Janusz Lehmann
"Sesiunea stintifica a Directiei
Monumentelor Istorice", Bukareszt
1963 : [recenzja]
Ochrona Zabytków 17/1 (64), 76
m uje o przewidzianych zabiegach, środkowa o zabiegach wykonanych, a trzecia o obserwacjach. W kolum nie trzeciej podaje się również jakie w ykonano fotografie i jakich użyto m ateriałów. Autor zaleca podpisy w anie kart przez pracowników w y konujących zabiegi, co w g niego zw iększa poczucie odpow iedzialnoś ci za w ykonane zabiegi.
Rozdział 2 om awia szeroko za d ania i funkcję pracowni. K ryty kuje szereg poglądów na funkcję pracowni, wyrażających się w dą żeniu do stw orzenia z niej czegoś na k ształt m aszyny, w której w ło żony tam obiekt byłby m om entalnie identyfikow any, oznaczony, datowa ny i zetykietow any. N iestety pra cow nia nie jest sanktuarium, a kon serw atorzy czarownikam i. Celowość tw orzenia nowych pracowni i roz-^ J. B. PELIKAN, Konzervace
zla ty c h a stfibrn ÿch predm ëtu „Ar-
cheologické R ozhledy” (Praga), XV (1963), z. 3, s. 490—500. Streszczenie w jęz. niem ieckim .
Praca poświęcona jest konser w acji złotych i srebrnych znalezisk archeologicznych. Autor stwierdza, że złoto na ogół n ie podlega korozji, stanow iąc zaw sze w zetknięciu z innym m etalem katodę, przyspiesza jącą anodowe rozpuszczanie sąsia dującego m etalu. Istnieje czasem je d yn ie konieczność oczyszczenia z przyw artych zabrudzeń ziem ią lub produktam i korozji sąsiadującego
0 SESIUNEA STINTIFICA A DI-
RECTIEI MONUMENTELOR ISTO- RICE (SESJA NAUKOWA DYREK CJI POMNIKÓW HISTORYCZ NYCH), Bukareszt 1963, s. 146, II. Streszczenia w jęz. francuskim.
Arch. Virgil Bilciurescu podaje w e w stęp ie, że tom zawiera referaty w ygłoszone na sesji naukowej w Bukareszcie w dniach 22—24 stycz n ia 1963 r. W referatach przedsta w iono w yniki badań podejm ow a nych przez grupy specjalistów nad form ą oryginalną, dekoracją, pro blem am i 'wytrzymałości, techniki konstrukcji i restauracji licznych ob iek tów zabytkowych w Rumunii. N a tom składają się następujące artykuły:
1. St. Bals, Klasztor w Hurez — odkrycia podczas restauracji, zasto sow ane m etody, środki i m ateriały, s. 7—14,
budowy istniejących uzasadnia au tor choćby tym, że tylko nad zabez pieczeniem ob iek tów uzyskiw anych w pracach archeologicznych będzie m usiało pracować w ielu ludzi przez w iele lat. Z tego punktu widzenia na plan pierw szy w ysuw a sprawę przygotow ania w pracowniach od powiedniej kadry technicznej. Za gadnienie to om awia bardzo szeroko. Rozdział 3 m ów i o konieczności stałej współpracy w ybitnych specja listów z różnych dziedzin przy kon serw acji zabytków, o potrzebie po czucia w spółodpow iedzialności za wykonane prace. Zbyt jeszcze zako rzeniona jest praktyka odżegnyw a nia się od odpow iedzialności przez w spółw ykonaw ców . W rozdziale tym autor zajm uje się rów nież zagadnie niami opakowania, m agazynowania i ekspozycji obiektów .
*
m etalu. Jako głów ną przyczynę k o rozji srebra w ym ienia jego zdolność tworzenia chlorków i siarczków. Dla zdejm owania osadów korozyjnych z obiektów srebrnych poleca auto- lizę przy użyciu cynku i ługu sodo w ego, czyszczenie am oniakalnym roztworem k w asu tioglikolow ego z chlorkiem cynaw ym , kąpiele w łaźni z roztworu tiom ocznika z do
datkiem kw asu ortofosforow ego i chlorku magnezu (60 g. tiomocznika, 20 g. kwasu ortofosforow ego i 20 g chlorku magnezu), elek trolizę w 15% roztworze kwasu m rów kow ego (ano
*
2. Arch. P. E. M iclescu, Zabytki wzgórza Patriarchatu w Bukaresz cie — konserw acja i dane historycz ne, s. 15—22,
3. P. S. N asturel, N ow e infor m acje historyczne dotyczące dwóch obiektów (Kościół w Brade.t i k lasz tor w Strehaia), s. 23—33,
4. Arch. M anciulescu, Nowe in form acje o kościele w Tirgoviste jako rezultat prac konserw atorskich 1961—62, s. 34—39,
5. Arch. M. A ngelescu, N owe rezultaty ostatnich badań nad roz w ojem u fortyfikow anego zespołu w Pejm er, s. 40—50,
6. Arch. E. Greceanu, Zasady wyboru i podziału etap ów budowy przy restauracji dawnych hal w Brasov, s. 51—60,
7. O. Velescu, Repertorium za bytków Rum uńskiej Republiki Lu dowej, s. 61—70,
Rozdział 4 zajm uje się biblio grafią. Stwierdza, że istn ieje obecnie ogrom na bibliografia drobnych prac publikowanych w w ielu w ydaw n ic twach specjalistycznych. Podaje i om aw ia kilk a publikacji typu pod ręcznikowego. Ubolewa, że biblio grafia dotycząca przedm iotu jest praw ie ,w yłącznie obcojęzyczna. We w nioskach autor stw ierdza, że p u b lik acja nie istanowi podręcznika, nie definiuje w ytycznych doktryny konserw atorskiej. Zasady konser wacji zabytków m etalow ych są te sam e, co zasady konserw acji w szy st kich innych zabytków z zabytkam i architektury w łącznie. U w aża p u b lik ację sw oją za celow ą choćby dlatego, że utrwaliła, om ów iła i o ce niła w yniki szeregu konferencji po św ięconych problem atyce k onser w acji obiektów m etalowych. da platynowa), elektrolizę w roz tworach cjanku i zelazicjanku, ką p iele w produktach o nazw ie „Che- laton” (np. sól sodow a k w asu ety- leno dwu amino czterooctowego). Proponuje anodową pasyw ację p o wierzchni ob iek tów srebrnych w roztworze chromianu sodow ego oraz w ytw arzanie kataforetycznych w ar stew ek ochronnych tlenków niektó rych m etali, jak beryl, cynk, telur, czy cyrkon. D la ochrony srebra w m agazynach proponuje pakow anie w m ateriał (np. papier) przepojony destym ulatoram i korozji srebra.
8. Arch. J. Grigorescu i arch N. Diaconu, N owe elem en ty odkryte w czasie restauracji k lasztorów w Dragomirna, Suçevity, Tazlau i Vo- ronek s · 71—88,
9. Inż. D. Moraru i inż. I. Istu- dor, Badania nad zdejm owaniem przenoszeniem fresków , s. 89—97,
10. Inż. D. Moraru, Dane histo ryczne o kościele w Cinęis, s. 98—100, 11. Inż. C. Pavelescu i inż. Th. Barbu, Rozwiązania konstrukcyjne stosow ane przy restauracji zabyt ków, s. 101— 108,
12. Arch. E. Chef neux, B ad aima i obserw acje kościoła w Densus, s. 109— 125.
R ecenzje i kom unikaty, s. 126— 144.
Janusz Lehmann
