WICEPREZES RADY MINISTRÓW
PRZEWODNICZĄCY KOMITETU D~ SPRAWPOŻYTKU PUBLICZNEGO
Prof. Piotr GUński
DOB.PAA5 10.1.2021.1D Warszawa, /zgodnie ze znacznikiem czasu/
Pani
Elżbieta Witek Marszałek Sejmu RP
Szanowna Pani Marszałek,
Posłów Wojciecha Saługi,I Krzysztofa Gadowskiego, Tomasza Piotra Nowaka w sprawie z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów wodpowiedzi na interpelację nr 16884 Panów
wsparcia finansowego dla organizacji pozarządowych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz ewentualnych rządowych planów wsparcia organizacji pozarządowych.
W odpowiedzi na pytanie dotyczące kwestii wsparcia przez rząd organizacji pozarządowych, uprzejmie informuję, że Rząd zwraca szczególną uwagę na postulaty III sektora, zwłaszcza dotyczące pomocy w funkcjonowaniu organizacji pozarządowych istara się
je luwzględniać w projektowanych przepisach. Rozwiązania mające na celu wsparcie
organizacji pozarządowych zostały zawarte choćby w przepisach ustawy zdnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiqzaniach zwiqzanych z zapobieganiem.
przeciwdziałaniem izwalczaniem COVID-19. innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektorych innych ustaw (Dz.U. 2020 poz. 568) - dalej ustawy oG:QVID-19.
Przede wszystkim warto zwrócić uwagę, że w przypadku spadku przychodów ziziałalności statutowej w następstwie wystąpienia COVID-19 organizacje pozarządowe
iinne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego uzyskały możliwość skorzystania z dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników, należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne. Należy złożyć do powiatowego urzędu praoy (PUP) wniosek zgodny z wymogami wskazanymi wart. 15zze ust. 9 i 10 ustawy oC?VID-l9. Wsparcie przysługuje również organizacjom korzystającym z dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w części niepodlegającej dofinansowaniu na podstawie tej ustawy (art.
lSzze' ustawy o COVID-19), a także kościelnym osobom prawnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, oraz ich jednostkom organizacyjnym (art. lSzze/ ustawy o COVID-19).
Kolejnym wprowadzonym udogodnieniem jest zwolnienie w całości lub w części zobowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek naubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne. na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r. dla organizacji pozarządowych ipodmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego zgłaszających do ubezpieczenia społecznego poniżej 49 osób oraz dla spółdzielni socjalnych - bez względu na liczbę osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego (art. 31zo ustawy oCOVID-19).
Ponadto, podmioty z sektora ekonomii społecznej uzyskały możliwość korzystania z nowych warunków zaciągania pożyczek, w tym:
• wydłużenia karencji w spłacie kapitału na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy (dla nowych pożyczek orazjuż udzielonych, w których nie rozpoczęła się jeszcze spłata kapitału),
• maksymalnie 6-miesięcznych wakacji kredytowych (możliwość zawieszenia spłaty rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych - douzgodnienia pomiędzy pośrednikiem i PES),
• dwukrotnego obniżenia oprocentowania na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy (dla nowych pożyczek oraz już udzielonych),
2
• w przypadku trudnej sytuacji finansowej PES, związanej z COVID-19, możliwość obniżenia oprocentowania do 0%naokres nie dłuższy niż 12miesięcy,
• wydłużenia okresu utworzenia miejsca pracy maksymalnie do 12 miesięcy (dodatkowo o 6 miesięcy - dla zawartych umów i nowych pożyczek zawieranych do 31.12.2020),
• wydłużenia okresu spłaty pożyczek omaksymalnie 12 miesięcy (dla Pożyczki na start i Pożyczki Rozwojowej).
Inne udogodnienie to możliwość rozłożenia na raty należności wobec ZUS-u lub zapłacenia jej później. Z tej opcji mogą skorzystać organizacje pozarządowe i podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego w przypadku odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty, o którym mowa wart. 29 ust. l ustawy z dnia 13 października 1998r.
o systemie ubezpieczeń społecznych. Wówczas należy złożyć wniosek wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego, wskazanego wart. 15zb ust. 2 ustawy o COVID-19, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu. W tym przypadku opłata prolongacyjna nie zostanie naliczona od należności za okres od 1 stycznia 2020 r. (art. 15zb ustawy o COVID-19).
Organizacje mogą również skorzystać z przesumęera płatności podatku bez dodatkowych opłat. W przypadku wniosku o odroczenie lub rozłożenie na raty podatków stanowiących dochód budżetu państwa, złożonego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 albowokresie 30 dni następujących po ichodwołaniu. niezostanie naliczona opłata prolongacyjna. (art. 15za ustawy
o
COVID-19).Ustawa o COVID-19 wprowadza też zmianę w rozliczaniu wykonanych zadań publicznych. Jeżeli organizacje pozarządowe lub inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego wykonują zadania publiczne zlecone przez organy administracji publicznej, to organy te mogą w okresie obowiązywania stanu epidemicznego albo stanu epidemii oraz wterminie 30 dni następujących po ichodwołaniu:
l. przedłużyć termin na złożenie sprawozdania z wykonania zadania;
2. przedłużyć termin narozliczenie dotacji udzielonej narealizację zadania;
3. uznać za uzasadnione wydatki poniesione na sfinansowanie działań realizowanych w ramach zleconego zadania publicznego odwołanych w wyniku wprowadzenia stanu
zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. (art. 15zz1 ustawy o COVID-19).
Kolejne ułatwienie sprawia, że organizacje pozarządowe mogą realizować zadania publiczne w celu zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania COVID-19 bez konieczności uczestniczenia w otwartym konkursie ofert. To organ wykonawczy samorządu terytorialnego określa tryb postępowania o udzielenie dotacji, sposobu jej rozliczania oraz sposobu kontroli wykonywania zleconego zadania (art. 15zzm ustawy o COVID-19).
W trakcie obowiązywania ustawy lub w tejminie w niej wskazanym organizacje pozarządowe nie muszą płacić abonamentu RTV oraz opłat audiowizualnych. (art. 151ustawy o COVID-19).
Dzięki zmianom legislacyjnym wprowadzonym przez rząd, organizacje pozarządowe mogą poinformować urząd o naruszeniu przepisów podatkowych w formie elektronicznej.
W ten sposób przedstawiciele Hl sektora mogą bezprzeszkód skorzystać z instytucji czynnego żalu i za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, w tym skrzynki e-PUAP właściwego urzędu skarbowego lub portalu podatkowego, załatwić zaległe sprawy, licząc, że urząd odstąpi od ich ukarania. Muszą oczywiście dopełnić ciążących na nich obowiązków oraz wyrazić skruchę (art. 16§4 Kodeksu karnego skarbowego).
Podatnicy mogli też przekazać l proc. na PIT rzecz organizacji pożytku publicznego w zeznaniu podatkowym złożonym do dnia 1 czerwca 2020 r. albo w korekcie tego zeznania złożonej do dnia 30 czerwca 2020 r.
Ułatwienia dla organizacji III sektora zagwarantowało również zwolnienie z podatku od nieruchomości lub przedłużenie terminów płatności rat tego podatku. Rada gminy w drodze uchwały mogła wprowadzić za część roku 2020, zwolnienia z podatku od nieruchomości:
gruntów, budynków ibudowli (art. ISp ustawy o COVID-19) lub przedłużyć terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju iczerwcu 2020 r.,nie dłużej niż do dnia 30 września 2020 r.
Ustawa o COVID-19 wprowadziła również zmianę warunków lub terminu spłaty kredytu.
Banki mogą wprowadzić zmiany polepszające sytuację kredytobiorców, którym udzielono kredytu przed dniem 8 marca 2020 f. oraz jeżeli zmiana taka jest uzasadniona oceną sytuacji
4
finansowej i gospodarczej kredytobiorcy dokonaną przez bank nie wcześniej niż w dniu 30 września 2019 r. (art. 31fustawy o COVIo- ł9).
Warto przytoczyć także fakt iż strony umowy zlecenia zadania publicznego, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z'wystąpieniem COVID-19 mogą wpłynąć lub wpływają na należyte wykonanie umowy, mogą dokonać zmiany tej umowy, w szczególności przez zmianę:
1. terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lubjej części;
2. sposobu wykonywania umowy lubjej części;
Dotyczy to umów zawartych w okresie przed ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego zpowodu COVID-19, jednak nie później niż do 31grudnia 2020 r.(art. lSr. ustawy o COVID- 19)
Kolejne ułatwienie dotyczy opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości należącej do zasobu nieruchomości Skarbu Państwanależnej za 2020 r. Podlega ona pomniejszeniu proporcjonalnie do liczby dni w tym roku, w których obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego oraz stanepidemii z powodu COVID-19. Warunkami jej obniżenia są: spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVIo-19, zgłoszenie wniesienia opłaty w pomniejszonej wysokości staroście lub prezydentowi miasta na prawach powiatu, wykonującym zadania z zakresu administracji rządowej, przed dniem 31 stycznia 2021 r.; a także brak zaległości w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019r.(art. l Sjaustawy o COVID-19)
Pomóc organizacjom pozarządowym ma za zadanie również niepobieranie czynszu najmu i dzierżawy oraz opłaty za użytkowanie przypadających Skarbowi Państwa za okres kolejnych trzech miesięcy w 2020 f. Organy nie pobierają należności z tytułu umów najmu, dzierżawy lub użytkowania zawartych na okres co najmniej trzech miesięcy w odniesieniu do nieruchomości należącej do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa. Warunkami uzyskania tegorodzaju wsparcia są: spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVIo- 19,zgłoszenie wnoszenia należności zpominięciem należności za wskazany we wniosku okres kolejnych trzech miesięcy staroście lub prezydentowi miasta na prawach powiatu, wykonującym zadania z zakresu administracji rządowej, lub kierownikowi państwowej
jednostki organizacyjnej, narzecz której ustanowiono trwały zarząd na podstawie art. 45 ust. l lub art. 60 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.o gospodarce nieruchomościami, przed upływem terminu do ich wniesienia; a także brak zaległości w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 20] 9 r. (art. 15jb ustawy o COVID-19)
Organizacja pozarządowa oraz podmiot prowadzący działalność pożytku publicznego może też ubiegać się o udzielenie przez starostę pożyczki do 5000 zł ze środków Funduszu Pracy na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej lub statutowej.
(art. 15zzda ustawy o COVID-19).
Dzięki ułatwieniom wprowadzonym przez rząd istniała również możliwość wydłużenia terminów na zamieszczenie sprawozdań merytorycznych i finansowych dla organizacji pożytku publicznego na stronie internetowej Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Organizacje pożytku publicznego mogły zamieścić sprawozdania za 2019 rok w bazie sprawozdań organizacji pożytku publicznego do 15 paździemika2020 roku. Ustawowy termin 15 lipca został przedłużony o trzy miesiące rozporządzeniem Przewodniczego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego z dnia 18 maja 2020 r. w sprawie określenia innego terminu w zakresie zamieszczenia przez organizacje pożytku publicznego sprawozdania merytorycznego z działalności isprawozdania finansowego
wroku 2020 (Dz. U. z 2020 r.poz. 906).
Z dniem 3 l marca weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 marca 2020 r.w prawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie porządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia iprzekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji (Dz. U. poz. 570), które określa inne terminy wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji, o których mowa w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351, z późno zm.) oraz w aktach wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy; ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.z 2019 1'.poz. 869, z późno zm.) oraz waktach wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy; art. 45 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 1'. o podatku dochodowym od osób
6
fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387. z późno zm.). Zmiany mają za zadanie umożliwić organizacjom pozarządowym wywiązanie się z obowiązków sprawozdawczych mimo
trudności wywołanych rozprzestrzenianiem się COVID-19 w Polsce.
W kwestii wsparcia organizacji pozarządowych trzeba przytoczyć uchwalony przez Radę Ministrów "Program wsparcia doraźnego organizacji pozarządowych w zakresie przeciwdziałania skutkom COVID-19". Program zbudżetem l O mln zł został przyjęty uchwałą nr 48/2020 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2020 r. Głównym celem Programu jest wsparcie bytu instytucjonalnego organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz wsparcie ich działań dotyczących przeciwdziałania COVID-19.
W ramach Programu założono, że wsparcie może zostać udzielone na:
1) przygotowanie i realizację działań podejmowanych wuzupełnieniu zadań administracji publicznej w celu przeciwdziałania COVIO-19 w społecznościach lokalnych;
2) przygotowanie irealizację działań podejmowanych w zastępstwie lub w uzupełnieniu zadań, które wcałości lub części musiały zostać odwołane na skutek COVID-19;
3) przygotowanie realizację działań podejmowanych w celu podtrzymania funkcjonowania organizacji zagrożonego na skutek COVID-19;
4) zakup sprzętu i materiałów niezbędnych do realizacji działań, o których mowa w pkt 1- 3;
5) wynajem siedziby lub lokalu do realizacji działań,jeżeli środki przeznaczone na ten cel zostały utracone na skutek COVID-19.
Od uruchomienia naboru w dniu 12maja br., do dnia 25 czerwca do Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (dalej: "NIW-CRSO") wpłynęło 3355 wniosków na łączną kwotę wnioskowanego wsparcia w wysokości 93 064 039,82 zł. Kwota 10 mln zł przeznaczona pierwotnie na Program pozwoliła na dofinansowanie ok.400 wniosków.
Uchwałą Rady Ministrów z 12listopada br.alokacja środków na realizację Programu została zwiększona do 20 mln zł ( czyli o kolejne 10 mln zł). Przeznaczenie tych kolejnych środków podyktowane jest dużyuli potrzebami organizacji pozarządowych wynikającymi z utrzymującego się stanu epidemii, liczbą spływających wniosków o wsparcie w ramach Programu oraz szybkim wyczerpaniem środków przeznaczonych pierwotnie na realizację Programu w wysokości 10 mln zł.
Informacje na temat Tarczy Antykryzysowej dla III sektora można znaleźć na stronie:
https://www.gov.pllweb/tarczaantykryzysowa/dodatkowe-wparcie-ngo
Dodatkowo, Rządowe Centrum Legislacji udostępnia uporządkowane zestawienie aktów wykonawczych zawierających regulacje związane z zapobieganiem i przeciwdziałaniem skutkom rozprzestrzeniania się koronawirusa SARS-Co V-2 na stronie:
https://www.rc1.gov.pll?ą=contentlteksty-ujednolicone-aktow-prawnych
Zpoważaniem,
Piotr Gliński
Wiceprezes Rady Ministrów
Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego /podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym!
8
