Temat: Kryzys i odbudowa państwa polskiego – 17.04.2020 r.
Cel główny lekcji
Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
Przypomnij sobie najważniejsze osiągnięcia Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Następnie zapoznaj się z niżej podanymi informacjami..
Mieszko II Lambert Okres życia: 990-1034
Okres panowania: 1025-1034 Ojciec: Bolesław Chrobry
Młodszy syn Bolesława Chrobrego dał się poznać jako dzielny rycerz i hojny fundator kościołów. Był też człowiekiem wykształconym, znał łacinę i grekę. Ożenił się z siostrzenicą cesarza Ottona III, Rychezą, która urodziła mu syna Kazimierza – zwanego później Odnowicielem. Za życia ojca władał dzielnicą krakowską, dowodził też wyprawami wojennymi Bolesława.
Zapewne był ukochanym synem króla, gdyż ten wybrał go na następcę tronu, co krzywdziło jednak starszego brata Bezpryma, który nie otrzymał we władanie żadnych ziem. Po śmierci Bolesława, Mieszko koronował się na króla, czemu sprzeciwił się cesarz niemiecki Konrad II. W odpowiedzi polski król najechał ziemie cesarskie, łupiąc je i niszcząc z wielką brutalnością. Cesarz nie pozostał dłużny i również zaatakował. Kilkuletni konflikt wykorzystał Bezprym, który wsparty wojskami ruskimi najechał ziemie Mieszka i objął nad nimi rządy. Król musiał uciekać do Czech. U naszych sąsiadów został zdradziecko pojmany i okaleczony, co było zemstą za okrucieństwa, których dopuścił się kiedyś na Czechach wraz z ojcem. Mieszko nie poddał się jednak, spiskując doprowadził do zabicia Bezpryma, po czym powrócił do osłabionego wojnami i wewnętrznymi konfliktami kraju. Odzyskał władzę, musiał jednak ukorzyć się przed cesarzem i zrzec korony. Dwa lata później zmarł.
Kazimierz I Odnowiciel Okres życia: 1016 – 1058
Okres panowania: 1034 – 1058 (z przerwami) Ojciec: Mieszko II Lambert
Jedyny syn Mieszka II i księżniczki Rychezy – siostrzenicy cesarza Ottona III – jest jednym z najbardziej cenionych
władców w historii Polski. Spadło na niego arcytrudne zadanie podźwignięcia państwa Piastów z upadku i wywiązał się z niego doskonale. Gdy obejmował władzę po śmierci ojca, kraj znajdował się w kryzysie spowodowanym najazdami sąsiadów, buntami poddanych i okrutnymi rządami Bezpryma. Młody książę próbował odbudować autorytet władzy i przywrócić dawny porządek, spotkało się to jednak ze sprzeciwem możnych i doprowadziło wkrótce do wygnania Kazimierza na Węgry. Na domiar złego w 1038 r.
pozbawiony centralnej władzy i pogrążony w chaosie kraj najechały i złupiły wojska czeskie odrywając od Polski Śląsk i Małopolskę. Sukces Czechów zaniepokoił cesarstwo niemieckie, co ułatwiło Kazimierzowi powrót do kraju. Przy wsparciu militarnym i finansowym króla niemieckiego Henryka III i księcia ruskiego Jarosława Mądrego, książę przybył do Wielkopolski, skąd rozpoczął bój o przywrócenie panowania nad utraconą ojcowizną. W ciągu dekady odzyskał Małopolskę, Mazowsze, Pomorze Gdańskie i wreszcie – po długich bojach – Śląsk. Sukcesom militarnym towarzyszyła odbudowa fundamentów państwa – organizacji kościelnej i administracji. Kazimierz zreformował przestarzałą organizację wojska opartą na opłacanej z łupów wojennych drużynie, wprowadzając system feudalny polegający na nadawaniu ziemi w zamian za rycerską służbę. W 1041 r. poślubił ruską księżniczkę Dobroniegę, dzięki czemu przypieczętował polsko-ruski sojusz i zasilił pokaźnym posagiem pusty skarbiec państwa. Ze związku z Dobroniegą urodziło mu się czterech synów i jedna córka – Świętosława, która w 1086 r.
została pierwszą królową Czech.
Bolesław II Śmiały Okres życia: 1042 – 1081 Okres panowania: 1058 – 1079 Ojciec: Kazimierz I Odnowiciel
Pierworodny syn Kazimierza Odnowiciela obdarzony był po równi zaletami i wadami charakteru. Był śmiały, waleczny i hojny, ale też niesprawiedliwy, porywczy i próżny. Władzę po ojcu objął już w wieku 16 lat, z zapałem kontynuując dzieło odbudowy potęgi państwa polskiego. Odnowił polską organizację kościelną, przywracając do życia arcybiskupstwo w Gnieźnie i odbudowując gnieźnieńską katedrę. Fundował też klasztory i niezwykle kosztowne księgi liturgiczne, zwane złotymi kodeksami, czym zasłużył na swój drugi przydomek – Szczodry. Prowadził bardzo aktywną politykę zagraniczną, często mieszając się w konflikty wewnętrzne sąsiadów Polski.
Najważniejszym kierunkiem jego polityki było jednak uniezależnienie się od władców Niemiec. Bolesław wykorzystał w tym celu spór króla niemieckiego z papieżem i popierając tego drugiego odzyskał dla Polski koronę. Koronacja nastąpiła w Boże Narodzenie 1076 r. Sukces ten nie uratował jednak Bolesława. Sposób w jaki rządził, jego
liczne i kosztowne wyprawy wojenne oraz zbyt hojne fundacje na rzecz Kościoła, wzbudzały rosnące niezadowolenie możnych, którzy doprowadzili w końcu do wygnania króla. Przyczynił się do tego również konflikt z biskupem krakowskim Stanisławem, którego król podejrzewał o spiskowanie przeciw niemu. Biskup został przez króla skazany na obcięcie członków, co wywołało powszechne oburzenie. Wygnany król znalazł schronienie na Węgrzech, gdzie po dwóch latach został prawdopodobnie zamordowany.
https://szlakpiastowski.pl
1. Kryzys i odbudowa państwa polskiego
https://quizizz.com/admin/quiz/591019877808b710006dd28a/kryzys-i-odbudowa- pastwa-polskiego
2. „Niesamowite przygody świętego Stanisława, biskupa, i śmiałego Bolesława, króla”
https://www.youtube.com/watch?v=3q8RG7sHvb0
*Zadanie dla chętnych.
https://ekai.pl/dzis-uroczystosc-ku-czci-sw-stanislawa-biskupa-i-meczennika-patrona-polski-2/
Zastanów się i napisz do zeszytu, dlaczego św. Stanisław jest patronem Polski. Gdzie znajduje się jego sanktuarium?
Zadania do wykonania obowiązkowo.
1. Dopisz do wydarzeń właściwe daty. Następnie umieść w odpowiednich miejscach na osi czasu litery oznaczające podane zdarzenia.
A. koronacja Mieszka II – . . .
B. najazd Brzetysława na Polskę – . . .
C. pokonanie Miecława i przyłączanie Mazowsza do Polski – . . . D. koronacja Bolesława Śmiałego – . . .
E. śmierć biskupa Stanisława ze Szczepanowa – . . .
--- 2. Rozwiąż krzyżówkę. Zapisz otrzymane hasło i wyjaśnij jego znaczenie.
1. Starszy, przyrodni brat Mieszka II.
2. Możnowładca sprawujący władzę na Mazowszu do 1047 r.
3. Najstarsza polska moneta.
4. Region, który Mieszko II spustoszył w 1028 i 1030 r.
5. Danina płacona przez jednego władcę innemu.
6. Drugi, obok św. Stanisława, patron Polski.
7. Kraj, do którego uciekł Bolesław Śmiały po śmierci biskupa Stanisława.
8. Kronikarz Gall . . . 9. Książę czeski, który wywiózł z Gniezna relikwie św. Wojciecha.
---
1000 r. 1025 r. 1050 r. 1075 r. 1100 r.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Hasło: . . . ….. . . 3. Uzupełnij podany tekst.
Następcą Bolesława Chrobrego na tronie polskim został jego syn . . . . . . Pierwsze lata rządów upłynęły pomyślnie, jednak późniejsze klęski w wojnie z . . . . . . i . . . oraz zamieszki wewnętrzne położyły kres panowaniu króla. Władzę na krótko przejął brat Mieszka – . . . . . .
W . . . r. Mieszko II wrócił do ojczyzny. Po śmierci księcia w Polsce zapanował chaos. Od terytorium państwa odłączyło się . . . rządzone przez Miecława. W . . . . . . . r. na osłabiony kraj najechał władca czeski .. . .
--- Zadania do podręcznika z Wyd. Nowa Era
Uwaga!
Uczniowie, którzy nie mają możliwości wydrukowania zadań przepisują tylko odpowiedzi do zeszytu.
Pozostali drukują, uzupełniają i wklejają do zeszytu przedmiotowego - tak, jak czyniliśmy to na zajęciach:)
