Sprawozdanie z działalności Miejskiego Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu za rok 2020 oraz zamierzenia na rok 2021

Sprawozdanie

z działalności Miejskiego Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu

za rok 2020

oraz zamierzenia na rok 2021

Akceptuję:

Zamość, marzec 2021 roku

2

WSTĘP

Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu realizuje i koordynuje na terenie miasta realizację zadań z zakresu pomocy społecznej. Głównym celem pomocy społecznej jako instytucji polityki społecznej państwa, jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zgodnie ze statutem, Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie realizuje zadania własne gminy i zadania zlecone gminie z zakresu administracji rządowej oraz zadania własne powiatu i zadania zlecone powiatu z zakresu administracji rządowej określone w ustawie o pomocy społecznej.

Ponadto Centrum realizuje zadania wymienione w innych ustawach tj.: w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o świadczeniach rodzinnych, o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, o dodatkach mieszkaniowych, o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, określone uchwałami Rady Miasta Zamość, wynikające z porozumień i umów zawartych przez Miasto Zamość z innymi podmiotami, wyznaczone przez Prezydenta Miasta Zamość i Radę Miasta Zamość oraz zadania realizowane na podstawie posiadanych upoważnień i pełnomocnictw.

W wykonywaniu zadań Miejskie Centrum współpracuje z instytucjami, organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi.

Podkreślić należy, iż w strukturze Miejskiego Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu funkcjonuje także Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, MCPR sprawuje także nadzór nad działalnością:

 Środowiskowego Domu Samopomocy,

 Rodzinnego Domu dla Dzieci,

 Pogotowia Opiekuńczego,

 Domu Dziecka,

 Organizatora Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny,

 Ośrodka Interwencji Kryzysowej.

Ponadto w ramach zawartych umów sprawuje kontrole realizacji umów w zakresie prowadzenia placówek wsparcia dziennego, Schroniska dla Bezdomnych Mężczyzn oraz Domu Pomocy Społecznej, a także zapewnia obsługę organizacyjno-techniczną Zespołu Interdyscyplinarnego w Zamościu ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa MCPR udziela pomocy w postaci:

 świadczeń finansowych:

- zasiłki stałe, okresowe, celowe i specjalny zasiłek celowy, - pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki, - opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

- przyznawanie dodatków mieszkaniowych i energetycznych.

 świadczeń niematerialnych:

- usługi opiekuńcze, w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze, - kierowanie do domów pomocy społecznej,

- zapewnienie schronienia osobom bezdomnym, - sprawianie pogrzebu,

- kierowanie osób z zaburzeniami psychicznymi do środowiskowego domu samopomocy, - prowadzenie punktu specjalistycznego poradnictwa rodzinnego,

- kwalifikowanie dzieci na wypoczynek letni,

3

- współorganizowanie spotkań okolicznościowych dla klientów pomocy społecznej oraz zbiórki darów,

- doradztwo metodyczne dla kadry pomocy społecznej, - opracowywanie i realizacja programów osłonowych,

 świadczeń rzeczowych:

- pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych (w tym w mieszkaniu chronionym), pomoc w uzyskaniu zatrudnienia (poprzez m. in. kursy zawodowe), pomoc na zagospodarowanie (w formie rzeczowej dla usamodzielnianych wychowanków),

- pomoc w postaci gorącego posiłku, - zakup opału,

 pracy socjalnej.

MCPR realizuje również zadania ustawowe związane z dofinansowaniem ze środków PFRON rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych tj.:

- działalności warsztatów terapii zajęciowej,

- uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych, - likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, - usług tłumacza języka migowego lub tłumacza przewodnika,

- zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, - sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych,

- realizacja pilotażowego programu „Aktywny Samorząd”.

FUNKCJONOWANIE MIEJSKIEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE W ZAMOŚCIU W CZASIE EPIDEMII COVID-19

W związku z rozprzestrzenianiem się wirusa Sars-CoV-2 na terenie kraju w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego pracowników i interesantów Miejskiego Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu oraz ciągłości realizacji zadań, na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Sanitarnego oraz Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej w drodze zarządzeń Dyrektora Miejskiego Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu wprowadzono szczególne rozwiązania w zakresie organizacji pracy w MCPR minimalizujące zagrożenie dla zdrowia klientów i pracowników Centrum:

- wprowadzono pracę zdalną dla pracowników, - wprowadzono rotacyjny system pracy,

- wprowadzono system przekazywania korespondencji środkiem komunikacji elektronicznej (poczta e-mail, ePUAP),

- korespondencja w wersji papierowej wpływająca do MCPR poddawana była 24 godzinnej kwarantannie,

- umieszczono w wydzielonej strefie obsługi klientów pojemnik w celu składania dokumentów przez interesantów MCPR,

- prowadzono obsługę interesantów w budynku przy ul. Lwowskiej 57 w wydzielonej strefie, - zamontowano okno podawcze w celu ograniczenia bezpośrednich kontaktów pracowników

socjalnych pierwszego kontaktu z klientami,

- zabezpieczono środki ochrony indywidualnej dla pracowników Centrum – zainstalowano pojemniki do dezynfekcji rąk w łazienkach oraz pojemniki na papier do rąk,

- zwiększono częstotliwość dezynfekcji powierzchni mającej kontakt z interesantami z zewnątrz, - zmieniono harmonogram pracy osób sprzątających, tak by umożliwić ciągłą dezynfekcję

powierzchni Centrum,

- zatrudniono w ramach stażu dodatkową osobę do sprzątania i bieżącej dezynfekcji powierzchni, - pozyskano maski jednorazowe, fartuchy i kombinezony ochronne dla pracowników,

4

- zobowiązano wszystkich pracowników MCPR do przestrzegania zaleceń Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektoratu Sanitarnego, dodatkowo pracownicy socjalni wykonujący pracę w rejonie zostali zobowiązani do używania fartuchów/kombinezonów i maseczek/przyłbic, - rozpowszechniono ulotki dotyczące koronawirusa wśród pracowników i klientów MCPR, - zamieszczono ogłoszenia dotyczących przestrzegania zasad w kontaktach z innymi osobami, - wprowadzono możliwość przyznania świadczeń z pomocy społecznej dla stałych

świadczeniobiorców na podstawie zgromadzonych dokumentów i wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez telefon; pracownicy socjalni przeprowadzali wywiady środowiskowe u nowych klientów pomocy społecznej oraz tam, gdzie była potrzeba przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania danej osoby/rodziny.

- prowadzono pracę w środowisku w ramach pracy socjalnej i w sytuacjach interwencyjnych, - telefonicznie informowano klientów MCPR o wszelkich sprawach, np. o przyznawaniu

świadczenia w drodze decyzji administracyjnej i terminie wypłaty świadczeń,

- wprowadzono dyżury telefonicznego przez pracowników MCPR w godzinach poza pracą, - wprowadzano zgłoszenia do aplikacji „Odporna Wiosna” dotyczącej pomocy Wojska

w placówkach i osobom potrzebującym w środowisku,

- prowadzono współpracę z Centrum Integracji Społecznej w Zamościu w zakresie udzielania pomocy osobom i rodzinom przebywających w kwarantannie domowej.

Wydatki poniesione w związku z zapobieganiem rozpowszechniania się wirusa Sars-CoV-2

Na potrzeby walki z pandemią Covid-19 MCPR wydatkował łącznie kwotę 106.182,88zł, w tym:

- 65.618,39zł ze środków własnych j.s.t , w tym na zakup komputerów do pracy zdalnej, kamer, głośników i mikrofonów umożliwiających spotkania on-line, pleks chroniących pracowników, środków ochrony osobistej - maseczek, przyłbic, rękawic, środków do dezynfekcji, wykonanie okna podawczego na parterze budynku przy ul. Lwowskiej na potrzeby przeorganizowania zasad przyjmowania dokumentów od klientów pomocy społecznej, wynajem i serwis kabiny TOI TOI (dla klientów, którzy – ze względów bezpieczeństwa - nie mogą wchodzić do budynku), na zakup art. spożywczych oraz opakowań jednorazowych dla osób na kwarantannie zbiorowej, szkolenia pracowników (m.in. z zakresu oceny ryzyka zawodowego związanego z pandemią), na zakup pojemników jednorazowych na żywność, opakowań, reklamówek do wydawania posiłków dla podopiecznych z Kuchni, na pokrycie wkładu własnego do programu Wspieraj Seniora,

- 40.564,49zł z dotacji z budżetu państwa, w tym na zakup kamer, głośników i mikrofonów umożliwiających spotkania on-line, pleks chroniących pracowników, środków ochrony osobistej – maseczek, przyłbic, rękawic, środków do dezynfekcji, części dodatków dla pracowników socjalnych realizujących program „Wspieraj Seniora”, pokrycie zwiększonych kosztów korespondencji, zużycia materiałów biurowych czy kosztów wynagrodzeń członków składów orzekających w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności.

Z otrzymanej od wojewody dotacji Wydział MCPR wypłacił dotację dla DPS przy ul. Żdanowskiej w Zamościu w kwocie 80.292zł ściśle przeznaczonej na walkę z pandemią.

ŚWIADCZENIA Z TYTUŁU POMOCY SPOŁECZNEJ

Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w 2020 roku pomocą objęło 1 950 rodzin, w których przebywało 3 969 osób, co stanowiło 6,55% ogółu mieszkańców miasta (wzrost o 126 rodzin w porównaniu do roku 2019 z uwagi na wzrost liczby rodzin korzystających wyłącznie z pracy socjalnej).

5

W 2020 r. z wyłącznej pracy socjalnej skorzystało 358 rodzin (tj. 850 osób w tych rodzinach), w systemie pomocy społecznej zarejestrowano 361 nowych rodzin, w tym 168 rodzin korzystających z wyłącznej pracy socjalnej).

Poniższa tabela ilustruje zestawienie liczby rodzin oraz osób w tych rodzinach objętych pomocą MCPR wynikającą z ustawy o pomocy społecznej w latach 2016-2020.

Tab. nr 1. Zestawienie liczby rodzin/osób korzystających z pomocy społecznej w latach 2016-2020

Lata Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie

Udział % liczby osób w rodzinach korzystających z pomocy społecznej

do ogólnej liczby mieszkańców miasta Zamość

2016 2 406 5 449 8,66 %

2017 2 184 4 811 7,66 %

2018 2 007 4 262 6,86 %

2019 1 892 3 843 6,27 %

2020 1 950 3 969 6,55 %

Źródło: sprawozdanie MRPiPS-03 za 2016,2017,2018,2019,2020.

Z danych przedstawionych w powyższej tabeli wynika, iż w porównaniu do roku 2019 nastąpił wzrost liczby rodzin korzystających z pomocy społecznej o 58 rodzin.

W 2020 r. wyłącznie z pracy socjalnej skorzystało 358 rodzin (tj. 850 osób w tych rodzinach).

W okresie sprawozdawczym najczęstszymi powodami przyznawania świadczeń dla mieszkańców Zamościa było:

 ubóstwo – 48% tj. 936 rodzin (w 2019 r. – 988 rodzin),

 bezrobocie – 42,30%, tj. 825 rodziny (w 2019 r. – 833 rodzin),

 długotrwała lub ciężka choroba – 39,58 %, tj. 772 rodziny (w 2019 r. – 874 rodziny),

 niepełnosprawność – 33,94%, tj. 662 rodzin (w 2019 r. - 721 rodzin),

 alkoholizm – 7,48%, tj. 146 rodzin (w 2019 r. – 165 rodziny),

 potrzeba ochrony macierzyństwa, w tym rodziny wielodzietne – 5,89% tj. 138 rodzin (w 2019 r. – 138 rodziny),

 bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych – 5,79%, tj. 125 rodzin (w 2019 r. – 125 rodzin).

6

Poniższy wykres przedstawia zestawienie powodów przyznawania świadczeń w roku 2020 dla mieszkańców Zamościa.

Wykres. nr 1 Powody przyznawania świadczeń dla mieszkańców Zamościa w roku 2020.

113 115 146

662 772

825 936

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 bezradność w sprawach opiekuńczo-

wychowawczych i prowadzenia…

potrzeba ochrony macierzyństwa, w tym rodziny wielodzietne

alkoholizm niepełnosprawność długotrwała lub ciężka choroba bezrobocie ubóstwa

Źródło: Sprawozdawczość własna MCPR w Zamościu

W rodzinach objętych pomocą często występuje wiele problemów wzajemnie się warunkujących, dominującym powodem przyznawania świadczeń z pomocy społecznej jest ubóstwo będące w ścisłej korelacji z problemem długotrwałego bezrobocia. Kolejnymi powodami korzystania z pomocy była długotrwała lub ciężka choroba oraz niepełnosprawność.

Poniższa tabela ilustruje zestawienie dochodów rodzin korzystających z pomocy MCPR w roku 2020 (dane z systemu POMOST), dane nie zwierają liczby rodzin korzystających wyłącznie z pracy socjalnej.

Tab. nr 2. Zestawienie dochodów rodzin korzystających z pomocy MCPR w roku 2020. Dochód na osobę w

rodzinie (zł) liczba rodzin liczba osób w rodzinie

udział % w ogólnej liczbie

rodzin

0 - 250 153 517 22,97%

250 - 528 246 863 36,93%

528 – 792 173 598 26,0%

792 – 1 056 30 73 4,5%

powyżej 1 056 64 140 9,6%

RAZEM 666¹ 2191 100%

Źródło: Sprawozdawczość własna MCPR w Zamościu.

W 2020 roku liczba rodzin u których dochód nie przekroczył ustawowego kryterium dochodowego tj. 528,00 zł wynosiła 399 rodzin (tj. 1 380 osób w tych rodzinach) co stanowi 24 % ogółu rodzin korzystających z pomocy społecznej.

1 W liczbie tej nie ujęto rodzin, które w 2020 r. korzystały wyłącznie z pracy socjalnej.

7

Poniższa tabela ilustruje zestawienie dochodów osób samotnych korzystających z pomocy MCPR w roku 2020 (dane z systemu POMOST), dane nie zwierają liczby osób samotnie gospodarujących korzystających wyłącznie z pracy socjalnej.

Tab. nr 3. Zestawienie dochodów osób samotnych korzystających z pomocy MCPR w roku 2020. Dochód osoby samotnie

gospodarującej (zł) liczba osób samotnych udział % w ogólnej liczbie osób samotnych

0 - 350 348 35,5%

350 – 701 229 23,34%

701 – 1 051,50 107 10,9%

1 051,50 – 1 402,00 70 7,13%

powyżej 1 402,00 227 23,13 %

RAZEM 981² 100%

Źródło: Sprawozdawczość własna MCPR w Zamościu.

W 2020 roku liczba osób samotnych korzystających z pomocy społecznej których dochód nie przekroczył ustawowego kryterium dochodowego tj. 701,00 zł wynosiła 577 osób, co stanowi 58 % ogółu osób samotnie gospodarujących korzystających z pomocy społecznej.

Z ogólnej liczby rodzin/osób korzystających z pomocy społecznej, w tym pracy socjalnej, najliczniejszą grupę 54,26% stanowiły osoby samotne tj. 1 058 osób (w 2019 r. – 1 039 osób).

Emeryci i renciści stanowili 22,87% ogółu rodzin/osób korzystających z pomocy społecznej tj. 446 rodziny (w 2019 r. – 482 rodzin) w tym 298 osoby samotne (w 2019 r. – 313 osoby), co stanowiło 66,82% ogółu emerytów i rencistów.

Rodziny z dziećmi, tj. 504 rodzin (w 2019 r. – 514 rodzin), stanowiło 25,85% ogółu rodzin korzystających z pomocy społecznej, w tym:

- rodziny z jednym dzieckiem – 198 rodzin, stanowiły 39,29% rodzin z dziećmi (w 2019 r. – 196 rodzin),

- rodziny z dwójką dzieci – 177 rodzin, stanowiły 35,12% rodzin z dziećmi (w 2018 r. – 189 rodziny),

- rodziny wielodzietne (3 i więcej dzieci) – 129 rodzin, stanowiły 25,60% rodzin z dziećmi (w 2019 r. – 129 rodzin).

Rodziny niepełne tj. 199 rodziny (w 2019 r. – 223 rodziny), stanowiło 39,48% ogółu rodzin z dziećmi, w tym:

- rodziny z jednym dzieckiem – 93 rodzin, stanowiły 46,73% rodzin niepełnych (w 2019 r. – 111 rodzin),

- rodziny z dwójką dzieci – 70 rodzin, stanowiły 35,18% rodzin niepełnych (w 2018 r. – 79 rodziny),

- rodziny wielodzietne (3 i więcej dzieci) – 36 rodziny, stanowiły 18,09% rodzin niepełnych (w 2019 r. – 33 rodzin).

2 W liczbie tej nie ujęto osób samotnych, które w 2020 r. korzystały wyłącznie z pracy socjalnej.

8

Poniższy wykres ilustruje typy rodzin z dziećmi objętych pomocą społeczną przez MCPR w roku 2020.

Wykres nr 2. Typy rodzin z dziećmi objętych pomocą społeczną przez MCPR w roku 2020.

Źródło: Sprawozdawczość własna MCPR w Zamościu

Poniższa tabela przedstawia zestawienie typów rodzin korzystających z pomocy społecznej MCPR w latach 2017- 2020.

Tab. nr 4. Zestawienie typów rodzin objętych pomocą społeczną przez MCPR w latach 2017- 2020.

2017 2018 2019 2020

Osoby samotne 1067 1025 1039 1058

Rodziny z dziećmi 679 598 514 504

Rodziny niepełne z dziećmi 241 234 223 199

Emeryci i renciści

w tym osoby samotne

504 279

500 302

482 313

446 298 Źródło: Sprawozdawczość własna MCPR w Zamościu.

9

Wykres nr 3.Typy rodzin objętych pomocą społeczną przez MCPR w latach 2017-2020.

0 200 400 600 800 1000 1200

Osoby samotne Rodziny z dziećmi Rodziny niepełne z dziećmi

Emeryci i renciści 1067

679

241

504 1025

598

234

500 1039

514

223

482 1058

504

199

446

Typy rodzin objętych pomocą społeczną przez MCPR w latach 2017- 2020

2017 2018 2019 2020

Źródło: Sprawozdawczość własna MCPR w Zamościu.

Z danych przedstawionych w powyższej tabeli oraz w wykresie nr 3 wynika, iż w porównaniu do roku 2019 nastąpił spadek liczby rodzin z dziećmi korzystających z pomocy społecznej o 10 rodzin.

Natomiast w porównaniu do roku 2019 nastąpił wzrost liczby osób samotnych o 19 osób. Z tabeli nr 3 wynika, iż w porównaniu do roku 2019 nastąpił spadek liczby emerytów i rencistów o 36 osób, w tej grupie zmniejszyła się także liczba osób samotnych o 15.

ZADANIA GMINY

Celem zminimalizowania skutków niekorzystnych zjawisk takich jak ubóstwo, bezrobocie, niezaradność, choroba czy niepełnosprawność, w ramach świadczenia pomocy środowiskowej MCPR realizowało zadania własne, jak również zlecone gminom. Rodziny wymagające wsparcia zostały objęte różnymi formami pomocy, w tym:

1. pomocą finansową, 2. pomocą rzeczową,

3. usługami niematerialnymi, 4. pracą socjalną.

W 2020 r. obowiązywało kryterium dochodowe uprawniające do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej:

 dla osoby samotnie gospodarującej - 701,00 zł

 dla osoby w rodzinie – 528,00 zł.

1.

Pomoc finansowa

W roku 2020 w ramach pomocy finansowej (pieniężnej) przyznawano następujące rodzaje świadczeń:

10

Zasiłek stały jest świadczeniem obligatoryjnym, przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej i pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, spełniającej kryterium dochodowe.

Zasiłek ustala się w wysokości:

- w przypadku osoby samotnie gospodarującej – różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym, że maksymalna kwota zasiłku stałego od 1 października 2018 roku wynosi 645,00 zł,

- w przypadku osoby w rodzinie – różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

W 2020 roku decyzjami przyznano świadczenie w postaci zasiłku stałego dla 279 osób (w tym 255 osobom samotnym). Łącznie wypłacono 2 962 świadczenia (wzrost o 15 świadczeń w stosunku do 2019 roku) na kwotę 1 644 243 zł.

Średnia wartość zasiłku stałego w 2019 roku wyniosła 555,00 zł.

W 2020 r. za 249 osób pobierających zasiłek stały opłacono składki na ubezpieczenie zdrowotne w liczbie 2 548 świadczeń (spadek o 33 osoby w stosunku do 2019 roku), na kwotę 134 469 zł.

Zasiłek okresowy przysługuje osobie albo rodzinie nieposiadającej dochodów lub o dochodach niższych od wysokości odpowiedniego kryterium dochodowego oraz zasobach pieniężnych niewystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, a w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.

Zasiłek okresowy wypłacany jest w wysokości 50% różnicy między kryterium dochodowym a dochodem osoby samotnie gospodarującej, z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie. W przypadku rodziny zasiłek okresowy wypłacany jest w wysokości 50% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.

W roku 2020 pomocą w formie zasiłków okresowych objęto 794 osoby, wypłacając 5 888 świadczeń na kwotę 2 367 184 zł (wzrost o 414 świadczenia w stosunku do 2019 r.).

Świadczenia najczęściej przyznawane były z powodu:

- bezrobocia – dla 676 osób (wzrost o 13 osób w stosunku do 2019 roku),

- niepełnosprawności – dla 65 osób (spadek o 4 osoby w stosunku do 2019 roku), - długotrwałej choroby – dla 59 osób (spadek o 21 osób w stosunku do 2019 roku).

Średnia wartość zasiłku okresowego w 2020 roku wyniosła 402,00 zł.

Zasiłek celowy i w naturze jest świadczeniem fakultatywnym, zależnym od kryterium dochodowego, przyznawanym na zaspokojenie ważnej potrzeby bytowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.

W 2020 roku pomocą w formie zasiłku celowego objęto 707 rodziny (1 405 osób w tych rodzinach), którym decyzją przyznano 1 897 świadczeń na łączną kwotę 309 209 zł (spadek o 33 rodziny w stosunku do roku 2020).

Średnia wartość zasiłku celowego w 2020 roku wyniosła 162,00 zł.

Zasiłki celowe były przyznawane na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków, opału, odzieży.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy, w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio: kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Specjalne zasiłki celowe przyznano 273 rodzinom, w których przebywało 477 osób, co oznacza spadek o 41 rodziny w stosunku do 2019 roku, na łączną kwotę 135 810 zł.

Średnia wartość specjalnego zasiłku celowego w 2020 roku wynosiła 226,00 zł.

11

2.

Pomoc rzeczowa

W roku 2020 pomocy rzeczowej udzielano w postaci zakupu opału dla 265 rodzin (tj. 484 osób w tych rodzinach), w tym dla 176 osób samotnie gospodarujących, na kwotę 144 900 zł (spadek o 11 rodzin w stosunku do roku 2020).

3.

Pomoc niematerialna

Usługi niematerialne to:

- dożywianie,

- usługi opiekuńcze, w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze, - zapewnienie schronienia osobom bezdomnym,

- sprawienie pogrzebu.

3.1. Pomoc w formie dożywiania

W 2020 roku Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie realizowało Wieloletni Rządowy Program

„Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023 (M.P. z 2018 r. poz. 1007). Celem programu było m.in.

wsparcie gmin w zakresie dożywiania dzieci oraz zapewnienie posiłku osobom go pozbawionym, poprawa poziomu życia osób i rodzin o niskich dochodach, poprawa stanu zdrowia dzieci i młodzieży poprzez ograniczenie zjawiska niedożywienia.

W roku sprawozdawczym Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu realizowało program w formie:

- dożywiania dzieci w żłobku miejskim, przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych,

- wypłaty świadczeń pieniężnych na zakup posiłku lub żywności, - prowadzenia Kuchni MCPR przy ul. Orlicz-Dreszera 2 w Zamościu.

Podstawową formą udzielania pomocy w postaci dożywiania jest zapewnienie obiadów dzieciom w szkołach. Dożywianie prowadzone było w:

- 24 szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych, - 13 przedszkolach,

- 1 żłobku,

- 6 innych placówkach.

W 2020 roku w ramach Programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023 dożywianiem objęto łącznie 498 dzieci i młodzieży, wydano 25 481 posiłków.

Osobom, które we własnym zakresie nie są w stanie same przygotować sobie posiłków, wydawane są obiady w Kuchni MCPR przy ul. Orlicz-Dreszera 2.

W okresie sprawozdawczym z obiadów w Kuchni MCPR skorzystało 132 osoby, w tym 85 osób korzystało bezpłatnie a odpłatność za obiady ponosiło 25 osób. Dla 47 osób obiady dostarczane były do domu. W roku 2020 Kuchnia wydała 19 726 obiadów, przeciętnie 1644 obiady miesięcznie, średnio 78 obiadów dziennie. W trakcie roku cena obiadu wahała się od 8,00zł do 10,00zł.

W związku z remontem budynku przy ul. Orlicz Dreszera 2 oraz stanem pandemii, zadanie to realizowane było w różnych formach. Obiady przygotowywane były przez różne podmioty m.in.: Kuchnię Centrum, Spółdzielnię Socjalną Sami Swoi, Centrum Integracji Społecznej w Zamościu.

Począwszy od 1 sierpnia posiłki przygotowuje zewnętrzny podmiot i dostarcza je w pojemnikach jednorazowych na wynos. Kuchnia, obecnie wydaje posiłki.

W 2020 roku pomoc w zakresie dożywiania osób i rodzin dotkniętych ubóstwem realizowana była przez Polski Komitet Pomocy Społecznej (PKPS). Z bezpłatnej pomocy żywnościowej skorzystało 824 rodzin tj. 1 759 osób, których dochód nie przekraczał 200% kryterium dochodowego uprawniającego do skorzystania z pomocy społecznej. Przekazano osobom/rodzinom najbardziej potrzebującym – ogółem około 98 ton żywności.

12

3.2 Pomoc w formie usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Pomoc osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym świadczona w domu w postaci usług opiekuńczych, jest realizowana przez Polski Czerwony Krzyż Oddział Rejonowy w Zamościu.

Usługi opiekuńcze obejmują w szczególności:

- pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, - opiekę higieniczną,

- zaleconą przez lekarza pielęgnację,

- w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze obejmują w szczególności:

- uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, - pielęgnację – jako wspieranie procesu leczenia,

- rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu, zgodnie z zaleceniami lekarskimi,

- pomoc mieszkaniowa, w tym: w uzyskaniu mieszkania, organizacji drobnych napraw, remontów, adaptacji, likwidacji barier architektonicznych.

W 2020 roku w formie usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi objęto 296 osób (w porównaniu do roku 2019 spadek o 12 osób) w tym:

- usługi opiekuńcze – 206 osób, w tym: osoby samotnie gospodarujące – 162, osoby w rodzinie – 44,

- specjalistyczne usługi opiekuńcze – 21 osób, w tym: osoby samotnie gospodarujące – 11, osoby w rodzinach – 10,

- specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznym – 69 osób, w tym: osoby samotnie gospodarujące - 51, osoby w rodzinach – 18.

W roku 2020 koszt jednej godziny usług opiekuńczych wynosił 22,00 zł (w soboty, niedziele i święta 23,00 zł), usług specjalistycznych z wyłączeniem osób z zaburzeniami psychicznymi wynosił 24,00 zł,

usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi wynosił 24,00 zł (w soboty, niedziele i święta 25,00 zł), usług w zakresie rehabilitacji fizycznej wynosił 24,00 zł. (zadanie własne) i 25,00 zł.

(zadanie zlecone), usług w zakresie zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży wynosił 25,00 zł.

W 2020 r. łączne wydatki na sfinansowanie usług opiekuńczych wyniosły 2 852 634,00 zł, z tego z budżetu miasta wydatkowano 1 866 814,00 zł, a z budżetu państwa 985 820,00 zł.

3.3. Pomoc w formie zapewnienia schronienia

W 2020 roku pomoc w zakresie zapewnienia schronienia osobom bezdomnym realizowana była przez Koło Zamojskie Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta, po wcześniejszym przeprowadzeniu postępowania konkursowego na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Miesięczny koszt pobytu w Schronisku w 2020 roku wynosił 900,00 zł na osobę.

W okresie sprawozdawczym w Schronisku przebywały 34 osoby z terenu Miasta Zamość.

Mieszkańcami Schroniska byli mężczyźni w wieku od 22 do 70 lat, posiadający wykształcenie:

podstawowe – 10 osoby, zawodowe – 17 osoby, średnie – 7 osób. Spośród ww. 34 osoby posiadały źródło dochodu, w tym: 11 osób zasiłek stały, 17 osób zasiłek okresowy, 3 osoby rentę z ZUS, 2 osoby wynagrodzenie z Centrum Integracji Społecznej, 1 osoba z umowy zlecenia. Schronisko świadczyło całodobową opiekę, wyżywienie, środki czystości i higieny osobistej.

Poza stałą pomocą w postaci zapewnienia schronienia i wyżywienia Schronisko świadczyło również pomoc doraźną w postaci: noclegu, posiłku, kąpieli oraz odzieży. Pomoc ta świadczona była w wyznaczonym pomieszczeniu, gdzie przed pandemią COVID-19 funkcjonowała stołówka.

13

Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta w Zamościu prowadzące Schronisko dla osób bezdomnych pozyskało środki finansowe ze źródeł zewnętrznych na realizację programów mających na celu integrację i aktywizację społeczno-zawodową oraz zabezpieczenie potrzeb bytowych osób bezdomnych z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Lublinie i Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie. Otrzymane w 2020 roku środki finansowe zostały przeznaczone za zakup wyposażenia dla potrzeb Schroniska. Przedmioty zakupione służyły podniesieniu standardów placówki, przyczyniły się do poprawy warunków bytowych, higienicznych i estetycznych osób przebywających w placówce.

W 2019 roku Miasto Zamość otrzymało dofinansowanie na remont budynku schroniska z Banku Gospodarstwa Krajowego. Do końca 2019 roku wykonano większość prac remontowych. Na czas remontu od 14 sierpnia 2019 roku do 20 maja 2020 roku mieszkańcy schroniska przebywali w Internacie OHP przy ul. Kilińskiego 86a w Zamościu. Stan epidemii wpłynął na przedłużenie prac remontowych, obejmujących przebudowę łazienek, budowę szybu windy, podjazdu dla niepełnosprawnych, wymiany instalacji co, elektrycznej, wodno-kanalizacyjnej oraz sygnalizacji pożaru. Po zakończonym remoncie Schronisko wznowiło swoją działalność spełniając standardy oraz dostosowując obiekt Schroniska do wymogów określonych w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie minimalnych standardów noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, schronisk dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi i ogrzewalni.

Z uwagi na stan epidemii i zalecenia Głównego Inspektora Sanitarnego oraz Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, dotyczące postępowania w przypadku przyjmowania nowych osób do placówek udzielających wsparcia osobom bezdomnym, Miasto Zamość udostępniło pomieszczenia w budynku przy ul. Źródlanej 1A w celu odbycia przez te osoby 10 dniowej izolacji przed przyjęciem do schroniska. W okresie sprawozdawczych w izolatorium przebywała 1 osoba.

Ponadto w celu zabezpieczenia potrzeb osób bezdomnych w okresie zimy Miasto Zamość/Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie podpisało umowę o świadczenie usług schronienia ze Stowarzyszeniem Monar - Schronisko dla Osób Bezdomnych MARKOT w Chełmie. Umowę zawarto na czas określony od dnia 13 listopada 2020 r. do dnia 31 marca 2021 r. na skierowanie 10 osób bezdomnych. Od stycznia do kwietnia 2020 roku MCPR skierowało 11 osób bezdomnych, zaś od sierpnia do grudnia 2020 roku 1 osobę bezdomną. Schronisko zapewniało całodobowy pobyt osobie bezdomnej zarówno kobietom jak i mężczyznom wraz z zapewnieniem niezbędnych warunków socjalnych dla osób bezdomnych oraz prowadzenie pracy socjalnej.

3.4. Sprawienie pogrzebu

Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy również sprawienie pogrzebu.

W roku 2020 pokryto koszty pogrzebu dla 6 zmarłych mieszkańców Miasta Zamość, wydatkując kwotę 30 458 zł (w roku 2019 pokryto koszty pogrzebu również 6 osób).

4. Praca socjalna

Celem pracy socjalnej jest poprawa funkcjonowania osób i rodzin w środowisku. Praca socjalna to specyficzna działalność zawodowa skierowana na pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi.

Praca socjalna prowadzona jest:

- z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej,

- ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności.

Praca socjalna to działania mające zarówno uzupełnić potrzeby bytowe ludzi, w szczególności o obniżonych możliwościach samodzielnego dawania sobie rady w trudnościach życiowych, jak i działania mające wzmacniać szanse rozwojowe.

14

Pracownik socjalny w ramach pracy socjalnej współpracuje z przedstawicielami innych instytucji, m.in. z: psychologami, prawnikami, pedagogami szkolnymi, kuratorami, funkcjonariuszami policji i straży miejskiej, przewodniczącymi zarządów osiedli, lekarzami rodzinnymi, pielęgniarkami środowiskowymi oraz przedstawicielami innych jednostek, instytucji i organizacji.

Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.

W wykonywaniu pracy socjalnej pracownik wspomaga osoby i rodziny wymagające pomocy w osiągnięciu możliwie pełnej aktywności społecznej, zapobiega procesowi marginalizacji osób grup, a także przeciwdziała zjawiskom wykluczenia społecznego.

W ramach pracy socjalnej również udziela się osobom i rodzinom poradnictwa specjalistycznego, w szczególności prawnego, psychologicznego i rodzinnego.

Praca socjalna to działalność pomocowa i wspierająca, realizowana przez pracownika socjalnego na rzecz osób, rodzin, a także grup społecznych. Jej adresatami są nie tylko osoby starsze, chore, niezdolne do samodzielnej egzystencji, ale również ludzie młodzi, wykształceni, przygotowani do życia zawodowego, lecz niepozostający w zatrudnieniu z uwagi na trudną sytuację na rynku pracy.

Praca socjalna ukierunkowana była na pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie oraz na tworzeniu warunków sprzyjających temu celowi.

W 2020 roku w ramach pracy socjalnej podejmowano następujące działania:

- monitorowano proces przyznawania i realizacji: usług opiekuńczych – 206 rodzin, specjalistycznych usług opiekuńczych – 21 rodzin oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi – 69 rodzin) oraz stała współpraca z podmiotem świadczącym usługi,

- realizacja procedury „Niebieskie Karty”, udział w pracach grup roboczych - 273 rodziny, - wydano skierowania do PKPS uprawniające do otrzymywania żywności – 824 rodziny,

- kierowanie do uczestnictwa w zajęciach Centrum Integracji Społecznej w Zamościu i monitorowanie uczestnictwa w CIS - 41 osób,

- współpraca z opiekunami osób niepełnosprawnych w zakresie realizacji Programu „Opieka wytchnieniowa” – 39 osób oraz współpraca z podmiotem realizującym to zadanie,

- rozpatrywanie zgłoszeń osób do Programu „Wspieraj Seniora” – 45 osób,

- współpraca z podmiotem realizującym Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”

oraz osobami niepełnosprawnymi korzystającymi ze wsparcia w ramach tego programu – 81 osób,

- motywowano do udziału w różnych formach aktywizacji społeczno-zawodowej – 330 osób, w tym zawierano kontrakty socjalne - 56 osób,

- kierowano i motywowano do uczestniczenia w zajęciach Klubu Integracji Społecznej – motywowano 116 osób (w Klubie Integracji Społecznej uczestniczyło 19 osób),

- informowano o możliwości skorzystania ze szkolenia i przekwalifikowania w PUP – 474 osoby, - motywowano do podjęcia nauki i podniesienia kwalifikacji – 72 osoby,

- informowano i kierowano osoby bezrobotne do PUP w celu skierowania na prace społecznie użyteczne – 78osób; 44 osoby podjęły prace społecznie użyteczne,

- zawierano kontrakty socjalne i monitorowano realizację kontraktów – 56 osób, - kwalifikowanie dzieci na wypoczynek letni – 42 dzieci,

- informowano o prawach i uprawnieniach, pomagano w uzyskaniu przysługujących świadczeń – 537 rodzin,

- udzielono pomocy w rozwiązywaniu problemów mieszkaniowych - 70 rodzin, informowano o możliwości ubiegania się o przyznanie dodatków mieszkaniowych - 75 osób,

- wnioskowano do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych o objęcie leczeniem odwykowym – 46 osób,

15

- udzielono pomocy w przygotowaniu dokumentacji w celu uzyskania świadczeń emerytalno- rentowych – 22 osoby,

- skierowano do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności – 140 osób,

- udzielano wsparcia osobom chorym, niepełnosprawnym poprzez ułatwianie kontaktu z lekarzem – 81 osób,

- informowano o możliwości skorzystania z dofinansowania ze środków PFRON – 253 osoby, - udzielano wsparcia emocjonalnego osobom i rodzinom dotkniętym niepełnosprawnością –

319 osób,

- informowano o możliwościach i formach wsparcia środowiskowego, m in. o usługach opiekuńczych – 265 osób,

- prowadzono stałą współpracę z kuratorami w sprawie 78 rodzin,

- prowadzono stałą współpracę z pedagogami szkolnymi w sprawie 60 rodzin, - odbyto wizyty z lekarzem psychiatrą w środowisku – 2 wizyty,

- odbyto wizyty z psychologiem w środowisku – 4 rodziny,

- utrzymywano kontakt i współpracowano z pielęgniarką środowiskową – 95 rodzin, - utrzymywano stały kontakt z lekarzem rodzinnym – 56 rodzin,

- utrzymywano kontakt z dzielnicowym w sprawie funkcjonowania rodziny – 374 rodzin,

- wnioskowano o objęcie wsparciem asystenta rodziny dla 61 rodzin, współpracowano z asystentem w celu poprawy relacji w tych rodzinach,

- wspieranie rodziny poprzez motywowanie do udziału w warsztatach podnoszących kompetencje rodzicielskie i umiejętności opiekuńczo-wychowawcze – 29 rodzin,

- motywowanie do uczestniczenia dzieci w zajęciach świetlicy środowiskowej – 71 osób, - udzielono wsparcia emocjonalnego rodzinom/osobom z problemami – 812 rodzin, - udzielono pomocy w wyrobieniu dokumentu tożsamości – 4 osób,

- współpracowano ze świetlicą osiedlową – 11 rodzin,

- współpracowano z Ośrodkiem dla Osób Nietrzeźwych – 8 osób, - współpracowano z zarządem osiedli w sprawie 20 rodzin, - współpracowano z ZGL w Zamościu w sprawie 48 rodzin,

- udzielono pomocy w kompletowaniu dokumentów do ZUS – 22 rodziny, - udzielono pomocy w wypełnianiu wniosku do ZOL – 15 rodzin,

- załatwiano sprawy pogrzebowe – 6 osób.

Program „Wspieraj Seniora”

W 2020 roku Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu przystąpiło do realizacji Programu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej „Wspieraj Seniora”.

Pomocą zostało objętych 18 osób/rodzin. Usługa wsparcia seniorów została wykonana przez pracowników socjalnych, którzy regularnie kontaktowali się telefonicznie z osobami korzystającymi z Programu świadcząc pomoc w postaci zrobienia zakupów, wsparcia emocjonalnego w czasie pozostawania w izolacji, dostarczania paczek żywnościowych, wydawania skierowania do PKPS lub przyznając posiłki.

Program zakładał pomoc polegającą na dostarczeniu zakupów, obejmujących artykuły podstawowej potrzeby, w tym artykuły spożywcze, środki higieny osobistej, leki osobom w wieku 70 lat i więcej, a w szczególnych przypadkach również dla osób poniżej 70 roku życia, które z uwagi na stan epidemii wywołanej SARS-CoV-2 zdecydują się na pozostanie w domu i nie są w stanie zabezpieczyć sobie artykułów pierwszej potrzeby.

Na realizację Programu wydatkowano łącznie 12 718,21 zł.

16

Współpraca z Zakładem Karnym w Zamościu

Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu w 2020 roku kontynuowało współpracę z Zakładem Karnym w Zamościu, z siedzibą przy ul. Okrzei 14, w ramach zawartego porozumienia o wzajemnej współpracy resocjalizacyjnej. Porozumienie zawarte jest na podstawie Kodeksu Karnego Wykonawczego, Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie współdziałania podmiotów w wykonywaniu kar, środków karnych, kompensacyjnych, zabezpieczających, zapobiegawczych oraz przepadku, a także społecznej kontroli nad ich wykonywaniem oraz Listu Intencyjnego o partnerskiej współpracy podpisanego w dniu 12 listopada 2015 r. przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej i Centralny Zarząd Służby Więziennej, w sprawie zasad współpracy w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób zwalnianych z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz rodzin osób pozbawionych wolności.

Przedmiotem Porozumienia jest współpraca w zakresie organizacji pomocy na rzecz osób zwalnianych z zakładu karnego oraz rodzin osób pozbawionych wolności, a także koordynacja działań podejmowanych przez Zakład Karny w Zamościu oraz Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu, w zakresie udzielania pomocy postpenitencjarnej i pomocy społecznej osobom pozbawionym wolności, a także ich rodzinom.

W 2020 roku w ramach wzajemnej współpracy pomiędzy Zakładem Karnym w Zamościu

a Miejskim Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu pracownicy MCPR prowadzili stałą współpracę z Zakładem Karnym w zakresie działań pomocowych dla osoby osadzonej i jego rodziny oraz w zakresie udzielania informacji o formach pomocy społecznej osobom zwalnianym z zakładu

karnego, a także członkom ich rodzin. Przedstawiciel zakładu karnego uczestniczył w organizowanych przez MCPR w spotkaniach Zespołu ds. bezdomności.

Współpraca MCPR w Zamościu w ramach „Świetlnej Stolicy Polski”.

W 2020 roku za zwycięstwo Miasta Zamość w pierwszym etapie plebiscytu (etapie regionalnym)

„Świeć się z Energą” w nagrodę Grupa „Energa” przekazała do Zamościa sprzęt AGD o łącznej wartości 10 000,00 zł (łącznie 19 sztuk sprzętu AGD).

Nagrody trafiły do 4 rodzin zastępczych ( pralka, zmywarka, kuchnia mikrofalowa, blender) oraz do 7 osób objętych świadczeniami pomocy społecznej( 3 chłodziarko-zamrażarki, pralka, 2 kuchnie mikrofalowe, blendr).

Ponadto sprzęt trafił do innych placówek pomocowych na terenie Miasta Zamość:

- Domu Pomocy Społecznej w Zamościu – kuchnia mikrofalowa, blender, - Stowarzyszenia „Otwarte Serca” w Zamościu – kuchnia gazowa, czajnik, - Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Zamościu – kuchnia mikrofalowa, - Pogotowia Opiekuńczego w Zamościu – czajnik,

- „Towarzystwo Przyjaciół Dzieci” w Zamościu – czajnik, kuchnia mikrofalowa.

Współpraca z Wydziałem pielęgniarstwa oraz pedagogiki Instytutu Humanistyczno - Medycznego Uczelni Państwowej im. Szymona Szymonowica w Zamościu – akcja „Stroiki dla seniorów”.

Członkowie Koła Naukowego Studentów Wydziału Pielęgniarstwa oraz studenci pedagogiki

Instytutu Humanistyczno - Medycznego Uczelni Państwowej im. Szymona Szymonowica w Zamościu w miesiącu grudniu 2020 r. zainicjowali akcję „Stroiki dla seniorów”, w ramach której

przygotowali 240 stroików świątecznych dla osób objętych pomocą MCPR. Studenci wraz z opiekunami kontynuowali w ten sposób ogólnopolską kampanię „Wspieraj Seniora”.

Wykonane prace zostały przekazane do:

- Polskiego Czerwonego Krzyża Oddziału Rejonowego w Zamościu – opiekunki PCK przekazywały stroiki osobom objętym pomocą w formie usług opiekuńczych,

17

- MCPR w Zamościu – pracownicy socjalni przekazali stroiki pozostałym seniorom objętym pomocą MCPR.

Współpraca z innymi podmiotami

W okresie jesienno-zimowym 2020 roku MCPR współpracowało ze służbami miejskimi.

Raz w tygodniu organizowane były spotkania, w których uczestniczyli przedstawiciele Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta, prowadzącego Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn, Policji, Straży Miejskiej, Wydziału Spraw Obywatelskich i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Zamość i Miejskiego Centrum Pomocy Rodzinie. Celem tych spotkań było systematyczne monitorowanie sytuacji osób bezdomnych oraz ścisła współpraca ww. służb w zakresie zmniejszenia ryzyka wystąpienia sytuacji zagrożenia życia i zdrowia osób bezdomnych oraz zwiększenie skuteczności udzielanego wsparcia.

Z powodu występowania zagrożenia zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownicy MCPR w Zamościu w 2020 r. nie organizowali zbiórek żywności.

Bank Żywności w Lublinie w miesiącu grudniu 2020 r. przekazał z prowadzonej zbiórki żywności produkty żywnościowe o długoterminowej dacie spożycia, z której przygotowano 11 paczek żywnościowych (paczki te zostały przekazane 11 osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej, tj. osobom i rodzinom objętym pomocą MCPR).

Aktywne formy pomocy

W 2020 roku Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu, kontynuowało realizację aktywnych form pomocy i działań, skierowanych do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Aktywne formy pomocy i wsparcia dla klientów MCPR w Zamościu w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu w 2020 roku:

 wspieranie funkcjonowania Klubu Integracji Społecznej,

 zatrudnienie wspierane, w tym prace społecznie użyteczne,

 wspieranie funkcjonowania Spółdzielni Socjalnych, m.in. poprzez zlecanie usług,

 kierowanie osób do Centrum Integracji Społecznej i współpraca z CIS w zakresie zlecania usług.

W roku 2020 Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu współpracowało ze Spółdzielnią Socjalną „Sami Swoi” w zakresie zlecenia usługi posprzątania w mieszkaniu lub malowania pomieszczeń u osób/rodzin korzystających z pomocy MCPR.

Ponadto w 2020 r. Spółdzielnia „Sami Swoi” przygotowywała i wydawała obiady dla klientów MCPR w czasie remontu budynku przy ul. Orlicz- Dreszera 2.

Od dnia 04.01.2020 r. pracownicy socjalni kierowali osoby spełniające przesłanki skierowania do Centrum Integracji Społecznej w Zamościu do warsztatów:









Pośród osób skierowanych do CIS w 2020 r. większość uczestników stanowiły osoby długotrwale bezrobotne (29 osób), 7 osób posiadało orzeczenie o niepełnosprawności (w tym 4 osoby niepełnosprawne były długotrwale bezrobotne), 2 osoby były osobami bezdomnymi (w tym 1 osoba była w niedługim okresie po zwolnieniu z zakładu karnego a jedna osoba była długotrwale bezrobotna).

Ponadto MCPR w okresie sprawozdawczym współpracowało z Centrum Integracji Społecznej w Zamościu w zakresie zlecenia usług:

- wykonanie okienka podawczego w siedzibie MCPR w Zespole do spraw pierwszego kontaktu,

18

- przygotowywanie posiłków dla klientów MCPR i dostarczanie gotowych posiłków do Kuchni MCPR w czasie remontu budynku przy ul. Orlicz-Dreszera 2,

- realizowanie zakupów żywności i leków dla osób/rodzin przebywających w kwarantannie w ramach Programu „Wspieraj Seniora”.

Współpraca i bieżące wspieranie działalności Klubu Integracji Społecznej

Klub Integracji Społecznej z siedzibą przy ul. Św. Piątka 24 w Zamościu prowadzony jest przez Stowarzyszenie Nowa Szansa w Zamościu po uprzednim przeprowadzeniu postępowania konkursowego. W ramach działalności Klubu w roku 2020 wsparciem objęto łącznie 19 uczestników.

Byli to klienci MCPR, z którymi zawarto kontrakt socjalny. Zajęcia Klubu odbywały się dla każdej z grup dwa razy w tygodniu od poniedziałku do piątku przez 5 godzin dziennie. W ramach prowadzonych zajęć odbyły się m.in. warsztaty integracyjno-edukacyjne, mające na celu nabywanie i rozwój umiejętności społecznych, spotkania/zajęcia prozatrudnieniowe, poradnictwo i konsultacje, warsztaty przygotowujące do pełnienia ról społecznych i aktywności zawodowej, a także doradztwo indywidualne i grupowe. W związku z pandemią w okresie od 12 marca do 25 maja 2020 roku czasowo zawieszono działalność KIS. Decyzja o zawieszeniu podyktowana była rozporządzeniem Wojewody Lubelskiego.

Ważnym elementem wsparcia realizowanego przez KIS było zorganizowanie dla uczestników wizyty studyjnej do Centrum Integracji Społecznej w Zamościu oraz Cateringowej Spółdzielni Socjalnej

„Jagienka”. Udział w wizycie służył integracji grupy oraz zapoznaniu się uczestników KIS z działalnością i zasadami funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej.

Klub Integracji Społecznej wraz z Powiatowym Urzędem Pracy, w okresie 2020 roku w ramach zatrudnienia wspieranego skierował na:

 prace społecznie użyteczne (PSU) w jednostkach użyteczności publicznej – 16 uczestników,

 staż u pracodawcy – 7 uczestników,

 kurs komputerowy ECDL – 8 uczestników,

 szkolenie szwaczka/przeróbki krawieckie – 3 uczestników,

 praktyki zawodowe w kierunku szwaczka – 2 uczestników,

 przygotowanie do podjęcia zatrudnienia, w kierunku usamodzielnienia ekonomicznego – 12 uczestników.

Uczestników KIS wyposażono w drobny sprzęt, odzież ochronną oraz środki BHP, konieczne do wykonywania prac w ramach zatrudnienia wspieranego.

Prace społecznie użyteczne

Zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 1409 z późn. zm.) prace społecznie użyteczne to prace wykonywane przez bezrobotnych bez prawa do zasiłku, na podstawie skierowania przez starostę, organizowane przez gminę w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, organizacjach lub instytucjach statutowo zajmujących się pomocą charytatywną albo na rzecz społeczności lokalnej. Osoby te wykonywały prace takie jak: roznoszenie obiadów z Kuchni MCPR, sprzątanie pomieszczeń biurowych, sprzątanie posesji, drobne naprawy remontowo-budowlane, praca w charakterze gońca.

Prace społecznie użyteczne w 2020 roku wykonywane były w:

- Miejskim Centrum Pomocy Rodzinie – 23 osoby, - Stowarzyszeniu Nowa Szansa w Zamościu – 21 osób,

W ramach prac społecznie użytecznych 16 osób dowoziło posiłki z Kuchni MCPR w Zamościu dla 47 osób, które nie były w stanie odebrać posiłku na miejscu. W okresie wprowadzonych ograniczeń w poruszaniu się w związku z pandemią realizacja prac społecznie użytecznych była wstrzymana lub

19

znacznie ograniczona (np. rozwożeniem posiłków dla potrzebujących zajmowali się żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej).

Wymiar prac społecznie użytecznych wynosi 40 godz. w miesiącu, tj. 10 godzin tygodniowo.

Kwota wynagrodzenia za godzinę pracy do dnia 31.05.2020 roku wynosiła 8,50 zł a od dnia 1 czerwca 2020 roku wynosi 8,70 zł. Wynagrodzenie przysługujące osobie bezrobotnej z tytułu prac społecznie użytecznych zgodnie z ustawą o pomocy społecznej nie jest wliczane do dochodu osoby/rodziny.

W okresie sprawozdawczym w ramach prac społecznie użytecznych osoby bezrobotne przepracowały ogółem 8 033 godzin, na łączną kwotę 69 437,70 zł wypłaconych świadczeń, przy czym do 60% wypłaconej kwoty refundował Powiatowy Urząd Pracy (41 662,62 zł).

Podejmowane działania w kierunku pozyskania dodatkowych środków finansowych ze źródeł zewnętrznych

Realizacja projektu pt. „Dobra organizacja szansą na lepszą jakość”

Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu w roku 2020 kontynuowało realizację projekt pn. „Dobra organizacja szansą na lepszą jakość”.

Od dnia 01.06.2019 r. w Dziale Pomocy Środowiskowej w MCPR ul. Lwowska 57 zostały wyodrębnione:

1. Zespół do spraw pierwszego kontaktu – (trzech pracowników socjalnych), 2. Zespół do spraw pracy socjalnej – (pięciu pracowników socjalnych), 3. Podzespół do spraw usług – (dwóch pracowników socjalnych), 4. Zespół do spraw świadczeń – (dwudziestu pracowników socjalnych).

Wszystkie wnioski o udzielenie pomocy oraz zgłoszenia (osobiste i telefoniczne) z zakresu świadczeń pomocy społecznej są przyjmowane przez trzech pracowników socjalnych w Zespole do spraw pierwszego kontaktu w godzinach pracy MCPR.

Zespół do spraw pierwszego kontaktu nabrał szczególnego znaczenia w sytuacji występującej pandemii, gdzie należało ograniczyć przemieszczanie się interesantów w siedzibie MCPR. W pokoju tego zespołu wbudowano okienko, przez które klienci MCPR prowadzą rozmowy z pracownikami socjalnymi w sprawach dotyczących udzielenia pomocy oraz okazują dokumenty. Wnioski o udzielenie pomocy są wkładane przez osoby zainteresowane do skrzynki podawczej na wnioski, która znajduje się obok pokoju zespołu do spraw pierwszego kontaktu. Zarejestrowane wnioski o udzielenie pomocy są przekazywane do rozpatrzenia pracownikom socjalnym w Zespole do spraw świadczeń, którzy przeprowadzają wywiady środowiskowe, dokonują oceny sytuacji osób i rodzin oraz wnioskują świadczenia w oparciu o ustawę o pomocy społecznej. Praca socjalna na rzecz osób i rodzin wymagających tej formy wsparcia jest świadczona przez pracowników socjalnych Zespołu do spraw pracy socjalnej. Sprawy dotyczące skierowań do placówek instytucjonalnych (np. dom pomocy społecznej, środowiskowy dom samopomocy, pomoc w kompletowaniu dokumentów do zakładu opiekuńczo-leczniczego) są rozpatrywane przez pracowników socjalnych z Podzespołu do spraw usług.

Celem głównym projektu jest wdrożenie usprawnień organizacyjnych polegających na oddzieleniu pracy administracyjnej od pracy socjalnej i usług socjalnych.

Realizacja projektu odbywa się w oparciu o „Zasady wdrażania usprawnień organizacyjnych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej” oraz „Model realizacji usług o określonym standardzie w mieście na prawach powiatu”.

Wprowadzenie nowych rozwiązań organizacyjnych wpłynęło na poprawę efektywności pracy w szczególności w zakresie świadczenia pracy socjalnej. Reorganizacja Działu Pomocy Środowiskowej w MCPR, a przede wszystkim oddzielenie pracy socjalnej i usług od pracy administracyjnej przełożyła się na podniesienie jakości świadczonych usług.

20

Projekty realizowane ze środków EFS w ramach RPO Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020

Centrum Integracji Społecznej w Zamościu

Centrum Integracji Społecznej w Zamościu rozpoczęło działalność 1 stycznia 2020 r. jako zakład budżetowy, co zobowiązuje podmiot do prowadzenia działalności usługowej w ramach prowadzonych warsztatów reintegracji zawodowej i uzyskiwania dochodów na prowadzenie działalności w minimalnej wysokości 50% kosztów funkcjonowania. CIS mieści się w nowo wyremontowanych pomieszczeniach dworca kolejowego, gdzie realizuje reintegrację społeczną i zawodową poprzez ustawowe formy działań: wsparcie psychologiczne, pracę socjalną oraz udział w warsztatach przygotowujących do podjęcia pracy. Uczestnicy mogą zdobywać i poszerzać swoje umiejętności w ramach warsztatów:

gastronomicznego (10 osób), remontowo-budowlanego (5 osób), pielęgnacji zieleni (6 osób) oraz porządkowo-opiekuńczego (5 osób). W ramach warsztatu gastronomicznego CIS prowadzi salę restauracyjną "PERON kuchnia polska", która pracuje 7 dni w tygodniu w godzinach 9.00 - 18.00 świadcząc usługi gastronomiczne oraz cateringowe dla osób zainteresowanych.

MCPR w 2020 r. skierowało do CIS 33 mieszkańców miasta Zamość spełniających zapisy art. 1 ustawy o zatrudnieniu socjalnym, wśród których 48,5% stanowią kobiety. Całkowita wartość projektu „CIS TWOJĄ SZANSĄ” wynosi 2 078 522,93 zł.

Projekt „Reintegracja i aktywizacja – klucz do lepszego życia”

Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu było partnerem Stowarzyszenia Nowa Szansa w Zamościu w projekcie pn. „Reintegracja i aktywizacja – klucz do lepszego życia” dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach RPOWL na lata 2014-2020. Realizacja projektu rozpoczęła się od dnia 01.09.2017 r. i trwała do dnia 15.12.2020 r. wsparcie w ramach projektu uzyskało łącznie 62 osoby w wieku aktywności zawodowej (41 kobiet, 21 mężczyzn). Z usług reintegracji społecznej i zawodowej w Klubie Integracji Społecznej skorzystało 42 mieszkańców Zamościa natomiast 33 uczestników projektu zostało skierowanych na szkolenia zawodowe, w tym na szkolenie komputerowe ECDL Base – 25 uczestników. W zależności od sytuacji rodzinnej uczestników projektu oraz potrzeb lokalnego rynku pracy uczestnicy projektu cyklicznie byli kierowani na staże zawodowe i z tej formy wsparcia skorzystało 31 osób, 20 osób zostało zatrudnionych (16 kobiet i 4 mężczyzn).

Projekt był realizowany zgodnie z przyjętym przez Wojewódzki Urząd Pracy harmonogramem oraz podpisaną umową.

W roku 2020 MCPR kontynuowało realizację projektu partnerskiego, w ramach którego wsparciem objęto łącznie 9 nowych uczestników którzy skorzystali z oferowanych form pomocy w IV Edycji Klubu Integracji Społecznej. W okresie sprawozdawczym 8 uczestników KIS uczestniczyło w pracach społecznie użytecznych, 6 uczestników odbyło staż u pracodawców.

Projekt „Partnerstwo dla Ciebie – Świadczenie usług opiekuńczych i opiekuńczo specjalistycznych w miejscu zamieszkania dla osób niesamodzielnych z terenu miasta Zamość”

Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu było jednym z partnerów projektu

„Partnerstwo dla Ciebie – Świadczenie usług opiekuńczych i opiekuńczo specjalistycznych w miejscu zamieszkania dla osób niesamodzielnych z terenu miasta Zamość”, w którym wnioskodawcą była Spółdzielnia Socjalna PARTNER. Projekt realizowany był od 01.10.2017 r. do 30.09.2020 r.

W ramach projektu realizowane były usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze łącznie dla 52 osób niesamodzielnych z terenu Miasta Zamość z możliwością wypożyczenia sprzętu rehabilitacyjnego i pielęgnacyjnego.

W roku 2020 kontynuowano realizację projektu „Partnerstwo dla Ciebie – Świadczenie usług opiekuńczych i opiekuńczo specjalistycznych w miejscu zamieszkania dla osób niesamodzielnych z terenu miasta Zamość”. W okresie sprawozdawczym ze wsparcia w formie bezpłatnych usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych oraz zdrowotnych skorzystało 52 osób

21

niepełnosprawnych, w tym z usług opiekuńczych 45 osób, z usług rehabilitacyjnych 7 osób, 3 osoby wypożyczyły sprzęt rehabilitacyjny. W 2020 roku 1 osoba złożyła rezygnację z udziału w projekcie, 2 osoby zmarły, 1 osoba została umieszczona w Domu Pomocy Społecznej.

Realizacja rządowych programów na rzecz osób z niepełnosprawnością finansowanych z Funduszu Solidarnościowego

Program „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2020

Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu w 2020 roku przystąpiło do realizacji Programu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2020.

Po przeprowadzeniu postępowania konkursowego na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie zleciło realizację zadania Stowarzyszeniu „Magiczny Ogród”, z siedzibą w Zamościu. Program finansowany był w 80% ze środków Funduszu Solidarnościowego.

W ramach Programu w okresie realizacji zadania od 24 sierpnia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r.

z usług opieki wytchnieniowej w formie pobytu dziennego w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej skorzystało łącznie 39 opiekunów osób niepełnosprawnych. Łącznie zostało zrealizowanych 7 623 godzin usług opieki wytchnieniowej finansowanych w ramach Programu o wartości 230 519,50 zł.

Głównym celem Programu było wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz osobami ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz orzeczeniami równoważnymi poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej. Opieka wytchnieniowa miała za zadanie odciążyć opiekunów m.in. poprzez zapewnienie im wsparcia w wykonywaniu dodatkowych obowiązków lub zapewnienia zastępstwa, dzięki któremu opiekunowie zyskali czas dla siebie.

Program Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej – edycja 2019-2020

Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu w 2020 roku przystąpiło do realizacji Programu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2019-2020. Zadanie zostało powierzone do realizacji Stowarzyszeniu „Magiczny Ogród”

z siedzibą w Zamościu po przeprowadzonemu postępowania konkursowego na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Program finansowany był w 100 % ze środków państwowego funduszu celowego pn. Fundusz Solidarnościowy.

Zadanie było realizowane od 20 lipca 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. W tym czasie wsparciem asystentów zostało objętych 81 osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie równoważne. Łącznie zostało zrealizowanych 11 082 godziny usług asystenckich. Kwota środków wykorzystanych na realizację zadania wyniosła 419 091,02 zł.

Założeniem Programu było wsparcie osób niepełnosprawnych w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym. Usługi świadczone przez asystentów miały na celu poprawę jakości życia osób niepełnosprawnych, umożliwienie im jak najbardziej niezależnego życia oraz stymulowanie do podejmowania aktywności poprzez zaangażowanie w wydarzenia społeczne, kulturalne i sportowe.

Program „Usługi opiekuńcze dla osób niepełnosprawnych” – edycja 2020

W 2020 roku Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu realizowało resortowy Program Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej „Usługi opiekuńcze dla osób niepełnosprawnych” – edycja 2020 w zakresie świadczenia usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych osobom niepełnosprawnym w wieku do 75 roku życia posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu