Kwartalnik Geo}ogiczny, t. 26, nr 3/4, 1982 r., str.627 -645
UKD 536.12: 551.781.53/.782.11: 552.313.8(1-194.2)(438.312 Radziszow)
Barbara OLSZEWSKA
Otwomice warstw krosnienskich pobliZu V-tego horyzontu tufowego w Radziszowie (polskie Karpaty zewn~trzne)
Przedstawiono zesp61 malych otwomic wyst~pujllcych w poblizu V-tego horyzontu tufowego serii me- nilitowo-krosnienskiej w polskich Karpatach zewn~trznych, Stwierdzono, ze badany zesp61 skladem gatunkowym odpowiada zespolom otwomic z warstw polanickich i krosnienskich g6mych Karpat' ukrainskich.
WST~P
Duze zroznicowanie facjalne osadow fliszowych Karpat zewn~trznych sldania badaczy tego regionu do stalych prac nad ustaleniem wlasciwych relacji wieko- wych mi~dzy poszczegolnymi wydzieleniami litostratygraficznymi. Jako kryteria korelacji stratygraficznej wykorzystywane s~ rozne wlasciwosci osadow sukcesji fliszowej. Opracowuje si~ lokalne (B. Olszewska, 1980) i regionalne (S. Geroch, 1966; A. Jednorowska, 1975; J. Morgiel, B. Olszewska, 1981) schematy biostra- tygraficzne. Uwzgl~dnia si~ litologiczne, petrograficzne i mineralogiczne cechy niektorych osadow wykorzystuj~c je jako wskazniki korelacyjne - lupki jasiel- skie, tufy, diatomity (S. Jucha, J. Kotlarczyk, 1959; W. Sikora i in., 1959). W os- tatnich latach zapocz~tkowano takZe korelacj~ stratygrafic~ przy uZyciu metody izotopowej (T. Wieser, 1979). Metody te powinny si~ wzajemnie uzupelniac i
"kontrolowac", zwlaszcza na obszarach 0 bardziej skomplikowanej budowie geo- logicznej lub duzym zroznicowaniti facjalnym osadow, do jakich bez w~tpienia nalez~ Karpaty zewn~trzne. Wyrazem tego stanowiska jest prezentowany artykul, w ktorym opisano zespol otwomic wyst~puj~cy w bezposrednim otoczeniu ho- ryzontu tufowego w Radziszowie i stanowicy jeden z tufowych horyzontow ko- relacyjnych wyroznionych w Karpatach. .
Autorka pragnie podzi~kowac Doc. drowi K. Zytce za sugesti~ tematu badan i dyskusje dotycz~ce zagadnien litostratygrafii, Prof. drowi T. Wieserowi za wska- zanie profilu w terenie i dyskusj~ nad zagadnieniami wieku bezwzgl~dnego, Drowi
Barbara Olszewska
S. Leszczynskiemu (Uniwersytet JagieUonski) za pomoc w badaniach terenowych i kameralnych oraz Panstwu: K. Ilskiej (IG Warszawa), W. Burzynskiemu i I. Cho- dyn za przygotowanie strony ilustracyjnej.
SYTUACJA GEOLOGICZN,A I STRATYGRAFICZNA BADANEGO PROFILU
Tuf radziszowski (lamprobolitowy) jest V-tym horyzontem tufowym wy- roznionym w osadach serii menilitowo-krosnienskiej polskiej cZ~Sci Karpat ze-
wn~trznych (W. Sikora i in., 1959). Opisany zostal z warstw krosnienskich odsla-
niaj~cych si~ w elemencie tektonicznym, wklinowanym pomi~dzy dwie luski zbu- dowane z osadow kredy (fig. 1), polozonym w pobliZu p61nocnego brzegu jed- nostki sl~skiej, na SW od Krakowa. Jego pozycja stratygraficzna w pionowym . profilu warstw krosnienskich pocz~tkowo nie zostala sprecyzowana na badanym obszarze z uwagi na tektoniczny charakter granic warstw krosnienskich (M. Ksi~z
kiewicz, T. Wieser, 1954). Przeprowadzona pozniej korelacja mineralogiczna (W. Sikora i in., 1959) pozwolila na uznanie horyzontu tufowego z Radziszowa za V -ty horyzont korelacyjny, znajduj~cy si~ na pograniczu srodkowej i gornej
cz~sci warstw krosnienskich.
KRAK~W
Fig. 1. Szkic sytuacyjny badanego profilu na de budowy geologicznej (mapa geologiczna Karpat pol- skich wedlug S. Sokolowskiego, 1954, uproszczona)
Location map of the studied section at the background of geological structure (geological map of the Polish Carpathians after S. Sokolowski, 1954', simplified) . I --czwartor~d; 2 -- warstwy krosnienskie; 3 -- warstwy menilitowe; 4 -- eocen podmenilitowy; 5 - kreda; 6 -- granica nasunit:cia jednostki slllskiej na podslllskll; 7 -- polozenie badanego profllu
1 -- Quaternary; 2 -- Krosno Beds; 3 -- Menilite Beds; 4 -- sub-Menilite Eocene; 5 -- Cretaceous; 6 -- boundary of overthrust of the Silesian Unit on the Sub-Silesian; 7 - location of the studiet section
Przeprowadzone w ostatnich latach badania wieku bezwzgl¢nego, przy wy- korzystaniu wyst~puj~cach w tufie cyrkonow (T. Wieser, 1979), pozwolily na okresienie wieku tego poziomu na 20,5 mIn Iat (z bl~dem analitycznym 0,9 mIn lat).
Dane te pozwalaj~ odniesc tuf z Radziszowa do burdygalu (D. Vass, 1978), szcze- . goinie do niZszej jego cZ~Sci, ktora w standardowych schematach biostratygraficz- nych odpowiada otwomioowemu poziomowi N5 i nannoplanktonowemu pozio-
Otwornice warstw krosnienskich w poblizu V -tego horyzontu tufowego 629
Fig. 2. Prom warstw krosnienskich z V -tym ho- ryzontem tufowym w Radziszowie
Section of the Krosno Beds with the tuff horizon V at Radzisz6w
1 - piaskowce drobnoziarniste z przciawiceniami lupk6w mwowcowych; 2 - tufit drobnoziarnisty, zbity; 3 - tufit gruboziarnist.y, zapiaszczony; 4 - tufit ilasty; 5 - miejsca pobrania pr6bek do badan mikropaleontologicznych 1 - fine-grained sandstones with intercalations of mudstone shales; 2 - fine-grained compact tuffite; 3 - coarse-grained '
sandy tuffite; 4 -- clay tuffite; 5 - points sampled for micropaleontological studies
8m
'1 6
5
,.
3 2 'I
0
.. . ..
- .. - -
: :-~ \,® (j)-
- -'-.'\,.
-
- -'\.®
" ® ..
:-:~®
-
- - -
...
"
:..:
. .:.. .
.:... ...:
. ...:..,~~
. . . . ..:,. ... :: ,:,,:(:l@
: ...
:::::-7~)® 2- - {
lV:v:v~'1
. . . to .. to ..
\. .. .... 3
..
". . .
VVYVVVV)
VvV",YvYyVyVyV.;/) ~--v-~ -v--v 4
VW~"V·.V·.Y·.\I'.\I·.V
- ,
CDCD
5... ,
mowi NN2 (1. v. Couvering, W. Berggren, 1978). W tocz~cej si~ od szeregu lat dyskusji nad zagadnieniem wieku g6mej granicy sedymentacji serii menilitowo- -krosnienskiej w Karpatach zewn~trznych powyzsze fakty stanowi~ powazny argument za usytuowaniem tej granicy w dolnym miocenie. Dlatego tez uzasad- niona wydala si~ pr6ba stwierdzenia czy ewentualne skamienialoSci (w tym przy- padku male otwornice), wyst~puj~ce w otoczeniu tufu, potwierdzaj~ wniosek wiekowy oparty na metodzie izotopowej.
W tym celu przeanalizowano 9 pr6bek pobranych z odsloni~c mozliwie naj- bliZszych horyzontowi tufowemu, z kt6rych wi~~kszosc (fig. 2) znajdowala si~
stratygraficznie powyzej tego horyzontu. Analiza ujawnHa obecnosc otwornic w badanym materiale.
OGOLNA CHARAKTERYSTYKA OTWORNIC
Zespoly otwornic wyst~puj~ce w otoczeniu tufu radziszowskiego mozna jedno- znacznie okreslic jako bardzo ubogie zar6wno w odniesieniu do osobnik6w, jak i gatunk6w oraz zle zachowane. Powierzchnia skorupek nosi wyrazne slady roz- puszczania, co przejawia si~ zatarciem rzezby powierzchni i widocznym proce- sem dezintegracji scianki. W grupie otwomic planktonicznych przewag~ iloscio-
w~ maj~: Globigerina ex gr. praebulloides Blow, Turborotalia siakensis (Le Roy) i Cassigerinella chipolensis (Cushman et Ponton) uWaZane za mniej wraZliwe na niekorzystne warunki srodowiska (W. Blow, 1969; R. Stainforth i in., 1975). Wy- daje si~, ze warunki takie (kwasny chemizm w6d) istnialy jeszcze dlugo po aku- mulacji gl6wnej masy tufu, gdyz w pr6bkach znajduj~ si~ liczne fragmenty szkli- wa wulkanicznego. Jest wi~c bardzo prawdopodobne, ze napotkane zespoly 0-
twornicowe stanowi~ jedynie cz~sc pierwotnych tanatocenoz nagromadzonych w badanych osadach. ~ Liczniej wyst~puj~ce otwomice bentoniczne potwierdzaj~
w tym przypadku pogl~d 0 wi~kszej odpornosci na rozpuszczarue skorupek~ tej grupy w stosunku do skorupek~ otwomic planktonicznych (R. Douglas, 1973).
Drug~ charakterystyczn~ cecfu! otwornic w badanych zespolach s~ bardzo male rozmiaty, wahaj~ce si~ W granicach 0,08-0,15
m:rn.
S~d do oznaczaniaBarbara OIszewska
gatunkow konieczne bylo wykorzystanie mikroskopu elektronowego, za pomo~
ktorego zidentyfikowano 14 gatunkow otwornic bentonicznych i 9 gatunkow otwornic planktonicznych. Otwomice planktoniczne nalez~ do rodzajow: Cassi- gerinella, Turborotalia, Globigerina, Chiloguembelina i Globanomalina. Jak juZ wspomniano, ilosciowo przewazaj~ okazy nale~ce do trzech pierwszych rodzajow.
Otwornice bentoniczne reprezentuj~ natomiast nast~puj~ce rodzaje: Boli- vina, Epistominella, Rotalia, Eponides, Cibicides, Globocassidulina, Cassidulina, Florilus, Melon is, Hanzawaia, Anomalina, Asterigerina.
Wi~kszose oznaczonych gatunkow przedstawiono w cz~sci paleontologicznej
podaj~c z koniecznosci najwazniejsze uwagi. i informacje. Jezeli chodzi 0 Hose
wyst~puj~cych okazow, to waha si~ ona od jednego do kilkunastu na jedn~ tack~
Frankego, co daje poj~ie 0 ubostwie mikrofauny w badanym materiale. Z in- nych szcz~tkow organicznych napotkano nieliczne elementy g~bek i spirytyzo- wane osr6dki okrzemek.
KORELACJA I WIEK BADANYCH OTWORNIC
W profilu Radziszowa, mimo ilosciowego i gatunkowego ubostwa zespelu otwornic, mozna bylo przeprowadzie korelacj~ stratygraficzn~ w skali lokalnej.
Obecne w zespole gatunki: Cassigerinella chipolensis (Cushman et Ponton) i Turbo- rotalia siakensis (Le Roy) pozwalaj~ jednoznacznie stwierdzie, ze mamy tu naj- mlodszy z dotychczas stwierdzonych - trzeci zespol - otwornic planktonicznych serii menilitowo-krosnienskiej w polskich Karpatach zewn~trznych (B. Olszew- ska, 1979). Zespol ten nie zawiera niestety gatunkow, ktorych zasi~g stratygra- ficzny w sposob obiektywny precyzuje jego wiek. Jedynie wyst~powanie gatunku Turborotalia siakensis (Le Roy) wskazuje, ze zespol ten nie jest prawdopodobnie starszy od gornego oligocenu.
W skali regionalnej, tzn. w odniesieniu do mikrofauny innych cz~sci Karpat
zewn~trznych, polski zespol otwornic odpowiada mikrofaunie warstw polanickich i krosnienskich gomych Karpat ukrainskich (A. Andrejewa-Grigorowicz, A. Gruz- man, 1978; M. Iwanik, 1979; B. Didkowski i in., 1979).
W opinii wielu badaczy radzieckich warstwy polanickie lub ich odpowiedniki
reprezentuj~ oligocen lub interwal przejsciowy mi~dzy oligocenem a miocenem (D. Khruschov, 1979). Opinia ta opartajest zarowno na wynikach badan otwornic (M. Iwanik, 1979), jak i nannoplanktonu (A. Andrejewa-Grigorowicz, A. Gruz- man, 1978) oraz na analizie geodynamicznego rozwoju basenu karpackiego (M.
Iwanik, 1979; N. Jinoridze, 1979). Dodatkowym argumentem jest stwierdzenie w niZszej cz~sci nadleglych warstw worotyszczenskich dolnych (A. Andrejewa- Grigorowicz, W. Stupnicki, 1976) nannoplanktonowego poziomu NNI odpowia-
daj~cego przejSciu mi~dzy oligocenem a miocenem (D. Bukry, 1978) lub najniz- szemu miocenowi (1. v. Couvering, W. Berggren, 1978). Pogl~dy te nie potwier- dzalyby wi~c wniosku wiekowego, ktory dla polskich odpowiednikow mikro- faunistycznych warstw polanickich wyplywa z okreslenia wieku V-tego horyzontu tufowego metod~ izotopow~.
Nalezy jednak wspomniee 0 istnieniu pogI~d6w preferuj~cych miocenski wiek omawianych' osadow. Cz~se z nich (J. Blaicher, W. Nowak, 1963; W. Nowak, 1979; G. Dosin, A. Gruzman, 1977) oparta jest na fakde wyst~powania Globi- gerinoides primordius Blow et Banner w wyzszej cz~sci warstw krosnienskich.
Ostatnie badania nad zasi~giem stratygraficznym tego gatunku - dokumentuj~
moment jego pojawienia si~ na 26 mIn lat, podczas gdy granica mi~dzy oligoce- nem a miocenem rna przypadae na interwal 23,5-24,0 mIn lat'(J. v. Couvering,
Otwornice warstw krosnienskich w poblim V-tego' horyzontu tufowego 631 W. Berggren, 1978) - podwazyly jego znaczenie jako wskaznikowego gatunku
miocenu. .
Analiza zasi~gu stratygraficznego innych gatunkow (Globigerina woodi con- necta Jenkins, Globorotalia minutissima Bolli, G. obesa Bolli, Globoquadrina lan- ghiana Gelazi et Cita, Globigerinoides inusitatus Jenkins), na podstawie ktorych
L. Piszwanowa i A. Gruzman (1980) dokum:entuj~ miocenski wiek warstw pola- nickich, pozwala stwierdzie, ze pojawiaj ~ si~ one przed miocenem.
BI~dem byloby pomijae w interpretacji wiekowej zespolu wyraznego w nim wplywu lokalnych i globalnych czynnikow paleoklimatycznych, paleoekologicz- nych i paleogeograficznych, ktorym podlegal w tym czasie obszar Karpat.
Wiadomo (W. Frerichs, 1971), ze od konca eocenu w wyniku obnizania tem- peratury woo swiatowego oceanu spadalo·. tempo ewolucji otwomic planktonicz- nych, co utrudnia obecnie opracpwanie biostratygrafii osadow oligocenu i niZ- szego miocenu. Szczegolniezespoly otwornicowe najwyzszego oligocenu w wielu przypadkach niczym si~ nie rozni~ od zespolow uznanych za najnizszy miocen.
"Standardowy" otwornicowy schemat biostratygtaficzny, opracowany przez W.
Blowa (1969) dla obszarow tropikalnych, jest niezwykle trudny do zastosowania dla obszarow subtropikalnych i umiarkowanych, w ktorych zasi~gu lezal basen karpacki. Korelacje z faun~ okreslonych stratotyp6w pi~ter paleogenu s~ rowniez
w~tpliwe, gdyz jak wykazaly badania (1. Hardenbol, W. Berggren, 1978; A. Poig- nant, C. Pujol, 1979), stratotypy europejskie, ze specyficznymi zespolami faunistycz- nymi powszechnie wykorzystywane do korelacji, maj~ raczej lokalny charakter.
Jesli chodzi 0 obszar Karpat zewn~trznych, to z uwagi na nakladaj~e si~ wply- wy klimatu oraz zjawisk zwi~zanych z geodynamicznym rozwojem basenu (w tym na pewn~ izolacj~ paleogeograficzn~ i niekorzystny dla zachowania otwornic kwasny chemizm srodowiska - I. Gucwa, T. Wieser, 1980), a przede wszystkim z uwagi na niedostateczny stan poznania fauny otwornicowej serii menilitowo- -krosnienskiej, interpretacja wiekowa i korelacja powinny bye wykonywane ze
szczegoln~ ostrosci~. Autorka uwaza, ze w chwiIi obecnej glowne dzialanie nalei:y skierowae na' jak najpelniejsze poznanie zespolu otwomic wyst~puj~cych w oma- wianych utworach.
OPISY PALEONTOLOGICZNE1
Rodzina Bolivmitidae Cushman, 1927 Rodzaj Bolivina d'Orbigny, 1839 Bolivina aff. atlantisae Cushman, 1939
(Tabl. I, fig. 7)
o
pis. Skorupka rna zarys szerokiego klina, brzeg zaostrzony. Komory nis- kie i plaskie, ulozone pod k~tem 40°. Szwy proste, skosne, wypukle. Cechy te po-·zwalaj(! na zaliczenie okazow do gatunku Bolivina atlantisae Cushman.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (gorny oligocen); Ameryka Pol- nocna - wybrzeze Atlantyku (gorny eocen).
1 Zastosowano uklad systematyczny wedlug A. Loeblich, H. Tappan (1964).
Barbara Olszewska
Bolivina crenulata Cushman, 1936 (Tab!. I, fig. 9)
1936 Bolivina crenulata n. sp.: J. Cushman, p. 20, pI. 7, fig. 13.
o
pis. Skorupka w ksztalcie szerokiego klina, 0 brzegu zaokr~glonym. Ko- mory mlodszej cZ~Sci skorupki slabo widoczne. Starsza cz~sc skorupki zachowala charakterystyczne urzezbienie i zatokowe szwy mi~dzy komorami, co wskazuje na przynaleznosc opisywanych okazow do gatunku Bolivina crenulata Cushman.W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (gomy eocen - oligocen); p6lkula polnocna (eocen - dolny miocen).
Bolivina cf. jastigia Cushman, 1936 (Tab!, I, fig. 8)
o
pis. Skorupka ma zarys szerokiego klina, brzeg zaostrzony. Komory slabo widoczne. Powierzchnia skorupki, z wyj~tkiem najmlodszej cz~sci, pokryta nieregulamymi pr~kami.U wa g i. W badanym materiale wyst~puj~ okazy zbliZone do holotypu i paratypow Bolivina jastigia Cushman; wi~kszosc ich jest jednak bardzo zniszczona.
W y s t ~ pow ani e. Polska - Karpaty (gorny eocen - oligocen), poza Karpatami (gomy eocen); polkula p6lnocna (gomy eocen - oligocen).
Bolivina subdilatata Piszwanowa, 1960
1960 Bolivina subdilatata Piszwanowa; N. Subbotina i in., p. 109, pI. 6, fig. 10-13.
o
pis. Skorupka 0 zarysie klina, w~ska, brzeg zaostrzony. Komory w~skie, wygi~te, ulozone dwuseryjnie pod k~tem 400• Szwy mi~dzy komorami plaskie,wygi~te.
W y s t ~ pow ani e. Polska - Karpaty (oligocen); ZSRR - Karpaty, Przedkarpacie (oligocen-dolny miocen).
Rodzina Discorbidae Ehrenberg, 1838 Rodzaj Epistominella Husezima et Maruhazi, 1944
Epistominella caucasica (Bogdanowicz, 1960)
1960 Pseudo parella caucasica n. sp.; A. Bogdanowicz, p. 271, pI. 7, fig. 12.
o
pis. Skorupka trochospiralna, obustronnie wypukla. Na stronie zwojo- wej 3 zwoje niskiej spirali, komory plaskie, czworok~tne, oddzielone plaskimi, skosnymi szwami. Na stronie brzusznej widoczny ostatni zwoj. Komory 0 zarysietrojk~ta oddzielone promienistymi, prostymi szwami, ujscie w formie podluznego otworu rownoleglego do brzegu skorupki.
W y s t ~ pow ani e. Polska - Karpaty (oligocen); ZSRR - Krym (oli- gocen).
..
Otwomice warstw kroSnienskich w pobliZu V-tego horyzontu tufowego 633 Rodzina Rotaliidae Ehrenberg, 1839
Rodzaj Ammonia (Rotalia) Brunnich, 1772 Ammonia (R:otalia) beccarii (Linne, 1758)
(Tabl. I, fig. 10)
1758 Nautil~ beccarii n. sp.; K. Linne, p. 710, pI. 1.
0, pis. Skorupka trochospiralna, w . zarysie okr~gla, plasko-wypukla. Na stronie zwojowej 3 zwoje, w ksztalcie niskiej spirali. Komory 0 zarysie czworo- boku wolno zwi~kszaj~ rozmiary, oddzielaj~ce je szwy s~ wygi~te i lekko wgl~
bione. Strona brzuszna jest wypukia, komory maj~ tu zarys trojk~ta i oddzielo- ne ~ prostymi promienistymi i wgl~bionymi szwami. Strona ta pokryta jest cha-
rakterystyczn~ omamentacj~ w postaci kanalikow wzdluz szwow i granulek w centralnej cz~sci skorupki.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (oligocen-miocen); p6lkula pol- nocna (oligocen - pliocen); zyje tane wsp6lczesnie.
ROdzina Heterohelicidae Cushman, 1927 Rodzaj Chiloguembelina Loeblich et Tappan, 1956
Chiloguembelina cf. cubensis (Palmer, 1934) (Tabl II, fig. 7)
o
pis. Skorupka w ksztalcie szerokiego klina z kulistymi komorami ulozo- nymi dwuseryjnie. Slady. po delikatnym pr~kowaniu na powierzchni zbliZaj~opisywane okazy do gatunku Chiloguembelina cubensis (Palmer),
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (srodkowy eocen, oligocen) ; ZSRR - Karpaty, Przedkarpacie (gomy eocen - oligocen); Europa p6lnocna (gomy eocen- oligocen); Trinidad (gomy eocen-oligocen); Australia, Nowa Zelandia (naj- wyzszy eocen - dolny oligocen).
Chiloguembelina graci/lima (Andreae, 1884)
o
pis. Skorupka ma zarys w~skiego klina, komory kuliste, wypukle, ulo- zone dwuseryjnie. Na powierzchni skorupki brak omamentacji. Wi~ksz8'SC oka- zow jest sUnie uszkodzona.W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (najwyzszy eocen-oligocen);
ZSRR - Karpaty, Przedkarpacie (oligocen), poludniowa cz~sc platformy (gomy eocen - oligocen); Europa polnocna (gomy eocen - oligocen),
Rodzina Hantkeninidae Cushman, 1927 Rodzaj Globanomalina Haque,
J
956 Globanomalina evoluta (Subbotina, 1960)1960 Globigerinella evoluta su6botina; N. Subbotina i in., p. 58, pI. 11, fig. 8 -9.
o
pis. Skorupka plaskozwini~ta 0 zarysie owalnym, wypukia, wolno rosn~ce komory oddzielone prostymi wgl~bionymi szwami. Powierzchnia skorupki wy- kazuje slady rozpuszczania i rekrystalizacji.W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (oligocen); ZSRR - Karpaty,
634 Barbara Olszewska
Przedkarpacie (oligocen - srodkowy miocen); Czechoslowacja - Karpaty (oli-
gocen);W~gry (oligocen).
Rodzaj Cassigerinella Pokorny, 1955
Cassigerinella chipolensis (Cushman et Ponton, 1932) (Tab!. II, fig. 1, 2)
1932 Cassidulina chipolensis n. sp.; J. Cushman, G. Ponton, p. 98, pI. 15, fig. 2.
o
pis. Skorupka w cz~sci ·poc~tkowej plaskozwini~ta, nast~pnie dwuseryj- na. Komory wydluzone, wypukle,·· oddzielone wgl~bionymi szwami, powierzchnia skorupki gladka i porowata lub. pokryta kolczastymi wyrostkami.U wag i. Wedlug T. Saito i P. Biscaye (1977) jest to gatunek charakterystycz- ny dla stref subtropikalnych. Synonimy tego gatunkn: Casigerinella boudecensis Pokorny i C. globolocula Iwanowa (N. Subbotina i in., 1960).
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (gorny oligocen), poza Karpata- mi (srodkowy oligocen); ZSRR - Karpaty i Przedkarpacie (oligocen); Trinidad (oligocen - srodkowy miocen); w gI:~bokich otworach na Atlantyku i Pacyfiku (oligocen, miocen).
Rodzina Globorotaliidae Cushman, 1927 Rodzaj Turborotalia Cushman et Bermudez, 1949
Turborotalia denseconnexa (Subbotina, 1960)
1960 Globorotalis denseconnexa Subbotina; N. Subbotina i in., p. 67, pI. 15, fig. 4-6.
o
p i.s. Skorupka trochospiralna 0 zarysie okr~glym. Strona zwojowa plaska, ma 2 zwoje niskiej spirali; w ostatnim. zwoju 6 komor bardzo wolno rosn~cych,wypuklych oddzielonych wgl~bionymi i wygi~tymi szwami. Strona brzuszna lekko wypukla z dui:ym zagl~bienim ~pkowym. Komory maj~ zarys trojk~ta i ~ oddzie- lone wgl~bionymi, prostymi szwami, niekiedy na powierzchni skorupki ornamen- tacja w postaci delikatnych kolcow.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (najwyzszy eocen-oligocen);
ZSRR - Karpaty, Przedkarpacie (gorny eocen - srodkowy miocen).
Turborotalia nana (Bolli, 1957) (Tab!. fig. 3)
1957 Globorotalia opima nana n. sp., n. ssp.; H. Bolli, p. 118, pI. 28. fig. 3.
o
pis. Skorupka trochospiralna, obustronnie slabo wypukla, 0 zarysie czwo- roboku. W ostatnim zwoju 4 komory prawie rownej wielkosci, szwy proste, wgl~bione. Scianka porowata, cz~sto pogrubiona przez rekrystalizacj~. Ujscie na stro- nie brzusznej w postaci niskiej szczeliny rozci~ga si~ od p~pka do brzegu skorupki.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (srodkowy eocen-oligocen); w
wi~kszosci panstw Europy, Azji, Ameryki Polnocnej i Australii (srodkowy eocen- dolny miocen).
Otwornice warstw krosnienskich w poblizu V-tego horyzontu tufowego 635 Turborotalia siakensis (Le Roy, 1939)
(Tab!. II, fig. 5, 6)
1939 Globigerina siakensis Le Roy; L. Le Roy, p. 39 -40, pI. 3, fig. 31.
o
pis. Skorupka trochospiralna 0 zarysie owalnym, obustronnie slabo. wy- pukla. W ostatnim zwoju 5 - 6 wolno rosn~cych komor; ostatnia, najwi~kszaobejmuje l/'J skorupki. Szwy wgl~bione, proste. UjScie w postaci szczeliny roz-
ci~ga si~ od p~pka ku brzegowi skorupki. Rozmiary p~pka zalezne od stopnia zwartosci skorupki - na skorupkach slabo zwini~tych p~pek wi~kszy i gl~bszy.
U wag 1. W badanym materiale wyst~puj~ okazy, ktore' w literaturze ra- dzieckiej opisane zostaly jako Globorotalia inaequiconica Subbotina (N. Subbotina i in., 1960). Zarowno opis, jak i rysunki zamieszczone przez N. Subbotin~ wska-
zuj~ na identycmose gatunku G. inaequiconica z holotypem gatunku Turborotalia siakensis (L. Le Roy, 1939). Roznica polega na mniejszych rozmiarach- okazow karpackich, co zarowno w opinii autorki, jak i innych badaczy (M. Iwanik, 1979) nie rna wi~kszego znaczenia, poniewaz jest to gatunek 0 du:iej zmiennosci mor- fologicznej (S. Shafik, G. Chaproniere, 1978). Wedlug niektorych autorow (R.
Stainforth i in., 1975) synonimem opisywanego gatunku jest takZe Turborotalia mayeri (Cushman et Ellisor).
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (gorny oligocen); ZSRR - Kar- paty, Przedkarpacie (gomy oligocen-srodkowy miocen); w wi~kszosci krajow swiata i w gl~bokich otworach na Atlantyku i Pacyfiku (gomy oligocen - srodkowy miocen).
Rodzina Globigeriinidae ,Carpenter, Parker et Jones., 1862 Rodzaj Globigerina d'Orbigny, 1826
Globigerina ciperoensis Bolli, 1954 (Tab!. fig. 8)
1954 Globigerina ciperoensis n. s p.; H. Bolli. p. 1, text-fig. 3 - 4.
o
pis. Skorupka 0 zarysie okr~glym, trochospiralna, dose luZno zwini~ta.Na stronie zwojowej 3 zwoje niskiej spirali, w ostatnim 5 kulistych komor oddzie- lonych wgl~bionymi szwami. Du:iy i gl~boki ~pek usytuowany jest w centrum strony brzusznej, ponad ktorym znajduje si~ ujscie. Scianka drobnoporowata.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (nielicznie oligocen); Europa (oli- gocen-miocen); Australia, Nowa Zelandia (srodkowy-gomy oligocen); Ameryka Polnocna i Srodkowa (oligocen). .
Globigerina ex gr. praebulloides Blow, 1959 (Tab!. II, fig. 4)
o
pis. Skorupka trochospiralna 0 zarysie owalnym. W ostatnim zwoju 4 ko- mory; ostatnia, najwi~ksza, odstaje zdecydowanie od scislej przyleglych komor wczesniejszych. Ujscie polozone centralnie. Scianki uszkodzone i pogrubione przez rekrystalizacj~, ze sladami porow.U wag 1. Sposob ulozenia komor opisywanych okazow jest typowy dla .ga- tunkow z grupy Globigerina praebulloides Blow.
Barbara Olszewska
w
y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (g6roy eocen-miocen); p61kula p61nocna (g6roy eocen - miocen).Rodzina Epooidid~e. Hoiker, 1851 Rodzaj Eponides de Montfort, 1808 Eponides aff. alabaminaeformis Subbotina, 1960
(Tabl. I, fig. 11, 12)
o
pis. Skorupka' trochospiralna 0 zarysie . okr~glym, nier6wnomieroie wy ..pukla. Strona zwojowa slabo wypukla z 3· zwojami; w ostatnim z nich 7 - 8 czworo- bocznych kom6r oddzielonych .plaskimi, skosnymi szwami. Na stronie brzusznej, silniej wypuklej, widoczny ostatni zw6j.Komory maj~ zarys tr6jk~ta i oddzie- lone s~ promienistymi szwami. Ujscie nastronie brzusznej - w nizszej cz~sci wgl~bionej powierzchni ujsciowej.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (oligocen); ZSRR - Ptzedkarpacie
(oligocen). .
Rodzina Cibicididae Cushman, 1927 ROQzaj Cibicides de Montfort, 1808 Cibicides borislaviensis Aisenstadt, 1954
(Tab!, I, fi~. 4, 5)
1954 Cibicides (Cibicidoides) borislavensis Aisenstadt; W. Wassilenko, p. 181, pI. 32, fig. 2.
o
pis. Skorupka trochospiralna, 0 zarysie owalnym, plasko-wypukla. Strona zwojowa plaska z 2 zwojami. Komoryo zarysie czworobocznym oddzielone skos- nymi prostymi szwami. Strona btzuszna stozkowato wypukla z asymetrycznie umieszczonym guzem ~pkowym. Komory maj~ zarys tr6jk~tny i s~ oddzielone prostymi, promienistymi i wgl~bionymi szwami. Ujscie u podstawy ostatniej ko- mory na stronie brzusznej.W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (oligocen-dolny miocen); ZSRR -
~arpaty, Przedkarpacie (oligocen-srodkowy miocen).
Cibicides lopjanicus Mjatliuk, 1950
1950 Cibicides lopjanicus n. sp.; E. Mjatliuk, p. 284, pI. 4, fig. 8.
o
pis. Skorupka trochospiralna 0 zarysie okr~g1ym, plasko-wypukla. Strona 'zwojowa plaska, zlozona z 3 zwoj6w. Komory 0 zarysie czworobocznym, 00- dzielone wygi~tymi szerokimi szwami. Strona brzuszna stozkowata z centralnie umieszczonym guzem ~pkowYm.Komory maj~ zarys tr6jk~tny i s~ oddzielonewygi~tymi, promienistymi szwami.
U w a.g i. Od bliskiego morfologicznie C. borislavensis Aisenstadt opisywany gatunek r6zni si~ okr~gIym zarysem skorupki, wyZsz~ stron~ brzuszn~ i central- nym umieszczeniem guza ~pkowego.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (najwyzszy·eocen-oligocen niZszy);
ZSRR - Karpaty, Przedkarpa.cie (g6roy eocen-dolny oligocen); Czechoslowa- cja - Karpaty (g6roy eocen).
Otwomice warstw krosnienskich w poblizu V-tego horyzontu tufowego 637 Rodzina Cassidulinidae d'Orbigny, 1839
Rodzaj Cassidulina d'Orbigny, 1826 Cassidulina margareta Karrer, 1877
(Tab!, I, fig. 6)
1877 Cassidulina margareta n. sp.; F. Karrer, p. 386, pI. 16, fig. 52.
o
pis. Skorupka 0 zarysie okr~glym, obustronnie slabo' wypukla. Brzeg za-okr~glony do zagi~tego. Wydruzone komory ulozone s~ naprzemianlegle i od- . dzielone wygi~tymi szwami. Wydruzone ujscie polozone w wyzszej cz~sci ostatniej
komory. .
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (gomy eocen - miocen); ZSRR - Karpaty, Przedkarpacie (oligocen-miocen); Ameryka Polnocna (oligocen-mio- cen).
Rodzaj Globocassidulina Voloshinova, 1960 . Globocassidulina globosa (Hantken, 1875)
(Tabl. I, fig. 3)
:>
1875 Cassidulina globosa n. sp.; M. Hantken, p. 64, pI. 16, fig. ~.
o
pis. Skorupka kulista, inwolutna. Komory 0 zarysie czworobocznym,wyd~te, ulozone naprzemianlegle i oddzielone wgl~bionymi szwami. Wokol ujscia
cz~sto slady dodatkowej komory.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (gomy eocen-oligocen);.ZSRR - Karpaty, Przedkarpa,cie (gorny eocen), Kaukaz (paleogen); W~gry (gorny eocen- oligocen).
Rodzina NoDionidae Schulze, 1854 Rodzaj Flori/us de Montfort, 1808 Florilus cf. elongatus (Orbigny, 1926)
o
pis. Skorupka 0 zarysie owalnym, inwolutna. W ostatnim zwoju okolo 10 komor, wydruzonych, szybko zwi~kszaj~cych rozmiary. Komory maj~ zarystrojk~tow i oddzielone s~ slabo wgl~bionymi wygi~tymi szwami. Boczne powierzch- nie skorupki w cz~sci centralnej pOkryte granulkowat~ omamentacj~.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (oligocen-miocen); ZSRR - Kar- paty, Przedkarpacie (oligocen-miocen); Europa polnocna (gomy eocen-miocen).
Rodzina Anomalinidae Cushman, 1927 Rodzaj Melonis de Montfort, 1808
M elonis affinis (Reuss, 1851) (Tab!. I, fig. 2)
1851 Nonionina affinis n. sp.; A. Reuss, p. 72; pI. 5, fig. 32.
o
pis. Skorupka 0 zarysie okr~gIym, inwolutna, z obustronnym wgl~bieniem638 Barbara Olszewska
p~pkowym. Brzeg zaokntglony. W ostatnim zwoju 9· komor 0 zarysie troTk~tnym oddzielonych slabo wygi~tymi, plaskimi szw~mi. Ujscie w postaci niskiej szczeliny u podstawy ostatniej komory na brzegu skorupki.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (gorny eocen-miocen); ZSRR - Karpaty, Przedkarpacie (oligocen-miocen); Europa polnocna (eocen-miocen).
Rodzaj Anomalina d'Orbigny, 18~6
Anomalina
cr.
alazanensis Nuttall, 1932 (Tab!. I, fig. 1)o
pis. Skorupka trochospiralna 0 zarysie okr~glym. W ostatnim zwoju 9 kom6r plaskich 0 zarysie trapezu, wolno rosn~cych. Szwy mi~dzy komoramis~ wygi~te i silnie wypukle. Ujscie w postaci niskiego otworu znajduje si~ u pod- stawy ostatniej komory na brzegu skorupki.
W y s t ~ pow ani e: Polska - Karpaty (gorny oligocen).
Oddzial Karpacki Instytutu Geologicznego Krakow. ul. Skrzatow I Nadeslano dnia 9 marca 1982 r.
PISMIENNICTWO
ANDREAE A. (1884) - Ein Beitrag zur Kenntniss der Elsasser Tertiars. Abh. Geol. Spezialkarte Elsass-Lothringen, 2, p. 1- 239, nr 3.
BLAICHER I., NOWAK W. (1963) - Mikrofauna otwornic lupkowej serii warstw krosnienskich okolic Niebylca (poludniowa cz~sc jednostki skolskiej na S od Rzeszowa). Kwart. Geol., 7, p.
711,. nr 4.
BLOW W.H. (1969) - Age, correlation and biostratigraphy of the Upper Tocuyo (San Lorenzo) and Pozon. Formations. Wastern Falcon. Wenezuela. Bull. Amer. Paleont., 39, p. 1-178.
BLOW W.H. (1969) - Late Middle Eocene to recent foraminiferal biostratigraphy. Proc. I-st. Int.
Conf. Plankt. Microfoss. Geneva, 1967, p. 199-412.
BOLLI H. (1954) - Note of G.1obigerina concinna Reuss 1850. Contr. Cushm. Lab. Foram. Res., 5, p. 1-13.
BOLLI H. (1957) - Planktonic foraminifera from the Oligocene-Miocene Cipero and Lengua Forma- tions of Trinidad B. W. I. U. S. Nat. Mus. Bull., 215, p. 97 -123.
BUKRY D. (1978) - Biostratigraphy of Cenozoic marine sediments by calcareous nannofossils. Micro- paleont., 23, p. 45 -60.
COUVERING I. v., BERGGREN W. (1978) - Biostratigraphical basis of the Neogene time scale.
W: Cohee G., Glassner M., Hedberg H. eds. - Contributions to Geologic Time Scale, p. 283- 306. Tulsa.
CUSHMAN I. (1936) - New genera and species of the families Verneuilinidae and Valvulinidae and of the subfamily. Virgulinidae. Contr. Cushm. Lab. Foram. Res. Pub!., 6, p. 1-71.
CUSHMAN I., ELLISOR A. (1939) - New species of Foraminifera from the Oligocene and Miocene.
Contr. Cushm. Lab. Foram. Res., ·15, p. 1-14.
CUSHMAN I., PONTON G. (1932) - The Foraminifera of the Upper Middle and part of the Lower Miocene of Florida. Florida Geol. Surv. Geol. Bull., 8, p. 7 -147.
Otwomice warstw krosnienskich w poblizu V -tego . horyzontu tufowego 639
DOUGLAS. R. (1937) - Bentonic foraminiferal biostratigraphy in the central North Pacific, Leg. 17.
Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project,17, p. 607 -620. Washington.
FRERICHS W. (1971) - Evolution of planctonic foraminifera !lnd paleotemperatures. J. Paleont., 45, p. 963 - 968.
GEROCH S. (1966) - Male otwomice dolnej kredy.serii sll!skiej w polskich Karpatach. Rocz. Pol.
Tow. Geol., 36, p. 413 -452, z. 4.
GUCWA I., WIESER T. (1980) - Geochemia i mineraiogia skat osadowych fliszu karpackiego za- sobnych w materi~ organicznl!. Pro Miner. Komis. Nauk Miner. PAN Krakow, 69, p. 1-37.
HANTKEN M. (1875) - Die Fauna der Clavulina Szaboi-Schichten. Jb. Kon. Ung. Geol., Anst. 4, p. 1-93.
HARDENBOL J., BERGGREN W. (1978) - A new Paleogene numerical time scale. W: Cohee G., Glaessner M., Hedberg H. eds. - Contributions to Geologic Time Scale, p. 213 - 234. Tulsa.
JEDNOROWSKA A. (1975) - Zespoly malych otwomic w paleocenie polskich Karpat Zachodnich.
Studia Geol. Pol., 47.
JINORIDZE N. (1979) - Peculiariteies of time-spatial differentiation of halogen deposits of the Carpathian region and problem deposits genesis. Ann. Geol. Pays Hellen., VII-th Inter. Congr.
Medit. Ncgene - Athens, 1979, p. 569-5~3.
JUCHA S., KOTLARCZYK J. (1959) - Proba ustalenia nowych poziomowkorelacyjnych w war- stwach krosnienskich Karpat Polskich. Acta Geol., Pol., 9, p. 55 -Ill, nr 1.
KARRER F. (1877) - Geologie der Kaiser Franz-Josef Hochquellen-Wasserleitung. Eine Studie in den Tertair-Bildungen am Westrande des alpinen Theiler der Niederung von Wien. K. K.
Geol., Reichanst. Wien .. 9.
KHRUSCHOV D. (1979) - Correlation scheme of Miocene evaporites formation of Predkarpathians.
Ann. Geol. Pays Hellen. VII-th Intern. Congr. Medit. Neogene - Athens 1919, p. 585 - 594.
KSIf\ZKIEWICZ M., WIESER T. (1954) - Occurence of tuffites in the Krosno beds of Carpathian Flysch. Bun. Acad. Pol. Sc., Cl. III, 2, p. 295-297, nr 6.
LE ROY L. (1939) - Some small Foraminifera, Ostracoda and otoliths from the Neogene ("Miocene") of the Rokan-Tapanoeli area, central Sumatra. Natuurk. Tijdschr. Nederl.-India, 99, p. 215- 296.
LINNE K. (1785) - Systema Naturae. Ed. 10, L. Salvii. Stockholm.
LOEBLICH A., TAPPAN H. (1964) - Sarcodina chiefly "Thecamoebians" and Foraminifera. W:
Moore R. ed. - Treatise on Invertebrate Paleontology, Part C, Protista 2. Univ. Kansas Press.
Lawrence.
MORGIEL J., OLSZEWSKA B. (1961) - Biostratigraphy of the Polish External Carpathians based upon agglutinated foraminifera. Micropaleont., 27.
NOWAK W. (1979) - Niektore jednostki lito-i biostratygraficzne i ich znaczenie dla korelacji naj- mlodszych utworow fliszu karpackiego. Kwart. Geol., 23, p. 928-930, nr 4.
OLSZEWSKA B. (1979) - Male otwomice serH menilitowo-krosnienskiej w Karpatach przemyskich i ich znaczenie stratygraficzne. Mat. 4 Krajowej Konferencji Paleontologow. Przemysl 25 - 27 czerwca 1979, p. 49-51. Krakow. .
OLSZEWSKA B. (1980) - Stratygrafia osadow kredy gomej i paleogenu w centralnej cz~sci jednostki dukielskiej na podstawie otwomic. Biut Inst. Geol., 326, p. 59 -102.
PALMER D. (1934) - The foraminiferal genus Giimbelina in the Tertiary of Cuba. Mem. Soc. Cub.
Hist. Nat., 8, p. 30-94, nr 2.
POIGNANT A., PUJOL C. (1979) - Les stratotypes du Bordelais (Bassin d' Aquitaine, France):
Aquitanien et Burdigalien ie Sallomacien. Leur mikrofaune et leur position biostratigraphique.
Ann. Geol. Pays Hellen. VII-th Inter. Congr. Medit. Neogene - Athens, 1979, p. 993 -1001.
POKORNY V. (1955) - CassigeJjnella boudecensis n. gen. n. sp. (Foraminifera, Protozoa) from the oligocene of Zdanice Flysch. Vest. Ustred. Ust. Geol., 30, p. 136-140.
REUSS A. (1851) - Ober die fossilen Foraminiferen und Entomostraceen der Septarienthones der Umgegend von Berlin. Z. Deutsch. Geol. Ges., 3, p. 49-91.
Barbara Olszewska
SAITO T., BISCAYE P. (1977) - Emendation of Riveroinella martinezpicoi Bermudez et Seglie 1967 and synonymy of Riveroinella with Cassige~irtella Pokorny, 1955. Micropaleontol., 23, p. ,319- 325.
SHAFIK S., CHAPRONIERE G. (1978) - Nannofossil and planktic foraminiferal biostratigraphy around' the Oligocene - Miocene boundary in parts of the Indo-Pacific region. Bour. Miner.
Res. i. Geo!. Geophys., 3, p. 135-15l.
SIKORA W., WIESER T., ZGIET J., ZYTKO K. (1959) - Tuff horizons in the Menilite-Krosno series of the Flysch Carpathians. Bull. Acad. Pol. Sc. Ser. Sc. Chim. Geo!. et Geogr., 7, p. 497 - 503, nr 7.
STAINFORTH R.M., LAMB K.J.L., LUTERBACHER H., BEARD J.H., JEFFORDS R.M:
(1975) - Cenozoic planktonic foraminiferal zonation and characteristic of index forms. Univ.
Kansas Paleont. Contr., 62. .
VASS D: (1978) - World Neogene radiometric time-scale (estate to the begginning of 1976). Geo!.
Prace Spr., 70, p. 197 - 236.
WIESER T. (1979) - Korelacja horyzont6w tufowych warstw krosnienskich na podstawie cech mine- ralogicznych i wieku bezwzgl~dnego. Kwart. Geo!., 23, p. 930, nr 4.
AHAPEEBA-rPlllrOPOBliI4 A., rpY3MAH A. (1978) - 0 KOHnneKcax $OpoHMHMcpep iii HOHHonnOHK- TOHO B CTpoToTlline HeHllinMTOBOH CBIliTbl no p. 4e"lBe. noneoHT. C6., Bbln. 15, CTp. 83-88.
AHAPEEBA-rPlllrOPOBliI4 A., CTynHIIIUKIlli71 B. (1976) - HOHHonnoHKToH HM)I(HeHIIIO"eHOSbIX SIliAMOAIliB nM8.QeHHO-CXMAHoro npe.QKopnoTbli. reon. )KypH., 36, CTp. 134-137.
BACliIl1EHKO B. (1954) - AHoHonMHIliAbl. IIIcKonoeHble cpopoHIliHMcpepbl CCCP. Tp. BHlllrPIII, N280.
AliiAKOBCKliIi71 B.,3El1li1HCKAJi B., 3EPHEUKIlli71 B., liIBAHIIIK M., KPAEBA E., Kynlll4EHKO B., MAKAPEHKO A.,MACnYH H., CEMEHEHKO B. (1979) - 6MOcTpoTMrpocpM"IeCKOe 06,OCHo- SOHMe rpOHIIi" B noneoreHe iii HeoreHe YKpOIliHbl. HOYKOBO AYHKO, CTp. 1-188. KMes.
AOCIIIH r., rpY3MAH A. (1977) - npo sepxHIO He)l(Y onlliroLleHY B CXMAHMX KopnoTox. AonoB.
AH vCCP, ~ep. 6, 12, c. 1073-1977.
IIIBAHliIK M. (1979) - 0 rpOMM"e onMrOLleHO M HMOLleHO B KopnoTox. reon. )KypH., 39, CTp. 139-144.
MJiTnlOK E. (195\1) - CTpoTMrpocpMII cpnMweBblx OCOAKOS CesepHblx KopnoT B CBeTe AOHHblX cpoY- Hbl CPOpoHMHIIi$ep. Tp. BHliIrpt.1 H. cep. 51, CTp. 225 -285.
nlilWBAHOBA 11., rpY3MAH A. (1980) - nnoHKToHHble cpopoHMHMcpepbl nonllHMcKo~ CBMTbl npeA- .KopnoTcKoro npon'd60. noneoHT. C6., Dbln. 17, CTp. 27 -32.
CY660TIIIHA H., nt.1WBAHOBA n., liIBAHOBA 11. (1960) - CTpoTMrpocpMII onilirOLleHOBblX M HMOLleHOBblX OTnO)l(eHMM npe.QKopnoTbll no CPOpoHMHMcpepoH. Tp. BHlllrPIII, N2 153, CTp.
6-122.
6op6opo OnbWEBCKA
Cl»OIPAMMHMCI»ElPbl KIPOCHOCKMX nOIPOA B6nM3M V TYCI»OBOf'O f'OIPM30HTA B PAA3MWOBE
nOnbCKME KAPnATbl)
B nopoAox MeHMnMToBoro-KpocHOCKOH cepMM B nonbCIOlXBHeWHMX kopnoTox BblAeneHO ceHb KoppemlLlMoHHblX TycpoBblX ropM30HTOB. OnpeAeneH 06conIOTHbiM B03POCT HeKOTopblX 143 HMX (V-
Streszczenie
VII). HcnOllWY1l 30llerOHllie B HIliX ~HpKOHOB. nOlly~eHHble Belllli~HHbl (20.5; 19.8; 15.6 HMII. lIeT) yKO- 3bIBOK)T, ~TO ceAMHeHTO~M1I BblcweM "focnt HeHMIlMToBOKPOCHOCKOM ceplliM npmfCxoAMIlO B HMO-
~eHe (T. Bllilep. 1979). nOOllM30CTM OT V ropM30HTO (OOCOIIK)THbIM B03POCT 20.5 l"IIiH. lIeT) OOHOpy- )l(eHO BeCbHO oeAHoA rpynno CPOpoHMHMcpep. COHb.1'I xOpOKTepHblH eCTb BMA Turborotalia siakensis
(le Roy), npllicYTcTBllie KOToporo YKWblBOeT, "fTO 1li3y~oeHoA rpynno CPOPOl'lIliHllicpep cooneTcnyeT l'lIIiKpocpoYHe nOllo!,u4~KMX M BepxHMx KPOCHOCKMX nllOCTOB YKPOMHCKMX l(0pt10T. B01POCT nOIlOHH~
KMX nllOCTOB He onpeAelieH OAH01HO"fHO H I'IO)l(eT OblTb OTHeceH K nepMoay Bpel'leHI4 OT BepXHero OIlHro~eHO AO HlIi)l(Hero 1'1140~eHO.
Barbara OLSZEWSKA
FORAMINIFERS FOUND NEAR THE TUFF HORIZON V IN THE KROSNO BEDS AT RADZISZOW (POLISH OUTER CARPATHIANS)
Summary
Seven correlational tuff horizons wer~ differentiated in rocks of the Menilite-Krosno Series in the Polish Outer Carpathians. For some of these horizons (V - VII), there were made radiometric dat- ings. The datings, made on zircons recorded in these horizons: 20.5, 19.8 and 15,6 m.y., suggest that sedimentation of upper part of the Menilite-Krosno series was proceding already in the Miocene (T.
Wieser, 1979). Recently, an impoverished foraminifer assemblage has been found in rocks occurring near the tuff horizon V, dated at 20.5 m.y. The most characteristic species of taht assemblage, Turbo- rotalia siakensis (Le Roy), indicates that the assemblage may be not older than the Upper Oligocene.
The studied foraminifer assemblage corresponds to microfauna from the Polanica and Upper Krosno Beds in the Ukrainian Carpathians. The age of the Polanica Beqs is still not unequivocally established but it falls within the Upper Oligocene - Lower Miocene interval.
TABLICA I Fig. 1. Anomalina cf. alazanensis N uttaU, x 324 Fig. 2. Melonis affinis (Reuss), x 240
Fig. 3. Globocassidulina globosa (Hantken), x 264 Fig. 4, 5. Cibicides borislavensis Aisenstadt, x 288 Fig. 6. Cassidulina margareta Karrer, x 288 Fig. 7. Bolivina aff. atlantisae Cushman, x 264 Fig. 8. Bolivina cf. fastigia Cushman, x 240 Fig. 9. Bolivina crenulata Cushman, x 264 Fig. 10. Ammonia (Rotalia) beccarii (Linne), x 264
Fig. 11, 12. Ep07J,ides aff. alabaminaeformis Subbotina, x 324
Kwart. Geol., nr 3/4, 1982 r. TABLICA I
Barbara OLSZEWSKA - Otwornice warstw krosnienskich w pobliZu V-tego horyzontu tufowego w Radziszowie (polskie Karpaty zewn~trzne)
TABLICA II Fig. 1. Cassigerinella chipolensis (Cushman et Ponton), x 264 Fig. 2. Cassigerinella chipolt!nsis (Cushman et Ponton), x 268 Fig. 3. Turborotalia nana (Bolli), x 324
Fig. 4. Globigerina ex gr. praebulloides Blow, x 288 Fig. 5, 6. Turborotalia siakensis (Le Roy), x 264 Fig. 7. Chiloguembelina cf. cubensis (Palmer), x 260 Fig. 8. Globigerina ciperoensis Bolli, x 324
Fig. 9. Globoanomalina evoluta (Subbotina), x 360
Kwart. Geol., nr 3/4, 1982 r. TABLICA
n
Barbara OLSZEWSKA - Otwomice warstw krosnienskich w poblizu V-tego horyzontu tufowego w Radziszowie (polskie Karpaty zewn~trzne)
