WYDZIA£ NAUK POLITYCZNYCH I DZIENNIKARSTWA
UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA
ROCZNIK INTEGRACJI
EUROPEJSKIEJ
NR 5/2011
POZNAÑ
ISSN 1899-6256
RADA REDAKCYJNA
Przewodnicz¹cy: Tadeusz Wallas
Cz³onkowie: W³adys³aw Bartoszewski, Erhard Crome, Erhard Cziomer, Jochen Franzke, Heinz Kleger, Lutz Kleinwächter, Raimund Krämer, Roman KuŸniar, Andrzej Mania, Aleksander Szewczuk, Konstanty A. Wojtaszczyk Redaktorzy tematyczni: Zdzis³aw Najder (prawo, polityka wewnêtrzna);
Zdzis³aw W. Puœlecki (gospodarka);
Jadwiga Kiwerska (polityka zagraniczna, bezpieczeñstwo, obrona);
Andrzej Sakson (spo³eczeñstwo); Anna Wolff-Powêska (kultura) KOLEGIUM REDAKCYJNE
Redaktor naczelny:Bogdan Koszel
Cz³onkowie: Adam Barabasz, Zbigniew Czachór, Rados³aw Fiedler, Marcin Piechocki, Sebastian Wojciechowski
Sekretarz redakcji: Beata Przybylska-Maszer
Redaktorzy jêzykowi: Agnieszka Mielczarek (polski) Thomas Mehlhausen (niemiecki) Malcolm Czopinski (angielski) Oleg Mikhailew (rosyjski) Redaktor statystyczny: Boles³aw Suchocki
Adres redakcji: Wydzia³ Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im Adama Mickiewicza,
ul. Umultowska 89A, 61-614 Poznañ, tel./fax 61 829 21 06; 61 829 22 08 e-mail: beata.przybylska-maszner@amu.edu.pl
strona internetowa: www.rie.amu.edu.pl
Redakcja nie zwraca materia³ów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo skracania i adiu- stacji tekstów. Autorzy wyra¿aj¹ zgodê na umieszczenie materia³ów w bazie AMUR oraz oœwiad- czaj¹, ¿e akceptuj¹ regulacje dotycz¹ce „ghostwriting” i „guest authorship”. Wymogi techniczne dotycz¹ce nadsy³anych materia³ów: http://www.wnpid.amu.edu.pl/rie-dla-autorow.htm Wersja pierwotna czasopisma jest papierowa.
Opis procedury recenzji artyku³ów oraz lista recenzentów w roku 2010 i 2011 s¹ dostêpne na stronie internetowej Rocznika. Recenzenci wspó³pracuj¹cy w roku 2010.
Wydawca: Wydzia³ Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89A, 61-614 Poznañ, http://www.wnpid.amu.edu.pl/
ISSN 1899-6256
Sk³ad komputerowy – „MRS”, 60-408 Poznañ, ul. P. Zo³otowa 23, tel. 061 843 09 39 Druk i oprawa – Zak³ad Graficzny UAM – 61-712 Poznañ, ul. H. Wieniawskiego 1
Spis treœci
ROZPRAWY I ARTYKU£Y HEINZ KLEGER
Über das erfolgreiche Scheitern einer europäischen Verfassung . . . 7 THOMAS MEHLHAUSEN
Die Osterweiterung der Europäischen Union. Die anomischen Konsequenzen
der deutschen Wiedervereinigung . . . 21 ERHARD CZIOMER
Od œwiatowego kryzysu finansowego do kryzysu strefy euro: implikacje
wewn¹trzpolityczne dla Niemiec w latach 2008–2011 . . . 33 TIMM BEICHELT, JAROS£AW JAÑCZAK
Studia europejskie jako element internacjonalizacji szkolnictwa wy¿szego
w Unii Europejskiej . . . 51 JEROEN VAN DEN BOSCH
Troubles in the heart of the EU – Political crisis in Belgium . . . 63 THOMAS HICKMANN, JULKA JANTZ
Die richtungweisende Führungsrolle der Europäischen Union in der internationalen Klimapolitik . . . 75 YULIANA PALAGNYUK
European Neighborhood Policy as a Cooperation Instrument between Ukraine
and the EU . . . 91 DMYTRO VOLODIN
How to legitimate the European Union and the integration process:
EU governance approach . . . 97 BOGDAN KOSZEL
Niemcy wobec kryzysu finansowego strefy euro pañstw Unii Europejskiej . . . 111 MICHA£ M. KOSMAN
G³ówne przestrzenie wspó³pracy Unii Europejskiej z Rosj¹ od schy³ku XX wieku.
Perspektywa niemiecka . . . 131 MIKO£AJ J. TOMASZYK
Unia Europejska w dwa lata od wejœcia w ¿ycie Traktatu z Lizbony . . . 157 PATRYCJA KOZUB
Parlament Europejski wobec reformy systemu instytucjonalnego w trakcie obrad
Konwentu w sprawie przysz³oœci Europy . . . 175 JOANNA CIESIELSKA-KLIKOWSKA
Rumunia i Bu³garia na drodze do Unii Europejskiej (1990–2007) – perspektywa
Niemiec i Francji . . . 211 STANIS£AW KONOPACKI
Uwarunkowania i priorytety prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej
w 2011 roku . . . 235 JUSTYNA ZAJ¥C
Unia Europejska wobec idei pañstwa palestyñskiego . . . 249 PAULINA OLECHOWSKA
Ziemie Zachodnie a proces akcesji Polski do Unii Europejskiej. Analiza prasy
regionalnej w latach 2002–2004 . . . 263
Nr 5
ROCZNIK INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ2011
MATERIA£Y – PRZEGL¥DY – KOMENTARZE ALEKSANDRA GUZOWSKA
Mechanizmy Finansowe 2004–2009 – pozaunijne Ÿród³a wsparcia rozwoju
ekonomicznego i spo³ecznego Polski . . . 289 BARBARA CURY£O
Byæ albo nie byæ w Europie – dylematy integracyjne Wielkiej Brytanii . . . 309 ADAM BARABASZ
Realizacja Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji w Radzie
Unii Europejskiej . . . 325 ADAM KIRPSZA
Formalnie s³aby, nieformalnie silny. Pozycja Parlamentu Europejskiego w procedurze konsultacji na przyk³adzie procesu uchwalania rozporz¹dzenia
ustanawiaj¹cego zasady dobrowolnej modulacji p³atnoœci bezpoœrednich . . . 335 SWIET£ANA SYDUN
Partnerstwo Wschodnie – szansa dla europejskiej integracji pañstw poradzieckich . . . 357 KSENIA KAKAREKO
Unia Europejska w d¹¿eniu do przestrzegania praw cz³owieka na Bia³orusi . . . 371 WOJCIECH KOTOWICZ
Obwód Kaliningradzki FR w stosunkach unijno-rosyjskich . . . 385 PRZEMYS£AW OSIEWICZ
Integracja europejska w polityce zagranicznej Turcji za rz¹dów
Partii Sprawiedliwoœci i Rozwoju (AKP) . . . 405 PAWE£ MALENDOWICZ
Myœl polityczna i struktury organizacyjne ruchu anarchistycznego w pañstwach
Unii Europejskiej w dobie przemian globalizacyjnych . . . 419 PAWE£ KO£EK
Unia Beneluksu – nowa ods³ona starej wspó³pracy . . . 439 DOKUMENTY UNIJNE
Dok. 1. Przemówienie premiera Donalda Tuska w Parlamencie Europejskim 6 lipca 2011 r.
na inauguracjê polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej . . . 453 Dok. 2. Priorytety polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 1.07.2011–31.12.2011
(fragmenty) . . . 458 Dok. 3. Nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej (11 marca 2011 r.). Oœwiadczenie . . 466 Dok. 4. Konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej (24–25 marca 2011 r.) . . . 470 Dok. 5. Konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej 23–24 czerwca 2011 r. . . 493
OCENY I OMÓWIENIA
Bogus³aw Jagusiak, Zwi¹zki zawodowe w systemie politycznym Unii Europejskiej
(Bogdan KOSZEL) . . . 503 Luuk van Middelaar, Przejœcie do Europy. Historia pewnego pocz¹tku (Aleksandra KRUK) . . 504 Priorytety prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, pod red. Zbigniewa Czachóra
i Tomasza R. Szymczyñskiego (Anna WESO£OWSKA-MACIEJEWSKA) . . . 506 Aleksandra Moroska, Prawicowy populizm a eurosceptycyzm (na przyk³adzie Listy Pima
Fortuyna w Holandii i Ligi Polskich Rodzin w Polsce) (Marta ZOBENIAK) . . . . . 509 Europejskie innowacje. Teoria i praktyka, red. Jerzy Babiak, Tadeusz Baczko
(Adam JASKULSKI) . . . 510 Unia Europejska w stosunkach miêdzynarodowych, red. Marek Rewizorski (Marek GÓRKA) . . 512 Autorzy tekstów . . . 517
4
Spis treœciRIE 4’10
Table of Content
ESSAYS AND PAPERS HEINZ KLEGER
O pozytywnych skutkach upadku Konstytucji Euopejskiej . . . 7 THOMAS MEHLHAUSEN
Wschodnie poszerzenie Unii Europejskiej. Anomiczne konsekwencje
zjednoczenia Niemiec . . . 21 ERHARD CZIOMER
From the global financial crunch to the crisis in the Eurozone: internal political
implications for Germany from 2008 to 2011 . . . 33 TIMM BEICHELT, JAROS£AW JAÑCZAK
European studies as an element of internationalization of tertiary education
in the European Union . . . 51 JEROEN VAN DEN BOSCH
Troubles in the heart of the EU – Political crisis in Belgium . . . 63 THOMAS HICKMANN, JULKA JANTZ
Ukierunkowana rola przywódcza Unii Europejskiej w miêdzynarodowej
polityce klimatycznej . . . 75 YULIANA PALAGNYUK
European Neighborhood Policy as a Cooperation Instrument between Ukraine
and the EU . . . 91 DMYTRO VOLODIN
How to legitimate the European Union and the integration process:
EU governance approach . . . 97 BOGDAN KOSZEL
Germany and the crisis of the Eurozone states of the European Union . . . 111 MICHA£ M. KOSMAN
The main realms of cooperation between the European Union and Russia
from late 20thcentury. A German outlook . . . 131 MIKO£AJ J. TOMASZYK
The European Union two years after the implementation of the Lisbon Treaty . . . . 157 PATRYCJA KOZUB
The European Parliament’s attitude towards reform of the institutional system
during the Convention on the Future of Europe . . . 175 JOANNA CIESIELSKA-KLIKOWSKA
Romania and Bulgaria on their path towards the European Union (1990–2007)
from the point of view of Germany and France . . . 211 STANIS£AW KONOPACKI
The determinants and priorities of the Polish presidency in the Council
of the European Union in 2011 . . . 235 JUSTYNA ZAJ¥C
The European Union’s attitude to the idea of a Palestinian state . . . 249 PAULINA OLECHOWSKA
Western Lands and the accession of Poland to the European Union. The analysis
of regional press in 2002–2004 . . . 263
No. 5
THE YEARBOOK OF EUROPEAN INTEGRATION2011
MATERIALS – REVIEWS – CRITIQUES ALEKSANDRA GUZOWSKA
Financial Mechanisms 2004–2009? Non-EU sources of support for Poland’s
economic and social development . . . 289 BARBARA CURY£O
„To be or not to be” in Europe – Great Britain’s integration dilemmas . . . 309 ADAM BARABASZ
The implementation of the cultural program of the Polish presidency
in the Council of the European Union . . . 325 ADAM KIRPSZA
Formally weak, informally strong. The position of the European Parliament in the consulting procedure, based on the example of the process of passing the resolution
establishing the principles for voluntary modulation of direct payments . . . 335 SWIET£ANA SYDUN
Eastern Partnership – A chance for European integration of post-soviet states . . . . 357 KSENIA KAKAREKO
European Union endeavors for human rights to be respected in Belarus . . . 371 WOJCIECH KOTOWICZ
The Kaliningrad Oblast of the Russian Federation in EU-Russian relations . . . 385 PRZEMYS£AW OSIEWICZ
European integration in Turkey’s foreign policy during the time of the Justice
and Development Party’s (AKP) rule . . . 405 PAWE£ MALENDOWICZ
The anarchist movement’s political thought and organizational structures
in European Union states at the time of globalization transformations . . . 419 PAWE£ KO£EK
The Benelux Union – a new version of the old cooperation . . . 439 EU DOCUMENTS
Doc. 1. A speech by Prime Minister of Poland Donald Tusk to inaugurate the Polish
presidency in the EU Council delivered in the European Parliament on July 6, 2011 . . 453 Doc. 2. The priorities of Polish presidency in the Council of the European Union
July 1, 2011–December 31, 2011 . . . 458 Doc. 3. Extraordinary meeting of the European Council on March 11, 2011. A statement . . . 466 Doc. 4. Conclusions from the meeting of the European Council (March 24–25, 2011) . . . 470 Doc. 5. Conclusions from the meeting of the European Council (June 23–24, 2011) . . . . 493
ASSESSMENTS AND DISCUSSIONS
Bogus³aw Jagusiak, Trade unions in European Union political system (Bogdan KOSZEL) . . . 503 Luuk van Middelaar, A passage to Europe. A story of a certain beginning (Aleksandra KRUK) . . 504 Priorities of the Polish presidency of the Council of the European Union, collective work
edited by Zbigniew Czachór and Tomasza R. Szymczyñskiego
(Anna WESO£OWSKA-MACIEJEWSKA) . . . 506 Aleksandra Moroska, Right-wing populism versus Europscepticism (on the example of Pim
Fortuyn List (LPF) in the Netherlands and the League of Polish Families (LPR)
in Poland) (Marta ZOBENIAK) . . . . 509 European innovations. Theory and practice, eds. Jerzy Babiak, Tadeusz Baczko
(Adam JASKULSKI) . . . 510 The European Union in international relations, collective work edited by Marek Rewizorski
(Marek GÓRKA) . . . 512 Autorzy tekstów . . . 517
