Hanna Filipkowska
"Bolesława Prusa powieści w
odcinkach", Edward Pieścikowski,
"Twórczość" nr 9 (1973) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 17/51, 104
( I ' PEŚCIKOWSEI Edward: B o l e s ł a w a P r u s a p o w i e ś c i w o d c i n k a c h . " T w ó rc z o ś ć " 1973 n r 9 s . 9 4 - 1 0 0 .
A n a l i z a k o m p o z y c y jn a " L a l k i " j a k o p o w i e ś c i o d c i n k o w e j , t z n . t a k i e j , w k t ó r e j o d o i n e k j e s t " c z ą s t k ą k o n s t r u k c y j n ą " , a n i e s k u t k i e m m e c h a n i c z n e g o z a b i e g u . A u t o r dow odzi, że każdy o d c i n e k " L a l k i " s t a n o w i d a j ą c ą s i ą w y o d r ą b n ić c a ł o ś ć , k t ó r a za pomocą n a r r a c j i p r e z e n t u j ą o e j l u b s c e n i c z n e j wprowadza c z y t e l n i k a w p r z e d s t a w i o n e w n i e j w y d a r z e n i e , a z a m k n i ę t a j e s t p u e n t ą a l b o z a k o ń c z e n ie m p r o j e k o y j n y m za p o w ia d a ją o y m w y d a r z e n i a p r z y s z ł e . Rytm odcinków u w y p u k la z d a r z e n i o w o ś ć p o w i e ś c i , a l e i p a r t i e r e f l e k s y j n e z o s t a ł y p o d z i e l o n e n a f a z y p okryw a j ą c e s i ę z o d c i n k a m i i o d p o w ie d n io s p u e n t o w a n e . T e c h n i k a t a j e s t fo r m ą z a s t ę p c z ą k o m p o z y o ji " k l a s y c z n e j " p o w i e ś c i o d c i n k o w e j , z k t ó r e j P r u s p r z e j ą ł sohem aty n i e k t ó r y c h p o s t a c i o r a z s t r u k t u r ę p o l e g a j ą c ą n a p r z e m i e n n o ś c i n a p i ę ć i o d p r ę ż e ń . B P / 5 1 / 5 H .F . ( I ) PORABECKI J e r z y : A u t o k o m e ń t a r z w p o w i e ś c i . (Ha p r z y k ł a d z i e "Gór n a d ozarnym morzem" W ilh e lm a M aoha). " P r a o e P o l o n i s t y c z n e " S. XXIX 1973 s . 1 0 1 - 1 1 4 .
P r a c a p o d e j m u j e p r ó b ę w y j a ś n i e n i a p r o b l e m a t y k i ś w i a t o p o g l ą d o w e j i " w a r s z t a t o w e j " a u t o k o m e n t a r z a z a w a r t e g o w p o w i e ś o i W.Macha "Góry n a d c z a rn y m morzem!". A u t o k o m e ń t a r z - z d a n ie m a u t o r a - j e s t w y r a z e m ś w ia d o m o ś o i p i s a r s k i e j i , j a k o n a j w a ż n i e j s z a k o m p o n e n ta " s t r u k t u r y " p o w i e ś c i , u c z e s t n i c z y w k o n s t r u o w a - / n i u t a k i o h j e j e l e m e n tó w , j a k n p . : o b r a z a u t o r a i o b r a z o z y - t e l n i k a , o b e o n o ś ć p r o b l e m a t y k i w a r s z t a t o w e j i o b e o n o ś ć p r o b l e m a t y k i i d e o l o g i o z n e j . A n a l i z a a u t o k o m e n t a r z a w p o w i e ś c i Ma c h a z m i e r z a do w y j a ś n i e n i a , a l e i k r y t y c z n e g o z w e r y f i k o w a n i a z a w a r t o ś c i p ro b l e m o w e j p r z e k a z y w a n e j za j p o ś r e d n io t w e m t y o h w ł a ś n i e e le m e n tó w u t w o r u . B P / 5 1 / 6 E . S z .
