Jerzy Jakubowski
Z problematyki rozstrzygania sporów
wynikających z handlu między
krajami członkowskimi RWPG
Palestra 10/11(107), 14-18
14 J e r z y J a k u b o w s k i N r 11 (107)
Przy podejmowaniu przez rady adwokackie uchwały o przyznaniu
pomocy finansowej na opłacenie wkładów należy również pamiętać
o obowiązujących przepisach dotyczących przyjmowania na członków
spółdzielni i przydzielaniu mieszkań.
Zwrócić jeszcze należy uwagę na to, że uchwała z dnia 6 października
1966 roku ma na celu ułatwienie adwokatowi uzyskania lokalu spół
dzielczego przez pokrycie części wkładu do spółdzielni. Nie jest więc
możliwe udzielenie pomocy adwokatowi, który już dawno wkład uiścił,
a wniosek o pożyczkę lub o dotację uzasadnia koniecznością dokona-
' nia reszty wpłaty za mieszkanie łub spłacenia pożyczki zaciągniętej na
ten cel.
Właściwą do rozpoznania wniosku i podjęcia uchwały o udzieleniu po
życzki lub dotacji jest rada adwokacka siedziby adwokata. Adwokatowi,
który stara się o mieszkanie w spółdzielni przy przenoszeniu siedziby do
innej izby, pomocy udziela ta rada adwokacka, na której teren następuje
przeniesienie.
Przy rozdzielaniu dotacji dla poszczególnych izb Prezydium Naczelnej
Rady Adwokackiej pozostawiło pewną kwotę do własnej dyspozycji na:
a) pomoc w uzyskiwaniu lokalu dla adwokata przenoszonego uchwałą
Naczelnej Rady Adwokackiej w trybie art. 74 ust. 3 ustawy o us
troju adwokatury,
b) udzielenie radom adwokackim — na ich wniosek — dodatkowej
dotacji na pokrycie kosztów pomocy adwokatom, którzy przenoszą
siedzibę z jednej izby do drugiej, a posiadane przez radę środki
nie wystarczają do udzielenia pomocy w danym roku. iPomoc taka
może być udzielana tylko w tych wypadkach, w których rady ad
wokackie są uprawnione do jej udzielenia
zgodnie z zasadami
uchwały z dnia 6 października 1966 roku.
JERZY JAKUBOWSKI
Z problematyki rozstrzygania sporów wynikajqcych
z handlu między krajami członkowskimi R W P G
1. A R B I T R A Ż H A N D L O W Y W R A M A C H R W P G .
Ogólna charakterystyka i źródła prawa
W e w spółczesnym h a n d lu m ięd zy n aro d o w y m sąd o w n ictw o p o lu b o w n e (arb itraż ) je s t ab so lu tn ie d o m in u jąc y m sy stem em ro z strz y g a n ia sporów . To sam o odnosi się do sto su n k ó w h an d lo w y c h w ra m a c h R ad y W zajem n ej P om ocy G ospodarczej.
W arto z re sztą zaznaczyć, że sąd o w n ictw o p o lu b o w n e prze ży w a n ie b y w a łą k a r ie r ę n ie ty lk o w dziedzinie m ię d zy n a ro d o w y c h sto su n k ó w gospodarczych, a le
N r 11 (107) S p o ry w y n ik a ją c e z h a n d lu m ię d zy czło n ka m i RW PG 15
ta k ż e w obrocie w e w n ę trz n y m k ra jó w k ap italisty c zn y c h I ta k np. w S ta n a c h Z jednoczonych n o tu je się ucieczkę ku p có w od są d o w n ictw a państw ow ego. P o w s ta łe w 1926 r. A m ery k a ń sk ie S to w arzy szen ie A rb itra żo w e (A m e ric a n A rb itr a tio n A ssociation) ro zstrz y g n ęło n p . w 1963 r. blisk o 1 000 sp ra w .2 P o n a d to n ie k tó re g a
łęzie g ospodarki, ja k p rze m y sł te k sty ln y , p oligraficzny i gum ow y oraz żegluga, u trz y m u ją w ła s n e sy stem y a rb itra ż o w e .3 Około 70% sp ra w cy w iln y ch (w yłączając sp raw y , w k tó ry c h stro n ą je s t o rg an pań stw o w y , oraz sp ra w y zw iązan e z w y p a d kam i) ro zstrz y g a się w U SA w dro d ze a rb itra ż u .4 W W. B ry ta n ii a rb itra ż m a d łu g ą tra d y c ję , zw łaszcza a rb itra ż licznych ta m zrzeszeń b ran ż o w y c h i izb p rz e m y sło w o -h an d lo w y ch . W e F ra n c ji a r b itra ż o d g ry w a pow ażną ro lę w h a n d lu , a z w ła szcza w p ew n y ch d ziedzinach h a n d lu , ta k ic h m ianow icie, ja k o b ró t a rty k u ła m i roln iczy m i, sta lo w y m i i te k sty ln y m i, oraz w żegludze.5 A rb itra ż h a n d lo w y je st te ż szeroko rozpow szechniony w innych k r a ja c h k ap italisty c zn y c h .6
A rb itra ż h an d lo w y z a jm u je też całkow icie d o m in u jąc ą pozycję w k ra ja c h so c ja listycznych, ale ty lk o w za k re sie o b ro tu 7. zag ran icą. T ak je s t w ZSRR, gdzie sp o ry z tra n s a k c ji h a n d lu zagranicznego n iezw y k le rza d k o tr a f ia ją do sądów p ań stw o w y c h .7 To sam o w CSRS (gdzie od 1.IV.1964 r. o bow iązuje n a w e t s p e c ja ln a u sta w a z d n ia 4.XII.1963 r .s o m ięd zy n aro d o w y m a rb itra ż u handlow ym ), w NRD 9, n a W ę g rz e c h 10 i w R u m u n ii11. B ardzo ro zw in ię ty w z a k resie o b ro tu z zag ran icą je s t a r b itra ż w J u g o s ła w ii12. To sam o odnosi się też do P o lsk i.13
P rzy czy n y tego ogrom nego ro zw o ju są d o w n ictw a polubow nego, a zw łaszcza t e j je g o form y, k tó rą o k reśla się ja k o m ięd zy n aro d o w y a rb itra ż han d lo w y , są w ielo ra k ie : 1 O h i s t o r i i a r b i t r a ż u z o b . m . i n . : S . W r ó b l e w s k i : S ą d y p o l u b o w n e w h i s t o r i i p r a w a , K r a k ó w 1928 i c . C a r a b i b e r : L ’a r b i t r a g e i n t e r n a t i o n a l d e d r o i t p r i v é , P a r y ż 1960. 2 „ T i m e ” z 14.11.1964 r . , s . 55. S T a m ż e . 4 S . M e n t s c h i k o f f : T h e S i g n i f i c a n c e o f A r b i t r a t i o n — A P r e l i m i n a r y I n c j u i r y , „ L a w a n d C o n t e m p o r a r y P r o b l e m s ” , 1952, s . 698. 5 J . R o b e r t w z b io r z e p o d r e d . P . S a n d e r s a : A r b i t r a g e i n t e r n a t i o n a l c o m m e r c i a l — I n t e r n a t i o n a l C o m m e r c i a l A r b i t r a t i o n , P a r y ż 1958 t . I, s. 240. P o r . t e ż R . D a v i d : P r a w o f r a n c u s k i e — P o d s t a w o w e d a n e ( p r z e k ! . a f a n c .) , W a r s z a w a 1963, s. 91. 6 Z o b . p o s z c z e g ó l n e r e f e r a t y k r a j o w e w c y t o w a n y m w y ż e j z b i o r z e p o d r e d . P . S a n d e r s a . 7 D . F . R a m z a j c e w : S u d i e b n o j e 1 a r b i t r a ż n o j e r e s s m o t r i e n i j e g r a ż d a n s k i c h d i e ł w s i e s o j u z n y c h o b i e d i n i e n i j (w z b i o r z e p r a c p o d r e d . D . M . G i e n k i n a : P r a w o w o j e r i e g u l i r o - w a n i j e w n i e s z n i e j t o r g o w l i S S S R , M o s k w a 1961, s. 492); S . N . L i e b i e d i e w : M i e ż d u n a r o d n y J t o r g o w y j a r b i t r a ż , M o s k w a 1965, s. 9 i n . 3 S b i r k a z a k o n u C S S R , N r 55 z 1963 r „ p o z . 98. P o r . J . J a k u b o w s k i : C z e c h o s ł o w a c k a u s t a w a o m i ę d z y n a r o d o w y m a r b i t r a ż u h a n d l o w y m , „ P r a w o w h a n d l u z a g r a n i c z n y m ” , 1965, z . 8, s. 29—39. P o l s k i p r z e k ł a d t e j u s t a w y z a w i e r a „ P r a w o w h a n d l u z a g r a n i c z n y m ” » 1965, z. 9, s. 116—127. 9 P . L é m k e w z b i o r z e : A r b i t r a g e i n t e r n a t i o n a l c o m m e r c i a l , t . I I , s. 154. 10 I. M o r a , t a m ż e , t . I I , s. 102. 11 T a m ż e , t. I I , s. 168. 12 M . K a 1 o d ż e r a , t a m ż e , t . I I , s. 244; S p o l j n o t r o g o v i n s k a a r b i t r a ż a — A r b i t r a ż n a k l a u z u l a i a r b i t r a ż n i p o s t u p a k , B e l g r a d 1963, s. 3; D . M i t r o v i é : S o l u t i o n d e s c o n f l i t s c o m m e r c i a u x i n t e r n a t i o n a u x d e v a n t l ’A r b i t r a g e d u c o m m e r c e e x t é r i e u r d e B e l g r a d e (w z b io r z e p r a c : P r e m i è r e C o n f é r e n c e I n t e r n a t i o n a l e s u r c e r t a i n e s q u e s t i o n s j u r i d i q u e s d u c o m m e r c o e x t é r i e u r y o u g o s l a v e , Z a g r e b , 18—19 S e p t e m b r e 1964), B e l g r a d 1965, s. 97. 13 H . T r a m m e r w c y t o w a n y m z b i o r z e : A r b i t r a g e i n t e r n a t i o n a l c o m m e r c i a l , t. I I , s . 136; J . J a k u b o w s k i : T h e S e u l e m e n t o f F o r e i g n T r a d e D i s p u t e s i n P o l a n d , „ I n t e r n a t i o n a l a n d C o m p a r a t i v e L a w Q u a r t e r l y ” , 1902, z . 3, s. 806; t e n ż e : R o z s t r z y g a n i e s p o r ó w w p o l s k i m h a n d l u z a g r a n i c z n y m , „ P a l e t t r a ” , 1965, z . 5, s. 39; t e n ż e : L e r è g l e m e n t d e s c o n f l i t s i n t e r n a t i o n a u x e n m a t i è r e é c o n o m i q u e e n P o l o g n e , „ C a h i e r s d e D r o i t C o m p a r é ” » 1966, z. 1, s . 140.
1 6 J e r z y J a k u b o w s k i N r 11 (107)
1) je d n o in sta n c y jn o ść i m n iejszy sto p ień sfo rm alizo w an ia p o stę p o w an ia p o w o d u ją jego znacznie w ięk szą szybkość;
2) p ro c e s a rb itra ż o w y je s t z reg u ły ta ń szy od p ro ce su p rze d sądem p a ń s tw o w y m ;
3) b ard z o w aż n e znaczenie m a fa k t, że p ro cesy a rb itra ż o w e d a ją stro n o m p e w ność, iż ich p rze d m io t i w y n ik n ie d o trą do w iadom ości szero k iej publiczności, bo p o stę p o w a n ie je st p ra w n ie lu b fak ty c z n ie n iep u b liczn e, a orzeczenia a rb itra ż o w e s ą z re g u ły n ie ogłaszane:
4) p o d k re śla się też w ięk szą znajom ość o b ro tu gospodarczego ze stro n y osób, k tó r e s ą 'w y z n a c z a n e ja k o a rb itrz y , w p o ró w n a n iu z sędziam i p ań stw o w y m i;
5) za n a d e r isto tn ą p rzyczynę ro zw o ju są d o w n ictw a p o lubow nego u zn ać te ż tr z e b a m ożliw ość w p ły w u stro n n a w iele elem en tó w sporu, gdyż:
a) p rz e d e w szy stk im stro n y m a ją w p ły w n a to, k to będzie ich sp ó r ro z s trz y gał, oraz
b) stro n y m ogą ok reślić try b p o stę p o w an ia arb itra żo w eg o ;
6) ró w n ie w aż n y je s t fa k t, że sąd p o lu b o w n y albo n ie sto su je p ra w a m a te r ia l n e g o , albo je sto s u je z dużo m n iejszy m ry g o ry zm em niż sąd p ań stw o w y . M a to szczególne znaczenie w obrocie m iędzy n aro d o w y m , w k tó ry m — z pow odu b r a k u ■międzynarodowego sy stem u p ra w a h an d lo w eg o — trz e b a stosow ać p ra w o ja k ieg o ś p a ń s tw a , p rz y czym is tn ie ją tru d n o śc i z o k reśle n ie m p ra w a , k tó re n ależy stosow ać, i ze stw ie rd z e n ie m jego treści, je ż e li sto su je się p ra w o zagraniczne.
P o za ty m h a n d e l m ięd zy n aro d o w y p r e f e ru je a r b itra ż h an d lo w y dlatego, że o p ie ra s ię on w w ięk szy m sto p n iu n iż sąd o w n ictw o p ań stw o w e n a zw yczajach o b ro tu m ięd zy n a ro d o w e g o i re s p e k tu je w p e łn i w olę stro n .
P rz e jd ź m y te ra z do ogólnej c h a ra k te ry s ty k i ro zstrz y g an ia sporów w ra m a c h E W P G .
N ie od rzeczy będ zie w spom nieć o sto p n iu ro zp ow szechnienia ty c h sporów . O g ó l n ie rzecz b io rąc, m ożna stw ierd zić, że liczba procesów arb itra ż o w y c h n ie je s t du ża d la te g o , że w iększość sporów ro zstrz y g an a je s t w drodze p o za arb itra ż o w e j: w d r o d z e n eg o c ja cji i ugody. S p ory d o cierają ce do sądów a rb itra żo w y ch są z reg u ły ■sporami w y n ik ły m i n a tle rozbieżności poglądów k o n tra h e n tó w oo do o k reślo n eg o p r a w a czy obow iązku stro n y , sk u tk ó w jego n a ru sz e n ia i w y k ła d n i p ew n y c h f o r m u ł i przepisów . Z achodzi w ted y p o trz e b a w ypow ied zen ia się specjalistó w , k tó ry m i są osoby w p isa n e n a lis tę a rb itró w sądów a rb itra żo w y ch . W w a ru n k a c h h a n d lu m iędzy k ra ja m i so cjalisty czn y m i a n i p o w sta n ie sporu, an i w y n ik p ro cesu n ie w p ły w a ją n a d o b re i s ta łe sto su n k i k o n tra h e n tó w , n a to m ia st sta n o w ią r o z strz y g n ię c ie o k reślo n e j kw estii.
W y p a d a też w spom nieć o p rzy czy n ach sporów . Z ag a d n ien ie to m ożna z ilu stro w a ć p rz y k ła d e m s ta ty s ty k i p rzyczyn sporów , do k o n an ej w o d n iesien iu do d z ia ła l n o śc i K olegiurri A rb itró w p rz y P olsk iej Izbie H a n d lu Z agranicznego (PIH Z) w l a ta c h 1963 i 1964. T em a ty k ę m e ry to ry c z n ą s p ra w spornych, w n iesionych w ów czas d o K olegium , sta n o w iły : roszczenia zw iązane ze zw łoką w d o sta w ie to w a ru <42,5%) ro szczen ia zw ią za n e z w a d a m i to w a ru , (24%) roszczenia zw iązan e z n ie w y k o n y w an ie m um ów ionej d o sta w y to w a ru (8%), roszczenia z ty tu łu b ra k ó w ilościo w y c h (6%), roszczenia z ty tu łu uszkodzenia to w a ru w czasie tr a n s p o r tu (6%) i in n e '(10%).14
14 Z . N .: I n f o r m a c j a o d z i a ł a l n o ś c i K o l e g i u m A r b i t r ó w p r z y P I H Z w l a t a c h 1963 i 1984, „ P r a w o w h a n d l u z a g r a n i c z n y m " ', 1965, z . s. 139.
-n^j* (107) Spory wynikające z hafidltt między członkami RWPG 17
T e p rzyczyny p o w sta w a n ia sporów są ty p o w e i m ożna je b ez ry z y k a w iększego ■błędu u zn ać za re p re z e n ta ty w n e dla całości sporów m iędzy p rz e d sięb io rstw a m i ■krajów R W PG , ro zstrz y g an y ch przez są d y a rb itra ż o w e ty c h k ra jó w .
J a k ju ż w spom nieliśm y, ta k ż e w sto su n k ach m iędzy k r a ja m i należący m i do ■RWPG sp o ry ro zstrz y g an e są w dro d ze a r b itra ż u handlow ego. A rb itra ż h andlow y s t a ł się m e to d ą i sy stem em ro z strz y g a n ia sporów za raz po w ojnie, gdy zaczęły s ię ro zw ija ć sto su n k i gospodarcze m iędzy k ra ja m i p ow stałego sy stem u k ra jó w -socjalistycznych.
W sto s u n k a c h m iędzy k ra ja m i R W PG n ie sto su je się a rb itra ż u ad hoc, tj. je d norazo w eg o są d u polubow nego pow ołanego do ro zstrz y g n ięc ia k o n k re tn e g o sporu. ‘S p o ry ro zstrz y g an e są przez sta łe są d y a rb itra ż o w e d zia ła ją c e p rz y izbach h a n
d lo w y c h (izbach h a n d lu zagranicznego) tych k ra jó w (w P olsce — K olegium A r b itr ó w p rz y P IH Z ).
R ozstrzy g an ie sporów w dro d ze a rb itra ż u p rz e w id u ją obow iązujące obecnie ogólne •w arunki, o pracow ane i p rz y ję te w ra m a c h RW PG przez p a ń s tw a członkow skie.
W edług p a ra g ra fu 65 O gólnych W a ru n k ó w D ostaw R W PG 1958, k tó re o bow ią z u j ą w sto su n k u do d o sta w to w a ró w m iędzy A lbanią, B u łg a rią , C SR S, NRD, T o ls k ą , R u m u n ią, W ęgram i i Z S R R 15, sp o ry w y n ik a ją c e z um ó w są ro z strz y g a n e — z w y łączeniem ju ry s d y k c ji sądów pow szechnych — p rze z sąd y a rb itra ż o w e
is tn ie ją c e p rzy izbach han d lo w y ch . P o d o b n e przep isy z a w ie ra ją : § 47 O gólnych W a ru n k ó w M ontażu R W PG 196216 i § 28 O gólnych W a ru n k ó w O b słu g i T e c h n i c z n e j R W PG 1962.17
S tosow nie do a rt. 37 S ta tu tu istn iejąceg o p rz y R W PG M iędzynarodow ego B a n k u W spółpracy G ospodarczej (1963), spory tego B a n k u z jego k lie n ta m i po w in n y być 'ro z p a try w a n e w a rb itra ż u w y b ie ra n y m spośród a rb itra ż y d ziała ją cy ch lu b u tw o - Tzonych n a p o d sta w ie po ro zu m ien ia stro n . W b ra k u ta k ieg o p o ro zu m ien ia spór •przekazuje się do ro zp o z n an ia p rzez a rb itra ż p rz y izbie h a n d lo w e j k r a ju , w k tó - :rym b a n k m a sw oją siedzibę, tj. przez K om isję A rb itra ż o w ą H a n d lu Z ag ra n ic z n e g o p rzy W szechzw iązkow ej Izbie H an d lo w ej w M o sk w ie .18
J u ry s d y k c ja sądów a rb itra żo w y ch p rz y izbach h an d lo w y ch w sto su n k ach o b ję ty c h ty m i a k ta m i m ięd zy n aro d o w y m i u w ażan a je s t za ju ry s d y k c ję w y łą c z n ą .19
15 p o l s k i p r z e k ł a d O g ó ln y c h W a r u n k ó w D o s t a w R W P G 1958 z o s t a ł o p u b l i k o w a n y w 1958 r . p r z e z P o l s k ą I z b ę H a n d l u Z a g r a n i c z n e g o . 16 D z. U r z ę d . M H Z z 1962 r . N r 15, p o z . 140. O b o w i ą z u j ą o n e w s t o s u n k a c h m ię d z y B u ł g a r i ą , C S R S , N R D , PR L ,, R u m u n i ą , W ę g r a m i i Z S R R . 17 D z . U r z ę d . M H Z z 1962 r . N r 19, p o z . 170. O b o w i ą z u j ą o n e m i ę d z y t y m i s a m y m i k r a j a m i c o O g ó ln e w a r u n k i m o n t a ż u R W P G 1962. 12 T e k s t s t a t u t u B a n k u z a w a r t y j e s t w w y d a w n i c t w i e : R a d a W z a j e m n e j P o m o c y G o s p o d a r c z e j — W y b ó r m a t e r i a ł ó w i d o k u m e n t ó w , W a r s z a w a 1964 r . P o r . t e ż : H . d e F i u -m e l , J . J a k u b o w s k i : M i ę d z y n a r o d o w i ' B a n k W s p ó ł p r a c y G o s p o d a r c z e j — A s p e k t y p r a w n e , „ P r a w o w h a n d l u z a g r a n i c z n y m ” , 1964, z . 5, s . 72—84; J . S l e d z i ń s k i : O p o d s t a w o w y c h z a ł o ż e n i a c h M i ę d z y n a r o d o w e g o B a n k u W s p ó łp r a c y G o s p o d a r c z e j , „ P r z e g l ą d U s t a w o d a w s t w a G o s p o d a r c z e g o ” , 1964, z . 6, s. 155— 159. 19 H . T r a m m e r ( K r ó t k i k o m e n t a r z d o O g ó ln y c h W a r u n k ó w R W P G 1958, W a rs z a w :) 1961, s. 38) m ó w i o b e z w a r u n k o w y m w y ł ą c z e n i u j u r y s d y k c j i s ą d ó w p o w s z e c h n y c h . P o d o b n i e H . T r a m m e r , J . J a k u b o w s k i : F o r m y p r a w n e o b r o t u h a n d l o w e g o m i ę d z y p a ń s t w a m i R W P G , „ S t u d i a P r a w n i c z e ” , 1965, z. 9, s. 223. O t y m z a g a d n i e n i u z o b . t a k ż e ’ Z . S t a 1 e w : P r a w e n r e ż i m n a W a n s z n a t o r g o w s k i t e g r a n i d a n s k i o t n o s z e n i j a i n a W a n s a n a t o r g o w s k i j a - a r b i t r a ż w s o c j a l i s t i c z e s k i t e d a r ż a w i , c z l e n u w a s z c z y w S I W (w z b i o r z e p r a w : W a p r o s y n a < d a r ż a w a ta i p r a w o t o p r o p a z g a r n a t o t o s t r o i t e l s t w o n a s o c y a l i z m w N R B u ł g a r i i , S o f ia 1964, ■s. 279). .2 — P a l e s t r a
18 R y s z a r d C z a r n e c k i N r 11 (107)1 O gólne W a ru n k i R W PG są u zn a w a n e w n a u c e k ra jó w socjalisty czn y ch za u m o w y m ię d zy n a ro d o w e r e s o r to w e .20
S koro w iększość p a ń s tw członkow skich R W PG n ależ y do pow szechnych k o n w en cji re g u lu ją c y c h zag ad n ien ia m iędzynarodow ego a rb itra ż u h an d lo w eg o ( tj. k o n w en c ji n o w o jo rsk ie j o u z n a w a n iu i w y k o n y w a n iu zag ran iczn y ch orzeczeń a r b i traż o w y ch z 10.VI.1958 r . 21 i k o n w e n c ji gen ew sk iej o m iędzynarodow ym a r b itr a ż u h an d lo w y m z 21.IV.1961 r . 22), to n ależ y zastan o w ić się n a d sto su n k iem w z a je m nym m iędzy ty m i k o n w en c jam i a O gólnym i W a ru n k a m i R W PG . P o n iew aż O g ó ln e W a ru n k i R W PG n ależ y uznać rów n ież za um ow y m iędzynarodow e, trz e b a p r z y jąć, że te o s ta tn ie sta n o w ią le x speęialis w sto su n k u do k o n w en c ji p o w szechnych, i to zaró w n o ze w zględu n a ich w ęższy z a k re s przed m io to w y (spory związane- z d o sta w am i to w aró w , m ontażem i o b słu g ą techniczną), ja k i ze w zględu n a ic h w ęższy, reg io n a ln y c h a ra k te r. W te j s y tu a c ji n ależy uznać, że k o n w en c je p o w szechne o b o w iąz u ją k r a je R W PG w ich sto su n k a c h w zajem nych, je że li in a cz ej n ie sta n o w ią p o ro zu m ien ia reg io n a ln e, ja k np. w sp o m n ia n e O gólne W a ru n k i R W PG .
To sam o tw ie rd z e n ie odnosi się do sto su n k u w zajem nego k o n w en c ji p o w szech nych i d w u stro n n y c h k o n w en c ji m iędzy k r a ja m i socjalistycznym i dotyczącym i o b ro tu p ra w n e g o i pom ocy p r a w n e j .23 N ato m ia st je ś li chodzi o sto su n ek w z a je m n y ty c h k o n w e n c ji d w u stro n n y c h i O gólnych W a ru n k ó w R W PG , to p ro b lem p ie rw sz eń stw a tu n ie w y stę p u je , ja k o że ich p rze d m io t reg u lo w a n ia w zasadzie n a s ie bie n ie zachodzi.
(dalszy ciąg nastąpi) 20 B l i ż e j o t y m z o b . J . J a k u b o w s k i : P r ó b y u n i f i k a c j i p r a w a w r a m a c h R W P G , „ S p r a w y M i ę d z y n a r o d o w e ” , 1965, z. 9, s. 52. 21 B u ł g a r i a , C S R S , P R L , R u m u n i a , W ę g r y i Z S R R (D z. U . z 1962 r . N r 9 p o z ' 4) 2 2 T e s a m e p a ń s t w a (D z . U . z 1964 r . N r 40, p o r . ЭТО i 271). 23 P o l s k a z a w a r ł a t a k i e k o n w e n c j e z N R D (].11.1957 r . D z . u . z 1958 r . N r 27, p o z . 114), Z S R R (28.XU.1957 r .— D z . U . z 1958 r. N r 32, p o z . 147), W ę g r a m i (6.1П.1959 r . — D z. U . z i960 r . N r 8, poZ. 54), C S R S (4.XI.1961 r . — D z . U . z 1962 r . N r 23, p o z . 103), z B u ł g a r i ą (4.X II.1961 r . — D z . U . z 1963 r . N r 17, p o z . 88) i z R u m u n i ą (25.1.1962 r . — D u. U . z 1962 r . N r 63, p o z . 301).
RYSZARD CZARNECKI
Odwołanie darowizny
I . U W A G I W P R O W A D Z A J Ą C E
O dw o łan ie daro w izn y m oże n astąp ić zarów no w ted y , gdy daro w izn a nie zo stała jeszcze w y k o n an a , ja k i w ted y , gdy doszło ju ż do je j w ykonania.
O d w o łan ie 'd a ro w iz n y jeszcze n ie w y k o n an e j dopuszczalne je st w je d n y m ty lk o w y p a d k u p o leg ający m n a tym , że po za w a rc iu um ow y daro w izn y n a s tą p iła n ie k o rz y stn a d la d arczy ń cy zm ian a jego s ta n u m ajątk o w eg o , tj. gdy doszło do po- p ad n ięc ia d arczy ń cy w n ie d o sta te k (art. 893 k.c.). D arow izna nie je s t jeszcze
