e

te m a ty cz n ie z antykiem c h r z e ś c ija ń s k im , a m ia n o w icie: Doo. K. S taw ecka, I n s p ir a c j a b i b l i j n a ł a c i ń s k i e j p o e z j i w czesnego c h r z e ś c ija ń s tw a a tr a d y c ja l i t e r a c k a h o w ołaoiń sk toh poetów r e ­ l i g i j n y c h R enesansu /H ila r y z P o i t i e r s /3 1 5 - 3 6 7 /; Ambroży /3 3 9 - 3 9 7 / ; Pru d en cju sz / 3 4 8 - 4 0 5 /; Ennodiusz /4 7 3 - 5 2 1 /; A rator /VI w ./ ; S e d u liu s z /V w ./ ; W enancjusz P o rtu n a tu s /5 4 0 - 6 0 1 /; Juwen- kus / I I I / I V w . / ; D rakoncjusz /V /V I w ./; Awit z Vienne /V /V I w^7; K s. Dr M. S ta r o w ie y s k i /W arszaw a/, I n te r p r e ta c j a lu d o w o -te o lo - g ic z n a B i b l i i - ap okryfy; K s. Tomasz H e r g e se l /W ro cła w /," D zie­ j e J ó ze fa " w l i t e r a t u r z e p o l s k i e j .

9 . W związku z 1550 r o c z n ic ą Soboru E fe s k ie g o , w n ie k tó ­ rych ośrodkach naukowych prowadzi s i ę s p e c j a ln e wykłady oko­ lic z n o ś c io w e . W M etrop olitaln ym Seminarium Duchownym w Warsza­ w ie Ks. Dr Marek S ta r o w ie y sk i m ia ł w roku akademickim 1980/81 ca ło ro c zn y wykład m onograficzny p t." E fb z c h r z e ś c ij a ń s k i i So­ bór E fe s k i" . Na K a to lick im z a ś U n iw e sy te c ie Lubelskim d la s tu ­ dentów S e k c ji F i l o l o g i i K la sy czn ej a n a lo g io z n y ca ło ro c zn y wy­ k ła d m onograficzny w roku akademickim 1981/82 na tem at:" E fez ja k o centrum s ta r o ż y tn e j k u ltu r y p o g a ń sk ie j i c h r z e ś c ija ń s k ie j" w y g ło si Ks.Dr S ta ń is ła w L ongosz.

iO. W d z ie ń Z ielo n y ch Ś w iąt 7 czerw ca b r . w łą c z n o ś c i z ogó- ln o -k o ś c ie ln y m i obchodami 1600 r o c z n ic y Soboru K o n sta n ty n o p o li­ ta ń s k ie g o I i 1550 r o c z n ic ą Soboru E fe s k ie g o w R zym ie, Ks. Doc. Dr hab. W ojciech Kania zo rg a n izo w a ł w zabytkowym k o ś c i e l e św.

T rójcy na T erlik ó w ce w Tarnowie s p e c j a ln e ju b ile u sz o w e nabo­ że ń stw o . Po o k liczn o ścio w y m wprowadzeniu gosp odarza u r o c z y s tą sumę, p rzy ś p ie w ie ch óru , odpraw ił d y rek to r r e f e r a t u d u szp as­ te r s tw a d ie c e z j a ln e g o K s. Dr Teodor Szarwark, z a ś k o n fe r e n c ję o z n a cz en iu obchodzonych r o c z n ic w y g ł o s i ł Ks.Dr S t.L o n g o sz /KUL/. Po Mszy św. w ie r n i m ogli u s ły s z e ć p ięk n ą deklam ację IV H o m ilii E f e s k ie j ku c z c i B ogarodzloy św. C yryla A lek sa n d ry j­ s k ie g o w wykonaniu m ło d z ie ż y . Na za k o ń czen ie nabożeństw a c e le b ­ ra n s dokonał u r o c z y s te g o p o ś w ię c e n ia obrazu św. Benedykta Opa­ t a , ufundowanego p rzez p a r a fia n z o k a z ji Roku B en ed y k ty ń sk ieg o .

11. SEMINARIUM DOSKONALENIA PATRYSTYCZNEGO

I n s t y t u t P a tr y sty c z n y "Augustiniąnum" w Rzymie o rg a n izu ­ j e w d n iach 5 -i7 .X .1 9 8 1 r . kurs w y ższej s p e c j a l i z a c j i w d y scy ­ p lin a c h p a tr y s ty c z n y c h i w c z e s n o c h r z e ś c ija ń s k ic h d la w s z y s tk ic h k tó r z y c h o i e l i b y p o g łę b ić swą w ied zę w t e j d z i e d z i n ie . L iczb a u czestn ik ó w j e s t o g ra n iczo n a do 25 osób z p r e f e r e n c ją osób p r z y ­ je zd n y c h . Kurs obejm uje 48 l e k c j i w ję zy k u w łoskim , z k tó ry ch 4 przed południem w form ie wykładów, po p o łu d n iu z a ś w form ie ćw iczeń praktycznych;prow adzonych p rze z s p e c j a lis t ó w w b i b l i o ­ t e c e I n s t y t u t u . Mają one za c e l p o g łę b ie n ie zn ajom ości metod badań p a tr y s ty c z n y c h i k ry ty k ę te k s t u oraz poinform owanie o n a j­ nowszych od k ry cia ch w ty c h d z ie d z in a c h , ty c z ą c y c h s z c z e g ó ln ie I I w iek u . Tematami wiodącymi są wykłady: F .B o g lia n i, A p o lo g eci I I w ieku; A.O rbe, Ire n e u sz a g n o sty c y ; G .Q u isp el, "Anima n a tu - r a l i t e r * c h r i s t i a n a " . T e o lo g ia afry k a ń sk a I I wieku; M .Sordi, C h rz eścija ń stw o i c e sa r stw o I I w iek u .

-d z ie s p e c j a ln e św ia-dectw o u k o ń czen ia k u rsu . Przy z g ła s z a n iu s i ę wymagane j e s t p o le c a ją c e św iadectw o u c z e ln i lub in s t y t u ­ c j i , k tó r ą kandydat r e p r e z e n t u j e . I s t n i e j e m ożliw ość z a tr z y ­ mania s i ę w Kolegium OO.Augustynianów. O płata za kurs wynosi

1 5 0 .0 0 0 lir ó w w ło s k ic h / o k . 180 dolarów USA/. P ełn e d zien ne w yżyw ien ie wraz z noclegam i w K olegium OO.Augustynianów k o sz ­ t u j e 2 5 .0 0 0 lir ó w /o k . 30 dolarów USA/, sam n o c le g z a ś 8 .0 0 0 l ir ó w . Z g ło s z e n ia k iero w a ć na a d r e s: S em in ario d i P e r fe o io n a - mente P a t r i s t i c o , V ia S . U f f i z i o 2 5 , 00193 Roma, I t a l i a .

12. R ozpoczynają s i ę z a p is y na I n s t y t u t P a tr y sty cz n y "Augus- tin ia n u m "w Rzymie /V ia S . U f f i z i o 2 5 / . Warto przypom nieć, że s t u - d iu je na nim a k tu a ln ie 7 p o ls k ic h k s i ę ż y , z k tó ry c h tr z e c h o s­ t a t n i o z r o b iło l i c e n c j a t y /A .J a b ło ń s k i CSSR, T.Kaczmarek, M.Ga­ j e w s k i / . Program i warunki stu d iów na tym i n s t y t u c i e omówimy o b sz e r n ie w następnym numerze, o b ecn ie podajemy ty lk o inform acje podstawowe. Do u zy sk a n ia " lic e n c j a t u w t e o l o g i i i naukach p a try s tyczn ych " kandydat w in ie n po ukończonych s tu d ia c h sem inaryjnych odbyć 2 - l e t n i e s p e c j a li s t y c z n e s t u d ia p a tr y s ty c z n e . Ich program obejmuje 6 kierunków: p a t r o lo g ia fundam entalna, t e o l o g i a Ojców, le k tu r a Ojców, m e to d o lo g ia , j ę z y k i p a tr y s ty c z n e , k o n te k s t s p o łe - o z n o -k u ltu r a ln y Ojców, nauka św. A ugustyna. Kandydat w in ie n zdać wyznaczone egzam iny, n a p is a ć p racę lic e n c j a c k ą , zd ać egzamin l i ­ c e n c ja c k i z c a ł e j p a t r o l o g i i , wykazać s i ę zn a jo m o ścią ła c in y i g r e k i oraz oprócz w ło sk ie g o zn a jo m o ścią p rzyn ajm niej dwóch euro­ p e j s k ic h języków nowożytnych / a n g i e l s k i , fr a n c u s k i, n ie m ie c k i/. Po o s ią g n ię c iu s to p n ia l i c e n c j a t u kandydat może po dalszym roku stu d ió w i p rzep isa n y ch egzam inach o s ią g n ą ć Dyplom w t e o l o g i i i naukach p a tr y s ty c z n y c h , upraw niający do n a u czan ia p a t r o l o g i i w te o lo g ic z n y c h zak ładach naukowych.Obok zn ajom ości języków k la s y ­ cznych j e s t tu ju ż wymagana znajom ość 3 języków nowożytnych. D opiero po u zysk an iu s to p n ia l i c e n c j a t u i dyplomu, kandydat może p r z y s t ą p ić do p is a n ia p racy wymaganej do u zy sk a n ia d ok toratu w t e o l o g i i i naukach p a tr y s ty c z n y c h , prowadzonej p rzez 3 promoto­ rów / 2 wybranych p rzez s tu d e n ta , t r z e c i wyznaczony p rzez S ek re­ t a r i a t I n s t y t u t u / . W c ią g u i 2 - l e t n i e j d z i a ł a l n o ś c i I n s ty tu tu dok t o r a t w t e o l o g i i i naukach p a tr y s ty c z n y c h , zd ob yło za led w ie 15 o só b , w tym ty lk o je d e n P o la k . K oszty zw iązane z zapisem na I n s ­ t y t u t P a t r y s t . wynoszą o b ecn ie 3 0 0 .0 0 0 lir ó w W łoskich, p rezen ta c j a z a ś i obrona t e z y d o k to r s k ie j - 5 0 0 .0 0 0 .