Wiadomości Ziemiańskie, nr 12, 18 grudnia 2002 r.
Andrzej Bogucki
ZAMOYSCY W RUCHU SOKOLIM
Ukazują się liczne publikacje dotyczące rodziny Zamoyskich, ziemiaństwa, czy ordynacji kozłowieckiej. Są to niezwykle cenne publikacje. J e d n a k z p u n k t u wi- dzenia sokolstwa jest w nich brak wyraź- nych akcentów i jednoznacznych stwier-
dzeń faktów. Mam wątpliwość, czy auto- rzy publikacji korzystają z książek i arty- kułów dotyczących Sokolstwa. W niezwy- kle cennym piśmie „Wiadomości Ziemiań- skie" nr 9, 22.03.2002 n a s. 50-57 został wydrukowany artykuł Róży Maliszewskiej
- Strona 53 -
Wiadomości Ziemiańskie, nr 12, 18 grudnia 2002 r.
r
" i:: ś , : ••' • . . .
Hrabia Adam Zamoyski. Prezes ZTG „Sokół"
w Polsce wiatach 1923-1936
i Anny Szczepaniak „Pałac Zamoyskich w Kozłówce i Jego mieszkańcy. W stulecie dziejów ordynacji kozłowieckiej". Artykuł przedstawia przyczynek do dziejów ordy- nacji oraz biogramy zasłużonych człon- ków r o d u Zamoyskich. J e s t to cenny arty- kuł do dziejów ziemiaństwa polskiego.
Proponuję uzupełnienie niektórych fak- tów. Na s. 52 z n a j d u j e się zdjęcie z podpi- sem „Adam Zamoyski - II ordynat". Rze- czywiście zgadza się j a k w podpisie. J e d - n a k Adam Zamoyski u b r a n y j e s t w cza- m a r ę sokolą (mundur). Zdjęcie powinno być podpisane n a s t ę p u j ą c o : „Adam Za- moyski prezes Związku Towarzystw Gim- nastycznych „Sokół" w Polsce".
Warto zauważyć, że n a s. 55 j e s t zdjęcie
„Ślub Michała - Marii Zamoyskich". Ślub- n y m ubiorem Michała Zamoyskiego j e s t c z a m a r a sokola. Na s. 56 j e s t „W latach
1925-1936 był prezesem Związku Sokol- stwa Polskiego" (dotyczy A d a m a Zamoy- skiego). Powinno być „W latach 1923- - 1 9 3 6 był prezesem Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół" w Polsce". Jego
n a j s t a r s z y syn Aleksander Zamoyski był prezesem TG „Sokół" w Kozłówce. Jego żona J a d w i g a z Brzozowskich Z a m o y s k a pełniła funkcję naczelniczki sokolic Związ- k u Towarzystw Gimnastycznych „Sokół"
w Polsce. Była niezwykle p o p u l a r n ą i lu- b i a n ą nauczycielką. Całe sokolstwo, w tym i rodzina Zamoyskich, tworzyła ideę i tra- dycję sokolą. To Zamoyscy poznali ideę sokolą trwającą i rozwijającą się od 1867 ro- k u . T r a d y c j ę s o k o l ą tworzyło tysiące osób. Z tej tradycji wszyscy członkowie i działacze czerpali swą d u c h o w o ś ć i oso- bowość. J e d n o c z e ś n i e n a k a ż d y m etapie rozwoju sokolstwa idea sokola była wzbo- g a c a n a i popularyzowana wśród członków i młodzieży oraz społeczeństwa polskiego.
Stąd wielką z a s ł u g ą rodziny Zamoyskich j e s t wzmocnienie i rozwinięcie idei soko- lej. Dlatego j e s t to powód do zaznaczenia dużego zaangażowania arystokracji i zie- m i a ń s t w a w krzewienie sokolstwa pol- skiego zgodnie z h a s ł e m „w zdrowym ciele zdrowy d u c h " . Siła d u c h o w a rodziny Zamoyskich była niezwykła m.in. j e s t to z a s ł u g a sokolstwa polskiego. Tak też bę- dzie w czasie o k u p a c j i hitlerowskiej, kiedy to sokoli w Kozłówce ukrywali ks. S t e f a n a Wyszyńskiego, przyszłego pry- m a s a Polski. Zamoyscy walczyli w obro- nie Ojczyzny oraz w patriotycznych orga- nizacjach militarnych m.in. ZWZ-AK.
Na zakończenie warto dodać, że XVI ordy- n a t h r a b i a J a n Zamoyski też był sokołem.
Należał do osób, które przygotowywały oży- wienie sokolstwa w Polsce w 1 9 8 8 / 1 9 8 9 r., po l a t a c h z a k a z u działalności „Sokoła"
w Polsce w latach 1939-1988. Wtedy to sokoli byli w konspiracji. W 1898 r o k u J a n Zamoyski został członkiem TG „So- kół" Warszawa-Macierz. Także wspierał d u c h o w o odrodzenie się w Polsce Związ- k u Towarzystw Gimnastycznych „Sokół".
P.S. Zapraszamy na naszą stronę internetową www.sokolztg.prv.pl tam też bibliografia.
- Strona 54 -
