1 Prof. hab. inż. arch. Elżbieta Trocka-Leszczyńska
Ul. Sudecka 142 53-129 Wrocław
Mail: elzbieta.trocka-leszczynska@pwr.edu.pl Mobil: 603 138 806
RECENZJA
Recenzja osiągnięcia naukowego – cyklu powiązanych tematycznie publikacji naukowych, pt.: O złożoności architektury na tle pluralizmu świata II połowy XX i początku XXI wieku oraz ocena dorobku: naukowego, dydaktycznego, organizacyjnego
i zawodowego, w związku z postępowaniem o nadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego dr inż. arch. Piotrowi Winskowskiemu
1. INFORMACJE OGÓLNE:
A) Pismo Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej o opracowanie recenzji.
B) Zestaw materiałów przygotowanych na potrzeby opracowania recenzji:
Załączniki 1-3. Zgoda Dziekana Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej na przeprowadzenie postępowania o nadanie stopnia doktora habilitowanego na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Dane kontaktowe wnioskodawcy, Kopia dyplomu nadania stopnia doktora nauk technicznych.
Załącznik 4. Autoreferat w języku polskim.
Załącznik 5. Summary of professional accomplishments.
Załącznik 6. Wykaz opublikowanych prac naukowych i twórczych prac zawodo- wych oraz informacja o osiągnięciach dydaktycznych, współpracy naukowej i popu- laryzacji nauki.
Załącznik 7. Piotr Winskowski, O złożoności architektury na tle pluralizmu świata II połowy XX i początku XXI wieku. Wprowadzenie.
Załącznik 8. Piotr Winskowski, O złożoności architektury na tle pluralizmu świata II połowy XX i początku XXI wieku. Cykl powiązanych tematycznie, recenzowanych publikacji naukowych z lat 1999-2017.
Załącznik 9. Publikacje dokumentujące dorobek naukowy kandydata:
9.1. Piotr Winskowski, Modernizm przebudowany. Inspiracje techniką w architekturze u progu XXI wieku, Universitas, Kraków 2000.
9.2. Uwarunkowania kulturowe architektury wobec przemian cywilizacyjnych końca XX wieku, red. Piotr Winskowski, Wydawnictwo AND, Kraków- Warszawa 2001.
9.3. Miasto. Między przestrzenią a koncepcją przestrzeni, red. Magdalena Banaszkiewicz, Franciszek Czech, Piotr Winskowski, Wydawnictwo UJ, Kra- ków 2010.
2 2. SYLWETKA HABILITANTA
Dr inż. arch. Piotr Winskowski jest absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Tytuł mgr inż. architekta „z wyróżnieniem”, uzyskał w 1992 roku, na podstawie pracy dyplomowej Studenckie Centrum Usługowe i teatr kameralny w Krakowie, opracowanej pod kierunkiem prof. arch. Witolda Korskiego. Pracę na rodzimym Wydziale rozpoczął w 1993 roku, początkowo, jako referent techniczny a od 1995 roku, jako asystent naukowo- dydaktyczny w Samodzielnej Katedrze Projektowania Architektury Przemysłowej.
Stopień doktora nauk technicznych otrzymał w 1998 roku, na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, na podstawie obrony rozprawy doktorskiej zatytułowanej: Inspiracje techniką w rozwiązaniach formalnych architektury najnowszej, której promotorem był prof. dr inż. arch. J. Tadeusz Gawlikowski.
W 1999 roku ukończył Studium Pedagogiczne dla Asystentów i kontynuował pracę, w Politechnice Krakowskiej, na stanowisku adiunkta naukowo-dydaktycznego, a od 2018 roku – starszego wykładowcy – oraz dodatkowo, na ½ etatu, jako wykładowca, na Wydziale Malar- stwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1998-2012).
Na całościowy dorobek Kandydata składa się 148 publikacji ogółem, w tym 74 pozycje punktowane, a także aktywny udział w konferencjach krajowych i międzynarodowych.
3. OCENA GŁÓWNEGO OSIĄGNIĘCIA NAUKOWEGO, WSKAZANEGO WE WNIOSKU O WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA HABILITACYJNEGO, ZGOD- NIE Z ART. 16 UST.2 USTAWY O STOPNIACH I TYTULE NAUKOWYM I TYTULE W DZIEDZINIE SZTUKI
3.1. Uwagi ogólne
Najważniejszym osiągnięciem naukowym jest, wskazany przez Kandydata, cykl powią- zanych tematycznie publikacji naukowych z lat 1999-2017, pt.: O złożoności architektury na tle pluralizmu świata II połowy XX i początku XXI wieku (Kraków 2019). Na cykl składa się 20.
jednoautorskich publikacji, umieszczonych w pięciu „częściach problemowych”, spośród któ- rych 4 były recenzowane (1 – artykuł w cz. 1. i 1 w cz. 3. oraz 2 artykuły – w części 4.). Publi- kacje poprzedza obszerny Wstęp – zawarty w Załączniku 7, w którym Autor przedstawia: gene- zę, przedmiot, zakres, cele i metodę pracy oraz stan badań, wyjaśnia podział cyklu publikacji na 5 części, załącza Wnioski, Bibliografię z danymi bibliograficznymi artykułów, jak też Lite- raturę cytowaną i wykorzystaną.
Tematyka prezentowanego cyklu wynika z szerokich zainteresowań Autora – ogólnie przemianami zachodzącymi w architekturze XX wieku, a szczegółowo: przemianami współ- czesnego świata i ich wpływu na poglądy występujące w obrębie teorii architektury, estetyki i nauki o kulturze, a także oddziaływaniem „bodźców” wynikających z architektury na użyt- kowników. Szczególnie interesuje kandydata „złożoność architektury”.
Przedmiotem badań, zaprezentowanego cyklu, „jest architektura drugiej połowy XX wieku i przełomu XXI wieku” oraz jej „pluralizm”. Prezentowane obiekty mają ilustrować po- jawienie się tego zjawiska, jego wprowadzenie i usankcjonowanie a wreszcie jego odbiór w zakresie „percepcji i użytkowania” (Załącznik 7., Wprowadzenie, s. 4). Autor podkreśla, że opisywane badania architektury dotyczą: budynku, budynków, ich wzajemnych relacji oraz otoczenia wraz z zachowaniami ich użytkowników. Przedmiotem badań są, w związku różny-
3 mi rodzajami „złożoności architektury współczesnej”, również jej „teoretyczne ujęcia” (Za- łącznik 7., Wprowadzenie, s. 9). Autor zaznacza bowiem, że „złożoność” będzie analizowana, jako cechy „użytkowe i wizualne” „budynku i jego otoczenia. Z tych ograniczeń wyniknęło przyporządkowanie tematyki wybranych artykułów do 5 grup opisanych, jako: „(1) proces przejścia od formacji nowoczesnej do ponowoczesnej w architekturze światowej i (2) w pol- skiej, (3) proces globalizacji, (4) idee i strategie rewitalizacji”, […] (5) pewne parametry osiedli ludzkich i budynków wchodzących w ich skład, poprzez które postrzegane są one jako znaczą- ce” (Załącznik 7., Wprowadzenie, s. 10-11).
Zakres czasowy pracy Autor określił na podstawie szczegółowej analizy przemian za- chodzących w architekturze od lat 60. XX wieku – związanych z końcem modernizmu i z po- czątkiem pluralizmu – aż po początek XXI wieku, w którym pojawił się stan „przesycenia”
złożonością, chociaż nie ma jeszcze określonej perspektywy, z której ten okres będzie można klarownie postrzegać (Załącznik 7., Wprowadzenie, s. 21). Autor pisze, że „zakres pracy obej- muje złożoność budynków oraz teorie i strategie projektowe, które ich ukształtowanie koncep- tualizują i wskazują na powiązania ze sferą idei ogólnych” […], widocznych w takich katego- riach, jak tradycja i nowoczesność (Załącznik 7., Wprowadzenie, s. 28-9). Punktem wyjścia do prowadzonych analiz będzie zatem „złożoność” wskazywana przez Venturiego.
Autor wskazuje następnie cele przedstawienia takiego zestawu publikacji (Załącznik 7., Wprowadzenie, s. 48-52), jak:
„prześledzenie dróg narastania złożoności architektury drugiej połowy XX wieku, od czasów gdy ją postulowano jako pożądaną, jako remedium na nadmierne uproszczenie architektury”,
„pokazanie strategii radzenia sobie z nadmierna złożonością architektury […],
„pokazanie na tym tle architektury polskiej […]” II poł. XX wieku,
„wykazanie specyfiki” globalizacji i rewitalizacji w zagadnieniu „złożoności”.
Piotr Winskowski wskazał też metody prowadzonych badań: „historyczno- interpretacyjną” oraz studia przypadków (wraz z kryteriami ich wyboru), a także studia porów- nawcze. Stwierdził także, że prezentowany cykl publikacji „nie zawiera całościowej syntezy zjawiska […] „ złożoności architektury”, ale zostaną przedstawione „procesy komplikowania się występujących w tej architekturze koncepcji artystycznych i ich konsekwencji przestrzen- nych oraz studia przypadków i poszczególne parametry przestrzenne budynków ich otoczenia […]” (Załącznik 7., Wprowadzenie, s. 55).
Habilitant, zajmując się teorią architektury, od lat zgłębia zagadnienia przemian zacho- dzących w jej obrębie, w związku z tym zaprezentowane w cyklu artykuły – pochodzące z ostatnich 18 lat – są oryginalną autorska obserwacją tych zmian.
3.2. Uwagi formalne
Cykl publikacji został podzielony na 5 części:
Część pierwsza. O złożoności architektury światowej – przesilenie od nowoczesności do ponowoczesności – zawiera 5 artykułów. Artykuł pierwszy związany jest z drewnem, jako ponadczasowym materiałem budowlanym o tradycjach wernakularnych. Tu podkreślona jest różnorodność możliwości, jakie wiążą się z zastosowaniem drewna – od konstrukcji po dekora-
4 cję zarówno w dawniej, jak i współcześnie. Istotna jest zwłaszcza możliwa zmienność zastoso- wania tego samego materiału – odpowiednio do czasów i miejsc. Drugi artykuł z tego cyklu wiąże się z architekturą kolei, jej konstrukcjami i nawiązaniem do funkcji – potrzeb użytko- wych. Dwa pierwsze artykuły mają charakter przeglądowy i odnoszą się do historii obserwo- wanej z perspektywy czasów współczesnych. Podobnie jak artykuł trzeci – odnoszący się do skutków II wojny światowej – upamiętnionej w powojennych realizacjach pomników. W arty- kule czwartym, odnoszącym się bezpośrednio do tematu badań, Autor przedstawia obecność przeszłości w architekturze modernistycznej i neomodernistycznej. Zwraca tu uwagę na temat
„Obecność przeszłości” – wywodzący się z Biennale Architektury w Wenecji (1980) – który stał się niezmiernie ważny w nowym podejściu do architektury po modernizmie, co Autor wy- kazuje na realizacjach z tego okresu. Artykuł piąty, omawiający teorię architektury przełomu XX i XXI wieku, może stanowić podsumowanie części pierwszej.
Część druga. O złożoności architektury polskiej – przesilenie od nowoczesności do ponowoczesności zawiera również 5 artykułów, ale odnoszących się do architektury wskazane- go okresu, ale w Polsce. Pierwszy artykuł opisuje architekturę międzywojennej Polski, na wy- branych przykładach, na tle światowych trendów. Analizowane przykłady wskazują na poja- wianie się rozwiązań łączących nowoczesne nurty z tradycją. Drugi artykuł – przedstawia twórczość architektów w czasie II wojny światowej i wpływ tych rozwiązań na architekturę powojenną (m.in.: M. Nowicki, S. Borkowski, L. Tomaszewski i J. Żakowski, Z. Kupiec). Tu Autor zbadał wzajemne relacje brył i ich późniejsze przekształcenia. Trzeci artykuł, stanowiący kontynuację studiów artykułu drugiego, obejmuje analizę projektów Zbigniewa Kupca na tle tradycji i cech otoczenia. W kolejnym artykule, związanym z wątkiem polskim, Kandydat bada rozwiązania 5. projektów, powstałych w przełomowym okresie, tj. w latach 1980-1981, w któ- rych zaznacza się wyraźny zwrot „ku lokalności i rodzimości architektury” oraz do krytyki twórczości socjalistycznej. Podsumowaniem tej części jest artykuł piaty, w którym Autor anali- zuje „systematykę architektury XX wieku” przeprowadzoną przez Bohdana Lisowskiego a od- noszącą się między innymi do architektury awangardowej tego okresu.
Część trzecia. O złożoności architektury w czasach globalizacji – obejmująca 4 artyku- ły, odnosi się do problemu zawartego w tytule. Autor w pierwszym artykule przedstawia 3 wy- dane w Holandii książki, które wywarły wpływ na kulturę masową i architekturę, począwszy od publikacji Rema Koolhaasa i Bena van Berkela oraz firmy MVRDV. Artykuł wskazał ich wspólne cechy a też podstawy tworzenia teorii architektury lat 80. XX wieku, na bazie „kon- frontacji z globalizującym światem”. Artykuł kolejny stanowi analizę przykładów z lat 80. XX wieku, połączoną z teorią architektury, podbudowaną badaniami socjologicznymi, filozoficz- nymi i politologicznymi. Artykuł ten uzupełniając wypowiedzi zawarte we wcześniejszych artykułach wskazuje przyczyny kształtowania i złożoności budynków tego okresu. Kolejnym artykułem tej części jest studium przypadku – Piramidy M. Pei’a przy Luwrze – przypadku realizacji możliwej tylko w czasach globalizacji, gdzie zaznacza się wysoka, wieloaspektowa,
„złożoność projektu”. Artykuł czwarty, w tym cyklu, odnosi się do architektury japońskiej – do twórczości T. Takamatsu i „złożoności” w analizowanym projekcie.
Część czwarta. O złożoności procesu i efektu rewitalizacji w architekturze – zawiera 3 artykuły związane z problematyką rewitalizacji, którą autor analizuje pod kątem prawnym, a także symbolicznym, tj. powstawania istotnego znaku w konkretnej tożsamości miejsca.
W pierwszym artykule Autor odniósł się do sztuki awangardowej – formułowanej przez Stefa-
5 na Morawskiego – do estetyki rewitalizowanych obiektów i zespołów urbanistycznych, w tym architektury krajobrazu oraz do „nowych jakości”, m.in. kulturowych. Drugi artykuł, przygo- towany na bazie eseju Rema Koolhaasa, przedstawia analizę dwóch projektów – otwartego basenu w Moskwie i projektu nowego centrum Helsinek – które, dzięki zawartej w ich kon- cepcji matrycy wzoru mogą dostarczać mieszkańcom całkowicie nowych przeżyć. Artykuł trzeci to prezentacja projektu dyplomowego – opracowanego na bazie poprzedniego artykułu – w którym przeprowadzono szeroką analizę, połączoną z wywiadami wśród mieszkańców, wprowadzenia nowego obiektu w istniejące uwarunkowania.
Część piąta. O złożoności parametrów funkcjonalno-przestrzennych miast, przed- mieść, wsi i budynków, zawiera 3 artykuły nawiązujące do omawianych wcześniej „parame- trów” odnoszących się do różnych skal, w których nowe działania przynoszą różnorodne efek- ty. Artykuł pierwszy dotyczy skali i sposobu funkcjonowania metropolii odnoszonych do ocze- kiwań mieszkańców. Autor zwraca uwagę na składowe życia metropolii analizując przykłady budowli odpowiednich do ich wielkości i charakteru (lotnisko, budynki użyteczności publicz- nej). W kolejnym artykule Autor poszukuje podobieństw oddziaływania wizualnego, konse- kwencji architektonicznych, cech obiektów architektury wsi z obiektami w metropolii – pomi- mo ich odmiennej skali. Trzeci artykuł, tej części, bada parametry przedmieść, „jako obszarów o nieustalonym statusie” w odróżnieniu od ich centrów, które stanowią element złożoności (s. 85) i są terenami „o dużym potencjale” do wprowadzania w ich obręb różnych „zabiegów przestrzennych”, które mogą np. odtworzyć cechy architektury podmiejskiej.
Autor celnie podsumował zbiór publikacji stwierdzeniem – że „złożoność jako wspólna cecha wielu zjawisk związanych z architekturą i odciskających na niej swój ślad, została niewątpliwie spotęgowana – zarówno w sferze ilościowej, jak i jakościowej – od czasu, gdy ponad pół wieku temu została ogłoszona, jako istotna płaszczyzna analizy ar- chitektury” (s. 87). Ta mnogość znaczeń i aspektów „złożoności” została dobrze przed- stawiona w załączonych do cyklu publikacjach.
3.3. Analiza merytoryczna i ocena wartości naukowej cyklu publikacji, wskazanego jako najważniejsze osiągnięcie naukowe
Piotr Winskowski posługuje się dobrym, przystępnym, językiem naukowym, właściwie używa przypisów, zarówno w celu szczegółowego wyjaśnienia zagadnień, jak i przywołania oraz cy- towania pozycji literatury.
Autor porusza się z dużą znajomością i swobodą w obrębie teorii architektury. Cykl pu- blikacji, wydanych w okresie 18 lat, jest skonstruowany interesująco – od zagadnień omawiają- cych tło przemian po szczegółowe badania „złożoności w architekturze i urbanistyce, w różnych skalach” wskazując obszary „ilości i złożoności powiązań architektury z życiem codziennym, a życia codziennego z przestrzenią […] „ (Autoreferat, s. 37).
Na wysoką ocenę zasługuje sposób przedstawienia treści zawartych w zbiorze pu- blikacji, który poprzedza i uzupełnia klarowne Wprowadzenie (Załącznik 7), stanowiące odrębne opracowanie naukowe, zawierające szczegółowe wyjaśnienia dotyczące: podjętej problematyki, celów i przyjętych metod badań. W opracowaniu tym Autor szczegółowo omawia poszczególne części cyklu oraz zawarte w nich publikacje, odwołując się do do- stępnej literatury i realizacji. Opis ten – przedstawiający problematykę artykułów i uza-
6 sadnienie ich wyboru – jest doskonałym spoiwem publikacji stworzonych w różnych la- tach i niekoniecznie łączących się ze sobą.
Całość kończą wnioski, odnoszące się do założonych celów badawczych, z których wynika, że przeprowadzone w 20. artykułach studia udowodniły występowanie zjawiska
„złożoności” w wielu aspektach architektury końca XX i początku XXI wieku. We wnio- skach tych znajdują się również autorskie refleksje nad przyszłością architektury.
Recenzowany cykl publikacji stanowi oryginały, znaczący wkład w rozwój teorii architektury, wzbogacający dyskurs prowadzony w obrębie przemian współczesnej archi- tektury i tym samym odpowiada ustawianym wymaganiom stawianym w awansie na sto- pień naukowy doktora habilitowanego.
4. CHARAKTERYSTYKA I OCENA ISTOTNEJ AKTYWNOŚCI NAUKOWEJ 4.1. Publikacje – dane liczbowe i ocena
Przed obroną pracy doktorskiej, w latach 1995-1998, Kandydat opublikował 11 pozycji, w tym:
2 artykuły naukowe w czasopismach, 2 artykuły fachowe i 7 referatów (Autoreferat, s. 19).
Po obronie doktoratu powstało 137 jednoautorskich pozycji, w tym 74 punktowane, tj.:
19 artykułów w czasopismach (sumaryczna liczba punktów – 50),
51 rozdziałów w monografiach (sumaryczna liczba punktów – 183),
2 monografie współautorskie (sumaryczna liczba punktów – 43 z tego 26,3’, jako współautorskie),
2 monografie redagowane i współredagowane (3 – 1’, jako współautorskie), Sumarycznie publikacje te mają 279 punktów (260,33’ ze współautorskimi).
Wśród pozostałych 53. publikacji niepunktowanych, znajdują się:
materiały konferencyjne w książkach – 16 pozycji,
materiały konferencyjne w książkach (abstrakty) – 9 pozycji,
rozdziały w książkach fachowych – 8 pozycji.
Po uzyskaniu stopnia doktora Piotr Winskowski w publikacjach podejmował następującą tema- tykę:
Kontynuował zagadnienia podjęte w rozprawie doktorskiej, dotyczące „obecności tech- nologii (budowlanych, medialnych, proekologicznych) w architekturze współczesnej i kulturowych kontekstów tej obecności” (Autoreferat, s. 37), czego efektem jest 11 jednoautorskich publikacji (2000-2017).
Prowadził badania w zespole, w ramach grantu KBN, pt. Uwarunkowania kulturowe architektury wobec przemian cywilizacyjnych końca XX wieku, którego efektem nauko- wym była książka, pod tym samym tytułem, wydana pod redakcją Habilitanta (2001).
W opracowaniu tym, obejmującym szerokie rozpoznanie związków między przemiana- mi społecznymi i kulturowymi następującymi w społeczeństwach przechodzących od formacji industrialnej do postindustrialnej zamieszczono 14. artykułów, z których Kan- dydat opracował 7 autorskich wypowiedzi – w tym Wstęp i Podsumowanie (Autorefe- rat, s. 39). Z tematyką tego nurtu Autor wiąże również Sprawozdania z posiedzeń Ko- misji Naukowych, wydane w 2003 r., w związku z organizowaną na zakończenie grantu
7 sesją naukową, zatytułowaną Architektura w czasach globalizacji – od „światowych standardów” do „lokalnej tożsamości”.
Prowadził badania w nurcie związanym z estetyką i w związku z tymi zainteresowa- niami naukowymi brał udział w licznych konferencjach, a także w szerokich, interdy- scyplinarnych, dyskusjach naukowych, których owocem jest 12 referatów i artykułów, wydanych w latach 1999-2016 (w tym 2 współautorskie).
Związał się naukowo z nurtem, związanym z estetyką, a dotyczącym badań oddziały- wania przestrzeni na ludzkie zmysły – z „dynamiką iluzji i deziluzji”, stanowiącą istot- ny nośnik „przekazu treści artystycznych” (Autoreferat, s. 41). Badania z tej tematyki przyniosły w efekcie 6 artykułów, wydanych w latach 2003-2016.
Brał też udział w pracach naukowych, dotyczących związków architektury z innymi
„dziedzinami twórczości artystycznej”, w zakresie poszerzania ich możliwości kreacyj- nych, które zostały zaprezentowane w kolejnych 8. jednoautorskich artykułach.
Według Analizy bibliometrycznej publikacji za lata 1998-2019, wykonanej w Oddziale Infor- macji Naukowej Biblioteki Politechniki Krakowskiej:
sumaryczny impact factor publikacji naukowych wg JCR – wynosi 0,
liczba cytowań wg WoS – wynosi 0.
indeks Hirsha publikacji wg bazy WoS – wynosi 0.
Kandydat, niezależnie od raportu Publish or Perish, wskazał 76 cytatów i przywołań jego prac w publikacjach naukowych i popularyzatorskich. Wymienia też 3 recenzje książki Modernizm przebudowany […], a także recenzję innej książki (Autoreferat, s. 50-51).
Piotr Winskowski opublikował w sumie 148 publikacji, z których 74 są punktowa- ne, ale tylko dwie o zasięgu międzynarodowym. W ich obrębie znajduje się również 39. publikacji popularnonaukowych. Publikacje te charakteryzują się: logiczną kon- strukcją, stawianiem interesujących i celnych pytań naukowych, oryginalnymi autorski- mi wypowiedziami, podbudowanymi szeroką znajomością literatury i praktycznych roz- wiązań oraz dobrym językiem i warsztatem naukowym. Na podkreślenie zasługuje opra- cowanie i opublikowanie pracy doktorskiej pod nowym tytułem Modernizm przebudowa- ny, Inspiracje techniką w architekturze u progu XXI wieku, a także udział z artykułami w wieloautorskich książkach, z których jedną redagował.
4.2. Udział Kandydata w konferencjach, komitetach naukowych
Piotr Winskowski aktywnie uczestniczył w licznych konferencjach naukowych w kraju i za granicą, na których prezentował referaty (Autoreferat, Wykaz […], s. 14-19), tj.:
przed doktoratem – udział w 10. konferencjach (w tym 2. międzynarodowe),
po doktoracie – w 34. konferencjach (w tym 7. międzynarodowych).
Widoczny jest też udział Habilitanta w kolejnych 12. Konferencjach, organizowanych w kraju (Kraków, Łódź, Warszawa).
Kandydat brał udział w komitetach konferencji krajowych (Autoreferat, Wykaz […], s. 22): przed obroną doktoratu – w komitecie organizacyjnym i jako sekretarz sesji naukowej a po doktoracie – jako sekretarz sesji naukowej oraz członek: dwóch komitetów naukowych i komitetu programowego oraz przewodniczący kilku sesji naukowych, a także, organizator sesji w krajowej konferencji podsumowującej wyniki grantu KBN, którym kierował.
8 Jest recenzentem 7 publikacji wydawanych w czasopismach krajowych, także o zasięgu międzynarodowym (Autoreferat, Wykaz […], s. 40).
Piotr Winskowski, aktywnie uczestnicząc w licznych konferencjach naukowych, popularyzuje wiedzę na temat architektury współczesnej, podejmuje działania w komite- tach organizacyjnych i naukowych konferencji.
4.3. Udział Kandydata w programach europejskich i innych programach krajo- wych
Kandydat prowadził badania, jedynie w ramach grantu krajowego KBN, pt. Uwarunkowania kulturowe architektury wobec przemian cywilizacyjnych końca XX wieku, którym kierował w latach 2000-2001. Badania te, prowadzone z 9-osobowym zespole, zakończyły się opubli- kowaniem książki pod redakcją Habilitanta (2001), która uzyskała zespołową Nagrodę Ministra Infrastruktury RP (2002) oraz wyróżnienie indywidualne za redakcję.
Habilitant realizował też badania w ramach grantów statutowych Wydziału Architektu- ry Politechniki Krakowskiej.
Uczestniczył w 4 wyjazdach studialnych do Holandii i Niemiec. Nie brał udziału w stażach krajowych i zagranicznych.
Kandydat, prowadzi działalność naukową w ramach badań statutowych realizowa- nych na Wydziale i 1. grantu krajowego. Nie ma w dorobku udziału w grantach między- narodowych.
5. DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNA KANDYDATA
Po zatrudnieniu w Politechnice Krakowskiej mgr Piotr Winsławski prowadzi następujące zaję- cia dydaktyczne na Wydziale Architektury:
Projektowanie architektury przemysłowej (1995-2005),
Projektowanie architektoniczno-urbanistyczne, w ramach programu Erasmus oraz kursu Master Degree in English (od 2005),
Teoria i zasady projektowania architektoniczno-urbanistycznego w j. polskim (od 1995) i w ramach Master Degree in English,
Seminarium specjalistyczne, w ramach kursu Master Degree in English (od 2005) – Współprowadzenie.
Projektowanie dyplomowe magisterskie (od 2001) – promotor, współpromotor, promo- tor pomocniczy, także w ramach kursu Master Degree in English,
Projektowanie dyplomowe inżynierskie (od 2011) – promotor, współpromotor, promotor pomocniczy,
Teoria i estetyka architektury najnowszej (od 2014) – prowadzący seminarium.
Kandydat realizuje też dydaktykę w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, prowadząc tam zajęcia na różnych wydziałach, tj. na:
Wydziale Architektury Wnętrz, ASP Kraków – wykłady: Teoria budowy formy archi- tektonicznej (1993-1999).
9
Wydziale Malarstwa, ASP Kraków – wykłady: Integracja malarstwa, architektury i urbanistyki (1996-1997), Malarstwo ścienne (od 1995).
Wydziale Rzeźby, ASP Kraków – wykład Teoretyczne podstawy projektowania archi- tektoniczno-rzeźbiarskiego oraz ćwiczenia – Rzeźba w przestrzeni (od 2012).
Środowiskowych Studiach Doktoranckich ASP – wykłady: Dekonstrukcja a przestrzeń oraz Przestrzeń ekspozycji (od 2012).
Habilitant prowadzi też zajęcia na Uniwersytecie Jagiellońskim: w Międzynarodowym Instytucie Studiów Regionalnych – wykład Przestrzeń architektoniczna jako środowisko kultu- ry (2005-2012 – współprowadzenie) oraz na Podyplomowych Studiach Kuratorskich w Insty- tucie Historii Sztuki – wykład: Architektura muzealna i przestrzenie ekspozycji (2006-2010).
Realizował również zajęcia na Wydziale Socjologii, w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnobrzegu – wykład Architektoniczne tło zjawisk społecznych (2007-2008).
Ważnym nurtem działalności dydaktycznej Piotra Winskowskiego jest udział w pro- gramie wymiany studenckiej w ramach programu Erasmus. W latach 2008-2019 opiekował się ponad 130 studentami realizującymi te zajęcia w Katedrze Architektury i Miejsc Pracy Wy- działu Architektury PK.
Kandydat prowadzi też prace dyplomowe: jest promotorem 1 pracy dyplomowej i współpromotorem 65 prac magisterskich oraz współpromotorem 26 prac dyplomowych inży- nierskich na WA PK. Kandydat opracował też recenzje prac dyplomowych: trzech prac licen- cjackich w Instytucie Studiów Regionalnych UJ i trzech prac dyplomowych magisterskich, na Wydziale Rzeźby ASP Kraków. Jest też opiekunem naukowym czterech studentów i lekarzy w toku specjalizacji na WA PK (2003-2015).
Prace studenckie wykonane pod kierunkiem Habilitanta uzyskują wyróżnienia, jak np.:
projekt biorący udział w Konkursie Województwa Małopolskiego na pracę dyplomową (2008 – współpromotor), czy wyróżnienie za pracę kursową na wystawie w Limanowej (2012).
Aktywność dydaktyczna przejawia się też udziałem Piotra Winskowskiego w warszta- tach studenckich, na których wygłosił 6 wykładów (Zamość – 1995, Cieszyn i Kraków 2003, Kraków – 2004, ASP Kraków – 2012, Orońsk – 2015).
Działalność dydaktyczna Habilitanta jest zróżnicowana. Kandydat prowadzi zaję- cia i wykłady z zakresu prowadzonych przez siebie badań na różnych uczelniach. Aktyw- nie prowadzi zajęcia w ramach programu Erasmus i uczestniczy w procesie dyplomowa- nia.
6. DZIAŁALNOŚĆ ZAWODOWO-TWÓRCZA
Kandydat, równolegle z pracą na uczelni, rozpoczął – w dość wąskim zakresie – działalność zawodową, współpracując z takimi pracowniami architektonicznymi, jak: Archi 5. Studio AW, Architektbüro Jürgen Lemkei, a też w zespole z arch. M. Jasicką.
Do czasu obrony pracy doktorskiej, opracował, w zespole (Archi 5. i Architektbüro Jü- rgen Lemke) 7 projektów i zrealizował staż projektowy – związany z udziałem w konkursie SARP-DBA im Waltera Henna na pracę dyplomową (1994). Po obronie pracy doktorskiej – opracował zaledwie 2 projekty.
10 Po doktoracie Piotr Winskowski uczestniczył w dwóch zespołach konkursowych: na projekt SARP Interaktywnego centrum Historii Ostrowa Tumskiego w Poznaniu (2009) – gdzie zespół uzyskał III nagrodę i na Memoriał Wolnego Słowa w Warszawie (2013). Kandydat brał też udział w trzech wystawach przed doktoratem, na których prezentowane były projekty opra- cowane w zespołach. Jest też autorem 6 opinii o projektach konkursowych, a 6 fotografii jego autorstwa, wykorzystano na okładki książek i periodyków.
Dorobek zawodowo-twórczy Kandydata jest skromny, gdyż, jak się można domy- ślać, Jego pasją jest pracą naukową i popularyzacją nauki.
7. DZIAŁALNOŚĆ POPULARYZATORSKA
Habilitant, w latach 1998-2019, aktywnie uczestniczył w różnego typu wydarzeniach kultural- nych, prezentując wykłady i biorąc udział w otwartych dyskusjach. Wymienia 49 autorskich:
wykładów, referatów, prelekcji i odczytów wygłoszonych na zaproszenie, m.in. na: wystawach, plenerach, w trakcie seminariów (Autoreferat. Wykaz […], s. 30). Wskazuje też udział w 21. panelach dyskusyjnych, m.in.: na Międzynarodowym Biennale Architektury w Krako- wie, w czasie festiwali i wystaw, dyskusji radiowych oraz wieczorów promocyjnych. Wypo- wiedzi te zostały zawarte w 39. publikacjach popularnonaukowych, z zakresu m.in.: architektu- ry, światła i przestrzeni. Kandydat uczestniczył również w przygotowaniu trzech filmów pro- mocyjnych, związanych z dokumentacją dyskusji na festiwalach i spotkaniach w muzeum.
Na wyróżnienie zasługuje działalność Kandydata w zakresie popularyzacji nauki.
Dziesiątki wygłoszonych wykładów i referatów, jak też liczne publikacje i filmy, świadczą o dużej popularności Kandydata w różnych środowiskach, nie tylko studenckich, czy na- ukowych.
8. DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACYJNA, UDZIAŁ W ORGANIZACJACH
Działalność organizacyjna Piotra Winskowskiego wiąże się m.in. z dydaktyką (Autoreferat, Wykaz […], s. 23). Kandydat bowiem:
był członkiem jury konkursów: studenckich – organizowanych przez Studio Atrium (2000-2005) i w ramach Festiwalu Sztuk Wizualnych Art. Boom (2010),
organizował wystawy wydziałowe prac studenckich, w związku z akredytacjami (2000, 2005), za które otrzymał nagrodę i adres gratulacyjny Dziekana WA PK,
uczestniczył w pracach organizacyjnych związanych z akredytacjami Wydziału Archi- tektury PK (2000, 2005).
Kandydat należy do następujących stowarzyszeń:
Polskiego Towarzystwa Estetycznego, którego był członkiem założycielem (2001) a później pełnił w nim funkcję sekretarza zarządu (2002-2006),
International Association for Aesthetics (2013-2016),
Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Społecznego i Dialogu Międzykulturowego, Coope- rantis, którego jest również członkiem założycielem (2014), w którym od 2016 roku pełni funkcję wiceprezesa,
Stowarzyszenia Architektów Polskich, Oddział Kraków (od 1994),
11
Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych (od 1997).
Działalność organizacyjna Habilitanta związana jest w części z dydaktyką. Ważna jest też, aktywna współpraca z otoczeniem i współudział w tworzeniu organizacji, w ra- mach których prowadzony jest szeroki dialog społeczny, w tym w zakresie architektury i estetyki.
9. NAGRODY I WYRÓŻNIENIA
Kandydat otrzymał następujące nagrody i odznaczenia:
Nagrodę Dziekana Wydziału Architektury PK (2000).
Nagrodę Ministra Infrastruktury (zespołowa) za publikację z dziedziny architektury pt.:
Uwarunkowania kulturowe architektury wobec przemian cywilizacyjnych końca XX wieku (2002).
Wyróżnienie Ministra Infrastruktury (indywidualne) za redakcję książki Uwarunkowa- nia kulturowe architektury wobec przemian cywilizacyjnych końca XX wieku (2002).
Medal 60-lecia Wydziału Architektury PK (2005).
Brązowy Krzyż Zasługi (2005).
Honorową Odznakę Politechniki Krakowskiej (2013).
Medal 70-lecia Wydziału Architektury PK (2015).
Szereg nagród i odznaczeń, uzyskanych po doktoracie, jest świadectwem docenienia dzia- łań naukowych, dydaktycznych i organizacyjnych Habilitanta.
10. PODSUMOWANIE I WNIOSEK KOŃCOWY
Piotr Winskowski, po uzyskaniu stopnia doktora, znacząco powiększył swój dorobek na- ukowy/aktywność naukową, gdyż w latach 1998-2019 wydał 137 publikacji, z ogólnej licz- by 148.
Swoje zainteresowania naukowe, związane z architekturą współczesną, Habilitant przedstawił w cyklu, powiązanych tematycznie, publikacji naukowych zatytułowanych:
O złożoności architektury na tle pluralizmu świata II połowy XX i początku XXI wieku. Cykl ten, składający się z 20. Artykułów, opublikowanych w latach 1999-2017 – wskazany przez Kandydata jako najważniejsze osiągnięcie naukowe – ma staranną i czytelną formę redakcyjną. Wyróżnia się konstrukcja tego opracowania: klarowne wprowadzenie do badań, logiczny układ pięciu części złożonych z dobrze dobranych artykułów i podsumo- wanie zawierające wyczerpujące, oryginalne wnioski. Autor, realizując założone cele ba- dawcze, połączył wybrane artykuły kanwą zatytułowaną „złożoność w architekturze”.
Obszerny opis tego procesu – jako odrębne opracowanie naukowe – stanowi dobrze uformowane spoiwo wybranych artykułów. W efekcie cykl ten, wraz z opisem zawierają- cym autorskie wypowiedzi i podsumowania, doskonale osadzony we współczesnym dys- kursie, wykazując występowanie złożoności we współczesnej architekturze, wnosi nowe wartości w rozwój teorii architektury i spełnia wymagania awansowania na stopień dok- tora habilitowanego. Istotne jest również to, że przedstawiona w cyklu problematyka mo- że być rozwijana w dalszych badaniach w tym zakresie.
12 Poza wartościowym naukowo cyklem artykułów należy również wysoko ocenić znaczący dorobek publikacyjny Kandydata oraz wyróżniającą się aktywność popularyza- torską. Habilitant, jako pasjonat współczesnej architektury udziela się też społecznie, nie tylko poprzez prezentacje i udział w spotkaniach, czy festiwalach, ale też poprzez aktyw- ny udział w organizacjach – których jest współzałożycielem. Należy też podkreślić, że prowadzone przez Kandydata badania naukowe związane są ściśle z dydaktyką, realizo- waną w kilku krajowych ośrodkach naukowych.
WNIOSEK KOŃCOWY
Na podstawie przedstawionej oceny – zarówno cyklu powiązanych tematycznie publikacji naukowych, pt.: O złożoności architektury na tle pluralizmu świata II połowy XX i początku XXI wieku, wskazanego jako najważniejsze osiągnięcie naukowe, stanowiącego znaczący wkład w rozwój teorii architektury i omówionej wyżej istotnej aktywności naukowej, dy- daktycznej, organizacyjnej i popularyzatorskiej, znacznie powiększonej po obronie pracy doktorskiej, stwierdzam, że Kandydat spełnia ustawowe warunki niezbędne do pełnienia samodzielnych funkcji naukowych.
W związku z pozytywną recenzją, zgodnie z ustawą o stopniach naukowych oraz o stop- niach naukowych i tytule naukowym w zakresie sztuki z dnia 14 mara 2003 roku (Dz. U.
2003 nr 65 poz. 595 z późn. zm.), wnoszę o kontynuację procedury habilitacyjnej w po- stepowaniu o nadanie stopnia doktora habilitowanego dr inż. arch. Piotrowi Winskow- skiemu.
Wrocław, 7 listopada 2020 r.
