St u di a P o lit ic ae U n iv er sit at is S iles ie n sis T o m 14
Studia Politicae Universitatis Silesiensis
Tom 14
KATOWICE 2015
CENA 20 ZŁ (+ VAT)
Więcej o książce
ISSN 0208-6336
ISSN 2353-9747
Studia Politicae Universitatis Silesiensis
Tom 14
NR 3322
Studia Politicae
Universitatis Silesiensis
Tom 14
pod redakcją
Jana Iwanka i Rafała Glajcara
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego • Katowice 2015
Redaktor serii: Nauki Polityczne
Mariusz Kolczyński
Recenzenci
Jerzy Mizgalski, Rafał Riedel, Dariusz Skrzypiński
Rada Programowa „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”
Andrzej Antoszewski (Uniwersytet Wrocławski)
Roman Bäcker (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) Bogusława Dobek-Ostrowska (Uniwersytet Wrocławski) Ján Koper (Matej Bel University in Banská Bystrica, Slovakia) Barbara Krauz-Mozer (Uniwersytet Jagielloński)
Tomasz Mielczarek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) Andrzej Podraza (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II) Alicja Stępień-Kuczyńska (Uniwersytet Łódzki)
Stanisław Sulowski (Uniwersytet Warszawski)
Tadeusz Wallas (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu) Ryszard Zięba (Uniwersytet Warszawski)
Kolegium Redakcyjne
Jan Iwanek (przewodniczący)
Mariusz Kolczyński, Mieczysław Stolarczyk, Sylwester Wróbel, Rafał Glajcar (sekretarz)
Publikacja jest dostępna także w wersji internetowej:
Central and Eastern European Online Library
www.ceeol.com
Spis treści
Od Redakcji
Systemy polityczne i gospodarcze
Tomasz Kubin: Economic system of the European Union. Between particularism and universalism
Mirosław Matyja: Dysfunkcjonalność szwajcarskiego systemu demokracji bezpośredniej na przykładzie procesu integracji mniejszości muzułmańskiej
Agnieszka Kandzia: Republika australijska — zarys problemu
Polityka społeczna
Bożena Zasępa: Prognozy demograficzne dla Polski do roku 2050 — analiza wybranych aspektów procesu starzenia się populacji
Paweł Grzywna: Bezpieczeństwo zdrowotne — wprowadzenie do problematyki
Natalia Stępień: Wyrównywanie szans edukacyjnych w warunkach polskiej szkoły po 1989 roku. O potrzebie polityki wyrównywania szans edukacyjnych
Stosunki międzynarodowe
Tomasz Okraska: Polityka wewnętrzna ChRL jako czynnik w relacjach chińsko-indyj- skich
9
15
40 64
81 105 122
137
6 Spis treści
Komunikowanie społeczne
Tomasz Głogowski: Dziennikarstwo wobec nowych mediów. Szanse i zagrożenia
Recenzje i omówienia
Krzysztof Obremski: Wizerunki medialne polityków: Lech Kaczyński, Donald Tusk, Bronisław Komorowski. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2014, ss. 214 (Łukasz Goniak)
Noty o Autorach
165
183
189
Table of Contents
From Editorial
Political and economic systems
Tomasz Kubin: Economic system of the European Union. Between particularism and universalism
Mirosław Matyja: Disfunctionality of the Swiss system of direct democracy on the exam- ple of the integration of the Muslim minority
Agnieszka Kandzia: Australian republic — an outline of the problem
Social Politics
Bożena Zasępa: The population projects of Poland to 2050 — analysis of selected aspe- cts of the population aging
Paweł Grzywna: Heatlh security — an introduction to the problems
Natalia Stępień: The equalization of the educational chances in Polish school after 1989.
About the necesity of the policy of equal educational chances
International Relations
Tomasz Okraska: International policy of the PRC as a factor in Sino-Indian relations
9
15
40 64
81 105 122
137
.
8 Table of Contents
Social Communication
Tomasz Głogowski: Journalism in comparison with new media. Opportunities and threats
Reviews and Discussions
Krzysztof Obremski: Wizerunki medialne polityków: Lech Kaczyński, Donald Tusk, Bronisław Komorowski. Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2014, ss. 214 (Łukasz Goniak)
Notes about the Authors
165
183
189
Od Redakcji
Oddajemy w Państwa ręce czternasty tom wydawnictwa ciągłego „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”. Zgromadzone w nim artykuły są efektem badań prowadzonych przez pracowników oraz doktorantów Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego, a także przedstawi- cieli innych ośrodków naukowych w Polsce i za granicą. Jeden z artykułów jest napisany w języku angielskim, pozostałe w języku polskim.
Ze względu na problematykę poszczególne teksty pomieszczono w czte- rech blokach tematycznych. W pierwszym z nich, zatytułowanym „Syste- my polityczne i gospodarcze”, znalazły się trzy artykuły. Tekst otwierający, autorstwa Tomasza Kubina, Economic system of the European Union.
Between particularism and universalism poświęcony został analizie sys- temu gospodarczego Unii Europejskiej. Zagadnienie to jest interesujące już chociażby względu na fakt, że problematyka ta najczęściej ujmowana bywa w kontekście funkcjonowania państw narodowych i rzadko odnosi się do organizacji międzynarodowych. Autor zwraca uwagę zarówno na specyficz- ne cechy charakterystyczne dla poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej, jak i na uniwersalne tendencje będące konsekwencją procesów integracji. Nie ogranicza się przy tym do analizy aspektów teoretycznych, ale odwołuje się także do praktycznej sfery funkcjonowania systemu gospo- darczego UE.
Kolejny tekst, zatytułowany Dysfunkcjonalność szwajcarskiego systemu demokracji bezpośredniej na przykładzie procesu integracji mniejszości muzułmańskiej, którego autorem jest Mirosław Matyja, poświęcony został interesującemu zagadnieniu, łączącemu dwa ważne wątki we współczesnej politologii, a mianowicie funkcjonowaniu instytucji demokracji bezpośredniej i roli mniejszości muzułmańskiej w demokratycznym systemie politycznym.
Autor polemizuje z tezą pojawiającą się w literaturze dotyczącej szwajcar-
10 Od Redakcji
skiego systemu politycznego, jakoby mechanizmy demokracji bezpośredniej nie wpływały negatywnie na integrację religijną mniejszości muzułmańskiej.
Jego zdaniem uniemożliwienie wyznawcom islamu korzystania z pełni praw potwierdza występowanie zjawiska dysfunkcjonalności w szwajcarskim sys- temie demokracji bezpośredniej.
Dział „Systemy polityczne i gospodarcze” zamyka artykuł Agnieszki Kandzi, noszący tytuł Republika australijska — zarys problem. Poświęcony jest on zagadnieniu, które, mimo długoletniej obecności w debacie pub- licznej w Australii, jest niezmiennie aktualne. Ruch republikański w tym państwie wciąż działa aktywnie na rzecz odrzucenia monarchy brytyj- skiego jako głowy państwa. Czy jest szansa na utworzenie republiki australij- skiej? Poszukując odpowiedzi na to pytanie, warto sięgnąć do tekstu młodej badaczki.
Drugi z wyodrębnionych w niniejszym tomie działów, „Polityka społeczna”, obejmuje cztery artykuły. Pierwszy z nich, którego autorką jest Bożena Zasępa, zatytułowany został Prognozy demograficzne dla Polski do roku 2050 — analiza wybranych aspektów procesu starzenia się populacji.
Jego tytuł w pełni odzwierciedla kwestie, jakie się w nim znalazły. Proce- sy starzenia się społeczeństwa stają się jednym z najważniejszych wyzwań, przed którym stają rządzący w poszczególnych państwach. W najbliższych latach problem ten zacznie się nasilać również w Polsce. Już dzisiaj należy podejmować działania zmierzające do minimalizacji skutków tych nie- korzystnych tendencji. Konsekwencje zaniechań będą miały negatywny wpływ na sferę zarówno polityki, jak i gospodarki oraz bezpieczeństwa społecznego.
Kolejny artykuł w tym dziale, autorstwa Pawła Grzywny, nosi tytuł Bez- pieczeństwo zdrowotne — wprowadzenie do problematyki. Autor koncentruje się na problemie obecnym w polskim dyskursie politycznym od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Jednocześnie podkreśla on, że bezpieczeństwo zdrowotne, stając się odrębną kategorią teoretyczną, wymaga nieustannych zabiegów doprecyzowujących.
Natalia Stępień w artykule Wyrównywanie szans edukacyjnych w warunkach polskiej szkoły po 1989 roku. O potrzebie polityki wyrówny- wania szans edukacyjnych skupia się na działaniach służących temu celowi, podejmowanych przez władze oświatowe po 1989 roku. Zwracając szczególną uwagę na skutki reformy edukacyjnej z 1999 roku, podkreśla ona, że wobec braku skuteczności wdrażanych mechanizmów wyrównawczych należałoby rozważyć implementację kompleksowego programu polityki wyrównywania szans edukacyjnych.
W dziale „Stosunki międzynarodowe” znalazł się artykuł Tomasza Okraski Polityka wewnętrzna ChRL jako czynnik w relacjach chińsko
indyjskich. Autor zwraca uwagę na zmiany w polityce chińskiej po objęciu
11
Od Redakcji
władzy przez Xi Jinpinga w 2012 roku. Zarówno zamierzone, jak i nieo- czekiwane efekty jego działań mogą mieć wpływ na relacje chińsko -indyjskie.
Uchwycenie wpływu sytuacji na krajowej scenie politycznej w Państwie Środka na jego relacje z Indiami jest niezmiernie interesujące i tym istot- niejsze, że w sensie politycznym i ekonomicznym Chiny są bardzo ważnym partnerem dla Indii.
Ostatni artykuł w niniejszym tomie, zatytułowany Dziennikarstwo wobec nowych mediów. Szanse i zagrożenia, autorstwa Tomasza Głogowskiego, stanowi zawartość działu „Komunikowanie społeczne”. Punktem wyjścia analizy przeprowadzonej przez autora jest sytuacja mediów tradycyjnych, które w obliczu dynamicznego rozwoju nowych kanałów komunikowania muszą sprostać stojącym przed nimi wyzwaniom. Kwestia ta jest z kolei ściśle powiązana z pytaniem o kondycję współczesnego dziennikarstwa.
Czy pojawienie się nowych mediów stanowi szansę dla dziennikarzy, czy zagrożenie? A może jedno i drugie…
Tradycyjnie zwieńczeniem tomu jest dział „Recenzje i omówienia”, w którym tym razem znalazła się przygotowana przez Łukasza Goniaka recenzja książki Krzysztofa Obremskiego Wizerunki medialne polityków:
Lech Kaczyński, Donald Tusk, Bronisław Komorowski.
Mamy nadzieję, że wszystkie teksty zamieszczone w prezentowanym tomie „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” zwrócą Państwa uwagę i zachęcą do uczestnictwa w szerokiej debacie politologicznej.
Redaktorzy tomu
Noty o Autorach*
Tomasz Kubin, dr — adiunkt w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Mirosław Matyja, prof. dr — Swiss Financial Market Supervisory Authority FINMA
Agnieszka Kandzia, mgr — asystent w Zakładzie Teorii Polityki i Myśli Poli- tycznej Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskie- go w Katowicach
Bożena Zasępa, dr — adiunkt w Zakładzie Polityki Społecznej Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Paweł Grzywna, mgr — asystent w Zakładzie Polityki Społecznej Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Natalia Stępień, dr — adiunkt w Zakładzie Polityki Społecznej Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Tomasz Okraska, mgr — asystent w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Tomasz Głogowski, mgr — doktorant w Instytucie Nauk Politycznych i Dzien- nikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Łukasz Goniak, mgr — Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych Uni- wersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
* Według kolejności w tomie
Redakcja i korekta Barbara Konopka Krystian Wojcieszuk
Projektant okładki i stron działowych Beata Klyta
Redaktor techniczny Barbara Arenhövel
Łamanie
Bogusław Chruściński
Copyright © 2015 by
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone
ISSN 0208 ‑6336 ISSN 1895 ‑3492 (wersja drukowana) ISSN 2353‑9747 (wersja elektroniczna)
Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40 ‑007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl
e-mail:wydawus@us.edu.pl
Wydanie I. Nakład 90 + 50 egz. Ark. druk. 12,0.
Ark. wyd. 16,0. Papier offset. kl. III, 90 g.
Cena 20 zł (+ VAT) Druk i oprawa: EXPOL, P. Rybiński, J. Dąbek Spółka Jawna, ul. Brzeska 4, 87-800 Włocławek
St u di a P o lit ic ae U n iv er sit at is S iles ie n sis T o m 14
Studia Politicae Universitatis Silesiensis
Tom 14
KATOWICE 2015
