Nadciśnienie tętnicze Zaburzenia lipidowe Cukrzyca
Gdański Uniwersytet Medyczny
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Centrum medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie
Nadciśnienie tętnicze
Tomasz Zdrojewski, Andrzej Więcek, Łukasz Wierucki,
Barbara Wizner, Piotr Bandosz, Małgorzata Mossakowska, Przemysław Ślusarczyk, Jerzy Chudek, Tomasz Grodzicki
Gdański Uniwersytet Medyczny
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie
Metody badania PolSenior2
Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego na podstawie wyników badania PolSenior2
0 10 20 30 40 50 60 70 80
optymalne prawidłowe wysokie prawidłowe nadciśnienie tętnicze 3,4
8,4
13,5
74,8
6,4 6,7
12,6
74,3
5,1 7,4
13
74,5
Osoby w wieku 60 lat i więcej
Mężczyźni Kobiety Razem
Ilu chorych wie, że choruje na nadciśnienie tętnicze na podstawie wyników badania PolSenior2 ?
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Mężczyźni Kobiety Razem
77,7 83,3 80,9
Odsetek (%) chorych świadomych nadciśnienia tętniczego
w populacji 60+
10 lat
PolSenior 2007-2010
Średnie wartości ciśnienia tętniczego krwi (mmHg).
Porównanie z wynikami badania PolSenior 2007-2010
147,8 147,8 148,3
144,9
143,3
142,6
130 135 140 145 150
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Ciśnienie tętnicze skurczowe- mężczyźni PS1 vs PS2
PS1 PS1 lCI PS1 uCI
141,1
139,2 139,1
141,2
135,5
137,5
130 135 140 145 150
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Ciśnienie tętnicze skurczowe – mężczyźni PS1 vs PS2
PS2 PS2 lCI PS2 uCI
(1)
86,6
84,1
81,7
79,8
77,6 77,1
70 72 74 76 78 80 82 84 86 88 90
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Ciśnienie tętnicze rozkurczowe - mężczyźni PS1 vs PS2
PS1 PS1 lCI PS1 uCI 81,5
79,8
77,3
76,1
73,8 73,2
70 72 74 76 78 80 82 84 86 88 90
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Ciśnienie tętnicze rozkurczowe – mężczyźni PS1 vs PS2
PS2 PS2 lCI PS2 uCI
Średnie wartości ciśnienia tętniczego krwi (mmHg) .
Porównanie z wynikami badania PolSenior 2007-2010
(2)
17,1 19,8
15,2
22,9 20,7 20,3
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Odsetek chorych leczonych skutecznie wśród wszystkich chorych - mężczyźni PS1 vs PS2
PS1
Odsetek chorych (%) z nadciśnieniem tętniczym leczonych skutecznie (<140/90 mmHg).
Porównanie z wynikami badania PolSenior 2007-2010
27
35
38,1
29,5
43,5
35,6
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Odsetek chorych leczonych skutecznie wśród wszystkich chorych – mężczyźni PS1 vs PS2
PS2
20,3
25,1 23,1
21,7 21,1 21,3
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Odsetek chorych leczonych skutecznie wśród wszystkich chorych - kobiety PS1 vs PS2
PS1
Odsetek chorych (%) z nadciśnieniem tętniczym leczonych skutecznie (<140/90 mmHg).
Porównanie z wynikami badania PolSenior 2007-2010
36,3
33,4 31,8
40,5
34,4 33,3
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Odsetek chorych leczonych skutecznie wśród wszystkich chorych – kobiety PS1 vs PS2
PS2
74,9
77,8
71,6 69,9
64,9
60,1
50 55 60 65 70 75 80 85 90
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego - mężczyźni PS1 vs PS2
PS1
Rozpowszechnienie NT (%) – mężczyźni
Porównanie z wynikami badania PolSenior 2007-2010
74,9 76,5
80,8 80,8
77,6
74,9
50 55 60 65 70 75 80 85 90
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego – mężczyźni PS1 vs PS2
PS2
76,6
83,2 83,1
80,2
78,4
66,7
60 65 70 75 80 85 90 95 100
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego - kobiety PS1 vs PS2
PS1
Rozpowszechnienie NT (%) – kobiety
Porównanie z wynikami badania PolSenior 2007-2010
72,6
82,4 82,9 84,6
83,1
86,5
60 65 70 75 80 85 90 95 100
65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego – kobiety PS1 vs PS2
PS2
Nadciśnienie tętnicze
2010-2020
65.
70. rok życia
75.
80.
85.
90.
2000-2010
1. W Polsce rozpowszechnienie NT u osób starszych wynosi u kobiet i mężczyzn 75%.
2. Co piąta starsza osoba z NT nie jest świadoma choroby.
3. Co trzecia osoba jest skutecznie leczona.
4. Tylko co ósma osoba ma optymalne lub prawidłowe ciśnienie krwi.
Podsumowanie wyników (1)
Wyżej wymienione wskaźniki dot. rozpowszechnienia
i kontroli NT można uznać co najwyżej za dostateczne.
Należy jednak podkreślić, że w ostatniej dekadzie w Polsce osiągnięto duży postęp w walce z NT:
• u Polaków w wieku 60-100 lat znacznej redukcji uległo ciśnienie skurczowe i rozkurczowe
• odsetek chorych z dobrze kontrolowanym NT wzrósł o ok. 40%
Podsumowanie wyników (2)
1. Duży wzrost odsetka osób z NT po 80. i 90. roku życia, wskazuje na zasadniczą zmianę i znaczący sukces. Chorzy z NT dzięki
skutecznej terapii najpewniej żyją w Polsce dużo dłużej niż w poprzednich dekadach, dożywają wieku podeszłego.
2. Porównanie z krajami o najlepszej kontroli NT uwidacznia, że mamy dużą rezerwę do dalszej poprawę sytuacji.
Wykorzystanie tej rezerwy wymaga istotnej poprawy w
wykrywaniu i kontroli NT nie tylko u osób starszych, ale przede wszystkich u dorosłych w młodszym i średnim wieku.
W NIOSKI I R EKOMENDACJE
Zaburzenia lipidowe
1 Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk
2 Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków
3 Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice
Krzysztof Chlebus1, Marcin Gruchała1, Tomasz Grodzicki2, Kacper Jagiełło1, Andrzej Więcek3, Barbara Wizner2, Sonia Woch1, Tomasz Zdrojewski2
126,1
120,6
112,4
106,8 107,4
103,2 102,3
95 100 105 110 115 120 125 130 135 140
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
LDL-C – mężczyźni vs kobiety
M
Średnie wartości cholesterolu LDL (mg/dl) w zależności od wieku i płci
131 129,9
121,4
114,4 113,9
112,1 112,1
95 100 105 110 115 120 125 130 135 140
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
LDL-C – mężczyźni vs kobiety
K
Rozpowszechnienie hipercholesterolemii na podstawie wyników badania PolSenior2
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Mężczyźni Kobiety Razem
74,4
81,9 78,8
Osoby w wieku 60 lat i więcej
76,4 75,5
71,7
74,3 74,3
68,9
58,6
45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Rozpowszechnienie hipercholesterolemii – mężczyźni vs kobiety
M
Rozpowszechnienie hipercholesterolemii w zależności od wieku i płci
88,6
84,1
81,7
76,6
80,5
71,1
56,5
45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Rozpowszechnienie hipercholesterolemii – mężczyźni vs kobiety
K
29,1
34,8
44,5
48 46,4
43,6
30,7
15 20 25 30 35 40 45 50 55
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Odsetek przyjmujących statyny – mężczyźni vs kobiety
M
Odsetek osób przyjmujących statyny w zależności od wieku i płci
33 33,3
38,4
41,7 41
38,6
23,6
15 20 25 30 35 40 45 50 55
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Odsetek przyjmujących statyny – mężczyźni vs kobiety
K
PODSUMOWANIE WYNIKÓW
• Prawie 80% seniorów ma hipercholesterolemię (HCh). Odsetek osób z HCh maleje z wiekiem. Jest wyższy u kobiet niż u mężczyzn.
• Wśród najstarszych osób (90+) jest najmniej pacjentów z HCh. Najdłużej żyją osoby z niższym TC i LDL-C. Wysoki cholesterol nie sprzyja długiemu życiu.
• Powyższe dane wzmacniają znaczenie ostatnich zaleceń ESC/EAS w zakresie restrykcyjnego obniżania LDL-C stosując zmiany w trybie życia (dieta) oraz efektywną farmakoterapię.
• Odsetek chorych z HCh deklarujących przyjmowanie statyn jest najwyższy w wieku 75-79 lat, dużo niższy w grupach 60-64 i 90+.
POLSENIOR 2 jest unikalnym źródłem informacji na temat
rozpowszechnienia zaburzeń lipidowych, szczególnie w wieku 80+.
Uzyskane dane pomogą wypracować zalecenia dotyczące postępowania u najstarszych chorych z HCh i wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Niezwykle interesująca naukowo i klinicznie jest podgrupa seniorów, która mimo hipercholesterolemii dożyła podeszłego wieku.
Wobec dużego postępu w dostępie do leków hipolipemizujących (ezetimib, inhibitory PCSK9), oraz radykalizacji zaleceń lipidowych (ESC/EAS 2019) należy spodziewać się dużej dynamiki zmian w profilu lipidowym populacji, w tym u najstarszych. Oznacza to potrzebę okresowej aktualizacji zbieranych danych (PolSenior 3).
W NIOSKI I R EKOMENDACJE
Cukrzyca
1 Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk
2 Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
Łukasz Wierucki1, Agata Wojciechowska1, Monika Puzianowska-Kuźnicka2,, Anna Korzon-Burakowska1, Katarzyna Więckiel-Lisowska1, Piotr Bandosz1, Tomasz Zdrojewski1
Metody badania PolSenior2
Algorytm diagnostyki zaburzeń węglowodanowych na podstawie poziomu glukozy na czczo
Ważne: wzorem zaleceń diagnostycznych DM w USA w badaniu PolSenior2 wykonano oznaczenia i przeprowadzono analizy z użyciem HbA1c
106,3 106,7
104,8
108,3
103,8 103,2
100,1
90 95 100 105 110 115 120
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Średni poziom glukozy na czczo - mężczyźni vs kobiety
M 98,4
100,8
103,8
106,4
104,6 105,8
102,4
90 95 100 105 110 115 120
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Średni poziom glukozy na czczo - mężczyźni vs kobiety
K
Średnie wartości glukozy (mg/dl) w zależności od wieku i płci
18,7 59,2 20,3
1,8
Kobiety
Norma Stan przedcukrzycowy Cukrzyca Cukrzyca de novo
49,6
23,5 24,2
2,7
Mężczyźni
Norma Stan przedcukrzycowy Cukrzyca Cukrzyca de novo
Rozpowszechnienie cukrzycy i stanu przedcukrzycowego
23,2 27,5 27,3
33,6 29,9 28,2 27
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Cukrzyca i cukrzyca de novo łącznie - mężczyźni vs kobiety
M
15,1 19,2 22,4
30 29,6 33,9
22,7
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Cukrzyca i cukrzyca de novo łącznie - mężczyźni vs kobiety
K
Rozpowszechnienie cukrzycy w zależności od płci i wieku
75,3 17,7
7
Kobiety
Tylko leki doustne/GLP1 Terapia skojarzona Tylko insulina 76,9
12,8
10,3
Mężczyźni
Tylko leki doustne/GLP1 Terapia skojarzona Tylko insulina
Odsetek osób przyjmujących leki doustne,
insulinę i leczenie skojarzone
Cukrzyca 40%
Prediabetes 25%
Bez cukrzycy 35%
Mężczyźni
Cukrzyca Prediabetes Bez cukrzycy
Cukrzyca 41%
Prediabetes 18%
Bez cukrzycy 41%
Kobiety
Cukrzyca Prediabetes Bez cukrzycy
Rozpowszechnienie cukrzycy i stanu przedcukrzycowego
wśród osób hospitalizowanych z powodu choroby wieńcowej
Podsumowanie wyników
• U osób starszych częstość występowania cukrzycy wynosi 27% u mężczyzn i 23% u kobiet.
• Niższą częstość występowania cukrzycy i stanu przedcukrzycowego obserwowano u kobiet oraz u osób z wyższym wykształceniem.
• Częstość występowania cukrzycy wzrasta z wiekiem do ponad 30% w grupie 75-79 lat u M i 85-89 lat u K, a następnie ulega redukcji do 20%
u najstarszych.
• Wykrywanie, leczenie i stopień wyrównania cukrzycy różniły się istotnie w zależności od wykształcenia i miejsca zamieszkania.
• Najczęściej występującymi powikłaniami u chorych z cukrzycą była choroba niedokrwienna serca, powikłania nerkowe i oczne.
1. Najsilniejszym czynnikiem wpływającym na ryzyko cukrzycy w populacji, oprócz wieku, jest otyłość. Dlatego potrzebne są
skuteczne interwencje populacyjne by ograniczyć narastanie częstości otyłości w Polsce.
2. Duże rozpowszechnienie cukrzycy wśród osób 60+ wskazuje na potrzebę monitorowania nie tylko zmian liczby chorych, ale także czynników zwiększających ryzyko cukrzycy, takich jak zła dieta, otyłość i brak aktywności fizycznej.
3. Znaczne różnice występujące w sposobie leczenia i w kontroli cukrzycy w zależności od miejsca zamieszkania sugerują istnienie nierówności w opiece diabetologicznej.
W NIOSKI I R EKOMENDACJE
Bardzo duże i coraz większe rozpowszechnienie NT, HCh i DM oraz takie ważne problemy w terapii osób w podeszłym
wieku, jak wielochorobowość, upadki, depresja, demencja czy zespół kruchości powodują potrzebę wzmocnienia
edukacji podyplomowej lekarzy POZ, geriatrów i innych specjalności, m.in. w celu nabycia odpowiednich
kompetencji w zakresie kompleksowej oceny geriatrycznej.
R EKOMENDACJE
Nadciśnienie, Zaburzenia lipidowe, Cukrzyca
Dziękuję za uwagę
50,1 50,3 49,7
56,9
46,5
50,9
40,5
30 35 40 45 50 55 60
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Stan przedcukrzycowy, cukrzyca i cukrzyca de novo łącznie - mężczyźni vs kobiety
M 33,2
37
42,6
52,7
45,5
51
41,8
30 35 40 45 50 55 60
60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+
Stan przedcukrzycowy, cukrzyca i cukrzyca de novo łącznie - mężczyźni vs kobiety
K
lata 90. XX w.
Source: Norwegian Ministry of health Care Services
początek XXI w.
aktualnie
• Cukrzycę definiowano na podstawie:
– Występowania cukrzycy w wywiadzie, przyjmowania leków hipoglikemizujących, a w przypadku stosowania metforminy u osób, u których poziom glikemii na czczo wynosił ≥126mg/dl lub u osób u których poziom glikemii na czczo wynosił ≥126mg/dl bez leczenia hipoglikemizującego.
• Stan przedcukrzycowy definiowano na podstawie:
– Poziomu glikemii na czczo pomiędzy 100 i 125mg/dl lub przyjmowania metforminy i poziomu glikemii na czczo pomiędzy 100 i 125mg/dl.
• Cukrzycę stwierdzono u 40,5% (CI 36-45) a stan przed cukrzycowy u 21,7 (17,5-25,9) respondentów
– 41,1% (CI 35,1-47) kobiet i 40% (CI 33,9-46,2) mężczyzn z cukrzycą
– 17,7% (CI 13,8-21,6)kobiet i 25,1% (CI 18,9-31,2) mężczyzn ze stanem przedcukrzycowym
Rozpowszechnienie hipercholesterolemii na podstawie wyników badania PolSenior2
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Mężczyźni Kobiety Razem
74,4
81,9 78,8
Osoby w wieku 60 lat i więcej
