• Nie Znaleziono Wyników

Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.)"

Copied!
73
0
0

Pełen tekst

(1)

Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.)

Andrzej Sładek sladek@ux2.math.us.edu.pl

Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 1 / 11

(2)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1. Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}. Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

(3)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1. Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}. Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 2 / 11

(4)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1. Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}. Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

(5)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1. Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}. Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 2 / 11

(6)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.

Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}. Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

(7)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}. Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 2 / 11

(8)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f .

Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}. Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

(9)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}.

Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2. Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 2 / 11

(10)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}.

Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

(11)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}.

Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2. Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 2 / 11

(12)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}.

Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

(13)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}.

Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2. Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f .

Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 2 / 11

(14)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}.

Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

i ma nietrywialne jądro, więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

(15)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}.

Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2. Zatem f jest izomorfizmem i reprezentacje sa równoważne.

Załóżmy, że V = V1= V2, ρ1= ρ2. Rozważmy odwzorowanie f0:= f − λidV, gdzie λ jest wartością własną odwzorowania f . Zauważmy, że f0 spełnia warunek (*) i ma nietrywialne jądro,

więc f0= 0, tzn. f = λidV. ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 2 / 11

(16)

Stwierdzenie (lemat Schura)

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi grupy G oraz niech f : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym takim, że

(∗)

s∈G

ρ2s◦ f = f ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to f = 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to f jest homotetią.

Dowód. Załóżmy, że f 6= 0. Zauważmy, że W1= ker f jest podprzestrzenią

G −niezmienniczą reprezentacji ρ1.Faktycznie, jeżeli α ∈ ker f , to na postawie (*) mamy f (ρ1s(α)) = ρ2s(f (α)) = ρ2s(θ) = θ,

czyli ρ1s(α) ∈ ker f . Ponieważ ρ1 jest reprezentacją nieprzywiedlną, więc W1= {θ}.

Podobnie pokazuje się, że podprzestrzeń W2= imf równa jest V2.

(17)

Wniosek

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi skończonej grupy G rzędu g oraz niech h : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym.

Niech

h0= 1 g

X

s∈G

2s)−1◦ h ◦ ρ1s = 1 g

X

s∈G

2s−1) ◦ h ◦ ρ1s. Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to h0= 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to h0jest homotetią o współczynniku 1ntr(h), gdzie n = dim V1.

Dowód. Na tablicy sprawdzić warunek (*) dla h0i zauważyć, że tr(h0) = tr(h). ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 3 / 11

(18)

Wniosek

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi skończonej grupy G rzędu g oraz niech h : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym.

Niech

h0= 1 g

X

s∈G

2s)−1◦ h ◦ ρ1s = 1 g

X

s∈G

2s−1) ◦ h ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to h0= 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to h0jest homotetią o współczynniku 1ntr(h), gdzie n = dim V1.

Dowód. Na tablicy sprawdzić warunek (*) dla h0i zauważyć, że tr(h0) = tr(h). ♣

(19)

Wniosek

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi skończonej grupy G rzędu g oraz niech h : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym.

Niech

h0= 1 g

X

s∈G

2s)−1◦ h ◦ ρ1s = 1 g

X

s∈G

2s−1) ◦ h ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to h0= 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to h0jest homotetią o współczynniku 1ntr(h), gdzie n = dim V1.

Dowód. Na tablicy sprawdzić warunek (*) dla h0i zauważyć, że tr(h0) = tr(h). ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 3 / 11

(20)

Wniosek

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi skończonej grupy G rzędu g oraz niech h : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym.

Niech

h0= 1 g

X

s∈G

2s)−1◦ h ◦ ρ1s = 1 g

X

s∈G

2s−1) ◦ h ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to h0= 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to h0jest homotetią o współczynniku 1ntr(h), gdzie n = dim V1.

Dowód. Na tablicy sprawdzić warunek (*) dla h0i zauważyć, że tr(h0) = tr(h). ♣

(21)

Wniosek

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi skończonej grupy G rzędu g oraz niech h : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym.

Niech

h0= 1 g

X

s∈G

2s)−1◦ h ◦ ρ1s = 1 g

X

s∈G

2s−1) ◦ h ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to h0= 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to h0jest homotetią o współczynniku 1ntr(h), gdzie n = dim V1.

Dowód. Na tablicy sprawdzić warunek (*) dla h0i zauważyć, że tr(h0) = tr(h). ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 3 / 11

(22)

Wniosek

Niech ρi : G −→ Aut(Vi), i = 1, 2, będą zespolonymi reprezentacjami nieprzywiedlnymi skończonej grupy G rzędu g oraz niech h : V1−→ V2 będzie przekształceniem liniowym.

Niech

h0= 1 g

X

s∈G

2s)−1◦ h ◦ ρ1s = 1 g

X

s∈G

2s−1) ◦ h ◦ ρ1s.

Wtedy

1 Jeśli ρ1oraz ρ2 nie są równoważne, to h0= 0.

2 Jeśli V1= V2, ρ1= ρ2, to h0jest homotetią o współczynniku 1ntr(h), gdzie n = dim V1.

Dowód. Na tablicy sprawdzić warunek (*) dla h0i zauważyć, że tr(h0) = tr(h). ♣

(23)

Wersja macierzowa wniosku Niech macierzami ρ1s, ρ2s, h będą odpowiednio (akl(s)), ( bij(s)), (cjk).

Wtedy macierzą h0 jest (cil0), gdzie

cil0= 1 g

X

s∈G

X

j ,k

bij(s−1)cjkakl(s) =X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

Wyrażenie po prawej stronie jest formą liniową względem cjk i ponieważ w przypadku (1) znika dla dowolnych wartości dla każdego układu cjk, więc mamy

i ,j ,k,l 1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s) = 0.

W przypadku (2) macierze (akl(s)), ( bij(s)) są równe oraz cil0=1nδilP

j ,k

δjkcjk, więc

X

j ,k

1

nδilδjkcjk=X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

i wtedy mamy

i ,j ,k,l

1 g

X

s∈G

aij(s−1)akl(s) =

 1

n, jeśli i = l , j = k

0, w przeciwnym przypadku . ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 4 / 11

(24)

Wersja macierzowa wniosku Niech macierzami ρ1s, ρ2s, h będą odpowiednio (akl(s)), ( bij(s)), (cjk).Wtedy macierzą h0 jest (cil0), gdzie

cil0= 1 g

X

s∈G

X

j ,k

bij(s−1)cjkakl(s) =X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

Wyrażenie po prawej stronie jest formą liniową względem cjk i ponieważ w przypadku (1) znika dla dowolnych wartości dla każdego układu cjk, więc mamy

i ,j ,k,l 1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s) = 0.

W przypadku (2) macierze (akl(s)), ( bij(s)) są równe oraz cil0=1nδilP

j ,k

δjkcjk, więc

X

j ,k

1

nδilδjkcjk=X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

i wtedy mamy

i ,j ,k,l

1 g

X

s∈G

aij(s−1)akl(s) =

 1

n, jeśli i = l , j = k

0, w przeciwnym przypadku . ♣

(25)

Wersja macierzowa wniosku Niech macierzami ρ1s, ρ2s, h będą odpowiednio (akl(s)), ( bij(s)), (cjk).Wtedy macierzą h0 jest (cil0), gdzie

cil0= 1 g

X

s∈G

X

j ,k

bij(s−1)cjkakl(s) =X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

Wyrażenie po prawej stronie jest formą liniową względem cjk

i ponieważ w przypadku (1) znika dla dowolnych wartości dla każdego układu cjk, więc mamy

i ,j ,k,l 1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s) = 0.

W przypadku (2) macierze (akl(s)), ( bij(s)) są równe oraz cil0=1nδilP

j ,k

δjkcjk, więc

X

j ,k

1

nδilδjkcjk=X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

i wtedy mamy

i ,j ,k,l

1 g

X

s∈G

aij(s−1)akl(s) =

 1

n, jeśli i = l , j = k

0, w przeciwnym przypadku . ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 4 / 11

(26)

Wersja macierzowa wniosku Niech macierzami ρ1s, ρ2s, h będą odpowiednio (akl(s)), ( bij(s)), (cjk).Wtedy macierzą h0 jest (cil0), gdzie

cil0= 1 g

X

s∈G

X

j ,k

bij(s−1)cjkakl(s) =X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

Wyrażenie po prawej stronie jest formą liniową względem cjk i ponieważ w przypadku (1) znika dla dowolnych wartości dla każdego układu cjk,

więc mamy

i ,j ,k,l 1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s) = 0.

W przypadku (2) macierze (akl(s)), ( bij(s)) są równe oraz cil0=1nδilP

j ,k

δjkcjk, więc

X

j ,k

1

nδilδjkcjk=X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

i wtedy mamy

i ,j ,k,l

1 g

X

s∈G

aij(s−1)akl(s) =

 1

n, jeśli i = l , j = k

0, w przeciwnym przypadku . ♣

(27)

Wersja macierzowa wniosku Niech macierzami ρ1s, ρ2s, h będą odpowiednio (akl(s)), ( bij(s)), (cjk).Wtedy macierzą h0 jest (cil0), gdzie

cil0= 1 g

X

s∈G

X

j ,k

bij(s−1)cjkakl(s) =X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

Wyrażenie po prawej stronie jest formą liniową względem cjk i ponieważ w przypadku (1) znika dla dowolnych wartości dla każdego układu cjk, więc mamy

i ,j ,k,l 1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s) = 0.

W przypadku (2) macierze (akl(s)), ( bij(s)) są równe oraz cil0=1nδilP

j ,k

δjkcjk, więc

X

j ,k

1

nδilδjkcjk=X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

i wtedy mamy

i ,j ,k,l

1 g

X

s∈G

aij(s−1)akl(s) =

 1

n, jeśli i = l , j = k

0, w przeciwnym przypadku . ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 4 / 11

(28)

Wersja macierzowa wniosku Niech macierzami ρ1s, ρ2s, h będą odpowiednio (akl(s)), ( bij(s)), (cjk).Wtedy macierzą h0 jest (cil0), gdzie

cil0= 1 g

X

s∈G

X

j ,k

bij(s−1)cjkakl(s) =X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

Wyrażenie po prawej stronie jest formą liniową względem cjk i ponieważ w przypadku (1) znika dla dowolnych wartości dla każdego układu cjk, więc mamy

i ,j ,k,l 1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s) = 0.

W przypadku (2) macierze (akl(s)), ( bij(s)) są równe oraz cil0=1nδilP

j ,k

δjkcjk,

więc

X

j ,k

1

nδilδjkcjk=X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

i wtedy mamy

i ,j ,k,l

1 g

X

s∈G

aij(s−1)akl(s) =

 1

n, jeśli i = l , j = k

0, w przeciwnym przypadku . ♣

(29)

Wersja macierzowa wniosku Niech macierzami ρ1s, ρ2s, h będą odpowiednio (akl(s)), ( bij(s)), (cjk).Wtedy macierzą h0 jest (cil0), gdzie

cil0= 1 g

X

s∈G

X

j ,k

bij(s−1)cjkakl(s) =X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

Wyrażenie po prawej stronie jest formą liniową względem cjk i ponieważ w przypadku (1) znika dla dowolnych wartości dla każdego układu cjk, więc mamy

i ,j ,k,l 1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s) = 0.

W przypadku (2) macierze (akl(s)), ( bij(s)) są równe oraz cil0=1nδilP

j ,k

δjkcjk, więc

X

j ,k

1

nδilδjkcjk=X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

i wtedy mamy

i ,j ,k,l

1 g

X

s∈G

aij(s−1)akl(s) =

 1

n, jeśli i = l , j = k

0, w przeciwnym przypadku . ♣

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 4 / 11

(30)

Wersja macierzowa wniosku Niech macierzami ρ1s, ρ2s, h będą odpowiednio (akl(s)), ( bij(s)), (cjk).Wtedy macierzą h0 jest (cil0), gdzie

cil0= 1 g

X

s∈G

X

j ,k

bij(s−1)cjkakl(s) =X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

Wyrażenie po prawej stronie jest formą liniową względem cjk i ponieważ w przypadku (1) znika dla dowolnych wartości dla każdego układu cjk, więc mamy

i ,j ,k,l 1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s) = 0.

W przypadku (2) macierze (akl(s)), ( bij(s)) są równe oraz cil0=1nδilP

j ,k

δjkcjk, więc

X

j ,k

1

nδilδjkcjk=X

j ,k

1 g

X

s∈G

bij(s−1)akl(s)

! cjk.

i wtedy mamy

(31)

Niech G będzie grupą skończoną. W zbiorze CG określamy odwzorowanie ( · | · ) : CG× CG :−→ C, (ϕ|ψ) := 1

|G | X

s∈G

ϕ(s)ψ(s).

UwagaOdwzorowanie ma następujące własności:

1 Jest półtoraliniowe, tzn.

(aϕ + bψ, σ) = a(ϕ, σ) + b(ψ, σ) (σ, aϕ + bψ) = a(σ, ϕ) + b(σ, ψ).

2 (ϕ|ϕ) jest liczbą rzeczywistą oraz (ϕ|ϕ) > 0 dla ϕ 6= 0.

3 (ϕ|ψ) = (ψ|ϕ).

4 Jeśli ϕ oraz ψ są charakterami, to (ϕ|ψ) :=|G |1 P

s∈G

ϕ(s)ψ(s−1).

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 5 / 11

(32)

Niech G będzie grupą skończoną. W zbiorze CG określamy odwzorowanie ( · | · ) : CG× CG :−→ C, (ϕ|ψ) := 1

|G | X

s∈G

ϕ(s)ψ(s).

UwagaOdwzorowanie ma następujące własności:

1 Jest półtoraliniowe, tzn.

(aϕ + bψ, σ) = a(ϕ, σ) + b(ψ, σ) (σ, aϕ + bψ) = a(σ, ϕ) + b(σ, ψ).

2 (ϕ|ϕ) jest liczbą rzeczywistą oraz (ϕ|ϕ) > 0 dla ϕ 6= 0.

3 (ϕ|ψ) = (ψ|ϕ).

4 Jeśli ϕ oraz ψ są charakterami, to (ϕ|ψ) :=|G |1 P

s∈G

ϕ(s)ψ(s−1).

(33)

Niech G będzie grupą skończoną. W zbiorze CG określamy odwzorowanie ( · | · ) : CG× CG :−→ C, (ϕ|ψ) := 1

|G | X

s∈G

ϕ(s)ψ(s).

UwagaOdwzorowanie ma następujące własności:

1 Jest półtoraliniowe, tzn.

(aϕ + bψ, σ) = a(ϕ, σ) + b(ψ, σ) (σ, aϕ + bψ) = a(σ, ϕ) + b(σ, ψ).

2 (ϕ|ϕ) jest liczbą rzeczywistą oraz (ϕ|ϕ) > 0 dla ϕ 6= 0.

3 (ϕ|ψ) = (ψ|ϕ).

4 Jeśli ϕ oraz ψ są charakterami, to (ϕ|ψ) :=|G |1 P

s∈G

ϕ(s)ψ(s−1).

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 5 / 11

(34)

Niech G będzie grupą skończoną. W zbiorze CG określamy odwzorowanie ( · | · ) : CG× CG :−→ C, (ϕ|ψ) := 1

|G | X

s∈G

ϕ(s)ψ(s).

UwagaOdwzorowanie ma następujące własności:

1 Jest półtoraliniowe, tzn.

(aϕ + bψ, σ) = a(ϕ, σ) + b(ψ, σ) (σ, aϕ + bψ) = a(σ, ϕ) + b(σ, ψ).

2 (ϕ|ϕ) jest liczbą rzeczywistą oraz (ϕ|ϕ) > 0 dla ϕ 6= 0.

3 (ϕ|ψ) = (ψ|ϕ).

4 Jeśli ϕ oraz ψ są charakterami, to (ϕ|ψ) :=|G |1 P

s∈G

ϕ(s)ψ(s−1).

(35)

Niech G będzie grupą skończoną. W zbiorze CG określamy odwzorowanie ( · | · ) : CG× CG :−→ C, (ϕ|ψ) := 1

|G | X

s∈G

ϕ(s)ψ(s).

UwagaOdwzorowanie ma następujące własności:

1 Jest półtoraliniowe, tzn.

(aϕ + bψ, σ) = a(ϕ, σ) + b(ψ, σ) (σ, aϕ + bψ) = a(σ, ϕ) + b(σ, ψ).

2 (ϕ|ϕ) jest liczbą rzeczywistą oraz (ϕ|ϕ) > 0 dla ϕ 6= 0.

3 (ϕ|ψ) = (ψ|ϕ).

4 Jeśli ϕ oraz ψ są charakterami, to (ϕ|ψ) := |G |1 P

s∈G

ϕ(s)ψ(s−1).

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 5 / 11

(36)

Twierdzenie

1 Jeśli χ jest charakterem reprezentacji grupy G , to (χ|χ) = 1, gdy χ jest charakterem nieprzywiedlnym (pokażemy później implikację w drugą stronę).

2 Jeśli χ oraz χ0 są charakterami reprezentacji nieprzywiedlnych nierównoważnych, to (χ|χ0) = 0.

Dowód. Niech ρs = (aij(s)), ρ0s= (bij(s)), χ(s) =P

i

aii(s), χ0(s) =P

j

bjj(s).

Wtedy

(χ|χ0) = 1

|G | X

s∈G

X

i ,j

aii(s)bjj(s−1) =

 1, w pierwszym przypadku 0, w drugim przypadku

(37)

Twierdzenie

1 Jeśli χ jest charakterem reprezentacji grupy G , to (χ|χ) = 1, gdy χ jest charakterem nieprzywiedlnym (pokażemy później implikację w drugą stronę).

2 Jeśli χ oraz χ0 są charakterami reprezentacji nieprzywiedlnych nierównoważnych, to (χ|χ0) = 0.

Dowód. Niech ρs = (aij(s)), ρ0s= (bij(s)), χ(s) =P

i

aii(s), χ0(s) =P

j

bjj(s).

Wtedy

(χ|χ0) = 1

|G | X

s∈G

X

i ,j

aii(s)bjj(s−1) =

 1, w pierwszym przypadku 0, w drugim przypadku

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 6 / 11

(38)

Twierdzenie

1 Jeśli χ jest charakterem reprezentacji grupy G , to (χ|χ) = 1, gdy χ jest charakterem nieprzywiedlnym (pokażemy później implikację w drugą stronę).

2 Jeśli χ oraz χ0 są charakterami reprezentacji nieprzywiedlnych nierównoważnych, to (χ|χ0) = 0.

Dowód. Niech ρs = (aij(s)), ρ0s= (bij(s)), χ(s) =P

i

aii(s), χ0(s) =P

j

bjj(s).

Wtedy

(χ|χ0) = 1

|G | X

s∈G

X

i ,j

aii(s)bjj(s−1) =

 1, w pierwszym przypadku 0, w drugim przypadku

(39)

Twierdzenie

1 Jeśli χ jest charakterem reprezentacji grupy G , to (χ|χ) = 1, gdy χ jest charakterem nieprzywiedlnym (pokażemy później implikację w drugą stronę).

2 Jeśli χ oraz χ0 są charakterami reprezentacji nieprzywiedlnych nierównoważnych, to (χ|χ0) = 0.

Dowód. Niech ρs = (aij(s)), ρ0s= (bij(s)), χ(s) =P

i

aii(s), χ0(s) =P

j

bjj(s).

Wtedy

(χ|χ0) = 1

|G | X

s∈G

X

i ,j

aii(s)bjj(s−1) =

 1, w pierwszym przypadku 0, w drugim przypadku

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 6 / 11

(40)

Twierdzenie

1 Jeśli χ jest charakterem reprezentacji grupy G , to (χ|χ) = 1, gdy χ jest charakterem nieprzywiedlnym (pokażemy później implikację w drugą stronę).

2 Jeśli χ oraz χ0 są charakterami reprezentacji nieprzywiedlnych nierównoważnych, to (χ|χ0) = 0.

Dowód. Niech ρs = (aij(s)), ρ0s= (bij(s)), χ(s) =P

i

aii(s), χ0(s) =P

j

bjj(s).

Wtedy

(χ|χ0) = 1

|G | X

s∈G

X

i ,j

aii(s)bjj(s−1) =

 1, w pierwszym przypadku 0, w drugim przypadku

(41)

Twierdzenie

1 Jeśli χ jest charakterem reprezentacji grupy G , to (χ|χ) = 1, gdy χ jest charakterem nieprzywiedlnym (pokażemy później implikację w drugą stronę).

2 Jeśli χ oraz χ0 są charakterami reprezentacji nieprzywiedlnych nierównoważnych, to (χ|χ0) = 0.

Dowód. Niech ρs = (aij(s)), ρ0s= (bij(s)), χ(s) =P

i

aii(s), χ0(s) =P

j

bjj(s).

Wtedy

(χ|χ0) = 1

|G | X

s∈G

X

i ,j

aii(s)bjj(s−1) =

 1, w pierwszym przypadku 0, w drugim przypadku

Andrzej Sładek (Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach)Wybrane metody algebraiczne Wykład 4 - reprezentacje liniowe grup (c.d.) 6 / 11

Cytaty

Powiązane dokumenty

τ k oraz że iloczyn dwóch permutacji jednakowej parzystości jest permutacją parzystą, zaś iloczyn dwóch permutacji różnych parzystości jest permutacją nieparzystą.. Jego

Wówczas G jest abelowa wtedy i tylko wtedy, gdy G jest sumą prostą nieskończonych grup

Wcześniej dowiedzieliśmy się (zestaw 1, zad. Wyznacz wszystkie nieprzywiedlne reprezentacje oraz ich charaktery grupy kwaternionów Quat... 8. Dla n = 4 dokonaj rozkładu

Czy jest ona charakterem jakiejś reprezentacji tej

sprawdzić, że podane odwzorowanie jest działaniem grupy G na zbiorze X; wyznaczyć orbity, stabilizatory i zbiory elementów stałych; zastosować lemat Burnside’a;.. sprawdzić,

Każda reprezentacja nieprzywiedlna grupy G jest równoważna podreprezentacji reprezentacji regularnej tej grupy z krotnością równą swojemu

Niech V, W będą afinicznymi

Niech Y, Z będą afinicznymi