ROCZNIKI GEOMATYKI 2013 m T XI m Z 3(60)
DOSTOSOWANIE PROFILU METADANYCH PIG-PIB
DO OBOWI¥ZUJ¥CYCH STANDARDÓW
Z UWZGLÊDNIENIEM WIELOJÊZYCZNOCI
ADJUSTMENT OF PIG-PIB METADATA PROFILE TO
OBLIGATORY STANDARDS INCLUDING MULTILINGUALISM
Krystyna Micha³owska1, Tomasz Na³êcz2, Paulina Kamiñska2 1Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydzia³ In¿ynierii rodowiska i Geodezji 2Pañstwowy Instytut Geologiczny Pañstwowy Instytut Badawczy w Warszawie
S³owa kluczowe: profil geologiczny, metadane, INSPIRE, wielojêzycznoæ metadanych Keywords: geological profile, metadata, INSPIRE, multilingual metadata
Wstêp
Dostêp do zasobów danych przestrzennych, a tak¿e zrozumienie i wykorzystanie da-nych, jest w dzisiejszych czasach kluczowym czynnikiem informacyjnym wspomagaj¹cym wielokryterialne procesy decyzyjne. Niestety ogromne i ci¹gle rosn¹ce zasoby danych i in-formacji gromadzonych w postaci elektronicznej nie u³atwiaj¹ zadania dotarcia do aktualnej i wiarygodnej informacji. Prób¹ wyjcia naprzeciw rosn¹cym wymaganiom jest utworzenie infrastruktury informacji przestrzennej (IIP), która jest pochodn¹ potrzeb definiowanych przez u¿ytkowników, jak równie¿ przez instytucje odpowiedzialne za zarz¹dzanie zasobami. Metadane s¹ podstawowym elementem sk³adowym, zapewniaj¹cym sprawne funkcjonowa-nie infrastruktury, gdy¿ u³atwiaj¹ u¿ytkownikowi proces wyszukania, ale jednoczefunkcjonowa-nie po-zwalaj¹ oceniæ zasoby pod wzglêdem indywidualnego zapotrzebowania. Ka¿dy zbiór danych lub us³uga sieciowa bêd¹ca czêci¹ sk³adow¹ IIP musi zostaæ opisana metadanymi, gdy¿ w przeciwnym wypadku dotarcie do konkretnego zasobu bêdzie znacznie utrudnione. Metada-ne stanowi¹ swoisty identyfikator pojedynczego elementu infrastruktury, jednoczenie cha-rakteryzuj¹c podstawowe cechy umo¿liwiaj¹ce potencjalnemu u¿ytkownikowi ocenê przy-datnoci zasobu. Jednak¿e, aby spe³niæ swoj¹ rolê, metadane musz¹ byæ tworzone wed³ug specjalnych, cile okrelonych regu³. Informacje na temat zbioru powinny byæ sformu³o-wane w sposób jasny i czytelny dla ka¿dego u¿ytkownika. Dziêki zastosowaniu metadanych nawi¹zywana jest relacja miedzy u¿ytkownikiem a producentem danych, podobna do tej, jaka ma miejsce w wiecie biznesu miêdzy reklamodawc¹ a konsumentem. Metadane mog¹ stanowiæ swoist¹ reklamê produktu.
Metadane nie s¹ przypisane do konkretnej dziedziny czy tez bran¿y, maj¹ zastosowanie praktycznie wszêdzie tam, gdzie powstaj¹ dane. Opisuj¹ zasoby dotycz¹ce geodezji, geologii, planowania przestrzennego, hydrografii, statystyki, lenictwa i inne. Oczywicie w ka¿dym z tych przypadków pojawiaj¹ siê specyficzne wymagania, ale zwykle wystêpuj¹ te¿ pewne elementy wspólne. W zakresie geologii metadane u³atwiaj¹ dostêp do ogromnych zasobów tworzonych przez s³u¿by geologiczne. Dane te, z racji przyjêtych w poszczególnych krajach odmiennych za³o¿eñ systemowych oraz merytorycznych, wymaga³y odpowiedniego doboru elementów umo¿liwiaj¹cych jednoznaczn¹ charakterystykê i identyfikacjê zbiorów, co ma szczególne znaczenie w przypadku analiz transgranicznych. Nale¿y równie¿ podkreliæ wzra-staj¹ce zapotrzebowanie na informacjê geologiczn¹ w zwi¹zku z wykorzystywaniem tych zasobów w wielu procesach decyzyjnych oraz analizach i badaniach interdyscyplinarnych.
Podstawy prawne
Poni¿ej przedstawiono zestawienie dokumentów zawieraj¹cych podstawowe zasady two-rzenia i implementacji metadanych.
m Norma PN-EN-ISO 19106: 2006, Informacja geograficzna Profile (norm bazowych) m ISO 19115:2003, Geographic information Metadata. Norma PN-EN-ISO 19115:2010,
Informacja geograficzna Metadane
m Norma PN-EN-ISO 19115: 2010 Informacja geograficzna Us³ugi
m Norma EN ISO 19108:2005, Informacja geograficzna Schemat czasowy
m Norma ISO/TS 19139:2007, Informacja geograficzna Metadane Implementacja
Schematu XML
m Norma ISO 639-2, Kody dla reprezentowania nazw jêzyków Czêæ 2: 3-literowe
kody jêzyków i grup jêzyków
m Norma ISO 8601, Elementy danych i formaty wymiany danych Wymiana
informa-cji Zapis daty i czasu
m Norma ISO 10646-1, Technologia informacyjna Uniwersalny zestaw znaków
kodo-wych (UCS)
m CSW2 AP ISO, OpenGIS Specifikacja Katalogu Us³ug 2.0.2 Zastosowanie profilu
metadanych ISO, wersja 1.0.0, OGC 07-045, 2007
m Rozporz¹dzenie Komisji (WE) NR 1205/2008 z dnia 3 grudnia 2008 r. w sprawie
wyko-nania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie metadanych
Profil metadanych
Regu³y przyjête dla metadanych zosta³y szczegó³owo zdefiniowane w normie ISO 19115, gdzie wskazano oko³o 400 elementów opisuj¹cych metadane. Norma ISO 19115 dostarcza informacji odnonie identyfikacji, zakresu, jakoci, schematu przestrzennego i czasowego, odniesieñ przestrzennych oraz zasad dystrybucji cyfrowych danych geograficznych (ISO, 2010). Zawarte w dokumencie zapisy wskazuj¹ trzy grupy elementów:
m obligatoryjne obowi¹zkowe dla poprawnego opisu zasobu,
m warunkowe obowi¹zkowe przy spe³nieniu okrelonych warunków, m fakultatywne nieobowi¹zkowe.
Wymienione wy¿ej elementy buduj¹ profil metadanych, rozumiany zgodnie z zapisami normy jako podzbiór klas i elementów standardu metadanych, który jest istotny z punktu widzenia okrelonej spo³ecznoci czy grupy u¿ytkowników.
Norma ISO 19115 okrela zbiór elementów podstawowych (profil bazowy) metadanych pozwalaj¹cych na opisanie zasobu w sposób umo¿liwiaj¹cy jego identyfikacjê oraz odpo-wied na pytania stawiane przez u¿ytkownika w pierwszym etapie rozpoznania zasobów. Profil bazowy metadanych zapewnia wymia-nê informacji miêdzy ró¿nymi spo³ecznocia-mi tworz¹cyspo³ecznocia-mi i korzystaj¹cyspo³ecznocia-mi z infrastruk-tury informacji przestrzennej. Jednak¿e poza bazowymi elementami, poszczególne bran¿e do prawid³owego opisu metadanych wymagaj¹ znacznie bardziej rozbudowanej charakterystyki i rozszerzenia profilu bazowego o kolejne ele-menty (cechy, atrybuty) opisuj¹ce specyfikê
zasobu. Elementy takie powinny pochodziæ z normy ISO 19115. W przypadku braku w standardzie odpowiednio dopasowanej charakterystyki istnieje mo¿liwoæ definiowania w³a-snych elementów metadanych, zgodnie z regu³ami budowy profilu zawartymi w normie ISO 19106 (2006). Tak skonstruowany profil zapewnia kompatybilnoæ w ramach ca³ej infra-struktury poprzez elementy podstawowe wystêpuj¹ce w ka¿dym profilu, jednoczenie za-spokajaj¹c wymagania okrelonej grupy u¿ytkowników poprzez wykorzystanie elementów fakultatywnych (rysunek).
Profile metadanych powstaj¹ na ró¿nych poziomach organizacyjnych:
m regionalnym profil INSPIRE,
m narodowym krajowy profil metadanych w zakresie geoinformacji,
m bran¿owym profil geologiczny, profil metadanych dla zagospodarowania
przestrzen-nego, profil metadanych dla pañstwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
Metadane w INSPIRE
Dyrektywa INSPIRE wprowadzaj¹ca zasady tworzenia infrastruktury informacji prze-strzennej w krajach cz³onkowskich Unii Europejskiej podkrela rolê metadanych w d¹¿eniu do osi¹gniêcia interoperacyjnoci. Wymagania odnonie metadanych zosta³y szczegó³owo opisane w rozdziale drugim dyrektywy (Dyrektywa INSPIRE, 2007).
Zgodnie z definicj¹ zawart¹ w dyrektywie, metadane oznaczaj¹ informacje opisuj¹ce
zbiory danych przestrzennych i us³ugi danych przestrzennych oraz umo¿liwiaj¹ce ich odnale-zienie, inwentaryzacjê i u¿ywanie i obejmuj¹ regu³y dotycz¹ce:
m zgodnoci zbiorów danych przestrzennych z przepisami wykonawczymi, o których
mowa w art. 7 ust.1;
m warunków uzyskania dostêpu do zbiorów danych przestrzennych i ich wykorzystania
oraz us³ug danych przestrzennych, jak równie¿ odpowiednich op³at;
m jakoci i wa¿noci zbiorów danych przestrzennych;
Rys. Zasady budowy profilu metadanych (ród³o: ISO 19115, 2010)
m organów publicznych odpowiedzialnych za utworzenie, administrowanie,
utrzymy-wanie i dystrybuoutrzymy-wanie zbiorów oraz us³ug danych przestrzennych;
m ograniczeñ dostêpu publicznego oraz powodów takich ograniczeñ, zgodnie z art. 13.
Szczegó³owe ramy tworzenia metadanych w INSPIRE przedstawia dokument Regu³y
im-plementacji metadanych INSPIRE: wytyczne techniczne w oparciuo normê EN ISO 19115 i EN ISO 19119 (INSPIRE, 2010). Zdefiniowano w nim minimalny zbiór elementów metadanych,
konieczny do opisania zasobu danych przestrzennych, okrelany jako profil INSPIRE. Nale¿y podkreliæ, ¿e profil INSPIRE (20 elementów dla zbiorów danych i serii) zawiera mniej elementów meta-danych ni¿ profil bazowy (22 elemen-ty). Ponadto w INSPIRE wystêpuj¹ elementy, których nie zawiera profil bazowy (kolumna: INSPIRE w tabe-li1). Z drugiej strony niektóre elementy z profilu bazowego nie zosta³y uwzglêdnione w profilu INSPIRE (ko-lumna: ISO 19115 Core w tabeli 1).
Profil geologiczny
W ramach miêdzynarodowego projektu One-Geology Europe, zwi¹zanego z programem eContentPlus, s³u¿by geologiczne poszczególnych krajów cz³onkowskich Unii Europejskiej sygnalizowa³y niejednokrotnie trudnoci zwi¹zane z dotarciem do bogatych zasobów danych przestrzennych, które gromadzone s¹ zwykle na poziomie krajowym oraz problemy w pro-cesie transferu i wymiany danych. G³ównym za³o¿eniem projektu by³o u³atwienie dostêpu do danych geologicznych, tym bardziej, ¿e dane te s¹ istotnym elementem procesów decyzyj-nych zmierzaj¹cych miêdzy innymi do prognozowania i ³agodzenia skutków osuwisk, osia-dania powierzchni ziemi, trzêsieñ ziemi, podtopieñ oraz zanieczyszczeñ. W ramach prac grupy roboczej ds. inwentaryzacji danych, profilu metadanych i wielojêzycznoci katalogu metadanych opracowano zharmonizowany, wielojêzyczny profil metadanych umo¿liwiaj¹cy wymianê oraz ocenê danych geologicznych pochodz¹cych z ró¿nych S³u¿b Geologicznych Europy. Omawiany profil zgodny jest ze standardami ISO 19115 i ISO 19119, a tak¿e spe³nia wymogi dyrektywy INSPIRE oraz Rozporz¹dzania Komisji (WE) nr 1205/2008.
W pracach nad profilem One-Geology aktywnie uczestniczyli przedstawiciele Pañstwo-wego Instytutu Geologicznego (PIG-PIB). Zdobyte dowiadczenia oraz analiza krajowych zasobów geologicznych zgromadzonych w PIG zaowocowa³a przygotowaniem profilu PIG-PIB. Pañstwowy Instytut Geologiczny jako jednostka odpowiedzialna za wype³nianie zadañ zwi¹zanych z wdra¿aniem dyrektywy INSPIRE w Polsce w zakresie tematów geologia,
zasoby mineralne, zasoby energetyczne przyst¹pi³ do wytwarzania metadanych dla zasobów,
których jest dysponentem. Specyfika danych wymaga³a wprowadzenia wielu modyfikacji do profilu One-Geology oraz wykorzystania dodatkowych elementów fakultatywnych z normy ISO 19115. Uwzglêdniono bardzo wa¿ny w geologii element zwi¹zany z zakresem czaso-wym, dodaj¹c mo¿liwoæ wyboru elementów definiuj¹cych czas geologiczny.
Tabela 1. Zestawienie elementów ró¿nicuj¹cych profile: bazowy i INSPIRE E R I P S N I ISO19115Core e p y T e c r u o s e R r ei fi t n e d I e c r u o s e R e u q i n U d r o w y e K y ti m r o f n o C e s u d n a s s e c c a r o f s n o it i d n o C s s e c c a ci l b u p n o s n o it a ti m i L t e s r e t c a r a h c t e s a t a D t a m r o f n o it u b ir t si D e p y t n o it a t n e s e r p e r l ai t a p S m e t s y s e c n e r e f e R r ei fi t n e d i el if a t a d a t e M e m a n d r a d n a t s a t a d a t e M n o i s r e v d r a d n a t s a t a d a t e M t e s r e t c a r a h c a t a d a t e M
W 2010 roku, w ramach prac prowadzonych w Pañstwowej S³u¿bie Hydrogeologicz-nej, utworzono i opublikowano metadane o zbiorach danych hydrogeologicznych: Banku HYDRO, Banku Danych Wód Podziemnych Zaliczonych do Kopalin, Monitoringu Wód Pod-ziemnych, G³ównych Zbiornikach Wód Podziemnych oraz Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000. Metadane hydrogeologiczne zawieraj¹ informacje dotycz¹ce identyfikacji danych, systemu odniesienia, zasiêgu przestrzennego i czasowego, jakoci danych, utrzy-mywania danych, ograniczeñ w dostêpie do danych oraz zasad ich dystrybucji. W trakcie tworzenia bazy metadanych hydrogeologicznych zdobyte dowiadczenia skutkowa³y wpro-wadzeniem kilku drobnych modyfikacji w profilu geologicznym.
Modyfikacje profilu
W 2013 roku podjêto prace zmierzaj¹ce do stworzenia schematu aplikacyjnego dla profilu metadanych PIG-PIB. W tym celu dokonano szczegó³owej weryfikacji zgodnoci profilu z norm¹ ISO 19115, profilem INSPIRE oraz polskim profilem krajowym (Baranowski i in., 2008). Przeanalizowano profil PIG-PIB pod wzglêdem obowi¹zuj¹cych standardów, z uwzglêdnieniem licznoci oraz obligatoryjnoci elementów, okrelonych zarówno w dotych-czasowym profilu metadanych PIG-PIB, jak i profilu krajowym oraz profilu metadanych INSPIRE zgodnie z obowi¹zuj¹c¹ wersj¹ 1.2 dokumentu Regu³y implementacyjne dla
meta-danych (INSPIRE, 2010). Jednoczenie zweryfikowano i uwzglêdniono zasady zawarte w
normach ISO 19119 i ISO 19139.
W trakcie weryfikacji licznoci i statusu poszczególnych elementów metadanych zmiany w sche-macie XSD wprowadzano kieruj¹c siê nadrzêdnoci¹ regu³ INSPIERE w stosunku do profilu kra-jowego. W trakcie prac zmodyfikowano wymienione poni¿ej elementy metadanych (tab. 2).
W stosunku do poprzedniej wersji profilu PIG-PIB zmianie uleg³y licznoci i statusy na-stêpuj¹cych elementów (zastosowane skróty: profil INSPIRE INS, profil krajowy PL, profil bazowy ISO 19115 ISO, profil PIG-PIB PIG oraz warunkowy W, obligatoryjny O, fakultatywny F):
m Resource Type [1], status z W na O
Licznoæ pozosta³a niezmieniona i wynosi 1 (PL dopuszcza wiêcej ni¿ 1 element, 1..*). W INS, jak i w PL jest elementem obligatoryjnym, dlatego jego status w PIG zosta³ zmieniony z warunkowego na obowi¹zkowy.
m· Resource Locator [1] na [0..*], status z O na W
Lokalizator zasobu w postaci adresu URL do zasobu zarówno w PIG, jak i w PL (w ISO tak¿e) okrelony statusem O i licznoci¹ 1, zmieniono na warunkowy i poszerzo-no liczposzerzo-noæ od 0..*.
m Resource language [0..*], status z O na W
Licznoæ w PIG 0..* pokrywa³a siê z INS, natomiast wg PL element ten musi wystê-powaæ co najmniej raz (1..*).
m Metadata file identifier [0..1] na [1], status z F na O
W profilu PIG by³ fakultatywny, a jego licznoæ to 0..1, jego status zosta³ zmieniony na obligatoryjny, liczba wyst¹pieñ dok³adnie 1. W profilu INS identyfikator pliku nie wystêpuje.
m Keyword [1] na [1..*], status O
Licznoæ elementu obowi¹zkowego zwiêkszono z 1 do 1..* wed³ug profilu INS i PL. Element nie wystêpuje w profilu ISO.
Tabela 2. Zestawienie profili: polskiego krajowego, PIG-PIB, INSPIRE, ISO h c y n a d a t e m u t n e m el e a w z a N ProfliPL ProfliPIG ProfliINSPIRE ProfliISO el ti T e c r u o s e R O 1 O 1 O 1 O 1 t c a rt s b a e c r u o s e R O 1 O 1 O 1 O 1 e p y T e c r u o s e R O 1..* W 1 O 1 W n W 0..* F 0..1 r o t a c o L e c r u o s e R O 1 O 1 W 0..* O 1 r ei fi t n e d I e c r u o s e R e u q i n U W 0..* - - O 1..* F n e c r u o s e R d el p u o C W 0..* W 0..* e g a u g n a L e c r u o s e R O 1..* O 0..* W 0..* O 1 y r o g e t a C ci p o T W 0..* O 1..* O 1..* W n e p y T e ci v r e S a t a D l ai t a p S O 1 O 1 e u l a v d r o w y e K O 1..* O 1 O 1..* O n y r al u b a c o v d el l o rt n o c g n it a n i g ir O F 0..1 - 0..1 W 0..1 F 1 O 1..* O 1..* e d u ti g n o L d n u o B t s a e O 1 O 1 O 1..* O 1 e d u ti t a L d n u o B h tr o n O 1 O 1 O 1..* O 1 e d u ti t a L d n u o B h t u o s O 1 O 1 O 1..* O 1 e d u ti g n o L d n u o B t s e w O 1 O 1 O 1..* O 1 W 0..1 0..1 O 1..* O 1..* n o it a ci l b u p f o e t a D O 1 - 1 W 0..*/0..1 O 1 n o i si v e r t s al f o e t a D O 1 - 1 W 0..*/0..1 O 1 n o it a e r c f o e t a D O 1 - 1 W 0..*/0..1 O 1 e g a e n i L W 0..1 W 1 O 1 W 1 n o it u l o s e r l ai t a p S W 0..1 - - W 0..* W 1 e e r g e D O 1 - 1 O 1 O 1 n o it a ci fi c e p S O 1 - 0..1 O 1 O 1 -s s e c c a ci l b u p n o s n o it a ti m i L st n i a rt s n o C s s e c c a F 0..* F 0..* O 1..* F n -s s e c c a ci l b u p n o s n o it a ti m i L n o it a ci fi s s al c O 1 O 1 O 1..* -s s e c c a ci l b u p n o s n o it a ti m i L st n i a rt s n o C r e h t o W 0..* W 0..* O 1..* s s e c c a o t g n i y l p p a n o it i d n o C e s u d n a F 0..* F 0..* O 1..* F n y tr a p el b i s n o p s e R W 0..* 1..* O 1 F n el o r y tr a p el b i s n o p s e R O 1 O 1 O 1 t c a t n o c f o t n i o p a t a d a t e M O 1..* W 1..* O 1..* O n e t a d a t a d a t e M O 1 O 1 O 1 O 1 e g a u g n al a t a d a t e M O 1 W 1 O 1 W 1
m Geographic location [1] na [1..*], status O
Obligatoryjny we wszystkich profilach, licznoæ z dok³adnie 1 zmieniono na 1..* we-d³ug zapisów INSPIRE.
m Temporal reference: Date of publication/last revision/creation [1] odpowiednio na
[0..*]/[0..1]/[0..1], status z O na W
m Lineage [1], status z W na O
Warunkowy element pochodzenie zbioru z licznoci¹ 1, w profilu geologicznym nale-¿a³o zmieniæ na obligatoryjny wed³ug INS.
m Spatial resolution [0..*], status W
W INSPIRE element warunkowy, podobnie jak w PL, gdzie licznoæ wynosi³a 0..1.
m Metadata point of contact [1..*], status z W na O
m Metadata language [1], status z W na O
m Responsible party [1..*], status z W na O
Wielojêzycznoæ
Wed³ug normy ISO 19115 element tekstowy metadanych mo¿e zawieraæ wiele wersji informacji podanej w ró¿nych jêzykach. Element metadanych language, mo¿e byæ zidenty-fikowany w miejscach, gdzie jêzyk ró¿ni siê od jêzyka zdefiniowanego dla ca³ego zbioru danych wraz z fakultatywnym atrybutem, który okrela wariant jêzyka stosowanego w okre-lonym kraju. W za³¹czniku J (rozdzia³ J.2) do normy ISO 19115 zdefiniowane zosta³y ele-menty metadanych, które pozwalaj¹ okreliæ tekst w wielu jêzykach. Fakultatywnie, wszê-dzie tam, gwszê-dzie w normie jako wszê-dziedzina podany jest dowolny tekst, mo¿e byæ u¿yta klasa PT_FreeText.
Rekordy metadanych geologicznych mog¹ byæ wielojêzyczne. Dla poszerzenia grupy potencjalnych odbiorców danych geologicznych PIG-PIB o u¿ytkowników nie polskojê-zycznych rekomenduje siê, by informacje opisowe na temat zasobów by³y przynajmniej dwujêzyczne, w jêzyku narodowym jako jêzyku metadanych oraz w jêzyku angielskim. Wie-lojêzycznoæ powinna byæ wdra¿ana zgodnie z norm¹ ISO 19115 (za³¹cznik J) oraz ISO 19139 (2007) z u¿yciem klasy PT_FreeText. Poni¿ej przedstawiono przyk³adowy fragment metadanych zapisany w kodzie XML.
<gmd:title xsi:type=PT_FreeText_PropertyType>
<gco:CharacterString>Mapa georodowiskowa Polski</gco:CharacterString> <gmd:PT_FreeText>
<gmd:textGroup>
<gmd:LocalisedCharacterString locale=locale-en>Geoenvironmental Map of Poland </LocalisedCharacterString>
</gmd:textGroup> </gmd:PT_FreeText> </gmd:title>
Domylny jêzyk metadanych jest okrelony przez parametry jêzyka elementu g³ównego MD_Metadata, natomiast poprzez w³aciwoci elementu characterSet okrela siê odpowied-nie kodowaodpowied-nie znaków. Poni¿ej przyk³ad elementu MD_Metadata, przedstawiaj¹cy zastoso-wanie tych dwóch w³aciwoci.
<MD_Metadata>
<! czêci metadanych nie pokazano > <language>
<LanguageCode
codeList=http://www.loc.gov/standards/iso639-2/ codeListValue=pol> Polish </LanguageCode> </language>
<characterSet>
<MD_CharacterSetCode
codeList=resources/Codelist/gmxcodelists.xml#MD_CharacterSetCode codeListValue=utf8"> UTF-8 </MD_CharacterSetCode>
</characterSet>
<! czêci metadanych nie pokazano > </MD_Metadata>
Ka¿dy alternatywny jêzyk metadanych jest okrelony przez w³aciwoci elementu locale. W poni¿szym przyk³adzie wybrane elementy metadanych zosta³y przet³umaczone na jêzyk angielski.
<MD_Metadata>
<! czêci metadanych nie pokazano, zw³aszcza w³aciwoci jêzykowych i CharacterSet, które nie s¹ wyszczególnione > <locale> <PT_Locale id=locale-en> <languageCode> <LanguageCode codeList=http://www.loc.gov/standards/iso639-2/ codeListValue=eng> English </LanguageCode> </languageCode> <characterEncoding> <MD_CharacterSetCode codeList=resources/Codelist/gmxcodelists.xml# MD_CharacterSetCode codeListValue=utf8">UTF 8</MD_CharacterSetCode> </characterEncoding> </PT_Locale> </locale>
<! czêci metadanych nie pokazano > </MD_Metadata>
Istnieje tak¿e mo¿liwoæ przechowywania t³umaczeñ odpowiadaj¹cych danemu jêzyko-wi w osobnym pliku, utworzonym z wykorzystaniem klasy PT_LocaleContainer. Wówczas w pliku metadanych, w elemencie locale wskazuje siê po³o¿enie pliku zawieraj¹cego t³uma-czenia (np. en-en.xml):
<gmd:locale xlink:href=./en-en.xml#locale-en/>
Zawartoæ przyk³adowego pliku z t³umaczeniami: en-en.xml, przedstawia poni¿szy zapis: <PT_LocaleContainer>
<! czêci metadanych nie pokazano > <locale>
<PT_Locale id=locale-en> <languageCode>
<LanguageCode
LanguageCode
codeListValue=eng> English </LanguageCode> </languageCode> <characterEncoding> <MD_CharacterSetCode codeList=../Codelist/ML_gmxCodelists.xml# MD_CharacterSetCode codeListValue=utf8">UTF 8</MD_CharacterSetCode> </characterEncoding> </PT_Locale> </locale>
<! czêci metadanych nie pokazano > <localisedString>
<LocalisedCharacterString locale=#locale-en id=#abstracten>
Brief narrative summary of the content of the resource </LocalisedCharacterString> </localisedString>
<! czêci metadanych nie pokazano > </PT_LocaleContainer>
Podsumowanie
Prace podjête w Pañstwowym Instytucie Geologicznym nad opracowaniem profilu geo-logicznego metadanych mia³y na celu przygotowanie zestawu elementów metadanych, które w sposób wyczerpuj¹cy charakteryzuj¹ specyfikê informacji geologicznej, przy jednocze-snym zachowaniu pe³nej zgodnoci z odpowiednimi wymaganiami stawianymi przez doku-menty na poziomie krajowym i europejskim. Profil metadanych geologicznych zawiera ele-menty obligatoryjne definiowane przez normê ISO 19115 oraz szereg komponentów fakulta-tywnych. Profil ten zawiera informacje dotycz¹ce identyfikacji danych, jakoci danych, za-siêgu przestrzennego i czasowego, systemu odniesienia, utrzymania danych, ograniczeñ w dostêpie do danych oraz zasad dystrybucji. Ze wzglêdu na specyfikê zasobów danych geo-logicznych profil rozszerzono o elementy pozwalaj¹ce na opis czasu geologicznego.
W ramach dzia³añ zmierzaj¹cych do utworzenia schematu XSD dla profilu geologicznego zweryfikowano zgodnoæ z wymaganiami norm ISO, dyrektyw¹ INSPIRE, profilem krajo-wym oraz przeprowadzono analizy porównawcze z profilem metadanych wytworzonym w projekcie One-Geology Europe. Uwzglêdniono tak¿e zmiany wprowadzane na przestrzeni lat w wytycznych krajowych i europejskich w zakresie wymagañ dla metadanych. W efek-cie powsta³ schemat XSD, który mo¿e byæ zaimplementowany we wszystkich edytorach metadanych do sprawdzania poprawnoci metadanych wytwarzanych dla zbiorów geolo-gicznych i hydrogeologeolo-gicznych.
Istotnym aspektem przy tworzeniu profilu metadanych geologicznych by³o tak¿e zagad-nienie obejmuj¹ce mo¿liwoæ publikowania metadanych zarówno w jêzyku polskim, jak i an-gielskim. Posiadanie wielojêzycznej informacji o zbiorach danych jest niezbêdne ze wzglêdu na potrzebê harmonizacji danych na obszarach transgranicznych, jak równie¿ coraz wiêksze zainteresowanie zasobami przez osoby z innych krajów. Opisane metody zastosowania wie-lojêzycznoci metadanych pozwalaj¹ w prosty sposób rozszerzaæ charakterystyki zbiorów o kolejne jêzyki.
Literatura
Baranowski M., Gotlib D., Soczewski P., 2008: Polski krajowy profil metadanych w zakresie geoinformacji, GUGiK.
Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiaj¹ca infrastruktu-rê informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE). DZ.U UE L 108/1. PL. 25.4.2007. INSPIRE, 2010: Metadata Implementing Rules: Technical Guidelines based on EN ISO 19115 and EN ISO
19119, V. 1.2
ISO 19115: 2010: Informacja geograficzna Metadane
ISO 19106: 2006: Informacja geograficzna Profile (norm bazowych)
ISO 19139: 2007: Informacja geograficzna Metadane Implementacja Schematu XML
Rozporz¹dzenie Komisji (WE) NR 1205/2008 z dnia 3 grudnia 2008 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie metadanych
Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej z dnia 4 marca 2010 r. Dz.U. nr 76, poz. 489.
Abstract
The spatial information infrastructure Act of 4 March 2010 imposes the obligation to create, update and share metadata by the administration bodies responsible for keeping public records that contain data sets indicated in the Act as well as by third parties responsible for the data sets of the infrastruc-ture. Metadata play a special role in the spatial information infrastructure, because they contain information on spatial data sets and services and thus allow to characterize unequivocally the spatial data resource. According to ISO 19115, metadata profile should be understood as a dedicated subset of metadata containing in each case mandatory metadata components that are necessary for correct identification of spatial data resources, being a part of the infrastructure. The scope of metadata can be determined by developing branch metadata profile or by indication as applicable of the existing INSPIRE profile, or by its extension by complementary elements that allow correct identification of spatial data resource.
Under the obligations of the SDI Act, Polish Geological Institute has prepared a PGI metadata profile for geological data sets, in line with the national metadata profile of the geoinformation and the INSPIRE metadata profile . The structure and content of the geological profile has been changing over the years in parallel with the update of the national guidelines as well as INSPIRE Metadata Implemen-ting Rules. The paper presents the process of adapImplemen-ting metadata PGI profile to exisImplemen-ting standards, with the multiplicity and the obligatory components specified in both the existing PGI metadata profile and the national profile and to the version 1.2 of the INSPIRE metadata profile. Extension of PGI metadata profile in case of multilingualism is also discussed.
dr in¿. Krystyna Micha³owska michalowska@interia.eu dr Tomasz Na³êcz
Tomasz.Nalecz@pgi.gov.pl mgr Paulina Kamiñska
