Wojciech Jankowski
Narada konserwatorska w
Warszawie
Ochrona Zabytków 17/2 (65), 76-80
1964
к
R
О
N
I
К
NARADA KONSERWATORSKA W WARSZAWIE
Sala obrad
W dniach 5 i 6 lutego br. odbyła się zorganizowana przez M inisterstw o K u l tu ry i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków narada konserw atorska, której program przew idyw ał omówienie następujących problemów:
1. Oceny działalności służby konserw atorskiej dokonanej przez Najwyższą Izbę K ontroli i Sejm ow ą K om isję K ultury;
2. Realizacji planu konserw atorskiego w roku 1963; 3. P lan u konserw atorskiego w roku 1964;
4. W spółpracy z Przedsiębiorstw em „Pracow nie K onserw acji Z abytków ” ; 5. Przygotow ań do następnego planu 5-letniego.
W obradach uczestniczyli wojewódzcy konserw atorzy zabytków, naczelnicy w y działów i przedstaw iciele pionu konserw atorskiego ZMiOZ, kierow nicy oddzia łów PKZ, z dyr. Przedsiębiorstw a, m gr Adamem Zakrzew skim .
Ośrodek D okum entacji Z abytków reprezentow any był przez d y rek to ra doc. dr K azim ierza M alinowskiego.
W przedpołudniowych obradach w dn. 5 lutego w ziął udział w icem inister K u l tu ry i Sztuki, Zygm unt G arstecki.
W drugim dniu na obrady przybył z-ca kierow nika Wydziału K ultury КС PZPR— tow. prof. A ntoni Łyżwański.
Obradom przew odniczył dyrektor ZMiOZ — mgr M ieczysław Ptaśnik. W przem ów ieniu otw ierającym narad ę dyr. P taśnik omówił jej program , zatrzy m ując się dłużej na zagadnieniach związanych z pracą i zadaniam i służby konser w atorskiej. Mówiąc o w ynikach kontroli NIK dyr. P taśnik stw ierdził, że zaryso w ała się w praw dzie pew na popraw a na odcinku prawidłowości pracy konserw
ato-rów , należy je d n a k dążyć do zw ięk szen ia k o n tro li n a d re a liz a c ją p la n o w a n y ch z a dań, ta k aby p rzy z n aw an e k re d y ty b yły w y d a tk o w a n e ja k n a jb a rd z ie j celow o i zgodnie z planem . Z kolei p o d ał d o w iad o m o ści d e z y d e ra ty S ejm o w ej K om isji K u ltu ry , k tó re id ą w k ie ru n k u u s p ra w n ie n ia d ziałaln o ści służby k o n se rw a to rsk ie j m . in. przez p o p ra w ę p ra c y P K Z , pow o łan ie p o w iato w y c h k o n se rw a to ró w z a b y t ków, szkolenie m e ry to ry c zn e p ra c o w n ik ó w służby. P rzec h o d ząc do o m ów ienia n a stęp n y ch p u n k tó w p o rzą d k u dziennego w sk a z a ł n a konieczność o p ie ra n ia p ra c y n a p la n ac h w ielo letn ich i p o trze b ę w czesnego1 o p ra c o w y w a n ia d o k u m e n ta c ji dla za d ań przyszłego p la n u 5-letniego.
Po ty m z a g ajen iu z a b ra ł głos nacz. S t. B ujas, k tó ry szczegółow o om ów ił z a le cenia p o k o n tro ln e N IK i d e z y d e ra ty S ejm o w e j K o m isji K u ltu ry .
U w agi k ry ty cz n e N IK dotyczą m. in. ch w iejn o ści p la n ó w te re n o w y ch , n ie re a l ności dużej części kosztorysów , b ra k u p ro g ra m u użytkow ego w ie lu rem o n to w a n y ch obiektów , nieścisłości w w y d a tk o w a n iu k re d y tó w p rz y z n a w a n y c h n a po d staw ie uchw ały 418. S ejm ow a K o m isja K u ltu ry poza d e z y d e ra ta m i, p o d an y m i w za g ajen iu , p o stu lo w ała m . in. u tw o rze n ie re z e rw y d la ro b ó t a w a ry jn y c h i d ro b n y ch .
N astęp n ie do ze b ran y ch p rze m ó w ił w ic e m in iste r K u ltu ry i S z tu k i — Z y g m u n t G arstecki. W zw iązk u z o b ch o d a m i 20-lecia P o lsk ie j R zeczypospolitej L u d o w ej ośw iadczył: M a m y na sw o im k e n c ie bardzo p o w a żn e osiągnięcia w p e r s p e k ty w ie m in io n y ch d w u d z ie stu lat i w a rto po tę bardzo cenną, a k ty w n ą p o zy c ję w obchodach 20-lecia sięgnąć. M ów iąc o źró d ła ch ty c h osiągnięć, m in is te r G a rste c k i w sk a z a ł n a sto su n ek w ład z p ań stw o w y c h do sp ra w y zab y tk ó w , k tó re w b a rd z o tru d n y c h w a ru n k a c h p rzezn aczały n a te n cel po w ażn e śro d k i fin an so w e, o raz n a k a d rę k o n se rw a to rsk ą , k tó re j w ok resie 20-lecia p rzy c h o d ziło i p rzy c h o d zi prac o w a ć w n ie ła tw y ch w a ru n k a c h . N ależy p o k az ać n asz d o ro b e k n a fo ru m m ię d zy n a ro d o w y m , czem u będzie s p rz y ja ł m ię d zy n a ro d o w y ro k pośw ięcony za b y tk o m . N iezbędne je s t rów nież zaangażow anie ja k n a jsz e rsz y c h k rę g ó w społecznych. W d alszy m ciągu przem ów ienia m in. G arste ck i w sk a z a ł n a konieczność ro zsąd n eg o i o d p o w ied z ia l nego g o sp o d a ro w an ia k aż d ą zło tó w k ą o d d an ą przez p a ń s tw o n a cele zab y tk o w e, w obec u zy sk an ia w tru d n e j sy tu a c ji ek onom icznej k r a ju p o w aż n y ch k w o t n a o ch ro n ę zabytków . J e ste śm y zo b o w ią za n i do p e łn e j od p o w ied zia ln o ści za ja k n a j bardziej p ra w id ło w e i e fe k ty w n e ich w y k o r z y s ta n ie . M ów ca z a trz y m a ł się dłużej n a k o n flik ta ch , ja k ie z d a rz a ją się m iędzy w ład z am i te re n o w y m i a k o n se rw a to ra m i i zw rócił uw agę n a konieczność ich ro zsąd n eg o ro zw ią zy w an ia , a n ie z a o strz a n ia sy tu acji, co stw a rz a n ie p rz y c h y ln ą a tm o sfe rę i u tru d n ia zabiegi o fu n d u sze n a n a sze cele. K ończąc w ypow iedź, m in iste r G a rste c k i p o d zięk o w ał w im ien iu k ie ro w n ic tw a R e so rtu i w łasn y m za p ra c ę w u b iegłym ro k u i w y ra z ił p rze k o n an ie , że d o ro b ek k o n se rw a to rsk i należy cie zaznaczy się w ju b ileu sz o w y m 20-leciu.
W dalszym ciągu o b ra d d y r. W ielski om ów ił za g a d n ie n ia p la n o w a n ia w n a s tę p n e j 5-latce. O bow iązuje zasada, że z k re d y tó w c e n tra ln y c h m ogą być rea lizo w a n e
o b iekty g ru p y „O ” i „ I”. Do p rzy szłeg o p la n u 5-letn ieg o zgłoszono w te j chw ili 267 o b iek tó w n a sum ę 450 m ilio n ó w zł. P la n te n n ależ y skorygow ać, p o n ie w a ż p rz e k ra c z a on m ożliw ości fin an so w e i p rze ro b o w e. P rz e ró b re a ln y za m y k a się w kw ocie ok. 350 m ilionów zł. N astęp n ie dyr. W ielski o m ó w ił p o k ró tce zasady w p ro w a d ze n ia o b iek tó w do p la n u in w esty c y jn e g o oraz p o ru szy ł s p ra w ę m ożliw o ści w y k o n y w an ia p ra c do w ysokości 200.000 zł je d y n ie n a p o d sta w ie k o szto ry su . W ypow iedź d y r. M alinow skiego k o n c e n tro w a ła się w o k ó ł sp ra w o rzecznictw a, ew id en cji i w e ry fik a c ji za b y tk ó w o ra z a rc h iw u m O śro d k a D o k u m e n ta c ji Z a b y tk ó w i konserw atorów ., D yr. M a linow ski p o in fo rm o w a ł o w y d a w n ic tw a c h za m ierzo n y ch na n ajb liż szy okres. M. in. w 1964 r. u k aż e się spis zw e ry fik o w a n y c h za b y tk ó w a rc h ite k tu ry , a w 1965 r. o b sz ern a p u b lik a c ja d o ty cząca osiągnięć k o n se rw a to rstw a i m u z ea ln ic tw a w 20-leciu. M ów iąc o p la n a c h n a ro k 1964 zap o w ied ział zo rg an izo w an ie k o n fe re n c ji n au k o w e j n a te m a t k o n se rw a c ji m a lo w id eł ściennych.
N astęp n ie nacz. M adeyska o m a w iała sp ra w o z d a n ia fin an so w e i stw ie rd z iła , że p la n k o n se rw a to rsk i ochrony z a b y tk ó w w 1963 r. z o stał w y k o n a n y w 96,5°/o. S p ra w y G łów nej K o m isji K o n se rw a to rsk ie j i sk re śle ń z r e je s tr u za b y tk ó w p o ru szy ł inż. K. S aski, u w ag i W ydziału In sp e k c ji o w sp ó łp ra c y P K Z i fo rm y in sp e k cjo n o - w an ia o d d ziałó w W K Z p o d ał inż. S. M iłoszew ski, z a g a d n ie n ia n a d z o ru k o n s e rw a to ró w n a d m u z ea m i i p o p u la ry z a c ji osiągnięć 20-lecia p oprzez w y sta w y w m u z ea ch p rz e d sta w ił m g r B rzostow ski. P ro b le m y re a liz a c ji u ch w a ły n r 418 P re z y d iu m R ady M in istró w o m ów ił inż. F. K an c lerz, s tw ie rd z a ją c m . in., że u ch w a ła zm obilizow ała w ielu in w esto ró w do objęcia o b ie k tó w za b y tk o w y ch . Z asy g n a liz o w ał ró w n ież zm ia n y fo rm um ow y i sposobu fin a n so w a n ia od r. 1964, zm ierz a ją c e do u sp ra w n ie n ia re a liz a c ji uchw ały.
K o n serw ato rz y za b y tk ó w poruszyli w sw ych w ypow iedziach szeroki w ac h larz zagadnień, k tó re m ożna u ją ć w n astę p u ją c e p u n k ty : 1) w sp ó łp rac a z P K Z , 2) w sp ó ł p ra c a z w ła d z a m i te re n o w y m i, 3) sp raw a n ad z o ru inw estorskiego, 4) k o n tro li N IK , 5) te re n o w y c h p la n ó w och ro n y zabytków , 6) użytk o w n ictw a. N ad zag ad n ien ia m i w y k o n a w stw a i k o n tro li z a trz y m a ł się d łużej m g r L u d w ik o w sk i (K raków ). S tw ie r dził on w ad liw e u sta w ie n ie P K Z , zorganizow anych n a zasadzie p rze d sięb io rstw b u d o w n ictw a ogólnego. Nie p o sia d a ją one odpow iedniego zaplecza technicznego, p r a cow ni e k s p e ry m e n ta ln y c h , w y k o n aw stw a terenow ego. S ą p rze d sięb io rstw e m m o n o p olistycznym co zm usza k o n se rw ato ró w do p rzy jm o w a n ia w szy stk ich w aru n k ó w . S zereg k ry ty c z n y c h uw ag dotyczących w y k o n aw stw a i d o k u m e n ta c ji oraz w niosków zm ierz a ją c y c h do p o p ra w y p ra c y p rze d sięb io rstw a p o ru szy li w sw oich w y p o w ie dziach k o n se rw a to rz y d r C z ern er (W rocław), m g r K u d ła (woj. k atow ickie), m gr K o w alsk i (woj. zielonogórskie), inż. O rłow ski (G dańsk), m g r C iara (woj. bydgoskie). W w ypo w ied ziach szczególnie p o d k reśla n o sp raw ę nie p rzy jm o w a n ia przez P K Z r o b ó t m a ło re n to w n y c h , nie re sp e k to w a n ia zobow iązań p rzy jm o w a n y ch n a n a ra d a c h k o o rd y n ac y jn y ch , n ie term in o w o śc i w y k o n aw stw a i d o k u m e n tac ji. M gr R ym aszew ski (T oruń) m ów ił o d o b ry ch w ynik ach p racy P K Z n a te re n ie m ia sta T o ru n ia, p o s tu lu ją c u tw o rze n ie z to ru ń sk ie j gru p y ro b ó t je d n o stk i e k s p e ry m e n ta ln e j, p ra c u ją c e j pod ścisłym n ad z o rem k o n se rw a to ra . A naliza ekonom iczna w y n ik ó w ta k ie j g ru p y p o zw oliłaby na o p ra c o w a n ie w łaściw ego cen n ik a ro b ó t k o n se rw ato rsk ich .
N iero zw iązan y m p ro b le m e m je st sp raw a obsługi in w esty cy jn ej i n a d z o ru in w esto rsk ie g o oraz k w e stia obow iązków k o n se rw a to ra w ty m w zględzie, k tó re p o w in n y być ograniczone d o sp ra w zw iązanych z ich fachow ym p rzygotow aniem . K o n se rw a to rz y z w ra c a li p rzy ty m uw agę n a słab ą o b sługę ty c h za d a ń i tru d n o śc i p rzy zlec an iu n a d z o ru inw esto rsk ieg o . DBOR odm aw ia w w iększości w y p ad k ó w p rz y jm o w a n ia zleceń i n ie posiada fachow ców w za k resie zabytków . Z a tru d n ie n ie zaś in sp e k to ró w p ry w a tn y c h lub utw orzenie e ta tu w w y d ziałach k u ltu ry n a p o ty k a n a duże tru d n o ści. P o stu lo w a n o w ięc ureg u lo w an ie tych sp ra w przez MKiS.
Z a g a d n ie n iu u ży tk o w n ictw a pośw ięcono dużo uw agi. N a te re n ie w oj. zielono g ó rskiego z n a jd u je się np. w iele obiektów nie u ży tk o w an y ch n a w e t w g ru p ie I. P o w a ż n ą p rze szk o d ą w z n a le zie n iu u ży tk o w n ik a je s t odbud o w y w an ie o b ie k tu z f u n duszów k o n se rw a to rsk ic h je d y n ie do sta n u surow ego. M gr K o w alsk i z Z ielonej G ó ry p ro p o n o w a ł o d stą p ić od te j zasady w w y p ad k ach , gdy n ie m ożna uzyskać u ż y t k o w n ik a i w ted y , kiedy o b ie k t m a być przeznaczony n a cele k u ltu ra ln e .
W to k u d y sk u sji poru szo n o szereg innych problem ów zw iązanych z p rac ą k o n se rw a to ra , ja k tru d n o śc i o rg an iz ac y jn e, szczupłość obsady p e rso n a ln e j oddziałów p rz y jed n o cześn ie ro sn ąc y ch zadaniach, p rzeciążenie p ra c ą b iu ro w o -a d m in is tra c y j n ą itd . M gr C iara (woj. bydgoskie) m ów i o b ra k u d łu g o te rm in o w eg o p la n u te re n o w ego o ch ro n y zabytków . M gr Ł om nicki (woj. poznańskie) zw rac a u w agę n a szk o d liw ość w y stą p ie ń n ie k tó ry c h dziennikarzy, k tó rzy p u b lik u ją c n ie u d o k u m en to w a n e a r ty k u ły przy n o szą często duże szkody służbie k o n se rw a to rsk ie j. P rz y k ła d e m je st a r ty k u ł re d . L. G olińskiego w „T ry b u n ie L u d u ”.
M gr K o rn e ck i (woj. krak o w sk ie) m ów i o a la rm u ją c e j sy tu a c ji n a o dcinku b u d o w n ic tw a ludow ego. D uży ru c h budo w lan y n a w siach i w m iaste cz k ac h pow oduje m asow e ro z b ie ra n ie b u d y n k ó w zabytkow ych. N a ich m iejsce p o w sta je zabudow a, k tó r a niszczy c h a r a k te r u rb an isty c z n y w si czy m iasteczk a, oszpeca k ra jo b ra z . I n te rw e n c ja k o n se rw a to ra je s t ogran iczo n a b ra k ie m funduszów , p rze p isam i (obcią żenie hipo tek i), o p o ram i ludności i często w ład z m iejscow ych. W obliczu ta k ie j s y tu a c ji p iln ą s p r a w ą je s t o rg an iz o w an ie skansenów , grom ad zen ie d o k u m e n tac ji, w sp ó łp ra c a z w ład z am i b udow lanym i.
W im ie n iu P P P ra c o w n ie K o n serw ac ji Z ab y tk ó w z a b ra ł głos dyr. p rze d się b io r stw a m g r A. Z ak rze w sk i, k tó ry n a w ią z u ją c d o uw ag N IK a p e lo w ał o ja k n a jd o k ła d n ie jsz e o p raco w y w an ie p la n ó w w ieloletnich, co pozw oli n a dostosow anie m o żliw ości w y k o n aw czy ch p rze d sięb io rstw a do po trzeb w te j dziedzinie. Je śli chodzi o d ro b n e ro b o ty , p rz e d się b io rstw o p rze w id u je w br. p rze ró b w w ysokości około 1.100.000 zł w te j d ziedzinie; dyr. Z ak rze w sk i poin fo rm o w ał o p ow ażnych tru d n o ściach w re a liz a c ji p o stu la tó w K om isji S ejm ow ej, spow odow anych m . in. o g ran i czeniem fu n d u sz u p ła c i n ie d o sta tec zn e j ilości p erso n e lu in ż y n ie ry jn o -te c h n ic z nego i z ty c h pow odów p o stu lo w a ł ja k n a jd a le j p o su n ię tą k o n c e n tra c ję robót. P ro p o zy cja d r a C z e rn e ra dot. zorg an izo w an ia w e W rocław iu placó w k i k o n se rw a c ji za b y tk ó w ru ch o m y c h z a słu g u je w g dy r. Z akrzew skiego na p o p arc ie. U sto su n k o w u ją c się do z a rz u tó w pod ad re se m PK Z, dyr. Z ak rze w sk i przyznał, że w iele z n ic h je s t słusznych, p rze d sięb io rstw o je d n a k m usi działać w ra m a c h przep isó w i zasad p rz y ję ty c h d la b u d o w n ictw a , stosow ać się do w skaźników , dbać o fin an so w e w y k o n a
n ie p lan u . N ależy je d n a k sp o jrzeć rów nież n a d z iała ln o ść P K Z od p o zy ty w n e j s tr o ny, k tó re w zasadzie w y k o n u ją w szystkie zad an ia nałożone n a nie przez reso rt.
P ro f. Ł yżw ański, w o b sz ern y m p rzem ów ieniu n a w ią z a ł do n a jw a ż n ie jsz y c h p r o b lem ó w p o ruszonych w czasie n a ra d y . N a w stę p ie m ów ca z w rac a się do z e b ran y ch z apelem , a b y w okresie po d su m o w ań zw iązanych z 20-leciem sp o jrze ć w stecz n a p ow ażny d o ro b ek w dziedzinie odbudow y i ogólnie och ro n y zabytków . Z w ielkiego k a ta k liz m u ja k i d o tk n ą ł k ra j, m im o olbrzym ich tru d n o śc i w ychodzim y z dużą ilo ścią za b y tk ó w u rato w a n y ch . Jed n o cześn ie n a d ra b ia m y nied o ciąg n ięcia se te k lat. W łożono w ielk i w y siłe k finansow y, zapał, w iedzę. D lateg o też ep o k ę tą należy u trw a lić p rzy pom ocy d o k u m e n tó w „żyw ych”, ja k ic h ś „p a m ię tn ik ó w k o n s e rw a to ra ”. P ra c a k o n se rw a to ra — pow iedział prof. Ł yżw ański — je s t w ielk im w k ła d e m do h isto rii n aszej k u ltu ry . D zisiaj w kroczyliśm y w ok res sta b ilizac ji, w y p e łn ia m y ju ż n o rm a ln ą fu n k cję . O k re s w ielkiego w y siłk u m am y poza sobą i d latego, je śli ch o dzi o śro d k i fin an so w e , nie m ożem y spodziew ać się ja k ic h ś w iększych fu n d u szy poza n o rm a ln y m i śro d k am i M in iste rstw a K u ltu ry i S ztu k i. W ażnym osiągnięciem je s t p rze p ro w a d z e n ie k la sy fik a c ji zabytków . P o zw ala ona n a celow e g o sp o d a ro w a n ie fu n d u sz a m i i ra to w a n ie n ajw a rto ścio w szy ch pozycji. S p ra w a o rg an iz o w an ia sk a n sen ó w n ależ y do b ard z o pilnych. P rocesy p rz e b u d o w y w si zachodzą szybko, są to p ro ce sy żyw iołow e. W szystkiego nie uda się u ra to w a ć ale n a le ż y u ra to w a ć to, co je s t n ie zb ę d n e d la zach o w an ia og n iw w iążących h isto rię naszeg o b u d o w n ic tw a i k u ltu ry w si. W w alce o te sp raw y należy szu k ać so ju szn ik ó w w te re n ie , um ieć z a in te re so w ać i w cią g n ąć w te zag ad n ien ia ja k n ajw ięc ej ludzi. K ończąc m ów ca zw rac a się do k o n se rw a to ró w o p ro w a d ze n ie p ra c nauk o w y ch , w sz e c h stro n ne d o k u m e n to w a n ie epoki i życzy uczestnikom n a ra d y pow o d zen ia i su k c esó w w p r a cy i życiu osobistym .
O b rad y p o d su m o w ał dyr. M. P ta śn ik , n a w ią zu jąc do w ypow iedzi m in is tra G a r steckiego i prof. Ł yżw ańskiego n ależ y podkreślić, że d ziałaln o ść służby k o n se rw a to rsk ie j za słu g u je na p ełn e uznanie. J e s t to n ie ty lk o w y k o n y w a n ie n o rm a ln y c h obow iązków służbow ych, poniew aż p ra c a k o n se rw a to ra w y m ag a w ielk ieg o z a a n g a żow ania ideowego, prześw iad czen ia o słuszności sp ra w o k tó re się w alczy. N ajw yższa Izba K o n tro li zd aje sobie sp raw ę z p ro b le m a ty k i i z tru d n o śc i n a ty m odcinku. Z n alazło to sw ój w y ra z w słow ach u zn a n ia ja k ie w y p o w ied z iał p rz e d sta w ic ie l N IK n a posied zen iu S ejm ow ej K o m isji K u ltu ry . P o zy ty w n ie ocenia naszą p ra c ę ró w n ież S ejm o w a K o m isja K u ltu ry . W nioski tej K om isji o raz w y n ik i k o n tro li N IK są dla nas pom ocą w sta ra n ia c h o p o p ra w ę sytu acji. Je śli chodzi o k ry ty k ę p ra c y P K Z, to n a le ż y się cieszyć, że p adło tu ty le uw ag, zarów no p o zy ty w n y c h ja k i n eg a ty w n y ch . F a k t p o sia d an ia w łasn eg o p rze d sięb io rstw a d la ro b ó t k o n se rw a to rsk ic h je s t d u żym osiągnięciem . N ależy s ta ra ć się o p o p raw ę p ra c y P K Z i o zw iększenie jego m ocy p rze ro b o w ej. W d alszy m ciągu d y r. P ta ś n ik m ów i o ro zw o ju p a rk ó w e tn o g raficz n y ch w Polsce. W ażną s p ra w ą je st też p ro b lem o p ie k i społecznej n ad z a b y t kam i. C hcem y ją n a d a l rozw ijać, zain tereso w ać n ią w ład z e w o jew ó d zk ie i p a rty jn e . S łu szn ie m ów iono tu o konieczności p ro p ag o w an ia n aszych osiągnięć. J e s t to sp ra w a w ażn a, ale n ależ y pam iętać, że p rze sa d a n a ty m o d cin k u m oże p rzy n ie ść szkodę. B ędziem y się s ta ra li p okazać dorobek służby k o n se rw a to rsk ie j w czasie obchodów 20-lecia PRL. P ro sim y w zw ią zk u z ty m k o n se rw a to ró w o n ad sy ła n ie m a te ria łó w z ich działalności. W zw iązku z p rzy g o to w a n iam i do n a s tę p n e j 5-latk i, n ale ż y p a m ię ta ć o o p rac o w a n iu w ielo letn ich te re n o w y ch planów och ro n y zabytków . K ończąc w y p o w iedź p o d su m o w u ją cą o b rad y d y r. P ta śn ik zaznaczył, że m im o w ielu s p ra w s p o r ny ch m iędzy k o n se rw a to ra m i a P K Z , służba k o n se rw a to rsk a je st je d n o lity m o rg a nizm em . O bydw ie stro n y p o w in n y dążyć do u su w an ia przeszkód.
P ie rw sz a g ru p a w niosków , dotycząca p ro b le m a ty k i o g ó ln o k o n se rw a to rsk iej — d o re a liz a c ji przez Z arzą d M uzeów i O chrony Z ab y tk ó w .
1. S tw o rz en ie te re n o w e j służbie k o n se rw a to rsk ie j lepszych w a ru n k ó w d o p racy n a u k o w o -b ad a w cze j, m. in. poprzez w y jazd y sty p e n d ia ln e za granicę.
2. P oczy n ien ie s ta ra ń w k ie ru n k u zw iększenia m ożliw ości p u b lik o w a n ia w y n ik ó w p ra c b adaw czych k o n se rw a to ró w w „Tece K o n s e rw a to rs k ie j”.
3. W ydanie za k tu a liz o w a n eg o z b io ru p rzepisów o b o w iąz u ją cy c h słu żb ę k o n s e rw a to rsk ą .
4. D ążenie do stopniow ego odciążenia te re n o w ej służby k o n se rw a to rsk ie j od fu n k cji bezpośredniego in w esto ra .
5. U re g u lo w an ie p o d sta w p ra w n y c h z a tru d n ia n ia i o p ła ca n ia przez W ojew ódzkich K o n se rw a to ró w Z ab y tk ó w in sp e k to ró w n ad z o ru .
6. P rz y sp iesze n ie pow ołania R a d y O chrony D óbr K u ltu ry w K ra k o w ie p rze z w y stą p ie n ie M in isterstw a K u ltu ry i S z tu k i d o P re z y d iu m M iejskiej R ady N aro d o w ej w tej spraw ie.
7. Z organizow anie (możliwie jeszcze w br.) k o n fe re n c ji n a te m a t p o trz e b k o n s e r w a to rsk ic h w za k resie b u d o w n ictw a ludow ego i u sta le n ie p ro g ra m u p ra c oraz sieci sk ansenów na te re n ie całej P olski.
8. O pracow anie, n a p o dstaw ie in fo rm a c ji o lo k a ln y c h obchodach X X -lecia P o lsk i L udow ej w dziedzinie o ch ro n y za b y tk ó w , c e n tra ln e g o p la n u uroczystości.
9. W y stąp ien ie do re d a k c ji „T ry b u n y L u d u ” w sp ra w ie niew łaściw eg o p rz e d s ta w ien ia zag ad n ień ochrony i k o n se rw a c ji za b y tk ó w w a rty k u le L eszka G oliń- skiego „B ezpańskie sk a rb y k u ltu r y ” (nr 21 z d n . 21.1.1964 r.).
D ru g a g ru p a w niosków , dotycząca u sp ra w n ie n ia ro b ó t p rzy o b ie k tac h za b y tk o w y ch — d o ro zp a trz en ia i re a liz a c ji p rze z P ra c o w n ie K o n se rw a c ji Z abytków .
1. K onieczność p rzy jm o w an ia przez P P P K Z g en e raln e g o w y k o n aw stw a ro b ó t w o b ie k tac h zabytkow ych.
2. K o o rd y n a cja m iędzy poszczególnym i p ra c o w n ia m i P rz ed się b io rstw a, a zw łaszcza m iędzy p rac o w n ią p ro je k to w ą a w y k o n aw stw e m .
3. P rz y g o to w an ie specjalnego c e n n ik a n a p ra c e d ro b n e i ściśle k o n se rw a to rsk ie p rzy zabytkow ej a rc h ite k tu rz e , w celu w y elim in o w an ia o d rzu can ia przez PK Z zleceń n a rob o ty n ie re n to w n e.
4. W pro w ad zen ie system aty czn eg o szk o len ia w za k resie za g ad n ień k o n se rw a to r sk ich w śró d k a d ry w y konaw czej P K Z.
5. U sp raw n ien ie za o p atrz en ia w m a te ria ły b u d o w la n e do p ra c k o n se rw a to rsk ic h n a poszczególnych budow ach.
6. Z org an izo w an ie praco w n i k o n se rw a c ji z a b y tk ó w ru ch o m y c h p rzy O ddziale W roc ław sk im P P PKZ.
7. U tw o rz en ie w ra m a c h Oddz. G dańskiego P K Z g ru p y e k s p e ry m e n ta ln e j w To ru n iu , k tó ra stosow ałaby w p ra k ty c e ch em iczn e m e to d y przy k o n se rw a c ji z a b y t k ó w a rc h ite k tu ry .
8. W yłonienie z O ddziału K ra k o w sk ieg o P K Z g ru p y w ykonaw czej do p ra c w y łąc z n ie n a te re n ie m. K rak o w a.
9. P rz e strz e g a n ie sp orządzania rzeczow o-finasorw ych h arm o n o g ram ó w p ra c p rzy poszczególnych obiektach i d o sta rc z a n ie ich W oj. K o n serw ato ro m Z a b y tk ó w i Z a rzą d o w i M uzeów i O chrony Z ab y tk ó w .
10. S ta ra n n ie js z e p rzygotow yw anie się do n a r a d k o o rd y n ac y jn y ch , by ich u sta le n ia b y ły w p ełn i rea ln e.
11. U w zględnianie w niosków W KZ n a p rz y z n a w a n ie ro b o tn ik o m n ag ró d za o dkrycia i szczególnie d o b re w y k o n y w an ie p ra c k o n se rw a to rsk ic h .
N a p o d sta w ie p ro to k o łu sporządzonego p rze z K . A n d ru szk ie w ic z, T. Jurasza, E. Ł u s z - c z y ń sk ą , M. P aździora i A . Piesio, oraz za p isu na ta śm ie m a g n e to fo n o w e j, opraco w a ł
W ojciech Ja n k o w s k i
PRACE KONSERWATORSKIE — MIASTO ST. WARSZAWA
N iniejsze sp raw o zd a n ie ograniczono zasadniczo do w yliczen ia p rz e p ro w ad z an y c h p ra c z p odaniem ich chronologii. P o m in ię to d ro b n e p rze ró b k i w n ę trz , a d a p ta c je stry c h ó w itp. p rac e, nie m ające zn aczen ia d la fo rm y o b ie k tu zabytkow ego.
N a zab y tk o w y ch te re n a c h m ia sta d alek o idące zm iany w p ro w a d ziła re a liz a c ja b u d o w y osiedla m ieszkaniow ego n a o b sz a rz e m iędzy ul. S en ato rsk ą , pl. D zierżyń skiego, ul. N ow otki, D ługą i pl. T e a tra ln y m . P ra c e , p row adzone od 1958 r. pom im o za strz e ż e ń K o n se rw a to ra , cechuje zu p e łn y b ra k n a w ią z a n ia do istn iejące j zabudow y, u k ła d u ulic i placów . W efekcie p o w sta ły n ie o d w ra c a ln e zm iany w u k sz ta łto w a n iu pl. T ea tra ln e g o , ul. B ielańskiej, S e n a to rsk ie j (na o d c in k u B iela ń sk a — pl. D zierży ń skiego) i te re n u m iędzy ul. N ow otki, D ługą, Ś w ierczew skiego — p rz e k re śla ją c e k o m po zy cję tego obszaru, sta n o w iąc ą p rz y k ła d osiągnięć u rb a n isty k i polsk iej pocz. X IX
