Bociek Witold

.

1

SPIS Z A W A R T O Ś C I TECZ

I. M ateriały d o kum entacyjne

1/1 •- relacja właściwa

I/2 - dokumenty (sensu stricto) dot. osoby relatora I/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora

II. M ateriały uzu p ełn ien iające relację

III. Inne m ateriały (zebrane przez „relatora” ):

111/1- dot. rodziny relatora

III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r.

III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1945) III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r.

III/5 - inne...

IV. K orespondencja

V. W ypisy ze źró d e ł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”]

VI. Fotografie

2

0 .

3

/ z u a / e u i (iU \U

\euis at m , i r t i t i ujm.

> ! i i

LU U

Uiu te o

t

' f ó ) 5

4

■ U ,.x . ńfld ^.

j

I ! ⁵

op.

6

1

wtfcold Bociek /1917-1989/

p s."W ito ld "

Inspektorat 3 y l«o sk l - Garnizon Byd ?pszcz AS# Instruk tor szkole .18 wojskowe20 - komendant kompanii kalrowej Szarych Szeregów Hufca Bydgoszcz*

W itold Bociek u ro d z ił sin d n .l kwietnia 1917 r.w Byd^szczy w rodzin ie Józefa -m i e r z ą rzeźnickie-*> i Franciszki z domu Kurowskiej. Od 1924 r. uczęszczał to jzkoły wstępnej przy Prywatnym Gimnazjum dr Wagnera w Byifipazcjy a potem do

Państwowej Gimnazjum K la s y c z n e j w którym w roku 1936 z ło ż y ł esarnin maturalny. Jako uczeA b y ł b ar Izo Aktywny w sporcie lekkoatletycznym, wśrói młodzieży pomorskiej b trdzo popu­

la rhym sprinterem. Po maturze odbył służbę w o js^ w ą w dy­

wizyjny* Kursie fHezemy^Podchrążygb] przy 65 pp w Grulziądsu.

w roku 1937 ski rowe^%o go do Szkoły Podchorążych Piechoty /służby s t a łe j/ w 03 trow ii Maz••-Kornorowie. Po promocji w m.maju 1959 r.nra praktykę o ficersk ą zo sta ł przydzielony do 67 pp w Brodnicy. W szeregach pułku w Brodnicy zaskoczył 30 wybuch wojny obronnej 1939 r . W pierwszych dniach września awansowany do stopnia podporucznika, Kampanię wrześniową odbył jako d-ca plutonu taczanek 67 pp w szeregach Armii

"Pomorze*’ na l i n i i odwrotu Brodnica-Kutno-Żychlin. W dniu 14 września z o sta ł ranny w boju pod Łowiczem. Wr,i ty dnia 17 w r z e n ia do n ie w o li, przetrzymywany w o bo rie w S ie ra iz u , po 5 ty r> Iniach z b ie g ł*

Po powrocie 1.0 Bydgoszczy are-zto ycy przez Gestapo, wobec braku iowodów ud ziału w "krwawej n ie d z ie li byd ajo s k l e j " , po

kilkunastu dniach to s t a ł zwolniony. Ukrywał się przez p ó ł roku* Od kwietnia 1940 r . , skierowany przez TTrząd Pracy, pracowni jako robotnik w fabryce p ły t 1 błon fotograficznych

" A lfa '’ . Po roku z o sta ł przekazany jako robotnik do magazynu amunicyjnego L u ftw affe na Osowej Górze w B yd^szczy. Tam prawdopodobnie nawiązał kontakty z orga n izacją konspiracyjną Z Z-AK.* Stąd zo ta ł skierowany jako s z o fe r to firmy S#

"chmidt w Eyfjpszczy /dawna fabryka elektrotechniczna C i­

szewskiego/^# w tjym ok resie z o sta ł prawlop dobnie zaprzysię­

żony jako członek ZWZ-AK pod ps.^Wi^old".^ Od listo p a d a 1943 r#

wymienia si? *30 jako instruktora szkolenia wojskowego i dt-cę bylsęoskiej kompanii kadrowej Szarych Sz«re^6w#^ Funkcę tą

7

- 2 -

p e łn ił do m ,lipca 1044 r* da c h w ili aresztowań w byds^oakim środowisku harcerskim^{.^}

To wyzwoleniu Bydgoszczy ^z pod okupacji h itle ro w s k ie j, w dniu 19 lube o 1945 r. zmobilizowano np do pracy w *?ej*

Kom#TJzupełnień. W roku 194f> z o sta ł komendantem P o w iato w ej a potom Kiepskiego TTrz .• lu PW i wj w Byd sos zezy. Od m.marca 19^8 r . przeniesiono go na stanowisko wykładowcy Wyszkolenia Teren, w Central.Wyszkolenia Służba Polsce" w Lublińcu#

W19*9 r. zo sta ł uwolniony z czynnej służby wojskowej w sto­

pniu kapitana. 01 te j c h w ili pracował jako Is ia łn c s sportowy i handlowiec* Zmarł w jKmeritak la ia 1 etycznie 1989 r*

operteował U.!. To c z y ski'*

S r ó iła i r e la c je rod*lny, źciorys własny Arch*Pomorskie AK*

przypisy*

1, W magazynie amunicyjnym "Osowa Góra" ppor*w*Bociok zetknął s i T' 2 pracującym tam rolaigą szkolnym - ppor.F!wardem ^ rze- sirlskim ps*wW ł a ^ s ł « f * -oficerem placówki Osowa Góra. Spotykał a l f ró w n ież, w *.r e l a c j i p r z y ja c ió ł,z kolem i rówieśnikiem z kurau SFP w Komorowie ppor.Alojzym Suszką p a .ł,Paweł’* ówcze­

snym o f i c e r a Garnizonu AK w Bydgoszczy a póśn iejsz m Szefem Inspekfco«atu b/dsgoaćiege* Spotykał s ię równie* z kolebą ma­

turalnym Józefem Eichstaetsa pa. "Jacek", działaczem 01R "Z a - toka" a potem oficerem l/a poruesseń w Inspektor.Bydgoskim AK#

2* w f i r n i e Schmidt pracował razem z hm.Maksymilianem Jaku­

bowskim pa*"Jur* -ftołnierzem konsj^iracji "zarych Szeregów a od m* listop ada 1943 r. kom nd snbea Chorągwi Pomorskiej

Szarych Szeregów - U l Lina* Prawo lopodobnie przez iiie«ge z o s ta ł zwerbowany do pracy z Szarymi Szeregami,

3* pstra punkt 1 i 2*

4. jak pod p*3.

5* * m .letnich 1944 r* przez Byippszcz przetoczyła si$ f a l a aresztowań w środowisku harcerskim. Aresztowano w ielu poten- cjalnych kanyiatów do kadrowej kompanii h a rc e rsk ie j* Za­

wieszono dyiałalno<M wolakową* W m.jesiennych jako &-cę byd-osk iej koap*harcerskiej wymię ia się s t »s ie r £ * pha Leo­

polda Mroczka p s."L o p ".

X.

8

3

Bociek W itold ps. “W itold” (1917-1989), dcakomp.

kadrowej Sz Sz w Gam. A K Bydgoszcz.

Ur. 1IV 1917 r. w Bydgoszczy, syn Józefa, mistrza rzeźnickiego i Franciszki z d. Kurowskiej. Uczęszczał do Państw. Gimnazjum Klasycznego w Bydgoszczy, w którym znany był jako sportowiec i gdzie w 1936 r.

zdał maturę. Służbę wojskową odbył w Szkole Pchor.

Rezerwy 16 DP przy 65 pp w Grudziądzu. W 1937 r.

skierowany do Szkoły Pchor. Piechoty w Komorowie k. Ostrowi Maz. Po promocji w maju 1939 r.

przydzielony do 67 pp w Brodnicy. Mianowany ppor.

kampanię wrześniową odbył jako dca plut. taczanek brodnickiego 67 pp w Armii “Pomorze” . Ranny 14 września pod Łowiczem , wzięty do niewoli 17 września, po 3 tygodniach zbiegł i powrócił do Bydgoszczy.

W Bydgoszczy aresztowany przez gestapo, po kilkunastu dniach zwolniony, ukrywał się przez pół roku. W kwietniu 1940 r. Urząd Pracy skierował go do fabryki płyt i błon fotograficznych “ Alfa” , a po roku przekazano go jako robotnika do Lotniczych Zakładów Amunicyjnych w Osowej Górze k. Bydgoszczy, a następnie jako szofera do firmy E.

Schmiedt w Bydgoszczy. W Osowej Górze nawiązał prawdopodobnie kontakty z Z W Z i w magazynie amunicyjnym spotykał się z pracującymi tam kolegami szkolnymi z -^Edwardem Wrzesińskim ps.” Władysław” , kmdtem Samodz. Placówki Osowa Góra, Alojzym S uszkiem ps.” Paweł” , późniejszym kmdtem Insp. A K Bydgoszcz oraz z kolegą maturalnym, Józefem Eichstaedtem ps.” Jacek” , działaczem ODR “Zatoka” . Rozpoczął służbę jako zaprzysiężony żołnierz Z W Z -A K o ps.” Witold” , zwerbowany do pracy w Sz Sz przez hm. Maksymiliana Jakubowskiego ps.” Jur” , pełniącego od 1943 r. funkcję kmdta Pom. Chorągwi Sz Sz. Od listopada 1943 r. Bociek był instruktorem szkolenia wojskowego i d-cą komp. kadrowej Sz Sz. Funkcję tę pełnił do lipca 1944 r. do czasu aresztowań w bydgoskim środowisku harcerskim.

Po wyzwoleniu Bydgoszczy z niemieckiej okupacji w dniu 19 II 1945 r. został zmobilizowany przez RKU w Bydgoszczy i otrzymał przydział na stanowisko dcy plut.

ochrony RKU. W 1946 r. został kmdtem najpierw powiatowego, a następnie miejskiego Urzędu WF i PW w Bydgoszczy. W marcu 1948 r. był wykładowcą w Centrali Wyszkolenia Powsz. Org. “ Służba Polsce” w Lublińcu. W 1949 r. zwolniony z czynnej służby wojskowej w stopniu kapitana, pracował jako działacz sportowy i handlowiec. Zmarł 1 I 1989 r. w Bydgoszczy, gdzie został pochowany.

AP AK, T.: B o c i e k W., B r u k w i e k i T., M i c h a l s k i L., S c h u l z A.; Inf. własne aut.

(w tym rei. syna W. Boćka).

Leszek Michalski

37

9

Leszek fytichalski

„

W IT O L D B O C IE K ..W ITO LD”

K O M EN D A N T K O M PA N II K A D R O W E J SZA R Y C H SZ E R E G Ó W H U FC A B Y D G O SZ C Z W „ULU L IN A ”

Witold Bociek urodził się 1 kwietnia 1917 r. w Bydgoszczy w rodzinie Józefa - mistrza rzeźnickiego i Franciszki z domu Kurowskiej. Od 1924 r. uczęszczał on do szkoły wstępnej przy Prywatnym Gimnazjum dr.

Wagnera w Bydgoszczy a potem do Państwowego Gimnazjum Klasycznego, w którym w roku 1936 złożył egzamin maturalny. Jako uczeń bardzo aktywny w lekkoatletyce był wśród młodzieży pomorskiej popularnym sprinterem.

Po maturze odbył służbę wojskową w Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy przy 65 pp w Grudziądzu. W roku 1937 skierowano go do Szkoły Podchorążych Piechoty (służby stałej) w Ostrowi Mazowieckiej - Komorowie. Po promocji w maju 1939 r. na praktykę oficerską, został przydzielony do 67 pp w Brodnicy.

W pierwszych dniach września 1939 r. awansowany do stopnia podporucznika. Kampanię wrześniową odbył jako dowódca plutonu taczanek brodnickiego 67 pp w Armii Pomorze na linii odwrotu Brodnica- Kutno-Żychlin. W dniu 14 września został ranny w boju pod Łowiczem.

Wzięty do niewoli dnia 17 września i przetrzymywany w obozie w Sieradzu, po trzech tygodniach zbiegł.

Po powrocie do Bydgoszczy aresztowany przez gestapo, wobec braku dowodów udziału w „krwawej niedzieli bydgoskiej” po kilkunastu dniach został zwolniony. Przez pół roku ukrywał się przed represjami. Od kwietnia 1940 r. skierowany przez Urząd Pracy, pracował jako robotnik w fabryce płyt i błon fotograficznych „A lfa ” . Po roku przekazano go jako robotnika do magazynu amunicyjnego Luftwaffe na Osowej Górze koło Bydgoszczy. Tam też prawdopodobnie nawiązał kontakty z organizacją konspiracyjną Z W Z /A K 1. Następnie został skierowany jako szofer do firmy E. Schmidt w Bydgoszczy (dawna fabryka elektrotechniczna

1 W magazynie amunicyjnym „Osowa Góra” ppor. W. Bociek spotykał się z pracującym tam kolegą szkolnym - ppor. Edwardem Wrzesińskim ps. „Władysław” - oficerem placówki AK.

Wg relacji przyjaciół spotykał się tam również z kolegą i rówieśnikiem z kursu SPP w Komorowie ppor. Alojzym Suszką ps. „Paweł”, ówczesnym oficerem Garnizonu AK w Bydgoszczy, a późniejszym Szefem Inspektoratu bydgoskiego. Spotykał się z kolegą maturalnym Józefem Eichstaetem ps. „Jacek”, działaczem ODR „Zatoka”, będącym również oficerem do spraw specjalnych poruczeń w Inspektoracie Bydgoskim AK.

29

10

Ciszewskiego2). W tym okresie został prawdopodobnie zaprzysiężony jako członek ZWZ/AK pod ps. „W itold” .

Od listopada 1943 r. wymienia się go jako instruktora szkolenia wojskowego i dowódcę bydgoskiej kompanii kadrowej Szarych Szeregów3. Funkcję tę pełnił do lipca 1944 r. do chwili aresztowań w bydgoskim środowisku harcerskim4. Po wyzwoleniu Bydgoszczy spod okupacji niemieckiej w dniu 19 lutego 1945 r. zmobilizowano go do pracy w Rejonowej Kom. Uzupełnień. W roku 1946 został komendantem Powiatowego a potem Miejskiego Urzędu P W i WF w Bydgoszczy. Od marca 1948 r. przeniesiono go na stanowisko wykładowcy Wyszkolenia Terenowego w Centrali Wyszkolenia P.O. „Służba Polsce” w Lublińcu. W 1949 r. został zwolniony z czynnej służby wojskowej w stopniu kapitana.

Od tej chwili pracował jako działacz sportowy i handlowiec. Zmarł w Bydgoszczy 1 stycznia 1989 r.

Syn Witolda - Zdzisław Bociek w lipcu 1996 r. został wybrany prezydentem Torunia.

Źródła: relacje rodziny, archiwum rodzinne, relacje współtowarzyszy broni.

2 W firmie Schmidt poznał się z hm. Maksymilianem Jakubowskim ps. J u r ” - żołnierzem Szarych Szeregów - od listopada 1943 r. komendantem Chorągwi Pomorskiej Szarych Szeregów „Ul Lina”. Prawdopodobnie przez niego został zwerbowany do pracy z Szarymi Szeregami.

3 patrz p. 2

4 W lecie 1944 r. przez bydgoskie środowisko harcerskie przetoczyła się fala aresztowań.

Aresztowano wielu kandydatów do kadrowej kompanii harcerskiej szkolonej przez

„Witolda”. Zawieszono więc działalność wojskową w tym zespole. Jesienią jako dowódcę kompanii harcerskiej wymienia się już st. sierż. phm. Leopolda Mroczka ps. „Lop".

30

11

Bociek Witold ps."Witold"/l917-1989/ kmdt komp. kadrowej Sz Sz w garn. AK Bydgoszcz.

Ur. 1.I V .1917 r . w Bydgoszczy, s. Józefa, mistrza rzeźnickiego i Franciszki z d.Kurowskiej. Uczęszczał do Państw.Gimn.Klasycznego w Bydgoszczy, w którym znany był jako sportowiec i gdzie w 1936 r . zdał maturę. Służbę wojskową odbył w Pyw.Kursie Jfodchor. Rez*. przy 65 pp w Grudziądzu. W 1937 r . skierowany do Szkoły Podchor.Piechoty w Ostrowi Maz. Po promocji w maju 1939 r . przydzielony do 67 pp w Brodnicy. Awansowany do stopnia p por., kampanię wrześniową odbył jako d-ca plut. taczanek brodnickiego 67 pp w Armii "Pomorze".Ran­

ny 14.IX. pod Łowiczem, wzięty do niewoli 17.I X ., po 3 tygodniach zbiegł i powrócił do Bydgoszczy.

W Bydgoszczy aresztowany przez gestapo, po kilkunastu dniach zwolniony, ukrywał się przez pół roku. W kwietniu 1940 r . Urząd Pracy skierował go do fabryki płyt i błon fotograficznych "A lfa") a po roku przekazano go jako robotnika do Lotniczych Zakładów Amu­

nicyjnych w Osowej Górze k/Bydgoszczy. Tam nawiązał prawdopodobnie kontakty z ZWZ i w magazynie amunicyjnym "Osowa Góra" spotykał się z pracującymi tam kolegami szkolnymi -> Edwardem Wrzesińskim ps.

"Władysław" szefem łączn. wewn. Podokr., Alojzym Suszkiem ps."Pa­

weł", późniejszym insp. AK Bydgoszcz oraz z kol.maturalnym, Józefem Eichstaetem ps."Jacek", działaczem ODR "Zatoka" i równolegle o fic e ­ rem d/s spec. w insp. AK Bydgoszcz. Następnie został skierowany do pracy jako szofer do firmy E.Schmidt w Bydgoszczy. Od 1942 r./?/ ros

^począł służbę jako zaprzysiężony żołnierz ZWZ-AK o ps."W itold", zwerbowany prawdopodobnie do służby konsp. przez hm.Maksymiliana Jakubowskiego p s."J u r", żołnierza bydgoskich Sz Sz. Od listopada

V .

Sz Sz. Funkcję tę p e łn ił do lip c a 1944 r . , do czasu aresztowań w bydgoskim środowisku harcerskim.

12

-

Po wyzwoleniu liyd&oszczy z niemieckiej okupacji w dniu 19.11*

f f l i

1945 r . , otrzymał przydział*LWP do pracy w RKU. ^W 1946 r* został kmdtem najpierw powiatowego, a następnie miejskiego Urzędu /PW] i WF, w Bydgoszczy. W marcu 1948 r . był wykładowcą w Centrali Wyszkole­

nia Powsz. Org."Służba Polsce" w Lublińcu* W 1949 r . zwolniony z czynnej służby wojskowej w stopniu kapitana, pracował jako działacz sportowy i handlowiec. Zmarł 1.1.1989 r . w Bydgoszczy, gdzie zos­

ta ł pochowany.

AP AK T. W.Boćka, L.Michalskiego, A.Schulza ^V> v

^ L.Michelski

13

ikurat ps. “ Dziunia”

lska Żyje” , łączniczka

; k. Wejherowa, córka ly z d. Kunz. Wycho- iwie, ponieważ rodzice celach zarobkowych i / Słupsku. Do wybuchu pracowała w kościelnej rganizowanej i prowa-

tej organizacji powstała )na wokół ks. Edmunda elem było udzielanie . Grupa ta działała pod

;hwili aresztowania ks.

tępnie ks. Józef Bartel, [ samopomocową zajęła iład TO W GP. Bistram b na początku 1940. W lizacji, najpierw “ Polska

;romadzenia żywności i :m ks. Bartla, pomagała GP osób zagrożonych vnież funkcję łączniczki : gestapo 30 IV 1943 r., deziona do więzienia w la wywieziona do obozu

I 1945 r.

ekspedientka,opiekunka

>racujących. Od 1974 r.

ska S.

iejewska-Marcinkowska

Bociek W itold ps. “ W itold” (1917-1989), dcakomp.

kadrowej Sz Sz w Gam. A K Bydgoszcz.

Ur. 1IV 1917 r. w Bydgoszczy, syn Józefa, mistrza rzeźnickiego i Franciszki z d. Kurowskiej. Uczęszczał do Państw. Gimnazjum Klasycznego w Bydgoszczy, wktórym znany był jako sportowiec i gdzie w 1936 r.

zdał maturę. Służbę wojskową odbył w Szkole Pchor.

Rezerwy 16 DP przy 65 pp w Grudziądzu. W 1937 r.

skierowany do Szkoły Pchor. Piechoty w Komorowie k. Ostrowi Maz. Po promocji w maju 1939 r.

przydzielony do 67 pp w Brodnicy. Mianowany ppor.

kampanię wrześniową odbył jako dca plut. taczanek brodnickiego 67 pp w Armii “Pomorze” . Ranny 14 września pod Łowiczem , wzięty do niewoli 17 września, po 3 tygodniach zbiegł i powrócił do Bydgoszczy.

W Bydgoszczy aresztowany przez gestapo, po kilkunastu dniach zwolniony, ukrywał się przez pół roku. W kwietniu 1940 r. Urząd Pracy skierował go do fabryki płyt i błon fotograficznych “ Alfa” , a po roku przekazano go jako robotnika do Lotniczych Zakładów Amunicyjnych w Osowej Górze k. Bydgoszczy, a następnie jako szofera do firmy E.

Schmiedt w Bydgoszczy. W Osowej Górze nawiązał prawdopodobnie kontakty z Z W Z i w magazynie amunicyjnym spotykał się z pracującymi tam kolegami szkolnymi z —^Edwardem Wrzesińskim ps.” Władysław” , kmdtem Samodz. Placówki Osowa Góra, Alojzym Suszkiem ps.” Paweł” , późniejszym kmdtem Insp. A K Bydgoszcz oraz z kolegą maturalnym, Józefem Eichstaedtemps.” Jacek” , działaczem ODR “Zatoka” . Rozpoczął służbę jako zaprzysiężony żołnierz Z W Z -A K o ps.” Witold” , zwerbowany do pracy w Sz Sz przez hm. Maksymiłiana Jakubowskiego ps.” Jur” , pełniącego od 1943 r. funkcję kmdtaPom. Chorągwi Sz Sz. Od listopada 1943 r. Bociek był instruktorem szkolenia wojskowego i d-cą komp. kadrowej Sz Sz. Funkcję tę pełnił do lipca 1944 r. do czasu aresztowań w bydgoskim środowisku harcerskim.

Po wyzwoleniu Bydgoszczy z niemieckiej okupacji w dniu 19 II 1945 r. został zmobilizowany przez RKU w Bydgoszczy i otrzymał przydział na stanowisko dcy plut.

ochrony RKU. W 1946 r. został kmdtem najpierw powiatowego, a następnie miejskiego Urzędu WF i PW w Bydgoszczy. W marcu 1948 r. był wykładowcą w Centrali Wyszkolenia Powsz. Org. “ Służba Polsce” w Lublińcu. W 1949 r. zwolniony z czynnej służby wojskowej w stopniu kapitana, pracował jako działacz sportowy i handlowiec. Zmarł 1 I 1989 r. w Bydgoszczy, gdzie został pochowany.

AP AK, T.: B o c i e k W . , B r u k w i c k i T., M i c h a l s k i L., S c h u l z A.; Inf. własne aut.

(w tym rei. syna W. Boćka).

Leszek Michalski

• X Q m c h W )

i a i d J u O k 5 . ' b . K , . /P . p i n f & i . £

14

^ M

15

:

16

, Si, <^

17

L> cA \j 1

18

P l%

19

9

20

21

R

22

^ 3

23

I n s p e k t o r a t Bydgoszcz Witold Bociek p a .W ito l d " , por.? " ^ Do77.komp.nhii h a r c e r s k i e j w G ar nizonie AK

w Bydgoszczy /od 194° do 2° . 1.1945 r . / Sza re S z e r e g i .

z^ra.w Bydgoszczy u l .Lansyierów ?

ł

pod.L.M.

»

24

t<c

25

0 0

26

>

27

)

28

R

)A.

29

r U N U A U J A

"

ARCHIWUM POMORSKIE AK "

W TORUNIU

_

INSPEKTORAT BYDGOSZCZ

/

■

f

A D R E S :

Zdzisław Bociek ^- syn

TORUŃ teL 32 ^- 875 ^/dom ^/ służb. 300 ^- 11 wewn. 284

O

REL. M - 6 89/ 1351 BYDGOSZCZ

ZWZ-AK Ps. ’’ Witold

WITOLD

BOCIEK ³⁰

3

s

V

31