ZESZ YT Y N A U K O W E POLITECHNIKI ŚLĄS K I EJ___________________________________________ 1992
Seria: G Ó R N I C T W O z. 205 Nr kol. 1179
Andr ze j F RYCZ M a r i a n J A ROMIN M a r i a n K OLA R C Z Y K
Kate dra Eksploatacji Złóż P o l it echniki śląskiej Gliwice
OPTYMALNE ROZMIESZCZENIE WYMIENNIKÓW CIEPŁA W REJONIE WYDOBYWCZYM GŁĘBOKIEJ KOPALNI WĘGLA
Streszczenie. W referacie omówiono wyniki p r z e p r o w a d z a n y c h b a da ń na mo d e l u rozcinki pokładu, d otyczące w a r un k ó w k l i m a t y c z n y c h w b a d an y m re
jonie. W s kaz ano na możliwości realizacji celu w r ó ż nych w a r u n k a c h i p r z eprowa dzono analizę w y n i k ó w b ad a ń modelowych. B a d a n i a p r z eprowadzono opierając się na w i e l u w y ko n a n yc h p o mi a ra c h i obse r w a c j a c h w kopa l ni a ch węgla.
THE O P T I M A L DISTRIBUTION OF H E A T EXCHA N GE R S IN THE W HOLE EXCAVATI ON S YSTEM OF A DEEP COLLIERY
Summary. The paper discusses the results of investigations carried out on the model of the pane ll i ng of a deposit, conc e r n i n g the climatic conditions in the g iven region. It has b e e n indicated that the desired aim m ay be realized in various conditions, and the results of model in
vestigatio ns have b een analysed. These investigations were b a sed on a series of meas ure ments and observations gathe r e d in collieries.
Zuzammenfassung. Der vor liegende Aufsatz erörtert die Erge b n i ss e von Untersuchungen, d ie an einen F lözabstichmodell d u r c h gefuhrt w o r de n sind u nd sich auf die k l i matisc he n B e d i ngungen des u n t e r s u c h t e n B e r eibs b e ziehen. Es w i rd auf die Mög l ichkeit hingewiesen, das sich gese t z t e Ziel bei u n t ers chied lichen Bedi ngungen zu erreichen, und die U n t e r s u c h u n g s ergebniss e sind analysiert worden. Bei d i e s e n U n t e r s u c h u n g e n stützte man sich auf eine R eihe du rchgeführter und B e o b a c h t u n g e n in Stein- koh 1 e n z e c h e n .
Za g a d n i e n i a związane z kl i ma t y z a c j ą k o p a l ń g ł ę b o k i c h n ab i e r a j ą ostatnio szcze g ó l n e g o uk i e r u n k o w a n i a tl, 2, 3, 4, 12]. Okaz u j e się, że w w i e l u k r a j a c h od p a r u już lat m imo d al s z eg o scho d ze n i a z e k s p l o a t a c j ą w dół, n i e rośn i e z a po t r z e b o w a n i e na d alsze zwięk s za n i e m o c y instalowanej d l a p o t r z e b k l i m a t y z a cji [1, 2, 6]. Ilość c z y nn y c h u r z ąd z eń na dole i powi e r z c h n i r ó wn i e ż p o z o s t a je stała, a o s i ą g n i ę c i a na d r od z e p o p r a w y w a r u n k ó w k l i m a t y c z n y c h w p r zo d k a c h są znac zące i wy r a ź n i e w i d o c z n e w różnego r o d z a j u r a p o r t a c h s t a ty s ty c z n y c h
[2, 4, 8, 15].
S t a n ten spowo d o w a n y jest tym, że p r o b l e m k i e d y ś pierwszy, jak w y tw o rz y ć zimno dla d o ł u kopalń, został techn i cz n i e r o z w i ą z a n y i w d r o ż o n y ku z a d o w o l e n i u u ż y t k o w n i k ó w i p r o d u c e n t ó w u r z ą d z e ń k l i m a t y c z n y c h [1, 14, 15]. D z i ś z a równo p r od uce nci u r z ą d z e ń klimatycznych, jak i ich u ż y t k o w n i c y są głów n ie zaint eres owa ni n a s tępuj ą cy m i problemami:
a) transport z imna i ciepła,
b) r e gul acj a a u t o m a t y c z n a p r a c y ur z ą d z e ń klimatycznych,
c) opt y m a l n e do p o t r z e b roz m i e sz c ze n i e w y m i e n n i k ó w c i e p ł a na d o le kopalni.
C ały s ze reg p rac do t y c z y d z iś tych trzech z a g a d n i e ń [1, 3, 4, 5, 7], a p o szczegól ni producenci i u ż y tk o w n i c y u r z ą d z e ń k l i m a t y c z n y c h d o n o s zą o c oraz to n o w y c h o s i ą g n i ę c i a c h na tym polu, k tóre o b n i ż a j ą w e f e k c i e k o s z t y e k s p l o a t a cji u r z ą d z e ń klimatycznych, częs t o w b a rdzo d u ż y m s t o p n i u [11,12,14]. W e f e k cie k o s z t y s t osowania w p r ak t y c e klim at y z a c j i dla p o p r a w y w a r u n k ó w p r a c y w k o p a l n i a c h stale maleją, co jest bard zo k o r z y s t n y m zjawiskiem, szczególnie teraz, k i e d y pows z e c h n e staje się d ą ż e n ie do obni ż e n i a k o s z t ó w w ł a s n y c h p r o dukcji w ęg la w ogóle [8, 12].
W r e fer aci e pr z y g o t o w a n y m n a V symp oz j u m n a u k o w e c h cemy bliżej zająć się zagadn i e n i e m optymaliza cj i r o z m i es z cz e n i a w y m i e n n i k ó w c i epła w rejo ni e w y d o by w c z y m g ł ębokiej kopalni. M o d e l e m p r z y j ę t y m do r o z w a ż a ń b ę d z ie ś c iana p r o wa d z o n a od p ola (rys. 1) w p o k ł a d a c h o różnej miąż s z o ś c i i p r z y zmie n ny c h temper a t u r a c h skał, ale p r z y s t ałym w y d o b y c i u i ilości p o w i e tr z a również zmiennej w zależności od m iąższości p o k ła d u p r z y z a ł o ż e n i u w ścianie p r ę d k o ści p o w i e t r z a nie w i ększ e j niż 4 m/s. W y d o b y c i e ze ściany p r z y j m u j e m y stałe i wyn o s z ą c e 2000 t/dobę [13, 16, 17],
Pows z e c h n i e wiadomo, jaki w p ł y w na warun k i k l i m a t y c z n e w ścia ni e m a j ą p a ramet ry p ow i e t r z a świeżego, a sz c zególnie jego ilość [13], Ilość p o w ie t r z a do s t a r c z o n e g o do ś ciany jest z de c y dowanie zależna od m i ą ższości p o k ł a d u i rodzaju s tosowanej obudowy. Nie m ożna p r a k t y c z n i e d o p u s z c z a ć w ś c ia n ac h zbyt du ż y c h prędk ości powietrza, z uwagi na to, że s u c h y i d r o b n y ur obek (a nie tylko pył) zostaje w t e d y u no s z o n y ze spągu i p r z e m i e s z c z a się w z dł u ż ściany
Optymalne rozmieszczenie wymienników. 113
Rys. 1. Model rozclnkl pola z nan ie s i e ni e m rozmies z c z e n i a l okalnych źródeł ciepła i ich mocy
NE.J, - m oc znam ion owa n apędu taśmociągu, NE^ - moc z n a mionowa n a p ę d u "grota", N E p - moc znamio nowa pompy, N Ep - moc z n amionowa prz e n o ś n i k a ścianowego,
NEj, - moc z na mionowa komba j n u
Fig. 1. Model of the p a nelling of a deposit w i th p l o tted local heat sources and their thermal power
N E p - power - rating of the drive of the conveyor belt, N E ę - power - rating of the "cave" drive, NEp - power - rating of the pump, N E p - power - rating of the long - wall transporter, NE^, - p ower - rating of the m e chanical coal
miner
po g a r s z a j ą c w i do czn ość i warunki o ddechowe [13, 16, 17]. D l a tego też z ak ł a
d a m y w n a s z y m m odelu prędkość 4 m/s, mnie j s z ą w p r a w d z i e od d o z wolonej p r z e pisami, ale i tak wysoką. W ścia n ac h niskich, nawet p r z y tej prędkości po wietrza, ilość powietrza, jaka może zostać d o st a r c z o n a do ściany, jest mała, a s z czególnie mała w stosunku do ilości ciepła, jaką trzeba odprowadzić z u r obku i złoża.
W y mienn iki ciepła m oż n a ro z mi eszczać w rejonie różnie. S k r a j n i e e k s t r e m a l ne u s y t u o w a n i e w y m i e n n i k ó w c i epła w rejonie d o t y c z y ł o b y samej ś c ia n y i po c ząt ku c h odnika pcdścłanowego. W i adomo jednak, źe chł o d z e ni e w ś ci anie jest trudne i ciągle j e szc z e n i e ma rozwi ą z a ń w pełni udanych. [1, 2. 5. 8. 11].
Ilości ciepła, jakie u d a ło się odpro w a d z i ć ze ś c iany w k ilku k o p a l n i a c h RFN, nie p r z e k r a c z a ł y 400 k W i to w ś c i a n ac h wysokich, g d z i e a k urat m ożna bardzo w ie le osiągnąć w dzie d z i n i e p o p r a w y w a r u n k ó w k l i m a t y c z n y c h n a d r o d ze z w i ęk szania ilości powietrza. P o n i ew a ż jednak ze ścian często trzeba odprowadzać d zi ś 1000 K W lub w ięc ej ciepła, nie' pozo s t a j e nic innego, jak s c h ła d z a ni e p o wi e t r z a i o s uszanie p r ze d ścianą, w ścianie i za ś c ianą [1, 7, 14].
W p r o w a d z a j ą c d ane we j ś c i o w e do p r o g r a m u o p r a c o w a n e g o na k o mp u te r TW0 w j ę z yk u Turbo Pascal [16] o t r zy m al i ś m y szereg wyników, k t ó re po o p r a c o w a n i u i u s z e r e g o w a n i u d a j ą n a s t ę p u j ą c y obraz pre z e n t o w a n e g o zaga d ni e n ia [16].
Z A L E Ż N O Ś Ć M O C Y C H Ł O D N I C Z E J O D C ZY N N I K Ó W K S Z T A Ł T U J Ą C Y C H K L I M A T W KOPAL NI
W y m a g a n a moc c h ł o d ni c za w o d n ie s i e n i u do ilości e k s p l o a t o w a n e g o w ę g l a ze ś ci any w a h a się w d u ż y c h g r a n i c a c h [1, 2, 3, 6, 8], Z a l e ż y ona b a rd z o od te
go, jak g ł ę b o k o zamie r z a m y sc hłodzić p o w i e t r z e w rejonie ściany, c zy utrzymać w c ały m rejonie temperaturę s uchą poni że j 28°C, czy też wystarczy, że tylko do s k r z y ż o w a n i a ś cian y z c h od n i k ie m n a d ś c i a n o w y m (punkt 3 rys. 1).
Na w ie l k o ś ć ogóln ą m o c y chłodniczej w s p osób d e c y d u j ą cy wp ł y w a j ą takie czynniki, jak temperatura g ó r o t w o r u (rys. 2), ilość u r o b k u i powietrza w śc ianie oraz również u r zą d ze n i a ele k t r y c z n e p r a c u j ą c e w rejonie (rys. 2).
Jeżeli można utr z y m a ć w rejonie taki stan w a r u n k ó w klimatycznych, że nigdzie nie b ę dzi e p r z e k r a c z a n a t e mp eratura 28°C, m i e r z o n a t e r m ometrem suchym, to w ó w c z a s u w aża się, że moc chło dn i c z a p o t r z e b n a do p o p r a w y w a r u n k ó w k l i m a t y c z ny ch w rejonie ściany wynosi 0 kW.
N a rys. 2 pokazano, jak znacz n ie zmie n i a j ą się p a r a m e t r y kl i m a t y c z n e w r e jo nie ś c ia ny w zależności od różn y c h temperatur górotworu. Z r y sunku tego w y nika też i to, jak wielki w p ł y w na warunki k l i m a t y c z n e m a j ą z a i n st a lo w a n e m o ce u r z ą d z e ń elektrycznych. O k a z uj e się, że w p r z y p a d k u c ał k owitego ich w y ł ą czenia temp eratura po w i e t r z a w punk c i e 4 z rys. 1 i rys. 2, czyli p r z y końcu chodnika nadścia n o w e g o tylko n i e z n a cz n i e prze k r a c z a 28°C, p r z y zwiększanej jednak prędkości p ow ie t rz a w ścianie z 4 na 5 m/s [13, 16, 17]. Niemniej z p r z e b i e g u tej krzy we j na rys. 2 w i d a ć wyraźnie, jak duże możliwości
a “ ' * nw im ' * ' iT h
Rys. 2. Ro z k ł a d te mperatury mierzonej termometrem s u chym w rejonie w z ależ
ności od tempe ratur y górotworu i grubości p o k ła d u dla stałej prędkości po- wietrza w ścianie - 4 m/s
--- p ok ład grubości 1,0 m, - - - p okład grubości 1,5 m pokł ad grubości 2,0 m
Fig. 2. D istri b u t i o n of temperatures measu r ed w i t h a dry - bulb thermometer depending o n the temperature of the rock - mass and the thickness of the seam, the f l o w - rate of the air a long the long - wall b eing constant,
i.e. 4 m/sec.
--- s eam thickness of 1,0 m, - - - seam thickness of 1,5 m, seam thickness of 2,0 m
w u trz y m a n i u p o p raw nych w a runków p r ac y w całym rejonie m a ilość p o wietrza i jego pa r a m e t r y początkowe.
W ta blicy 1 z estawiono dane d o tyczące właś n ie w y m a g a n y c h para m e t r ó w p o wiet rza w lo t o w e g o (punkt 1 z rys. 1) w zależności od temperatury góro tw o r u i grubości pokładu, takich, które b y gwa r a nt o wa ł y poprawne warunki klimatyczne w całym rejonie (punkt 4 z rys. 1) albo tylko do w y lotu p o wietrza ze ściany (punkt 3 z rys. 1). Z analizy dany c h zawartych w tablicy 1 w y r a ź n i e widać, że realne mogą b y ć d l a mo delu założonego przez nas wyłą c z n i e tylko temperatury p owi etr za wlot o w e g o d la ściany o miąższości 2 m i p r z y temperaturze skał rzędu 35°C.
T a bl i ca 1
R o z k ł a d temperatur p o wi e t r za w w y b r a n y c h m i e j s c a c h m o d e l u (rys. 1) w zależności od grubości p o k ł a d u i t e m p e r a t u r y skał
p r z y stałej prędkości p o w i e t rz a w ś c i anie w y n o s z ą c e j 4 m/s
T e m p e r a t u r a p i e r w o t n a g ó r o t w o r u
[°C]
G r u b o ś ć p o k ł a d u
[m]
t w p. 1
S
d l a t w
S
p. 3 s 28
[°C]
t W p. 1
S
d l a t w
S
p. 4 5 28
[°C]
P o w i e r z c h n i a u ż y t e c z n a p r z e k r o j u p o p r z e c z n e g o ś c i a n y
[ m 2 ]
1 , 0 16, 0 1 3 , 1 2 , 5
3 5 1 , 5 19, 2 16, 9 3 , 5
2 , 0 2 1 , 5 19, 7 5 , 0
1 , 0 13, 0 8 , 6 2 , 5
4 0 1 , 5 1 6 , 9 13, 6 3 , 5
2 , 0 19, 8 17, 3 5 , 0
1 , 0 10, 0 6 , 3 2 , 5
45 1 , 5 14, 5 10, 4 3 , 5
2 , 0 1 8 , 0 14, 9 5 , 0
N a rys. 2 p o kazano też, jaki w p ł y w ma z m iana k i e r u n k u o d s t a w y u r o b k u ze ś cia ny p r z y n i ezmiennej m o c y tych urządzeń.
Z A L E Ż N O Ś Ć M O C Y C H Ł O D N I C Z E J O D MI E J S C A U S T A W I E N I A C H Ł O D N I C P O W I E T R Z A
Na rys. 3 pokazano, jak z mi enia się moc chł o d n i c z a p o t r z e b n a do z a i n s t a lowania w r ejonie ś cian y o miążs z oś c i 2 m i p r z y temp e r a t ur z e skał w y n o s z ą cej 40 C, by r o zkład t e mperatur w c ałym rejonie był zbliżony do w y m a g a ne g o przepisami. O k azuje się jednak, że tylko w trzech p r z y p a d k a c h m o ż n a osią gn ą ć zami e r z o n y cel.
a) Instalując wymiennik i c i epła tylko na p o c z ą t k u c h o d ni k a p o d ś ci a n o w e g o (punkt 1 rys. 1 i 3) o łącznej m o c y 830 kW.
b) Instalując wymi e n n i k i c i e p ł a w p u n k c i e 1 i 3 o m o c a c h 600 k W i 115 kW czyli łącznie 715 kW.
c) P o p r a w i a j ą c para m e t r y po w i e t r z a świeżego (różnymi m etodami) [13, 14, 15, 16] do t = 2 1°C i s c h ładzając jeszcze d o d a t k o w o p o w i e t r z e ś w i e ż e przed ś cia ną w pu n k c i e 2 instalując w tym celu 300 kW.
Optymalne rozmieszczenie wymienników. 117
Rys. 3. R o z k ł a d temperatur powi e tr z a w rejonie mode l u sieci w zależności od ro zmies z c z e n i a i m ocy chłodnic powie t rz a dla p r z y j ę t y c h w a r u n k ó w a) mią ż s z o ś ć p o k ł a d u - 2 m, b) temperatura skał - 40°C, c) pręd k o ś ć p o w i e
trza w ścianie - 4 m/s
--- 4 x 100 kW w ścianie, --- 300 k W w punkcie 2 i 4 x 100 kW w ścianie, 600 kW w p u nkcie 2 ... 600 k W w punkcie 2 i 115 kW w pu n k c i e 3, -x-x-x-x-x 600 k W w p u n kcie 1 i 115 k W w punk c ie 3, 830 kW w punkcie 1, -o-o-o-o- prąd g r u p o w y 21°C i 300 kW
w punkcie 2
Fig. 3. D i s t r i b u t i o n of temperatures w i t h i n the model of the netw o r k d e p e n d i n g on the c o l l oca tion and power - rating of the air coolers in the case of
assu m ed conditions
a) seam thickne ss - 2 m , b) temperature of the rock - mass - 40°C, c) flow rate of the air a long the ong - wall - 4 m/sec.
4 x 100 k W a long the longwall, --- 300 kW at point 2 and 4 x 100 kW a l ong the longwall, 600 kW at point 2 600 kW at point 2 and 115 kW at point 3, -x-x-x-x- 600 kW at point 1 and 115 kW at point 3, 830 kW at point 1, -o-o-o-o- g roup current 21°C and
300 k W at point 2
W bad a n y c h da l s z y c h 4 p r zy p a d k a c h dochodzi jedn a k do d o ś ć z n ac z n y c h p r z e k r o c z e ń temperatury 28°C m ierzonej te r mometrem s u c h y m w r ó żn y c h wyr o bi s k a ch badan ego r e jonu (patrz rys. 3):
- instalując w samej ścianie w ymienniki c i epła o łącznej m o c y 400 k W (prze
k r oczen ia temperatury 28°C są we w sz y s t k i c h w y r o b i s k a c h rejonu),
- instalując 300 k W w p u n k c ie 2 oraz s c h ł adzając p o w i e t r ze w ścia ni e mocą 400 k W (przekroczenie t e m peratury 2 8 ° C nastąpi w części c h o dn i ka podścia- n o w e g o ),
- i nstalując 600 k W w punk ci e 2, t e m peratura 2 8 ° C jest p r z e k r o c z o n a w obu c h odn ika ch prz y ś c i a n o w y c h na dość znacznej długości,
- i nstalując 600 kW w punk ci e 2 (przed ścianą) i 115 k W w p u n k c i e 3 (w cho
d n i k u n a d ś c i a n o w y m ) , prz e k ro c ze n i e temp e r a t u r y 28°C nastąpi w t e d y w czę
ści chodnika podścłanowego.
Jak w i d a ć z przyt o c z o n y c h wyników, r ó ż nice w z a p o t r z e b o w a n i u na moc chłod nic zą w zależności od m i e j sc a lokalizacji w y m i e n n i k ó w c i epła są znaczne.
P r a ktyc zni e jednak trzeba stwierdzić, że jak do tej pory, to realne m o ż l i wości rozmi eszczenia w y m i e n n i k ó w ciepła szc z e g ó l n i e u n a s w P o l s c e są n a s t ę pujące:
1) instalowanie wym ie n n i k ó w c i epła n a p o c z ą t k u chodnka podścianowego, 2) instalowanie w y m i e n n i k ó w ciepła na p o c z ą t k u chod n i k a p o dś c i a n o w e g o i w chodnik u nadścianowym,
3) ins talowanie wy m i e n n i k ó w ciepła n a p o c z ą t k u chodn i ka podścianowego, p r z y ścianie i w c h odn ik u nadścianowym.
Z a pot rze b o w a n i e na mo c chł od n ic z ą jest w b a d a n y c h p r z y p a d k a c h stosunkowo mało zróżnicowane, ale z r óż n i cowanie to pogłębi się znac z ni e w przy p a dk u zwiększonej t e m peratury skał oraz zmniejszonej m i ą ższości p o k ł a d u [1, 10, 14, 16].
C h łodz eni e p o wietrza w samej ścianie ciągle jest mało skut ec z ne [1, 3, 11, 12]. Najwi ęcej d o ś w i a d c z e ń w tym w z gl ę d z i e mają N i e m c y i B el g ow i e (1, 3, 8, 11, 14, 16]. P r aktycz ni e jednak u d ało się s c hłodzić p o w i e t rz e tylko w ścia
n a c h w y s o k i c h [6, 8, 11] i n i g d y jeszcze nie p r z e k r o c z o n o łącznej m o c y chło
dni czej r zędu 400 K W w ścianie. Z a p ot r z e b o w a n i e nato m i a s t m a mo c chłodniczą często jest d ziś rzędu 1000 K W i w i ęcej [11, 16].
Optymalne rozmieszczenie wymienników. 119
ZAKOŃ CZENIE
P r o b l e m roz miesz cze nia w y mien ni k ó w ciepła w rejonie, w k t ó r y m k onieczna staje się p o pra wa wa r u n k ó w klimatycznych, w y m a g a każ d o r a z o w o wstę p n y c h p r z e liczeń k omput e r o w y c h o p artych na o d p o w ie d n i ch programach, ogólnie dziś d o stępnych [2, 7, 9, 16, 17].
Na jłatwiej umieszczać, i obsługiwać w y mienniki ciepła w chod n i k a c h przy- ścianowych, z tym że im dalej od ściany, tym łatwiej, ale w z r a s t a w t ed y na ogół potrzebna moc chłodnicza. Z anali z y za i p r ze c i w w y n i k a ć musi decyzja, gdzie instalować wymienniki. Instalowanie dziś w y mi e n n i k ó w ciepła w rejonach bez p oprz e d z e n i a tego posun i ę c i a odpowiednimi przelicz e n i a m i prognostycznymi jest błędem. W b a d a n y m modelu celowo wpro w a d zo n o dane wejś c i o w e zaczerpnięte z obserwacji w kopalniach, a dotyczące realny c h dziś u nas temperatur skał, ilości p o wietr za i m o c y poszczeg ó l ny c h u r z ą dz e ń e l e k t r y c z n y c h prac u ją c y c h w rejonie [13, 16, 17].
Tablica 2
Roz kład temperatur powietrza w w yb r a n y c h miejs c a c h m o d e l u (rys. 1) p r z y mak s y m a l n y m i m i nimalny m w y bi e gu śc iany dla zało ż o n y c h w a r u n k ó w a) t e mperatura skał 40°C,
b) miąższość p o k ł a d u 1, 1,5, 2,0 m,
c) prędkość p o wietr za w ścianach stała i wynosi 4 m/s.
R
t
S100
t
*32 0 0
p . l P - 2 P - 3 p. 4 P . l p. 2 p . 3 p. 4
1 , 0 26, 0 27, 9 30, 9 3 1 , 4 26, 0 34, 0 35, 3 36, 3
40 1 , 5 26, 0 27, 3 29, 8 30, 0 26, 0 32, 5 33, 8 34, 9
2 , 0 26, 0 26, 9 28, 9 29, 1 2 6 , 0 3 1 , 3 32, 4 33, 6
Dzięki takiemu p o dej ściu do z ag a dnienia dane zebrane i prz e d s t a w io n e na rysu n kach od 1 do 3 i w tabelach 1 i 2 są bliskie rzeczywistym. W tablicy 2 pokazano, jaki w pły w na warunki p ra c y w rejonie ma s krócenie wybiegu. Z d a n y c h w tablicy 2 w yr aźn ie widać, że są to różnice istotne, m o gące wpły w ać na znaczne obniżanie z apotrzebowania na moc chłodniczą w trakcie rozwoju w y d o b ycia w rejonie i skracania w y bie g u ściany. Ten element p o w i n i e n być również
u ję ty p r z eliczeniami prognostycznymi, b o w i e m może on w s z c z e g ó l n y c h p r z y p a d ka ch d ecy d o w a ć o wy b o r z e a l te r n a ty w y kli m a t y z a c y j n e j stosowanej d l a danej sytuacji frontowej.
LI TE R A T U R A
[1] M a t e r i a ł y z 4 sesji M i ę dz y na r o d o w e g o B iura Fizyki Cielnej, W i e l k a B r y tania, 1989.
[2] V o ß J . : O p i t u m i e r u n g v o n K l i ma t isierungsverfahren, G l ü c k a uf - F o r schungshefte, nr 3/1991.
[3] Kantor J . : Entwi c k l u n g der G r u b e n k l i m a t i s i e r u ng im l et zten Jahrzehnt, Glückauf, nr 15/16/1990.
[4] A lte n a H.: Kältetransport, K'älteverteilung u n d Wärmeabfuhr, Glückauf, nr 15/16/1990.
[5] M ü c k e G . , U hlig H.: K ä l te ü be r t r a g u n g mit Wetterkühlern, G l üc k au f 15/16/
1990.
[6] Kuschel H.: Z e h n Jahre G r u b en k l i m a t i s i e r u n g auf d e m B e r g w e rk Ibben
büren, G l ückauf 15/16/1990.
[7] Kantor J . : Z u kün f t ig e A u fg a b e n der Klimatechnik, G l ü c ka u f 15/16/1990.
[8] Haarmann K.: B e t r i e b s e r f a h r u n g e n b e i m A b b a u des F l öc e s M a u se g at t in g r q ß e n Teufe, Glückauf, 20/21/1990.
[9] Voß J . : E i nflus der G e bi r g s te m p e r a t u r auf die K ü h t l e i s t u n g in Abbau, Glückauf, 6/1988.
[10] Voß J . : Verbe s s e r u n g der W et terkühl technik im A b b a u G l ü ck a u f F o r s c h u n g s hefte, 4//1988.
[11] Reuther: Mö g l i c h k e i t e n zur V e r b e ss e r u n g m a s c h i n e l l e r K l i m n a t i s i e r u n g in d e u t s c h e n Steinkohlenbergbau, Glückauf, 1/1987.
[12] Voß J . : Die K o s t e n der W e tt e r k ü h l u n g im d e u t s c h e n Steinkohlenbergbau, Glückauf, 24/1987.
[13] F ryc z A . : A naliza w a r u n k ó w p r ze w ie t r z a n i a ś c i a n w o k r esie w y b i e r a n i a p o la. Zesz. Nauk. Pol. Ś l . , Górnictwo, 41/1969.
[14] Frycz A . : Klimat y z a c j a kopalń, Śląsk, K a t o w i c e 1981.
[15] Frycz A . : Z w alcz an i e zagroż e ń tem p er a t u r o w y c h w kopalniach, Zesz. Nauk.
AGH, 143/1989.
[16] Pr ace naukowo-b a d a w c z e Z a k ł a d u A erologii Górn i c z e j Poli t e c hn i ki Śl.
z za k r e s u klimatyzacji kopalń.
[17] M a t e r i a ł y z p o mia rów war u n k ó w k l i m a ty c z n yc h w k o p a l n i a c h i temperatur skał przepr owa d z o n y c h przez studentów, d y p l om a n t ó w i pra c o w n i k ó w n a u k o w y c h Z akład u Aerologii Górniczej Politechniki Sl.
Optymalne rozmieszczenie wymienników. . . _________________________________ 121
Recenzent: Prof. dr hab. inż. J ózef WACŁAWIK
Wpłynęło do Reda kcj i w lutym 1992 r.
