ROCZNIKI GLEGOZNAWCZE T. XLIV NR 3/4 W ARSZAW A 1993: 193-195
W S P O M N IE N IE O P R O F E S O R Z E DR H A B. F R A N C IS Z K U K U Ź N IC K IM
Dnia 8 stycznia 1993 roku zmarł, do końca życia pełen pasji twórczej, wybitny gleboznawca, prof, dr hab, Franciszek Kuźnicki.
Urodził się 22 lutego 1906 w majątku Makowiec, pow. Radomsko, w rodzinie ziemiańskiej. Maturę otrzymał w 1924 r. w gimnazjum im. M. Górskiego w W ar szawie. Wiatach 1924-1930 studiował na Wydziale Rolniczym SGGW , gdzie w roku 1931 otrzymał dyplom magistra in żyniera. Następnie odbył służbę w ojsko w ą w Podchorążówce w Grodnie, po czym pracował w produkcji rolnej.
W latach 1935-1939, pełniąc funkcję pow iato w ego inspektora klasyfikacji gruntów w Rawie Ruskiej, nawiązał kon takt z Prof. dr Arkadiuszem M usierowi czem i podjął badania gleb Roztocza T o m a sz o w sk o -L u b e ls k ie g o . P rofe so r Kuźnicki zajął się wówczas szczególnie wnikliwie badaniem rędzin, co po latach uczyniło Go jednym z najlepszych w Europie znawców tych gleb.
Wojna przerwała badania. W czasie wojny pracował w spółce akwizycyjnej artykułów żywnościowych, ale także, aby poszerzyć swoją wiedzę, studiował literaturę gleboznawczą. Do gleboznawstwa wrócił po wyzwoleniu i podjął pracę w Biurze Odbudowy Stolicy, gdzie przeprowadził studia glebowe na terenie Warszawy. Tu w dyskusji z prof. A. Musierowiczem - konsultantem naukowym - odżywają stare projekty. W roku 1946 przeszedł do Katedry Gleboznawstwa w SG GW na stanowisko asystenta, gdzie w latach 1946-1965
194 Wspomnienie o prof. F. Kuźnickim
pracow ał w niezwykle trudnych powojennych warunkach. W roku 1958 przy gotow ał i obronił pracę doktorską pt. “ W łaściwości darniow o-bielicow ych gleb piaskow ych wytw orzonych z piasków różnego pochodzenia geologicznego”. W roku 1964 habilitował się po przedstawieniu rozprawy pt. “ W łaściwości i typologia gleb wytworzonych z kredowej opoki odwapnionej Roztocza w naw iązaniu do charakterystyki i genetycznego podziału rędzin”. W wyniku konkursu w roku 1965 został przeniesiony służbowo na stanow isko kierownika Katedry i Zakładu Gleboznaw stw a na Wydziale Geodezji i Kartografii Polite chniki W arszawskiej.
Prof. F. Kuźnicki kształcił m łodzież akadem icką Szkoły Głównej G ospo darstw a W iejskiego, Uniwersytetu W arszawskiego, gdzie przez kilka lat pro w a d z ił je d n o c z e ś n ie w y k ła d y z g le b o z n a w s tw a , o ra z P o lite c h n ik i W arszaw skiej. Brał czynny udział w życiu organizacji naukowych i zajm ow ał różne stanow iska we władzach Politechniki. Równocześnie prowadził intere sujące badania naukowe, uczestnicząc w pracach zespołowych Katedry G le boznaw stw a SG G W i Polskiego Towarzystwa Gleboznaw czego; był także sekretarzem Komitetu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej Polskiej Akadem ii Nauk. Był rów nież autorem opracowań popularnonaukowych przeznaczonych dla słuchaczy kursów korespondentów rolnych. Można powiedzieć, że uczest niczył we w szystkich ważniejszych wydarzeniach gleboznawczych w kraju.
Prof F. Kuźnicki specjalizow ał się w gleboznawstwie ogólnym i szczegó łow ym ze specjalnym uwzględnieniem sysytem atyki gleb, procesów glebo- tw órczych, form związków próchniczych oraz genezy i w łaściw ości gleb w apniow cow ych. Był współautorem pierwszej powojennej mapy gleb Polski w skali 1:1 000 000 (Nagroda Państwowa III stopnia). Był też w spółautorem kilku prac z zakresu system atyki gleb Polski, wielu następnych opracow ań kartograficznych, takich jak "M apy Gleb Europy” (FAO) w skali 1:1 000 000. Był rów nież współautorem dwóch podręczników akadem ickich z gleboznaw stwa dla studentów SGGW i Politechniki W arszawskiej oraz kilku skryptów do ćw iczeń z gleboznaw stw a. Opublikował łącznie ponad 100 prac naukowo- badaw czych i popularyzacyjnych.
Znał On gleby prawie wszystkich krajów Europy i w spółpracow ał nie tylko z gleboznaw cam i polskimi, ale również z wieloma gleboznawcam i europejski mi. Em ocjonalnie najsilniej związany był z Francją, a z gleboznaw ców fran cuskich z Ph. D uchafourem i F. Jacquin, twórcam i biologicznej szkoły gleboznaw czej w Nancy. Do końca utrzymywał kontakty naukowe z prof. E. M iickernhausenem z Bonn i z prof. W iklanderem ze Szwecji.
W badanich prowadzonych przez F. Kuźnickiego i w spółpracow ników na terenie Sudetów, Puszczy Kampinoskiej i Pojezierza M azurskiego było zawsze m iejsce dla gleboznaw ców spoza Jego zespołu, dla stażystów zagranicznych oraz dla geologów , geom orfologów i fitosocjologów.
Był członkiem Komitetu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej PAN, członkiem Polskiego Tow arzystw a Gleboznawczego, członkiem M iędzynarodow ego T o w arzystw a G leboznaw czego oraz wieloletnim przew odniczącym Komisji Genezy, Nomenklatury i Kartografii Gleb Polskiego Towarzystwa G leboznaw
cze-Wspomnienie o prof. F. Kuźnic kim 195
go. Prof. Kuźnicki był postacią pierwszoplanow ą na wszystkich ogólnopol skich zjazdach gleboznaw czych (wieloletni przewodniczący Oddziału W ar szaw skiego, później wiceprezes Zarządu Główngo PTG) i niezliczonych konferencjach terenowych.
Dzięki sw em u oddaniu nauce, życzliwości i prawości postępow ania ze w spółpracow nikam i cieszył się wielkim zaufaniem środow iska naukowego jako uczony oraz szlachetny i bezinteresowny człowiek.
D ziękując Mu za w ieloletnią pracę naukową i podjęty trud w ychow aw czy w spółpracow ników i m łodzieży, zachowamy Go na zawsze w życzliw ej p a mięci.
