Antoni Smoliński
Wólka Grodziska, gm. Grodzisk
Mazowiecki, woj. warszawskie, AZP
59-62/10
Informator Archeologiczny : badania 31, 163-164
163
Wieliczka, st. 98, gm. loco, woj. krakowskie - patrz: neolit
Wierzbowa, st. 1, gm. Wartkowice, woj. sieradzkie - patrz: wczesna epoka żelaza WIERZCHUCA NAGÓRNA, st. 3, gm. Drohiczyn, woj. białostockie, AZP 51-81/4
ślady osadnictwa mezolitycznego •
ślady osadnictwa z epoki brązu •
osada (i cmentarzysko?) kultury przeworskiej (młodszy okres przedrzymski - okres wpływów •
rzymskich)
Badania wykopaliskowe, przeprowadzone przez mgr Urszulę Perlikowską-Puszkarską (Państwo-we Muzeum Archeologiczne w Warszawie). Finansowane przez PSOZ. Drugi sezon badań. Przebada-no powierzchnię 225 m2.
Badania w 1997 r. koncentrowały się w zachodniej części stanowiska. Wytyczono dziewięć wy-kopów. Wyeksplorowano trzydzieści obiektów, które można podzielić na: półziemianki, paleniska, ślady po słupach (?) i obiekty o nieokreślonej funkcji. Tegoroczne badania dostarczyły dużej ilości materiału zabytkowego o dużej rozpiętości chronologicznej — od mezolitu, poprzez epokę brązu, do okresu wpływów rzymskich. Pozyskano fragmenty ceramiki, kości zwierzęce, polepę, węgle drzewne, żużle i materiały krzemienne. Zabytki wydzielone reprezentowane są przez: żelazną zapinkę kuszowa-tą z podwiniękuszowa-tą nóżką, zbliżoną do typu A 162, datowaną na fazę C1a, przedmioty rogowe i przęśliki gliniane. W warstwie kulturowej występowały pojedyncze przepalone kości ludzkie, które sygnalizu-ją funkcjonowanie tu cmentarzyska. Stanowisko jest bardzo zniszczone przez głęboką orkę. Osadę w Wierzchucy Nagórnej można wstępnie datować na okres wpływów rzymskich, materiał ceramiczny jest charakterystyczny dla kultury przeworskiej. Można wydzielić stosunkowo dużą ilość form typo-wych dla późnego okresu lateńskiego, pojawiają się jednak formy późniejsze. Na tym etapie badań trudno jednoznacznie stwierdzić, czy są to dwie fazy użytkowania osady, czy też mamy do czynienia z trwaniem form późnolateńskich jednocześnie z formami późniejszymi, związanymi z wpływami kultury wielbarskiej.
Materiały i dokumentacja znajdują się w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie, a po opracowaniu zostaną przekazane do Muzeum Okręgowego w Białymstoku.
Wyniki badań będą opublikowane. Badania będą kontynuowane.
Wojnicz, st. 3, gm. loco, woj. tarnowskie - patrz: środkowa i późna epoka brązu WÓLKA GRODZISKA, gm. Grodzisk Mazowiecki, woj. warszawskie, AZP 59-62/10
osada kultury przeworskiej (młodszy okres przedrzymski - okres wpływów rzymskich) •
Ratownicze badania wykopaliskowe, przeprowadzone przez mgr. Antoniego Smolińskiego (P.H.U. ANWIT Warszawa). Finansowane przez inwestora - firmę E. Wedel S.A. Warszawa, ul. Zamoyskiego 28/30.
Pracami archeologicznymi objęto cały obszar wskazany decyzją WKZ (w granicach działek nr ew. 55/3 i 61/3 - teren zakładu Oddziału „FRITO-LAY”) tj. południowo-wschodni skraj stanowiska Ob-szar ten obejmuje północno-zachodni narożnik (trójkąt o wymiarach 20 x 30 x 35 m) projektowanego placu postojowo-manewrowego. Wytyczono trójkątny wykop o wymiarach 20 m (E-W) x 30 m (N-S) x 35 m (przeciwprostokątna).
Stanowisko (osada kultury przeworskiej z I w. p.n.e. - III w. n.e., związana m.in. z produkcją żelaza) zajmuje rozległe, piaszczyste wyniesienie, usytuowane 1-1,50 m ponad otaczającymi je od zachodu i północy łąkami. Na powierzchni stanowiska występują liczne fragmenty starożytnych naczyń gli-nianych. Badany obszar obejmuje południowo-wschodnią peryferię stanowiska - z jego powierzchni, przed rozpoczęciem prac wykopaliskowych zebrano 2 fragmenty ceramiki starożytnej (kultury prze-worskiej) i kilka fragmentów ceramiki nowożytnej.
164
W trakcie badań odkryto następujący układ nawarstwień: warstwa nr l:
ziemia zepchnięta spychaczem w trakcie niwelacji terenu przeprowadzonej kilka lat temu, w trakcie budowy zakładu; warstwa o grubości 0,40-0,60 m zalegająca na całej powierzchni wykopu; niejed-nolita, barwy czarnobrunatnej, z narzuconymi śmieciami (m.in. śladami wcześniejszej, współcze-snej zabudowy tego miejsca)
warstwa nr 2:
zhumsowana, czarnobrunatna -warstwa bagienna, zalegająca na całej powierzchni wykopu, o miąż-szości 0,40/0,50 m /w niektórych partiach silnie zniszczona przy niwelacji terenu - do kilku cm grubości/
warstwa nr 3:
glina calcowa zalegająca pod warstwa nr 2, z wodą podchodzącą już na głębokości 1,40 m pod współczesną powierzchnią; barwy żółtej i żółtobrązowej; występująca 0,70-1,00 m poniżej aktualnej powierzchni ziemi.
Wszystkie badane warstwy były silnie nasiąknięte wodą. Nie stwierdzono (poza materiałami po-wierzchniowymi) żadnych zabytków, obiektów ani warstw archeologicznych.
Na podstawie wyników przeprowadzonych badań można stwierdzić, że na badanym obszarze uchwycono południowo-wschodni skraj stanowiska archeologicznego, to jest brzeg obniżenia zapew-ne zabagniozapew-nego i wypełniozapew-nego wodą, do którego osada kultury przeworskiej zapewzapew-ne dochodziła od północnego zachodu (jedynym tego śladem może być fragment grubościennego naczynia glinia-nego tej kultury znaleziony na powierzchni warstwy nr 1).
Ustalono, że teren przeznaczony pod planowaną inwestycję znajduje się w strefie poza badanym stanowiskiem, zajmując dawne zabagnione obniżenie terenu, gdzie nie wkraczało ówczesne osadnic-two.
Badania zakończono.
Wyszembork, st.V, gm. Mrągowo, woj. olsztyńskie – patrz: wczesna epoka żelaza WYTYCZNO, st. 5, gm. Urszulin, woj. chełmskie, AZP 73-88/3
obozowisko mezolityczne •
osada kultury amfor kulistych (neolit) •
osada kultury trzcinieckiej(?) (wczesna epoka brązu) •
osada kultury łużyckiej (późna epoka brązu-okres halsztacki) •
osada kultury pomorskiej(?) (wczesna epoka żelaza) •
materiały typu Werbkowice, grupa czerniczyńska (młodszy okres przedrzymski) •
materiały typu Dorohusk (okres wpływów rzymskich) •
Ratownicze badania wykopaliskowe, przeprowadzone w lipcu przez mgr. mgr.Teresę i Wojciecha Mazurków (Muzeum Okręgowe w Chełmie). Finansowane przez PSOZ. Piąty sezon badań. Przebada-no powierzchnię 600 m².
Odnotowano warstwę kulturową o miąższości do 20 cm, materiał ceramiczny, głównie z młod-szego okresu przedrzymskiego; odsłonięto 29 obiektów z młodmłod-szego okresu przedrzymskiego. Ślady kultury przeworskiej datować można na fazy A1-A2 młodszego okresu przedrzymskiego. Natrafiono
także na w całości zachowany kubek z obiektu 222 o cechach kultury zarubinieckiej. Materiały i dokumentacja znajdują się w Muzeum Chełmskim w Chełmie.
Wyniki badań zostaną opublikowane w „Archeologii Polski Środkowowschodniej”, t. III, s. 93-97. Badania będą kontynuowane.
ZAŁUSKIE KOŚCIELNE, st. 1, uroczysko Maczugi, gm. Brańsk, woj. białostockie, AZP 45-84/13
ślady osadnictwa pradziejowego •
ślady osadnictwa z późnej epoki brązu •
