Dmitrij Leonidowicz Pochilewicz

Mikołaj Krikun

Dmitrij Leonidowicz Pochilewicz

Rocznik Lubelski 18, 245-246

K R O N I K A

₂₄₅

W sie rp n iu 1974 ro k u b a d a n ia k o n se rw ato rsk ie prow adzono n a zlecenie M uzeum Wsi L ubelskiej. K o m en d a n tk ą S tudenckiego H ufca P ra cy by ła m g r E lżb ieta M azu r­ kiew icz z Z ak ład u H isto rii S taro ży tn ej i A rcheologii UMCS.

5. L ublin-K alinow szczyzna. K o n ty n u a c ja b ad a ń n a te re n ie „G rodziska” u . In s tr u k ­ to r: m g r Ire n a K utyłow ska. N ajw ażn iejsze w y n ik i: O dkrycia szczątków dalszych dom ostw z p ierw szej fazy w czesnego średniow iecza.

Z w iedzanie w ykopalisk w e W łostow icach, G ró d k u i W ronow icach-D oliw ie w e ­ szło do p ro g ra m u w ycieczek zjazdow ych X II O gólnopolskiego Z jazdu Polskiego T o w arzy stw a G eograficznego w L u b lin ie 1г.

Z akład A rcheologii P olski UMCS w o p arc iu o w łasn ą k a d rę n au k o w o -d y d ak ­ tyczną i w łaściw ie opracow any p ro g ra m stu d ió w w łączy się b ard z iej niż to było m ożliw e dotychczas do b ad a ń pow ierzchniow ych n a te re n ie w ojew ództw a. W p o ­ czątk u 1975 ro k u n a m ocy p orozum ienia o w sp ó łp racy m iędzy UMCS a U rzędem W ojew ódzkim w L u b lin ie pow ołany zostanie bow iem zespół, m ający zapew nić in te n ­ syfikację b ad a ń i ochrony zabytków archeologicznych w ojew ództw a lubelskiego, przez połączenie Z ak ład u A rcheologii P olski UMCS z sam odzielnym stan o w isk iem K on­ se rw a to ra Z abytków A rcheologicznych, oddelegow anym do Z ak ład u z e ta ta m i B iu ra D okum entacji Z abytków . K onieczne do p ro w a d ze n ia działalności fu n d u sze zostaną zabezpieczone przez W ydział K u ltu ry i S ztuki U rzędu W ojew ódzkiego.

Jan Gurba

D M IT R IJ LEONIDOW ICZ POC H ILEW ICZ

29 m a ja 1974 r. zm arł zn a n y uczony radziecki, zasłużony działacz n a u k i U k ra iń ­ skiej Socjalistycznej R ep u b lik i R adzieckiej, d o k to r n a u k historycznych, profesor U ni­ w ersy te tu Lw ow skiego im. I. F ra n k i D m itrij Pochilew icz.

D m itrij P ochilew icz u rodził się w 1897 r. w w iosce W odoty, w g u b ern i k ijo w ­ skiej. P ierw sze la ta jego działalności p rak ty c zn e j — rozpoczął p rac ę ja k o w iejski nauczyciel — przy p ad ły n a okres w ielkich p rze m ian historycznych w życiu k r a ju — rew o lu cja 1917 r., w o jn a dom ow a, p oczątek b u d o w n ictw a socjalistycznego. W roku 1923 m łody nauczyciel w stę p u je do szeregów K om unistycznej P a rtii. W 1924 r. po­ m yślnie kończy K ijow ski I n s ty tu t O św iaty L udow ej.

Od ro k u 1921 D. P ochilew icz zajm o w ał odpow iedzialne sta n o w isk a w in sty tu ­ cjach ośw iaty ludow ej, n a u k i i k u ltu ry ; był p ow iatow ym kom isarzem ośw iaty lu d o ­ w ej, d y rek to rem I n s ty tu tu O św iaty L udow ej, p raco w ał w L udow ym K om isariacie O św iaty USRR, a od 1933 r. p ełn ił fu n k c ję d y re k to ra in sty tu tu naukow o-badaw czego h isto rii k u ltu ry u k ra iń sk ie j. N astęp n e la ta sw ojego życia D. P ochilew icz pośw ięcił p racy pedagogicznej w szkole w yższej. W okresie W ielkiej W ojny N arodow ej p ro w a ­ dził zajęcia w in sty tu ta c h pedagogicznych w S w ierdłow sku i Ja ro sła w iu ; od roku 1946 pracow ał n a U niw ersytecie L w ow skim , gdzie p ełn ił fu n k cję k ie ro w n ik a k ated ry

11 S. H o c z y k - S i w k o w a ,

Sprawozdanie z badań Lublina przedlokacyjnego

w latach 196

7—1969, „S praw o zd an ia A rcheologiczne” 1974, t. X X V I, s. 109—111.

12 Por.

Wycieczka A

—

„Szlakiem Grodów Czerwieńskich",

W :

Przewodnik

X II

Ogólnopolskiego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geograficznego,

cz. II, L u b lin 1974, s. 36—37, 48—54;

Wycieczka C

—

„Zagrożenie i ochrona środowiska w rejonie Pu­

ławy

—

Kazimierz

—

Nałęczów”, tamże, s.

130—131.

246 K R O N I K A .

h isto rii w ieków średnich, a w la ta c h 1952— 1973 — k a te d ry h isto rii S łow ian p o łu d ­ niow ych i zachodnich.

D ziałalność n au k o w a D. P o chilew icza o b e jm u je szeroki zak res problem ów . Je st on au to re m p onad stu arty k u łó w , m onografii i podręczników . G łów ny te m a t jego b ad a ń to h isto ria a g ra rn a E uropy W schodniej, h isto ria chłopów B iałorusi, L itw y i U k ra in y w X V I—X V III w. T em u te m ato w i pośw ięcone są jego d y se rta cje — do ­ k to rsk a:

Reforma agrarna Zygmunta Augusta w literaturze historycznej,

i h a b ilita ­ cy jn a:

Chłopi państwowi Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI—XVIII w.

Z nacz­ nym w k ład em do o p rac o w a n ia ak tu a ln y c h problem ów h isto rii a g ra rn e j E uropy W schodniej są, razem z w ielom a a rty k u ła m i, m onografie uczonego —

Chłopi Biało­

rusi i Litwy w XVI—XVIII w.

(Lwów 1957) i

Chłopi Białorusi i Litwy w II połowie

XVIII w.

(W ilno 1966). Te p roblem y p o ru sza rów n ież D. P ochilew icz w szeregu rozdziałach w ielotom ow ej

Historii Białorusi SRR.

D. P ochilew icz zajm ow ał się ta k ż e h isto rią P o lsk i epoki feudalizm u. J e s t on w spółautorem I to m u

Historii Polski

(M oskw a 1956). Jeg o ro zw iązan ia szeregu p r o ­ blem ów sp ornych w h isto rii R zeczypospolitej znalazły u zn a n ie w śród historyków PRL. N au k a polska w ysoko oceniła tę stro n ę p rac y D. P o chilew icza; w języku polskim zostały w y d an e n ie k tó re jego prace, a U n iw ersy te t MCS n a d a ł uczonem u ty tu ł d o k to ra

honoris causa.

D ziałalność n au k o w a D. P ochilew icza odznaczała się n ie u sta n n y m za in te re so w a­ niem uczonego pro b lem am i teoretycznym i, głębokim przen ik n ięciem w isto tę b a d a ­ nych zjaw isk, ory g in aln y m podejściem w rozw iązy w an iu problem ów złożonych i d o s­ ko n ałą znajom ością m a te ria łu faktograficznego.

W iele w yników b ad a ń D. P ochilew icza zostało u znanych w h istorycznej lite r a ­ tu rze rad zieckiej i zagranicznej.

D. P ochilew icz był je d n y m z org an izato ró w i stały ch kiero w n ik ó w w szechzw iąz- kow ych sym pozjów pośw ięconych p roblem om h isto rii a g ra rn e j E uropy W schodniej, odpow iedzialnym red a k to re m m iędzyw ydziałow ego rep u b lik ań sk ie g o zbioru

Słowia-

noznawstwo Ukraińskie,

a w 1973 r. przed staw icielem K o m ite tu O rganizacyjnego VI W szechzw iązkow ej K o n fe re n cji n au k o w e j histo ry k ó w -slaw istó w , k tó ra odbyła się w e Lw ow ie. Z nak o m ity uczony pośw ięcił w iele sił p rzygotow aniu m łodej k ad ry n aukow ej. Był ta k ż e au to re m szeregu p ra c p o p u larn o n au k o w y ch , w któ ry ch p rze d ­ sta w ił rea k cy jn ą rolę k atolicyzm u i u n ic tw a w h isto rii n a ro d u ukraińskiego.

O w ocna d ziałalność nau k o w a, pedagogiczna i społeczna D. P ochilew icza została w p ełn i doceniona. Uczony o trzy m ał d w u k ro tn ie D yplom P re zy d iu m R ady N ajw y ż­ szej USRR, a w 1974 r. honorow y ty tu ł zasłużonego d ziałacza n a u k i U k ra iń sk ie j SRR. Ś w ietla n a pam ięć o w ielk im uczonym , pedagogu i działaczu społecznym D. Po- chilew iczu n a zaw sze p ozostanie w sercach tych, któ rzy m ieli szczęście znać go, żyć z nim i pracow ać.