,,;. -'.
onrn
·VAN
14
/
15 October 1881.
TER ALGEMEENE LANDSDRUKKERI.J.
·
1
~8~
.
1
s
) .J
~~~~~~~~~~~~~~
!
1
t
l
!
',
1. , l,1('1 11 L,
Î ' ?
De wind.
V
E
R S L
A
G
over den stormvloed van den 14àen en
den 15àe
1iOctober 1881.
Dit verslag is verdeeld in twee afdeelingen :.
1 °. Opgaven over den dampkring en de vloedshoogte. 2°. Stormschade!:\ in de verschillende provincien.
I.
Opgaven over den dampkring en den vloed.
Een langdurige en hevige storm zette dt1. zee op bovengenoemde dagen langs onzè kus~e.n eu zeeboezems tot belangrijke. hoogte op.
Deze hoogte is te meer opmerke~ijk, daar d(} st()rm niet tijdel\S springvloed maitr in de zoogenaamde doode getijden voorviel, de maan op den 15den October in haar laatste kwartier geweest zijnde.
Te Groninge1i was de wind op den 13den October vrij sterk met eene van het z. w. naar het n. w. loopende rigting; hij bedaarde in den nacht van den 13den op den l 4den geheel, terwijl de wind naar het z. z. w. was terug geloopen.
Ten 4 uur voorm. van den 14den October waaide de wind uit het zuiden en bleef tot den middag in deze rigting, terwijl de winddruk van 1 tot 45 kilogr. toenam; daarna werd de wind z. z. w. tot 2 uur nain. toen een hevig·e storm uit het z. w. opstak die, na voor een korten tijd van 10 tot 11 uur nam. uit het westen gewaaid te h.ebben, over• ging in een n. w. storm.
Tegen den middag van den 15den bedaarde de störm; de wind was toen w. om in den laten avond eene n. w. rigting aan te nemen.
Tijdens den z. w. storm op de11 14den October werd als grootste winddruk waargenomen 80 kilogr. ten 6 uur nam., terwijl verscheidene stooten van 70 kilogr. · zijn voorgekomen. Bij den n. W· storm was de winddruk te middernacht van den 14den op den 15den October, 150 kilogr.; ten 5 uur nam, van den 15den October bedroeg de winddruk 20 kilogr. D\l. laagste barometerstand, 728 m .. M;, werd waargenomen ten 9 uur nam, van den 14den October; daarna had eene geleidelijke rijzing van den bal,'Ometer plaats.
Te Leeuwarden waaide in den namiddag van den 13den October de wind uit het z, z. w. met matige kracht, in den nacht van 13 op 14 October overgaande in een z.z. w. storm, die voortduurde tot des middags van den l4den October, toen de winddruk tot 57 kilogr. geklommen was. Des namiddags was de storm afwisselend w. n. w. en n. w. met gelei• delijk afnemende drukking, om eerst langzaam in den nacht van den 15den op den l6den October in eene n. n. w. rigting te bedaren. ' ·
Op den 14den October werden op verschillende tijdstippen, zoowei in den z. w. als in n. w. storm, windstooten van 105 kilogr. waargenomen; op den 15den October kwam ten 9 uur 15 voorm. nog een winddruk van 70 kilogr. voor.
Terwijl de barometer ten 8 uur nam. van den 13den nog een stand aanwees van 755 m. M., was hij ten 8 uur voorm. van den 14den October gedaald tot 739.11 m. M. om ten 8 nur nam. van dien zelf den dag zijn laagsten stand te bereiken van 726.61 m. M.;· daarna ge-leidelijk naar boven gaande werd de normale stand ongeveer bereikt ten 8 uur voorm. van den l6den October.
Te den Helder was des voormiddags van den 13den October de wind w. t z. met eenen gemiddelden druk van 30 kilogr. en een barometerstand van 752.40 m. M. De wind was ten 2 uur nam. w. t. n.; ten 8 uur nam. w. met eenen winddruk van 17 kilogr. en eenen sinds 2 uur nam. nageooeg gelijk gebleven barometerstand van 754.60. m. M. Ten 8 uur voorm. van den 14den October was de wind z. w. t.z. en in kracht toegenomen tot 36 kilogr. bij eenen tot 738.64 m. M. gedaalden barometerstand.
Van dat oogenblik bleef de wind uit deuzelfden hoek met toenemende hevigheid waaijen , bedaarde ten 2 uur nam. voor een oogenblik tot een druk van 30 kilogr., om ten 2 uur 30 nam. een druk te bereiken van 117 kilogr., die tevens de maximumdruk is geweest.
De barometer teekende toen 731.82 m. M. met eene temperatuur van .12.6° C.
Ten 5 uur nam. was de windrigting nog z. w. t.w. met een druk van 100 kilogr., die ten 8 uur nam. tot 90 kilogr. bij eene
w.
t. n. rigting vermindèrde, om na eene verheffing tot 96 kilogr. bij w. n. w. te middernacht te dalen, zoodat ten 4 uur voorm. van den 15den October de druk 76 kilogr. en ten 8 uur voorm. 40 kilogr. bedroeg, bij eenen barometerstand van 752 m. M.; de windrigting was toen w. t. n.Den 15den October hield de storm nog aan, ofschoon veel minder hevig dan den vorigen dag; de grootste winddruk, 62 kilogr., werd waargenomen ten 9 uur 20 nam .. bij eenen barometerstand van 753.69 m. JIL en eene n. w. rigtihg. ·
De storm kan als geëindigd worden beschouwd des voorm. 8 uur van den l6den Octo-ber, toen bij eene windrigting van n. w. t. n. de druk slechts bedroeg 20 kilogr. en de barometer aanwees 763.35 .m. M. of nagenoeg den normalen stand.
De laagste barometerstand tijdens dezen storm was 731.8 m. M. of 5.1 m. M. lager dan gedurende den stormvloed van 30/31 Januarij 1877; de grootste winddruk van 117 kilogr. bleef 9 kilogr. onder dien van den storm in Januarij 1877.
Te Elburg ging de wind, die den 13Jen October vrij hard uit het westen had gewaaid met windstooten van 40 tot 70 kilogr., des voorm. van den 14den in een z. w. storm ovflr, waarbij meerdere stooten van 50, 60 en 70 kilogr. druk werden waargenomen. 111
den nam. liep de wind meer .naar het w. z. w. en waaide er een vliegenden storm, waarin ten 7 uur 35 nam. als grootste winddruk 136 kilogr. werd waargenomen, terwijl wind-stooten van 80, 100 en 120 kilogr. vóór dien tijd herhaaldelijk voorkwamen. Nadat de .wind ten 8 uur 20 ,nam. meer westelijk was geloopen en op dat tijdstip nog een winds
De vloed.
3
Ten 9 uur nam. werd de wind w. n. w. en bleef gedurende den nacht en den volgen-den morgen uit deze streek aanhouvolgen-den.
Te Utrecht was de wind in den vroegen morgen van den 14den October z. z. w., tegen 8 uur voorm. liep hij naar het z. w. terug en ging in een z. w. storm over. De druk 1 aanvankelijk 19 kilogr., bereikte haar maximum van 52 kilogr. ten 6 uur nam.; daarna liep de wind naar het w. z. w. met eenen druk van 63 kilogr. en 60 kilogr. ten 7 uur en 8 uur nam., waarna met geleidelijk afnemenden druk tot 8 uur voorm. van den 15den October de wind w. bleef en van toen af eene w. z. w. rigting aannam.
De barometer was reeds in den nam. van den 13den October begonnen te dalen, de laagste stand 735.1 m. M., kwam voor ten 6 uur nam. van den 14den October, waarmede ook zamenvalt de grootste winddruk bij den z. w. storm waargenomen. Van dat oogenblik bleef de barometer zeer langzaam rijzen, doch bereikte eerst in den nacht van den 15den
October zijnen normalen stand. ·
Te Vlissingen begon de wind den 14tlen October tegen 3 uur voorm. vrij hard uit het z. z. w. te waaijen, om tegen den middag in een w. z. w. storm over te gaan, waarbij ten 6 uur nam. als gróotste winddruk 97 kilogr. werd waargenomen; daarna liep de wind naar het westen tot 9 uur nam., toen hij eene w. n. w. rigting aannam, deze hoofdza-kelijk behield met steeds verminderende windkracht, welke te middernacht van den 14den op den 15den October 53, op den middag van 15 October 24 kilogr. bedroeg en in den avond van dien dag overging in eerie n. w. rigting.
De barometer, die zich op de dagen van 12 en 13 October bewogen had tusschen 755.3 en 757.7 m. M., daalde den 14den ten 2 uur nam. tot 739.3 ·m. M. Van dat oogenblik rees de stand, zoodat op den 15den ten 8 uur nam. 759.4 m. M. bereikt was.
Aan den Hoek van Holland werden van 5 uur tot 10.30 des avonds van den 14den October windstooten van 160 tot 192 kilogr. op den MIi'. waargenomen.
De storm Woede uit het z. w. tot het n. w.
Langs de Zeeuwsche en Hollandsche kusten werd de zee door den aanvankelijk in eene z. w. rigting heerschenden sltorm in den laten avond van den 14den October zeer opgezet.
In den vroegen morgen van den 15den October bereikte de Noordzee, ten gevolge van den meer noordelijk geloopen storm , den hoogsten stand , terwijl in den loop van dien dag· eerst de hoogste stand in de Zuiderzee voorkwam.
De hoogst bereikte standen worden medegedeeld in bijlage n°. 1. Men ziet daaruit dat de hoogte van dezen vloed in het algemeen geringer is geweest dan tijdens de storm van Januarij 1877. Zoo bleef te Delfzijl, Zoutkamp en Harlingen de vloedhoogte 0.40 tot 0.50 M. onder dien van Januarij 1877. Langs de Noordbollandscbe eilanden, alsmede te den Helder, Petten en Katwijk beeft de zee nagenoeg den stand van J anuarij 1877 bereikt. Aan de Zeeuwsche en het zuidelijk gedeelte van de Zuidbollandsche kusten is de vloed echter van minder beteekenis geweest. Zoo is het verschil aan den Hoek van Holland en te Hel-levoetsluis 0.45 M., te Brouwershaven 0.85 M., aan de Wielingen 0.93 M.
Alleen op enkele punten lang·s de Zuiderzee werd de vloed van Januarij 1877 overschre-den, zooals te Kraggenburg met 0.13 M., te Urk met 0.13 M. en te Schokland met 0.20 M.
De hier achter volgende bijlagen n°. 2 tot 4, zijnde grafische voorstellingen van de waterhoogten voor verschillende punten langs onze kusten en benedenrivieren, geven een beeld van de opvolgende getijden op de verschillende plaatsen. Uit bijlage n°. 5 blijkt de invloed van den storm op de rivieren.
II. Schade door den storm te weeg gebragt.
G1·«mingen. P1·ovinciale werke1t te Zoutka1np. De sluiswachterswoning bij de Friesche sluis heeft wel
-geleden en in den afsluitdijk tusschen Zoutkamp en Nitterslwek zijn eenige gaten geslagen. Vestingwal e1t lwoe1t te Delfzijl. De tot zeewering dienende voormalige vestingwallen .te
Delfzijl leden geene noemenswaardige schade. Eenige kleine bressen zijn met ongeveer
2 M3
• grond weder aan te vullen.
Rijks Dolla1·dsdijk. Boven langs de steenglooijing zijn verscheidene kleine gaten geslagen en ook de steenglooijing zelve is hier en daar beschadigd.
WerkMt bij de Nieuwe 8tatenzijl. Uit de glooijing van den westelijken R\jksdijk spoelde op onderscheidene plaatsen eene gezamentlijke hoeveelheid van omstreeks 15 M3
• grond weg;
de bazaltglooijing werd over 2 Mz. verzet en langs het bovengedeelte dezer glooijing spoelden al de kopstukken uit.
Aan den oostelijken Rijksdijk ging van de glooijing en van den berm ongeveer 140 M3• grond verloren, en werd 12 ~'[2. steengl0oijing verzet.
Èiland R,ottumeroog. Aan dit eiland waar de hoog·ste vloed in den nacht van 14 op 15 October op 2.30 M. boven volzee is waargenomen, ontstond vrij belangrijke schade. Het westerstrand en de westduinrand hebben veel geleden; van den rand is 20 à 30 M. breedte afgespoeld.
Op het noordwesteinde is veel helmbeplanting weggeslagen. Langs den noord-, zuid-en zuiçlwestkant van het eiland heeft de helmbeplanting ook, doch minder geledzuid-en.
Bij den noordwesthoek bestaat nu nog slechts ongeveer 15 M. duinrand van eenige be-teekenis, waarvan het buitenste weinig boven den hoogsten vloed verheven is.
Eene geringe schade werd toegebragt aan de voogdswoning, bestaande in het afwaaijen van een, 50tal dakpannen en een gedeelte dakvenster.
Tweede gedeelte van de1i R,eiderwolderpolder. Over de eerste 560 M. lengte, aansluitende aan den Rijksdijk bij Nieuwe Statenzijl, werd de buitenglooijing van den dijk van den Reiderwolderpolder, 2de gedeelte, · van den teen tot op korten afstand van de buitenkruin-lijn ter diepte van gemiddeld 0.90 ::YI. weggeslagen, zood at daar ongeveer 12 JIII3. grond per.
M.·
verloren ging. Langs de overige lengte strekt zich de afslag uit tot gemiddeld 3.50 M. uit. de buitenkruinlijn ter diepte van 0.80 M. en zal omstreeks 8.5 M3• gronds perM. verloren zijn gegaan.
Van de vroeger ter breedte van 6 M. aangebragte krammat .was hier, uit den teen ge-meten, nog ongeveer 3 M. behouden gebleven.
Fdeslaml. Déi dijk tot afsluiting· van het Reitdiep heeft door afslag veel geleden aan de bermen.
nabij de sluizen. De inscharingen in den dijk langs den Ternaarderpolder, veroorzaakt door de stormen in November en December 1880, hebben zich, ofschoon zij met zorg door krammat waren gedekt, belangrijJ.: uitgebreid, zo.odat weinig van den in 1880 aangebragten grond op de buitenglooijing is overgebleven. ·
Met uitzoJ1dering van een paar pl;rnt:,en, waar de oude buitenglooijing weinig of. niet was aangetast, was
het
oude dijksligchaam met de verzwaring aan de. binnenzijçle ongeschonden.Even als door den storm van 1877 was ook nu de noordoosthoek wederzijds het aan-wezigê staket door afslag zeer beschadigd.
Achter het postwerk, dat daar ter plaatse oud en bouwvallig is, waren op verschillende punten belangrijke rafelingen .
. De buitenglooijing van den dijk van den polder J{looste1· Holwerd was nabij het schei-dingsbek tusschen daar en den Ternaarderpolder, over eene oppervlakte van ongeveer 50 lvP. aangetast. De berm achter het postwerk was ter breedte van 1 M. beschadigd en het aanwezige oude kramwerk vernield. De steenglooijing op den noordwesthoek en de bestrating op den buitenberm bleven onbeschadigd; daarentegen werd de bestrating boven de steenglooijing over ongeveer 2/3 gedeelte uitgeslagen, ten gevolge van het uitloórYen van den grond onder die bestrating.
De buitenglooijing van de bedijking van Nieuw Bildt is nagenoeg overal beschádigct, belangrijk nabij den Zwarten haan en het Groot gat en het zwaarst nabij den westhoek, waar een steile kant zigtbaar was van 1.80 M. hoogte, zich uitstrekkende over nagenoeg 170 M.
Met uitzondering van twee plaatsen, waar de oude glooijing eenigzins was ingeslagen, had het oude dijksligchaam evenmin als de verzwaring van de binnenzijde geleden. Van de bestrating op de bermen was ongeveer de helft uitgeslagen en was de berm dientenges volge en vooral bij de hoofden, ter diepte van 0.40 à 0.50 M. verlaagd.
De steenglooijing aan den voet van den dijk bekwam geene schade.
Opmerking verdient dat van de buitenglooijing, die in 1880 bezood en dus nu reeds · goed begroeid was, nagenoeg geene zode was weggeslagen; zij was echter op verschilH:mde plaatsen zoodanig afgeschuurd, dat geen g·rasscheutje meer zigtbaar was.
In de bestaande steenglooijing langs de dijken van de Vijf deelen binnendijks waren tusschen de steenen 52 en 54 gaten geslagen , te zamen groot 80 M2
. ; in de steenen
voe-tingen bij steen 51 eveneens twee gaten.
Boven de steenglooijing in 1879 en 1880 gemaakt, waren alleen op eenige plaatsen de bestratingen uitgeslagen.
Van het oude dijksligchaam bij steen 23 was de binnenglooijing op twee plaatsen, ter lengte van 20 en
30
M., ter diepte van ongeveer 1 M. afgeschoven en waren de verder aanwezige scheuren het bewijs, dat de dijk daar ter plaatse hevig heeft geschud.Het onderhanden zUnde werk tusschen steen 44 en 47 leed belangrijke schade. Over on-geveer 80 M. leng·te werd omstreeks 4000 lvl3. grond ,an de buitenglooijing weggeslagen en de Oude dijk tot op de kruin ontbloot. De op den grond aangebragte puin is gedeel-telijk weggespoeld of met den Drentschen steen verzakt. De bolsteenbezetting en klinkert-bestrating zijn over ongeveer 40 M. door het daaronder uitloopen van den grond verzakt.
Bij de Vijf àeelén zeeàijke1i buitendijks is over de in Augustus 1881 opgeleverde verhoo-ging en verzwaring van den zeedijk tusschen de steenen 47 en 48 en 37 tot 45 de aan-hooging· op de buitenglooijingen, door overslag van water, achter de paalwerken tot de kruin van den Ouden dijk weggeslagen. De aan de binnenzijde aanwezige grond werd eveneens door overslag van zeewater doorweekt eh schoof daardoor op vele plaatsen tot over den rijweg op den binnenberm af.
• Bij steen 40, waar de Oude dijk voor de regelmatigheid van de verzwaring ongeveer 1 M. diep was afgegraven, was de toestand niet zonder gevaar. De oorzaak van een en ander wordt geweten aan de aanwezige paalwerken, dewijl bij de daar in 1881 gemaakte steenglooijingen van zuilenbazalt geen'è schade hoegenaamd was waar te nemen.
Van
de onder .handen zijnde havenwerken te Workum werden eenige palen en gordingenDe buiten aardglooijing van het nieuwe werk tusschen &liuilen1Jurg en Molkwerurnerzijl, behoorende tot de Wig'm1Jritseradeels contri1Jutie zeedijken, is over ongeveer 1600 M'. ontzood, echter met betrekkelijk weinig grondverlies; aan het zuideinde evenwel is de glooijing over ongeveer 80 M. lengte, ter diepte van l M. uitgeslagen, terwijl de kruin en binnenglooijing over de helft der lengte min of meer zijn gescheurd en op enkele plaatsen een weinig verzakt.
De sleep aan de noordzijde van de nieuwe steenglooijing ten zuiden van Molkwerumerzijl benevens 15 M 2• aardglooijing is uitgeslagen.
Tusschen Hindeloopen en 8cliuilenburg waren eenige palen en gordingen vernield en te Scltuile1ibit1'{J werd eenige schade aan het glooijingwerk geleden.
De Hernelumer Oldephaert- en aanhechtings zeedijken hebben eenige schade geleden. Ten
noorden van Stavoren waren de oude steenglooijingen over ongeveer 300 M2• uiteengeslagen, met eenige bressen in de steenglooijing tusschen 8tavore1i en liet Klif. De oostelijke sleep der steenglooijing van 1877 was uitgeslagen en van die van 1881 eene oppervlakte van ongeveer 20 M 2. , met geringe afrafelingen boven de steenglooijingen.
De hooge zandgronden van de Provinciale zeewerin,q aan het .Roode Klif zijn, ter hoogte van 2 à 3 M. boven volzee, belangrijk diep uitgeslagen, zoodat. afschuiving der hooger gelegen gronden gevreesd werd.
Van de paalwerken zijn enkele palen vernield, en het puin uit de kistingen weggeslagen.
In het dijkvak Roode IClif-Laamum, behoorende tot de Zeven 0-rietenijm eii Stad Sloten, is de buiteng]ooijing over drie vakken, lang 30, 70 en 30 M. , over 3 à 5 M. breedte en
l à 1.50 M. diepte uitgeslagen.
Bij Lemsterlwek hadden hier en daar inscharingen plaats van de buitenglooijing, hoofd-zakelijk ten gevolge van onvoldoende fi.jnscherving van den bovengrond.
Het onvoltooide aardewerk bij Pervelsterkolk was belangrijk afgeslag·en. ln de steenglooijing bewesten de Lemmer waren enkele bressen te bespeuren.
Ten oosten van de Lemmer was nabij den houtzaagmolen, ongetwijfeld ter plaatse van eene vroegere doorbraak, de rijweg gescheurd.
Aan de particuliere woningen buitendijks was aanzienlijke schade.
Behalve eenige rafelingen in den Ouden Lindedijk hadden de P1•ovinciale Lindedijken geene schade g·eleden. ·
Aan den verbindingsdam tusschen Ameland en den vasten wal is op verschillende plaatsen schade veroorzaakt. Op 3450 M. van Ameland is de dam doorgebroken en een gat ontstaan ter lengte van ongeveer 50 M. Verder zijn er van 200 tot 2000
M.
van den vasten wal , van 1300 tot 1600 M. van Ameland en van 2800 tot 3050 M. van het eiland hier en daar aan de oostzijde van den dam st.ukken uit het r\jswerk g·escheurd en rafelingen ontstaan , ter lengte van 5 tot 20 M. en ter gezamentlijke lengte van ongeveer 300 M. Voorts zijn vele tuinen vernield en steenen van den dam weggeslagen.De onbeschadigd gebleven gedeelten zijn daarentegen met grond, schelpen en mosselen gevulu geraakt en aanmerkelijk verbeterd.
In den Stuifdijk benoorden den dijk door de '5Zenk is een gat g·eslagen ter lengte van 200 M. Een wrak in de Ifronimebalg werd in twReën geslagen; de eene helft met anker en al is. o:p de reede van Nes tot digt bij den oever gedreven en door den aannemer der oprui-llling opgehaald. De andere helft is over den verbindingsdam heen geslagen en niet gevonden.
Ha1Jenwer!ten te Harlingen. De remmingwerken leden eenige schade door wrijving der
schepen, de bestrating bij het nieuw gebouwde loodsje is voor een groot gedeelte wegge-slagen.
7
Havenwerken te Stavoren. Een groot gedeelte van het plankier van het zuiderhavenhoofd
en eenige planken van het noorderhoofd zijn losgerukt; op den zuiderhavendijk en het havenplein zijn eenige verzakkiugen ontstaan; voorts is het schulppad tot op den vloer weggm;poeld, zijn gaten in de besèhoeijing geslagen en de steenglooijingwerken beschadigd.
IIavenwer!te1i te Lemmer. Van het onder handen werk aan het westerhavenhoofd zijn
palen en planken weggedreven , de steigers vernield , het dagverblijf van den opzigter met de keet van den aannemer uit elkander gt,slagen en weggedreven en het havenplein ge-Inundeerd.
In de buitenglooijing van · den Statenàij!t zijn eenige rafelingen ontstaan , echter van geringe betèekenis.
vert)ssel. In het lste àij!tsàistJ>ict verkeerde de dijk ongeveer halfweg tusschen Blo!tziJl en de
11foespot in gevaar , daar eene onder handen dijksverzwaring nog niet voltooid was.
Langs bovengenoèmd dijkvak, alsmede langs de bedijking ten noorden en ten zuiden van de Blankenbnmmerkerk had afslag tot in de dijkskruin plaats, waarvan de uitbreiding <loor middel van zeil,)n .eri zandzakken werd te keer gegaan.
De· Barsbekerdijk liep op enkele punten over; de Bentdijk en de paalwerken leden veel schade.
Te Zwartsl-nis werden tij.lig de kistingen gesteld en met klei gevuld; de toestand was niettemin , wegens den buitengewoon hoogen stand van het water , zorgelijk.
In het algemeen was de toestand van het lste district ernstiger dan in 18î7.
De nieuwe sluis te Zwartsluis, gelegen in het 2àe àij!tsdistrict, heeft zich, voor het eerst blootgesteld aan een hevigen stormvloed, uitmuntend gehouden. Ter weêrszijden van. de duikersluis moesten kistingen worden gesteld.
De dijk tusschen de Kloosten,ijl en de Kostverlorenzijl, voornamelijk aan het noorder deel, leed door afslag en werd op twee punten tot de kruin aangetast. De beschadigd() plaatsen werden met zeilen en horden voorzien.
De dijken van hete 3cle àij!tsrlistriot, waarin bij den storm van 1877 niet minder dan tien doorbraken vielen, stonden ook nu op een paar punten aan gevaar bloot, maar bleven niettemin behouden.
De mee~t bedreigde punten waren bij de Broekltuizen, waar de dijk moest worden opge-kist; voorts ten oosten van Arnickem bij Reuve!tamp, waar eene verzakking aan de binnen-zijde plaats vond, even als bij eene kolk ten westen van het buis den Doorn. Bovendien is de dijk nog gescheurd bij het zoogenaamde Var!tensgat en is op sommige punten vrij veel afslag ontstaan.
Aan de sluis in Berkum, waar het buitenhoofd juist was aangeaard en de deuren nog niet geheel sluitend gemaakt waren, is door tijdige maatregelen schade voorkomen.
Te Hasselt werden tijdel\jk kistdammen g·esteld die met moeite behouden zijn.
In het 4àe à&'!tsàistrict, Mastenbroek, leden de d\jken, ofschoon het water op vele plaatsen tot de kruin steeg, weinig rnbade; afslag van eenige beteekenis ontstond slechts op vier punten, bij de Zwolscke steeg, aan· den voormaligen Slaperdijk, aan den Branàeràij!t en in den Roobolligen koelt. Ter laatstgenoemde plaatse liep het nog niet verhoogde gedeelte des dijks eenigzins over; door opkisting werd in tijds daaraan een einde gemaakt.
Door een gebrek aan een sluisje in den stedelijken ringdijk "an Genemuiden overstroom-de het buiten 111.astenbroek g·e~egen deel van de bobouwde kom dier gemeente.
De dijken van het 5de dijksdi#1·iet he.bben op enkele punten , onder anderen bij dr_, petroleum-bergplaats der stad Zwolle, eenigzins overgeloopen, maar de schade was van weinig beteekei:iis.
Het district geraakte echter, ten gevolge van de doorbraak in den Weteringdijk van het 6d~ district gedeeltelijk onder water.
De Veclttdijk van het 6de dijksdistrict leed weinig schade.
De Niettwe Weteringdijk liep bijna over zijne geheele lengte over; even ten noorden van den stoomoliemol,m der firma VAN ASSEN en op' twee plaatsen ten zuiden van den nabij
gelegen houtzaagmolen ontstonden afschuivingen in het binnentalud en in de kruin des dijks. De afschuiving op het eerstgenoemde punt was gevaarlijk, cloch door de pogingen t1ie rloor het gemeentebestuur van Zwolle wercl~n in het werk gesteld, is eene doorbraak aldaar voorkomen.
Het Zalnéscke sluisje tusschen de Wipstrik en de spoorwegbrnz over de Wetering bezweel;; en aldaar ontstond eene doorbraak ter lengte van 25 à 30 M. met een diep grondgat en iets verder eene doorbraak ter lengte van ongeveer 8 M. doch zonder grondgat.
Ten gevolge van deze doorbraak geru~kte het 6de district, alsmede de aangrenzende polder van Dieze in het 5de dijksdistrict grootendeels onder water. Het overstroomingswater ontgrondde het westelijk landhoofd van de spoorwegbrug over de Zalnéscke Wetering, ten ge-volge waarvan het verkeer over de spoorweglijn Zwotle-JWeppel werd gestremd.
De in 1880 verhoogde Ma1tkade en het verhoogde deel der kade van Sekdoorn in het 7cle dijksdistrict hielden zich goed; in eerstgenoemde bedijking deden .zich slechts een paàr geringe verzakkingen in de kruin en in de binnenglooijing voor.
In den, linker Nieuwen Wete1·ingdijk, tevens kanaaldijk van het Overijsselsche kanaal , viel even boven de Hoevenórug eene doorbraak ter lengte van ongeveer 40 M. De buiten-teen van den dijk is over de geheele lengte blijven zitten; daar achter is een klein grond-g·at ontstaan, Door deze doorbraak overstroomde de polder <clo01·n; het overstroomings-water ontgrondde eene doorlaatbrug in de spoorweg-lijn Zwolle-Alrmelo, waar langs het ver-keer gedurende een paar dagen was gestremd.
Aan den Katwolclerdijk stond het water tot de kruin en tengevolge van onderhanden doch :o,og nie~ voltooide herstellingen aan den muur, die, over zekere lengte, de buiten-bekleecling van den dijk vormt, was de toestand bedenkelijk; ook het Katwoldersluisje verkeerde door onvoldoende aanaarding in gevaarlijken staat.
Op den Pannekoekendijk en op de Beestenmarkt te Zwolle werd het water door de huizen en kistingen voldoende gekeerd; de IJsselstraat werd met eene kisting afgesloten.
Het Weezenland liep op verschillende plaatsen over, als b\i de Zeven Alleetjes en bij den
Stationsweg. Op deze punten en op de Devente1·straat werden van gemeentewege kistingen
geplaat'st. Het water werd ook van de Deventerstraat. tot de Asseni!,orper ltade door kistin-gen gekeerd.
De dijk tusschen de Frankltuizerzijl en Franltltttis liep in geringe mate over. Het Karmpereiland liep onder; de dijken leden aanzienlijke schade.
Het eerste gedeelte de\' Drontltet' bedijking, thans wederom de hoogte hebbende van dep overlaat van 1825, liep $'edurencle 24. uur 01'.eI'.• Daardoor en ten l?tevolg·e yan de do.orbraak
9
'van den Ke?•kdijk bij Elbtt1'[J, liepen de onder de gecombineerde bedijking van Drontlien gebragte landen onder, waarvan de te laag· gelegen Centraal Spoorweg, nabij het station Hattem, te lijden had, · even als vroeger meermalen het g·eval was. In den avond van Zaturdag 15 October is het verkeer daarop gestremd geworden.
De buitenglooijing van het Geldersche deel der bed\jking bezuiden de Groote Gelde1·sclie
sluis tot Kamper Nieuwstad werd weggeslagen.
Van het eerste gedeelte der bedijking leed de binnenglooijing veel, de buitenglooijing minder.
De dijk in de doorbraak van 1877 bleef behouden, duch verloor ten gevolge van overloop in hoogte. Ook het tweede gedeelte der bedijking in beheer bij de gAmeente Kampen werd sterk beschadigd, vooral bij de K ardoezensluis en bij de Z1ticlerwaardscke sluis.
:hlm·land. Niettegenstaande eenigen overslag van water door golfslag over de lage gedeelten van den Arkemkeensclten zeedijk, heeft deze weinig geleden.
Het water dat door overslag in den Bunsckoter polder was gevloeid, werd door den Laaksclten dijk belet in den Arkemkeensclte11, polcle1· te dringen.
Bij Harderwijk wertlen de landerijen langs de kust geïnundeerd, waaronder de Stadsweide.
Het water vloeide op den rijksweg tot de bestrating tusschen de hectometerpalen 26.5 en 26.9. Door de schuif in den duiker over de Wtibeek werd het water belet naar de andere ,zijde van den weg te stroomen.
De Kerkelijk op de grens van Do01·nspijk en Elbtt?'.{/ werd sterk beschadigd; behalve dat de buitenglooijing op verschillende punten ter gezamentlijke lengte van 121 M. nagenoeg tot in de kruin was weggeslagen, vielen er in dezen dijk drie doorbraken , respectievelijk lang 6.56 en 12 M. met diepten van 1.10 en 0.50 M. onder de dijkskruin. De binnenglooijing werd over eene lengte van 3 M. tot halve kruinsbreedte weggeslagen.
Ten gevolge van. de gevallen doorbraken werd de uitgestrektheid gronds tusschen Kerkelijk, Zeedijk, Elbttrg en den straatweg Elbtt1'fj-Kate?·veer tot nabij kilometerpaal 52 geïnundeerd.
De straatweg overstroomde tusschen kilometerpaal 46 en Elburg op het laagste gedeelte bij kilometerpaal 47 ter hoogte van ongeveer 0.80 M. en tusschen Elbiwg en hectometer• :paal 49.3 op het laagste gedeelte met 0.20 M. hoogte. Door deze laatste overstrooming zoomede door de gracht die orn de stad Elbu1·g loopt, werd zeewater van den Kerkelijk komende in den Oosterwolclerpolde?' gevoerd.
Op den 27sten October waren de geïnundeerde landen tusschen den J{ePkclijk, Elburg en den straatweg bij kilometerpaal 52 weder van water bevrijd.
De zeedijk van den Kerkelijk tot Blburg hèeft geene schade geleden.
De Oosterwolde?' zeedi:J°k of zoogenaamde Kampercli,jk werd ook sterk beschadigd, evenwel niet in die mate als in 1877 het geval was.
Tusschen Elbu?·(j en de Eekte?·merksluis sloegen vijf gaten in de buitenglooijing en de kruin ter gezamentlijke lengte van 35.5 M. bij eene diepte van 1 M. onder de dijkskruin. De buitenglooijing verkreeg· echter slechts geringen afslag van Elbiwg tot 1184 M. ten zuiden van de Eektermerksluis, van daar tot 39 M. bezuiden meergenoemde sluis is de buitenglooijing daarentegen op verschillende plaatsen over aanzienlijke lengten. tot de kruin geheel weggeslagen.
De zeedijk tusschen de Eektermerksluis en de Lumme?·merkslttis bekwam geene schade. Van de Lummermerkslitis tot ongeveer 1120 M. benoorden de Bólsmerksluîs )leeft de dijk op verschillende .plaatsen, voornamelijk door het geheel of ge.deeltelijk wegslaan van buiten-en binnbuiten-englooijing, belangrijke schade bekombuiten-en.
Ten noorden van de Bolsmerksluis ontstond een gat in den dijk ter lengte van 6 M. ·en ter diepte van 1 M. onder de kruin.
Overigens is de schade aan dezen zeedijk van minder beteekenis gebleven.
Het onder water geraken van deµ Oosterwolde11JOlder, ter hoogte van 1.60 tot 1.80 M. en van de landstreek van den zeedijk tot aan en over den straatweg Etburg-Katervee1· moet hoofdzakelijk toegeschreven worden aan hflt overloopen van deri JJront!tenlijk op Overijsselsch gebie:l, waarbij zich dan nog voegde het water stroornende door de verschillende doorbraken en bressen in boveng;enoemde zeedijken.
De hoogste stand van het polderwater aan de Geldersche slitis is waargenomen op 2.70 M.
+
A.P.; den 26sten October teekende het polderwater in Drontlten aan de Geldenche slids 0.20 M.+
A.P.De zuiderzeesche straatweg heeft geene schade van beteekenis geleden.
1Jt1·ecllt. De schade veroorzaakt aan de verschillende werken in deze provincie is van geringe be-teekenis; alleen maakt hierop eene uitzondering die aan de schipbrug over de rivier de Lek tusschen Vreeswijk en Vianen, die belangrijk geleden beeft.
Door de werking van den !Jlaagsclien overlaat zijri eenige polders in den noord westelijken boek dezer provincie onder water geraakt , waartoe nader verwezen wordt naar de over-stroorningskaart gevoegd bij dit verslag.
~001·,Ib.olland. Marken. De steeng·looijingen zijn tot eene oppervlakte van ongeveer 600 M2• beschadigd. Aan de dijken is gering grondverlies ontstaan,
Urk. Een gesloten gedeelte paalwerk aan den kop van het westhavenhoofd is vernield
en de steenbekleeding beschadigd.
In den west havendam zijn twee gaten ontstaan en van het paalwerk in de kruin is een gedeelte losgeslagen.
De steenbezetting achter het Hooge Klif is over 200 M. lengte vrij sterk geLavend; evenzoo achter het paalwerk tusschen paal 6 en 7. Bij paal 9 is een gedeelte paalwerk met de brikkisting uitgeslagen.
· In de kade om het lage gedeelte van het eiland zijn twee gaten ontstaan.
Wïeringen. De steenglooijingen op de verschillende werken aan dit eiland hebben
belang-rijke schade geleden. De gr,zarnentlijke oppervlakte beschadigde steengloo~jing bedraagt 3950 M2• Aan de dijken is voorts op sommige plaatsen grond vel'loren, vooral aan de Rinkewielsdijk. Van de kistingen en paalbekleeding·en zijn een aantal dennen deelen weggeslagen , te zarnen 480 M. lengte, terwijl de puin vulling der kistingen op verschillende plaatsen is verminderd.
Uit de paalscherrnen zijn 39 palen afgebroken of uitgeslagen en daaruit twee vakjes verdwenen, een lang 3 M. en een lang 1.90 M.
Van twee paalhoofden zijn 4 en 12 M. lengte weggeslagen.
I'erschelling. Enkele verzakking·en en uitslaan van steenen in de steenglooijingen
hadden plaats.
· Vlieland. Van de 25 der 28 westelijkste hoofden, oude constructie, zijn de worteleinden ovèr 10 tot 50 M. lengte weggeslagen tot eene gezamentlijke lengte van 740 M.
11
steenbekleeding van het laatste over 50 M. lengte door ·elkander ligt. Van hoofd n°. 30 is 200 M2 • steenbekleeding verzakt.
Wegens afslag van den duinvoet zijn de hoofden iJ.0
• 32 tot ns. 50 niet meer in het
duin aangesloten.
Op I'emel bepaalt zich de si:ihade tot eenige opgeligte steenen en het verlies van puin uit de steenglooijingen aan het Horntje en het Oitàe Scltild.
Aan de Heldersclte 2eewe1·in/l bepaalt de schade zich tot eenige losgeslagen steenen van de hoofden en van de steenglooijing bij -Kaaplioojd.
'Bij paal 130 bezuiden Kaaplioofd is het water over den Zanddijk geslagen en heeft het clezen zoowel aan het binnen- als aan het buitenbeloop afgeslagen.
Aan de zeehaven te Nieitwediep zijn van het plankier tusscben het Wierhoofd en de aanlegplaats der Texelsche stoomboot ongeveer 200 M. dekdeelen losgeslagen, waarvan ongeveer 90 M. verloren zijn gegaan. Door het rijden van Zr. Ms. oorlogschip Zilveren K1·uis op de trossen zijn twee hoofdpalen van het plankier tusschen de peilraaijen 6 en 7 afgebroken. Te Petten heeft _de rijks zeewering weinig geleden en bepaalt de gehf'ele schade zich tot het afbreken van vijf palen van den golfbreker en eenig kleiverlies op den buitenberm naast en nab~j de aansluiting met de Hondsbossclte zeewering.
Van deze laatste is dien ten gevolge ook de bestrating op den buiten berm naast de aan-sluiting voor een klein deel weggeslagen. Overigens ligt allerwege puin uit den steenen berm buiten de paalregels op den dijk en zijn enkele steenen uit dien berm en uit de hoofden losgeslagen.
De golfverheffing bedroeg als maximum langs de PetteinM· zeewering 2.50 à 3 M., langs de Hondsbossolie zeewei-ing ongeveer 3.50 M. De uitloopers der golven hebben als gTootste hoogte bij eerstgenoemde het midden van de steenglooijing , bij de laatste den teen der
dijkskap bereikt. ·
Lang·s het noordelijk einde der rijks zeewering staan de paalregel en de noordelijke vleugel daarvan, die ruim 2 M. onder het zand zaten, thans tot op _het met steen gedekt rijsbeslag· bloot en de voet van het noordwaarts aansluitende duin, die sedert 1877 tot bijna aan de vleugel was vooruitgegaan, is weder over 10 à 12 M. afgeslagen.
Op het zuidelijk uiteinde der Hondsbossclie zeewering is al het aangewonnen zand bij de aansluiting met Kampercluin verloren gegaan en de steenglooijing bloot gekomen.
Het meest leden de duinen benoorden Petten. Benoorden de vleugel van den paalregel der Pettemer zeewering tot 40 M. bezuiden hoofd IlI van 1880 is over ongeveer 650 M. lengte de buitenhelling over 10 à 12 M. brfledte weggenomen en een steilen kant van 3 tot
7 M. hoogte ontstaan of het duin over die hoogte afgeschoven.
Van laatstgenoemd punt tot hoofd III is over 40 M. de zuidelijkste der drie stuifdijkeü weggeslagen en ligt eene kleine, hier door de bipnenduinen gevormde, vallei thans open. De beslagwflrken aan de worteleinden der hÓofden I, II en III zijn door een en ander achterloops geworden en ingezakt, zoodat zij afgebroken moeten worden.
Van hoofd III tot strandpaal 19 is de groote 600 M. lange stuifdijk , hoewel met veel nfälag, behouden gebleven; doch benoorden dien stuifdijk, van 40 M. benoorden paal 19 af, is over ruim 500 M, de hier zeer zwakke buit.enduinregel geheel verdwenen en even als op 31 Januarij 1877 de zee, g·edurende den stormvloed in den nacht van 14/15 October over eene groote oppervlakte in de binnenduinen gestroomd.
Aan de noordzijcle dier opening is echter de buitencluinregel, hoewel sterk afgeslagen of afgeschoven , wecler aanwezig, terwijl ook de noorclelijke stuifclijk bij paal 18 behouden bleef. Door het wegslaan cler duinen benoorclen paal 19 is de aansluiting van het bijna voltooide hoofd III met den buitenduinregel onmogelijk geworden.
· Tusschen strandpaal 18 en Callantsoog is de duinvoet allerwege met steile kanten van 0.50 tot 3 M. hoogte afgeslagen en tusschen de palen 16 en 18 van 5 tot 9 M. hoogte afgeschoven.
Bezuiden Kamperditin tot Egmond is de buitenhelling hier en daar tot den top der duinen afgeschoven en de duinvoet tot 15 M. teruggeg·aan, terwijl de steile kanten tot 10 M. hoogte bereiken.
De grondslag op de plaatsen benoorden Petten , waar de bovenvermelde openingen in de buitenduinregel zijn ontstaan , ligt van 1.50 tot 2.50 M. boven volzee. Gevaar bestaat hier vooralsnog· niet, daar de binnenduinen ver genoeg landwaarts liggen om bij verdere storm-vloeden geene schade door den golfslag te lijden. In het voorjaar zal nu wederom de vor-ming van stuifdijken in de openingen beproefd moeten worden.
De afrdag in den met klei bekleeden buitenberm der Petteme1· en Hondsbossclte zeewe-ringen is door met steen bezwaard rijsbeslag voorzien en voldoende beveiligd.
Door het wegslaan van de buitenhelling der duinen benoorden Petten, is het daarlangs loopende werkspoor van den aannemer der hoofden IV, V en VI over ongeveer 350 M. lengte vernield en het grootste gedeelte van het spoormaterieel verdwenen ; voorts zijn sommige spoorwagens in de binnenduinen gedreven en is eene aanzienlijke hoeveelheid materieel , rijshout , perkoenpalen , enz. deels weggedreven , deels verstormd of onder het van de duinen afgesh1gen en op het strand geëffende zand bedolven.
ZuitlboUand. Deljlanclsclie zeewe1·ing. Van de grens der provincie Noordholland tot nabij Sclieveningen is de voet van het duin weggenomen en de duinvoet daardoor gemiddeld 11 M. achteruit gegaan. Verlaging van het strand ging daarmede gepaard.
Paal n°. 86 bij Katwijk, die in Augustus jl. met het strand gelijk stond, reikt nu weder 1 M. daarboven.
Vóór het badhuis te Sclteveni1tgen bleef buiten de straat nog 12 à 14 M. duin breedte over en viel vandaar de buitenzijde b\jna loodregt 2 M. IJeder , door het wegnemen van clen aangestoven duinvoet.
Het gedeelte bezuiden Scheveningen van paal n°. 101 tot het noordelijkste hoofd van Delfland nabij paal n°, 104, heeft meer van afslag geleden. Vergeleken met de Îigging van den duinvoet betrekkelijk de strandpalen naar de opmetingen in Augustus jl. blijkt, dat door den laatsten storm de duinvoet bij de palen n°s. 102, 103 en 104 respectievelijk is achteruitgegaan 12, 14 en 11 M.
Vergeleken met den toestand vanl857 is de duinvoet afgenomen bij paàln°.l02, 25M., bij paal n°. 103, 69 M., en bij paal n°. 104, 88 M.
Tusschen paal n°. 103 en n°. 104 is de duinvoet tot in de binnenhelling van een thans weggeslagen laag duin teruggetrokken en is het water vermoedelijk in de daar aanwezige kom geweest, welligt door overslag. Daar de kom betrekkelijk klein (;)Il aan alle zijden omringd is. door hooge en breede cluineo bestaat er voor alsnog geen gèvaar voor overstroomîng, Langs de zuidwaarts gelegen hoofclenrij was de duinvoet almede afgenomen en deecl zich deze afneming, daar waar de duinrij door de afgegraven en overgekruide zanddijk of zeewering vervangen is , tot in de kruin van den zanddijk gevoelen.
- - - " J
13
De werken aan den Hoek va1t Holland hebben schade geleden. De hooge duinrancl langs den regteroever der doorgraving en de verdedig·ing van het hoog terrein aan dien oever, waarop seinpalen, nachtseinen, enz. staan, zijn door afslag achteruit gegaan en moet deze verdediging over 200 M. lengte worden hersteld. Voorts is de duinverdediging, genoemd in bestek n". 77 dienst 1881-188.2 onder volgnummer 126, vernield en ging eene breedte van 25 M. van het achterliggende terrein verloren.
De schade aan de dammen in zee is g·ering.
De werken, volgens bestek n°. 165, ondergingen eenige schade, door het verloren gaan van 461 :&'12. rijzen zinkstuk met belasting en het zinken van 10 groote zolderschuiten, deels met zwaren steen geladen. Bovendien werd nog grootendeels vernield de excavator-put , die gereed was van het afgedamde &keur tot de K1•imsloot. Beide schaden komen ten laste van de aannemers.
Aan de buskruithaven, den dijk aan het benedeneind van het afgedamde fJcheu1· en aan de berghaven voor rijksvaartuigen is eenig·e schade ontstaan en de in laatstgenoemde haven aanwezige vaartuigen, waaronder een loodskotter en de groote zeesloep van de Cruquius, hadden veel vau den storm te lijden.
De plankieren der aanleghoofden te Maassluis en Rozenburg hebben betrekkelijk veel schade geleden.
Te Hellevoetslids zijn in de buitenhaven de slieten-pakwerken zwaar beschadigd, terwijl groote grondverliezen plaats hadden; van het Oosterhavenhoofd werden losgerukt en geheel weggeslagen 24 M2• bekleeding, dik 8 cM., 4 M2• bekleeding· dik 5 cM. en 12 M. koppel-gording en zijn verder verscheidene planken en andere deelen ontzet; ook het Westerhaven-hoofd werd aan den kop ontzet.
Aan de Cont1•'escarpe bij Hellevoetslids werclen 100 perkoenpalen vernield en 190 lYP. glooijing beschadigd.
De haven van (]oeàe1·eede is over 250 M. lengte met zand verstopt geraakt tot gemicl-deld 2.20 M.
+
A.. P. Aan de hoofden op (]oeàereede ontstond weinig schade; alleen aan .de n°8• 15, 16, 17 en 18 is 70 JYP. rijsbeslag weggeslagen.De duinen namen op sommige plaatsen vrij belangrijk af; tusscben de hoofden 11°. 3 eri 5 ging de duinvoet gemiddeld 3 M. en tusscben de 11°8
, 13 en 23 gemiddeld 1 M. achternit.
Aan den Oitàelandschen Zeedijk werden 770 M2• Doorniksche glooijing ueschadigd, terwijl op sommige plaatsen steenen in de glooijing zijn ontzet.
Aan den Kleinen ZuiàeJ'jJolde1· werd 30 l\P. Doorniksche glooijing beschadigd.
De separatiedam tusscben de Dordtsche Kil en het Hollandsch Diep te Willemsdorp heeft geringe schade geleden ; in de kade van den Dijkspolder , loopende van den rijksstraatweg tot den staatsspoorweg·dam bij het station Willemsd01-p, is door overstorting een gat ge-stroomd van 16 JYI. lengte, dat echter weder is gedigt.
Langs de Oude Maas, de Noord en de Krabbe zijn alle polders geheel of gedeeltelijk ingeloopen; langs den regteroever der Dordtsche Kil het Bijlepolàertje. Langs de Boven-, Beneden- en Nieuwe Merwede zijn bijna alle buitenpolders en buitendijks gelegen gronden geïnundeerd. Hiervan zijn uitgezonderd de bekade gronden van Woitdricliem en 8lee1t11;ijk, genaamd 0orsbuitenwaard en (]roesplaat, gelegen langs de Boven Merwede en de
De kade van den Hardenhoelt langs de Nieuwe Merwede is op eenige punten beschadigd en daarin een gat ontstaan, waardoor de polder in- en uitloopt.
De schade aan de rijks werken lang·s het bovendeel der Nieuwe Merwede is gering; op het benedendeel dier rivier is het verzwaarde g·edeelte band\jk langs den linkeroever van
de Jl1iddelplaatjes tot de Anna Jacominaplaat zwaar beschadigd. Boven de woning op de
Deeneplaat is over 600 M. lengte de grond tot op het midden der kruin weggeslagen en over de geheele leng·te het buitenbeloop beschadigd. Het noodrietbeslag, dat op 80 M. lengte na was gelegd, is grootendeels vernield.
Noonlb1·abant. De steenstorting aan den voet van den strekdam aan den linkeroever van het Oude Maasje, is gedeeltelijk weggeslagen en in de diepte verdwenen.
De rijkswerken te Willemstad leden geene noemenswaardige schade'. De rijkszeewerken van de Oude Hoeve hebben de volgende schade geleden.
Van de dammen 12-18 en 20 werd 67 M2• steenbezetting beschadigd, alsmede aan
de oostzijde van de dammen 20 en 24 eenige oppervlakte zijberm; terwijl het strand aan de oostzijde dier dammen zooveel afgenomen is, dat cle kruinen der perkoenpalen over ongeveer 70 M. lengte 0.8 M. boven het strand verheven zijn.
Van de duinverdediging werden vernield tusschen de raaijen 0 en 10, 1940 M2•
helm-beplanting, 640 M2• riet beplanting en 449 M. rijsschutting; tusschen cle raaijen 9 en 13
700 M2• rietschutting.
Van de calamiteuse polders heeft de BllewoutsdiJltpolder het meest geleden. De schade tot herstel van de steenglooijingen bedraagt tussehen de dijkpalen 47-43 aan de Vilvoord-sche steenglooijing 8480 lVP en tusscben de dijkpalen 79-83 aan Doori;iikVilvoord-sche steenglooijing 150 M2•
Het rijsbeslag· werd tusschen de dijkpalen 73-79 en 51-53 tot eene oppervlakte van 6400 M2• beschadigd en op den. Westhavennol werd de puinglooijing· over 1128 M2• ontzet. Het buitenbeloop vau den Anna Frisopolder-zeedijk is vol gaten geslagen. De menigvul-dige verzakkingen in het r~jsbeslag waren een gevolg van het wegvloeijen van zand onder de klei in het beslag·.
De brug yan den laa,gwatersteiger te Cor~qene is over 4 M. stuk geslagen. De Camperlandsclien dam is 5 M. ingekort.
De schade aan de bedijkingen, sluiil- en havenwerken der overige calamitense polders heeft zich bepaald tot eenig grondverlies, het vernielen van eenig rijsbeslag en pakwerk en het ontzetten. en wegslaan van steen- en puinglooijingen.
Van de niet calamiteuse polders hebben de steenglooijingen, puin-, rijsbeslag·- en kram0
matwerken langs de be:iijkingen schade geleden; het grondverlies is over het geheel daarbij gering geweest. De ba ven dammen aan den Waardepolder zijn zwaar beschadigd , de West-ba vendam is grootendeels weggeslagen en de Oosthavendam sterk beschadigd.
Ook van de staketwerken van den polder Walcheren zijn eenige palen vernield. . Het waterst:hap 8clioiiwen leed aanmerkelijk schade; zij bedraagt voor de districten
Zttid-ltoek, B01·rendamme, Flaamoers en noordzijde van· het waterschap 850 M 3
• grondverlies
en ongeveer 2500 M2• beschadigde Doorniksche en Vilvoordsche steenglooijing.
Ook de dijk van Ooster en Sir Jansland heeft aan de zuidzijde tusschen dijkpaal O en 4 en tnsseben 23 en 25 aan de noordzijde van den polder schade bekomen, bestaande in
15
70 M3• grondverlies, beschadiging van 60 M2• Doorniksche en Vilvoordsche steeng·looijing en het weg:;laan van 800 perkoenpalen.
De hulpkade van den Oud Noordbevelandpolder is den 14den ~ctober ten 8 uur nm. over 30 M. doorgebroken en met buitengewone· inspanning is de opgeworpen kade voor den nieuwen zeedijk, die reeds tot 1.80 M.
+
H. W. ligt, behouden gebleven.De kanaal'-, zee- en havenwerken te Vlissingen, Veere, Hansibeert en TVemeldinge hebben, zich in goeden staat g·ehouden; de schade is dan ook gering en bestaat voornamelijk uit het los geraken van eenige steenbezetting en het daaronder uitspoelen van geringe hoe-veelheid grond.
Te Vlissfa7en is van de aan de westzijde der eerste binnenhaven staande loods met ver-hoogde los- en laadplaats de marquise weggeslagen en het pannendak op verschillende plaatsen vernield.
Te Breskens is het nooclbeslag op den havendam tusschen de profillen 10 en 11 weg-geslagen, gepaard met eenig grondverlies.
Te Batlt heeft de terp van den zelfregistrerenden getijmeter een weinig g<Jleden en zijn enkele JYP. steenglooijing beschadigd.
De steiger te WoifaaPtsdijlt heeft schade bekomen aan de beplanking der loopbruggen. Aan het Gatsclte veer is van den steigerdam 24 M2• Vilvoorclsche steenglooijing
wegge-slagen, de steen op het rijsbeslag over ongeveer l 50 M2
• verdwenen, 6 l\i2.
klinkert-bestrating verzakt en van de laagwaterbrug 38 l\P. bovenvloer vernield.
De steigerdam te Stavenisse alsmede de loopbruggen aldaar werden eeuigzins beschadigd. Eene kaart van het overstroomde terrein langs de Zuiderzee is als bijlage n°. 6 hier-nevens gevoegd.
's Gravenhage, den 8sten April 1882.
De Hoofdinspecteur van de;i WatePstaat, P. ÜALAND,
Stormvloedshoogten boven A.P.
aan onderscheidene waarnemingspunten in 1825 , 1853 , 1855 , 1860 , 1862 , 1863 ,
1865, 1867, 1868, 1877 en 1881.
LAGE Î.
Stormvloedshoogten boven A.P.
aan onderscheidene waarnemingspunten in 1825 , 1853 , 1855 , 1860 , 1862 , 1863 ,
1865, 1867, 1868, 1877 en 1881.
'
Stormvloedshoogten boven A.P. aan onderscheidene waarnemingspunten
j
'1 ~
11 !
'
Februarij September Januarij Mei December Januarij December
li
W AARNEMINGSPUNTEN.1825, 1853. 1855. 1860. 1862. 1863. 1863.
.
GRONINGEN. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter.
.Zoutkamp ·•
.
4.68 3.18 4.18 2.58 3.63 3.68 4.08 Garnwerd ·• 4.49 3.59 4.09 3.09 3.94 4.04 4.29 <Groningen.
.
·• 3.82 3.36 3.16 2.91 2.86 3.01 3.61 Delfzijl ·•.
4.87 3.22 4.32 2.57 3.77 3.89 4.37 :Statenzijl..
·•.
.
.
5.18 3.78 4.83 2.98 4.03 4.18 4.98 FRIESLA1'1U). Munnikezijlen ,.
4.19 3.21 3.99 2.67 3.71 3.55 4.59 Nieuwezijlen.
·• 4.23 2.83 3.97 2.13 ' 3.68 3.53 3.93Ezumazijl
.
onbekend onbekend onbekend onbekend 011bekend onbekend onbekendRoptazijl.
.
.
·•.
id. 2.35 1.95 1.85 2.55 2.65 2.55 Harlingen ·•.
3.19 . 2.24 2.89 1.64 2.99 3.04 2.94 Makkum..
.
3.04 onbekend 2.50 l.75 2.80 2.80 2.55 Workum..
·•. .
3.32 id. 2.47 1.67 3.07 2.87 2.77 Hindeloopen..
3.13 l.99 2,41 1.41 2.71 2.41 2.61 Molkwerumerzijl ..
.
onbekend 1.99 2.4.3 1.31 2.65 2.43 2.41 :Stavmen..
·•.
2.64 1.91 2.29 1.17 2.27 2.33 2.29'Takozijl • ·• ·•
.
2.86 onbekend onbekend olilbekend 2.45 2.12 2.6!I..emmer.
.
.
.
.
2.95 2.13 2.44 1.85 2.61 2.47 2.6519
in
1825, 1853, 1.855, 1860, 1862, 1863, 1865, 1867, 1868, 1877
en
1881.
6 en 7 26-29 30-31 25-28 14-15
Januarij Februarij December
December December Januarij Febrûarij October
1865. 1867. 1867.
1868. 1868. 1877. ! 1&77. 1881.
Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter.
2.98 2.15 3.50 2.40 2.50 456 2.78 4.02
Hu. n. 9.50 u. n. 26 Febr. i2,5, u. v.
3.19 onbekend 3.56 onbekend onbekend - -
-2.96 2.00 3.16 2.03 2.26
-
-
-2.87 2.37 3.47 1.72 2.70 4.52 2.97 4.08 1 u. v. 10.30 u. n. 26 Febr. ,;50 u. v. 2.88 2.60 3.75 2.50 3.00 5.50 3.30 4.07 g u. v. middernacht 26 Febr. ,l,,30 u. v. 3 21 2.15 3.69 2.07 2.67-
-
-3.05 2.31 3.23 onbekend 2.37 4.38 2.66 3.64 11 u. n. 9.40 u, n. 28 Febr. 0.30· u. v.onbekend onbekend onbekend 1.38 2.34 4.04 2.48 3.34
10.45 u. n. 9 u. n. 26 Febr. 2.10 u. v. 2.45 1.51 255 onbekend 2.05 -
-
-2.39 1.84 2.69 1.19 2.29 3.14 2.48 2.78 10.10 u. n. 7.30 u. n, 25 Febr. 1.35 u. v. 2.25 1.35 2.60 onbekend onbekend 2.84 1.74 1.89 10 u. n. 9 u. n. 27 Febr. 11 u. n. 2.11 1.41 2.53 id. id. 2.87 1.77 -9 u. n. 8.30 u. n. 27 Febr. 2.21 1.51 2.31 id. 2.21 2.68 1.72 2.4810 U, Il, 10 u. n. 27 Febr. middag.
2.15 1.49 2.19 id. 2.25 2.77 1.84 2.49 10 u. n. 9 u. n. 27 Febr. middag. 1.95 1.43 2.15 1.09 1.87 2.52 1.52 2.48 8 u. v. 9 u. v. 28 Febr. middag. 2.01 1.23 1.81 onbekend on1Jekend
-
-
-2.05 . 1.56 · 2.44 1.23 2.12 2.61 1.88 2.887.30 u. v. middag 28 Febr, 1 U. Il,
Cijfer" met " geteekend, geven den hoogsten stand aan, volgens, de gewone waarnemingen over dag van 6 uur v.m. tot 6 uur n.m.
Stormvloedshoogten boven .A.P. aan onderscheidene waarnemingspunten
W AARNEMINGSPUNTEN. Februarij September Januarij
1825. 1853. 1855.
Meter. Meter. Meter.
Schoterzijl (oude) . 2.89 2.03 2.46
Ameland.
.
onbekend+
1.40+
2.50OVERIJSSEL,
Kuinre 3.24 2.00 2.50
Blokzijl 3.76 2.17 2.60
V ollenhoven onbekend onbekend onbekend
Kraggenburg . id. 2.45 2.75
Mastenbroek (groote sluis) id. 2.56 2.80
Schokland 3.58 2.56 3.16 Dronthen. onbekend 2.40 2.70 L u tterzijl. 3.35 2.47 2.78 Genemuiden 3.60 2.40 2.85 Zwartsluis onbekend 2.40 2.75 Hasselt
id.
2.40 2.65 Zwolle 2.78 2.30 2.52Linthorsterbrug onbekend onbekend 2.05
Kampen. 3.35 2.40 2.85
Paarden boer (Ganzendiep). onbekend onbekend 2.85
Katerveer id. 2.30 3.46
Berkumersluis . id. onbekend 3.10
jMei 1860. Meter. 2.11
+
0.80 2.20 2.40 onbekend 2.08 onbekend 1.98 2.40 onbekend 2.55 onbekend 2.16 2.00 2.10 onbekend 2.35 · onbekendDecember Januarij December
1862. 1863. 1863.
Meter. Meter. Meter.
2.71 2.66 2.61
+
2.50+
'.?.61)+
2.00 3.10 onbekend 2.75 2.90 2.80 2.75 3.00 2.95 2.80 3.10 3.25 onbekend 3.20 onbekend id. 3.09 2.98 id. 2.90 3.00 3.00 3.10 3.25 2.90 2.97 2.93 2.91 3.00 2.64 onbekend 2.58 2.24 2.60 2.15 2.10 2.15 2.83 2.76 2.85 ; 2.87 3.01 onb':lkend 2.85 2.80 2.88 2.85 2.44 2.85< · .
r
1 1 121
i jin
1825, 1853, 1855, 1860, 1862, 1863, 1865, 1867, 1868, 1877
en
188
L.
1 1r
6 en 7 26-29 30-31 25-281 Januarij Februarij December December December Januarij Februarij
1865. 1867. 1867.
1868. 1868. 1877. 1877.
Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter.
2.06 1.21 2.35 onbekend 2.21 2.66
-5 u. v.+
1.00+
1.10+
1.90 id. onbekend-
-onbekend onbekend 2.65 1.30 2.50 2.80 1.90 4 u. v. 2.00 1.60 2.70 1.54 2.80 2.76 1.83 4.15 u. v.onbekend onlJekend 2.80 onbekend 2.70 2.83 1.84
3.30 u. v.
id. 1.58 onbekend id. 3.00 2.95 2.10
2 u. v. 4 u. v. 98 Febr.
2.10 onbekend id. id. onbelrnnd 3.30 2.22
2.13 1.42 2.50 1.18 2.58 2.65 1.88
2 u. v.
2.20 1.50 2.50 1.75 3.00 3.20 2.30
3 u. v.
-
-
-
--
-
-onbekend onbekend onbekend onbekencl 3.20 3.'20 2.24
3 u. v.
2.07 lN/ 2.45 1.68 3.00 3.15 2.21
3.15 u. v.
onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend 2.95 2.10
3 u. v.
1.87 .. 1.48 2.37 1.30 2.05 ,'2.69-2.71 1.98
3 u. v.
onbekend 1.58 2.19 onbekend onbekend 2.15 1.82
f u. v. 2.08 1.89 2.47 l.ó5 2.29 3.05 2.21 4 ll. V. 8.30 ll. v. 28 Febr. onbekend onbekend 2.61 1.90 2.95 3.13 2.20 2.00 iel. 2.36 onbekend 2.51 3.06 2.99 5 u. v.
onbekend 2.07 2.20 id. onbekend 3.07 2.10
3 ll. V. 14-15 October 1881. Meter. 2.73 6 u. v. -2.80 12 u. 2.90 1 u. v. 2.90 12.30 u. n. 3.08 10.10 u. v. 3.00 8 u. v. 2.85 9 u. v. 3.00 to u. v.
--3.20 12 tl, 3.17 i0.5 u. v. 3.07 !2 ll. 2.76 8.15 ll. v. 2.18 8.30 u. v. 3.00 il.30ll,V\ 3.05 i 1.30 u. v. 3.00 · i ll. Il, 3.05 19 l\,'
Stormvloedshoogten boven A. P. aan onderscheidene waarnemingspunten
l
! '
W AARNEMINGSPUNTEN. Februarij September Januarij Mei December Januarij December
1825. 1853. 1855. 1860. 1862. 1863. 1863.
Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter.
Haarsterveer onbekend 2,35 2.80 onbekend 2.85 2.50 onbekend
Keteldiep (ketellichtr.n). id. onbekend onbekend id. onbekend onbekend id.
Mond der Vecht . id, id. id. id. id. id. id.
GELDERLAND,
Elburg 3.46 2.30 2.65 2.14 2.73 2.63 2.93
Harderwijk .
+
3.68+
2.59+
2.30+
2.15+
2.70+
2.58+
2.70Vuren. onbekend 011bekend onbekend 3.00 2.80 3.40 onbekend
Bommel . iel. 3.27 5.82 4.00 2.92 4.03 3.80
Culemborg . id. onbekend 5.83 3.90 3.70 3.82 3.50
Nijkerk iel. id.
+
3.14+
2.13+
2.90+
2.50 onbekendNOORDBRABANT,
Woudrichem 3.91 3.40 3.88 2.56 3.05 3.30 3.15
\Verkendam 363 3.23 3.15 2,75 3.20 3.25 2.95
Paulouwnahoeve . onbekend onbekend onbekend 2.78 3.25 3.22 3.16
Hardenhoek en Ottersluis . iel. 3.40 2.93 onbekend 3.08 3.06 3.05
Deeneplaat . iel. onbekend onbekend id. 3.15 3.25
3.30
Dongen aan de brug 230 1.95 1.90 iel. 2.10 2.10 onbekend
Geertruidenberg (sluis u0
• 15) 3.20 2.30 2.30 2.45
onbekend onkekencl iel.
23
in
1825, 1853, 1855, 1860, 1862, 1863, 1865, 1867, 1868, 1877
en
1881.
6 en 7 26-29 30-31 25-28 14-15
Januarij Februarij December
December December Januarij Februarij October
1865. 1867. 1867.
1868. 1868. 1877. 1877. 1881.
Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter.
onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend 2.85 2.00
2 u. v.
id. i<'L id. id. 2.20 3.00 2.05 2.90
3 u. v. 5 u. v. 28 Febr. 9 u. v.
2.00 id. id. iel. onbekend 2.84 4 u. v. "1.98 3.00
2.92 3 ll. v. 12.30 ll, n.
2.28 1.75 2.65 1.90 2.76 3.25 2.33 2.97
~.45 u. v. 11 ll, v. 28 Febr. 8.25 u. v.
+
1.8.2 onbekend 2.60 onbekend onbekendonbekend id. onbekend id. id.
id. id. id. id. îcL 4 .. 01 6.14 3.88
8.30 ll, V. 25 Febr. 8 ll. v. 3.20 ll. V.
id. iel. id. id. id. 3.62 "5.86 "3.54
*8 ll. v. 8 ll. v. 25 Febr.
+
2.37 1.35 2.65 1.40 1.90 3.10 2.31 2.80 2.45 ll. V, 8.30 ll. v. 28 Febr. 3.30 ll. n. 2.20 4.32. 2.80 1.90 3.54 "3.56 "4.18 "3.06 8 ll. v. 5 ll. n. 25 Febr. 6.15 ll. v. 97 ,, onbekend 3..24 3.00 2.35 2.90 3.30 3.30 2.85 7.{5 ll, v. -6.30 n. v. 28 Febr, 2 u. v. 2.60 2.91 2.97 2.30 2.78 3.52 3.15 3.23 6.40 u. v. 6.45 u. v. 28 Febr. i.15 ll. Y, onbekend 2.75 onbekend 2.47 2.57 3.45 3.05 3.02 -6.10 ll, v. .5,30 ll, v. 28 Febr. i ll. v. 3.09 2.77 3.19 2.64 2.61 3.25 "2.83 3.00 6 u. v. 5 u. n. 27 Febr. :ll.30 u. n.onbekend 1.75 t.90 ,onbekend onbekend 1.90 2.33
9 u. v. 7.U; u. v. 28 Febr.
id, 2.10 2.50 id. id. 2.87 "2.55 *2.5~
*7 u. v. 7.25 u. v. 28 Febr.
2.26 2.27 2.45 2.20 2.10 2.62 2.50 2.60
Stormvloedshoogten boven A.P. aan onderscheidene waarnemingspunten in·
-Februarij September Januarij Mei. December Januarij December Ja W AARNEMINGSPUNTEN.
1825. 1853. 1855. 1860. 1862. 1863. 1863.
1
1
-Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. J
Moerdijk. 3.35 2.38 2.63 2.80 3.35 3.20 3.30. Willemstad . 3.68 3.10 2.81 onbekend 3.40 3.30 3.10 Dintelsas. 3.63 3.25 2.90 2.90 3.40 3,35 3.15 on Bergen op Zoom . 4.63. 3.50 3.50 2.80 4.10 4.21 3.56 1!J/'ll."RECHT, Spakenburg. 2.85 2.26 1.85 1.85 2.75 2.46 2.88 Amersfoort . 2.28 1.52 2.12 1.24 2.17 1.93 1.97 NOORDH@LX.All:'il!>.
Spaarndam . 2.50 onbekend onbekend onbekend 2.30 2.04 2.15
Amsterdam . 2.50 1.74 2.35 1.39 2.18 1.89 2.12 1
1
-Muiden 2.07 185 2.52 onbekend 2.40 2.02 2.50
1
Nauwerna on1ekend onbekend onbekend iel. 2.10 1.95 2.15
Zaandam. id. id. id. icl. 2.15 1.95 2.20
Willemsluis.
.
id. 1.80 2.00 1.15 2.28 1.88 2.21Monnikendam (Gr:wesluis). id. 1.85 onbekend onbekend .2.10 1.90 2.40
Edam.
.
2.6'7 1.80 id. id . 2.20 2.00 2.40Hoorn. 2.67 1.85 2.15 1.04 2.00 1.80 2.15
Enkhuizen . 2.45 1.75 on1ekend onbekend 2.15 1.95 2.15
:Medemblik .
.
2.75 1.75 2.75 0.95 2.18 1.95 2.0025
in
1825, 1853, 1855, 1860, 1862, 1863, 1865, 1867, 1868, 1877
en
1881.
6 en 7 26-29 30-31 25-28 14-15
Januarij Februarij December
December December Januarij Februarij October
1865. 1867. 1867.
1868. 1868. 1877. 1877. 1881.
Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter. Meter.
2.70 2.68 3.25 2.65 2.37 3.16 2.72 3.30
4 u. v. 5.8 u. v. 28 Febr. 10.50 u, ·n.
3.05 2.60 3.30 2.65 2.30 3.20 2.74 3.10
5 ll, V, 3.30 u, n, 27 Febr, 10.28 U, U,
onbekend 2.65 3.50 onbekend onbekend
3.57 3.41 4.12 3.28 2.91 4.10 3.74 3.39
4,33 u. v. 3.10 u. n. 27 Febr, 8.45 u. n.
2.2,2 1.70 2.52 1.32 1.90 3.12
1.34 1.21 1.92 0.68 1.19 1.95 1.82
5-6 ll. Il,
1.75 onbekend 2.35 onbekend onbekend
1.69 1.03 2.21 id. id.
2.02 onbekend 2.27 id. id. 2.60 2.34
3.30 u. v. 3. u. n.
1.86 id. 2.25 id. id.
1.86 id. 2.25 id. id.
1.70 id. 2.18 id. 1.04 1.95 0.69 2.30 id. onbekend 1.95 0.78 2.25 id. id. 1.85
+
0.78 2.17 id. id.+
2.26 *1.73 2.12 9.50 u. v. 28 Febr. 12.30 u, n. 1.80 2.25 2.16 id. id.+
2.31+
2.27 10.15 u. v. 11.30 u, V, 2.16 1.20 2.13 id. id.+
2.17 *1.14+
1:71 10.40 u. v. 28 Febr. 11.30 u. v.2.06 onbekend 1.98 id. id.
