tom 9 (2013)
Dariusz ZAWADA
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
PRODUKT
GOSPODARCZY
MIASTA
ECONOMICAL PRODUCT OF THE CITY
ABSTRACT:The contentsof thisarticle deals with a specific economical product of the city, which arises on the basis suchas: economical usablevaluesof the city,economical base ofthe city,functioning in their areas, smali and middle-sizedbusinesses as wellasinvestors, and also existing andbeing created workplaces. Abovementioned components infkuence the value of economicalproduct of the the cityand Superproduct of the city, C-Product as well as the level of the city competitiveness. The article also containsthe problems relating to economic base, economicalusable valuesof the city as wellasseekinginvestors.Therewere also explained nations ofan economic base, institutional unemployment, economical usable values of thecity and economybased onkwowledge and cooperation were also approached.
KEYWORDS: smali and middle-sized businesses, economical usable values, economical product of the city, institutional unemployment,cooperation
Wprowadzenie
„Produktemmiasta sąrezultaty każdej działalności,jakaodbywasię najego obszarze, podejmowanej z myślą o zaspokojeniu potrzeb mieszkańców” (Stanowicka-Traczyk 2008). Takimwynikiem działalności gospodarczej, prowadzonej przez różnego typu podmioty prawne na obszarze miasta, jest produkt gospodarczy miasta. Zdaniem autora jest to jedenz najważniejszych produktów wytwarzanych przez miasto,gdyżzaspokaja m.in.potrzeby materialne mieszkańców. Produkt ten powstaje w oparciuo gospodarcze walory użytkowe miasta, bazę ekonomiczną,działalność gospodarczą małych i średnich przedsiębiorstw orazinwestorów, a także możliwości znalezienia pracy.
Głównym celem niniejszego artykułujestwskazanie znaczenia produktu gospodar czego miasta dla jego rozwoju społeczno-gospodarczego oraz wpływu działalności różnego typu przedsiębiorstwdziałających na terenie miasta, stanu bazy ekonomicznej miasta,inwestorówmiejskich, istniejących i tworzonych miejsc pracyoraz pozostałych gospodarczychwalorówużytkowych miasta najego wartość. Zdaniem autora wzrost lub spadek wartościspecyficznego produktugospodarczego miasta decyduje orozwoju
108 DariuszZawada
społeczno-gospodarczym miasta lub o jego braku, a także o wzroście lub spadku kon kurencyjności miasta w stosunkudo innychmiast.
„Uruchomienie mechanizmu konkurencji jest trzonem nietradycyjnej reformy systemu funkcjonowania gospodarki miasta [...]. Potencjalnie rozległy rynek usług komunalnych, z tendencją do poszerzania się, staje się coraz bardziej atrakcyjny dla firm prywatnych [...]” (Broi 2004). Konkurencjaoraz wolny rynek przyczyniają siędo rozwoju w mieściemałych iśrednich przedsiębiorstw (mśp), w tym drobnegohandlu, podnoszenia bazy ekonomicznej miasta (be) i pozostałych walorów gospodarczych (pwg). Poza tym miasto, chcąc być konkurencyjne, podejmuje działaniaw celu pozy skiwania miejskich inwestorów (mi), którzytworzą nowe miejsca pracy (nmp) oraz działania dla utrzymania istniejących miejsc pracy (imp). Suma działańwszystkich małych i średnich przedsiębiorstw,stan bazy ekonomicznej miasta, pozyskani inwe storzy, nowe i istniejącemiejsca pracy orazpozostałe walory gospodarcze miasta(pwg) razem tworzą specyficzny produkt gospodarczymiasta(PGM),comożnaprzedstawić za pomocą poniższegomodelu:
PGM = mśp + be + mi + mp + pwg, gdziemp-to miejsca pracy:mp = nmp+ imp
Ważnym elementem produktu gospodarczego miasta jest istniejąca baza ekono miczna miasta.
Baza ekonomiczna miasta
Teoria bazy ekonomicznej oparta jestnazałożeniu,że wartość eksportu miastamusi być większaod wartości jego importu. Eksport miasta dotyczy efektówjego funkcjo nowania,zaś importnabywaniaróżnych dóbr z otoczenia miasta (Broi 2004). Miasto dla swojego funkcjonowania oraz gospodarczego rozwoju potrzebuje sprzedawać efekty własnegofunkcjonowania wpostaci produktów m.in.: turystycznych, społecz nych i gospodarczych, a także nabywać produkty m.in. logistyczne, mieszkaniowe i ekologicznezotoczenia. Poza tymmiasto jest swoistym eksporteremi importerem dóbr materialnych, kulturalnych i duchowych dla gmin, miast, powiatów, regionów i państw. Imlepszabaza ekonomiczna miasta, tym wyższy eksport produktów miasta, a tym samym bardziej konkurencyjny produkt gospodarczy miastaoraz szybszy rozwój społeczno-gospodarczy.
Kolejnymistotnym elementem produktu gospodarczego miasta są działającena jego terenie małe i średnie przedsiębiorstwa.
Małe i średnie przedsiębiorstwa
Im więcej jest podmiotów gospodarczych, tym lepiej dla gminy czy też miasta, które uzyskuje wyższewpływy z tytułu podatkóworaz lepsze możliwościzwalczania
bezrobocia. Gospodarczy rozwój powoduje wzrost konkurencyjności miasta, a to zkolei wpływa napomnożeniespołecznegoi ludzkiego kapitału oraz narozwójnowej gospodarki, która jestoparta na wiedzy (Nowak, Skotarczak2010). Poza tym władze miasta poprzez stosowanie różnego typu ulg i zwolnień, m.in. od płacenia podatku od nieruchomości, mają ogromny wpływ na jegorozwójgospodarczy, atworzone na jego terenie miejsca pracypozwalają na lepsze zagospodarowaniekapitału ludzkiego ispołecznego, a tym samym na rozwój społeczny miasta.
Politykagospodarczamiastaprowadzonagłównie przez władze miasta zdaniem au tora powinna z jednej strony tworzyć warunki dlainwestorów,z drugiejzaśwarunki dla rozwojui powstawania małych i średnich przedsiębiorstw, bardzoczęstozwiązanych z produkcją i handlem. Towłaśnie one w największymstopniu tworzą miejscapracy w mieście. Poza tym wedługautora polityka gospodarcza miastapowinnabyćzapla nowana i racjonalnaoraz powinnastymulować jegorozwój gospodarczy.
Stymulowanie związane zrozwojem działalności gospodarczej w obszarzelokalnym polega na działaniach związanychzustaleniem proporcji, które dotyczą tego,jaka część zadań fakultatywnych oraz własnych gminybędzie realizowana przezjednostki komu nalne, jaka przezpodmiotyprywatne,ajaka przez firmy o mieszanym kapitale(Sztando 2005). Jest to o tyle ważne, żeustalone proporcjepozwolą na właściwewykorzystanie walorów użytkowych miasta, także gospodarczych. Poza tym przyczynią się one do tego,że produkt gospodarczymiasta staniesięatrakcyjniejszy i bardziej konkurencyjny. Z kolei brak planu i działań stymulujących powoduje: utratę inwestorów, spadek opłacalności prowadzeniadziałalnościgospodarczej, wzrostbezrobocia ispadek liczby mieszkańców miasta,jakrównież zahamowanie jegorozwoju społeczno-gospodarcze go. Zjawiska te można zauważyć w bardzo wielumiastach w Polsce.
W celu zatrzymania tych zjawiskwładzemiastawswychdziałaniach muszą zadbać o konkurencyjnośćwalorów użytkowych miasta:społecznych, mieszkaniowych, insty tucjonalnych, przestrzennych, ekologicznych,turystycznych,logistycznych i gospodar czych, na bazie których tworzonesąkonkurencyjneprodukty miasta. Konieczne do tego jest także wykorzystanie postępu naukowo-technicznegooraz tworzenie atrak cyjnego centrum gospodarczego.
Współczesny postęp naukowo-techniczny spowodował, że nowe techniki silnie oddziaływają nasektor usług, co stanowi bardzo istotnącechęzachodzących zmian. W innych obszarach wpływ ten jest silniejszy od wpływu na sektor przemysłowy. Innowacje, szczególnie nowe technologie komunikacyjne oraz informacyjne, zmie niająsposoby dostarczania, atakżewytwarzania usług.Poza tympełnią one znaczącą rolępodczasprzemian sektora usług, cosprzyjakreowaniu całkowicie nowych usług (Węgrzyn 2009). Technologie komunikacyjne oraz informacyjne mogą również być wykorzystane przez małe i średnieprzedsiębiorstwa oraz przez miasto do promocji m.in.jego produktu turystycznego, ekologicznegoi gospodarczego.
Do najważniejszych czynników, które warunkują prawidłowyrozwójmiasta, należy zaliczyćposiadanie atrakcyjnego centrum gospodarczego. Przykłady zachodnioeuro pejskich miastpokazują, że łatwo dostępne ibezpieczne centrum, któreoferuje ciekawe
110 Dariusz Zawada
i różnorodnesposoby spędzaniaczasuwolnego wformie:pobytuw teatrze,restauracji, lokalurozrywkowym, galerii sztuki lubrobienia zakupów, staje się „magnesem”przy ciągającym oprócz mieszkańców miastawielu turystów (Sławińska [red.] 2008).
Dlatego też w celu wytworzenia atrakcyjnego produktu gospodarczego miasta należy dla lokalnych przedsiębiorstw przygotować warunki do tworzenia i zagospodarowy wania centrów handlowych, prowadzenia restauracji, pubów, kawiarni oraz sklepów spożywczych, odzieżowych, obuwniczych, z pamiątkami, księgarni itp. Dzięki temu będąone mogły zaspokajać potrzebyrozrywki i robienia zakupów dla mieszkańców i turystów.
Niestety, niepokojącym zjawiskiem, któremożna zaobserwować w wielu polskich miastach, jest „wymieranie” centrów miast, spowodowane m.in. błędną polityką władz lokalnych, które dla czasowego ratowania własnych budżetów zaczęły tworzyć w mieście warunki do powstawania i rozwoju sieci marketów, przyczyniając się do ograniczenia lub wyeliminowaniazrynku małego i średniego handlu, co spowodowało zamknięcie bardzo wielu sklepów, sklepików, kiosków itp. oraz utratę bardzo wielu miejsc pracy.
Następnym elementem produktu gospodarczego miasta sąjegogospodarcze walory użytkowe.
Gospodarcze walory użytkowe miasta
Walory użytkowe miasta to zdaniem autora swego rodzaju atuty, cechy, zasoby i warunki, dzięki którym dane miasto jest atrakcyjniejsze dla inwestora lub turysty wstosunku do innego miasta. Dotycząonetakże gospodarczych walorów użytkowych miasta, które autor artykułu definiuje następująco:Gospodarczewalory użytkowe mia sta są to istniejącewarunkigospodarcze, społeczne, przestrzennei ekologiczne miasta, zachęcającepodmioty gospodarcze i umożliwiające im wejście na rynek miastaoraz przyczyniającesiędo zrównoważonego rozwoju miasta.
Wartość gospodarczych walorów użytkowych miasta w dużym stopniu zależy od małych i średniej wielkości sklepików i sklepów istniejących na jego terenie oraz od innych małych i średnichprzedsiębiorstw usługowych i produkcyjnych, gdyż toone tworzą najwięcej miejsc pracy, podnosząc wartość produktu gospodarczego miasta, a także jego konkurencyjność. Poza tymprzyczyniają się one do rozwoju społeczno- -gospodarczego miasta.
Gospodarcze walory użytkowe miasta wymagają podejmowania działań dla ich wykorzystania i kształtowania w celu wytworzeniaspecyficznychproduktóww spo łecznym obszarze miasta (SOM): społecznego (PSM), mieszkaniowego(PMM)oraz instytucjonalnego (PIM); w gospodarczym obszarze miasta (GOM): gospodarczego (PGM), turystycznego(PTM),logistycznego(PLM) oraz wprzestrzenno-ekologicznym obszarze miasta(PEOM) — przestrzennego(PPM) i ekologicznego (PEM).Sumatych
produktów tworzy „superprodukt miasta”, który wdalszejczęści artykułu określanyjest jakoM-Produkt (MP), co można przedstawić za pomocą poniższego modelu:
MP = PSM + PMM + PIM + PGM+ PTM + PLM + PPM + PEM
Warto zauważyć, że jednym z czynników wpływających nawartość M-Produktu jest produkt gospodarczy miasta,który w dużym stopniu decyduje o wartości pozostałych produktówmiasta.Wynika to z tego,że środkifinansowepozyskiwane w wynikugospo darczego rozwoju miasta umożliwiają podnoszenie atrakcyjnościikonkurencyjności innychproduktówmiasta, np. ekologicznego, turystycznegoilogistycznego. Te z kolei wpływają na gospodarkę miasta, jak również na wartość produktu gospodarczego miasta, przyczyniając się także do tworzenia nowych miejsc pracyoraz do rozwoju społeczno-gospodarczego miasta.
Następnymelementem, którywpływa na wartość produktu gospodarczego miasta, sąistniejącei tworzone miejscapracy.
Bezrobocie i miejsca pracy
Dzięki istniejącym i tworzonym miejscompracymieszkańcy miasta posiadają środki finansowe na własne utrzymanie orazwzrasta wartośćproduktu gospodarczego miasta (PGM), jak również produktu turystycznego (PTM)i społecznego (PSM),atakże spada poziom biedy i bezrobocia.
Bezrobocie instytucjonalne wynika z występujących w instytucjach zachowań trzech głównych podmiotów funkcjonujących narynkupracy. Pierwszym podmiotem są pracodawcy, którzy nie chcą zatrudniać bezrobotnych i w ten sposób powodują utrzymywanie się bezrobocia długookresowego.Takie zachowanie może być wynikiem działania bodźców, które skłaniają pracodawców oraz pracowników, aby zawierali długookresowe kontrakty o pracę. Drugim podmiotem są pracownicy, którzy mają możliwośćwyrażenia niechęcido pracy zaproponowane wynagrodzenie.Taka postawa pracowników może wynikać z przepisów ustawowych, a także zwyczajóworaz przetar gówzbiorowychna korzystniejsze warunki do pracy. Trzecim podmiotem jestpaństwo. Państwo jako podmiot gospodarujący, działający w oparciuo ustawy oraz tworzący gospodarczą politykę również może powodować wzrost liczby bezrobotnych. Przy kładem sąustalone przez państwo płace minimalne (Jarmołowicz, Woźniak-Jęchorek 2009). Pracodawcy,pracownicy oraz państwo i władze lokalne,m.in. władze miejskie, jako czwarty podmiot są podmiotami funkcjonującymi na rynku pracy i to one głównie wpływają na poziom bezrobociaw miastach.
Państwo stara się rozwiązywać problem bezrobociaprzez przepisy prawne, m.in. stosując zachęty dla pracodawców czy ustalając płacę minimalną dla pracowników. Z kolei polskie gminy imiastastarająsię w tymcelu przyciągnąć do miasta inwestorów zagranicznychi dlatego bardzoczęsto na terenie miast tworzone są strefyprzemysłowe i stosowane są różnego typu ulgi. Miasto niestety także na tym traci pod względem
112 DariuszZawada
finansowym. Problem utraconychpotencjalnychdochodów dla miast i gmindotyczy także budowanych naich terenie supermarketów, które osiągają ogromne zyski z pro wadzonego handlu. Działaniasupermarketów byłyby jeszcze w pewien sposób zasadne, gdybypaństwo polskie, w tym gminy, otrzymywało część pieniędzy zichzyskówwpo staciściągniętychod nich podatków od dochodu lub gdyby wprowadzono dla marketów podatek obrotowy, jak proponuje jedna z partii opozycyjnych.
Okazuje się, że „z polskiego systemupodatkowego całkiem legalniewyciekają mi liardy złotych. Polskaspółka-córka sprzedaje zagranicznej spółce-matce towar po za niżonychcenachalbobierze od niej pożyczkęi potem spłacajązwysokim procentem. Tysiące działających unas spółek unikapłaceniapodatków w Polsce” (Molga 2009). Proceder ten stosują bardzo często działające na obszarze miasta sieci marketów, przez co ogromne straty ponosi państwo oraz miasta igminy.Wtensposóbtracone są pieniądze na skuteczną walkę z bezrobociem, na wypłaty zasiłków dla bezrobotnych i likwidowane są miejsca pracy tworzone przez sklepy małej i średniej wielkości, co jest zauważalne w wielu miastachśredniej wielkości. Poza tym polskie władze poprzez ustalenie płacy minimalnej na bardzoniskim poziomie zniechęcają Polaków z jednej strony do podejmowania pracy w zagranicznych firmach produkcyjnych i marketach za „głodowe” pensje, a z drugiej strony tworzą warunki do wykorzystywania Polaków, którzystająsię tanią siłą roboczą.Na dowód tego wystarczyporównać warunki pracy w tychsamych firmach na Zachodzie.
Dla ograniczenia poziomu bezrobocia polskie władze państwowe i samorządowe powinny poprzez odpowiednieprzepisyiułatwienia tworzyć warunki do rozwojum.in. rodzimego handlu oraz rodzimej produkcji,a także ograniczyć powstawanie kolejnych marketów, którewpływają nazamykanie małych i średnich sklepów i wzrost bezrobocia w miastach. Podjęcie powyższych działań w konsekwencji przyczyni siędo tworzenia i utrzymania miejsc pracy orazspowodujepodniesieniewartości produktu gospodar czego miasta, jak równieżspowodujejego rozwój społeczno-gospodarczy.
Produkt gospodarczy miasta
Producentami miejskiego produktu są głównie lokalne władze oraz liczne agencje, czyli publiczne instytucje, któredziałają przy wzajemnej współpracy. Rola lokalnych władz polegagłównie na zachęcaniu dookreślonych przedsięwzięć oraz ich promo waniu, a takżenaregulacji ikoordynacjidziałalności firm, które istnieją na lokalnym rynku.Zkolei wszystkie firmy, które działają w mieście, współtworzą miejski produkt (Stanowicka-Traczyk 2008). Na wartośćproduktu gospodarczego miasta duży wpływ mawładza miasta, tworząca m.in. warunki do działalnościgospodarczej małych i śred nich przedsiębiorstw orazinwestorów.
Miasta mają duże znaczenie przy tworzeniu podmiotówgospodarczych działają cych w sektorzewysokiej techniki, czemu sprzyja istnienie naich terenie dużej liczby podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i społeczną oraz tworzenie
regio-nalnych systemów innowacyjnych (Dobrowolska-Kaniewska, Raczyk 2008). Sprzyja temu także duży rynek potencjalnych klientów mieszkających na terenie miasta. Poza tymmiastostwarza lepsze możliwości do tworzenia i wprowadzania innowacji, które przyczyniająsię do tworzenia lepszych produktów miasta, m.in. produktuspołeczne go i produktu gospodarczego. Podnoszeniuwartości produktugospodarczego miasta sprzyjarównież budowanie przez władze miastagospodarkiopartej nawiedzy.
Obecna gospodarka,która opiera sięna wiedzy,powoduje zmianyw funkcjonowaniu przedsiębiorstwdużych. Muszą się one przestawić naróżnorodność orazelastyczność, a także twórcze działanie. Gospodarka, której podstawą jest wiedza, daje możliwość rozwojufirm, które należą dosektoramsp (Kuźniar 2008). Dziękigromadzeniu iwy korzystaniuwiedzyduże, średnie oraz małeprzedsiębiorstwa,którekooperująze sobą, zwiększają efektywność własnego działania i uzyskują wejście na nowe rynki zbytu. Tworzenie takich kooperacji w mieście sprzyjaćbędziez kolei podnoszeniu wartości produktu gospodarczego miasta,wartościM-Produktuorazprzyczynisię dorozwoju społeczno-gospodarczego miasta.
Kooperacja obejmować może różne obszary funkcjonowania przedsiębiorstwa, jakchociażby: wspólnie prowadzone badania, marketing, a także tworzenienowego produktu, powstałego wefekciepołączenia umiejętności. Kooperacja możezachodzić między przedsiębiorstwami, które posiadają różny potencjał, czego przykłademjest współpraca przedsiębiorstw dużychorazmałych. Może onatakżepowstać jako efekt kontaktów firm z podmiotami różnych sektorów, jak np. współpraca zwładzami re gionalnymi oraz rządowymi (Nowakowska, Przygodzki, Sokołowicz 2011).Współpraca w ramach kooperacji pozwala na scalenie doświadczeń, wiedzy oraz umiejętności przedsiębiorstw,podmiotów współpracujących zesobą i władz miasta, a także umożli wiatworzenie wspólnego produktu,w tym produktugospodarczego miasta. Może ona prowadzić także do podejmowaniadziałań wcelu ograniczaniazjawiska bezrobocia w mieście poprzez m.in.uruchomienieprodukcjinowego wyrobu.To z kolei spowoduje wzrost wartości gospodarczych walorówużytkowychmiastaoraz powstałego m.in. na ich bazie produktugospodarczego miasta, a także wartości M-Produktuoraz spowo duje rozwój społeczno-gospodarczy miasta.
Istotne znaczenie w tworzeniu i podnoszeniu wartości produktu gospodarczego miasta mają takżeinwestorzy.
Inwestorzy w miastach
Miastadążądopozyskania inwestorów, ponieważ borykają sięz bezrobociem. Z kolei pojawienie się nowych inwestycji gospodarczych wyznacza ocenę jakości gminnego zarządzania. Nowe inwestycje kojarzone sąz kapitałem zagranicznymi jego wpływem na rozwój miasta, któryjest ważnym czynnikiem w rozwoju regionalnym (Jarczew- ski, 2007). Rozwój gospodarczy miasta decyduje o jego rozwoju winnych obszarach. Miasta podnoszą swoją atrakcyjność w celu przyciągnięcia inwestorów, którzymogą
114 Dariusz Zawada
się przyczynić do podniesienia produktu gospodarczego miasta, M-Produktu oraz konkurencyjności. Przyciągnięcie inwestorów domiasta wymaga podejmowania coraz większej ilości działań.
Przedsiębiorcy-inwestora nie interesują same czynniki związane bezpośrednio z prowadzonądziałalnością, ale również to,czy zrealizowana przez niego inwestycja będziedziałać w sprzyjającym klimacie społecznym. Poza tym istotne jest, czy będzie on miał sprzyjające warunkisłużące odpoczynkowi,a jegodzieci będą uczęszczać do szkół dla nich odpowiednich. Z tego powodu już w latach 90. poświęcono sporomiejsca problemowi inwestycyjnego klimatu oraz zaczęto zwracaćw badaniach więcej uwagi na tzw. miękkie czynniki lokalizacji. Czynniki te trudno kwantyfikować i nie są one związane bezpośrednio z działalnością przedsiębiorstwa, lecz uzupełniają czynniki twarde,dającesię w łatwy sposób mierzyć,oraz oddziałująbezpośrednio na przedsię biorstwo (Dziemianowicz, Jałowiecki, współpr. Krajewska 2004). Przedsiębiorcy, prócz uwzględniania czynnikówtwardych, zaczynajązwracaćwiększą uwagę nate właśnie społeczneczynniki -miękkie. Trudnosię jednak czasem oprzećwrażeniu,żedlazbyt wielu inwestorów liczysię jedynie własny wysokizysk.
Podsumowanie
Produkt gospodarczy miasta jest jednym z najważniejszychproduktów tworzonych przez miasto, gdyż odjego wartości zależy materialny poziom życia mieszkańców, wartość M-Produktuoraz konkurencyjność miasta, jak również jegorozwój społeczno--gospodarczy.
Oprócz produktu gospodarczego miasto wytwarza również inne produkty: logistycz ny,turystyczny, społeczny, przestrzenny, ekologiczny, instytucjonalny oraz mieszka niowy(Zawada 2012a).
Produkt terytorialny, zgodnie z ujęciem zaproponowanym przez A. Szromnika, jest społeczno-ekonomiczną użytecznością skumulowaną miejsca, oferowaną klientom zewnętrznym i wewnętrznymw celu zaspokojenia ich rozwojowychoraz bieżących potrzeb. Potrzeby bieżące i rozwojowe mają charakter inwestycyjny i konsumpcyjny oraz obejmują potrzeby duchowe i materialne(Glińska, Florek,Kowalewska 2009). Produkt gospodarczymiasta w oparciuo: rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, istniejącą bazę ekonomiczną, inne walory gospodarcze, inwestorów miejskich oraz istniejąceitworzone miejsca pracy, przyczynia się do zaspokajania potrzeb bieżących i konsumpcyjnych mieszkańców. Z kolei większa liczba podmiotów gospodarczych przynosi miastom korzyści w postaciwyższych wpływów podatkowych oraz moż liwości zmniejszania bezrobocia, a także przyczynia się do powiększenia kapitału ludzkiego orazspołecznego. Konsekwencją tego jestpodniesienie wartości produktu gospodarczego miasta oraz M-Produktu, a także zwiększenie konkurencyjności miejskiej gospodarki, opierającej się na zasobach wiedzy, oraz rozwój społeczno--gospodarczymiasta.
„Miasto, które chce «sprzedać» swój produkt i zaistnieć wświadomości klientów, musi wykorzystywać coraz bardziej nowoczesne narzędzia informatyczne. Władze miasta muszą przekazywać informacje o mieście m.in. poprzez strony internetowe, a także stwarzać warunki swobodnego dostępu do Internetu” (Zawada 2012b). Wy korzystanie narzędzi internetowych sprzyja także promowaniu miejskich produktów, w tymtakże produktu gospodarczego miasta ijego sprzedażyw regionie, w kraju iza granicą. Zkolei regulacja i koordynacja działań władzmiastaoraz istniejących w ob szarze lokalnego rynku firm przyczynia się do rozwoju społecznego, gospodarczego i przestrzenno-ekologicznego miasta, a także podnosi jego atrakcyjność inwestycyjną. Przyczynia się ona takżedo wzrostu wartości produktu gospodarczegomiasta, wartości M-Produktu, jakrównież podniesienia konkurencyjności miastaM-Konkurencyjności.
Bibliografia
Broi R. (red.), 2004, Ekonomika i zarządzanie miastem,Wydaw. AEim. OskaraLangegowe Wrocławiu, Wrocław.
Dobrowolska-Kaniewska H., RaczykA., 2008, Podmioty gospodarcze i pracującyw sektorze usługi przemysłu według poziomów techniki w miastach na przykładzie Dolnego Śląska, [w:] Mechanizmy i uwarunkowania budowania konkurencyjności miast, red. J. Słodczyk, E. Szafranek, Wyd. UniwersytetuOpolskiego,Opole. DziemianowiczW., Jałowiecki B., współpr. M. Krajewska, 2004, Polityka miejskaa inwestycje zagraniczne
w polskich metropoliach, Scholar, Warszawa.
GlińskaE., FlorekM., Kowalewska A., 2009,Wizerunek miastaod koncepcjido wdrożenia,WoltersKluwer, Warszawa.
Jarczewski W., 2007, Pozyskanie inwestorówdla gmin,WoltersKluwer, Warszawa.
Jarmołowicz W., Woźniak-Jęchorek B., 2009, Bezrobocie w ujęciuekonomii instytucjonalnej, [w:] Ekonomia. Mikroekonomia i ekonomia instytucjonalna, red. B. Klimczak, Wydaw.UE weWrocławiu,Wrocław. Prace NaukoweUE we Wrocławiu nr 74.
KuźniarK.,2008, MŚPwgospodarce opartej nawiedzy -nowe wyzwania iszanse na dynamiczny rozwój, [w:] Ekonomia i międzynarodowe stosunki gospodarcze, red. B. Fiedor, J. Rymarczyk, Wydaw. UE we Wrocławiu, Wrocław. PraceNaukoweUE we Wrocławiu nr 12.
Molga T., 2009, Wielkie wysysanie Polski,„Wprost” nr 34/35.
NowakM.J., Skotarczak T., 2010, Zarządzanie miastem. Studium ekonomicznei organizacyjne,CeDeWu, Warszawa.
Nowakowska A., PrzygodzkiZ., Sokołowicz M.E., 2011,Region w gospodarce opartej na wiedzy.Kapitał
ludzki -innowacje -korporacje transnarodowe, Difin, Warszawa. Regulski J.,1986, Planowanie miast, PWE, Warszawa.
Sławińska M. (red.), Kompendiumwiedzy o handlu, 2008, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa.
Stanowicka-Traczyk A., 2008, Kształtowanie wizerunku miasta na przykładzie miast polskich, Branta, Bydgoszcz-Olsztyn.
SztandoA.,2005, Obszary lokalnej polityki gospodarczej, [w:] Gospodarkalokalna i regionalna w teorii i prak
tyce, red. R. Broi, Wydaw. AEim. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu nr 1083.
WęgrzynG., 2009, Sektor usługijegorola wtworzeniu miejsc pracyw Linii Europejskiej, [w:]Ekonomia. Integracja
europejska, red. M. Klamut, Wydaw. UEwe Wrocławiu,Wrocław. Prace Naukowe UE we Wrocławiu nr 72. Zawada D., 2012a, Produkt logistyczny miasta,„Logistyka” nr 3.
Zawada D., 2012b,Walory użytkowe jako czynnikkonkurencyjności miasta,[w:] Gospodarka lokalna w teorii i praktyce, red.R. Broi, A.Sztando, Wydaw. UE we Wrocławiu, Wrocław. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiunr 243.
116 Dariusz Zawada
PRODUKT GOSPODARCZY MIASTA
ABSTRAKT:Treść artykułu dotyczy specyficznego „produktu” gospodarczegomiasta, który powstaje w oparciu o: gospodarcze walory użytkowemiasta, bazę ekonomiczną miasta, działające na jego terenie małe iśrednie przedsiębiorstwa handlowe i usługowe oraz inwestorów,a także istniejącei tworzone miejsca pracy.Określonawartość wszystkich składowych „produktu”gospodarczego miasta wpływa na jegowartość oraz nawartość M-Produktu wytwarzanego przez miasto oraz napoziom konkurencyjności tegożmiasta. W artykuleprzedstawiono zagadnienia dotyczącebazy ekonomicznej, rozwoju gospodarczego,gospodar czych walorów użytkowych miasta,podmiotów tworzących miejsca pracy, produktugospodarczego miasta orazpozyskiwaniainwestorów. Wyjaśnione zostały także pojęcia:bazyekonomicznej, bezrobociainstytu cjonalnego, gospodarczychwalorów użytkowych miasta, oraz przybliżonezostały systemy innowacyjne, gospodarka oparta na wiedzy ikooperacja.
SŁOWA KLUCZOWE:gospodarcze walory użytkowe, produktgospodarczymiasta,centrum gospodarcze, konkurencyjność, innowacyjność,bezrobocieinstytucjonalne, potrzeby podstawowe,kooperacja
