1.
Państwo, naród i jednostka
1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• wie, jaką rolę odgrywa państwo w kształtowaniu narodu,
• rozumie, jakie relacje zachodzą pomiędzy państwem a narodem,
• rozumie, jakie relacje zachodzą pomiędzy państwem a jednostką.
ii. b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• wyjaśnić, czy najpierw powstało państwo czy naród,
• wskazać wspólne cechy narodu,
• omówić relacje zachodzące pomiędzy państwem a narodem oraz państwem a jednostką.
2. Metoda i forma pracy
Burza mózgów, wykład, praca z całą klasą.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik do WOS-u
4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel tłumaczy uczniom, jakie relacje zachodzą pomiędzy jednostką, państwem i narodem.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel tłumaczy uczniom, jaka jest różnica pomiędzy państwem a narodem. Następnie wyjaśnia, jaka jest rola państwa w kształtowaniu narodu. Informuje, że państwa powstały wcześniej niż narody. Mówi o cechach wspólnych narodu takich jak: język, terytorium, wspólnota pochodzenia.
2. Następnym tematem omawianym przez nauczyciela są zachodzące relacje pomiędzy państwem a narodem. Mówi o tym, że państwo może być wspólnotą wielu narodów na danym terytorium.
Naród może również istnieć bez państwa, które mógł utracić wskutek pewnych wydarzeń, mimo to nadal utożsamia się z danym państwem.
3. Nauczyciel zwraca uwagę na fakt, że po pewnym czasie naród bez państwa jest skazany na
wymarcie – dla jednych narodów może to być czas krótszy, dla innych dłuższy, ale po pewnym czasie naród przestaje się utożsamiać z danym państwem.
4. Nauczyciel mówi o tym, jak dzięki państwu kształtowany jest status prawny jednostki, co jest powodem, że jednostka może czuć się bezpiecznie. Jednostka może wpływać na kształt państwa.
5. Nauczyciel podkreśla wagę następujących faktów:
- Państwo zgadza się na występowanie w jego obrębie różnych jednostek, które zgadzają się na życie zgodnie z prawem tworzonym przez państwo.
- Państwo tworzy dla tych jednostek ramy prawne, które pokazują poszczególnym jednostkom zasady współżycia w danym państwie.
- Jednostki mogą wpływać na kształt państwa poprzez wyłanianie własnej reprezentacji w wyborach bądź samodzielne działanie na szczeblu samorządowym.
iii. c) Faza podsumowująca
1. Nauczyciel i uczniowie dyskutują o tym, czy każde z trzech wymienionych instytucji: państwo, naród i jednostka mogą istnieć bez pozostałych. Czy można mówić o istnieniu państwa bez narodu lub narodu bez jednostek?
2. Nauczyciel zadaje uczniom pracę domową.
5. Bibliografia
E. Zieliński, Nauka o państwie i polityce, Dom wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2001, s. 57-69.
6. Załączniki
i. Zadanie domowe
Uczniowie w domu mają za zadanie zastanowić się, czy państwo może realnie wpływać na
kształtowanie się narodu, a co za tym idzie, czy państwo narodowe jest najdoskonalszą forma państwa.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
