Teorie czynu w
prawie karnym
Przedstawicielami byli: E. Krzymuski, S. Glaser, s. Śliwiński, W. Wolter,
Czynem jest postrzegalne w świecie zewnętrznym zachowanie (działanie lub zaniechanie) człowieka, które powodowane jest jego wolą,
Zachowanie ma być zależne od woli człowieka, jeśli tak nie jest zachowanie nie może zostać uznane za czyn,
Wola pełni rolę przyczyny zachowania (causa),
Zachowanie musi być postrzegalne w świecie zewnętrznym, co uniemożliwia penalizowanie tylko myśli bądź przeżyć człowieka
Teoria naturalistyczno -
kauzalna
Przedstawicielami byli: W. Mącior, A. Zębik, M. Tarnawski, P. Konieczniak,
Czynem jest wyłącznie celowe zachowanie człowieka,
Przy aktywnej roli świadomości (1), następuje podjęcie decyzji (2), ze względu na określony cel (3), prowadzące do uzewnętrznionego zachowania (4),
Znamienne są tu szczególnie tzw. przestępstwa kierunkowe, charakterystyczne ze względu na cel (np.art.278 – kradzież)
Teoria finalna
Przedstawicielami byli: W. Świda, K. Buchała, A.Zoll
Czynem jest takie zachowanie człowieka, które jest społecznie doniosłe, ważne,
Ponieważ teoria ma charakter wartościujący, czyn jest zachowaniem znamionującym się ujemną wartością z punktu widzenia ocen społecznych,
Wartościowanie powoduje brak obiektywizacji ocen
Teoria socjologiczna
Przedstawicielem był: C. Roxin,
Czynem jest wszystko, co można przypisać człowiekowi jako niezależnemu bytowi, wszystko to, co podlega kontroli „Ja”,
Nie są czynami uzewnętrznienia, które nie podlegają woli i świadomości człowieka oraz te, które nie zostały uzewnętrznione,
Obiektem wartościowania w ujęciu niniejszej teorii nie jest czyn, ale zachowanie człowieka,
Czyn jako wyraz osobowości
sprawcy
Okoliczności wyłączające czyn w prawie karnym:
a) przymus bezwzględny (vis absoluta),
b) odruch bezwarunkowy,
c) stan wyłączonej świadomości (np. sen, koma),
d) stan wyłączający fizjologiczną możliwość działania (np.
paraliż),
