Pełny Zapis Przebiegu Posiedzenia Komisji do Spraw Unii Europejskiej (nr 3) z dnia 9 grudnia 2011 r.

(1)

KANCELARIA SEJMU

Biuro Komisji Sejmowych

 K

^OMISJI ^DO

S

^PRAW

U

^NII

E

UROPEJSKIEJ

(

^NR

3)

z dnia 9 grudnia 2011 r.

PEŁNY ZAPIS PRZEBIEGU POSIEDZENIA

(2)

(3)

9 grudnia 2011 r.

Komisja do Spraw Unii Europejskiej, obradująca pod przewodnictwem poseł Agnieszki Pomaski (PO), przewodniczącej Komisji, oraz poseł Alicji Olechowskiej (PO), zastępcy przewodniczącej Komisji, rozpatrzyła:

– informację o dokumentach UE, w stosunku do których prezydium wnosi o niezgłaszanie uwag (COM(2011) 471, 480, 644, 646, 648, 653, 656, 661, 662, 671, 672, 673, 674, 676, 677, 678, 679, 680, 681, 682, 685, 689, 690, 693, 694, 695, 696, 698, 700, 703, 704, 708, 710, 715, 716, 718, 719, 729, 730, 731, 732, 741, 762, C(2011) 7321),

– w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu „Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej mechanizm wymiany informacji w odniesieniu do umów międzyrządowych w dziedzinie energii

między państwami członkowskimi a państwami trzecimi (COM(2011) 540 wersja ostateczna)” i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP,

– w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. „Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (COM (2011) 650

wersja ostateczna)” i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP,

– w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. „Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 3/2008 w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym i w krajach trzecich (COM(2011) 663 wersja ostateczna)” i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP,

– w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. „Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia

mechanizmu oceny w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen (COM(2011) 559 wersja ostateczna)” i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP,

– w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu „Wniosek dotyczący rozporządzenia

Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (WE) nr 562/2006

w celu ustanowienia wspólnych zasad dotyczących tymczasowego przywrócenia

w wyjątkowych okolicznościach kontroli granicznej na granicach wewnętrznych

(COM(2011) 560 wersja ostateczna)” i odnoszący się do niego projekt stanowiska RP,

– w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu „Wniosek dotyczący rozporządzenia

Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych europejskich przepisów

dotyczących sprzedaży (COM(2011) 635 wersja ostateczna)” i odnoszący się do

niego projekt stanowiska RP,

(4)

– w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informację o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Transportu,

Telekomunikacji i Energii (12 i 13 grudnia 2011 r.) w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach,

– w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informację o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Wymiaru

Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (13 i 14 grudnia 2011 r.) w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach,

– w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informację o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Ogólnych (16 grudnia 2011 r.) w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych sprawach,

– w trybie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 r. „Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie stanowiska, które ma zostać przyjęte w imieniu Unii Europejskiej we właściwych organach Światowej Organizacji Handlu w sprawie przystąpienia Federacji Rosyjskiej do Światowej Organizacji Handlu (COM(2011) 720 wersja ostateczna)” i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP oraz w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sejmu „Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Unii Europejskiej i tymczasowego stosowania Porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a rządem Federacji Rosyjskiej dotyczącego utrzymania zobowiązań w zakresie handlu usługami zawartych w obowiązującej ustawie o partnerstwie i współpracy między UE i Rosją (COM(2011) 721 wersja ostateczna)”; „Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a Federacją Rosyjską dotyczącego zarządzania kontyngentami taryfowymi mającymi zastosowanie do wywozu drewna z Federacji Rosyjskiej do Unii Europejskiej i Protokołu między Unią Europejską a rządem Federacji Rosyjskiej w sprawie warunków technicznych przy zastosowaniu tego porozumienia (COM(2011) 722 wersja ostateczna)”; „Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Unii Europejskiej i tymczasowego stosowania Umowy między Unią Europejską a rządem Federacji Rosyjskiej w sprawie handlu częściami i podzespołami

pojazdów silnikowych między Unią Europejską a Federacją Rosyjską (COM(2011)

723 wersja ostateczna)”; „Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia

w imieniu Unii Europejskiej Porozumienia w formie wymiany listów między Unią

Europejską a rządem Federacji Rosyjskiej dotyczącego utrzymania zobowiązań

w zakresie handlu usługami zawartych w obowiązującej umowie o partnerstwie

i współpracy między UE i Rosją (COM(2011) 724 wersja ostateczna)”; „Wniosek

dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Umowy

między Unią Europejską a rządem Federacji Rosyjskiej w sprawie handlu

(5)

częściami i podzespołami pojazdów silnikowych między Unią Europejską

a Federacją Rosyjską (COM(2011) 725 wersja ostateczna)”; „Wniosek dotyczący decyzji rady w sprawie podpisania w imieniu Unii Europejskiej i tymczasowego stosowania Porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a Federacją Rosyjską dotyczącego zarządzania kontyngentami taryfowymi mającymi zastosowanie do wywozu drewna z Federacji Rosyjskiej do Unii Europejskiej i Protokołu między Unią Europejską a rządem Federacji Rosyjskiej w sprawie warunków technicznych przy zastosowaniu tego porozumienia

(COM(2011) wersja ostateczna)”; Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a Federacją Rosyjską dotyczącego wprowadzania lub zwiększania przez Federację Rosyjską należności celnych wywozowych w odniesieniu do surowców (COM(2011) 727 wersja ostateczna)”; „Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Unii Europejskiej

i tymczasowego stosowania Porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a Federacją Rosyjską dotyczącego wprowadzania lub zwiększania przez federację Rosyjską należności celnych wywozowych w odniesieniu do surowców (COM(2011) 728 wersja ostateczna)”,

– w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informację o stanowisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (15 i 16 grudnia 2011 r.) w związku z zasięgnięciem opinii Komisji w tych

sprawach,

– sprawy bieżące.

W posiedzeniu udział wzięli: Maciej Jankowski podsekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Bu- downictwa i Gospodarki Morskiej wraz ze współpracownikami, Igor Dzialuk podsekretarz stanu w Mi- nisterstwie Sprawiedliwości wraz ze współpracownikami, Piotr Stachańczyk sekretarz stanu w Mini- sterstwie Spraw Wewnętrznych wraz ze współpracownikami, Mieczysław Kasprzak sekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki wraz ze współpracownikami, Kazimierz Plocke sekretarz stanu w Mini- sterstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi wraz ze współpracownikami, Marceli Niezgoda podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego wraz ze współpracownikami, Magdalena Gaj podsekretarz stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji wraz ze współpracownikami, Marzena Rajczewska doradca techniczny w Najwyższej Izbie Kontroli; Tadeusz Cymański, Ryszard Czarnecki, Marek Siwiec, Paweł Kowal, Janusz Wojciechowski – posłowie do Parlamentu Europejskiego.

W posiedzeniu udział wzięli pracownicy Kancelarii Sejmu: Adam Dudzic – wicedyrektor Biura Spraw Międzynarodowych, Joanna Kowalska, Joanna Heger – z sekretariatu Komisji w Biurze Spraw Międzynarodowych; Ziemowit Cieślik, Jacek Krzak, Szymon Ruman, Przemysław Sobolewski – specjaliści z Biura Analiz Sejmowych, Przemysław Sadłoń – legislator z Biura Legislacyjnego.

Przewodnicząca poseł Agnieszka Pomaska (PO):

Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Bardzo proszę pozostałych członków prezydium o dołączenie. Witam wszystkich obecnych członków Komisji, po- słów do Parlamentu Europejskiego, jeśli ktoś z posłów już do nas dotarł, ministrów, towarzyszące im osoby oraz przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli.

Mają państwo przed sobą porządek obrad. Pierwotnie znajdowało się w nim rozpatrzenie w trybie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. informacji o stano-

(6)

wisku, jakie Rada Ministrów ma zamiar zająć podczas rozpatrywania projektów aktów prawnych UE na posiedzeniu Rady ds. Zagranicznych w dniu 16 grudnia. Sekretariat Komisji otrzymał informację, że porządek obrad posiedzenia tej Rady nie zawiera pro- jektów aktów ustawodawczych UE ani projektów aktów przyjmowanych na podstawie art. 352 ust. 1. W związku z tym prezydium Komisji podjęło decyzję o zdjęciu tego punktu z dzisiejszego porządku dziennego i przyjęciu następującej konkluzji. Bardzo proszę.

Poseł Anna Fotyga (PiS):

Pani przewodnicząca, prezydium omawiało sytuację na przyszłość, jak będą wyglądały tego typu postulaty. Ja stwierdziłam, że każdorazowo, jeżeli podczas posiedzenia Rady będą tematy istotne dla posłów zasiadających w Komisji do Spraw Unii Europejskiej, będziemy zapraszali rząd i rząd będzie referował te tematy zgodnie z naszymi upraw- nieniami. Ta prośba została zgłoszona. Nie mówiliśmy o zdjęciu z dzisiejszego porządku obrad, pani przewodnicząca, i ja się na to nie zgadzam. Prezydium nie podejmowało takiej decyzji.

Jakieś nieporozumienie. Oczywiście zawsze możemy zaprosić ministrów wedle uznania, żeby omówili poszczególne punkty, natomiast mówimy o działaniu zgodnie z ustawą.

Na posiedzeniu Komisji jest obecny minister, który ten punkt może omówić. Taka była propozycja, ponieważ nie było czasu, żeby się zapoznać z dokumentem, o który pani poseł chodziło.

Nie zdjęliśmy tego z porządku obrad.

Mam pytanie do Biura Analiz Sejmowych, w jakim trybie możemy to rozpatrywać?

Specjalista z Biura Analiz Sejmowych Ziemowit Cieślik:

Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Kwestie dotyczące porządku posiedzenia Komisji państwo mogą rozstrzygać w formie głosowania Komisji, prezydium bądź też na podstawie decyzji pani przewodniczącej. To jest podstawą formalną decyzji w tym przedmiocie.

Czyli rozumiem, że jest wniosek o pozostawienie tego punktu w porządku dziennym, tak?

Z tym, że będziemy przyjmowali porządek obrad?

Oczywiście, będziemy przyjmowali porządek obrad. Natomiast wnioski do porządku obrad również mogą być przegłosowane, bo jeśli są uwagi do porządku, to musimy po- szczególne uwagi przyjmować w głosowaniu.

Omawialiśmy podczas prezydium jeszcze jeden wniosek. Grupa posłów Prawa i Spra- wiedliwości chciałaby zgłosić dezyderat do rządu, w związku z odbywającą się Radą Eu- ropejską i podjętymi przez rząd stanowiskami na forum Rady Europejskiej, o przedstawienie wszystkich stanowisk i uchwał, które prowadziły do wypracowania dzisiejszego stanowiska.

Dziękuję bardzo. Będziemy w takim razie ten wniosek głosowali. Na razie są dwa wnioski. Może jeszcze do końca przeczytam informację o porządku, który mamy. Może będą jeszcze jakieś uwagi. Informuję więc, że sekretariat Komisji otrzymał informację, że lista punktów A na posiedzeniu Rady ds. Zagranicznych może zostać rozszerzona o akty prawne dotyczące umów zawieranych pomiędzy UE a Federacja Rosyjską. O rozpatrzenie tych punktów wnosiła pani poseł Fotyga. W związku z powyższym prezydium Ko- misji postanowiło rozszerzyć dzisiejszy porządek dzienny o dokumenty o sygnaturach

(7)

COM(2011) 720, 721, 722, 723, 724, 725, 726, 727 i 728 i rozpatrzyć je łącznie w trybie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 października 2010 roku w pkt XI dzisiejszego posiedzenia Komisji. Stanowisko w tej sprawie wpłynęło do sekretariatu dzisiaj rano i zostało wyło- żone wraz z innymi materiałami przed posiedzeniem Komisji.

Jest jeszcze prośba ze strony pana ministra Kasprzaka i chciałabym się do niej przy- chylić, żeby pkt VI przenieść do pkt II. Czy jest sprzeciw wobec takiej propozycji? Nie widzę. Bardzo proszę, pani poseł Fotyga.

Pani przewodnicząca, ja składałam wniosek o zdjęcie pakietu umów UE-Rosja z listy A i omówienie przez rząd. Podczas obrad prezydium zostałam poinformowana, że oprócz stanowiska rządu, które dzisiaj dostałam na dzisiejsze posiedzenie prezydium, właściwie w trakcie prezydium, pan minister Kasprzak jest gotów do zreferowania. Ro- zumiem więc, że zostało to zdjęte z listy A i włączone do porządku obrad jako punkt do omówienia. Czy dobrze rozumiem intencję czy też pani przewodnicząca zreferowała to jako punkt niepodlegający dyskusji w dzisiejszym porządku obrad na liście A?

Porządek obrad i to, co będzie omawiane na posiedzeniu Komisji, mają państwo przed sobą. Ja teraz przyjmuję wnioski. Jak rozumiem są dwa wnioski pani poseł o rozszerzenie porządku obrad.

Pani przewodnicząca, podczas poprzedniego posiedzenia prezydium został już zaakcep- towany mój wniosek o zdjęcie tych umów z listy A. Dlatego prosiłam o stanowisko rządu i jest pytanie, czy możemy rozszerzyć dzisiejszy porządek obrad o omówienie tego przez rząd poza listą A? Ja nie składałam wniosku o przywrócenie tego na listę A.

Ja to przed chwilą czytałam. Będzie to omówione w pkt XI.

Dziękuję bardzo.

Teraz będziemy głosowali wniosek pani poseł. Jak rozumiem został jeden wniosek. Bar- dzo proszę o doprecyzowanie tego wniosku. Czy pani poseł mogłaby powiedzieć dokład- nie, żeby wszyscy posłowie mieli jasność. Wtedy będziemy głosować.

Pani przewodnicząca, szanowni państwo, podczas posiedzenia Komisji do Spraw Unii Europejskiej w ubiegłym tygodniu próbowaliśmy się dowiedzieć od obecnych na sali przedstawicieli rządu, jakie stanowisko będzie...

Ale ja już słyszałam uzasadnienie. Proszę o sformułowanie wniosku formalnego, który będziemy głosowali. Jak ma brzmieć punkt podczas posiedzenia Komisji?

Ja tylko dokończę zdanie, bo jednak uzasadnienie nie było przeze mnie zgłoszone, teraz je formalnie zgłaszam. W związku z tym, że informacja rządu przestawiona przez ministra Szpunara zajęła zaledwie kilka minut, pan minister nie poinformował nas o tym, że stanowiska będą omawiane również podczas posiedzenia Rady GAC, a program Rady GAC był omawiany przez ministra, proszę o zwrócenie się z wnioskiem do rządu, i prze- głosowanie tego przez szanowną Komisję. O przedstawienie pisemne wszystkich stanowisk i uchwał, które były podejmowane w związku z trwającą Radą Europejską.

Czy wszyscy posłowie zrozumieli ten wniosek? Wniosek do rządu o przedstawienie informacji. Rozumiem, że to jest wniosek o przedstawienie informacji na piśmie?

(8)

Tak.

Bo najpierw zrozumiałam, że na dzisiejszym posiedzeniu Komisji chce pani to oma- wiać.

Pani przewodnicząca, zwróciliśmy się już o zaproszenie konstytucyjnego ministra spraw zagranicznych, jako jedna trzecia składu Komisji. W tej chwili jest to dezyderat do rzą- du o przedstawienie na piśmie stanowisk.

Ja tylko przypominam, że w przyszłym tygodniu odbędzie się posiedzenie plenarne Sejmu na temat sytuacji w Unii Europejskiej i też, jak rozumiem, tego szczytu. Mam nadzieję, że jeszcze w przyszłym tygodniu, jeśli taki termin uda się ustalić, gościem Komisji będzie minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski. Na pewno takie posiedzenie w terminie trzydziestu dni, zgodnie z regulaminem Sejmu, zostanie zwołane.

Bardzo proszę, pan poseł Szczerski.

Poseł Krzysztof Szczerski (PiS):

Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Ja oczywiście w pełni popieram wniosek pani minister Fotygi. Uważam, że czym innym jest spotkanie z panem ministrem po posiedzeniu Rady i sprawozdawanie z jego przebiegu, a czym innym, i tak ten wniosek rozumiem, formalny wniosek o to, żeby rozszerzyć porządek obrad o uchwalenie przez Komisję dezyderatu do Rady Ministrów o przedstawienie pełnej dokumentacji przygo- towań do szczytu. My bowiem chcemy wiedzieć, na jakim etapie, w którym momencie i w jakim brzmieniu rząd przyjął stanowisko oraz z jakim mandatem na posiedzenie Rady Europejskiej pojechał pan premier Tusk. Ponieważ podejmuje tam decyzje, które, w naszym rozumieniu, skutkują przenoszeniem praw suwerennych kompetencji władz publicznych w Polsce na poziom ponadnarodowy. Chcemy zatem wiedzieć, w jakim trybie został do tego umocowany oraz jakie było stanowisko i mandat negocjacyjny dla polskiego premiera na posiedzenie Rady Europejskiej. To jest nasz wniosek o formalny dezyderat w tej sprawie do Rady Ministrów, zgodnie z regulaminem Sejmu.

Bardzo dziękuję, panie pośle. Myślę, że wszyscy członkowie Komisji do Spraw Unii Eu- ropejskiej zrozumieli ten wniosek. W związku z tym poddam go pod głosowanie.

Kto z pań i panów posłów jest za rozszerzeniem porządku obrad w celu przestawie- nia dezyderatu, o którym mówili pani i pan poseł, proszę o podniesienie ręki. (12)

Kto jest przeciwny? (19) Kto się wstrzymał? (2)

Bardzo dziękuję. Komisja nie przychyliła się do wniosku posłów o rozszerzenie po- rządku obrad o ten punkt.

Informuję również, że prezydium Komisji na dzisiejszym posiedzeniu pozytywnie rozpatrzyło wniosek pana posła Krzysztofa Szczerskiego o zdjęcie z listy A trzech doku- mentów o sygnaturze COM(2011) 649, 660, 670. Czy są jeszcze jakieś uwagi do porząd- ku obrad? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła porządek obrad.

Przechodzimy do pkt I: rozpatrzenie informacji o dokumentach UE, w stosunku do których prezydium wnosi o niezgłaszanie uwag. Są to następujące dokumenty: CO- M(2011) 471, 480, 644, 646, 648, 653, 656, 661, 662, 671, 672, 673, 674, 676, 677, 678, 679, 680, 681, 682, 685, 689, 690, 693, 694, 695, 696, 698, 700, 703, 704, 708, 710, 715, 716, 718, 719, 729, 730, 731, 732, 741, 762, C(2011) 7321. Czy do wymienionych przeze mnie dokumentów państwo posłowie mają jakieś uwagi? Nie. W takim razie zgodnie z wnioskiem prezydium możemy je przyjąć bez rozpatrywania przez Komisję.

Stwierdzam, że Komisja postanowiła nie zgłaszać uwag do wymienionych powyżej dokumentów. Na tym zamykam rozpatrywanie pkt I.

Przechodzimy do pkt II, czyli rozpatrzenia w trybie art. 151 ust. 1 regulaminu Sej- mu „Wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej

(9)

mechanizm wymiany informacji w odniesieniu do umów międzyrządowych w dziedzinie energii między państwami członkowskimi a państwami trzecimi (COM(2011) 540 wersja ostateczna)” i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. Rząd jest reprezentowany przez pana ministra Mieczysława Kasprzaka, sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki. Bardzo proszę pana ministra o zabranie głosu.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Mieczysław Kasprzak:

Dziękuję bardzo, szanowna pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, szanowni państwo.

Projekt decyzji został przedłożony przez Komisję Europejską 7 września 2011 roku.

Celem tej propozycji jest wypracowanie lepszej koordynacji działań i spójnego postępo- wania państw członkowskich i Komisji Europejskiej w stosunkach zewnętrznych z pań- stwami trzecimi w zakresie uruchomienia platformy wymiany informacji między pań- stwami członkowskimi i Komisją Europejską o umowach międzynarodowych zawartych z partnerami zewnętrznymi, które to umowy mogą mieć wpływ na funkcjonowanie we- wnętrznego rynku energii i bezpieczeństwa dostaw.

Przedstawiony przez Komisję Europejską projekt dotyczy zarówno istniejących, jak i przyszłych, w tym negocjowanych umów międzynarodowych. Istotą koordynacji umów jest przede wszystkim wzmocnienie pozycji negocjacyjnej krajów UE wobec ze- wnętrznych dostawców, a w efekcie zapewnienie bezpiecznych dostaw surowców energetycznych do Europy. Przedstawiony przez Komisję Europejską projekt decyzji zakła- da obowiązek przekazywania do Komisji Europejskiej projektu umowy międzyrządowej.

Projekt decyzji wprowadza obowiązek notyﬁkacji Komisji Europejskiej wszystkich mię- dzyrządowych umów zgodnie z projektem. Państwa członkowskie będą również zobo- wiązane do informowania Komisji Europejskiej już na wczesnym etapie, praktycznie już na etapie intencji zawarcia takiej umowy. Wymiana informacji miałaby dotyczyć wszystkich rodzajów energii, a więc gazu ziemnego, ropy naftowej i energii elektrycznej.

Państwa członkowskie miałyby także obowiązek informowania Komisji Europejskiej na bieżąco o postępie negocjacji oraz do przekazania tekstu umowy po zakończeniu proce- dury ratyﬁkacyjnej.

Przedłożony przez Komisję Europejską projekt decyzji przewidywał, że zakres stosowania dotyczyłby również umów handlowych, ale tylko w przypadku, kiedy umowy międzynarodowe w sposób wyraźny odnosiłyby się do tego rodzaju umów. Komisja Eu- ropejska miałaby wgląd do umów zawieranych między ﬁrmami, ale jednocześnie zapew- niona byłaby ochrona danych osobowych.

Zgodnie z propozycją procedurom związanym z notyﬁkacją umów międzynarodo- wych Komisji Europejskiej miałby towarzyszyć mechanizm kontroli i zgodności z pra- wem unijnym, mechanizm kontroli ex ante oceny zgodności danej umowy z prawem unijnym. Projekt decyzji zakłada przyznanie Komisji Europejskiej prawa do uczestni- czenia w negocjacjach w formie obserwatora oraz dokonywania zgodności danej umowy z prawem unijnym. Okres, w którym Komisja Europejska zobowiązana byłaby do wyra- żenia swojego stanowiska, wynosiłby cztery miesiące. Taka była pierwotna propozycja.

W dniu 24 października zostało przyjęte stanowisko KSE, stanowisko rządu do projektu decyzji Komisji Europejskiej. Rząd popiera takie rozwiązania, takie propozycje, bo pozwolą one osiągnąć lepsze warunki negocjacyjne, koordynację dostaw energii do państw członkowskich, tym samym zabezpieczyć bezpieczeństwo energetyczne w krajach członkowskich. Zdaniem rządu polskiego nowy mechanizm nie powinien dotyczyć umów handlowych, zawierających informacje szczególnie wrażliwe dla umawiających się stron. Niewłaściwe ich użycie przez osoby trzecie mogłoby zaszkodzić warunkom negocjacji i zawieranym umowom.

Rząd uważa też, że okres czteromiesięczny na wyrażenie stanowiska Komisji Eu- ropejskiej jest zbyt długi. Rząd proponuje, aby był to tylko jeden miesiąc, dlatego że w wielu przypadkach potrzebne są szybkie decyzje. Zdaniem rządu dla przekazywania informacji pozostałym państwom członkowskim istnieje potrzeba wypracowania dobre- go systemu obiegu tych informacji, sprawnego, zabezpieczającego przed dostępem stron trzecich.

(10)

Projekt ulegał kilkakrotnym zmianom. Jest na etapie dyskusji. Nastąpiły istotne zmiany. W zasadzie uważamy, że jest to bardzo korzystne rozwiązanie. To, czego Pol- ska od dawna oczekiwała, że Unia Europejska jako jednolity system będzie ingerować, wypowiadać się na temat bezpieczeństwa energetycznego, tak żeby nie było praktyk stosowanych dotychczas, że poza członkami UE będą zawierane umowy, które mają niekorzystny wpływ na pozostałych członków UE.

Rząd, w którego imieniu mam zająć stanowisko podczas dzisiejszego posiedzenia, popiera rozwiązania, z tymi zastrzeżeniami, że będziemy chcieli doprecyzować niektóre sprawy, o których tutaj powiedziałem. Dziękuję bardzo.

Bardzo dziękuję. Sprawozdawcą do tego punktu jest pan poseł Krzysztof Gadowski.

Bardzo proszę pana posła o zreferowanie.

Poseł Krzysztof Gadowski (PO):

Dziękuję. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, panie ministrze, dokument, nad którym dzisiaj debatujemy, jest jednym z ważniejszych dokumentów, chociaż zapisany w dziesięciu bardzo krótkich artykułach, ale bardzo konkretnych. Chodzi o bezpieczeń- stwo energetyczne Unii Europejskiej, o zabezpieczenie przede wszystkim procesów za- kupu, jak i przesyłu nośników energii.

Jak przed chwilą powiedział pan minister, oczywiście względy bezpieczeństwa bio- rą górę nad wszystkim, a więc chodzi przede wszystkim o wzmocnienie mechanizmów funkcjonowania wewnętrznego rynku energii, a tym samym bezpieczeństwa w dosta- wach energii do UE z krajów trzecich.

Warto jednak zwrócić uwagę, że te cele, wnikając w nie szczegółowo, są jeszcze dużo głębsze. Chodzi już może nawet o budowę podstaw do przyszłej, wspólnej zewnętrznej polityki energetycznej UE, o której wielokrotnie nam się marzyło, o której myśleliśmy w kontekście choćby negocjacji czy próby wsparcia Polski w negocjacjach z Rosją i nie tylko. Natomiast nie ukrywamy, że ten dokument może również wzmocnić pozycję po- szczególnych państw członkowskich w negocjowaniu umów na dostawy energii z państw trzecich, ochronę zasad, również wspólnego rynku energii.

Może padną dzisiaj pytania, dlaczego tak późno, dlaczego dopiero teraz myślimy o wspólnej energetyce, o wspólnym wzmocnieniu w czasie negocjacji? Być może nie do- szłoby do tego, albo by doszło, że wybudowano by gazociąg Nabucco, a nie zrealizowano budowy South Stream. Te pytania są nurtujące, ale z drugiej strony trzeba popatrzeć na to tak, że udział importowanej energii z krajów trzecich w 2030 roku ma przekro- czyć ponad 57 proc. Jest się nad czym zastanowić, warto skoordynować swoje działania w tym zakresie.

Chciałem zaznaczyć, że dzisiaj w polskim prawodawstwie nie obowiązują podobne umowy w tak szerokim zakresie. Co prawda funkcjonuje dzisiaj rozporządzenie PE i Rady nr 994/2010 z dnia 20 października 2010 roku w sprawie środków zapewniają- cych bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE.

I tak jak z samej nazwy tego rozporządzenia wynika, ono dotyczy tylko gazu ziemnego i zobowiązuje Polskę, jak i kraje UE do przekazywania Komisji do 3 grudnia, czyli termin istniejących umów międzyrządowych zawartych z państwami trzecimi, już minął.

Jednak te umowy i te informacje dotyczą przede wszystkim ilości gazu, punktów dostaw, okresu obowiązywania umowy. Te parametry z tych umów powinniśmy prze- kazać. Nie obejmują natomiast danych handlowych, jak ceny, warunki dostaw, co dziwi dzisiaj w kontekście przedstawianych nam dokumentów i stanowiska, że tutaj idziemy dużo, dużo dalej. I tu, moim zdaniem, słuszna uwaga i sugestia rządu, że te umowy nie powinny dotyczyć swobody działalności przedsiębiorstw, a więc wchodzić głęboko w ta- jemnicę handlową przedsiębiorstw, a o takie umowy również chodzi Unii Europejskiej.

W pełni zgadzam się z sugestiami, które przedstawiła Rada Ministrów w swoim stanowisku, jakie dzisiaj w miarę rzetelnie przedstawił pan minister. Oczywiście negocjacje dotyczące kontraktów i umów z krajami trzecimi powinny się odbywać na prośbę kraju członkowskiego. One same z siebie nie powinny występować. Kraje powinny zachować swoją suwerenność i taka jest również propozycja rządowa. Także zasada przekazywa-

(11)

nia tych umów w jakiejś formie ustalonej, zachowującej tajemnicę handlową, powinna być w tym rozporządzeniu bardziej uszczegółowiona. Mówi się o tym, że kraj członkow- ski, który przekazuje tę informację, powinien sam dookreślić, które informacje powinny być poufne, a które nie. Z drugiej jednak strony osoby, które w ramach administracji unijnej mają dostęp do tych dokumentów, też powinny w jakiś sposób podlegać pewnym procedurom zabezpieczającym przed przeciekiem tych informacji na zewnątrz.

To są jedne z wielu sugestii rządowych. Ja ich naliczyłem bodajże dziesięć. W związku z tym, że zarówno sprawy energetyczne, zabezpieczenia dopływu energii do UE, jak i wsparcia krajów członkowskich w negocjacjach z krajami trzecimi UE, są ważne dla UE, zgłaszam wniosek do Wysokiej Komisji o przyjęcie proponowanego dzisiaj dokumentu. Oczywiście z uwagami tak szeroko przedstawionymi przez rząd. Dziękuję bardzo.

Bardzo dziękuję, panie pośle. Otwieram dyskusję. Czy ktoś z pań i panów posłów chciał- by w tej sprawie zabrać głos? Bardzo proszę pana posła.

Poseł Piotr Naimski (PiS):

Wysoka Komisjo, w charakterze uzupełnienia do uzasadnienia i informacji, chciałbym po prostu zwrócić uwagę, że mówimy tutaj zarówno w tym dokumencie, jak i w uzasad- nieniu, o dwóch rodzajach, zupełnie różnych dokumentów. Mówimy o umowach mię- dzyrządowych i mówimy o kontraktach handlowych. Tak się składa, że w tym sekto- rze importu surowców energetycznych umowy międzyrządowe bardzo rzadko regulują kwestie handlowe bezpośrednio, z wyjątkiem umów z Gazpromem. I to z Gazpromem jest ten problem, że na poziomie umowy międzyrządowej, między innymi oczywiście dotyczy to pakietu umów polsko-rosyjskich, są decydowane kwestie handlowe. I dobrze by było, gdyby stało się jasne i oczywiste, że informacje handlowe, jeżeli są zawikłane w umowę międzyrządową, to powinny podlegać ujawnieniu Komisji Europejskiej.

Chcę przywołać precedens rokowań polsko-rosyjskich, kiedy to się okazało, że gdyby nie interwencja komisarza Oettingera, Komisji Europejskiej, to polski rząd podpisałby pakiet umów polsko-rosyjskich skrajnie dla Polski niekorzystny. To dzięki interwencji Komisji Europejskiej polska ﬁrma Gaz-System ma w tej chwili jurysdykcję nad polskim odcinkiem rurociągu jamalskiego. Gdyby tej interwencji nie było, polski rząd był gotów podpisać dokument, który tę jurysdykcję pozostawiał de facto po stronie rosyjskiej.

Dlatego zwracam na to uwagę, że często się zdarza, że w momencie zawikłania kwestii handlowych w umowie międzyrządowej, jako argument wobec Komisji podnoszone było, że nie można ujawnić całości dokumentu, bo są tam informacje handlowe. To jest niezgodne z interesem kraju, który w tym przypadku z monopolistą, mówię o Gazpro- mie, negocjuje warunki pakietowe. To jest kwestia uzupełnienia czy może podkreślenia całej tej historii.

Druga rzecz, która się wiąże z tym problemem, to jest kwestia badania zgodności z prawem europejskim przygotowywanych umów międzyrządowych, dotyczących importu energii czy przesyłu surowców energetycznych. I tutaj, chcę zwrócić na to uwagę, jesteśmy niestety w nie do końca określonym obszarze, dlatego że trzeci pakiet ener- getyczny, jego realizowanie, w szczególności w zakresie rozdzielenia właścicielskiego pomiędzy właścicielem systemu przesyłowego a właścicielem nośnika, który tym sys- temem jest przesyłany, jest dyskusyjne. Może przebiegać na dwa, a właściwie na trzy różne sposoby. I to jest do szczegółowego rozważania przy każdej umowie i wobec każ- dego kraju członkowskiego, bo to na poziomie krajów członkowskich te problemy są ostatecznie ustalane. Dziękuję.

Bardzo dziękuję panu posłowi Naimskiemu. Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. W związku z tym, czy jest sprzeciw wobec decyzji Komisji o niezgłaszaniu uwag do tego projektu i do stanowiska rządu? Nie widzę.

Stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła „Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Eu- ropejskiego i Rady ustanawiającej mechanizm wymiany informacji w odniesieniu do umów międzyrządowych w dziedzinie energii między państwami członkowskimi a pań- stwami trzecimi (COM(2011) 540 wersja ostateczna)”. Bardzo dziękuję.

(12)

Przechodzimy do pkt III, czyli rozpatrzenia w trybie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 8 października 2010 r. „Wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskie- go i Rady w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (COM (2011) 650 wersja ostateczna)” i odnoszącego się do niego projektu stanowiska RP. Rząd jest reprezentowany przez pana ministra Macieja Jankowskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

Bardzo proszę pan ministra o zabranie głosu.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Maciej Jankowski:

Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo. Dokument, o którym mówimy, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie unijnych wytycznych do- tyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej, został opublikowany 19 paź- dziernika, tak że stosunkowo niedawno, ale jest wynikiem prac trwających ponad dwa lata. Dla przypomnienia tylko powiem, że do chwili przyjęcia nowych rozwiązań nie ma czegoś takiego jak transeuropejska sieć transportowa. Są poszczególne korytarze.

Idea utworzenia transeuropejskich korytarzy pojawiła się jeszcze w latach 90., potem na początku naszego wieku była precyzowana. Ponad dwa lata temu rozpoczęła się debata pomiędzy krajami członkowskimi i Komisją, czy pozostawić stany istniejące, czyli niepołączone ze sobą korytarze biegnące w poprzek Europy, czy też utworzyć wspólną sieć obejmującą cały kontynent. Bo oczywiście mówimy o sieci transportowej wewnątrz Unii Europejskiej, ale istotne są połączenia z krajami sąsiednimi.

W dyskusji pojawiały się różne poglądy. Ostatecznie zwyciężyła koncepcja, że sieć ta powinna być konstruowana dwupoziomowo, czyli ma być sieć podstawowa, tak zwana Core Network, obejmująca główne połączenia istotne dla komunikacji pomiędzy krajami UE oraz pomiędzy UE a krajami sąsiednimi, oraz sieć o szerszym zakresie, tak zwana Comprehensive Network, która ma zapewnić połączenie każdego regionu znajdującego się w UE z tą siecią główną, czyli pozwalająca uniknąć wykluczenia transportowego.

Polska opowiedziała się w tej debacie za dwupoziomową siecią. Oprócz dyskusji na temat samej struktury sieci trwała też debata, jak mają przebiegać poszczególne połą- czenia, które znajdą się w projekcie nowej sieci. U nas także trwała debata. Propozycje przygotowane przez ówczesne Ministerstwo Infrastruktury były poddane dyskusji pu- blicznej, były prezentowane na zewnątrz. Ostatecznie większość naszych postulatów została zaakceptowana i możemy powiedzieć, że w zasadzie, co do kształtu zarówno sieci Core Network, jak i Comprehensive Network jesteśmy usatysfakcjonowani. Oczy- wiście dokument będzie wymagał dalszych prac, między innymi mamy pewne uwagi co do umieszczenia dróg wodnych śródlądowych wyłącznie w sieci podstawowej Core Network, ale można powiedzieć, że ogólnie co do kształtu jesteśmy w miarę usatysfakcjonowani.

Natomiast mamy uwagi do wielu elementów tego dokumentu, tak że jest jeszcze spo- ro pracy nad nim. Na marginesie powiem, że w związku ze sprawowaniem prezydencji w UE dość intensywnie zaangażowaliśmy się w prace nad tym dokumentem. Odbyło się sześć grup roboczych. Ale oczywiście dyskusja jeszcze jest przed nami. Podczas najbliż- szego posiedzenia Rady, w poniedziałek, przedstawimy raport z postępu prac. Ostatecz- nie kształt tego rozporządzenia zostanie opracowany w najbliższej przyszłości. Miejmy nadzieję, że w roku 2012.

Co nam się mniej podoba czy do czego mamy większe zastrzeżenia? Mianowicie w projekcie tym, oprócz tych dwóch poziomów, czyli Core Network i Comprehensive Network, pojawiło się pojęcie nowe, które nie było przedmiotem debaty pomiędzy krajami członkowskimi, tak zwane korytarze sieci bazowej. I tutaj jesteśmy przeciwni za- równo przykładowemu wyliczeniu tychże korytarzy, jak i pewnej niejasności kryteriów doboru, więc myślę, że na ten temat będzie trwała dyskusja. Zresztą korzystając z tego, że przewodniczyliśmy Radzie Europejskiej, wprowadziliśmy jako temat do dyskusji w czasie lunchu to zagadnienie, podnosząc między innymi wątpliwości, czy nie można tych korytarzy sieci transportowej traktować jako pewien trzeci poziom, który się poja- wił w projekcie. Opinie krajów członkowskich, jak zawsze w sprawach istotnych, były

(13)

podzielone. Ale nie jesteśmy sami w naszym poczuciu. Nad tym aspektem trzeba jeszcze mocno popracować.

Nasze wątpliwości budzi również sposób podejmowania decyzji, czy też, nie chcę użyć słowa zarządzania siecią, ale wpływania na decyzje inwestycyjne związane z nim. Wyda- je nam się, że powinny one być bardziej zdecentralizowane i powinna być zdecydowanie większa rola państw członkowskich. Tak że, jak powiedziałem, czeka nas jeszcze długa debata. Bo dokument jest ważny, budzi duże emocje we wszystkich krajach członkow- skich. Jest w nim jednak wiele elementów, do których odnosimy się z zadowoleniem.

Na koniec jeszcze warto wspomnieć, że dokument ten odnosi się w niektórych aspek- tach do innego projektu, który również został opublikowany 19 października. Jest to projekt o utworzeniu funduszu, tzw. funduszu Comnnecting Europe Facility. Jest to fundusz poświęcony nie tylko inwestycjom infrastruktury komunikacyjnej, ale również energetycznej i telekomunikacyjnej. Tamto rozporządzenie nie jest jednak przedmiotem prac Rady ds. Transportu, ale Rady ds. Ogólnych. Tak że to jedynie tytułem informacji, ponieważ w tym projekcie są odniesienia do tamtego dokumentu.

Myślę, że to jest oddanie istoty dokumentu i dylematów, jakie tutaj przed nami stoją w przyszłości, ale oczywiście gdyby były pytania, to służę bardziej szczegółowymi odpo- wiedziami. Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo. Sprawozdawcą tego dokumentu jest pan poseł Tomasz Nowak. Bardzo proszę pana posła o zabranie głosu.

Poseł Tomasz Nowak (PO):

Pani przewodnicząca, szanowna Komisjo, państwo ministrowie, to jest rzeczywiście ważny dokument, który okazuje się ma bardzo wiele plusów i w sensie wagi spraw, o których rozmawiamy, są to plusy warte bardzo poważnej i wnikliwej dyskusji w UE.

Realizacja postulatów z tego dokumentu jest zgodna z zasadą pomocniczości, ale mam wątpliwości, czy zgodna jest z zasadą proporcjonalności, bowiem strona rządowa przed- stawia wiele wątpliwości i wiele zastrzeżeń, jak rozumiem, które będą rozpatrywane jeszcze w trakcie negocjacji tego dokumentu. Jako plus zdecydowanie przeważa to, że transeuropejska sieć transportowa to będzie połączenie infrastruktury krajów UE, inte- gracja transportowa, zwiększenie dostępności, likwidacja wąskich gardeł, multimodal- ność transportowa i tu bardzo ważne wzmocnienie roli kolei.

Redukcja gazów cieplarnianych z transportu 60 proc., wiemy doskonale, jedno z głównych założeń UE – polityka klimatyczna, rozwój sieci kompleksowej do 2050 roku i bazowej do 2030 roku, ale pojawiają się tu owe korytarze, o których mówił przed chwi- lą pan minister. Korytarze sieci bazowej. I to już niekoniecznie jest plus. W stanowisku rządu pojawia się wiele wątpliwości, czy to rozwiązanie jest rzeczywiście rozwiązaniem korzystnym. Zrównoważony system transportowy, i tu również plus zasadniczy, powin- niśmy równoważyć system transportowy. Tak jest w założeniu. Ale czy rozwiązania zastosowane przez UE rzeczywiście doprowadzą do równowagi systemu transportowego? To również usłyszeliśmy przed chwilą w wystąpieniu ministra. Poza tym sprawa bezpieczeństwa w transporcie, to są te zasadnicze plusy i one rzeczywiście przeważają i powodują, że dokument jest bardzo ważny.

Ale pojawiają się minusy, które sprowadzają się do kilku zasadniczych kwestii. Po pierwsze, brak jest jednorodnych przepisów i wymogów operacyjnych dla poszczegól- nych typów transportu. To zasadniczo. W ogóle deﬁnicyjność, kompetencyjność, nieja- sność sformułowań, niejasność ról, które odgrywać będzie Komisja Europejska, nieja- sność zadań, które będą ciążyły na poszczególnych rządach, jest niewątpliwie głównym mankamentem tego dokumentu. Niejasna konstrukcja, czym są i jak są wyznaczane owe korytarze sieci bazowej, bo to jest główne stanowisko rządu, który mówi, że ge- neralnie zgadzamy się na dwa poziomy, bazowy i kompleksowy, ale pojawia się trzeci poziom sieci TEN-T – korytarze sieci bazowej. I w tej kwestii właśnie rząd ma bardzo wiele wątpliwości.

Budowa korytarzy jest zbyt bardzo dekretowana przez UE kosztem budowy prioryte- towych dróg transportowych, określanych przez poszczególne kraje unijne. Na przykład

(14)

w stosunku do Polski padały pytania do ministra, czy już są rozbieżności, czy Polska widzi inną sieć korytarzy ewentualnie, jeśli one wejdą, czy też widzi jako takie, które są adekwatne do polityki inwestycyjnej w drogownictwie na najbliższe lata. Restrykcyj- ność założeń, bowiem zakłada się, że owe korytarze sieci bazowej powinny przebiegać przez trzy państwa, ale rząd zwraca uwagę, że brak jest połączeń z państwami trzecimi spoza obszaru Unii Europejskiej, na przykład z Ukrainą.

Zagrożenie dla suwerennych decyzji inwestycyjnych państw UE to kolejny punkt.

Niepewność przyszłych budżetów co do pozyskania środków inwestycyjnych, sztywne ramy czasowe realizacji zadań i przeadministrowanie zarządzania, pojawia się bowiem funkcja koordynatora, bardzo spersonalizowana, i platforma do spraw korytarza. I tutaj również zastrzeżenie rządu budzi sześciomiesięczny termin przygotowania planu rozwoju owego korytarza. Planu, który trzeba przygotować i przedstawić UE.

Ważnym elementem, o który zapytał też rząd i o jego realizację zamierza zabiegać, jak to wynika z dokumentu, to zabezpieczenie finansowania owych korytarzy sieci bazowej. Bowiem zakładamy, że na zadania w realizacji tych postulatów będzie potrzeba około 24 mld euro i stąd się rodzą pytania, skąd weźmiemy te pieniądze, czy one będą pobierane w ramach perspektywy finansowej 2014-2020, czy też będą pochodziły na przykład z budżetu nowej instytucji finansowej Funduszu „Łącząc Europę”. Tutaj mamy pytania i rząd będzie zmierzał do doprecyzowana odpowiedzi.

Postulaty Polski to finansowanie twardej infrastruktury, finansowanie inwestycji w ramach polityki spójności, wsparcie projektów sieci kompleksowej. To jest bardzo ważne, bowiem rząd wskazuje, że w perspektywie właśnie braku środków finansowych bardzo ważne jest, aby nie zapominać o owej sieci kompleksowej, która powoduje, że system transportu będzie zrównoważony. Tu wracamy do tego plusa i minusa zara- zem w uwadze pierwszej, bowiem sieć kompleksowa jest siecią rozwijającą sieć bazową.

Zrównoważenie ma polegać właśnie na tym, aby sieć bazowa była równoważona przez sieć kompleksową.

Rząd postuluje też o łatwiejszy dostęp do kredytów Europejskiego Banku Inwesty- cyjnego i innych instytucji ﬁnansowych. Wskazuje jednocześnie w swoim dokumencie na preferowane rozwiązania środowiskowe, ponad budowę spójnego systemu transportowego. Wydaje się, że te obszary, na które wskazuje rząd, to są rzeczywiście problemy, przed którymi stoi ministerstwo i cały rząd. Tak nazwane i określone powodują to, że rząd ma określone stanowisko, zabiegając o to, aby ta transeuropejska sieć transportowa była jak najbardziej kompatybilna.

Tak więc przy tych zastrzeżeniach, które są, uważam, że naświetlenie tego dokumentu przez stronę rządową wskazuje na to, że należy poprzeć stanowisko rządu i za- biegać o to, aby zostało ono zrealizowane w takich kierunkach, w jakich rząd wskazuje.

Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. Jako pierwszy zgłosił się pan poseł Kołakowski.

Proszę.

Poseł Lech Kołakowski (PiS):

Bardzo dziękuję, pani przewodnicząca. Chciałem uszczegółowić linię sieci kolejowych.

W informacji, którą posłowie otrzymali, nie zauważyłem – prosiłem o to kolegę prze- wodniczącego – mapy korytarzy transportowych. Czy można byłoby prosić o taką mapę?

To jest pierwsza kwestia.

I druga kwestia, mam dwa główne pytania. Czy Unia Europejska godzi się na moder- nizację istniejących linii kolejowych i budowę nowych linii w sieci Natura 2000. Czy jest konﬂikt, czy nie ma? Czy można modernizować istniejące koleje sieci w Naturze 2000, czy nie?

I kolejne pytanie, czy rząd widzi konieczność i potrzebę budowy nowej linii kolejowej równoległej do proponowanej i zatwierdzonej przez Komisję Europejską Via Baltica. Bo to jest istotne, aby państwa nadbałtyckie, będące członkami UE, miały też połączenie ze

„starymi” państwami. Tutaj jest kwestia istotna, aby nowy korytarz transportowy był zarówno drogowy, jak i kolejowy równoległy do Via Baltica. Dziękuję.

(15)

Bardzo dziękuję. Pan poseł Gałażewski.

Poseł Andrzej Gałażewski (PO):

Dziękuję, pani przewodnicząca. Mam pytania i uwagi. Pytanie dotyczy tego, na ile ta nowa struktura będzie kontynuacją w materii struktury istniejącej, czyli czy projekty infrastrukturalne realizowane dzisiaj wpisują się w tę nowa koncepcję, a na ile będą musiały być skorygowane. Prosiłbym o uściślenie tego, jeśli chodzi o Polskę, bo to nas najbardziej interesuje, i ewentualnie przekazanie informacji, jakie projekty korytarzo- we są aktualnie realizowane w Polsce.

Druga sprawa dotyczy zasady subsydiarności. Rozważaliśmy już takie problemy.

Chodzi o to, że Komisja Europejska uzyskuje poprzez akty delegowane zbyt obszerny zakres ingerencji w rozporządzenie. Czyli może zmieniać rozporządzenie w sposób, we- dług rządu, nadmiernie. Jednocześnie w stanowisku rządu jest mowa nawet o ograni- czeniu suwerenności. Ale jest taki punkt, który mówi, że nadanie kompetencji Komisji Europejskiej do podejmowania decyzji w zakresie deﬁniowania narzucania środków re- dukujących koszty zewnętrzne itd., jest zbyt daleką ingerencją w kompetencje państw członkowskich w zakresie prowadzenia przez nie polityki transportowej.

Z drugiej strony w dokumencie Komisji, w punkcie dotyczącym subsydiarności, jest ogólna uwaga, że problemy, które są zwarte w tym dokumencie, nie mogą być rozwią- zywane na poziomie państw członkowskich, co jest racją, dlatego że dotyczy to sieci transgranicznych. Jednocześnie jednak w uwagach rządu jest informacja, że jest to zbyt głęboka ingerencja. W związku z tym, czy nie zachodzi tu jednak problem nieprzestrze- gania zasady subsydiarności? Jest to pytanie zarówno do rządu, jak i do BAS, dlatego że w podobnym przypadku, np. wspólnej polityki rolnej, opracowywaliśmy uzasadnioną opinię dotyczącą zbyt szerokiego traktowania aktów delegowanych. Czy nie pójść w tym samym kierunku w przypadku tego projektu? Dziękuję bardzo.

Bardzo dziękuję. Może przeczytam nazwiska osób, które się zgłosiły, z prośbą o infor- mację, czy kogoś nie pominęłam. W kolejności zabierania głosu posłowie: Fotyga, Wró- bel, Siarka Szczerski, Łapiński i pan europoseł Wojciechowski. Czy ktoś jeszcze? Bardzo proszę, pani poseł Fotyga.

Dziękuję bardzo. Może najpierw kilka uwag. Pani przewodnicząca, panie i panowie posłowie, panie ministrze, w rozporządzeniu PE i Rady mowa jest o korytarzach sieci podstawowej, sieci bazowej. To nie jest przecież nowe pojęcie, bo korytarze, które były transportowe, opracowywane kilkadziesiąt lat temu na forum ONZ, były korytarzami, czy ideą korytarzy sprzyjającą polskiej polityce rozwojowej.

W rozporządzeniu w sieci TEN-T nie mieszczą się porty morskie, a jednym z waż- nych kryteriów rozwoju polskiej sieci transportowej jest dostęp do portów morskich od strony lądu. Jesteśmy państwem morskim. Mam więc konkretne pytanie, jak wobec tego wygląda korytarz transportowy sieci bazowej na zachodzie Polski, a w związku z tym dostęp do zespołu portów Szczecin-Świnoujście. Po uruchomieniu mostów nad cieśniną Öresund pogorszyły się szanse tego korytarza. Dodatkowo mamy gorszy dostęp do tego zespołu portów ze względu na uruchomienie inwestycji z państwem trzecim, pozaunijnym, czyli, krótko mówiąc, gazociągu Nord Stream. W związku z tym ważny zespół portowy ma pogorszone szanse.

Z informacji przedstawionej przez rząd wynika, że w grupie A znajduje się, jeśli chodzi o tę część, tylko połączenie między Krakowem a Wrocławiem. Prawdę powiedziaw- szy budzi moje najwyższe zaniepokojenie, czy przypadkiem ten korytarz transportowy nie przebiega poza zachodnią granicą Polski.

Chciałabym się przychylić do prośby jednego z posłów przedmówców o przedstawienie mapy korytarzy. Bardzo proszę o informacje, panie ministrze, jak zostały zrealizowane priorytety dotyczące dostępu do portów morskich.

(16)

Dziękuję. Pani poseł Wróbel.

Poseł Marzena Wróbel (SP):

Szanowni państwo, pani poseł Fotyga po części powiedziała o tym, na czym ja chciałam się zatrzymać, ale powiem tak, że brakuje mi w tej sieci korytarzy dwóch linii na odcin- ku północ-południe. Jedna linia jest, o czym mówiła pani poseł Fotyga, przy zachodniej granicy Polski, a druga przy wschodniej granicy Polski. Proszę państwa, tutaj przy sieci TEN-T został zaproponowany fragment korytarza Tallin-Ryga-Kowno-Warszawa i aż się prosi, żeby ta linia była kontynuowana do Krakowa, poprzez Radom, Kielce. Dla mnie jest to logiczne rozwiązanie.

Z materiału, który otrzymaliśmy, wynika, że zaproponowana sieć nie jest skończona.

Czy MTBiGM przewiduje, być może na drugim etapie inwestowania, rozwój tej sieci tak- że według tego szlaku, który przed chwilą wymieniłam? On by pozwolił na połączenie krajów UE, które znajdują się na północnym wschodzie Polski z Krakowem, a w przy- szłości także ewentualnie z Ukrainą czy z krajami Południa. Proszę więc o informację, czy sieć TEN-T będzie także w przyszłości dotyczyła odcinka Warszawa-Radom-Kielce- -Kraków, bo to jest logiczne rozwiązanie.

Bardzo dziękuję. Pan poseł Siarka.

Poseł Edward Siarka (PiS):

Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, panie ministrze, Wysoka Komisjo. W dokumencie, który otrzymaliśmy, który dzisiaj omawiamy, są przedstawione odcinki, które ewentualnie na terenie Polski w ramach tej sieci miały być albo modernizowane, albo znajdują się na jakimś etapie studyjnym. Jednym z takich odcinków jest połączenie kolejowe między Gdynią a Katowicami, Warszawą a Katowicami. W każdym razie chciałem zapytać o spój- ność tego dokumentu ze stanowiskiem rządu, które zostało przedstawione, jak dobrze pamiętam, wczoraj czy przedwczoraj, gdzie pan minister transportu stwierdził, że to połą- czenie kolejowe północy naszego kraju z południem nie będzie do 2030 roku realizowane w ramach projektu szybkich kolei. W związku z tym chciałem zapytać, jaka jest korelacja tego dokumentu z naszymi planami i czy tutaj nie ma jakiejś niespójności?

Druga kwestia dotyczy finansowania. Mianowicie jest bardzo niepokojącą sprawą, tak to oceniam, że Komisja Europejska przewiduje, iż ta sieć transeuropejska transportowa będzie w części finansowana również z funduszu spójności. Jako Polska powinni- śmy być na to szczególnie wrażliwi, ponieważ uszczuplenie tych środków, mówimy tutaj o 10 mld euro, na fundusz spójności, może z kolei odbić się później na środkach, które będziemy mogli zrealizować na terenie naszego kraju. Czy ministerstwo w tej sprawie odnośnie do finansowania ma stanowisko, które można by przybliżyć? Dziękuję bardzo.

Bardzo dziękuję panu posłowi. Pan poseł Łapiński, bardzo proszę.

Poseł Marek Łapiński (PO):

Szanowna pani przewodnicząca, panie i panowie posłowie, przedstawiciel rządu, to oczywiście dobrze, że przedstawiciele opozycji i koalicji rządzącej do tego dokumentu przywiązują tak wielką wagę, bo w UE, którą znamy do dzisiaj, rzeczywiście polityka transportowa jest jedną z najważniejszych. A ten dokument zdecyduje o przyszłości sieci transportowej na długie lata. Stąd uważam, że bardzo wnikliwe podejście do tego rozporządzenia powinno być nie tylko na posiedzeniach naszej Komisji, ale także Komi- sji Infrastruktury.

Trochę niedobrze się stało, że Rada ds. Transportu zajmuje się tym rozporządze- niem, a programem CEF „Łącząc Europę” Rada ds. Ogólnych, jakby nie odnosimy się do tego komplementarnego w mojej opinii dokumentu Connecting Europe Facility oraz do tego rozporządzenia. Dlatego że właśnie w tamtym drugim projekcie nowej polityki transportowej, nowego ﬁnansowania inwestycji transportowej w UE są środki na reali- zację tego rozporządzenia.

(17)

To dobrze, że rząd w tym stanowisku pozytywnie odnosi się do zainteresowania Ko- misji polityką transportową, co jest oczywiście logiczne. Jednak chciałem podkreślić, że dobrze, że jest wiele uwag, bo uwagi do tego rozporządzenia są zasadne i nie powinny one płynąć tylko z ław opozycji, ale także z ław koalicji. Stąd mój wniosek, nie wiem, czy jest taka procedura, żeby jednak Komisja Infrastruktury, której nie jestem niestety człon- kiem, także się tym dokumentem zajęła, bo ma on strategiczne znaczenie dla Polski.

Trochę w tych wypowiedziach pań i panów posłów jakby nie odnosiliśmy się do clou, bo przecież nie wszystkie projekty, o które chcemy aplikować jako Polska do środków europejskich, będą ﬁnansowane ze środków będących w Brukseli, które znajdują się w projekcie „Łącząc Europę”. Stąd nie wszystkie drogi i koleje muszą się znajdować w sieci bazowej czy kompleksowej, czy w sieci korytarzy transportowych. To nie jest tak, że jeśli jakiegoś odcinka drogi czy kolei nie ma na mapie, która odnosi się do tego rozporządzenia, czy tego drugiego projektu CEF, to on nie zostanie zrealizowany.

Rzeczywiście w ramach tego rozporządzenia powinniśmy wskazywać te elementy sieci bazowej i kompleksowej, czy też sieci korytarzy transeuropejskich, które będą apliko- wały o środki do Brukseli w ramach CEF, bo przekraczają w swojej wielkości możliwości ﬁnansowania z programów sektorowych, czy tym bardziej regionalnych. Stąd słusznie rząd w swoich uwagach odnosi się do Odry, czyli naszej rzeki granicznej, znajdującej się w Polsce Zachodniej. I zdaniem rządu propozycja, by odrzańska droga wodna na mapie, która nie jest załącznikiem do tego rozporządzenia w materiale nam przekazanym, koń- czyła się w okolicach Berlina… Odra kończy się dużo dalej i Komisja Europejska, na co słusznie rząd zwraca uwagę, powinna wziąć to pod uwagę. Brzeg dolny, a może nawet dalej, Gliwice i wyjście bardzo przyszłościowe do kanału Odra-Łaba-Dunaj.

Chciałem także zwrócić uwagę na fakt, że w ramach tego rozporządzenia w aspekcie transportu kolejowego, a właściwie w komplementarnym projekcie Connecting Europe Facility znajduje się kolej dużych prędkości jako jeden z projektów ﬂagowych UE. Zresz- tą znalazł się on tam na wniosek naszego rządu i są dosyć spore środki zabezpieczone na ten projekt. Ostatnie deklaracje ministra transportu, zresztą w mojej opinii słuszne, że nie będziemy realizować tego projektu, wymagają od nas przygotowania, bądź też zgło- szenia do sieci kompleksowej, wydaje mi się, innych projektów, które mogłyby aplikować do Brukseli o środki w ramach projektu „Łącząc Europę”.

Dlatego jest to wielkie wyzwanie przed MTBiGM, bo rezygnacja z kolei dużych pręd- kości uwalnia dosyć spore środki zabezpieczone dla naszego kraju w ramach tego projektu i musimy zgłosić tam i przygotować takie projekty, które wygrają konkurs. Stąd słusznie w stanowisku rządu zwracamy uwagę na to, że procedura konkursowa wyboru projektu do doﬁnansowania w ramach Connecting Europe Facility nie jest korzystna z punktu widzenia naszego kraju.

Chciałem podkreślić, że rząd, odnosząc się do korytarzy sieci transportowych, kwe- stionując zasadność koncepcji korytarzy transportowych sieci bazowej, zwraca uwagę, że powinniśmy się skupić na strukturze dwustopniowej, czyli sieci bazowej i sieci kompleksowej. Odchodzi od poważnego problemu, ponieważ rzeczywiście w ramach korytarzy transportowych sieci bazowej znajdują się dwa korytarze, czyli korytarz Gdańsk na południe i korytarz wschód-zachód do Warszawy oraz Via Baltica. Natomiast nie ma rzeczywiście korytarza środkowoeuropejskiego, korytarza multimodalnego spełnia- jącego wszelkie wymogi zielonego korytarza. I rzeczywiście warto powalczyć, by, jeżeli zostanie utrzymana koncepcja korytarzy transportowych sieci bazowej, środkowoeu- ropejski korytarz Ystad-Szczecin-Polska Zachodnia-Czechy-Adriatyk znalazł się w tej koncepcji. Ma to poważne znaczenie dla Odry i dla sieci kolejowych w Polsce Zachodniej.

Bardzo dziękuję.

Bardzo dziękuję. Proszę też szanować czas innych i proszę wszystkich panów posłów o możliwie zwięzłe wypowiedzi.

Poseł Marek Łapiński (PO):

Starałem się, pani przewodnicząca, ale materia jest złożona, jak pani zwróciła uwagę.

(18)

Bardzo proszę, jeszcze pan europoseł Wojciechowski się zgłaszał.

Poseł do Parlamentu Europejskiego Janusz Wojciechowski:

Poseł Szczerski zgłosił się przede mną.

Przepraszam. Bardzo proszę pana posła Szczerskiego.

Poseł Krzysztof Szczerski (PiS):

Dziękuję bardzo. Moja wypowiedź będzie zwięzła, ponieważ tematy się powtarzają. Po pierwsze oczywiście też chciałem powiedzieć o środkowoeuropejskim korytarzu trans- portowym. Uważam, że ten korytarz, który ma charakter multimodalny jest bardzo ważnym, także politycznie, naszym priorytetem z punktu widzenia również interesów strategicznych Polski, jeśli tylko uzyskamy pełne wykorzystanie Odry, o czym przed chwilą mówił pan poseł. Uważam, że to jest do pewnego stopnia test na jakość naszych negocjacji w zakresie sieci transportowych.

Po drugie, mam dwa pytania szczegółowe. Po pierwsze, o europejskich koordyna- torów korytarzy transportowych. O jakich koordynatorów rząd będzie zabiegał i jak widzimy naszą rolę w koordynowaniu i odpowiedzialności decyzyjnej za odbudowanie transportowych korytarzy? Uważam bowiem, że nie tylko naszym celem powinno być wynegocjowanie właściwej mapy, ale także to, żeby Polacy byli koordynatorami waż- nych z naszego punktu widzenia korytarzy. I chciałem zapytać o strategię rządu w negocjowaniu personalnym obsady tych koordynatorów w przyszłości.

I drugie pytanie szczegółowe dotyczy ﬁnansowania. Czy fakt, że rozporządzenie przewiduje, że odbędzie się bez dodatkowych kosztów dla budżetu Unii Europejskiej, oznacza także otwarcie inwestycji na euroobligacje projektowe? Czy będzie zgoda polskiego rządu na euroobligacje projektowe dla sieci transportowych, czy w ogóle rząd rozważa w tym kontekście problem euroobligacji projektowych, które krążą po korytarzach Komisji jako pomysł na sﬁnansowanie pewnych inwestycji poza bezpośrednio budżetem UE.

Więc euroobligacje projektowe, koordynatorzy korytarzy i korytarz środkowoeuro- pejski. Dziękuję.

Bardzo dziękuję. Pan europoseł Wojciechowski.

Poseł do PE Janusz Wojciechowski:

Dziękuję bardzo. Chciałem zapytać o tę szybką kolej dużych prędkości, o której pan poseł Łapiński mówił. Jak mają się plany budowy tej kolei do kwestii sieci transeuropejskich? Plany są, według ostatnich informacji, zaniechane. Chcę powiedzieć, że w Łodzi jest szok z tego powodu, bo właśnie w Łodzi zaczęto z tego powodu zaczęto rozwalać w środku miasta dworzec fabryczny. Na jego miejscu ma powstaje dworzec dla superszybkiej kolei.

Dzisiaj rano słyszałem w radiu publicznym pana ministra Nowaka, który radził, żeby przejechać się koleją z Warszawy do Gdańska, która będzie w 2014 roku, natomiast Łódź musi zapomnieć o superszybkiej kolei, która miała ją łączyć z Europą. Bo podobno, cytuję ministra Nowaka – „nie ma wystarczającego potoku pasażerów”. Jak to się stało, że ten potok pasażerów do października jeszcze był, a teraz wysechł czy co? Co się w ogóle zmieniło z tym potokiem pasażerów?

I jeszcze jedna kwestia. Usłyszałem informację, odwołuję się do dzisiejszej wypowiedzi pana ministra w radiu, że za 49 mln zł z pieniędzy unijnych przygotowywane jest studio wykonalności kolei dużych prędkości, najkrócej mówiąc. Czy to jest ścisła informacja i jaki jest sens w takim razie płacenia za tego rodzaju studium, jeżeli kolej dużych prędkości nie będzie w Polsce realizowana? Dziękuję.

Bardzo dziękuję. Nie widzę więcej zgłoszeń ze strony posłów. Teraz poproszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.

(19)

Podsekretarz stanu w MTBiGM Maciej Jankowski:

Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca. Szanowni państwo, zanim przystąpię do odpowiedzi na pytania poszczególnych państwa posłów, to chciałbym wrócić do zagadnień terminologicznych. Mówiłem o tym na początku, ale widocznie nie wyrażałem się jasno czy klarownie.

Oczywiście, że pojęcie korytarzy funkcjonuje w różnych kontekstach i różnego rodzaju organizacje międzynarodowe tworzą różnego rodzaju listy korytarzy, propozycje budowania korytarzy. Natomiast jeśli chodzi o politykę unijną, to w latach 90. zaczęły być konstruowane transeuropejskie korytarze transportowe, które z chwilą przystąpie- nia Polski do UE zostały sprecyzowane i przez nasze terytorium – taki jest stan dzisiejszy, bo oczywiście to, o czym tu mówimy, to jest projekt na przyszłość – przebiegają trzy korytarze. I jeszcze jest korytarz morski, ale powiedzmy, że z punktu widzenia naszej dyskusji jest on mniej istotny. Te trzy korytarze transeuropejskie przebiegające przez Polskę to są: korytarz kolejowy łączący trójmiasto przez Warszawę z południową grani- cą, korytarz południowy po linii A1 oraz tzw. Rail Baltica, czyli linia kolejowa prowadzą- ca z Warszawy do krajów bałtyckich.

Te korytarze oczywiście istnieją też w innych rejonach Europy. One nie są połączo- ne. Każdy z tych korytarzy ma koordynatora, który z ramienia Komisji ma czuwać nad przebiegiem prac. Zaawansowanie prac nad tymi korytarzami jest różne, co jakiś czas są zdawane sprawozdania i można powiedzieć, że na ogół mogłoby być lepiej.

Kiedy ponad dwa lata temu rozpoczęła się dyskusja dotycząca sieci, bo coś takiego wcześniej nie istniało, to dyskusja ta toczyła się na podstawie trzech pytań zadanych krajom członkowskim. I właśnie pierwsze pytanie – co pominąłem w moim wstępie, żeby się nie rozwodzić, ale ponieważ państwo do tego nawiązują, więc wyjaśniam – spro- wadzało się do tego, czy istniejąca obecnie struktura transeuropejskich korytarzy, takich niepołączonych między sobą linii komunikacyjnych, powinna być utrzymana jako podstawa konstruowania połączeń wewnątrz UE. Druga rozpatrywana koncepcja to była jednolita sieć, spójna, połączona, ale niezróżnicowana na bardziej priorytetową czy mniej priorytetową. I trzeci wariant był taki, żeby sieć była dwupoziomowa, czyli zło- żona z sieci podstawowej Core Network, głównych połączeń, i Comprehensive, czyli ta uzupełniająca, zapewniająca połączenie każdego regionu z tą główną siecią.

Nie było państw opowiadających się za pozostawieniem takiej struktury korytarzy.

Żadne z państw członkowskich za tym nie opowiedziało się, ale były państwa, które opowiadały się za siecią jednolitą, o jednolitej strukturze. Ostatecznie jednak większość państw opowiedziała się za podwójną siecią, czyli Core Network i Comprehensive Ne- twork. I takie były ustalenia pomiędzy Komisją i państwami członkowskimi w wyniku tych konsultacji. Dlatego użyłem określenia, że kiedy w projekcie dokumentu pojawiło się pojęcie korytarzy Core Network, to było to pojęcie nowe. Nie dlatego, że pojęcie korytarzy było nowe, bo dzisiaj też istnieją korytarze, tylko w dyskusji pomiędzy państwami członkowskimi oraz państwami członkowskimi a Komisją ustalono, że ta sieć ma się składać z Core Network i Comprehensive Network. Nie ma korytarzy wyłączonych czy traktowanych jako coś odrębnego.

I teraz dlaczego mówiłem, że byliśmy usatysfakcjonowani tymi ustaleniami? Ponieważ jeśli chodzi o nasze wszystkie połączenia, które państwo tu wspomnieli jako kluczowe, czyli zarówno ten tzw. korytarz środkowoeuropejski, w krajowej nomenklaturze to byśmy powiedzieli droga S3 i linia kolejowa 59, czyli wzdłuż naszej zachodniej granicy prowadzą- ca do portu w Szczecinie i Świnoujściu, jak i wzdłuż wschodniej granicy Via Carpatia oraz inne elementy wskazywane przez państwa jako istotne. Wszystkie one znalazły się w tej Core Network. Zostawiam na razie korytarze, bo o nich zaraz powiem.

Chcę powiedzieć jeszcze, że w każdym z tych przypadków zabiegaliśmy o poparcie innych krajów, zarówno jeśli chodzi o Via Carpatia, jak i o korytarz środkowoeuropejski i inne. Współpracowaliśmy zarówno z krajami bałtyckimi, z Grupą Wyszehradzką, jak i nawet z krajami położonymi bardziej na południe, jak Bułgaria, Rumunia czy Grecja.

Dlatego powiedziałem, że byliśmy usatysfakcjonowani, ponieważ wszystkie istotne dla nas połączenia, zarówno z punktu widzenia tranzytowego, jak i wewnętrznego, w tej Core Network się znalazły. A w Comprehensive były te uzupełniające, zapewniające, by