Z3SSEB
■
j Sprawozdanie
H
s Dyrekcji
s Spółki Przemysł. -Handlowej „ Kresy"
■
n Spółdzielni z ograniczoną odpowiedzialnością
m
w Cieszynie
z czynności za czas od 1. styczni a do31. grudnia 1920
Cieszyn
Spółka Przemysłowo-Handlowa „Kresy"
1921.
l- O f t) K M
Sprawozdanie
Dyrekcji
Spółki Przemysł.-Handlowej „Kresy"
Spółdzielni z ograniczoną odpowiedzialnością
w Cieszynie
z czynności za czas od 1. stycznia do 31. grudnia 1920
Cieszyn
Spółka Przemysłowo**Handlowa „Kresy"
1921.
Drukarnia Henryka Now aka w Cieszynie.
ZAPROSZENIE
NA
WALNE ZGROMADZENIE
Spółki Przemysłowo-Handlowej „Kresy
Spółdzielni z ogranicz, odpowiedzialnościąw
Cieszynie
które odbędzie się
w sobotę dnia 11. czerwca 1921 o godzinie 2g.iej po południu w sa li „Domu Narodowego" I. piętro
PORZĄDEK OBRAD:
1. Zagajenie i przyjęcie protokołu z ostatniego Walnego Zgromadzenia
2. Sprawozdanie Dyrekcji z czynności za rok 19 2 0
3. Sprawozdanie Rady Nadzorczej i komisji Rewizyjnej
4. Zatwierdzenie rachunków i bilansu za rok 1 9 2 0 i udzielenie Dyrekcji i Radzie Nadzorczej absolutorjum
5. Rozdział zysków
6. Sprawozdanie z Rewizji przez Rewizo
rów Związku
7. Wybór uzupełniający Rady Nadzorczej
9. Wnioski
x a Radę N adzorczą:
Jan lieczko m. p. Ludwik Skrzypek m. p.
prezes. sekretarz.
1 . .
r f y - Ą ,' ‘ v.
' ■• . . •, i .
1.
Kok sprawozdawczy był dla instytucji naszej rokiem przełomowym. Z małego sklepu, mieszczącego się przy ul. Głębo
kiej 54. rozw inął się Konsum Nauczyciel
ski w drugim roku swego istnienia na wiel
ką instytucję handlową, skład ającą się z następujących sześciu działów : hurtowni, działu tekstylnego, działu szkolnego, d zia
łu korzennego, filji po stronie czeskiej o- raz filji w Skoczowie. Rozwój ten pocią
gnął również za sobą inozbudowę wewnę
trzną instytucji. Z początkiem roku sp ra
wozdawczego obsługa sklepu sk ład ała się z dwóch sił, pod koniec natom iast z 38 sił, oprócz członków Dyrekcji, z których p. Paw eł L azar od 1. m arca 1920. a p.
M ichał Cieślar od 1. listopada 1920. p ra cowali w yłącznie w Konsumie N auczyciel
skim. Inni członkowie Dyrekcji a zw łasz
cza p. prof. Andrzej Kożdoń, generalny buchalter, p. Rabin Jerzy, nauczyciel w y
działowy i p. Paw eł Bocek, prof. gimnaz
jalny pełnili obowiązki w chwilach w ol
nych od pracy zawodowej.
O
i i .
Od początku istnienia Jyonsumu p o staw iła sobie Dyrekcja za najw ażniejsze za
danie naszej kooperatyw y:
1. Dostarczanie członkom towarów po .cenach przystępnych,
2. stworzenie specjalnego działu szkol
nego, któryby zaopatryw ał szkoły nasze w najniezbędniejsze przybory szkolne,
3. założenie wytwórni środków, nau
kowych.
Ceł ten został w roku sprawozdawczym w znacznej części osiągniętym,. Z 'ko ń cem roku 1920 utworzono osobny dział szkol
ny pod kierownictwem prof. sem. naucz, p. Tadeusza GolachowskiegO. Początkowo dział ten obejmował m aterjały piśm ienne i częściowo druki szkolne. Dział środków naukowych, dostarczał map, globusów, o brązów poglądowych w zakresie ograni
czonym. Obecnie dział szkolny dąży do zupełnego zaspokojenia wszystkich po trzeb szkolnych i biurowych szkół w szy
stkich stopni. W tym celu założono księ
garnię hurtowną i sortym entową, dział w łasnych wydawnictw książkowych i g ra ficznych, dział druków szkolnych i buchai- teryjnych. Wytężoną, pracą i solidną or
ganizacją w ew nętrzną pragnie dział ten do
starczyć członkom wszystkich artykułów wchodzących w zakres szkolnictwa po ce
nach możliwie najniższych. Z końcem roku
6
sprawozdawczego uchw aliła Dyrekcja po długich n aradach zakupić fabrykę zegarów Frankdgo za kwotę 13,000.000 Mp. W fa
bryce tej można wyrabiać również i środ
ki naukowe. Przeprowadzenie tej sprawy nastąpiło dopiero w roku 1921.
Ili.
Założenie sklepów detajłicznych obu
dziło obawę konkurencji u niektórych kup
ców, stąd niechęć w znacznej części kup
ców do instytucji naszej. Niechęć ta obja
w iała się przez w ysyłanie deputacji do władz ze skargami na „uprzyw ilejowanie”
Konsumu etc., wreszcie w zjadliwych no
tatkach w niektórych gazetach niemieckich.
Trudno, jesteśm y na własnej ziemi i ci, którzy dotąd uważali handel za swój w y
łączny monopol, muszą, sic pogodzić z faktem, że będzie coraz więcej nowych przed siębi i >rs fw poI ski oh.
IV.
Konsuin Nauczycielski starał się przyjść z pom ocą członkom swoim, dzia
twie szkolnej oraz instytucjom polskim.
W ydatek na ten cel w ynosił 182.554*93 Mp. a więc praw ie tyle, ile wynosiły u- działy członków .' W roku 1921 wydatki n a ten cel wzmogą, się znacznie z powodu wielkich ofiar na plebiscyt górnośląski, o- raz na wdowy i sieroty po nauczycielach.
V.
Konsum liczył z początkiem roku sprawozdawczego 305 członków, zaś z koń-
•oem roku 1920. -634 członków, w. tern na
uczycieli szkół powszechnych i w ydziało
wych 60 o/o, profesorów szkół średnich i zawodowych 6°/o, urzędników różnych ka- tefgoiji 13o/o, członków innych zawodów 21 o/o. Dowodem popularności Konsurnu jest fakt, że zgłaszały się na członków Zw ią
zki urzędnicze i nauczycielskie niemieckie z Cieszyna i Bielska. Związki te przyjęto w charakterze jednego członka na pojedyn
czy Związek.
VI.
Z powodu fatalnego pom ieszczenia sklepu z początkiem roku 1920. oraz wskutek niemożliwości w ydostania lokalu zdecydowano się na wybudowanie Domu nauczycielskiego w Cieszynie obok dw or
ca głównego, w którym by się m ieściły sklepy, biura oraz m ieszkania pryw atne.
Zakupiono parcelę od gm iny o 'powierzchni 60 a 14 m 2 obok dworca w Cieszynie.
W skutek pociągnięcia granicy wzdłuż Olzy dom ten znalazł się niestety po stronie czeskiej i stracił dla Konsurnu jako in sty tucji handlowej swe pierwotne znaczenie.
Musieliśmy się oglądać za innem pom iesz
czeniem illa sklepów. Zbudowaliśm y m a
gazyn na podwórzu p. D|r. Michejdy, zaku
piliśmy dom przy ul. Głębokiej 44, w któ
rym m ożna było pom ieścić dział bława- tny, prócz tego wynajęliśm y lokal skle
powy przy ul. Głębokiej 45, w którym mieści się sklep korzenny.
8
Aż do w rześnia 1920. sklep Konsurnu m ieścił się przy ul. Głębokiej 54. W paź
dzierniku rozdzielono sklep na pojedyncze działy, przeniesiono dział bław atny do w ła
snego domu przy ul. Głębokiej 14, zaś dział korzenny, który m ieścił się przy ul.
.Tahna u p. Mamicy do wynajętego lokalu przy ul. Głębokiej 45. Dział szkolny po
został do końca roku w dawnym, lokalu.
VII.
Z powodu rozdarcia Cieszyna przez pociągnięcie linji granicznej wzdłuż Olzy założono z końcem lipca 1920. filję na lewym brzegu Olzy przy ul. Fabrycznej dla członków z pod zaboru czeskiego. Nie było jednak pomiesz czenia ani dla buchał - terji ani dla Dyrekcji. Po długich sta ra niach udało się uzyskać pom ieszczenia dla buchalterji przy ul. Głębokiej 24, jedna
kowoż odnośne pokoje są zupełnie ciemne i nieodpowiedne. Dyrekcja natom iast nie m iała na pomieszczenie personalu oraz przyjm owanie stron żadnych kancelarji z wyjątkiem jednego małego pokoiku, w któ
rym przez dzień przyjm owano strony, prace zaś bieżącą m usiano odrabiać nocą.
W obec takich trudności prowadzenie przed
siębiorstw a było rzeczą dosyć ciężką, je
dnakowoż dzięki ofiarnej pracy Dyrekcji, Rady Nadzorczej oraz całelgo personalu zdołano naw et w tych w arunkach popro
wadzić instytucję w kierunku dalszego
rozwoju. Dom nauczycielski po czeskiej stronie kończono dalej, mimo ogromnie nie
korzystnych warunków, chcąc 'go utrzym ać na pomieszczenie instytucji polskich, o ile to wobec, wrogiego stanow iska władz czes
kich da się urzeczywistnić.
VIII.
Największy rozwój instytucji przypa
da pod koniec roku sprawozdawczego w miesiącach październiku, listopadzie i gtru- dniu. Z powodu ogromnie silnego ruchu towarowego w tym .czasie Dyrekcja w i
działa się zmuszoną, zakupić jeden sam o
chód ciężarowy oraz jeden samochód o- sobowy. Rozwój naszej instytucji byt moż
liwy jedynie z powodu silnego poparcia nas przez nasze instytucje iinansowe a pr z edew sz y s tk i em T o w arzy st wo U^zc ęd no - ści i Zaliczek w Cieszynie oraz Bank rolniczy w Cieszynie, za co należy się obu instytucjom szczere podziękowanie.
Mimo, że rozwój instytucji był tak silny, jednakowoż udziały członków nie stały w żadhym stosunku do kapitału o- brotowejgo, ponieważ wynosiły tylko Mp.
189.589. Udziały podwyższono znacz
nie dopiero w ajoku 1921. z okazji zm ia
ny firmy i statutu.
IX.
Dalszy rozwój naszej instytucji m iałby wielkie znaczenie dla naszego narodowego stanu posiadania na Śląsku Cieszyńskim 10
oraz dla ekonomicznej siły i potęgi tej większości członków, która sw ą ofiarną p racą instytucję tę dotąd utrzymywała.
Dopiero wtedy będziemy panam i na własnej ziemi, jeżeli polskie instytucje wezmą ban del i przem ysł w swoje męce. Jest dosyć pracy dla kilku przedsiębiorstw polskich a te, które istnieją,, m ogą się łatw o porozu
m ieć co do wzajemne,gb stosunku, co już częściowo nastąpiło. Rozwój dalszy bę
dzie również zależał dużo od poparcia członków przez zakupywanie towarów oraz skierowanie naszej publiczności do własnej instytucji. W końcu należy podnieść, że dzięki zupełnej harm onji zarówno w R a dzie Nadzorczej jak i w Dyrekcji dało się dużo rzeczy przeprowadzić i wiele tru d ności pokonać, z któremi każda młoda instytucja ma -do walczenia.
W skład Dyrekcji wchodzili p p .:
1. Paweł Lazar, 2. Michał Cieślar, 3. Andrzej Kożdoń, 4. Jerzy Rabin, 5. Paw eł Bo,cek.
W skład Rady Nadzorczej wcho
dzili p p .:
1. Jan Heczko, 2. W ojciech Marek, H. Skrzypek T/udwik, 4. Ofiok Jan,
5. Kubok Jan, 6. Michejda .Jerzy,
■i :-"tv u
7. Michejda Józef, 8. Buchta Jerzy, 9. Dr. Bielak Michał, 10. W ojnar Jan, 11. Obracaj Jan, 12. Kiytgiel Jan, 13. Klijnosz Paweł, 14. Michalski Janusz, 15. Andres Antoni.
Po śmierci ś. p. dyr. M arka został po
wołany w skład Rady Nadzorczej p. prof.
Bógoez Franciszek.
12
I, Ruch członków.
Ilość członków z końcem ro k u 1919
1 305 Ilość członków p rzy ję ty ch w ro
ku 1920 ... 1 336 R u e m . . 1 640 W ciągu roku 1920 w y stą p iło . . . 6 S ta n członków w d niu 81. XII. 1920 634
I
II. Rachunek udziałów.
O k r e ś l e n i e Kwota
I i h Mk. f
S ta n udziałów z dnia 31./2UI. 1919 . . . P rz y p isa n a dyw iden
da za ro k 1919 . . W p ła ty na u d ział
w ro k u 1920 R azem . . U d ziały w ycofane
w zględnie zwrócone S tan u d z iałó w w dniu 31./X II. 1920 . . .
53.344 1.561
70 70
37.341 1.093 194.353
29 19 01 232.787
43.198 49 50
189.538 99 13
lii. RachuneK
L.
V- W i n i e n Mk. f.
1 1. D ochody kasow e ■ • ■ i 56.991.706 76
! 2. W ydatki za to w a r . . . i 205,018.352 83
! 3- K osztu kancelaryjne . . i ' 88.574 94 4. O dsetki, prow izje . . . 1,381.752 92
! 5. W yjazdy, podróże . . . 653.168 —
! 6. P o d a t k i ... 2.505 54 1 7. P e n s j e ... 1,155.356 55 1 8. Czynsz, opał, ośw ietl. . 204.228 05 9. D ary, zapom ogi . . . . 182.554 93
1 ( ' . Różnice w alutow e . . . 2.741.101 44
11. Ubezpieczenia . . 169.570 57
12. Tnne w y d a t k i ... 354.752 34 13. Zw rócone u d ziały . . . 43.198 50 U . W ierzytfln. w E k . Różu. 203,579.926 60 15. W ierzyteln. w fik. Dłużn. 85,702.150 28 16. W y d a tk i za ruchm . . . 3,088.430 33 17. Z w ro ty z Fund. Rezer. 111 90 18. Wyp>. za nieruchom . . . 6.418.736 8t 19. W y d a t. za pap. w art. . . 378.277 20
20. Inne rachunki . . . . 11.839 53
R a z e m . . 568,166.295 5a
IV. RachuneK
! L. [ „ ,
1 „ ■ Z a k u p n o
. P. | Mk. f.
! 1. T ow ar zakupiony . . . . : 2. Z y s k ...
R a z e m . . i '
205,018.352 5,910.681
83
1 53
1
0SI 36
14
O b ro tow y .
L.
P- M a ! Mk. f. '
1 . W ydatki kasow e . . . . | 56,769.718 05 y. U targ i za to w a r . . . . j 176.439.085 09 3. K oszta k ann... 123 _
4. O d s e t k i ... I 139.468 31 o. Z w ro ty koszt. w yj. . . 6.568 75 e. Z w ro ty p e n s j i ... 3.420 7. B óżnice w alu to w e . . . 3,754.296 96 8. U b e z p ie c z e n ie ... 2 986 80 9. In n e dochody ... 213 482 52 10. W płacone u d ziały . . . 232 787 49 11. D ługi w rach. różn. . . . 245,841 286 89 | 12. D ługi w rach. dłużri. . . 82,969.077 60 | 13. Zw r. w yd za ruchin. . . 1.388.309 78 14. Wpł. do Fund. Bez. . . 3.935 70 15. Z w ro ty wpł. At. za nier. . 372.310 85 IB. Z w ro ty z Rb. pap w art. . 17.654 20 IV. I nne r a c h u n k i ... 11. 38 53 |
R a z e m . . 568,166.295 52 |
To w aró w .
L.
P- Z y s k i Mk. f.
l- T ow ar sprzedany . . . . 176,439.085 09
2. T o w ar n a składach . . . 34,489 949 27
R a z e m 210,929.034 36
L5
V . Rachunek*
I I .
i p- S t r a t y | Mk.
i-'
i- i. K oszta kancel... | 88.451 94
I O d s e t k i ... 1,212.284 61 1
! 3. Podróże, w y jaz d y . . . . 646.599 25 i 4' P o d a t k i ... 2.505 54 i I 5. P e n s j e ... 1,151.936 55
1 C z y n s z e ... ■204.218 05
i 7- U b e z p ie c z e n ia ... 166.633 77 8. D ary i zapom ogi . . . . 182.554 93 9. A m ortyzacja nieruch. 10% 604 642 60
10. „ ruchom . 10°/0 170.012 11
11. Możliwe s tra ty na
dłużnik 5 % ... 1,242.185 43 12. Tnne w y d atk i ... 141.269 82 13. C zysty zysk ... 1,080.782 45 R a z e m . . 6,924.087 05
VI. Bi-
|l. j p .
■
S t a n c z y n n y
1 ’ ~ f
Mk. | f.
!
. 1. G otów ka kasow a . . . . 222.203 71 1 2- W ie r z y te ln o ś c i... 23,601.523 30 3. R u c h o m o ś c i ... 1,530.108 94 4. N ie r u c h o m o ś c i... 5.441.783 36 5. P ap ie ry w artościow e . . 360.623 — i 6, T o w ary na składzie . . 34,489.949 27 R a z e m . . 65,646.191 58 /a- Dyrekcje:
Lazar Pameł, dyrektor Cieślar Michał, I I. dyrektor Koidon A., gen. buchalter Rabin Jerzy, sekretarz
Bocek Paweł Za Radę N adzorczą:
Ileczko Jan, prezes, Andres A ntom zastępca, Skrzypek Ludwik, sekretarz, Ojiok Jan, Kubok Jan, Michejda Jerzy, Michejda Józef, Wojnar Jan, Obracaj Jan,
Krygiel Jan, Bogacz Franciszek.
zysków i strat.
L.
P. Z y s k i Mk. f.
1 . Z ysk n a to w arze . . . . 5,910.681 53 2. Różnice w alutow e . . . 1,013.195 52 3. N adw yżka kasow a . . . 210
R a z e m . . (» ocm n07O jO i 05 l a n S.
L.
P- S t a n b i e r n y Mk. f.
1 . U d z i a ł y ... 189.588 99 2. D ł u g i ... 64,371.996 34 3. F u n d u sz rezer. . . . . . 3.823 80 4, C zysty z y sk ... 1,080.782 45
R a z e m . . 65,646. ] 91 58
Komisja Rewizyjna:
Jan Heczko >n, p. Jan Kubok m .p.
Jerzy Obracaj m .p.
