Duszność, matowa szyba, limfocytoza w BAL – czy potrzebna biopsja płuca?
Katarzyna Lewandowska I Klinika Chorób Płuc
IGiChP Warszawa
Kier. Kliniki prof. dr hab. n. med. Jan Kuś
• Mężczyzna 35 - letni, palacz tytoniu (15 paczkolat), nadużywający alkoholu
• Pracownik fizyczny - na budowach, w narażeniu na pył cementowo-gipsowy, kurz, watę szklaną oraz pleśnie - rozbiórka starych budynków, w przeszłości narażenie na azbest
• Sąsiad z podwórka ma gołębnik
• Łuszczyca rozpoznawana od roku
• W rodzinie choroby nowotworowe – ojciec, babcia, dziadek
WYWIADY
• Duszność wysiłkowa podczas dużych wysiłków fizycznych od 2 mies., kaszel poranny z wykrztuszaniem niewielkich ilości śluzowej plwociny od lat
• 10/2013 - upadek i uraz (stłuczenie) klatki piersiowej - wykonano badanie RTG klp - lek. rodzinny uznał, że było prawidłowe.
• 04/2014 - ból w klatce piersiowej RTG „poszerzenie cienia obu wnęk, rozsiew drobnoguzkowy ,w polu
środkowym płuca lewego zmiana naciekowa z rozpadem o śr. 20 mm - w porównaniu do badania z 2013r. - progresja zmian – podejrzenie sarkoidozy”
WYWIADY
• Ciś tęt. 140/80 mmHg
• Sat. spoczynkowa 93% podczas oddychania powietrzem atmosferycznym
• Czynność serca 75/min.
• Osłuchowo szmer oddechowy pęcherzykowy prawidłowy, bez objawów dodatkowych.
BADANIE PRZEDMIOTOWE
RTG 30.06.2014
• WBC - 6,43 tys/mm3,
• neutrofile 71%,
• limfocyty 16,6 %,
• Hb 17.9 g/dl,
• PLT 197 tys.
• koagulogram prawidłowy,
• CRP < 5 mg/l
• Gazometria:
pO2 58 mmHg, pCO2 32 mmHg, pH 7.49,
sat. 92.5%
BADANIA DODATKOWE
CT klp 03.07.2014
CT klp 03.07.2014
02.07.2014
wartość bezwzględna
wartość
należna % należnej granica normy
FEV1 (L) 3.49 4.28 81.54 3.48
VC (L) 4.12 5.24 78.57 4.17
FEV1/VC (%) 0.85 0.82 102.76 72.67
TLC (L) 5.46 6.98 78.2 5.83
RV (L) 1.34 1.85 72.61 2.52
RV/TLC (%) 24.54 27.61 88.89 36.59
DLCOc (mmol/min/kPa) 5.4 11.21 48.16 8.89
BADANIA CZYNNOŚCIOWE
6-minutowy test chodu z pulsoks. 2014-07-01 Duszność
wg Borga przed
0 - nie ma wcale po
2 - słaba
O2- dystans
708 m odpoczynek
-
przed po 1' po 2' po 3' po 4' po 5' po 6' po '
PR 77 120
%SpO2 99 87
RR 110/70 135/75
Resp. 20 32
prędkość-
km/h kor
Normy: 560 – 713 m
• Bronchoskopia - krtań, tchawica, ostroga główna – bz, pozostałe oskrzela obustronnie – przewlekłe zmiany zapalne.
• Bakterioskopia i badanie genetyczne ujemne
• Posiew BO – flora fizjologiczna
• TBLB - fragmenty powietrznego miąższu płucnego z nieznacznym naciekiem zapalnym
BRONCHOSKOPIA
PŁUKANIE OSKRZELOWO – PĘCHERZYKOWE (BAL)
• Objętość 126.0 [ml]
• Całkowita liczba komórek 23.2 (osoby zdrowe niepalące: osoby zdrowe palące papierosy: <10x10^6 <20x10^6) [x 10^6]
• Żywotność 81 [%] Makrofagi 29.1 (osoby zdrowe niepalące:
osoby zdrowe palące papierosy: >80% >90%)
• Limfocyty [%] 70.5 (osoby zdrowe niepalące: osoby zdrowe palące papierosy: <15% <10%)
• Granulocyty obojętnochłonne [%] 0.4 (osoby zdrowe niepalące:
osoby zdrowe palące papierosy: <3% <3%) [%]
• Bardzo duża ilość substancji międzykomórkowej
• Barwienie PAS – ujemne. Barwienie powtarzano dwukrotnie
• CD4/CD8 - 0.37
• ECHO serca – bez cech nadciśnienia płucnego
• USG jamy brzusznej – bez istotnych zmian
• HIV duo – ujemny
• P. jiroveci met. Real Time - wynik ujemny - w preparatach nie stwierdzono obecności oocyst P. jiroveci (badanie
wykonano metodą immunofluorescencji pośredniej).
• Serologia płuca farmera - wynik badania z antygenami promieniowców termofilnych ujemny
• Serologia – płuco hodowców ptaków: z antygenami z odchodów gołębi – ujemny, z antygenami z odchodów
kur - ujemny, z antygenami z odchodów kaczek - ujemny, z antygenami z odchodów papug - ujemny, z antygenami z odchodów indyków - ujemny
BADANIA DODATKOWE - CD
HE x 2,5
Biopsja chirurgiczna płuca – VATS płuca prawego 5.08.2014
Dzięki uprzejmości p.prof. dr hab. n. med. Renaty Langfort
HE x 20
Dzięki uprzejmości p.prof. dr hab. n. med. Renaty Langfort
HE x 100
Dzięki uprzejmości p.prof. dr hab. n. med. Renaty Langfort
PAS x 100
Dzięki uprzejmości p.prof. dr hab. n. med. Renaty Langfort
• Duszność i tolerancja wysiłku tj. poprzednio
• Nadal palił papierosy oraz pracował w narażeniu na czynniki szkodliwe
• Badania laboratoryjne - bez istotnych zmian
KONTROLA PO BIOPSJI (02.2015)
KONTROLA PO BIOPSJI (02.2015)
• 6MWT dystans 704 m , sat. początkowa 95%, po 6min. 81%
Płukanie płuc (whole lung lavage):
• Płuco prawe: 8.05.2015, 22.09.2015, 04.07.2016
• Płuco lewe: 29.05.2015, 27.10.2015, 17.05.2016
• 0.9% NaCl 8 – 10 – 12 l + 10 ml NaHCO3 na każdą butelkę soli
• Odzysk identyczny z podażą
KONTROLA PO 6 ZABIEGACH WLL
6-minutowy test chodu z pulsoks. 2017-01-11 Duszność wg
Borga przed
0 - nie ma wcale
po
0 - nie ma wcale
O2
---- dystans
684 m odpoczynek
----
przed po 1' po 2' po 3' po 4' po 5' po 6' po '
PR 83 131
%SpO2 98 97
RR 120/80 150/80
Resp. 20 32
prędkość-
km/h kor
Normy: 549 - 702 m
2014
2016
2017
KONTROLA MARZEC 2018
Chory zaprzestał palenia papierosów, zmienił pracę
2018
6-minutowy test chodu z pulsoks. 2018-02-28 Duszność wg
Borga przed
0 - nie ma wcale
po0 - nie ma wcale
O2- dystans
648m odpoczynek
-
przed po 1' po 2' po 3' po 4' po 5' po 6' po '
PR 81 120
%SpO2 96 95
RR 125/80 140/90
Resp. 24 28
prędkość-
km/h kor
Normy: 683-530m
Marzec 2018
Lipiec 2014
ROZPOZNANIE PROTEINOZY
• Objawy podmiotowe – duszność wysiłkowa, kaszel (70%), zmęczenie (50%), utrata masy ciała (40%)
• 1/3 chorych – przebieg bezobjawowy
• Objawy przedmiotowe – trzeszczenia (50%), palce pałeczkowate (29 0 40%), sinica (20%)
• Objawy radiologiczne – symetryczne zagęszczenia o typie
matowej szyby przypominające „skrzydła motyla” – RTG; dobrze odgraniczone obszary matowej szyby o geograficznej dystrybucji, objaw „kostki brukowej” – CT
• BAL – mleczny opalizujący płyn, mała liczba komórek, piankowate makrofagi, duża ilość substancji pozakomórkowej, ziarnistej,
barwiącej się dodatnio odczynnikiem PAS
• Biopsja płuca – zachowana struktura miąższu, niewielkie nacieki z komórek limfoidalnych, pęcherzyki płucne wypełnione
kwasochłonną substancją barwiącą się PAS – dodatnio
Bonella, Costabel. Pneumonologe 2016; 13: 4 - 12
Bonella, Costabel. Pneumonologe 2016; 13: 4 - 12
BADANIA DODATKOWE
• ↑ LDH
• ↑ CEA
• ↑ SP-a, SP-B, SP-D
• ↑ KL-6
• Przeciwciała przeciwko GM-CSF (postać
autoimmunologiczna) – 100% czułość i >90% swoistość
• Gazometria: ↓ PaO2 + ↑A-a O2
• Badania czynnościowe: restrykcja, ↓ DLCO, desaturacja w teście chodu
Bonella i wsp. Respir Med 2011; 105: 1908 - 1916
proteinoza
nieautoimmunologiczna
wrodzona wtórna
autoimmunologiczna
Narażenie na substancje szkodliwe w środowisku pracy, leki
Infekcje (TBC, PCP)
Nowotwory hematologiczne i inne Choroby przewlekłe (KZN, DM) Przeszczepienie płuc
Wang i wsp. Semin Resp Crit Care Med. 2012; 33: 498 - 508
Disease Severity Score (DSS)
Punkty Objawy PaO2 (mmHg)
1 Nie ma ≥ 70
2 Obecne ≥ 70
3 Obecne 60 - 69
4 Obecne 50 - 59
5 Obecne < 50
Inoue i wsp. Respirol (Carlton, Vic.) 2006; 11 Suppl:S55 – 60
LECZENIE
• Płukanie całych płuc
• GM-CSF s.c.
• GM-CSF w inhalacji
• Rituximab
• Plazmafereza
Sobiecka Post N Med. 2016; XXIX: 31 – 36
Bansal, Sikhri IJCCM 2013; 17: 314 – 317