Źródło:

(1)

Pandemia

(2)

(3)

(4)

Źródło: https://coronavirus.jhu.edu/map.html

(5)

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus (dyrektor generalny):

1. Od pierwszego przypadku zakażenia do pierwszych 100 tysięcy minęło 67 dni.

2. By osiągnąć kolejne 100 tysięcy potrzeba było 11 dni.

3. By osiągnąć wynik 300 tysięcy zakażonych starczyły następne cztery

dni

(6)

Źródło: Biqdata.pl, na podstawie danych Ministerstwa Zdrowia

(7)

Źródło: Biqdata.pl, na podstawie danych Ministerstwa Zdrowia

(8)

(9)

• https://koronawirus-w-polsce.pl/

(10)

(11)

Źródło: https://www.visualcapitalist.com/history-of-pandemics- deadliest/

(12)

Źródło: https://www.visualcapitalist.com/history-of-pandemics- deadliest/

(13)

Źródło: McKinsey&Company, COVID-19: Implications for business,

https://www.mckinsey.com/business-functions/risk/our-insights/covid-19-implications-for-business

(14)

(15)

Dwa scenariusze:

• Delayed recovery (opóźniona poprawa, wyzdrowienia)

• Prolonged contraction (przedłużone cofanie się)

(16)

Delayed recovery:

• wzrost zachorowań do połowy kwietnia w Europie i Ameryce

• Afryka, Oceania – łagodny przebieg

• Azja – przeszła „pik”

• Wirus jest sezonowy

Narzędzia zwalczania epidemii:

Dystansowanie społeczne Władze centralne:

• Kwarantanna

• Duża liczba testów Pracodawcy:

• Ograniczenie podróży służbowych

• Praca zdalna

• Postojowe

(17)

Konsekwencje dla gospodarki:

II kwartał 2020:

• Spowolnienie konsumpcji i liczby zawieranych kontraktów

• Recesja w produkcji III kwartał 2020:

• Recesja

• Nadal zmniejszona konsumpcja

• Straty przedsiębiorców

• Znaczny wzrost bezrobocia

Wyczerpanie się możliwości wspierania „ozdrowienia” gospodarki poprzez politykę monetarną.

Wsparcie poprzez politykę fiskalną.

Wychodzenie z recesji: koniec IV kwartału 2020

(18)

Prolonged contraction:

• „pik” zachorowań w Europie i Azji w maju

• Wirus nie wykazuje sezonowości

• Kraje, którym udało się opanować epidemię muszą wprowadzać

restrykcje ze względu na

„przywlekanie” choroby z innych krajów

Narzędzia zwalczania epidemii:

Dystansowanie społeczne

(opóźnione i o niskiej skuteczności) Władze centralne:

• Kwarantanna

• Niewystarczająca liczba testów Pracodawcy:

• Ograniczenie podróży służbowych

• Praca zdalna

(19)

Prolonged contraction:

• Zmniejszony popyt przez dłuższy okres, konsumenci ograniczają wydatki

• Bankructwa przedsiębiorstw już w 2020

• Znaczna liczba zwolnień

• Feeedback loop

• Kryzys bankowy na pełną skalę jest unikany z powodu silnej kapitalizacji banków i obecnie obowiązującego nadzoru makroostrożnościowego

• Reakcje polityki fiskalnej i polityki pieniężnej okazują się niewystarczające, aby przełamać spiralę spadkową.

• Globalny wpływ gospodarczy jest poważny i zbliża się do światowego kryzysu finansowego z lat 2008–2009

• PKB znacznie spada w większości głównych gospodarek w 2020 r.

• Ożywienie rozpoczyna się dopiero w drugim kwartale 2021 r.

(20)

(21)

Pakiety pomocowe:

• Rząd Arabii Saudyjskiej zasili gospodarkę swego kraju sumą 31,93 mld USD

• Finlandia – 15 mld euro.

• Szwecja kolejny już pakiet antykryzysowy, wart 32,6 mld USD

• Pakiet ratunkowy dla gospodarki USA ma opiewać na 1,8 mld dolarów

• Szwajcaria – 32 mld Franków

• Niemcy – 750 mld euro

• Polska – 212 mld zł (46 mld euro)

(22)

Pakiet ratunkowy dla amerykańskiej gospodarki:

• Dotyczyć ma gospodarstw domowych, małych przedsiębiorstw oraz przemysłu

• Darmowe testy na COVID-19,

• 10-dniowy urlop chorobowy dla niektórych zatrudnionych zarażonych

• Czek na 250 USD

(23)

Finlandia:

• Działania osłonowe dla podmiotów gospodarczych:

• Gwarancje pożyczkowe,

• Nie będzie bezpośrednich dopłat dla firm

• aktywny udział banku centralnego w zakupach dłużnych papierów

komercyjnych

(24)

Szwajcaria:

• Przedsiębiorstwa szczególnie dotknięte skutkami pandemii będą

mogły otrzymać kredyty stanowiące maksymalnie równowartość 10 % ich obrotów i nieprzekraczające 500 tys. franków.

• Rząd spodziewa się, że pożyczki te trafią do ponad 90% firm

(25)

Szwecja:

• Bank centralny Szwecji zdecydował o przekazaniu komercyjnym bankom 500 mld koron (45 mld euro) bezpłatnej pożyczki na kredyty dla firm

• Aby pomóc małym firmom, rząd zasili kwotą 3 mld koron (272 mln euro) należącą do skarbu państwa spółkę Almi

• agencja Svensk Exportkredit otrzyma 200 mld koron (18 mld euro) na

kredyty dla eksporterów, a instytucja ubezpieczeniowa EKN 500 mld koron (45 mld euro) na udzielanie takim podmiotom gwarancji pożyczek

• pakiet kryzysowy o wartości ponad 300 mld koron (27 mld euro). W ramach pakietu budżet państwa przez najbliższe dwa miesiące pokrywać będzie

koszty pensji pracowników, przebywających na zwolnieniach chorobowych

• Rząd dopłaci także do wynagrodzeń w przypadku skrócenia czasu pracy.

Dzięki temu zatrudnieni, których etat zostanie zmniejszony do 40%, będą mogli zachować 90% dochodów.

(26)

Niemcy:

• Specjalna linia kredytowa dla firm ma opiewać na sumę 100 mld euro

• Mikroprzedsiębiorstwa i samozatrudnieni będą mogli wnioskować o dotacje w wysokości do 15 tys. euro (łącznie 50 mld euro)

• wstrzymaniu możliwości wypowiedzenia najmu osobom, które z powodu kryzysu spowodowanego przez pandemię COVID-19 nie będą w stanie opłacić czynszu

• najbiedniejszym rodzinom ma zostać ułatwione wnioskowanie o dodatkowe zasiłki dla dzieci

• Ułatwienia mają objąć także program pracy skróconej, w ramach którego budżet państwa pokrywa czasowo do 60% kosztów pracownika,

zapobiegając jego zwolnieniu.

• pomoc w wysokości 3 mld euro dla niemieckich szpitali.

(27)

Polska:

• firmy, które mimo spadku obrotów nie ograniczą zatrudnienia, będą

mogły otrzymać dofinansowanie kosztów pracy do 40% wysokości

średniego wynagrodzenia

(28)

Działania NBP:

• Zapewnienie płynności finansowej bankom komercyjnym

• Stabilizacja sytuacji (znaczne zaburzenia na rynku obligacji szczególnie długoterminowych)

• Skup obligacji skarbowych z rynku wtórego, aby zapewnić fundusze bankom komercyjnym

• Operacje repo (repurchase agreement) (luzowanie ilościowe)

• TLTRO (Targeted longer-term refinancing operations) – program finasowania banków komercyjnych poprzez udzielanie im

preferencyjnych długoterminowych pożyczek, ale pod warunkiem

przeznaczenia ich na kredyty dla podmiotów gospodarczych

(29)

Już przeprowadzone:

• Operacje repo (warunkowy zakup, porozumienie odkupu) – zakup papieru wartościowego i zobowiązanie do jego sprzedaży w określonym czasie

• Cel: regulacja płynności sektora bankowego

• Instytucja stosująca: NBP, który skupuje papiery wartościowe od banków komercyjnych, które zobowiązują się do ich wykupienia w ustalonym

terminie i za uzgodnioną kwotę

• w poniedziałek: 7,3 mld zł – krótkoterminowa (4 dniowa) pożyczka pod zastaw obligacji skarbowych oraz innych aktywów w zł.

• Bezprecedensowe w historii polskiej polityki monetarnej

• Obniżenie stopy procentowej – Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe o 0,5 pkt. proc. po raz pierwszy od 5 lat

• Obniżenie stopy rezerwy obowiązkowej

(30)

Stopy procentowe

• Stopa referencyjna 0,1% w skali rocznej;

• Stopa lombardowa 0,50% w skali rocznej;

• Stopa depozytowa 0,00% w skali rocznej;

• Stopa redyskonta weksli 0,11% w skali rocznej;

• Stopa dyskontowa weksli 0,12% w skali rocznej.

(31)

(32)

Problem:

• Nie koszt pieniądza!

• Płynność finansowa podmiotów gospodarczych

• Podaż (globalny łańcuch wartości dodanej). Fragmentaryzacja

wcześniej zintegrowanej działalności produkcyjnej na geograficznie

rozproszone bloki produkcyjne.

(33)

Sektor publiczny:

• Przy obniżce konsumpcji i inwestycji musi przejąć rolę kreatora popytu (strategia Johna Maynarda Keynesa)

• Impuls fiskalny – zwiększenie wydatków budżetowych

(34)

PKB Polska:

• Według prognozy banku Morgan Stanley PKB ma w Polsce spaść o 3,6% (a pesymistyczny wariant 5,6%)

• Według Fitch wzrost PKB o 1,8% (wcześniej prognozowany 3,3%)

(35)