Czasopisma radzieckie : wrzesień-październik 1949

Alina Brodzka

Czasopisma radzieckie :

wrzesień-październik 1949

Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce

literatury polskiej 41/1, 267-274

PRZEG LĄD CZASOPISM

₂₆₇

P. Trost, К nejstarśi ceské duchowni poesii, ustala tekst, stwierdza orygi­ nalność i w łaściwą interpretację pieśni, zwanej Risen Ostrowska. To samo ustala artykuł w odniesieniu do Kunhutinê pisni.

Dział sprawozdawczy przynosi artykuł K. Horalka Ze sovëtské fonologie oraz recenzję Fr. Kopecnógo czeskiej gram atyki Trâvnicka (Trdvniëkova mluv-

nice spisovné ëestiny).

Kronika przynosi krótkie recenzje książki M. Cohena, Linguistique et m a ­

térialisme dialectique, Paris 1948, książki T. Milewskiego, Zarys językoznaw­ stwa ogólnego, I I . Rozmieszczenie języków, Lublin 1948 — i inne.

Maria Renata Mayenowa

CZASOPISMA BA DZIECK IE

W R Z E SIE Ń - P A Ź D Z IE R N IK 1949

P o s t u l a t y k r y t y c z n e w o b e c p is a r z y i k r y t y k ó w r a d z i e c k i c h B a ż o w , N a zaszczitu czistogo tworczestwa. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 71, 31 I X 1949.

Artykuł porusza zagadnienie nadania właściwego kierunku twórczości samorodnej, stosowania wobec niej właściwych kryteriów oceny.

A. S u r к o w, Uczitsia, mienieje im itirow af. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 72, 7 I X 1949.

• Autor zajmuje się zagadnieniem stosunku krytyka do twórczości m ło­ dych pisarzy, wobec których konieczna jest krytyka instruktywna.

S. B i r m a n , Dramaturg i tieatr.

Artykuł wysuwa postulat ideowej, organicznie związanej ze społeczeń­ stw em , twórczości scenicznej.

A. F a d i e j e w , O litieraturnoj kritikie. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a

nr 77, 24 I X 1949. '

Autor stwierdza niezadowalający stan krytyki radzieckiej, istnienie błęd ­ nego podziału na „literaturoznawcow ” , zajmujących się badaniem puścizny literackiej, i krytyków, analizujących literaturę współczesną. Fadiejew ocenia to zjawisko jako objaw z gruntu fałszyw y, nie znajdujący precedensu w tra­ dycji rosyjskiej literatury postępowej, w tradycji klasyków marksizmu. Jest ono rezultatem nierozumienia partyjności literatury. Konieczna jest n atych ­ m iastowa zmiana sytuacji, przygotowanie krytyki do wypełniania pow aż­ nych zadań aktualnych : wzmożenia świadomości społeczeństwa, przecho­ dzącego do gospodarki kom unistycznej.

Sowieszczanije kritikow i litieraturowiedow.

W związku z koniecznością analizy sytuacji krytyki radzieckiej odbyło się zebranie krytyków i historyków literatury, poświęcone ocenie d otych ­ czasow ych m etod działalności i wypracowaniu nowych form. (Postulaty w ar­ tyk u le Fadiejewa).

E. K o w a l c z i k , Psew douczony je zapiski. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 78, 28 I X 1949.

Autor stwierdza fatalne dla nauki o literaturze rezultaty oderwania się od współczesności, zaprzepaszczenie tradycji rewolucyjnych klasyków lite ­ ratury rosyjskiej. Jako przykład przytacza D o k ł a d y i S o o b s z c z e ’n i j a wydziału filologicznego Państw . U niw ersytetu Moskiewskiego, 1947, prze­ prowadzając surową krytykę prac tam zam ieszczonych: A. W inogradowa — z powodu form alistycznego, pseudoobiektywnego stanowiska w rozw iązy­ waniu ważnego i żyw otnego problemu związków m iędzy językam i: rosyjskim , białoruskim i ukraińskim ; G. Pospiełow a za błędną koncepcję rom antyzm u traktowanego jedynie jako w spólny program lite ra ck i1 w pracy Zagadnie­

nie romantyzmu. N iedostateczny związek z rzeczywistością radziecką, zb yt

mała bojowośó cechuje pracę Tim ofiejewa Teoria literatury. Autor zwraca się do naukowców z postulatem skoncentrowania uwagi na problem atyce w spół­ czesnej .

Sostojanije i zadaczi litieraturnoj kr Hild. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a

nr 85, 22 X 1949.

Odbyło się posiedzenie plenarne Związku Radzieckich Pisarzy B iało­ rusi, na którym przeprowadzona została krytyka dotychczasow ych osiągnięć i błędów p ublicystyki białoruskiej. W referatach i dyskusji zwrócono uwagę na konieczność wzm ożenia czujności, wprowadzenia w życie uchwał КС W KP(b), dotyczących walki z kosm opolityzm em , w yzyskania tradycji lu do­ w ych, wciągnięcia pisarzy do działalności krytycznej. Surowej k rytyce pod­ dano familiarne stosunki istniejące przy recenzowaniu prac niektórych pisarzy.

Mimo pewnych osiągnięć, zb y t mało przepracowane zostały zagadnienia estetyk i m arksistowskiej, niezbędny oręż walki ideowej, nie uwzględniono dostatecznie badań nad stanem współczesnej literatury białoruskiej i innych republik Związku Radzieckiego.

B. G a r i n , W. K a r ł o w a , O propagandie chudożestwiennoj litieratury. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 79, 1 X 1949.

Biuro propagandy Związku Pisarzy R adzieckich powzięło uchwałę o w zn o­ wieniu działalności popularyzującej literaturę radziecką.

Mimo osiągnięć dotychczasow ych (kontakty Zw. Pisarzy niektórych re­ publik), form y pracy Biura uznane zostały za jednostronne, odczuwa się brak wieczorów autorskich i dyskusyjnych w zakładach pracy. Udział w spółczes­ nych pisarzy w tej akcji jest m inim alny, praca ześrodkowuje się w centrum kraju. Niezadowalająca jest kontrola Biura nad tem atyk ą pogadanek i w ykła­ dów, w ykazujących często brak naukowej znajomości tem atu, niewłaściwe, apartyjne stanowisko prelegentów. Sytuacja w ym aga natychm iastowej zm iany.

E. A g a j a n . Za idiejnu czistotu sowietskogo jazykoznanija. L i t i e r a t u r ­ n a j a G a z i e t a nr 84, 19 X 1949.

Autor zwraca uwagę na konieczność walki z przejawam i koncepcji id ea­ listycznych w językoznaw czych pracach uczonych radzieckich, co wskazuje na potrzebę kontynuacji prac Marra w tej dziedzinie.

1 Bez uwzględnienia w spólnoty ideowej, poglądów filozoficznych i pro­ gramu przemian społeczno-politycznych.

PRZEGLĄD CZASOPISM

₂₆₉

UspiecM sowietskogo islcusstwa pod naprawlajuszczim rukowodstwom partii.

L i t i e r a t u r a w S z k o l e nr 5, sientiab r- oktiabr.

W związku z nowym etapem przemian społeczno-ekonom icznych Związku Radzieckiego, wchodzącego w fazę gospodarki kom unistycznej, niezbędna jest intensyfikacja kom unistycznej działalności w ychowawczej, wzmożona walka o czystość ideową literatury i publicystyki radzieckiej.

A. K a r a w a j e w a , Orużenoscy kosmopolitizma. N o w y j Mi r nr 9, sientiabr.

A rtykuł daje ponowne wyczerpujące omówienie problemu, istniejącego jeszcze w świadomości wielu czytelników radzieckich, zwłaszcza młodzieży. W analizie historycznej autorka wykazuje źródła antynarodowego kosm opo­ lityzm u w działalności niektórych pisarzy i publicystów rosyjskich X IX wieku. Jako przykład służyć może wroga krytyka, z którą stykali się Kaoliszczew, Łom onosow, Puszkin, antynarodowe stanowisko Panincyna, z którym p ole­ mizował Stasow, i wielu innych. Silna więź łączy ideologów tego typu z bur- żuazyjnym i form alistam i Opojazu, odgradzającymi się od rewolucji, ogała-

cającym i tradycje kultury rosyjskiej w badaniach nad twórczością Go­

gola czy Tołstoja. Znamiennym objawem ideologii tej grupy działaczy literac­ kich był chłodny stosunek do krzepnącej literatury realizmu socjalistycznego, zachw yty nad izolowanym i od życia bohaterami powieści burżuazyjnych, naśladowanie kanonów estetyk i biirżuazyjnej. W pływ y tej ideologii istniały również w twórczości niektórych pisarzy radzieckich, m. in. w tendencjach ograniczenia konfliktów dram atycznych do wewnętrznych sprzeczności osa­ m otnionego człowieka, co było powodem skrzywienia obrazu rzeczywistości radzieckiej.

Autorka podkreśla konieczność intensyfikacji badań teoretycznych nad estetyk ą m arksistowską, w ykorzystania bogactwa problem atyki w spółczes­ nej, wypełnienia uświadamiającej roli literatury związanej nierozerwalnie z kulturą radziecką.

B. G o r b a t o w , O sowietskoj satirie w jumorie. N o w y j Mi r nr 10, oktiabr.

Autor poddaje krytyce niesłuszny stosunek do satyry, terenu silnego od ­ działyw ania przeciwników ideowych. Satyra jest nierozerwalnie związana z twórczością największych pisarzy rosyjskich i radzieckich, elem enty jej pod-, legają zm ienności historycznej. Duże szkody wyrządza kapitulancka teoria o zbędności satyry w społeczeństwie socjalistycznym , w którym jedną z p odsta­ w owych form walki z -wrogimi przeżytkami stanowi krytyka i sam okrytyka — tereny działalności dla satyry. Satyra odgrywa rolę bojową w pismach k lasy­ ków marksistowskich. W spółczesną satyrę burżuazyjną cechuje antyk om u ­ n istyczny stosunek do świata. Obowiązkiem satyry radzieckiej jest sięganie do twórczości Gogola, Sołtykow a-Szczedrina, Czechowa. W satyrze radziec­ kiej możliwy i niezbędny jest optym izm , afirmacja życia, pozytyw n y bohater.

Ogromne znaczenie miała satyra podczas w ojny, nie traci go w walce o pokój. N ie uchwyciła jednak dotąd zasadniczego problem u: demaskowania przeżytków kapitalizm u wr nowrych pozornie socjalistycznych formach, ogra­ nicza się do tem atyki konwencjonalnej.

W szechz wiązko w y zjazd satyryków słusznie zwrócił się do Związku P isa­ rzy Radzieckich o udzielenie pom ocy, niezbędnego oparcia teoretycznego* czujnej krytyki, upowszechnienia satyry w publicystyce i literaturze książ­ kowej.

R o c z n i c e l i t e r a c k i e i o g ó l n o k u l t u r a l n e

A r w i g G r i g u n i s , M y pojom twoi pieśni Bajnis. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 73, 10 I X 1949. (Dwudziestolecie śmierci poety łotewskiego, Rajnisa).

Autor podkreśla zasługi czołowego poety łotewskiego, Rajnisa, w walce o wolność Ł otw y, rolę jego utw orów w okresie utrwalania w ładzy radzieckiej, w budzeniu świadom ości społeczeństwa. Gorki wysoko cenił twórczość R aj­ nisa za jego ideowość i artyzm oraz m ocną więź z narodem łotewskim .

N. R y b a k , Swietłyj tałant. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 75, 17 I X 1949.

W osiemdziesięciopięciolecie urodzin Kociubińskiego cały Związek R a­ dziecki w pełni uświadam ia sobie rolę pisarza, tw órcy ukraińskiej literatury realistycznej.

W. S o ł o u c h i n , Wsiegda s nami. 45-letie rożdienija N. Ostrowskogo. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 78, 28 I X 1949.

D la oceny twórczości Ostrowskiego najsłuszniejsze w ydaje się autorowi zdanie Gorkiego : „Zawsze będziesz żyw ym przykładem , przewodnikiem do sw obody i św iatła” .

I. A n d r o n i k o w, W zimatielnost ckudożnika, 135-letie rożdienija Lermon-

towa. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 83, 14 X 1949.

W związku z przechow ywanym w leningradzkiej Akadem ii Nauk zbiorkiem m łodzieńczych utworów Lerm ontowa, Dwadcataja lermontowsTcaja tietrad’, autor zajm uje się stosunkiem Lerm ontowa do Puszkina stwierdzając, że trudno znaleźć w historii literatury przykład tak umiarkowanego, mądrego i udanego naśladownictwa. W rezultacie prace młodego Lerm ontowa stanow ią doskonałą

szkołę sam odzielności twórczej. Zdaniem Bielińskiego, Lerm ontow zdobył

własną drogę poetyck ą „na miarę Goethego, Byrona, Puszkina, godną staro­ żytnej epopei i narodowego eposu” .

W. R i lir к o w, WieliMj russkij myslitiel — riewolucionier. 60-letie smierti

Czerny szew skogo. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 87, 29 X 1949.

A utor przytacza słowa Lenina o Czernyszewskim, zaliczające go do naj­

w iększych rosyjskich bojowników „o wolność i socjalizm ” . Czernyszewski

był dem okratą rewolucyjnym . W pracach jego wyraźna jest „idea walki k la­ sowej, idea chłopskiej rewolucji, walki mas o zburzenie w szystkich starych w ięzów ” .

A rtykuł uw ypukla wszechstronną działalność Czernyszewskiego, ścisły jego związek z aktyw nym i ugrupowaniam i politycznym i, w przeciwieństwie

do bierności utopijnych socjalistów Zachodu. Czernyszewski stanow i naj­

większą pozycję w rozwoju m aterialistycznej filo zo fii przedmarksowskiej, szczególnie zwraca na siebie uwagę jego sam odzielna krytyka idealizm u

he-PRZEGLĄD CZASOPISM

₂₇₁

glowskiego, zrozumienie znaczenia dialekty ki rewolucyjnej, przezwyciężenie feuerbacliowskiego antydialektyzm u. Czernyszewski atakował filo zo fię id ea­

listyczną, służącą klasom eksploatatorskim. Szczególnie cenne są zdobycze

Czernyszewskiego w dziedzinie estetyki.

W. I w a n o w , Anatol France — pisatiel tworiec. 25-letie smierti A . F. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 82, 12 X 1949.

Pięćdziesięcioletnia działalność literacka A. France’a przyniosła literalnie Francji i św iatu ogromne zdobycze, śmiałe demaskowanie sprzeczności i ob ­ łu dy ustroju kapitalistycznego. Postaw ę oskarżycielską France’a obserwować można od najwcześniejszych jego utworów, jak Zbrodnia Sylwestra Bonnard, po ostatnie powieści, ujawniające agresywność imperializmu am erykańskiego.

Świat kapitalistyczny reagował na twórczość France’a oszczerstwami i ekskomuniką, w yzyskiwaniem błędów wielkiego pisarza dla stworzenia teorii „całkowitego sceptycyzm u France’a ” . Wbrew tem u, France był aktyw nym działaczem politycznym (udział w Stowarzyszeniu Przyjaciół Zw. Radz.), entuzjastą W. Rewolucji, przyjacielem państwa socjalistycznego. Znamienny dla obecnego podziału ideowego św iata jest wrogi wobec Francè’a stosunek podżegaczy w ojennych, a szacunek i uznanie obrońców pokoju.

W. P u t i n селу, Wielikije russkije riewolucionnyje diemokraty o burżuaz-

noj Amierikie. L i t i e r a t u r a w S z k o l e nr 5, sientiabr - oktiabr.

W związku z rocznicą śmierci Czernyszewskiego autor zajmuje się sto ­ sunkiem wielkiego dem okraty, jego poprzedników i następców — Bielińskiego, Hercena, Dobroliubowa — do despotyzm u carskiego, do ucisku społecznego w Rosji oraz do kolonialnego w yzysku Murzynów w Stanach Zjednoczonych. Autor w ykazuje dem askatorstwo rewolucjonistów rosyjskich wmbec narasta­ jących konfliktów kapitalistycznych w burżuazyjnym społeczeństwie Ameryki Północnej.

Rewolucjoniści rosyjscy dostrzegali antykom unistyczny charakter burżu- azyjnej kultury am erykańskiej, sprawiedliwie oceniając jednak wielki dorobek postępowej m yśli am erykańskiej.

В. P. K o ź m i n , A . N. Radiszczew i jego „Pntieszestwije iz Pietierburga

w K o s k w u ” . I z w i e s t i j a A k a d i e m i i N a u k SSSR. S i e r i j a I s t o r i i

i F i ł o s o f i i nr 5 t. VI, sientiabr-oktiabr.

Autor podkreśla samodzielność światopoglądu Radiszczewa, przełamanie

przez niego tradycyjnych, klasowych horyzontów m yślowych. Radiszczeлv

był nieubłaganym krytykiem ustroju społeczno-politycznego Rosji carskiej, ideologia jego zgodna była z interesami chłopstwa rosyjskiego. Dom agał się on konsekwentnie zburzenia ustroju feudalnego, caratu i cerkwi drogą rewo- lucji 1ш1олл^, rozumiał znaczenie narodu jako siły motorycznej historii, d e­ maskował obłudne i szkodliwe dla ludu stanowisko liberałów.

Stanowisko Radiszczewa, ze w^zględu na rewolucyjność jego poglądów społecznych i filozoficznych, bliższe jest — zdaniem autora — rew olucyjnym inteligentom drugiej połowy X X wieku niż szlacheckim re\volucjonistom — dekabrystom .

Siessija pamiati A. N . Radiszczewa.

5 — 6 IX 1949 trwała sesja Sekcji Historii i Literatury Akademii Nauk, poświęcona pamięci Radiszczewa.

L. S w i e t ł o w , A . N . Radiszczew. O k t i a b r nr 9, 1949, sientiabr. Zdaniem autora, Radiszczew był twórcą antypańszczyźnianej ideologii demokracji rosyjskiej, w ybitnym działaczem społecznym , naukowcem o o g ­ romnej w iedzy i sam odzielnych, twórczych poglądach. Żywotność i znaczenie zdobyczy Radiszczewa zostały w pełni ocenione przez społeczeństwo Związku Radzieckiego.

Wielikij russkij riewolucionnyj diemokrat. К -60-letiu smierti Czerny szew - skogo. B o l s z e w i k nr 19.

A rtykuł podkreśla wszechstronną działalność Czernyszewskiego, filozofa, krytyka, ekonom isty, socjologa, teoretyka sztuki, przyw ódcy ruchu rewolu­ cyjnego lat 60 — 50 X I X wieku. Pism o prowadzone przez Czernyszewskiego było ośrodkiem skupiającym najbardziej rewolucyjne elem enty tej epoki, reprezentujące interesy najsilniej eksploatowanego chłopstwa rosyjskiego.

Studia Czernyszewskiego nad literaturą współczesną, rewolucyjna kon ­ cepcja bohatera, czynią Czernyszewskiego w ybitnym pionierem literatury radzieckiej, współtwórcą kultury socjalistycznej.

Gł. rieżissier Akadiemiczeskogo Malogo Tieatra ordiena Lenina K . Zubow.

N o w y j Mi r nr 10, oktiabr 1949.

Historia Małego Teatru jest kroniką życia kraju tego okresu, kroniką walki w ybitn ych przedstawicieli kultury rosyjskiej o zm ianę ustroju, zniesienie feudalnego ucisku w dziedzinie gospodarki i m yśli ludzkiej. Mały Teatr zapo­ znał społeczeństw o rosyjskie z Gribojedowem, Ostrowskim, Gogolem. Przez współpracę autorów, reżysera i autora w ytw orzył realistyczny sty l gry, w y ­ chował kilka pokoleń słynnych aktorów rosyjskich, jak Szczepkina, Mocza- łowa, Jerm ołowa i wielu innych. Rewolucja wzm ogła twórczą pracę Małego Teatru, zasiliła go żyw otną problem atyką współczesną, przy zachowaniu kla­ sycznego repertuaru dram aturgii rosyjskiej.

Mały Teatr, w w alce z wpływam i burżuazyjnym i, przy pom ocy partii i społeczeństw a radzieckiego, pracuje twórczo nad wzbogaceniem kultury Związku Radzieckiego.

L i t e r a t u r a r e p u b l i k Z w i ą z k u R a d z i e c k i e g o

K o ż e w n i k o w , Proza pisatielej sibirialcow. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a . nr 71, 3 I X 1949.

Autor stwierdza realizację p ostulatu Gorkiego, wypowiedzianego na

W szeclizwiązkowym Zjeździe Pisarzy Radzieckich: „M usimy zwrócić uwagę na literaturę krain Związku, szczególnie Wschodniej i Zachodniej Syberii, wciągnąć ją w krąg naszych zainteresowań, drukować w centralnych czaso­ pism ach, doceniać jej znaczenie jako organizatora kultury” . Pisarze sybe- ryjscy opiewają bogactwo swojego kraju, intensyw ną pracę ludzi, ogarniają problem atykę budownictw a. Jako przykład służyć m ogą utwory Iwanowa, Sejtulina, Karawajewa, Bołoszyna.

L. L e o n o w, Soratniki po orużiju. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 76, 21 I X 1949. d e k a d a tadżikskoj litieratury.

PRZEGLĄD CZASOPISM

₂₇₃

Pisarz wskazuje na ideową jedność i braterstwo pisarzy różnorodnych republik.

M i r s o T u r s u n - Z a d e , Rożdiennaja oktiabriem.

Jeden z czołowych pisarzy tadżyckich omawia znaczenie Wielkiej Rewo- lucji dla literatury Tadżykistanu. Stała się ona, w wyniku przemian rewo­ lucyjnych, własnością całego narodu radzieckiego. Obrona władzy radzieckiej, budownictwo socjalistyczne, wojna ojczyźniana i obecna praca — b yły i są dla literatury tadżyckiej potężnym źródłem ideowym .

Stwierdzić należy bogate pokłosie prozy i poezji, niedostateczne jeszcze osiągnięcia w dziedzinie dramaturgii, krytyki literackiej i prac teoretycznych. Tursun-Zade zwraca się do pisarzy Związku Radzieckiego z prośbą o instruk- tyw ną krytykę i współdziałanie.

B r a g i n s k i j , Borba za nowoje w tadżikskoj poeziji. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 77, 24 I X 1949.

Autor charakteryzuje porewolucyjny rozwój poezji tadżyckiej, stwierdza wzrost uświadom ienia ludności, zrewolucjonizowanie życia i problematyki literackiej. Przepracowano nowe form y literackie, wynikające z nowej pro­ blem atyki, a nie zatracające związku z tradycjami twórczości Firdusjego.

Czołowymi przedstawicielami poezji tadżyckiej są: Łachiti, Sulajmon, Ju sufi, Tursun-Zade, Szukichisz.

W dalszym ciągu trwa walka o opanowanie m etody realizmu socjali­ stycznego.

K i r s a n o w , Polot poeziji. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 80, б X 1949. Artykuł omawia poezję w ybitnego poety tadżyckiego, Tursun-Zade, jego wielkie osiągnięcia, wyzyskanie narodowego piękna literatury tadżyckiej w łącz­ ności z nową świadomością radziecką.

L. T k a c z , Pisatieli sowietskoj Moldawiji. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 82.

Autor ukazuje rozbudzenie narodowej twórczości Mołdawii, jako rezultat utworzenia republiki i utrwalenia władzy radzieckiej w r. 1924. Od tego czasu datuje się silny rozwój piśm iennictwa mołdawskiego.

K. Z i e l i n s k i j , Litieratura narodow S S S R w sriedniej szkole. L i t i e r a - t u r a w S z k o l e nr 5, sientiabr-oktiabr 1949.

K. Zielinskij porusza sprawę omawiania literatury związkowej w szkole.

O c e n a w y b i t n i e j s z y c h p o z y c j i w y d a w n i c z y c h

B y c h o w s k i j , Makler kosmopolitizma. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 76, 21 I X 1949.

N iesłychana popularność w St. Zjednoczonych książki Reevesa, Budowa

świata, jest znamiennym objawem ideologii Jlerrenvolku, lansowanej przez

rząd U .S.A . Jedyne rozwiązanie istniejących w świecie kapitalistycznym

sprzeczności dostrzega autor w utworzeniu jednego państwa światowego pod hegem onią TT.S.A.

Wielikije pieriemieny. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 86, 26 X 1949.

Przem iany polityczno-społeczne w Chinach zaw ażyły potężnie na rozbu­

dzeniu świadomości mas ludowych. N ajlepszym tego dowodem jest nowa

literatura chińska, dojrzała ideowo, zrośnięta ze społeczeństwem .

A. F a d ie j e w, O L i Suenie. L i t i e r a t u r n a j a G a z i e t a nr 87, 29 X 1949.

Fadiejew z głębokim uznaniem om awia twórczość literacką i aktywną działalność w yzw oleńczą zmarłego przed 13 la ty czołowego pisarza Chin lu ­ dowych, Lu-Suena.

A. J e l i s t r a t o w a, 8. L uis zaszcziszczajet podżigatielej wojny. L i t i e r a ­ t u r n a j a G a z i e t a nr 84, 19 X 1949.

W gazetach am erykańskich ukazała się publikacja Lewisa, w której ten odżegnywa się od wszelkiej działalności w obronie pokoju z obawy przed „utratą reputacji” wśród im perialistycznych sfer Ameryki.

M. E i s b e r g , A . I. Giercen, żizń i tworczestwo. I z w i e s t i j a A k a d i e - m i i N a u k S S S R. S i e r i j a 1 s t or i i i F i ł o s o f i i nr 5 t. V I, sientiabr- oktiabr.

Ocena pracy Elsberga jest bardzo przychylna, autor podkreśla jej h isto­ ryczną i literacką wartość, polegającą na ukazaniu roli Ilercena, jaką odegrał w przygotow aniu rewolucji rosyjskiej. Autor przeprowadza zarazem krytykę kilku niedostatecznie w yjaśnionych zagadnień.

P r i l e ż a j e w a , Plemia molodyje. N o w y j Mi r nr 9, sientiabr.

Autorka recenzji przychylnie ocenia książkę W asilienki, Zwiezdoezka, podkreślając aktualność problem atyki (szkoły rzemieślnicze dla młodzieży, współzawodnictwo pracy, działalność Komsomołu) i trafność rozwiązań.

W. L i d i n , Piewiec dalnieyo Wostoka.

Recenzent om awia twórczość Trofim a Borysowa, samouka z Dalekiego Wschodu, gorącego p atrioty radzieckiego.

G. L e n o b i , Wtoraja priroda.

Recenzja Lenoble’a d otyczy ostatnio wydanej powieści K. Paustow skiego,

Powiest’ o lesach, poruszającej problem atykę przeobrażenia przyrody przez

człowieka.

P a w ł ó w - G o l u b o w, Stronicy istorii sowriemiennosti.

W ydana została praca Zasławskiego, zawierająca zbiór jego publicystyki, jaka się pojawiała w ciągu lat 20 na łam ach Prawdy. Recenzenci z uznaniem oceniają dorobek literacki jednego z czołow ych publicystów radzieckich, w ska­ zując na historyczną i literacką wartość felietonów i studiów Zasławskiego, na czujność wobec zjawisk krajowych i zagranicznych, dowcip i tem peram ent pisarza.