Wielkanoc dawniej i dziś.
Święta Wielkanocne w Polsce obchodzone są niezwykle uroczyście. Wielkanoc, czyli Zmartwychwstanie Pańskie jest świętem upamiętniającym zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa i jednoczenie najważniejszym świętem w Kościele Katolickim. Z wydarzeniem tym wiąże się szereg tradycji i obyczajów, które przetrwały mimo upływu lat i wciąż są przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Niedziela Palmowa i Wielki Tydzień
Jedna z najbardziej znanych tradycji związana jest z Niedzielą Palmową, która przypada na ostatnią niedzielę postu. Jest to szczególny dzień, w którym wierni przychodzą do kościoła całymi rodzinami, przynosząc piękne, kolorowe palmy, upamiętniające wjazd Jezusa do Jerozolimy. Tym samym rozpoczyna się Wielki Tydzień, symbolizujący ostatnie dni życia Chrystusa. W Wielki Czwartek sprawowane są obrzędy upamiętniające ostatnią wieczerzę, zaś Wielki Piątek przypomina wszystkim wiernym o śmierci Jezusa. Jest to jedyny dzień w roku, kiedy nie odbywają się żadne msze święte w Kościele Katolickim. Następnie Wielka Sobota jest dniem upamiętniającym złożenie do grobu, zaś Wielka Niedziela do symbol Zmartwychwstania.
Lany poniedziałek
Poniedziałek Wielkanocny to jedna z najstarszych tradycji. Jest to dzień szczególnie wyczekiwany przez dzieci, które polewają się w tym czasie wodą. Dawniej zwyczaj ten był rozumiany w nieco inny sposób. Wodą polewało się jedynie niezamężne dziewczyny. Tym samym wierzono, że przyniesie im to szczęście i pozwoli szybko wyjść za mąż. Dziś wody nie szczędzi się dla nikogo i śmigus dyngus ma jedynie symboliczne znaczenie.
Dawniej i dziś
Święcenie pokarmów
Święconka to piękna i wciąż żywa polska tradycja. Przetrwała mimo upływy setek lat i jest jednym z najważniejszych symboli tych Świąt. Mimo, iż zwyczaj ten ma korzenie pogańskie to został w pełni zaakceptowany i uchwalony przez Kościół. Święcenie pokarmów odbywa się zawsze w Wielą Sobotę. Pokarmy zazwyczaj umieszcza się w wiklinowym koszyku a jego zawartość jest później konsumowana w czasie śniadania wielkanocnego. Tradycyjnie, w święconce nie powinno zabraknąć składników takich jak pisanki, chleb, sól i pieprz, chrzan, kawałek kiełbasy czy boczku. Zawartość koszyka zazwyczaj różni się w zależności od danego regionu Polski.
Malowanie jajek
Tradycja malowania jajek to również bardzo stary zwyczaj, sięgający czasów Słowian, dla których jajka miały bardzo ważne znaczenie. Były przede wszystkim symbolem nowego życia oraz sił witalnych. Obecnie jajka, które malujemy zwiemy pisankami i uważane są za kolorowy symbol Świąt Wielkanocnych. Istnieje wiele technik barwienia i nakładania wzorów na jajka. W każdym regionie kraju spotkać można pięknie malowane i zdobione pisanki.
Rezurekcja
Rezurekcja oznacza z łaciny Zmartwychwstanie. W Kościele katolickim ma postać uroczystej mszy świętej, połączonej z procesją. Wierni trzykrotnie obchodzą wówczas kościół, śpiewając pieśni wychwalające Pana. Symbolika tego wydarzenia ma przekazać światu radosną nowinę o zmartwychwstaniu Jezusa. Rezurekcja rozpoczyna się zawsze od odśpiewania pieśni „Alleluja”.
Msza ta odprawiania jest w godzinach porannych, najczęściej o godzinie 6 rano.
Śniadanie wielkanocne
Kolejną, bardzo starą i obchodzoną po dziś dzień tradycją jest uroczyste śniadanie wielkanocne, które symbolizuje Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Jest to czas, kiedy przy stole gromadzi się cała rodzina i spożywa przede wszystkim pokarmy, jakie dzień wcześniej były poświęcone.
Na wielkanocnym stole nie brakuje wówczas także tradycyjnych wypieków, takich jak babki i mazurek wielkanocny. Obowiązkową potrawą w tym czasie jest także wielkanocny żur. W wielu domach panuje także zwyczaj składania sobie życzeń i dzielenia się jajkiem.
Wielkanoc w Polsce to bardzo uroczysty czas, jednoczący rodziny. Jest jednym z najważniejszych świąt w polskim kalendarzu, a dla niektórych jest nawet ważniejsza i bardziej znacząca niż Boże Narodzenie. Tradycje związane z tymi świętami sięgają zamierzchłych czasów, a mimo to przetrwały i są kontynuowane przez większość Polaków po dziś dzień. Istnieje wiele obyczajów i pięknych symboli, których nie spotkamy w żadnym innym miejscu na świecie. Dlatego, często wielu obcokrajowców odwiedza Polskę w okresie Wielkanocy, by móc zobaczyć, jak ważne i niezwykłe są to dla chrześcijan święta.
Przenieśmy się teraz w świat powieści Chłopi Władysława Stanisława Rejmonta.
1
1 Na podstawie prezentacji M. Szumskiej.
