•
Ryc. 7. Zale:mo~c m~dzll statycznym (E,) a dynamic;: nym (E,v modulem Younga.
Fig. 7. Dependence between the static (E.) and dy-namic (Ed) Young's modul~8es ..
W. N. Nikitin i A. J. Sawicz (13) przez aproksy-macjt: danych eksperymentalnych za pomOCIl krzy-wej (3) okrerul.i te stale, a mianowicle:
c.c= 0,97,
,p
=0,141, EOd=
1.300 000 kG/crn3 Dzlt:ki temu motna wprost ze 1WZ0ru [SI otrzymac wart06c Ea, jdli jest znana wartoSc Ed.WNIOSKI
Uzyskane wyniki potwierdzajll przydatnotic
zasto-sowanfa akustycznej metody do wyznaczania wsp61-czymrlk6w sprt:Zystotici i millZsz06ci strefy zwietrze-nia Ol'az &pt:kazwietrze-nia ska!. Wart06c modulu Younga w
strefie ~kania dla skal wapiennych byla mniejsza od 8-200/0, w stosunku do odpowiednich wartoBci dla skti litych. W zwillzku z tym wydzielanie IPI'anic takich stref Die sprawia trudnotici. Konieczne jest jednak kontynuowanie tych prac daa r6Znych rodza-j6w skaI. ich wyniki pmhlZylyby do uticitilenia in-terpretacji geologiczno-inZynierskiej przy opracowy-waniu danych pomfa1"OWYcb, jak r6wn1ez do uog61-nienia wykrytych prawidlowoAci.
Pomfary akustyczne powinny byc wykonywane jako uzupelnienie badan sejsmiczno-inZynierskich. Ko-rzystne
Jest
stosowanie tych metod r6wnieZ ze wzgl.t:-d6w ekonomieznych. gdyz koszt wyznaczenia E za pomOCI4 pomfl8lr6w akustycZDych jest kilkanaticie razy nit.:s7Jy od koszt6w badan statycznych dla danego punktu pomfarowego.Wielkotili Btosunku E~E. zaleZy od wlasn06ci 06rodka 1 przyjmuje wartoticl tyro wit:ksze im wy-ratniejszymi wlaBn06ciami red10gieznymi charaktery-zuje si~ 06rodek. Natomiast rozrzut wartoSci Ed/E• dla tego samego rodzaju skab' przewaZnie spowodo-wany jest tyro, lZ poszczeg6lni autorzy stosuill r6zne sposoby wyznaczania modul6w statycZ'DYoh. W zwillZ-ku z tym istDieje plIna potrzeba unJf!kacji sposobu wyznaczania modul6w statycznych.
SUMMARY
The present work concerns the use of the geo-acoustic method in engineering geology
to
examine fissured and weathered rocks, particularlyto
study the zone of block-like weathering of the pre-Quater-nary basement, as well as to research the rocks dis-+1"'bed at the mining areas. Propagation velocity of Jr·ngitudinal and trllIlilversal waves, and values of Young moduluses calculated on this basis are para-meters that serveto
distinguish the zonesconside-red.
Comparative analysis of both dynamic and static Young moduluses is made, and methods of conver-ting some moduluses into other ones are presented.
LITERATURA
1. Dachnow G. W., Perelman A. L., Rabi-nowicz G. J., Szczerbakowa T. W. -LabaratorIja akusticzeskogo karotaia tipa LAK-1. Prikl gieof. 1985, wyp. 43.
2. G u r w i c z I. I. - Si.eJamlczeskaja razwiedka. Moskwa, 1970.
3. K 0 I ton ski W. - Propagacja fal ultradzwi~
kowych w skalacb i jej praktyczne zastosowanie. PWN, Warszawa, 1959.
4. K 0 I ton ski W. - Nowoczesne zastosowanie akusty;ki w geafizyce i g6rnietwie. Prz. geol. 1968, nr314.
5. L ink H. - Evaluation
of
Elasticity Moduli 01.Dam Foundation Rock Determined Seismicaily in
.Comparison to thOSe Arrived at StaticaJa.y. Hui-tieme Congres Inte!'nationa9. des Grands Barrages. Edinburgh. 1964.
6. L i n OlW ski H. - Sejsmiczna metoda wyznacza-nia parametr6w sprt:Zystok! ska! podlota.
Biblio-teka AGH. 1968. '
7. L i now ski H. - Dokumentacja badafl sejs-miczno-iniyniel"skich do projektu podstawowego zapory betonowej cit:ZkleJ na rzece Dunajcu w Czorsztynie-Niedzicy. Arch. PPG, 1969.
B. L i now ski H. - On the relation between dy-namic and static moduli of elasticity (younges moduli). Acta Jleophys. pOt 1969,
nr
1.9. L f now ski H. - Instrukcja metodyczno-tech-niczna badan akustycznych dla potrzeb geologil intynierskiej. Arch. PPG. 1970. /
J O. Log i now I. W. - ModelirowanUe akusticze!:-kosto karotah apPal'aflllroj LAK-l. Flrlkl. ~!ieof.
1970. WYP. 58.
11. M a s u d a H. - Utilization of Elastic Longitu-dinal Wave Velocity for Determining the Elastic Property of Dam Foundation Rocks. Huitieme Congrea International des Grands Barrages. Edin-burgh, 1964.
]2. P I a c b ot n i k 0 w A. N. - Primienienije aku-·sticzeskogG karotaza i intierprletaclja jego riezul-tatow. Prild. geef. 19M, wyp. 38.
13. Sawlcz A. I., Koptell' W. 1., Nlkitin W. N., J a s z c zen k 0 Z. G. - Siejsmoakusticzeski-je mietody lzluczenija massiwow skalnych
porod.
Moskwa, 1969. ,
1.4. S t ilk e G. - On 'Elastic Surface Waves at a Cy!lindrical Hole in an IDfinite Soil. Geoph. Prospecting 1959,
nr
3.15. Thiel K .• Linowski H., l.ukaszek R. -Etude de la d~formabllite d'un rnaaBif rooheux heterogime. 2-erne Congres International Mecani-Que des Roches. Beograd, 1970.
16. T hie I K. - Badan'a wlasnoAci fizycznych i me-chanicZDYch skat podloia zapory w Niedzicy. IOMB. Warszawa, 1966.
17. W hi te J. E. - Seismic Waves. New York, 1965. 18. Pr a c a zbiorowa - Geoakustika -
Ispolzowani-je zwuka i ultra zwuka w sie'&morogU i sieJs-morazwiedkie i gornom die1e. Moskwa, 1966. 19. PlI.'aca zbiOl'0W8 - Issledowanije gornogo
da-wlenija gieoffziczeskimi mietodaml. Moskwa, 1967.
PE310ME
Pal50Ta XaC9.e'reH 'IlPJBIeReBKH atryC'l'Jcl!'leoK:oro Me-ro;a:a 'B JIIIOKeHepHOA reoJlOI'H'H ;a:JIH n;eJIeJi BIolftBJIe.HH.P. BbIBempem.!'X K ~cmaThIX uopo,lt B 'I8C'l'HOC'l'H
30H 6JIOltOBOI'O B~H ~opeHBhIX ltOipOA If
'HapymeeHbIX nopo;a: B6Jl1H3H ropH.bIX B&IpafSO'l'O'X.
IIapaMeTpaMK, IlOCJIY)ltHBIlIml'K ;a:JIH orrpe;a:eneBIHR 30B
TaKKX lIIopG;a:, 6hIJJ.H cxopocm: ~
npo-;a:OJIbHloIX :K llIO'IIepetlHbIX BOJI.H, a Ta10Ire
Bbl'DfCJIeH-HhIe 9a me OCHOBaRHH 3'Ha"leHHSI MO)(yJIeA
1OHra:
IIpoae;a:eH cpaBHHTel1bllldA aHaJlH3 ~ecEHX
!H CTa'l'K'lec.xJfX MO;a:yJIai: IOBI'a H ~JIem.t
cne-coOw rrepeao;a:a ~ lBeJIJAH'H M~JIeA B ,lU)yl'He.
