Witold Hensel,Wojciech
Dzieduszycki
Kruszwica, woj. bydgoskie.
Stanowisko 2
Informator Archeologiczny : badania 14, 156-157
156
się z kulm inacji - grodu stożkowatego oraz ro zle g łeg o płaskowyżu - podgrodzia zajm ującego powierzchnię około 1,5 ha.
Badaniami objęto około 980 m2 p rzestrzen i podgrodzia i p rzyle gającego doń południowego fragmentu fosy. Odkryto 14 obiektów ziemnych tj, m ieszkalnych, .m ieszkalno-gospodarczych, z których 2 '/obiekt nr 5a i 6/ reprezentują zabudowę osady z późnego okresu wpływów rzym skich. Natom iast form a, odmienność konstrukcyjna, a przede w szystkim m ate r ia ł ruchomy pozyskany z pozostałych 12 obiektów wskazują, iż stano wią one re lik ty wczesnośredniow iecznego punktu osadniczego. Obserwa cje poczynione w południowej c zę ś c i wykopu świadczą o je g o obronnym charakterze. Odsłonięto tu fosę użytkowaną w spółcześnie z obiektami w czesnośredniow iecznym i o ra z dobrze zachowane pale konstrukcji noś nej mostu.
Jest to jedyny odkryty dotychczas elem ent fortyfikacyjny. Nie wykluczone, że ślady obwałowania zn iszczyła przebiegająca tędy droga polna.
Ostatnią fazę użytkowania badanego stanowiska wyznaczają fr a g menty ceram iczn e typowe dla późnych faz okresu średniowiecznego. N a leży w iązać ją z powstaniem i funkcjonowaniem grodu stożkowatego.
Badania będą kontynuowane.
KRUSZW ICA Polska Akademia Nauk w oj, bydgoskie Instytut H is to rii Kultury Stanowisko 2 M aterialnej
Zakład A rch e o lo gii W ielkopolski w Poznaniu
Badania pod kierow nictw em p rof. dr Witolda Hensla prow adził dr W ojciech O zieduszycki. Finansował IHKM PAN . W czesnośredniow iecz ny ze s p ó ł’ osadniczy: gród i p ierw sze podgro d zie / V U I-X m w ./ , zamek /X IV -X V H w . /. Badania arch eologiczn e w K ru szw icy skoncentrowano na południo wym stoku W zgórza Zamkowego /stanowisko 2/. Wytyczono tu wykop IV A o pow ierzchni 50 m2, usytuowany prostopadle do odkrytego w po przednich sezonach lic a muru obronnego zamku z 2 połowy X IV w. Celem badań było uchwycenie konstrukcji wału w czesnośredniow ieczne go grodu, poznanie ich układu, zasięgu i chronologii.
Stwierdzono, że górne warstwy stoku W zgórza Zamkowego po chodzą z okresu nowożytnego. Z aw ierały one gruz ceglany, zaprawę, nowożytny m a te ria ł ceram iczn y, k ości, fragm enty dachówek, kafle. Z nawarstwień tych pochodzą rów n ież inne zabytki: brązow e, żelazne, szklane /szybki, fragm enty naczyń/. Na uwagę zasługują: k ryszta ł g ó r ski, fragm ent zdobionej bogato szp ili kościanej, sprzączka brązowa.
157
Wspomniane warstwy p rzykryw ały stok wału W czesnośredniowiecznego nakładając s ię na je go płaszcz gliniany. Pod owym płaszczem odkry to ukośnie zalegające warstwy brunatnej ziem i oraz popiołu położone go na pierw szym p oziom ie drewnianych konstrukcji rusztowych wału. Umocnienia te złożone z 7 belek o średnicy dochodzącej do 14 cm zalegały na o si północny-wschód-południow^-zachód. Podobnie ukierun kowane były następne dwa poziom y konstrukcji odkrytych w tym sezonie badawczym. Datowanie tych konstrukcji, a w ięc płaszcza glinianego i rusztu na podstawie wstępnej analizy m ateriału ceram iczn ego łączyć można z XI1-1 połową X III wieku. Stanowiły one najmłodszą, zewnętrzną fa zę umocnień obronnych grodu, powstałą najprawdopodobniej po spusto szeniu K ru szw icy w trakcie walk dynastycznych końca X I wieku. Są też świadectwem , iż wspomniany w ał został wów czas powtórnie umocniony od strony zew nętrznej dodatkowymi stosami rusztowym i i grubym p ła sz czem glinianym.
M ateria ły przechowywane są w Z A W IHKM P A N w Poznaniu, Badania będą kontynuowane.
K R Z E C Z Ó W -B E ŁC H , gm , Bochnia patrz
w oj. tarnowskie okres wptywów rzym skich
K R Z E S K -K R Ó LO W A -N IW A Uniw ersytet W arszawski Stanowisko— grodzisko Instytut A rch eolo gii
Badania prowadziła m gr Joanna Kalaga. Konsultacja - doc, dr hab. M aria M iśk ie- w icz. Finansował W K Z w Siedlcach, C zw arty sezon badań. Grodzisko /VIII, X I-X II w ./ .
Kontynuowano prace na majdanie grodu o ra z na wale w ew nętrz nym i zewnętrznym . Łączn ie przebadano 116 m2 - w tym 70 m2 m aj danu. Wykop, zlokalizow any w centrum majdanu, odsłonił półziem iankę czworokątną o wym iarach 2,80 x 2,80, w przekroju nieckowatą z pła skim dnem, w k tóre był wbity słup. Wykop nowożytny zn is zc zy ł ją w c z ę ś c i wschodniej, W wypełnisku obiektu wystąpiła ceram ika rę czn ie lepiona, k ości zw ie rzę c e , p rzęślik gliniany i fragm enty silnie skoro dowanych przedm iotów żelaznych. Chronologia obiektu - X I-X H wiek.
Wykopy usytuowane na wałach zewnętrznym i wewnętrznym obję ły koronę o raz zewnętrzne i wewnętrzne stoki umocnień, W wyniku ba dań stwierdzono, że pod nasypem - w obu wałach - występuje warstwa kulturowa zaw ierająca ceram ikę ręczn ie lepioną. Warstwa ta je s t kon tynuacją pierwotnego poziomu użytkowania rozpoznanego w latach ubieg łych, W wykopie, na w ale wewnętrznym odsłonięto re lik ty spalonej kon stru kcji drewnianej pierw otnego umocnienia, k tóre - w odróżnieniu od wyników badań z poprzednich lat - odsłonięto od Btrony wewnętrznego skłonu wału. Wskazuje to na zróżnicowanie zasięgów drewnianej kon
