JANUSZ KORZENIOWSKI

opracowany w ramach projektu

„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”

dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach

Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty Warszawa 2019

RODZINA PODSTAWOWĄ GRUPĄ SPOŁECZNĄ

SCENARIUSZ LEKCJI

Program nauczania wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej

JANUSZ

KORZENIOWSKI

Redakcja merytoryczna – Marta Milewska Recenzja merytoryczna – dr Kazimierz Waluch

dr Beata Rola Jan Bielecki

Agnieszka Ratajczak-Mucharska Redakcja językowa i korekta – Editio

Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019

Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl

Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).

https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl

3

Tytuł lekcji

Rodzina podstawową grupą społeczną

Cel ogólny

„

„ Przedstawienie uwarunkowań funkcjonowania współczesnej rodziny.

Cele operacyjne

„

„ wyjaśnia pojęcia: rodzina, wartość, status społeczny;

„

„ omawia cechy współczesnej rodziny;

„

„ wyjaśnia funkcje współczesnej rodziny;

„

„ przedstawia przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z zakresu ochrony polskiej rodziny;

„

„ określa wartości ważne w jego rodzinie.

Metody/Formy pracy

Dyskusja plenarna, dyskusja panelowa, wykład, wywiad,

Środki dydaktyczne

Podręcznik, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, karty pracy uczniów, ilustracje, krótkie filmiki

Opis przebiegu lekcji

A. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem i celami lekcji. Następnie prosi uczniów o podawanie przykładów urzeczywistniania w polskich rodzinach najważniejszych cech grup społecznych, takich jak:

„

„ zespolenie więzią społeczną,

„

„ wspólne cele działania,

„

„ względnie spójny system wartości,

„

„ struktura oraz hierarchia,

„

„ funkcjonowanie wspólnych norm (zasad),

„

„ pełnienie określonych ról,

„

„ wzajemne oddziaływanie na siebie – interakcje,

„

„ różnorodne formy aktywności i współdziałania, wewnętrzny system kontroli i sankcji.

B. Uczniowie-eksperci w dyskusji panelowej wyjaśniają, z wykorzystaniem krótkich filmików i ilustracji funkcje współczesnej rodziny:

„

„ seksualno-prokreacyjną,

„

„ materialno-ekonomiczną,

„

„ opiekuńczo-zabezpieczającą,

„

„ socjalizacyjno-wychowawczą,

4

„

„ kulturalną,

„

„ emocjonalno-ekspresyjną,

„

„ rekreacyjną,

„

„ stratyfikacyjną (klasową).

C. Nauczyciel omawia przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, dotyczące ochrony polskiej rodziny.

D. Uczniowie w ramach pracy domowej przeprowadzają rozmowę z członkami swojej rodziny o tym, co jest dla nich najważniejsze, najcenniejsze i czym kierują się w swoim życiu. Rodzina określa wartości, z którymi się utożsamia w przykładowych kategoriach:

„

„ cechy charakteru,

„

„ relacje społeczne,

„

„ edukacja/kompetencje,

„

„ uczucia/emocje,

„

„ zdrowy styl życia,

„

„ cywilizacja/kultura,

„

„ prawo,

„

„ etyka/religia,

„

„ ekonomia/praca,

„

„ polityka.

E. Uczniowie po dokonaniu analizy wartości rodzinnych, tworzą katalog i hierarchię osobistych wartości.

Komentarz metodyczny

Formy pracy uczniów w czasie lekcji stwarzają warunki do kształcenia

umiejętności wymiany poglądów. Praca domowa uczniów doskonali umiejętności wartościowania i zapisu informacji.

Uczniowie szczególnie uzdolnieni powinni wystąpić w roli ekspertów wyjaśniających funkcje współczesnej polskiej rodziny. Kryterium doboru sposobów pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych stanowić będzie orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zawierające informacje i zalecenia określające charakter dostosowania wymagań psychologicznych i pedagogicznych do specyfiki niepełnosprawności danego ucznia.