Artyku³ przegl¹dowy Review
Sesja Generalna odby³a siê w dniach 20-25 maja 2007 r. w Pary¿u, pod przewodnictwem prezydenta Komitetu Miêdzynarodowego OIE, dr. Barryiego ONeila (Nowa Zelandia) (1). Uczestniczy³y w niej delegacje z 158 pañstw cz³onkowskich na ogóln¹ liczbê cz³onków OIE, wynosz¹c¹ obecnie 169. W sesji gene-ralnej brali równie¿ udzia³ obserwatorzy 5 krajów nie bêd¹cych cz³onkami OIE, przedstawiciele 47 organi-zacji miêdzynarodowych, prezydenci komisji specja-listycznych i byli honorowi prezydenci OIE jak te¿ cz³onkowie rz¹dów (ministrowie lub ich zastêpcy) z 14 pañstw cz³onków OIE1). W sumie w obradach
uczestniczy³o ponad 600 osób, co dowodzi
zwiêksza-j¹cej siê ich z roku na rok liczby. Po powitaniach i wyg³oszonych adresach przez ministrów lub ich zastêpców nast¹pi³o wrêczenie dwóch honorowych wyró¿nieñ OIE: dr. Normanowi Willisowi (Kanada) Z³otego Medalu i dr. Wolf-Arno Valderowi (Niemcy) Medalu Srebrnego.
W rocznym sprawozdaniu z dzia³alnoci OIE, jego dyrektor generalny, dr Bernard Vallat, informowa³ o uruchomieniu dzia³añ w ramach Programu Robo-czego na lata 2006-2008, bêd¹cego czêci¹ Czwarte-go Planu StrategiczneCzwarte-go (2006-2010). ZCzwarte-godnie z tym organizowane by³y szkolenia doskonal¹ce dla specja-listów chorób zakanych przy udziale Wspó³pracuj¹-cego Centrum OIE w Lyonie. OIE otrzyma³o granty z Banku wiatowego na wykonanie badañ porównu-j¹cych koszty systemów przegl¹dowych, odnosz¹cych siê do populacji zwierzêcych, w czasach spokoju
epi-75. Sesja Generalna wiatowej Organizacji
Zdrowia Zwierz¹t (OIE) wiadectwem znaczenia OIE
dla nauki i s³u¿by weterynaryjnej
MARIAN TRUSZCZYÑSKI, TADEUSZ WIJASZKA, EWA LECH*
Pañstwowy Instytut Weterynaryjny Pañstwowy Instytut Badawczy, Al. Partyzantów 57, 24-100 Pu³awy Truszczyñski M., Wijaszka T., Lech E.
75th General Session of the World Organization for Animal Health (OIE)
a proof of the importance of OIE for veterinary science and services Summary
The 75th General Session of the International Committee of the World Organisation for Animal Health
(OIE) was held in Paris from 20 to 25 May 2007, under the chairmanship of Dr Barry ONeil (New Zealand), president of the International Committee. In this annual meeting participated delegations from 158 member counties of the total number of 169 members of the OIE. Additionally representatives of 5 non-member countries, the presidents of specialist commissions, working groups and groups ad hoc, former presidents of the OIE and 14 ministers or deputies of governments of member countries, also took part. The annual report, presented by the director general of the OIE, Dr Bernard Vallat, on the activities of the OIE in 2006 indicated intensive development concerning influence of the OIE on the increase of effectivity of veterinary services in the world in the control of infectious diseases of animals, zoonotic diseases and food safety. Two technical items were presented: the first entitled The use of epidemiological models for the management of animal diseases and the second The role of reference laboratories and collaborating centres in providing permanent support for the objectives and mandates of the OIE. In the presentation of the animal health status in member countries the epizootic situation in 2006 and early 2007 of highly pathogenic avian influenza (HPAI), bluetonge (BT) and foot and mouth disease (FMD) was characterized. Following important points were the reports of OIE specialist commissions and working groups, contributing to improvement of the codes for terrestrial and water animals and manuals for diagnostic tests and vaccines. Representatives of many international organizations characterized their activity, underlining fruitful cooperation with the OIE. Summarising, the results of the 75th General Session one can state that OIE plays a very important and increasing global role in
strengthening the veterinary services in the control of infectious diseases of animals, zoonotic diseases and in food safety, contributing essentially to the protection of human health and economy, world wide.
Keywords: 75th General Session, OIE, report
1) Sk³ad delegacji polskiej: dr Ewa Lech, g³. lekarz wet. kraju,
przewodnicz¹-ca delegacji i delegat akredytowany, doc. dr hab. Tadeusz Wijaszka, dyrektor PIWet-PIB, prof. dr hab. Henryk Lis, dr Jan Prandota, prof. dr hab. Marian Trusz-czyñski.
demiologicznego z kosztami poniesionymi w zwi¹z-ku z wyst¹pieniem prowadz¹cych do kryzysów gospo-darczych i sanitarnych epizootii. Wzmocniona zosta³a globalna sieæ regionalnych i subregionalnych przed-stawicielstw OIE w wyniku organizowania nowych biur w kolejnych pañstwach lub regionach. Osi¹gniê-to postêp dziêki wdra¿aniu warunków wynikaj¹cych z porozumienia dotycz¹cego Globalnego Systemu Postêpuj¹cego Zwalczania Chorób Zwierz¹t Przekra-czaj¹cych Granice Pañstw (Global Framework for the Progressive Control of Transboundry Animal Diseases, GF-TAD). W zwi¹zku z realizacj¹ Czwartego Planu Strategicznego zwiêkszona zosta³a liczba personelu w centrali OIE w Pary¿u. Kontynuowano prace nad doskonaleniem kodeksów i podrêczników OIE. Przy koñcu 2006 r. dzia³a³o 20 centrów wspó³pracuj¹cych i 160 laboratoriów referencyjnych. OIE zorganizowa³o w okresie sprawozdawczym liczne miêdzynarodowe konferencje naukowe. Do grup roboczych: zwierz¹t nieudomowionych; bezpieczeñstwa ¿ywnoci; dobro-stanu dokooptowani zostali za zgod¹ Komisji Admi-nistracyjnej nowi specjalici.
Referentem pierwszego plenarnego wyk³adu pt. U¿ycie modeli epidemiologicznych dla dzia³añ za-rz¹dzaj¹cych w odniesieniu do chorób zwierz¹t by³ dr Preben Willeberg, G³ówny Lekarz Weterynarii Danii. Stwierdzi³, ¿e modelowanie jest obecnie wyko-rzystywan¹ metod¹, s³u¿¹c¹ ograniczaniu strat, wywo-³anych przez epizootie. Jego istota polega na wyprze-dzaj¹cym badaniu mo¿liwych sytuacji oraz weryfiko-waniu sposobów ich rozwi¹zywania. Ustanawiane modele, by by³y u¿yteczne w przysz³ym zwalczaniu realnie zaistnia³ych epizootii, musz¹ uwzglêdniaæ ich specyfikê i byæ odpowiednio walidowane. Z³o¿onoæ i zró¿nicowanie, w³aciwe systemom biologicznym, ogranicza skutecznoæ modeli w maj¹cych w rzeczy-wistoci miejsce wybuchach chorób zakanych jako narzêdzi bezwzglêdnie pewnych. Wartoæ ich zwiêk-sza jednak¿e wykorzystywanie w ich opracowywaniu dowiadczeñ z przebiegu poprzednich wybuchów tych samych chorób. Przydatne jest odpowiednie, wyprze-daj¹ce szkolenie personelu w sensie nabycia koniecz-nej do zwalczania chorób zakanych sprawnoci. Mimo to modele s¹ jedynie jednym z elementów planu gotowoci, którego wartoæ zwiêksza wspó³-praca miêdzynarodowa s³u¿b weterynaryjnych, w któ-rej u³atwianiu i promowaniu du¿¹ rolê odgrywa OIE, a w tym, organizowane coroczne sesje generalne. W dyskusji nad przedstawionym wyk³adem postulo-wano opracowanie przewodnika dotycz¹cego weryfi-kowania, walidacji i wykorzystywania modeli, przy-datnych w mo¿liwie najskuteczniejszym zwalczaniu chorób zakanych zwierz¹t, zw³aszcza nowo i ponow-nie pojawiaj¹cych siê. Podnoszono potrzebê uwzglêd-niania zasady kosztów i korzyci, by przy zachowa-niu optymalnej skutecznoci realizowaæ zaplanowane dzia³ania przy mo¿liwie niskim nak³adzie kosztów.
Drugi wyk³ad plenarny dotyczy³ roli laboratoriów referencyjnych i centrów wspó³pracuj¹cych w sta³ym wspomaganiu programów zwalczania chorób zaka-nych. Referentem by³ dr Alvin Gajadhar z Kanadyj-skiej Agencji Inspekcji ¯ywnoci, Saskachewan. Pod-staw¹ do opracowania wyk³adu by³ kwestionariusz dostarczony przez OIE, a nastêpnie wype³niony przez inspektoraty weterynaryjne pañstw cz³onkowskich. W wyst¹pieniu potwierdzono, ¿e stworzona przez OIE, zgodnie z Czwartym Planem Strategicznym, sieæ la-boratoriów referencyjnych i orodków wspó³pracuj¹-cych okaza³a siê przydatna dla podniesienia spraw-noci s³u¿b weterynaryjnych, wiarygodnej informacji o wystêpowaniu chorób listy OIE i wdra¿ania opar-tych o wiedzê standardów. Uzyskiwane z wymienio-nego zaplecza laboratoryjwymienio-nego dane u³atwia³y podej-mowanie decyzji, umo¿liwiaj¹cych dostêpnoæ do ryn-ków zwierz¹t i ich produktów, w oparciu o monitoro-wany stan zdrowia, w tym równie¿ w aspekcie zoonoz i bezpieczeñstwa ¿ywnoci. Podkrelono, ¿e rozmiesz-czenie laboratoriów referencyjnych powinno zostaæ poszerzone, gdy¿ w szeregu stref kuli ziemskiej obserwuje siê ich niedobór. W licznych przypadkach konieczne wydaje siê te¿ zwiêkszenie mo¿liwoci diag-nostycznych w odniesieniu do dodatkowych, dotych-czas nie badanych chorób, w oparciu o dostêpne miê-dzynarodowe standardy. Zwrócono uwagê, ¿e w sze-regu pañstw cz³onkowskich OIE niedobory w rod-kach finansowych, m.in. odnonie do pobierania i transportowania próbek do badañ, stanowi¹ prze-szkodê w wykorzystywaniu laboratoriów OIE. Potrze-ba zapewnienia jakoci we wszystkich dziedzinach dzia³ania s³u¿b weterynaryjnych, w celu osi¹gania wia-rygodnoci wyników i wysokiej jakoci produktów, w tym preparatów standardowych do testów diagno-stycznych, pozostaje nadrzêdnym wymogiem OIE, we-ryfikowanym coraz czêciej i szerzej przeprowadza-nymi kontrolami. W szeregu przypadków, zw³aszcza w krajach rozwijaj¹cych siê, zanotowano niedobór kompetentnego personelu laboratoryjnego oraz pobie-raj¹cego materia³ do badañ, jak równie¿ niedostatecz-nie wyposa¿one laboratoria. Potwierdzono, ¿e uzyska-ne w laboratoriach referencyjnych OIE wyniki tylko wtedy s¹ udostêpnione poza krajem przesy³aj¹cym, je¿eli na to wyrazi zgodê g³ówny lekarz weterynarii tego kraju.
Prezentowana w czasie 75. Sesji Generalnej sytu-acja epizootiologiczna na wiecie zosta³a omówiona w odrêbnej publikacji (2).
Istotna czêæ sesji generalnej dotyczy³a wyników dzia³ania w okresie maj 2006-maj 2007 komisji spe-cjalistycznych i grup roboczych oraz grup ad hoc two-rzonych w ich obrêbie, do opracowywania tematów szczegó³owych. Dane odnosz¹ce siê do Komisji Naukowej Chorób Zwierz¹t zreferowa³ jej prezydent, prof. Vincenzo Caporale. Wymieni³ liczne grupy ad hoc zajmuj¹ce siê w ramach Komisji pryszczyc¹, ksiê-gosuszem, BSE, chorob¹ niebieskiego jêzyka,
bruce-loz¹, klasycznym pomorem wiñ, afrykañskim pomo-rem koni, gor¹czk¹ zachodniego Nilu, rzekomym po-morem drobiu, gryp¹ ptasi¹, grulic¹, nowo pojawia-j¹cymi siê zoonozami i chorobami zwierz¹t nieudo-mowionych w aspekcie wykorzystywania nowych danych naukowych do doskonalenia ich zwalczania i zaleceñ zmian w Kodeksie Zdrowia Zwierz¹t L¹do-wych. Dodatkowo Komisja zainicjowa³a opracowanie podrêcznika na temat nadzoru zdrowia zwierz¹t do-mowych i analogicznego opracowania, dotycz¹cego zwierz¹t nieudomowionych. Przedstawiony zosta³ plan dzia³alnoci komisji na lata 2007-2008, obejmuj¹cy udoskonalenie rozdzia³ów Kodeksu Zwierz¹t L¹do-wych odnonie do: chorób przenoszonych za pored-nictwem wektorów owadzich, oceny wymagañ doty-cz¹cych scrapie i BSE, sformu³owania zaleceñ dla dy-rektora generalnego OIE, dotycz¹cych tworzenia sieci lokalnych w danym pañstwie laboratoriów dzia³aj¹-cych pod kierunkiem laboratoriów referencyjnych OIE. Sprawozdanie Komisji Standardów Zdrowia Zwie-rz¹t przedstawi³ jej prezydent, dr Alejandro Thiermann. Podkreli³, ¿e w ci¹gu minionego roku 30 nowych lub udoskonalonych tekstów Kodeksu Zwierz¹t L¹dowych zosta³o przedstawionych do akceptacji Komitetowi Miêdzynarodowemu OIE, dalszych 18 jest przygoto-wywanych. Informowa³, i¿ w ci¹gu roku podejmowa-na problematyka w ramach Komisji oraz jej grup ad hoc mo¿e byæ upowszechniana elektronicznie jako tekst tymczasowy, po którym nast¹pi og³oszenie w formie ostatecznej. Owiadczy³, ¿e wszystkie po-prawki Kodeksu Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych bêd¹ w przysz³oci wyra¿ane w postaci rezolucji akcepto-wanych przez Miêdzynarodowy Komitet OIE. Komi-sja formu³owa³a te¿ definicje takich okreleñ, jak S³u¿ba Weterynaryjna, Weterynaryjna Administra-cja itp. na u¿ytek Kodeksu. Informowa³ o zmianach dotycz¹cych ustanawiania stref i kompartmentów wol-nych od chorób Listy OIE, wskazuj¹c na wstêpne opra-cowanie przewodnika odnosz¹cego do tego drugiego pojêcia. W formie ostatecznej znajduje siê opracowa-nie dotycz¹ce kompartmentalizacji w przypadku in-fluenzy ptasiej i rzekomego pomoru drobiu.
Odnonie do wcieklizny, w Kodeksie Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych obecny tekst zosta³ uzupe³niony tekstem dotycz¹cym u¿ywania szczepionek rekombi-nowanych z ¿ywym wektorem wirusowym.
Wspomniano o ocenionej procedurze, odnosz¹cej siê do kraju dot¹d wolnego od pryszczycy, w przypad-ku pojawienia siê ograniczonego ogniska, w sensie odzyskania mo¿liwie szybko statusu kraju wolnego od tej choroby. Komisja otrzyma³a od grupy ad hoc dla ksiêgosuszu udoskonalony rozdzia³, odnosz¹cy siê do tej choroby, z przeznaczeniem do Kodeksu Zdrowia Zwierz¹t L¹dowych. Przeanalizowano rozdzia³ Kodek-su o chorobie niebieskiego jêzyka, naniesiono popraw-ki i dodano nowe dane uwzglêdniaj¹ce przesuwanie siê choroby w kierunku pó³nocnym. Komisja po za-prezentowaniu delegatom do oceny modyfikowanego
rozdzia³u, dotycz¹cego grulicy byd³a, przedstawi³a go do akceptacji Miêdzynarodowego Komitetu OIE, co nast¹pi³o.
Prezydent Komisji Standardów Zdrowia Zwierz¹t owiadczy³ w odniesieniu do rozdzia³u Kodeksu Zdro-wia Zwierz¹t L¹dowych, dotycz¹cego BSE, ¿e w prze-formu³owaniu tekstu dotycz¹cego wymienionej cho-roby, pod uwagê nale¿y braæ jako podstawê wyniki badañ dotycz¹ce transmisji od krowy do krowy, jak sugerowano w dokumencie z padziernika 2006 r. Wyrazi³ natomiast ubolewanie, ¿e niektóre kraje cz³on-kowskie ci¹gle nawi¹zuj¹, jego zdaniem nies³usznie, do modeli badañ eksperymentalnych na zwierzêtach laboratoryjnych, w niektórych wypadkach genetycz-nie modyfikowanych, wspieraj¹c tymi rezultatami po-gl¹d o zbyt wysokim zagro¿eniu ze strony BSE byd³a i ludzi. Podkreli³, ¿e wyniki dowiadczeñ na myszach nie musz¹ bezwzglêdnie przek³adaæ siê na pogl¹d o ryzyku choroby dla byd³a i cz³owieka. Informowa³ równie¿, ¿e szereg stanowisk otrzymanych na pimie, wspartych wynikami badañ, proponowa³o uznanie przygotowanej z koci ¿elatyny i fosforanu wapnia (dicalcium phosphate) jako bezpiecznych (safe) nie-zale¿nie od pochodzenia, jednak¿e pod warunkiem, ¿e byd³o stanowi¹ce ród³o koci podlega³o za ¿ycia i pomiertnie inspekcji weterynaryjnej. Na tej podsta-wie Komisja proponowa³a zmiany w odnonym arty-kule Kodeksu, polegaj¹ce na w³¹czeniu ¿elatyny przy-gotowanej z koci jako produktu wzglêdnie artyku³u bezpiecznego (safe commodity). Tendencje liberalizo-wania ze strony Komisji dotychczasowych restrykcji wyra¿a³y siê te¿ w zmianach artyku³ów Kodeksu zwi¹-zanych z transmisj¹ pionow¹ (vertical transmission) BSE, któr¹ uznano za nieistotn¹, wzglêdnie bez zna-czenia (negligible). Postulat UE i Japonii dotycz¹cy ryzyka odnonie do potencjalnie zaka¿onych zwierz¹t znajduj¹cych siê w kohorcie wiekowej ze zwierzêciem, u którego w stadzie wyst¹pi³o BSE, a urodzonych przed wprowadzeniem zakazów zapobiegaj¹cych szerzeniu siê BSE, w tym zakazu ¿ywienia paszami zawieraj¹-cymi bia³ko prze¿uwaczy, zosta³ uwzglêdniony w od-powiednim formu³owaniu odnonych artyku³ów Ko-deksu. W dyskusji delegat Niemiec, mówi¹cy te¿ w imieniu Unii Europejskiej, przeciwstawi³ siê pro-ponowanym zmianom odnonie do ¿elatyny. Poparty zosta³ przez delegata Japonii, który dodatkowo zwró-ci³ uwagê na sprzecznoæ w odniesieniu do koci ge-neralnie, a koci czaszki (skull) w szczególnoci od byd³a w wieku powy¿ej 30 miesiêcy. Delegat Austra-lii odniós³ siê do wypowiedzi dotycz¹cych ¿elatyny w tym sensie, ¿e proponowa³ utrzymanie tego tematu w stadium badañ i w powi¹zaniu tej sprawy ze sta-nowiskiem WHO, przy nie akceptowaniu, ju¿ obec-nie, propozycji przewodnicz¹cego Komisji. Nastêpnie prezentowano udoskonalone wersje rozdzia³ów doty-cz¹cych influenzy, niedokrwistoci, piroplazmozy i rhi-nopneumonitis koni, które zosta³y zaakceptowane przez Miêdzynarodowy Komitet OIE. Uznano, ¿e
zmieniony rozdzia³ Kodeksu dotycz¹cy klasycznego pomoru wiñ nie mo¿e byæ w obecnym stadium zaak-ceptowany. Natomiast przyjêto now¹ wersjê rozdzia-³u dotycz¹cego influenzy ptasiej.
W kolejnoci sprawozdanie przedstawi³a prezydent Komisji Standardów Zdrowia Zwierz¹t Wodnych dr Eva-Maria Bernoth. Zgodnie z tym dokonano w mi-nionym roku udoskonaleñ i zmian w brzmieniu szere-gu artyku³ów w Kodeksie Zdrowia Zwierz¹t Wodnych. Ze wzglêdu na globalny zasiêg problematyki uwzglêd-niaj¹cej liczne choroby ryb, miêczaków, skorupiaków i ¿ab, sporód których stosunkowo nieliczne gatunki maj¹ znaczenie gospodarcze w Europie, niezbêdny okaza³ siê w pracach Komisji udzia³ grup ad hoc, wspo-magaj¹cych opracowywanie postêpowania profilak-tycznego i zwalczania chorób, warunków transportu oraz dobrostanu. Podjêto prace nad szóstym wydaniem Podrêcznika testów diagnostycznych dla zwierz¹t wodnych, który zostanie wydany w 2009 r. Aktualnie wykorzystywane jest wydanie pi¹te, które zaakcepto-wa³ Miêdzynarodowy Komitet OIE w roku 2006. Ko-misja uzyska³a szczegó³owe sprawozdania z 28 labo-ratoriów referencyjnych i centrum wspó³pracuj¹cego. W kolejnoci sprawozdanie przedstawi³ dr Mark Artois, prezydent Grupy Roboczej Zwierz¹t Nieudo-mowionych. Obejmowa³o ono bogat¹ tematykê doty-cz¹c¹ m.in. rezerwuaru wirusa ptasiej grypy, wciek-lizny u nietoperzy (bat lyssavirus), wirusa gor¹czki krwotocznej u goryli i BSE u zwierzyny p³owej.
W imieniu Komisji Standardów Biologicznych spra-wozdanie roczne przedstawi³ jej prezydent, prof. Ste-ven Edwards. Podkreli³ zwiêkszenie liczby laborato-riów referencyjnych w szeregu pañstw, w tym w kra-jach rozwijaj¹cych siê. Komisja popiera³a ustanowie-nie w najbli¿szej przysz³oci w Kanadzie centrum wspó³pracuj¹cego na rzecz chorób zwierz¹t nieudo-mowionych, w tym ich epidemiologii i zarz¹dzania; centrum wspó³pracuj¹cego w zakresie epidemiologii i zwalczania nowo pojawiaj¹cych siê chorób ptaków, z lokalizacj¹ we W³oszech i w USA oraz centrum wspó³pracuj¹cego odnonie do dobrostanu zwierz¹t i analizy bioetycznej w Nowej Zelandii. Rekomendo-wa³a równie¿ zorganizowanie nastêpuj¹cych labora-toriów referencyjnych dla: Screwworm w Panamie, chlamydiozy owczej i ptasiej oraz nosacizny w Niem-czech, enzootycznego ronienia owiec w Szwajcarii, sal-monellozy we W³oszech, scrapie i choroby char³aczej (chronic wasting disease) w Kanadzie, piroplazmozy koni, babeszjozy byd³a i Surra w Japonii, rozrodczego i oddechowego syndromu wiñ (PRRS) w Polsce (w PIWet-PIB w Pu³awach), rhinotracheitis indyków we Francji. Zmieniono dotychczasow¹ nazwê centrum wspó³pracuj¹cego do spraw diagnostyki laboratoryj-nej w Uppsali na centrum opartej na biotechnologii diagnozie chorób zakanych w medycynie weteryna-ryjnej. Zlikwidowano natomiast w Uppsali laborato-rium referencyjne dla enzootycznej bia³aczki byd³a oraz laboratorium dla zakanego
rhinotracheitis/pustu-lar vulvovaginitis w Holandii. Prezydent Komisji po-informowa³, ¿e kolejne wydanie OIE Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (mammals, birds and bees), uka¿e siê w 2008 r. Komi-sja opracowa³a program i proponowan¹ listê wyk³a-dowców na seminarium biotechnologii, planowane w po³¹czeniu z sympozjum wiatowego Stowarzysze-nia Diagnostów Weterynaryjnych, które odbêdzie siê 11-14 listopada 2007 r. w Melbourne Australia.
Poinformowano, ¿e niezbêdna jest zmiana szczepu Trypanosoma equiperdum jako antygenu do odczynu wi¹zania dope³niacza w diagnostyce zarazy stadniczej. Przedstawiono te¿ zastrze¿enia odnonie do produk-cji tuberkuliny, w zwi¹zku z czym powo³ana zosta³a grupa ad hoc do bli¿szego zbadania tego problemu. Nowa surowica referencyjna do diagnostyki enzootycz-nej bia³aczki byd³a okrelona jako E5 zosta³a zaak-ceptowana przez Komisjê w celu zast¹pienia obecne-go preparatu E4. Komisja postulowa³a, by ELISA do rozpoznawania wcieklizny zosta³a uznana za test po-lecany (prescribed test) przy przewo¿eniu przez gra-nicê psów i kotów, przy zachowaniu jako testu pole-canego seroneutralizacji.
Ustanowiona w OIE w 2002 r. Grupa Robocza Bez-pieczeñstwa ¯ywnoci Pochodzenia Zwierzêcego (Working Group on Animal Production Food Safety) zwiêkszy³a aktywnoæ w tym zakresie oraz wspó³pra-cê z Komisj¹ Kodeksu ¯ywnociowego (CAC). Dzia-³alnoæ w roku sprawozdawczym polega³a na koordy-nacji dzia³añ zwi¹zanych z doskonaleniem nadzoru przed i po uboju, zwiêkszaniu udzia³u s³u¿b wetery-naryjnych w ³añcuchu ¿ywnociowym oraz zaleceniach dla hodowców zwierz¹t pod k¹tem unikania przez nich zagro¿eñ (np. antybiotykowych stymulatorów wzros-tu), przek³adaj¹cych siê na bezpieczeñstwo ¿ywnoci. Do realizowanych zadañ nale¿a³o doskonalenie syste-mów identyfikowania zwierz¹t rzenych i zapewnie-nie, w aspekcie zdrowia publicznego, nieszkodli-woci rodków ¿ywienia zwierz¹t. Szereg zagadnieñ opracowywano przy udziale specjalistycznych grup ad hoc. Sugerowano powo³anie takiej grupy do salmo-nellozy drobiu. Wa¿nym tematem by³a ocena poda-wanych zwierzêtom genetycznie modyfikopoda-wanych pro-duktów, w tym szczepionek z szczepami o rekombi-nowanym DNA.
Do zadañ Grupy Roboczej Dobrostanu Zwierz¹t (Animal Welfare Working Group) nale¿a³o doskona-lenie wytycznych zwi¹zanych z transportem l¹dowym i morskim zwierz¹t, ubojem zwierz¹t przeznaczonych do konsumpcji oraz masowym wybijaniem jako me-tod¹ zwalczania chorób zakanych (stamping out). Nawi¹zano te¿ wspó³pracê z Komisj¹ Standardów Zdrowia Zwierz¹t Wodnych w odniesieniu do proble-matyki dobrostanu w aspekcie formu³owania odpo-wiednich artyku³ów w Kodeksie Zwierz¹t Wodnych.
W czasie trwania Sesji Generalnej mia³y te¿ miej-sce prezentacje wspó³pracuj¹cych z OIE organizacji miêdzynarodowych: Komisji Kodeksu
¯ywnocio-wego, WHO, FAO, wiatowej Organizacji Handlu, wiatowego Stowarzyszenia Weterynaryjnego, Miê-dzynarodowej Federacji Zdrowia Zwierz¹t, Miêdzy-narodowego Sekretariatu Miêsa, Miêdzynarodowej Federacji Koñskiej, Miêdzynarodowej Federacji Producentów Rolnych i wiatowego Stowarzyszenia Weterynaryjnych Diagnostów Laboratoryjnych.
Na szczególn¹ uwagê zas³uguje raport przedsta-wiciela wiatowej Organizacji Zdrowia (WHO), dr. F. X. Meslina. Przedstawi³ on przy pomocy map sytuacjê epidemiologiczn¹ odnonie do influenzy pta-siej z uwzglêdnieniem zachorowañ ludzi. Liczba kra-jów, które informowa³y o zachorowaniach i zejciach miertelnych u ludzi zwiêkszy³a siê z dwóch w 2004 r. do piêciu w 2005 r. W roku 2007 41 sporód 47 jak dotychczas wymienionych zachorowañ ludzi mia³o miejsce w dwóch krajach w Egipcie 19, a w Indone-zji 22. Jedno zachorowanie u cz³owieka zanotowano w Nigerii. WHO monitoruje we wspó³pracy z FAO i OIE w ramach Globalnego Systemu Wczesnego Ostrzegania odnonie do Przechodz¹cych przez Gra-nice Chorób Zwierz¹t, w³¹cznie z Zoonozami (Global Early Warning System for Transboundry Animal Diseases including Zoonoses, GLEWS) sytuacjê epi-demiologiczn¹ odnonie do grypy ptasiej. Zgodnie z pogl¹dem WHO, utrzymuje siê obawa o pandemiê u ludzi w wyniku istniej¹cego nadal ród³a H5N1 u ptaków domowych i dzikich, mimo ¿e jak dotych-czas sytuacja pozostaje na poziomie nie przenoszenia infekcji lub bardzo ograniczonego przenoszenia z cz³o-wieka na cz³ocz³o-wieka. Przygotowanie skutecznej dla ludzi szczepionki, przydatnej w skali globalnej, napo-tyka na trudnoci ze wzglêdu na zmiennoæ antygeno-w¹ szczepów kr¹¿¹cych. St¹d dla WHO szczególnie istotna jest bie¿¹ca informacja ze strony specjalistycz-nych, w tym referencyjnych laboratoriów weteryna-ryjnych na temat w³aciwoci izolowanych od ptaków szczepów. Bardziej efektywnie nale¿y w zwi¹zku z tym wykorzystywaæ istniej¹ce sieci laboratoriów
referen-cyjnych i wspomniany GLEWS. Przedstawiciel WHO nadmieni³, ¿e utworzona wspólnie z FAO sieæ INFO-SAN ma zasiêg globalny i obejmuje specjalistów z 154 pañstw z zakresu bezpieczeñstwa ¿ywnoci, doskona-l¹c narodow¹ i miêdzynarodow¹ wspó³pracê i upo-wszechnianie informacji w wymienionej tematyce.
Data przysz³orocznej, 76. sesji generalnej OIE, wy-znaczona zosta³a na 20-25 maja 2008 r. Podano tytu³ wyk³adu plenarnego: Integrowanie ma³ych farm w programach ochrony zdrowia zwierz¹t. Komitet Miêdzynarodowy przyj¹³ na 77. sesjê generaln¹ w roku 2009 wyk³ad plenarny pt. Wp³yw zmian klimatu i warunków rodowiskowych na nowo pojawiaj¹ce siê i powtórnie wystêpuj¹ce choroby zwierz¹t i na pro-dukcjê zwierzêc¹. Wp³ywy do OIE wynosi³y w roku sprawozdawczym 5 895 000 euro i tyle samo wynosi-³y wydatki.
Reasumuj¹c, odbyta 75. Sesja Generalna OIE do-wiod³a, ¿e zakres dzia³ania tej miêdzynarodowej or-ganizacji w obszarze zwalczania chorób zakanych zwierz¹t, ochrony zdrowia cz³owieka w aspekcie zwal-czania chorób odzwierzêcych i zapewniania bezpie-czeñstwa ¿ywnoci zwierzêcego pochodzenia, stale siê pog³êbia i poszerza. Dzia³alnoæ ta opiera siê na na-ukowych osi¹gniêciach z zakresu mikrobiologii, wi-rusologii, biotechnologii oraz epizootiologii. Na tej podstawie tworzone s¹ wytyczne postêpowania, które akceptuj¹ rz¹dy i ich s³u¿by weterynaryjne w skali glo-balnej, co dowodzi wysokiego autorytetu wiatowej Organizacji Zdrowia OIE tak w krajach rozwiniêtych, jak te¿ rozwijaj¹cych siê.
Pimiennictwo
1.75th General Session OIE. Draft Final Report. Paris, 20-25 May 2007.
2.Wijaszka T., Truszczyñski M.: Wystêpowanie na wiecie w latach 2006-2007 wa¿nych epizootii, zgodnie z danymi 75. Sesji Generalnej OIE. Medycyna Wet. 2007 (w druku).
Adres autora: prof. dr hab. Marian Truszczyñski, Pañstwowy Instytut Weterynaryjny Pañstwowy Instytut Badawczy, Al. Partyzantów 57, 24-100 Pu³awy; e-mail: mtruszcz@piwet.pulawy.pl
