Spis treści
Przedmowa . . . 9
1. Rola banków w kryzysie finansowym XXI wieku – sprawcy czy ofiary? (Joanna Adamska-Mieruszewska) . . . 13
1 .1 . Konsekwencje kryzysu subprime dla instytucji finansowych . . . 13
1.2. Przyczyny kryzysu finansowego z perspektywy banków . . . 15
1.3. Rozwój działalności kredytowej . . . 17
1 .4 . Sekurytyzacja Fannie, Ginnie oraz Freddie . . . 20
1.5. Ocena ratingowa sekurytyzowanych kredytów . . . 23
1.6. CDO – sekurytyzacja na drugim poziomie . . . 23
1.7. Podsumowanie . . . 24
2. Polityka stabilizacyjna USA – sukces czy porażka? (Dariusz Graj) . . . 26
2.1. Cele polityki stabilizacyjnej . . . 26
2.2. Skuteczność polityki stabilizacyjnej . . . 27
2.3. Mierniki stabilności makroekonomicznej . . . 31
2.3.1. Pięciokąt stabilizacji makroekonomicznej (PSM) . . . 31
2 .3 .2 . Luka Okuna . . . 33
2.4. Polityka stabilizacyjna Stanów Zjednoczonych w latach 1996–2011 . . . 35
2.4.1. Polityka makroekonomiczna w latach 1996–2000 . . . 35
2.4.2. Polityka stabilizacyjna okresu spowolnienia 2001–2003 . . . 37
2.4.3. Powrót na ścieżkę wysokiego wzrostu 2004–2007 . . . 37
2.4.4. Recesja i stagnacja lat 2008–2010 . . . 38
2.5. Podsumowanie . . . 39
Aneks . . . 43
3. Zmiany stanu gospodarek i warunków życia ludności w krajach Unii Europejskiej w wyniku światowego kryzysu finansowego – perspektywa krótkookresowa (Wojciech Bizon) . . . 49
4. Wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej na tle kryzysu finansowego (Paulina Szulc) . . . 59
4.1. Wskaźnik wzrostu gospodarczego . . . 59
4.2. Nakłady pracy . . . 60
4.3. Nakłady na badania i rozwój . . . 61
4.4. Popyt na dobra i usługi . . . 66
4.5. Wpływ kryzysu na gospodarkę Unii Europejskiej . . . 67
6
Spis treści4.6. Prognoza wzrostu gospodarczego . . . 68
4.7. Podsumowanie . . . 68
5. Reakcja wybranych gospodarek skandynawskich na kryzys (Dariusz Graj) . . . 70
6. Polityka makroekonomiczna Polski w latach 1996–2011 na tle innych gospodarek – analiza skuteczności (Henryk Ćwikliński, Dariusz Graj) . . . 80
6.1. Polityka makroekonomiczna a polityka stabilizacyjna . . . 80
6.1.1. Polityka fiskalna w polityce stabilizacyjnej. . . . 82
6.1.2. Polityka monetarna w polityce stabilizacyjnej . . . 83
6.2. Polityka makroekonomiczna Polski w latach 1996–2011 . . . 84
6.2.1. Podstawowe parametry polityki fiskalnej i polityki monetarnej w Polsce w latach 1996–2011 . . . 84
6.2.2. Ogólna ocena polityki makroekonomicznej Polski . . . 86
6.3. Skuteczność polityki makroekonomicznej . . . 90
6.4. Podsumowanie . . . 98
7. Powszechność zadłużenia największych gospodarek narodowych (Filip Borysewicz) . . . 99
7.1. Deficyt budżetowy i dług publiczny w teorii ekonomii . . . 99
7.2. Celowość emisji długu publicznego . . . . 101
7.3. Powszechność zadłużenia w skali globalnej . . . . 104
7.3.1. Czynniki mające wpływ na zwiększanie zadłużenia krajów . . . . 106
7.3.2. Przyczyny powstania kryzysu zadłużenia w latach 70. XX wieku . . . . 107
7.3.3. Ewolucja zadłużenia . . . . 108
7.4. Mechanizm zadłużenia krajów na światowym rynku w pierwszej dekadzie XXI wieku na przykładzie Stanów Zjednoczonych . . . . 110
7.5. Podsumowanie . . . . 112
8. Polityka długu publicznego w procesie przywracania równowagi gospodarkom europejskim – wnioski po kryzysie finansowym (Grzegorz Waszkiewicz) . . . . 114
8.1. Zarządzanie długiem a proces stabilizacji . . . . 115
8.2. Interwencja fiskalna w krajach europejskich jako wyraz aktywnej polityki budżetowej . . . . 116
8.2.1. Emisja instrumentów skarbowych – finansowanie sfery realnej i poprawa płynności banków . . . . 116
8.2.2. Poręczenia i gwarancje rządowe – płynność sektora finansowego oraz działania antykryzysowe w sferze realnej . . . . 118
8.2.3. Kredyty w międzynarodowych instytucjach finansowych – odporność gospodarki . . . . 120
8.3. Koszty działań stabilizacyjnych . . . . 121
8.4. Podsumowanie . . . . 124
7
9. Dylematy finansowania ochrony zdrowia
(Magdalena Laskowska-Markowska) . . . . 127
9.1. Zdrowie jako dobro ekonomiczne . . . . 127
9.2. Dylemat rzadkości . . . . 129
9.3. Kwestia optymalnej alokacji zasobów . . . . 130
9.4. Wartości krańcowe . . . . 130
9.5. Modele finansowania ochrony zdrowia . . . . 132
9.6. Syndrom Syzyfa i moralny hazard . . . . 134
10. Rozwiązywanie problemów ekonomicznych w ramach polityki gospodarczej (Andrzej Paczoski) . . . . 137
10.1. Rodzaje gospodarki rynkowej i determinanty zadowolenia mieszkańców . . . . 137
10.2. Identyfikacja problemów gospodarczych . . . . 138
10.2.1. Inflacja i deflacja . . . . 139
10.2.2. Stabilność kursu walutowego . . . . 146
10.2.3. Wzrost gospodarczy . . . . 147
10.2.4. Deficyt budżetowy i dług publiczny . . . . 148
10.2.5. Bezrobocie . . . . 153
10.3. Ład regulacyjny i instytucjonalny gospodarki . . . . 157
10.4. Rankingi oceniające sukcesy gospodarek poszczególnych państw . . . . 161
10.5. Podsumowanie . . . . 165