Łagiewniki Wielkie - spalenie
drewnianego kościoła.
Ochrona Zabytków 15/2 (57), 78-80
1962
i wody podskórnej spowodow ał konieczność w ym iany całego ceglanego co kołu. Wymiany tej dokonano odcinkam i podtrzymując stem plam i nadwie szone części ścian i belki stropowe piw nicy. W ymiana części uszkodzonych belek ścian o konstrukcji w ieńcow ej nie nastręczała szczególnych trudności, natom iast konieczność w ym iany bocznego legara ściany ryglowej podcienia zm usiła do czasow ego usunięcia ceglanych w ypełn ień rygli. Dopiero po ich usunięciu i zm niejszeniu obciążeń można było w ym ienić zmurszałą belkę i przywrócić ścianie form ę pierwotną. Przełożenie dachówki, w yprostowanie i przem urowanie ryglowego szczytu południowego, impregnacja ksylam item drewnianych części budynku zabezpieczyły jego bryłę w trw ały sposób.
W dniu 3 października 1961 r. uległ pożarowi jeden z wartościowszych zabytków architektury drewnianej na Śląsku — pochodzący prawdopodobnie z końca XVI lub początku XV II w. — kościół filialn y p. w. Jana Chrzciciela w Łagiew nikach W ielkich (pow. lubliniecki). Przyczyną powstania pożaru była w adliw a instalacja elektryczna, co jest ostatnio nader częstym zja w iskiem i w ym aga podjęcia odpowiednich kontroli i zastosow ania środków zaradczych.
Orientowany, konstrukcji zrębowej na podm urówce, kościół m iał nawę w planie zbliżoną do kwadratu, krótkie zam knięte prosto prezbiterium oraz kwadratową w ieżę (w partii górnej o konstrukcji słupowej) otoczoną sobotami. W ewnątrz — nawa i prezbiterium nakryte b yły pozornymi sklepieniam i ko lebkow ym i z zaskrzynieniam i. W bogatej dekoracji w nętrza wyróżniały się cztery m asyw ne portale profilow ane, z których jeden był zdobiony płasko rzeźbionym i postaciam i św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ew angelisty.
Wraz z budynkiem spłonęło także barokowe w yposażenie wnętrza, sze reg obrazów i rzeźb, wśród nich cenna późnogotycka figura Chrystusa Zm artwychw stałego z pierwszej połow y XVI w. i inne. Ocalono jedynie gotycką m onstrancję z XV w.
( opracowano na podst awi e materiałów dostarczonych przez Jerzego Frycza, Pr z e my s ł awa Gartkiewicza, Wojciecha Jankowskiego, Feliksa Kanclerza, Hen ry ka Kondzielę, Lecha Kr z y ż a n o ws k i e go, Mariana Paździora, Adama Piesio, Ignacego Płazaka, Wandę Tomicką)
W. T.
Ł a g iew n iki
W ie lkie
—
spalenie drew nianego koś
cioła
Ryc. 7. Łagiew niki Wielkie, kościół filialny, — plan (rys. I. Płazak)
Ryc. 8. Ł ag iew n ik i Wielkie, kościół filialny, — wid ok ogólny od południowego zachodu (fot. A rc hiw um G ór nośląskie)
Ryc. 9. Ł agiew niki W ielkie, kościół filia ln y — fra g m e n t w n ę trz a (fot. A rc h i w um G órnośląskie)
Ryc. 10. Ł ag iew n ik i W ielkie, kościół filia ln y — fra g m e n t ościeży p ołudniow ego p o rta lu n aw y (fot. I. P łazak)
