Agnieszki Osieckiej przepis na piosenkę…
(9.10.1936-7.03.1997)
Aut. Andrzej Pągowski
https://www.galeriagrafikiiplakatu.pl/pl/historia-wystaw/2017/100221/18454 /Agnieszka-Osiecka/?imgpos=0
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach
Filia we Włoszczowie
◼ Poetka i prozaik, dziennikarka, reżyser teatralny i telewizyjny. Najsłynniejsza polska autorka tekstów do piosenek – napisała ich ponad dwa tysiące dla takich wykonawców jak Maryla Rodowicz, Skaldowie, Kalina Jędrusik, Magda Umer, Seweryn Krajewski, Anna Szałapak czy Krystyna Janda.
◼ Laureatka wielu nagród i wyróżnień na festiwalach. Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Agnieszka Osiecka
Agnieszka Osiecka w swoim gabinecie w Warszawie, 1986 rok (fot. Andrzej Świetlik, Forum)
Zdjęcie: https://culture.pl/pl/tworca/agnieszka-osiecka
Dzieciństwo i młodość
◼ Ojciec kładł nacisk na naukę języków obcych, sport (Agnieszka świetnie pływała, grałą w tenisa i ping-ponga), odkrył również przed nią piękno fotografii.
◼ Agnieszka Osiecka urodziła się 9 października 1936 r. w Warszawie. Jej ojciec, Wiktor Osiecki był pianistą i kompozytorem, a matka - Maria Osiecka – była polonistką. Po urodzeniu się Agnieszki Osieccy mieszkali w Zakopanem.
◼ W 1939 r. Osieccy wrócili do swojego mieszkania w Warszawie. W l. 1948 –1952 uczęszczała do żeńskiego liceum im. Marii Skłodowskiej-Curie na Saskiej Kępie.
https://dzieje.pl/kultura-i-sztuka/rocznica-%C5%9Bmierci-agnieszki-osieckiej
◼ W latach 1952–1956 studiowała na Wydziale Dziennikarskim Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 1957–1962 na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi.
Studia
◼ "Na drugim czy trzecim roku zrozumiałam, że nie będę reżyserem, kiedy zaczęłam pisać piosenki i artykuły. Bo człowiek, który pisze, może to robić sam w pokoiku, tramwaju, pod ulubionym drzewem, a do filmu trzeba mieć szaloną energię…
Agnieszka Osiecka, Filmidła. Gawędy o filmach, Warszawa, Prószyński Media, 2013
◼ „Filmidła” to zbiór recenzji filmowych napisanych w latach 1956-1960 przez Agnieszkę Osiecką, która wówczas była najbliżej kina w całym swoim życiu.
Zdjęcie: https://culture.pl/pl/tworca/agnieszka-osiecka
Piosenki filmowe
◼ Całkowicie z filmem jednak nie zerwała.
◼ Piosenki z tekstami Agnieszki Osieckiej można odnaleźć w filmach i serialach telewizyjnych.
◼ Do napisania tekstu piosenki, jak powtarzała, wystarczy kartka i ołówek.
Piosenki filmowe
◼ Prawo i pięść – polski film fabularny, zrealizowany w 1964 r. przez Jerzego Hoffmana na podstawie powieści Józefa Hen „Toast”.
◼ Akcja filmu ma miejsce w 1945 roku na Ziemiach Odzyskanych.
◼ Muzycznym motywem przewodnim filmu była śpiewana przez Edmunda Fettinga piosenka „Nim wstanie dzień” ze słowami Agnieszki Osieckiej i muzyką Krzysztofa Komedy.
FETTING EDMUND - Nim wstanie dzień - Prawo i pięść https://www.youtube.com/watch?v=QtkLqbQU1WA https://www.filmweb.pl/film/Prawo+i+pi%C4%99%C5%
9B%C4%87-1964-8859
Piosenki filmowe
◼ „Czterej pancerni i pies” – serial telewizyjny w reżyserii Konrada Nałęckiego, według scenariusza Janusza Przymanowskiego na podstawie książki tegoż autora pod tym samym tytułem. Fabuła przedstawia losy załogi czołgu Rudy podczas II wojny światowej. Serial powstał w latach 1966–1970.
◼ „Ballada o pancernych” (znana także jako „Deszcze niespokojne”) – utwór muzyczny z serialu telewizyjnego Czterej pancerni i pies. Autorką słów była Agnieszka Osiecka, muzykę skomponował Adam Walaciński. Utwór wykonuje Edmund Fetting.
https://www.filmweb.pl/serial/Czterej+pancerni+i+pies-1966-35155/discussion
https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/czterej-pancerni-i-pies-jak-dobrze-pamietasz-kultowy-serial/qceblc4
Edmund Fetting ~ Deszcze niespokojne (1967) https://www.youtube.com/watch?v=d4ewqTH3cYU
◼ W czasie studiów rozpoczęła współpracę ze Studenckim Teatrem Satyryków, gdzie zadebiutowała jako autorka tekstów piosenek. Dla STS - u napisała 166 utworów, np. "Widzisz mała", czy "Piosenka o okularnikach",
Studencki Teatr Satyryków
teatr kabaretowy w Warszawie działający w latach 1954-1975
◼ Ponadto, reportaże oraz eseje jej autorstwa ukazywały się na łamach pism literackich i młodzieżowych. Do 1972 r. zasiadała w radzie artystycznej Teatru.
https://culture.pl/pl/tworca/agnieszka-osiecka
Współpraca z Polskim Radiem
◼ W 1962 roku piosenką "Mój pierwszy bal"
zadebiutowała na antenie Polskiego Radia (w nagraniu Kaliny Jędrusik).
◼ W latach 1963 - 1968 prowadziła Radiowe Studio Piosenki, które również zajmowało się działalnością wydawniczą.
Mój pierwszy bal -Kalina Jędrusik (cover by Wiktoria Rejlich)
https://www.youtube.com/watch?v=Oj7ujn4JQ4U
https://www.facebook.com/Kalina-J%C4%99drusik-Dygat-283466022039731/photos/422377081481957
Kalina Jędrusik, Agnieszka Osiecka i kompozytor Jarosław Abramow - Newerly.
"Piosenka o okularnikach"
◼ "Piosenka o okularnikach", 1963, wyk. Kazimiera Utrata / Sława Przybylska / Alina Janowska / Zofia Kucówna / Tadeusz Łomnicki
◼ Agnieszka Osiecka odniosła wielki sukces na pierwszym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu w 1963 r., a za – skrótowo nazywanych tak - "Okularników" otrzymała nagrodę indywidualną. Piosenka powstała dla Studenckiego Teatru Satyryków i stała się hymnem ówczesnych młodych inteligentów.
◼ Jak wspominała Osiecka, wygrane na festiwalu 4 tys. zł było "furą pieniędzy" i starczyło na jedną ratę za motorówkę. W tekście piosenki tytułowi okularnicy "wiążą koniec z końcem za te polskie dwa tysiące". Jednak w pierwotnej wersji fraza brzmiała:
"potem żyją na wsi w mieście, za te polskie tysiąc dwieście". Cenzura uznała, że kwota jest zbyt niska, a Osiecka musiała przeredagować słowa słynnego utworu.
Zofia Kucówna - Piosenka o okularnikach (TVP 1968) – słowa Agnieszka Osiecka, muzyka Jarosław Abramow-Newerly - https://www.youtube.com/watch?v=oCW3LkhYq6k
http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/jakie-historie-kryja-slynne-polskie-piosenki.html
Spektakle teatralne i telewizyjne
◼ Agnieszka Osiecka tworzyła również sztuki i spektakle z piosenkami dla teatrów oraz telewizji. W 1963 roku napisała (wraz z kompozytorem Adamem Sławińskim) cykl programów "Listy śpiewające".
◼ Przez wiele lat była związana z Teatrem Ateneum. To na deskach tego teatru została wystawiona jest pierwsza sztuka „Niech to tylko zakwitną jabłonie” (1964).
A. OSIECKA I SKALDOWIE
Niech no tylko zakwitną jabłonie!
https://www.youtube.com/watch?v=QD5cGfBAvzs
Reklama
◼ Proste hasło reklamowe, a wszystkim wiadomo, że w prostocie siła, zostało później wykorzystane na całym świecie. Uzyskane honorarium wystarczyło jedynie na zakup maszyny do pisania.
◼ W 1971 r. Agnieszka Osiecka nawiązała przelotny romans z reklamą i zwyciężyła w konkursie na slogan najpopularniejszego napoju na świecie. Osiecka ze swoim
"Coca-Cola to jest to!" pokonała m.in. Melchiora Wańkowicza.
Felietony
Agnieszka Osiecka pisała opowiadania (Biała bluzka), książki fabularne (m.in. Czarna wiewiórka, Salon gier), wspomnieniowe (Szpetni czterdziestoletni, Na początku był negatyw i skierowane do najmłodszych czytelników (m.in.
Dzień dobry Eugeniuszu, Wzór na diabelski ogon, Ptakowiec), felietony oraz sztuki teatralne (m.in. adaptacje Singera: Sztukmistrz z Lublina).
◼ Twórczość dla dzieci zajmuje poważne miejsce w dorobku Agnieszki Osieckiej. Są to utwory dla dzieci i dla dorosłych - każdy się przy nich rozbawi i rozczuli. Bogata wyobraźnia autorki pozwala szybować po Niebie, a jej przywiązanie do miejsca, w którym żyje, pozwala stąpać po Ziemi…
Daniel Passent
Dla dzieci i młodzieży
Opowiadania i powieści
Piosenki
Co się nażyłam
Co się nażyłam, to się nażyłam, co się napiłam, to się napiłam, co wymarzyłam, to moje!
Co przetańczyłam, to przetańczyłam, co pogubiłam, to pogubiłam,
a co znalazłam, to moje!
Co przegapiłam, to przegapiłam, a co zrobiłam, to moje!
Dajmy się zaskoczyć miłości Nie kupujmy
nieba na kredyt, nie planujmy
szczęścia ni biedy,
nie grajmy w dwa życia jak w kości, tylko dajmy, dajmy, dajmy się zaskoczyć miłości!
Piosenki
◼ Agnieszka Osiecka i Maryla Rodowicz - połączyła je piękna przyjaźń. Jedna pisała poruszające i głębokie teksty, druga pięknie je śpiewała (Damą być, Diabeł i raj, Dziś prawdziwych cyganów już nie ma, Ludzkie gadanie, Małgośka, Nie ma jak pompa, Niech żyje bal, Wariatka tańczy, Wielka woda).
https://urodazycia.pl/kultura/maryla-rodowicz-o-niezwyklej-przyjazni-z-agnieszka-osiecka-123763-r1/
Maryla Rodowicz -„Małgośka" - Sabat Czarownic / Kielce https://www.youtube.com/watch?v=jycVntjVlek
Poezje
Dzienniki
◼ Dzienniki – pisane od dziewiątego roku życia aż do śmierci Poetki – to najintymniejszy z wszystkich tekstów Agnieszki Osieckiej.
◼ Autorka każdy wpis stemplowała datą, a zapełnione zeszyty układała w kolejne woluminy zgodne z rzymską numeracją.
◼ Nastolatka wypełniła zapiskami z jednego roku książkę przeszło 500-stronicową.
https://www.bn.org.pl/aktualnosci/288-80.-rocznica-urodzin-agnieszki-osieckiej.html#gal1476108694728
Dzienniki
◼ Po śmierci Poetki w 1997 r., dzienniki wraz z całym archiwum Autorki zostały przekazane na 10 lat w depozyt Muzeum Literatury w Warszawie.
◼ Następnie Fundacja „Okularnicy”, dzięki pomocy finansowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, podjęła się rozpoznania zbiorów, skatalogowania ich, cyfryzacji oraz przygotowania dzienników do publikacji.
Wspomnienia
Przyjaciele moi i przyjaciółki!
Nie odkładajcie na później ani piosenek, ani egzaminów, ani dentysty, a przede wszystkim nie odkładajcie na później miłości.
Nie mówcie jej: „przyjdź jutro, przyjdź pojutrze, dziś nie mam dla ciebie czasu”. Bo może się zdarzyć, że otworzysz drzwi, a tam stoi zziębnięta staruszka i mówi:
„Przepraszam, musiałam pomylić adres…”
I pstryk, iskierka gaśnie.
Przeglądam fotografie.
Dlaczego mówimy zdjęcia „czarno-białe”, a nie „biało-czarne”?
Widocznie czerń jest ważniejsza niż biel, jak w poezji.
Mężczyźni…
◼ Z dawnym ukochanym spotkała się w Los Angeles w 1968 r. Wyrośli już z siebie. „Malwy po chatach kwitną i bledną, po sześciu latach nic już nie jest tragedią” – pisała lekko.
◼ Do końca życia trzymała jego maszynę do pisania. Jakby wrócił, wzięlibyśmy ślub.
A potem byśmy się rozwiedli – gdybała.
◼ Była zaręczona z pisarzem Markiem Hłasko. Ich romans zaczął się rozwijać na przełomie 1956 i 1957 roku. Osiecka była wtedy studentką i autorką STSu, Hłasko zaś dzięki sukcesowi zbioru opowiadań "Pierwszy krok w chmurach" był doskonale znany w całym kraju.
◼ Do ich ślubu nie doszło, gdyż pisarz nie mógł wrócić do Polski po wyjeździe na Zachód.
Osiecka zabiegała u władz o pozwolenie na powrót Hłaski do kraju, niestety bezskutecznie.
Agnieszka Osiecka opowiada o Marku Hłasce https://www.youtube.com/watch?v=-WOX1W0-NLU
◼ Jej pierwszym mężem był producent filmowy Wojciech Frykowski (1936-1969). Wzięli ślub w 1963 roku w Zakopanem. Ich małżeństwo przetrwało niecałe 6 miesięcy.
Mężczyźni…
◼ Nie przetrwało również kolejne nałżeństwo Agnieszki Osieckiej z młodym reżyserem teatralnym Wojciech Jesionką (1940-1992).
1.
3.
2.
1. https://plejada.pl/newsy/klany-gwiazd-oto-tajemnice-rodziny-mai-frykowskiej-kim-byli-jej- przodkowie/4sjcej7
2. https://pl.pinterest.com/pin/281334307951737965/
3. http://baedekerlodz.blogspot.com/2014/05/w-poszukiwaniu-wasnej-drogi-agnieszka.html
◼ Była też związana z Jeremim Przyborą z słynnego
"Kabaretu Starszych Panów". Im romans był skrywaną tajemnicą, bo Jeremi był wtedy w poważnym związku.
◼ Pozostały po tym romansie piosenki; jej - "Na całych jeziorach - Ty", jego "Ratunku, na pomoc ginącej miłości”.
Mężczyźni…
Kalina Jędrusik - Na całych jeziorach Ty (Teledysk HD) https://www.youtube.com/watch?v=rF8byuoD8b8
Kabaret Starszych Panów - wieczór XV. "Ostatni naiwni", reżyseria Jeremi Przybora. Nz. autor tekstów Jeremi Przybora (L) i kompozytor Jerzy Wasowski.
1965Foto: PAP/TVP/Zygmunt Januszewski
https://www.polskieradio.pl/7/3085/Artykul/991016,Wasowski-fenomen-Starszych-Panow-polegal- na-geniuszu-obu-tworcow
Przyjaźń
◼ Magda Umer (piosenkarka, dziennikarka, reżyser) i Agnieszka Osiecka były sobie bardzo bliskie. Ich przyjaźń była tak silna, że w pewnym momencie Magda Umer wiedziała chyba najwięcej na temat romansu Osieckiej z Jeremim Przyborą, jej najlepszym przyjacielem.
◼ Listy, które wymieniała z Przyborą, zostały zebrane w formie książki "Listy na wyczerpanym papierze” (2010), która została przez Magdę Umer zredagowana.
Magda Umer -Oczy tej małej (koncert w Teatrze Polonia, 2013) https://www.youtube.com/watch?v=d6H89YAB2UY
◼ Magda Umer była nazywana mistrzynią od Osieckiej. „Oczy tej małej” to klasyka poezji śpiewanej i jeden z najważniejszych utworów w dorobku obu artystek.
" Foto: - / Studio69
Agnieszka Osiecka i Daniel Passent przez osiem lat tworzyli niezwykły związek.
To z nim doczekała się jedynej córki – Agaty (1973).
Poświęcili wiele, by być razem, jednak ostatecznie poetka odeszła do innego mężczyzny.
Później zakochiwała się jeszcze kilkukrotnie...
Mężczyźni…
W latach związku z Passentem Agnieszka Osiecka napisała tekst "Sztuczny miód”:
Możesz nie dać mi grosza na dom, tylko proszę cię,
proszę - zmień ton!
Możesz bredzić... Pleść bzdury... Androny...
Tylko błagam cię: nie mów, nie mów, tylko nie mów do mnie jak do żony.
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Da niel_Passent.jpg
Teatr Atelier im. Agnieszki Osieckiej w Sopocie
◼ Od 1994 r. Agnieszka Osiecka współpracowała z Teatrem Atelier w Sopocie, dla którego napisała swoje ostatnie sztuki i songi – uznane przez krytykę za najdoskonalsze w jej
artystycznym dorobku.
◼ Od 1997 r. teatr nosi imię Agnieszki Osieckiej.
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Teatr_Atelier_w_Sopocie.JPG https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:Teatr_Atelier_de_Sopot_%C3
%A0_l%27%C3%A9t%C3%A9_2017.jpg
◼ André Hübner-Ochodlo – aktor, reżyser teatralny. Popularyzator kultury jidysz, założyciel i dyrektor Teatru Atelier im. Agnieszki Osieckiej w Sopocie, inicjator sopockiego festiwalu Lato Teatralne.
◼ Ostatnim mężczyzną w życiu Agnieszki Osieckiej był artysta z Sopotu, Andre Ochodlo.
Poznała go trzy lata przed swoją śmiercią. Andre był z nią do końca. Dzieliło ich 27 lat różnicy.
Mężczyźni…
https://www.facebook.com/Magda-Umer-
174775075994135/photos/pcb.955793721225596/955792431225725 https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b4/Andre_Ochodlo.jpg
◼ Agnieszka Osiecka zmarła w dniu 7 marca 1997 roku. Została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
◼ Dorobkiem Agnieszki Osieckiej zajmuje się Fundacja Okularnicy, założona przez córkę poetki Agatę Passent.
◼ Obecnie wydaje 14-tomowy Wielki śpiewnik Agnieszki Osieckiej.
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Agnieszka_Osiecka_- _ul_Francuska_Warszawa_(1).JPG
Agnieszka Osiecka - pomnik, ul. Francuska, Warszawa .
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pomnik_Agni eszki_Osieckiej_w_Warszawie_2017.jpg
◼ Aby uczcić pamięć swojej patronki Teatr Atelier wspólnie z Fundacją Okularnicy od 1999 roku organizuje konkurs na interpretację piosenek Agnieszki Osieckiej pt.:
„Pamiętajmy o Osieckiej”. Co roku odbywają się w nim półfinałowe koncerty konkursu na interpretację piosenek Agnieszki Osieckiej.
„Pamiętajmy o Osieckiej ”
◼ Pomnik - ławeczka Agnieszki Osieckiej przy Zespole Szkół Samorządowych w Rucianem-Nidzie.
◼ Zespół Szkół Samorządowych imienia Agnieszki Osieckiej w Rucianem-Nidzie jest organizatorem konkursu:
„ Na Mazurach wszystkich śpiewają Osiecką”
„Na Mazurach wszystkich śpiewają Osiecką”
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Agnieszka_osiecka_nida.JPG
O Agnieszce Osieckiej…
Cytaty…
Cytaty…
Agnieszki Osieckiej przepis na piosenkę…
Teksty osobiste, liryczne, „babskie”
◼ „Wszystko co piszę, jest o mnie. Banał, ale tak jest” – mówiła. I dodawała, że u niej blisko od serca do papieru, a każdy tekst to zwierzenie.
Reportażowa dokładność
◼ „Jestem dziennikarką. Dlatego wiele moich piosenek to po prostu rymowane reportaże”. – przyznawała. Znawcy twierdzą, że siłą jej tekstów jest reportażowa dokładność: „gdzieś w hotelowym korytarzu krótka chwila”,
„wiążą koniec z końcem za te polskie dwa tysiące”, „koszule na sznurze schły”…
Czułość
◼ „Piszę piosenki, bo czuję czułość do ludzi, to wszystko” Opowiadam historyjki, bo współczuję ludziom”.
◼ Te kobiety, które są „proszę pana, na zakręcie” Osiecka traktuje z ogromną czułością.
Miejsce
◼ „Piszę w kawiarni, w samolocie, w tramwaju, na basenie, nawet w pijalni czekolady. Mam niewielkie wymagania, żeby się skupić, wystarczy, że nagle wyłączę się z rozmowy”.
Rymy
◼ „Powiedzmy, że potrzebny jest rym do ~wiśnie~. Na kartce trzeba wypisać wszystkie spółgłoski –b. c, d i tak dalej. Do tego dopisywać ~iśnie~ i sprawdzać, czy mamy takie słowo.
Biśnie? – nie ma, ale już ~ciśnie~ jest. I mamy: łza mi się do oka ciśnie”.
Natura
◼ „Zielono mi”,„trzeba mi wielkiej wody”, „w żołtych płomieniach liści”, „na całych jeziorach ty”… Jeśli szukać jakiegoś motywu w twórczości Agnieszki Osieckiej, na pewno jest to natura.
„Dostrzeganie problemów społecznych jest tak samo ważne, jak patrzenie na kwiatki i ptaszki” – mówiła.
Agnieszki Osieckiej przepis na piosenkę…
Fot. East News
https://viva.pl/ludzie/newsy/agnieszka-osiecka-gwiazdy-wspominaja-poetke-100194-r1/
Pamiętajmy o Osieckiej
https://www.wieslaw-kot.pl/wp-content/uploads/2018/08/Agnieszka-Osiecka-zdjecie-z-1989-r-.jpg
Oprac. Justyna Kowalska
Wspomnienie o Poetce:
HQ - Opole 97, "Zielono Mi", Ja nie chcę spać... (początek), Jędrusik https://www.youtube.com/watch?v=vM44yg-9c2k
