Franciszek Maroń
Ważniejsze pozycje wydawnicze
ostatnich lat dotyczące Śląska
Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 5, 276-283
1971 r. (X X V I), Z e s z y t 1:
,
W y d a n y z o k a z ji ć w ie rć w ie c z a r o z p o c z ę c ia w y k ła d ó w n a p o ls k im
uniwersy
te c ie w e W r o c ła w iu z a w ie ra m . i.:
K . F ie d o r , B. P a s ie rb : S ta n b a d a ń n a d 2 5 -le c ie m na Ś lą s k u i p o stu la ty badaw cze.
E . D łu g a jc z y k : O rg a n izo w a n ie p o ls k ic h w ł a d z s z k o ln y c h n a Ś lą s k u w la ta c h
1918— 1922.
„ N A S Z A
PRZESZŁOŚĆ
— S T U D I A Z D Z I E J Ó W
KOŚCIOŁA
I K U L T U R Y
K A T O L I C K I E J W P O L S C E " .
T o m X X X III, K ra k ó w 1970, ss. 263:
R ó ż n i się o d o s ta tn io w y d a n y c h to m ó w o c h a r a k te r z e m o n o g ra fic z n y m w ie lo ra
k im i te m a ta m i i to :
H . K a p is z e w s k i: D z ia ła ln o ś ć m is y jn a P o ls k i p ie r w s z y c h P ia stó w n a z ie m ia c h
p r z y k a r p a c k ic h .
Z . K o z ło w s k a - B u d k o w a : R e z y g n a c ja b isk u p ó w k r a k o w s k ic h W in c e n te g o i I w o
na.
K s. J. K u ś: K o ś c ió ł św . K a ta r z y n y w K r a k o w ie .
K s. F . N i e w i e r o : D z ie je k u ltu św . K a z im ie r z a w k r a ju i z a g ra n ic ą .
F . K o tu la : O s ta r y m d o m u C z a rn e j M a d o n n y .
K s. K . D r z y m a ł a : K s. K a s p e r D r u ż b ic k i T. J. (1590— 1662).
J.
Reychm
a n : D z ie je d u s zp a ste rstw a p o ls k ie g o n a d B o sfo re m .
S. R o s p o n d : P ija r z y w o b ro n ie o św ie c e n io w e j k u ltu r y ję z y k o w e j.
B p W . W ó jc ik : K s. A le k s a n d e r B a s tr z y k o w s k i(1 8 7 9 — 1938).
K s. A . S c h le tz : K s. H ie r o n im F e ic h t, p ie r w s z y d u s z p a s te r z P o la k ó w w e W r o c
ł a w iu n a O porow ie.
K s. Z . J a k u b o w s k i: K s. B p C z e s ła w F a l k ó w s k i O r d y n a r iu s z Ł o m ż y ń s k i.
D o łą c z o n e s ą lic z n e re ce n zje.
T o m X X X IV , K ra k ó w 1971, ss. 249 + m a p a .
J e s t p o ś w ię c o n y w y ł ą c z n i e d ie c e z ji c h e ł m i ń s k i e j :
K s. W . E b o ro w ic z : K s. B is k u p K a z im ie r z K o w a lsk i.
K s. W . E b o ro w ic z , Z . H r a p k o w ic z : B ib lio g ra fia p r a c ks. b p a K a z im ie r z a J . K o
w a lskieg o .
K s. A . L ie d tk e : Z a r y s d zie jó w d ie c e z ji c h e łm iń s k ie j.
K s. K . D ą b r o w s k i: N a jd a w n ie js z e w ia d o m o ś c i o d u c h o w ie ń stw ie n a P o m o r z u
W s c h o d n im p r z e d r. 1 3 0 8 /9 .
K . G ó r s k i: M . M a g d a le n a M o r te s k a i j e j ro la w re fo rm ie tr y d e n c k ie j w P olsce.
K s. E . P isz c z : Ł ą k i B r a tja ń s k ie — n a js ta r s z e m ie jsc e k u ltu m a ry jn e g o w d ie c e z ji
c h e łm iń s k ie j.
K s. R . C ie c h o le w s k i: O łta r z K o r o n a c ji N M P w K a r tu z a c h .
T o m z a m y k a ją r e c e n z j e , k r o n ik i, sp is ilu s t r a c j i i t r e ś c i .
W A Ż N IE JSZ E PO ZYCJE W YD A W N IC ZE O S T A T N IC H LAT
DOTYCZĄCE
ŚLĄSKA:
D z i a ł
e n c y k l o p e d y c z n y :
Bibliografia Ś lą s k a 1966. O p r. Z e s p ó ł p o d k ie r.
E.
E n g e l k i n g a
, K a to w ic e
-K ra k ó w 1970, ss. 380. Z n a jd z ie m y tu w y d a n e w r. 1966 w y d a w n ic tw a zw a rte,
c i ą g ł e , u t w o r y i f r a g m e n t y z c z a s o p i s m o r a z p r a s ę l o k a l n ą . U m i e s z c z o n o r ó w n i e ż u z u p e ł n i e n i e z a l a t a 1 9 6 0 — 1 9 6 5 z u w z g l ę d n i e n i e m p i ś m i e n n i c t w a o b c e g o , p o r u s z a j ą c e g o t e m a t y k ę ś lą s k ą . P . M u s i o ł ,
Piśmiennictwo polskie na Ś lą s k u
do początków X I X wieku,
O p o l e 1970, ss. 23 0 . J e s t t o z a s t a r a n i e m L . B r o ż k a p r z e z I n s t y t u t O p o l s k i w y d a n a p r a c a , n a p i s a n a j e s z c z e p r z e d d r u g ą w o j n ą ś w i a t o w ą , g d y ż A u t o r ś c i ę t y z o s t a ł p r z e z o k u p a n t a w K a t o w i c a c h w d n . 19 I I 1 9 4 3 r. A u t o r o g r a n i c z y ł s i ę d o p i ś m i e n n i c t w a s t a r s z e g o , k t ó r e b a r d z i e j s z c z e g ó ł o w o p r z e d s t a w i ł i w i ę c e j n a g r o m a d z i ł f a k t ó w n i ż O g r o d z i ń s k i w p o d o b n e j p u b l i k a c ji.Pieśni ludu śląskiego.
Z e z b i o r ó w r ę k o p i ś m i e n n y c h J ó z e f a L o m p y w y d a ł , s k o m e n t o w a ł i z a r y s e m m o n o g r a f i c z n y m p o p r z e d z i ł B . Z a k r z e w s k i , W r o c ł a w 1 9 7 0 , ss. 4 7 0 . W r. 1844 d r u k o w a n o w W a r s z a w i e p o k a ź n y z b i ó r p i e ś n i ś l ą s k i c h J . L o m p y i R . F i e d l e r a . C e n z u r a c a r s k a n i e p o z w o l i ł a j e d n a k n a e d y c j ę . M a n u s k r y p t y p o z o r n i e p r z e p a d ł y i d o p i e r o p r o f e s o r o w i d r o w i B . Z a k r z e w s k i e m u u d a ł o s ię j e o d n a l e ź ć . W k s i ą ż c e m i e ś c i s ię o k o ł o 8 7 5 t e k s t ó w p i e ś n i o w y c h , m . i. p i e ś n i k o ś c i e l n y c h z e s t a r y c h k a n t y c z k ó w o r a z o b s z e r n a r o z p r a w a o z b i e r a c t w i e p i e ś n i ś l ą s k i c h w p i e r w s z e j p o ł o w i e X I X w i e k u .Encyklopedia, która się
nie ukazała. Opr.
R . H a j d u k i S . P o p i o ł e k , K a t o w i c e 1970, ss. 2 5 1 . P o d t y m d z i w n y m t y t u ł e m w y d a n o n a p o d s t a w i e j e d y n e g o o c a l o n e g o e g z e m p l a r z a „ L e k s y k o n P o l a c t w a w N i e m c z e c h " , k t ó r y z a w i e r a h a s ł a : d e k l a r a t y w n e , u k a z u j ą c e p o l i t y k ę Z w i ą z k u P o l a k ó w , i n f o r m u j ą c e o o g ó l n e j d z i a ł a l n o ś c i o r a z s t a t y s t y c z n e h a s ł a , w y k a z u j ą c e m i e j s c o w o ś c i w j a k i k o l w i e k s p o s ó b z w i ą z a n e z p o l s k o ś c i ą .Atlas ję zyko w y Ś lą s k a .
K a t o w i c e - K r a k ó w , t. I 1 9 6 9 , ss. 155, t. I I 1970, c z ę ś ć I : M a p y 1— 2 5 0 o r a z c z ę ś ć I I : k o m e n t a r z e d o m a p ss. 96. A t l a s . z a m i e r z a p r z e d s t a w i ć n a m a p a c h w y b r a n y c h z j a w i s k a g w a r o w e n a o b s z a r z e Ś l ą s k a , d o d z iś d n i a z a m i e s z k a ł y m p r z e z l u d n o ś ć a u t o c h t o n i c z n ą , k t ó r a n a c o d z i e ń p o s ł u g u j e s i ę d i a l e k t e m g w a r o w y m . C a ł o ś ć o b l i c z o n a j e s t n a s i e d e m t o m ó w i w p i e r w s z y c h d w ó c h t o m a c h z a w a r t e s ą w s t ę p n e o b j a ś n i e n i a , o g ó l n e m a p y , o r a z k o m e n t a r z e i w y k a z y .M ateriały do bibliografii przem ysłu ziem i raci
borskiej z.e szczególnym uwzględnieniem okresu 1945— 196
7 , o p r a c o w a ł A . N o- w a r a , O p o l e 1 9 7 0 , ss. 7 8 . M a t e r i a ł y , p o m y ś l a n e j a k o p o m o c w o p r a c o w a n i u m o n o g r a f i i h i s t o r y c z n o - g o s p o d a r c z e j r e g i o n u r a c i b o r s k i e g o , d o t y c z ą p r z e s z ł o ś c i: o r g a n i z a c j i , t e c h n i k i i r o z m i a r ó w p r o d u k c j i p r z e m y s ł o w e j . z i e m i r a c i b o r s k i e j .Studia i m ateriały z dziejów województwa katowickiego w Polsce L u d o
wej,
p . r e d . H . R e c h o w i c z a , t. V , K a t o w i c e 1970, ss. 2 9 3 . S ą t a m m . i. a r t y k u ł y Z . G o r c z y c y o r o z w o j u s z k o l n i c t w a p o d s t a w o w e g o w o k r e s i e 2 5 -le - c i a o r a z F . S z y m i c z k a o p r a s i e i p i ś m i e n n i c t w i e w l a t a c h 1 9 4 5 — 1 9 5 0 i J . K o z i k a k r o n i k a w a ż n i e j s z y c h w y d a r z e ń w w o j e w ó d z t w i e k a t o w i c k i m w l a t a c h 1 9 5 0 — 1 9 5 6 . H . K o t ,Historia nowożytnej kartografii Ś lą s k a 1800
—1930,
K a t o w i c e 1970, ss. 2 1 1 . K s i ą ż k a s k ł a d a s i ę z c z ę ś c i o g ó l n e j , z a w i e r a j ą c e j p r z e g l ą d d o t y c h c z a s o w y c h p r a c o k a r t o g r a f i i ś l ą s k i e j , b i b l i o g r a f i ę , s p is y , k a t a l o g i i o p r a c o w a n i a h i s t o r y c z n e w z b i o r a c h k a r t o g r a f i c z n y c h , z c z ę ś c i s z c z e g ó ł o w e j o a t l a s a c h i m a p a c h w e d ł u g o ś r o d k ó w , w k t ó r y c h j e w y p r o d u k o w a n o , i z e s p e c j a l n e j c z ę ś c i k a r t o g r a f i i Ś l ą s k a w u j ę c i u p r o b l e m a t y c z n y m . S . R o s p o T| d ,S ło w n ik
etymologiczny
nazw geograficznych
Ś lą s k a ,
t. I : A — B , W a r s z a w a -- W r o c ł a w 1970, ss. F X + 137. S ł o w n i k o b e j m i e c a ł o ś ć m a t e r i a ł u g e o g r a f i c z n e g o Ś l ą s k a w j e g o g r a n i c a c h i u w z g l ę d n i n i e t y l k o n a z w y m i e j s c o w e , a l e t e ż r z e c z n e , g ó r s k i e i t e r e n o w e . O o b s z e r n y m z a p l a n o w a n i u d z i e ł a ś w i a d c z y I t o m , k t ó r y o p r ó c z 6 0 s t r o n u w a g n a 137 s t r o n a c h o b j ą ł t y l k o p i e r w s z e d w i e l i t e r y a l f a b e t uŚ w ię to c h ło w ic e S a ry s rozwoju miasta,
o p r . A . S z e f e r , K a t o w i c e 1970,* ss. 4 5 6 . Ś w i ę t o c h ł o w i c e , l e ż ą c e w c e n t r u m G O P - u i z a j m u j ą c e p o d w z g l ę d e m g ę s t o ś c i z a l u d n i e n i a j e d n o z p i e r w s z y c h m i e j s c w E u r o p i e , n i e o d b i e g a j ą z b y t n i o o d i n n y c h m i a s t t e g o t y p u w z a c h o d n i e j c z ę ś c i P o l s k i . K s z t a ł t o w a ł a j e k l a s a r o b o t n i c z a p o d w z g l ę d e m s p o ł e c z n y m , p o l i t y c z n y m i n a r o d o w y m . N a j w i ę c e j m i e j s c a p o ś w i ę c o n o o k r e s o w i P o l s k i L u d o w e j ; u k a z u j ą c a w a n s m i a s t a w o k r e s i e 2 5 l a t w ł a d z y l u d o w e j .
R uda Si. Z arys rozwoju miasta,
o p r . A . S z e f e r , K a t o w i c e 1 9 7 0 , ss. 38 0 . O b e c n a R u d a o b e j m u j e s w y m i g r a n i c a m i O r z e g ó w , G o d u l ę , N o w y B y t o m , C h e b z i e , B i e l s z o w i c e , B y k o w i n ę , H a l e m b ę , K ł o d n i c ę , K o c h ł o w i c e , S t a r ą K u ź n i ę i W i r e k . T o t e ż o p r a c o w a n i e c z ę ś c i h i s t o r y c z n e j , c h o ć o g ó l n i k o w e , j a k p r z y w s z y s t k i c h t e g o r o d z a j u o p i s a c h , b y ł o s z c z e g ó l n i e t r u d n e i d o k o n a n e z o s t a ł o p r z e z p r a c o w n i k ó w I n s t y t u t u Ś l ą s k i e g o , n o w s z e z a ś c z a s y o p i s a l i d z i a ł a c z e m i e j s c o w i .Kluczbork.
Studium
g e o g ta iic z n o - e k o n o m ic z n e ,
p . r e d . L . S t r a s z e w i c z a , K a t o w i c e 1970, ss. 29 8 . Z e s p ó ł p r a c o w n i k ó w n a u k o w y c h K a t e d r y G e o g r a f i i E k o n o m i c z n e j U n i w e r s y t e t u Ł ó d z k i e g o p o d j ą ł s ię n a p r o p o z y c j ę w ł a d z p o w i a t o w y c h w K l u c z b o r k u o p r a c o w a n i a m o n o g r a f i i t e g o ż m i a s t a , o d z n a c z a j ą c e g o s i ę p r ę ż n o ś c i ą g o s p o d a r c z ą , ż y w ą d z i a ł a l n o ś c i ą s p o ł e c z n ą i k u l t u r a l n ą . O p r ó c z t y c h s p r a w u w z g l ę d n i o n o r ó w n i e ż k r ó t k i z a r y s h i s t o r y c z n y m i a s t a .Ziem ia R y b n i c k o - W o d z is ła w s k a p .
r e d . I . L i g ę z y , K a t o w i c e 1 9 7 0 , ss. 50 6 . R o z w i j a j ą c y s ię R O W d a ł p o w ó d d o n a k r e ś l e n i a b o g a t e j p r z e s z ł o ś c i i o b i e c u j ą c e j p r z y s z ł o ś c i t e j z i e m i , k r y j ą c e j w s o b i e n i e z m i e r n e b o g a c t w a .Z ie
m ia Kozielska. Studia i m ateriały,
t. I p . r e d . J . K r o s z e 1 a , O p o l e 197 1 , ss. 31 9 . P o w i a t k o z i e l s k i n a l e ż y d o o b s z a r ó w z w i e l u w z g l ę d ó w s z c z e g ó l n i e i n t e r e s u j ą c y c h . O p r ó c z r o l n i c t w a j e s t t u m n ó s t w o p r o b l e m ó w „ u p r z e m y s ł a w i a n i a " , g d y ż u k s z t a ł t o w a ł s ię t u t a j o d r ę b n y m o d e l s t r u k t u r y p r z e s t r z e n n e j i s p o ł e c z n o - e k o n o m i c z n e j . N a w e t ż e g l u g a o d r z a ń s k a o d g r y w a w y b i t n ą r o l ę . D l a t e g o o p r ó c z p i e r w s z e g o t o m u , o m a w i a j ą c e g o p r z e w a ż n i e a k t u a l n e s p r a w y g o s p o d a r c z e , p r z e w i d z i a n e s ą d a ls z e t o m y o d z i e j a c h i w s p ó ł c z e s n o ś c i t e g o ż p o w i a t u . '*
D z i a ł h i s t o r y c z n y :H . Ł o w m i a ń s k i,
Początki Polski. Z dziejów S ło w ia n w I Tysiącleciu,
t. I V , W a r s z a w a 1970, ss. 53 8 . P o t r z e c h t o m a c h d o s z e d ł A u t o r d o p o c z ą t k ó w p a ń s t w o w o ś c i u S ł o w i a n p o ł u d n i o w y c h , · p a ń s t w a w i e l k o m o r a w s k i e g o o r a z p o c z ą t k ó w p a ń s t w o w o ś c i n a z i e m i a c h P o l s k i p o ł u d n i o w e j , c z y l i d o o k r e s u , w k t ó r y m p o j a w i a j ą s i ę p i e r w s z e ś l a d y u c h r z e ś c i j a n i e n i a P o l s k i . S . K a m i ń s k a ,Klasztory
B r y g id e k w Gdańsku, Elblągu i Lublinie.
Z a ł o ż e n i e i u p o s a ż e n i e , W r o c ł a w 1970, ss. 2 3 1 . O p r ó c z p o c z ą t k o w y c h d z i e j ó w i u p o s a ż e n i a w y k a z a n y c h w t y t u l e k l a s z t o r ó w p r z e d s t a w i o n a j e s t r ó w n i e ż p o s t a ć ś w . B r y g i d y i j e j z a k o n u n a t l e k u l t u r y i u m y s ł o w o ś c i X I V s t u l e c i a . W c z ę ś c i u z u p e ł n i a j ą c e j j e s t w y k a z k l a s z t o r ó w b r y g i d z k i c h , b i b l i o g r a f i a i i n d e k s y o s ó b o r a z n a z w g e o g r a f i c z n y c h . K . D ą b r o w s k i ,Rozwój wielkiej własności ziem skiej klasztoru cysterek w Ż a r n o w c u
od X I I I do X V I wieku,
W r o c ł a w 1 9 7 0 , ss, 161. l e s t t o p i e r w s z a m o n o g r a f i c z n a p r a c a o k l a s z t o r z e w Ż a r n o w c u , p o ł o ż o n y m w o d l e g ł o ś c i 2 8 k m n a p ó ł n o c o d m i a s t a p o w i a t o w e g o P u c k a . A u t o r n a p o d s t a w i e d o s y ć b o g a t e g o m a t e r i a ł u ź r ó d ł o w e g o p o d e j m u j e p r ó b ę n a k r e ś l e n i a d z i e j ó w s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z y c h w o k r e s i e d z i a ł a l n o ś c i c y s t e r e k w l a t a c h 1 2 4 5 — 1 5 9 0 . A . K a r ł o w s k a - K a m - z o w a ,Fundacje artystyczne księcia L udw ika I Brzeskiego.
S t u d i a n a d r o z w o j e m ś w i a d o m o ś c i h i s t o r y c z n e j n a Ś l ą s k u X I V — X V I I I w i e k u , O p o l e - W r o c ł a w1970, ss. 192. R d z e ń t e j p r a c y h a b i l i t a c y j n e j o b e j m u j e z a g a d n i e n i e w p ł y w u m e c e n a t u k s i ę c i a L u d w i k a I n i e t y l k o n a w y o b r a ź n i ę a r t y s t ó w w s p ó ł c z e s n y c h , a l e r ó w n i e ż n a s t ę p s t w w f o r m o w a n i u s i ę t r a d y c j i h i s t o r i o g r a f i c z n e j , p o l i t y c z n e j
i d e w o c y j n e j n a Ś l ą s k u i w R z e c z y p o s p o l i t e j .
Z biór dokum entów m ałopolskich,
c z ę ś ć V , d o k u m e n t y z l a t 1 4 0 1 — 1 4 4 0 , w y d a ł I . S u ł k o w s k a - K u r a ś i S . K u r a ś , W r o c ł a w 1 9 7 0 , ss. X X X V I + 4 5 0 . l e s t t o o s t a t n i a c z ę ś ć m o n u m e n t a l n e g o , w p o p r z e d n i m t o m i e „ S t u d i ó w ” w z m i a n k o w a n e g o d z i e ł a i z a w i e r a 358 d o k u m e n t ó w z l a t 1 4 0 1 — 1 4 4 0 o r a z u z u p e ł n i e n i a z l a t 1 2 8 8 — 1 4 4 0 .W iek X V I I —
Kontrreformacja — Barok.
P r a c e z h i s t o r i i k u l t u r y , p . r e d . I . P e l c a . S t u d i a S t a r o p o l s k i e , t. X X I X , W r o c ł a w 1 9 7 0 , ss. 380. Z a w a r t o ś c i ą k s i ą ż k i s ą a r t y k u ł y z o k r e s u o d p o ł o w y X V I d o k o ń c a X V I I s t u l e c i a w P o l s c e o k a t o l i c y z m i e , p o l i t y c e , s z t u c e , p i ś m i e n n i c t w i e , a r i a n a c h p o l s k i c h i s z k o l n i c t w i e j e z u i c k i m .H is
toria
nauki polskiej,
t. I I : H . B a r y c z :Barok,
K . O p a ł e k :Oświecenie.
W s t ę p i r e d . B . S u c h o d o l s k i , W r o c ł a w 1970, ss. 4 7 9 . P r o f e s o r B a r y c z j a k o z n a k o m i t y s p e c j a l i s t a p r z e d s t a w i a w a r u n k i i c h a r a k t e r n a u k i w P o l s c e n a t l e k u l t u r y e u r o p e j s k i e j X V I I s t u l e c i a , i n s t y t u c j e n a u k o w e , d z i e j e n a u k m a t e m a t y c z n o - p r z y r o d n i c z y c h i h u m a n i s t y c z n y c h . P r o f e s o r O p a ł e k c h a r a k t e r y z u j e O ś w i e c e n i e , c z a s y s a s k i e , u p a d e k n a u k i i p i e r w s z e o b j a w y j e g o p r z e z w y c i ę ż e n i a o r a z o k r e s p e ł n e g o u k s z t a ł t o w a n i a s ię p r ą d u O ś w i e c e n i a w P o l s c e . W . O s t r o w s k i ,
W ie js k ie s z k o ln ic tw o p a r a fi a ln e n a Ś lą s k u w d r u g ie j p o ł o w i e X V I I
w ie k u (w ś w ie tle w iz y ta c ji k o ś c ie ln y c h ) ,
W r o c ł a w 1 9 7 1 , s s . 1 4 8 . W i e d z a n a s z a o w i e j s k i c h s z k o ł a c h k a t o l i c k i c h j e s t z n i k o m a . D l a t e g o c e l o w e b y ł o s k u p i e n i e u w a g i n a t y m ż e o d c i n k u s z k o l n i c t w a , p r z y c z y m o c z y w i ś c i e n a j w i ę k s z e z n a c z e n i e d la b a d a ń t y c h m a j ą p r o t o k o ł y w i z y t a c y j n e . N a n i c h o r a z n a w y k a z a n e j w p r a c y l i t e r a t u r z e o p a r ł A u t o r s w o j ą p u b l i k a c j ę o s z k o ł a c h w i e j s k i c h i z a j ę t y c h w n i c h s k r y b a c h i s c h o l a r a c h . I . C h l e b o w c z y k ,N a d Olzą,
K a t o w i c e 1 971, ss. 2 5 5 . P r a c a p o p u l a r n o n a u k o w a n a t e m a t d z i e j ó w Ś l ą s k a C i e s z y ń s k i e g o w j e g o h i s t o r y c z n y c h g r a n i c a c h o d p o ł o w y X V I I I w i e k u p o r. 1945. O p i s u j e ż y c i e g o s p o d a r c z e i s p o ł e c z n e o r a z p o l i t y c z n e i k u l t u r a l n e z e s z c z e g ó l n y m u w z g l ę d n i e n i e m t r a d y c j i w s p ó ł ż y c i a P o l a k ó w z p o z o s t a ł y m i g r u p a m i n a r o d o w y m i .H istoria Ś lą s k a ,
t. I I , c z ę ś ć 2 , p . r e d . S . M i c h a ł k i e w i c z a , W r o c ł a w 1970, ss. 5 9 3 . K o l e j n a c z ę ś ć d r u g i e g o t o m u f u n d a m e n t a l n e g o d z i e ł a z b i o r o w e g o p r e z e n t u j e d z i e j e Ś l ą s k a w o k r e s i e o d 1807 d o 1850 r. O m a w i a n e t a m s ą p r z e z s p e c j a l i s t ó w - h i s t o r y k ó w z a g a d n i e n i a g o s p o d a r c z e , s p o ł e c z n e , p o l i t y c z n e , p a ń s t w o w o - p r a w n e o r a z o ś w i a t a i k u l t u r a . W i e l e m i e j s c a z a j ę ł o o m ó w i e n i e k w e s t i i u w ł a s z c z e n i a i p o ł o ż e n i a c h ł o p ó w , g e r m a n i z a c j a t e g o k r a j u i s z e r o k o u j ę t a p r o b l e m a t y k a W i o s n y L u d ó w n a Ś l ą s k u .Korespondencja P aw ła S ta lm a
cha,
o p r . I . H o m o l a , L . B r o ż e k , W r o c ł a w 1969, ss. 172. K o r e s p o n d e n c j a b u d z i c i e l a i k r z e w i c i e l a d u c h a p o l s k i e g o n a Ś l ą s k u C i e s z y ń s k i m , u r a t o w a n a t y l k o c z ę ś c i o w o d o z n i s z c z e n i a w d r u g i e j w o j n i e ś w i a t o w e j , o b e j m u j e 192 l i s t y , p i s a n e n a p r z e s t r z e n i l a t 1 8 4 3 — 1 8 9 1 . T . M u s i o ł ,Strajki szkolne na Górnym
Ś lą s k u w la ta c h 1906 i 1920,
W a r s z a w a - W r o c ł a w 1970, ss. 187. N a p o d s t a w i e c e n n e g o m a t e r i a ł u ź r ó d ł o w e g o o r a z d o s k o n a ł e j z n a j o m o ś c i o m a w i a n e g o z a g a d n i e n i a o p r a c o w a ł A u t o r m a ł o d o t y c h c z a s z n a n e s t r a j k i s z k o l n e n a t e r e n i e g ó r n o ś l ą s k i m .Wspomnienia Ś lą z a k o w i Z a g lę b ia k ó w .
W y b ó r i o p r a c o w a n i e K . P o p i o ł k a , K a t o w i c e 1970, ss. 547. W k s i ą ż c e r o z m i e s z c z o n o 2 8 r e l a c j i o r u c h u r o b o t n i c z y m i n a r o d o w o w y z w o l e ń c z y m o d 1906 r. a ż d o k l ę s k i h i t l e r o w s k i e j . I . G r u s z k a ,Polski ośrodek narodowy w Raciborzu (do r.
1918),
W r o c ł a w1970, ss. 175. J e s t t o o p i s d z i e j ó w p o l s k i e g o r u c h u n a r o d o w e g o w r e g i o n i e r a c i b o r s k i m z e s z c z e g ó l n y m u w z g l ę d n i e n i e m j e g o g e n e z y , o b l i c z a i d e o w o - p r o g r a - m o w e g o i e w o l u c j i , j a k i e j p o d l e g a ł w z w i ą z k u z a n a l o g i c z n y m i p r ą d a m i i n n y c h r e g i o n ó w g ó r n o ś l ą s k i c h , o r a z n a t y m t l e r o l a i z n a c z e n i e d r a l ó z e f a R o s t k a . W
pięćdziesiątą rocznicą powstań śląskich i plebiscytu.
P r a c a z b i o r o w a p . r e d .H . R e c h o w i c z a , K a t o w i c e 1 9 7 1 , ss. 3 9 6 . S p o ł e c z n o - p o l i t y c z n e p o d ł o ż e p o w s t a ń ś l ą s k i c h , p r z e b i e g t r z e c h k o l e j n y c h p o w s t a ń i p l e b i s c y t u , d z i a ł a l n o ś ć M i ę d z y s o j u s z n i c z e j K o m i s j i R z ą d z ą c e j i P l e b i s c y t o w e j , s t o s u n e k r z ą d u i s p o ł e c z e ń s t w a p o l s k i e g o d o o p r a w y g ó r n o ś l ą s k i e j, · u d z i a ł p o w s t a ń c ó w w k a m p a n i i w r z e ś n i o w e j - i i c h l o s y w o k r e s i e o k u p a c j i , o t o t r e ś ć k s i ą ż k i . P o n a d t o z n a j d z i e m y t a m j e s z c z e h i s t o r i o g r a f i ę p o w s t a ń o r a z e c h a p o w s t a ń w p i e ś n i , l i t e r a t u r z e i s z t u c e . K . P o p i o ł e k ,
Trzecie powstanie śląskie,
K a t o w i c e 1971, ss. 88. J e s t t o o p i s p r z y c z y n , p r z y g o t o w a n i a i p r z e b i e g u t r z e c i e g o p o w s t a n i a z e s z c z e g ó l n y m p o d k r e ś l e n i e m p a t r i o t y c z n e g o z r y w u m a s l u d o w y c h .P onad milcz,eniem i walką.
A n t o l o g i a p o e z j i i s a t y r y p o w s t a ń ś l ą s k i c h , w y b r a ł i o p r . B . L u b o s z , K a t o w i c e 1 9 7 0 , ss. 197. J e s t t o p r z y c z y n e k d o b a d a ń h i s t o r y c z n o - l i t e r a c k i c h i k u l t u r a l n y c h w o d n i e s i e n i u d o o k r e s u p o w s t a ń ś l ą s k i c h .
Studia Ś lą s k ie ,
s e r i a n o w a , t. X I X , O p o l e 1 9 7 1 , ss. 4 6 8 . C a ł y t o m p o ś w i ę c o n y j e s t b o h a t e r o m p o w s t a ń c z e g o c z y n u i p l e b i s c y t o w e j w a l k i n a G ó r n y m Ś l ą s k u w l a t a c h 1 9 1 9 — 1 9 2 0 — 1 9 2 1 . T o t e ż o p r ó c z p i ę c i u o b s z e r n y c h a r t y k u ł ó w m i e s z c z ą s ię w t y m t o m i e l i c z n e m i s c e l l a n e a i m a t e r i a ł y o d n o ś n i e p o w s t a ń i p l e b i s c y t u .Studia i m ateriały z. dziejów Śląska,
p . r e d . K . P o p i o ł k a , t. X , W r o c ł a w - W a r s z a w a - K r a k ó w 1 9 7 0 , ss. 4 4 3 . W s t u d i a c h n a p o t y k a m y n a p r a c e o s t r u k t u r z e ś l ą s k i e g o p r o l e t a r i a t u p r z e m y s ł o w e g o (1 8 4 9 — 1 8 7 3 ), o s p r a w i e g ó r n o ś l ą s k i e j w s e j m i e p r u s k i m (1 9 1 9 — 1 9 2 2 ), o p r o b l e m a c h p o l s k i c h p r z y w y b o r a c h d o p a r l a m e n t u R z e s z y w 1930 r., w m a t e r i a ł a c h z a ś j e s t m o w a o p r o d u k c j i r o l n e j w l a t a c h 1 9 1 4 — T 9 1 8 o r a z o p r z e m i a n a c h p o d z i a ł u p o l i t y c z n o - a d m i n i s t r a c y j n e g o n a o b s z a r z e w o j e w ó d z t w a k a t o w i c k i e g o . A . S t a m p k a ,
M oje S i o l k o w i c e .
O b r a z k i z p r z e s z ł o ś c i . P r z e d m o w ą o p a t r z y ł Z . B ę d ą o r z , O p o l e 1 9 7 0 , ss. 120. ,, L u d o w y n a u k o w i e c " , w i e ś n i a k o p r a c o w a ł z n i e z w y k ł ą p a s j ą i d o c i e k l i w o ś c i ą o r a z c h ł o p s k i m u p o r e m n a p o d s t a w i e m o z o l n i e z e b r a n e g o m a t e r i a ł u d z i e j e s w o j e j w s i , p r z y c z y m n i e p o m i n ą ł k o ś c i o ł a p a r a f i a l n e g o i w y b i t n y c h d u s z p a s t e r z y . T . S t o j a n o w s k a ,Kazimierz. Nitsch
a Ś lą s k .
Z w i ą z k i n a u k o w e i k o n t a k t y o s o b i s t e , O p o l e 1970, ss. 7 2 . N a j z n a k o m i t s z y p o l s k i d i a l e k t o l o g , z m a r ł y w r. 1958, b y ł b a r d z o s i l n i e z w i ą z a n y z e Ś l ą s k i e m z a r ó w n o p r a c ą s w o j ą n a u k o w ą , j a k d z i a ł a l n o ś c i ą s p o ł e c z n ą w c z a s ie p l e b i s c y t u a n a w e t j e s z c z e p o d r u g i e j w o j n i e ś w i a t o w e j . J . L u b o s ,Dzieje polskiego
gim nazjum w Bytomiu
wświetle
dokum entów
i
wspomnień,
Katowice
19712,
ss. 28 4 . P i e r w s z e w y d a n i e u k a z a ł o s ię w r. 1961 i s p o t k a ł o s ię z n i e z w y k l e g o r ą c y m p r z y j ę c i e m w ś r ó d c z y t e l n i k ó w . W y w o ł a ł o r ó w n i e ż ż y w y o d d ź w i ę k n a ł a m a c h p r a s y . T o t e ż w y s z ł o t e r a z d r u g i e w y d a n i e h i s t o r i i „ s z k o l n e j p l a c ó w k i i p o l s k i e j w y s p y n a m o r z u h i t l e r o w s k i e g o o b ł ą k a n i a " z n i e c o r o z s z e r z o n y m o p r a c o w a n i e m r o z d z i a ł u o b y ł y c h u c z n i a c h t e j u c z e l n i . T . F a 1 ę c k i,
N iem iec
kie szkolnictwo mniejszościowe na Górnym Ś lą s k u w latach 19
2 2 —1939,
K a t o w i c e - K r a k ó w 1970, ss. 182. O b r a z d z i a ł a n i a s z k o ł y n i e m i e c k i e j n a G ó r n y m Ś l ą s k u p o d k ą t e m h i s t o r i i s t o s u n k ó w p o l i t y c z n y c h n a r o d o w o ś c i o w y c h i s p o ł e c z n y c h , o r a z d ą ż e ń n i e m i e c k i c h o r g a n i z a c j i m n i e j s z o ś c i o w y c h w s p r a w a c h s z k o l n y c h , j a k o t e ż s t a n o w i s k a s p o ł e c z e ń s t w a p o l s k i e g o i p o l s k i c h w ł a d z p a ń s t w o w y c h w t e j k w e s t i i .A ntypolska polityka w ła d z hitlerowskich na Ś lą s k u Opol
sk im
w
latach
1933
—1939 w
św ietle
raportów
konsulów p o lskich ,
o p r . W . W r z e s i ń s k i . D o c u m e n t a S i l e s i a e z e s z y t 6 ; W r o c ł a w 1970, sś. 3 1 3 . J e s t t o z b i ó r d o k u m e n t ó w , p r z e d s t a w i a j ą c y c h s t o s u n e k w ł a d z h i t l e r o w s k i c h d o P o l a k ó w n a Ś l ą s k u O p o l s k i m w l a t a c h p r z e d w o j e n n y c h o r a z r a p o r t ó w i s k a r g P o l a k ó w d o Z w i ą z k u P o l a k ó w w N i e m c z e c h n a u p o ś l e d z e n i e i c h p r z e z w ł a d z e a d m i n i s t r a c y j n e , p r a c o d a w c ó w i o r g a n i z a c j e n i e m i e c k i e . H . i T . J ą d r u s z-c z a k ,O statnie lata drugiej R zeczypospolitej (1935
—1939),
W a r s z a w a 1 9 7 0 ,ss. 4 2 3 . J e s t t o p r a c a , s k ł a d a j ą c a s ię z d z i e w i ę c i u c z ę ś c i , s t a n o w i ą c y c h w s w e j w e w n ę t r z n e j s t r u k t u r z e z u p e ł n i e o s o b n e s z k i c e p o l i t y c z n e i g o s p o d a r c z o - s p o ł e c z n e o d ś m i e r c i P i ł s u d z k i e g o a ż d o k a m p a n i i w r z e ś n i o w e j . A . S z e f e r ,
Ś lą s k i wrzesień 1939,
K a t o w i c e 1970, ss. 7 1 . S z k i c p r z y p o m i n a p o d s t a w o w e f a k t y i w y d a r z e n i a , p o p r z e d z a j ą c e a g r e s j ę h i t l e r o w s k ą o r a z p r z e b i e g k a m p a n i i w r z e ś n i o w e j i p i e r w s z e t y g o d n i e o k u p a c j i .Problemy wojny i okupacji 1939
— —1944.
Z b i ó r a r t y k u ł ó w p . r e d . W . G ó r y i J . G o ł ę b i o w s k i e g o , W a r s z a w a 1969, ss. 5 3 5 . P r o b l e m a t y k a p r z e b i e g u k a m p a n i i w r z e ś n i o w e j , s t r u k t u r a i p o d z i a ł s p o ł e c z n o - p o l i t y c z n y s p o ł e c z e ń s t w a p o l s k i e g o w l a t a c h 1 9 3 9 — 1 9 4 4 , w a l k i d y p l o m a t y c z n e o m i e j s c e P o l s k i w l a t a c h w o j n y , j e j p r z y s z ł y k s z t a ł t g e o p o l i t y c z n y , w y z w o l e n i e i p r o g r a m y s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z e p o l s k i c h u g r u p o w a ń p o l i t y c z n y c h , r u c h o p o r u , p o l i t y k a o k u p a n t a i ż y c i e k u l t u r a l n o - o ś w i a t o w e w o k r e s i e o k u p a c j i s ą t e m a t y k ą k s i ą ż k i . J . S z i 1 i r| g ,Polityka okupanta
hitlerowskiego wobec K o ś c io ła katolickiego
1939
—1945.
T z w . o k r ę g i R z e s z y : G d a ń s k - P r u s y Z a c h o d n i e , K r a j W a r t y i R e g e n c j a K a t o w i c k a , P o z n a ń 1970, ss. 3 0 7 . R e c e n z j ę u m i e ś c i l i ś m y w o s o b n e j r u b r y c e . A . S z e f e r , T o s ypowstańców
śląskich w latach okupacji hitlerowskiej.
Z e s z y t y n a u k o w e , n r . 2 9 , K a t o w i c e 1970, ss. 2 6 1 . P r ó b a p o d s u m o w a n i a s t r a t o s o b o w y c h p o w s t a ń c ó w ś l ą s k i c h i t o n a j p i e r w r ó ż n e f o r m y r e p r e s j i h i t l e r o w s k i c h a n a s t ę p n i e b i o g r a m y . 1696 p o w s t a ń c ó w z a m o r d o w a n y c h , w ś r ó d n i c h k i l k u d z i e s i ę c i u p o w s t a ń c ó w w i e l k o p o l s k i c h , k t ó r z y s w o j e l o s y z w i ą z a l i z r e g i o n e m ś l ą s k i m , o t o t r e ś ć k s i ą ż k i . W . J a s t r z ą b - s k i,H itlerowskie wysiedlenia z ziem polskich, wcielonych do R zeszy w la
tach 1939
—1945,
P o z n a ń 1 9 6 8 , ss. 142. J e s t t o d z i e w i ą t y t o m „ B a d a ń n a d o k u p a c j ą n i e m i e c k ą w P o l s c e " , o d t w a r z a j ą c y p r z e b i e g h i t l e r o w s k i c h w y s i e d l e ń l u d n o ś c i p o l s k i e j i ż y d o w s k i e j .Ś lą sk i Z a g lą b ie D ąbrowskie we walce z. o kupan
tem hitlerowskim 1939
—1945.
M a t e r i a ł y z e s e s ji n a u k o w e j p . r e d . A . S z e f e r a , K a t o w i c e 1970, ss. 4 0 5 . Z a w i e r a g ł o s y d y s k u s y j n e w z w i ą z k u z r e f e r a t a m i o g e n e z i e k l ę s k i w r z e ś n i o w e j , „ P i ą t e j K o l u m n i e " , u d z i a l e p o w s t a ń c ó w ś l ą s k i c h w o b r o n i e Ś l ą s k a , r u c h u o p o r u i Ś l ą z a k a c h o r a z Z a g ł ę b i a k a c h n a f r o n t a c h d r u g i e j w o j n y ś w i a t o w e j .W spomnienia nauczycieli śląskich,
w y b . i o p r . S . K ę- d r y n a i A . S z e f e r p . r e d . K . P o p i o ł k a , K a t o w i c e 1970, ss. 2 3 5 . M o w a o p i o n i e r s k i c h w y s i ł k a c h n a u c z y c i e l i ś l ą s k i c h ; o r g a n i z u j ą c y c h s z k o l n i c t w o p o w o j e n n e w l a t a c h 1945/6 n a ó w c z e s n y m o b s z a r z e w o j e w ó d z t w a ś l ą s k o - d ą b r o w s k i e g o . J . K o k o t ,K w e s tia n i e m i e c k a w ć w ie r ć w i e k u p o b e z w a r u n k o w e j
kapitulacji I I I R z e s z y ,
W r o c ł a w - W a r s z a w a - K r a k ó w 1 9 7 0 2, ss. 2 3 4 . J e s t t o d r u g i e p r z e j r z a n e i u z u p e ł n i o n e w y d a n i e , ś w i a d c z ą c e o n i e s ł a b n ą c y m z a i n t e r e s o w a n i u t y t u ł o w ą p r o b l e m a t y k ą . J . L i d e r ,N ow e tendencje w myśli politycz
no-wojskowej N R F (1966
—1969),
W r o c ł a w 1 9 7 1 , ss. 3 8 7 . T e m a t e m k s i ą ż k i s ą k l u c z o w e z a g a d n i e n i a m y ś l i p o l i t y c z n o - m i l i t a r n e j z a c h o d n i c h N i e m i e c w d r u g i e j p o ł o w i e l a t s z e ś ć d z i e s i ą t y c h . .D z i a ł s o c j o l o g i c z n y i e k o n o m i c z n y
F . S e r a f i T ) ,