Pacanowice, gm. Pleszew, woj. kaliskie. Stanowisko 6

Jerzy Aleksander Splitt,Krystyna

Dobak-Splitt

Pacanowice, gm. Pleszew, woj.

kaliskie. Stanowisko 6

Informator Archeologiczny : badania 19, 49-50

49

-lcątne, p o p ie la te zac ie m n ie n ie o «różnicow anych r o z m ia ra c h , przy p o m in ające Jam y grobowe »potykane wcseA- o le j w innych k urh an a ch. Na pow ierzchni jednego z tych zaciem n ień znajdow ały a l f dwa k am ienie. W w ym ie­ nionych w to p a c h b rak ło ślaódw po ro zło żo n y ch k o i d a c h . a ta k ie m a te ria łu zabytkowego. O sta tn ie etw lerd ze- n ie Jeat o ty le z aak a k n ją ee, t e n a po w ierzch n i tego to rh iu m znajdowano w с za ale daw nlejazyeh badań nlam kl n aczyń k u ltu ry trz c ln le c k le j. W załam la le ) ay tu acjl trz e b a p n j j ą ć , t e albo m am y do czynienia z.kurhanem w yrabow anym / gdyż Jest to niew ątpliw ie в z tuczny n a s y p /, albo tez z pochówkiem eym bohcznym .

Kurhan 14 n a t a l w 3 /4 znlaeczooy p rz e z d ro g ę 1 cręAclowo ro z o ra n y . W zachow anej p a rtii p ia s z c z y ­ steg o naaypo znaleziono Jedynie k ilk a n a ś c ie ułamków naczyń, p o tw ierd zający ch p rzy n ależn o ść tego kurhanu do k u ltu ry tr z d m e c k le j. WłaAelwy pochńw ek p rz jp u a z c z a ln le z o stał zn iszczo n y p rz e z d rogę. Dwa o sta tn ie kurhany zo stały całk o w icie zniw elow ane 1 ro z o ra n e , z u zy sk an y ch In form acji w ynikało, t e posiadały one nieg d y ś kam ienne k rę g i, stw ie rd zo n e ta k ż e w innych k u r lianach.

W m ie jsc u usytuow ania kurhanOw 13-16, naniesionych n a plan ogOlny c m e n ta rz y sk a w roko 1968, zna­ le m cno Jedynie drołeie ułam ki naczyń k u ltu ry t r z d n l e d n e j , ale n ie n atrafio n o na ślady Jam grobowych. Byt m oże głęboka o rk a spow odowała Ich z n isz c z e n ie .

Badania z o s ta ły zakończone.

OLCHOWO. gm. Zagńrdw M hzeum O toęgow e woj. konińskie w Koninie Stanow isko 13

B adania prow adził m g r K rzy szto f G orczyca. F inansow ało Muzeum O kręgow e w K oninie. P ie rw sz y sezon badań. O sada k u ltu ry p rz e d - łu ży ck iej, osada k u ltu ry łużyckiej.

Stanow isko położeńe Je st n a p ia s z c z y sty m w yniesieniu w dolinie W arty na południe od C z a rn e j Strugi i zachdd od osady M ały l-ae. Badania m ia ły c h a ra k te r ratunkow y ze względu n a w ybieranie plasku na sypanie wałów przeciw pow odziow ych.

2

Z ałożono 3 wykopy sondażow e o łączn ej pow ierzchni 50 m . Z a re je stro w a n o 11 obiektów* głównie o C h a rak terze dołków poa lupowych.

U zyskany m a te ria ł w p rz e w a d z e zallczyC r-auleiy do kul to r y p rz e d łu ż ус klej z dom ieszką cech k u ltu ry trz c lu ie c k ie j* M a te ria l k u ltu ry łużyckiej w y stąp ił w górnych w arstw ach w m e w ielki ej ilo ści.

M a te ria ł i dok u m en tacja zn ajd u ją eię w Muzeum O kręgow ym w Koninie« Badania zakończono.

PACANOWI CE

g

Stanow isko 6 t

ft·*!*n * prow adził m g r J e r z y A lek san d er Splitt p rz y w spółudziale K ry sty n y D oba k -S p litt, F inansow ał WKZ w Kaliszu* T rz e c i sezon -badań. Стада tar cyeko ciałopalne ludioŚcŁ k u ltu ry łużyckiej z V

o k re su epoki brązu*

Stanow isko położone je s t p o obu stro n a c h p o ln ej d ro g i prow adzącej z Sulęcina do F a rd z la k a , w odleg­ ło ś c i ok, 300 m n a północny w schód od o sta tn ic h / w schodnich/ zabudowań w at Pacanow ie e. Z najduje a lę ono n a n iew ielk im , łagodnym w zn iesien iu w ykorzystyw anym częściow o ja k o żw irow nia /d w a n iew ielkie wyto e r ty·* ska p iask u u m ie sz c z o n e po obu s tro n a c h w spom nianej drogi polnej/« Stanow isku to za gro 1 cne było także głę­ boką o rk ą , k tó ra spow odow ała z n isz c z e n ie 1 ro z w łó c z e ta e p a r tii · tropow ych w ielu obtektów, W c z a sie Э se z o ­ nów badań p rzeb ad an o i zabezpieczono stre fy n a jb a rd z ie j n a ra ż o n e n a z n iszczen ie,

2

P rz e b a d a n o o b sz a r o łą c z n e j p o w ierz d n i ok* 300 m * o d sła n ia ją c 16 obiektów grobowych » p o p ieln i­ cow ych, w śró d k tó ry ch 6 było w znacznym stopniu zniszczonych. Jeden z odkrytych grobów obsypany był r e s z tk a m i stosu* In te re s u ją c y c h a ra k te r p o sia d ał ta k ż e obiekt grobowy oznaczony n u m e re m 13/85 /9 2 /, który sta n o w iła p o p ieln ica z a w ie ra ją c a p rz e p a lo n e kości ludzkie* c z te r y na czy n ią-p rzy staw k i 1 p ią te naczynie /du* Zych ro zm iaró w /·, beczułkow ategc k sz ta łtu , złożone o a bokn /w k aw ałkach/ w kil to w arstw ach. Na w ierzch u frag m en tó w c e ra m ic z n y c h pochodzących od teg o n aczy n ia znajdow ał się niew ielki p ię c io b o c ta y kam ień będący praw dopodobnie p ó łfab ry k atem m ałego to porka / ? / ,

W iększość o dkrytych grobów w yposażona była w n a c z y n le -p rz y sta w k l, k tó ry ch Ilo ść w ahała s ię od 3 do 5. T ylko 3 o biekty pozbaw ione były przystaw ek* p rz y czym jeden * nich stanow iła p cp laln tca p rz y k ry ta m isą odw róconą do gó ry <kiem.

W 5 o d sło n ięty ch g ro b ach , w sk ła d w yposażenia *■ poza n aczy n iam i-p rz y staw k am i · wchodziły także w ytw ory brązow e: s k r ę ty sp ir a ln e lub ic h f ra g m m ty /g ro b y n r 3/65* 6 /0 5 1 1 4 /0 5 /, kółko wykonane z c im * kiego d ru tu /g r ó b n r 1 5 /0 5 / o ra z fra g m e n ty otoacU z c ien k iej blachy po siad ająceg o z ag ięte do spodu b rzeg i /g r ó b n r 5 / 6 Б /. W szystkie p rz e d m io ty wykopane z b rą z u znajdow ały s ię w ew nątrz p o p ieln ic, w śrd d p r z ę s ło * nych k o śc i ludzkich.

N a podstaw ie sn a lis y m a te ria łu c e r s m ic s a a jp , przedm iotów brązow ych er&z cech obrządku p o g rz e b o ­ w ego m ożem y p o tw ierd zić w c z e śn ie jsz e przyporządkow anie badanego c m e n ta rz y sk * fn ą> ie waohodniowielko* p o lsk ie j ludności k u ltu ry łu ż y c k ie j 1 jego datow anie na V o k re s ą » k i brątu*

M a te ria ł я badań 1 dokum entacja znajdują s i ę w BID w K alisza. P o afwecowscdu naukowym p rz e k a z a n e zo stan ą do M uzeom R egionalnego w P lesz ew ie,

Badania n ie będą kontynuowane,

FALU C8Y, gm. Sieniaw a M uzeum N arodow e Z ie m i P rz e m y s k ie j woj. p rz e m y sk ie w P rz e m y ś la

Stanow isko 1

—‘X Badania p ro w ad ził m gr A dam Kostek. F in an so w a ł WKZ w P r z e · m yślo. Siódm y se zo n badań. C m en tarzy sk o gną»у ta rn o b rz e sk ie j s epoki b rą z u l w c z e m e j epoki ż e la z a .

Kontynuowano b a d a n ia w c z ę śc i północnej c m e n ta rz y s k a , w s tr e f ie g ęsto ro z m ie sz c z o n y c h obiektów z w czesnej epoki ż e la z a . P rz e b a d a n o o b sz a r o pow ierzchni 162 odkryw ając 221 grobów ciałopalnych /n u · m e ra c js koleje* 7 6 4 -9 0 4 /. Głównie były to pochówki popielnicow e sk ła d a ją c e s ię n a jc z ę ś c ie j z jednego n a c z y ­ nia * popielnicy, n iek ied y p rzy k ry teg o innym n aczyniem , zazw yczaj odw róconą dnem do gó ry m is ą . G roby bezpopielulcow e p o sia d a ły fo rm ę niew ielkiego * kupletu* p rzep alo n y ch k o śc i w sypanych b e z p o śre d n io do z ie ­ m i, zazw yczaj na głębokości 30-40 cm . O dm ienny od nich był w ięk szy obiekt Jamowy /o z n a c z o n y n u m erem 9 2 4 /, ze zw arty m skupieniem p rzepalonych k o śc i w c z ę śc i środkow ej i n iezb y t w yraźnie zary so w an ą, ow alną Jam ą.' W ekupieniu k o ści w ystąpiła b ra n so le ta brązow a z końcam i zachodzącym i na ż le b ie , z z p ila z główką zw iniętą w uszko i uszkodzony s k r ę t z cie n k ie j ta śm y b rązo w ej. P o z a sk u p ie n i ero, w c b r ę b e jam y grobow ej, tkwił fra g m e n ta ry c m le zachow any c z e rp a k g liniany. O biekt z a le g a ł n a głębokości 30-76 cm ,

W w yposażoiiu grobów , o p ró cz w yżej wymkoalcnego zespołu 924, w ystąpiły p rz e d m io ty brązow e, m. la. sz p ile z główkam i ro zklepanym i 1 zw iniętym i w u sz k a , n a sz y jn ik i ta r d e w ane, s k r ę ty z d r u tu 1 cienkiej ta ś m y , kaw ałki blaszki b rązo w ej, pojedyncze okazy guzików , zaw ieszki ta rc z k o wat e j, g r ó d k a z z a d z io ra m i, a tak że n ie lic z n e , drobne p rz e d m io ty ż e la z n e m ocno skorodow ane 1 uszkodzone. Z innych surow ców w ym ie­ nić n ależy 3 p » r t e r d bursztynow e o ra z dużą lło ść /2 3 4 s z t · / drobnych odłupków krzem ien n y ch , w y stę p u ją­ cych głównie p o za obiektam i.

W iększość pozyskanego w tym se zo n ie m a te ria łu zabytkowego pochodzi z w cze sn ej epoki ż e la z a , na­ to m ia st zesp ó ł z grobu 924 naw iązuje do m ateriałó w ze s tr e f y w c z e sn e j, k tó re j obiekty g ru p u ją się w c z ę ś c i południowej c m e n ta rz y sk a .

M a te ria ły w ra z z dokum entacją złożono w Muzeum N arodow ym Z iem i P rz e m y s k ie j w P rz e m y ślu , Badani* będą kontynuowane.

• 5 0 ~

PAHCHANKI, gm. D ąbrow a Biskupia woj. bydgoskie

Stanow isko 12A

U n iw ersy tet im , A dam a M ickiew icza In sty tu t P r a h is to r ii

Z esp ó ł Badań Kujaw w P oznaniu

Badania p ro w ad ził zesp ó ł pod kierow nictw em doc, d r hab. A le k sa n d r j C o fty -B ro n ie w sk iej, F in an so w ał U rząd W ojewódzki w B ydgoszczy, P ie rw sz y se zo n badań. O sad y kultur: łu ży ck iej, p rz e w o rs k ie j, z o k re su w czesnego 1 późnego śred n io w iecz a.

Stanow isko je s t czło n em w ielofazow ego, ro z le g łe g o p r z e s trz e n n ie , kom pleksu osatfalczego k u ltu ry p rz e w o rsk ie j ro z c ią g a ją c e g o s ię w zdhji kraw ędzi odgałęzienia doliny F a rc h a n l. C elem badań była w e ry ilk s - с ja - postaw ionej n a podstaw ie wyników ro z p o m a a ia pow ierzchniow ego - h ip o tezy o e g i y s te ic jł tu pracow ni g a rn c a rsk ie j w y tw a rz a ją c e j c e ra m ik ę toczoną, ,

2

2 sondażam i zbadano p o w ierzchnię 45 m . Stw ierdzono 17 otdetndw: 1 k u ltu ry h ity c k le j, 11 k u ltu ry

p rz e w o rsk ie j, 2 w c ze sn o d red n lo w lecm e, 3 b e t o k re ślo n e j p n y r-a te łn o ś c l kulturow ej.

W ird d obtektow г e p r c ie n iu ją c y c h oaatkilcrw o k u ltu ry p rz e w o rsk ie j w yr Ol nl ono 2 / e k e p b ro w a n e c z ę ś ­ ciow o/ budynki - zagłębiony w ziem ię i n aziem ny, kilka ja m , dałkow postępow ych, skupisko c e ra m ik i 1 kod cl o ra z pozo eta łod cl 2 u rz ą d z e ń uznanych h ipotetycznie za p ie c e . Poniew aż w o b ręb ie w yktpu m le ic lty e lę tylko fra g m e n ty dom niem anych pleców e k sp lo ra c ji ic h n ie p rzep ro w ad zo n o , p o z o z ta w u ją c do zbadania w c a to ń d w p rz y sz ły m ro k n , W ob iek tach , a ta k ż e w w a rstw ie w ystępow ała niezw ykle duża lic z b a c e ra m ik i /p o n ad

2 t y e .f r . / , n iem al w yłącznie to czeo ej, b ard zo je d n o lite j w z a k re s ie cech technologicznych o ra z m orfologii t zdobnictw a.

M a te ria ły przechow yw ane aą w In ety tu ele P r a h is to r ii DAM w P oznaniu. B adania będą kontynuowane.