Degradacja środowiska
naturalnego na świecie
Degradacja środowiska – pogorszenie stanu środowiska przyrodniczego, spowodowane zaburzeniem jego
naturalnych struktur i mechanizmów samoregulacji.
Degradacja środowiska wynika głównie z zanieczyszczeń gleb, atmosfery i wód poprzez wprowadzanie do środowiska toksycznych chemikaliów, które zaburzają naturalny
przepływ materii i energii, a w następstwie prowadzą do ubożenia składu gatunkowego flory i fauny, zmniejszenia aktywności biologicznej ekosystemów oraz spadku ich
odporności. W rezultacie zaburzona zostaje ich wewnętrzna równowaga oraz naturalna regulacja liczebności
zamieszkujących je gatunków
.
Gleba łatwo niszczeje i stosunkowo trudno się odnawia. Nie ma takiego rodzaju gleby, który całkowicie opierałby się degradacji,
choć są gleby mniej i bardziej na nią odporne. Do zakłócenia funkcji gleb dochodzi zazwyczaj poprzez niekorzystne zmiany w budowie profilu glebowego, zmniejszenie zawartości składników mineralnych oraz próchnicy, erozję, zmianę pH, zmiany w składzie fauny i
mikroflory, zmiany stosunków wodnych i termicznych. Najbardziej zewnętrznym objawem degradacji gleby jest brak produkcji biomasy na obszarach zdegradowanych.
Degradacja gleb
Degradacja wody
Zachodzi wskutek zmiany jej właściwości fizycznych, chemicznych i bakteriologicznych, które powodowane są z kolei wprowadzaniem do wód zanieczyszczeń w postaci ścieków przemysłowych i
komunalnych. Zanieczyszczenia takie jak ścieki z gospodarstw domowych, środki piorące, śmieci, odpady, odchody, nawozy sztuczne, substancje radioaktywne powoduje zmiany w
ekosystemie wodnym (np. zagrażają żyjącym w nich organizmom żywym), a także obniżają jakość wody na tyle, że przestaje być ona zdatna picia i do celów gospodarczych.
Degradacja atmosfery
Polega na zmianie proporcji składników naturalnych atmosfery m.in.
wskutek jej zapylenia. Do zapylania dochodzi czasem w wyniku
zjawisk naturalnych, głównie wybuchów wulkanów, w przeważającej mierze przyczynia się jednak do niego człowiek poprzez transport, przemysł oraz wytwarzanie smogu. Zanieczyszczenie atmosfery przynosi takie efekty, jak dziura ozonowa, anomalie pogodowe, kwaśne deszcze czy globalne ocieplenie.
Degradacja naturalnych drzewostanów
Poprzez szkodliwe związki toksyczne opadające z atmosfery czy znajdujące się w glebie; przy postępującym procesie niszczenia lasów niezbędne staje się prowadzenie
sztucznego zalesiania na terenach zdegradowanych.
Globalne ocieplenie
Dziura ozonowa
Smog
Kwaśne deszcze
Ozon przygruntowy
Najpoważniejszymi dotychczas
odczuwanymi skutkami degradacji
środowiska są:
Przyroda jest chroniona głównie poprzez parki narodowe- obszary, gdzie człowiek nie może w żaden sposób
ingerować w przyrodę, składają się z centrum strefy i otuliny; na ich obszarze ochronie poddaje się kompleksy leśne, stanowiska roślin czy siedliska gatunków zwierząt zagrożonych wyginięciem.
Ochrona przyrody
Wstąpienie Polski do struktur Unii Europejskiej wymusiło na polskich przedsiębiorcach wprowadzenie stopniowej
eliminacji wytwarzanych zanieczyszczeń. Dlatego też stan polskiego środowiska przyrodniczego poprawił się
zdecydowanie, gdy zaczęto realizować założenia
polityki zrównoważonego rozwoju. Polskie władze popierają już od wielu lat tworzenie stref chronionych, choć wymaga to dużych nakładów finansowych i stosowania procedur prawnych. Ciągle planuje się tworzenie nowych parków narodowych czy innych form ochrony przyrody.
UE wspiera ochronę środowiska, zawierając wielostronne porozumienia w tej dziedzinie z innymi krajami. Dotyczą one m.in.:
działań na rzecz zachowania różnorodności biologicznej na świecie
przeciwdziałania handlu dzikimi roślinami i zwierzętami
zapobiegania handlowi nielegalnie pozyskanym drewnem
bezpiecznego obchodzenia się z chemikaliami i odpadami
recykling
zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery
ograniczenie wydobycia paliw kopalnych
promowanie zielonej gospodarki, w tym sektora odnawialnych źródeł energii
produkcja towarów nadających się do powtórnego użytku
Działania, które należy podjąć by przeciwdziałać
zanieczyszczeniom środowiska naturalnego:
Przy obecnym postępie cywilizacyjnym, szybkim tempie przemian społeczno-gospodarczych na świecie ochrona przyrody jest niezbędna, aby zachować walory środowiska naturalnego dla następnych pokoleń.
