ROCZNIKI NAUK PRAWNYCH Tom XXV, numer 2 – 2015
MAŁGORZATA KRUSZEWSKA-GAGOĝ
WYBÓR OFERTY NAJKORZYSTNIEJSZEJ
JAKO CEL POST
ĉPOWANIA
O UDZIELENIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO
1. WPROWADZENIE
Procedura udzielania zamówieĔ publicznych reguluje zasady wyboru wyko-nawcy, z którym zamawiający podpisze umowĊ w sprawie realizacji zamówienia publicznego. Wybór wykonawcy zamówienia publicznego opiera siĊ na wyborze najkorzystniejszej oferty. Zamawiający ma obowiązek wykluczyü z udziału w po-stĊpowaniu tych wykonawców, którzy nie spełniają warunków skonkretyzowa-nych w specyfikacji istotskonkretyzowa-nych warunków zamówienia, a takĪe odrzuciü oferty, wobec których wystąpią podstawy prawne odrzucenia oferty. Podejmując decyzje rozstrzygające o pozbawieniu wykonawców moĪliwoĞci uzyskania zamówienia publicznego, zamawiający jest teĪ zobowiązany stosowaü przewidziane przepisa-mi prawa odpowiednie procedury sanacyjne. Te procedury umoĪliwiają uwzglĊd-nienie w ostatecznej ocenie równieĪ ofert zawierających błĊdy lub braki moĪliwe do poprawienia zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo za-mówieĔ publicznych1. Kolejno nastĊpujące po sobie działania zamawiającego mają w głównej mierze charakter wynikowy, są rezultatem konsekutywnych faz postĊpowania. Istotnym wymogiem jest, aby czynnoĞci były podejmowane przez zamawiającego na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego. W
Dr MAŁGORZATA KRUSZEWSKA-GAGOĝ – adiunkt Katedry Nauki Administracji, Instytut Admi-nistracji, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubel-skiego Jana Pawła II, ul. Spokojna 1, 20-074 Lublin; e-mail: mgagos@kul.lublin.pl
1
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych, Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z póĨn. zm. [dalej cyt.: Pzp].
nym przypadku, błĊdy postĊpowania mogą oddziaływaü na decyzje zamawiają-cego, a tym samym wpływaü na wynik postĊpowania, czyli na wybór oferty naj-korzystniejszej, a w zasadzie na wybór zwyciĊskiego wykonawcy2.
Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na uwarunkowania prawne wyboru najkorzystniejszej oferty i problemy praktyczne wystĊpujące na kanwie stosowania poszczególnych przepisów ustawy Pzp i innych ustaw. Interpretacja pojĊcia oferty najkorzystniejszej podlegała zmianom na przestrzeni wielu lat sto-sowania ustawy Prawo zamówieĔ publicznych. Praktyka wskazuje jednak, Īe do dnia 19 paĨdziernika 2014 r., czyli do dnia wejĞcia w Īycie znowelizowanych przepisów ustawy Pzp, najczĊĞciej zamawiający okreĞlali tylko jedno kryterium – kryterium ceny, rezygnując z innych. Powody takiej decyzji w kaĪdym postĊpo-waniu mogły byü odmienne. W wielu przypadkach standardowy przedmiot za-mówienia nie determinował koniecznoĞci wskazywania bardziej rozbudowanych kryteriów oceny ofert. Niemniej jednak, u podstaw wskazania tylko jednego kry-terium mogła równieĪ pozostawaü argumentacja na rzecz oszczĊdnego wydatko-wania Ğrodków publicznych. Jak wspomniano, na podstawie nowelizacji ustawy Pzp w 2014 r. skutecznie ograniczono moĪliwoĞü formułowania przez zamawia-jącego kryterium ceny jako jedynego kryterium oceny ofert. Stosownie do oko-licznoĞci udzielania zamówienia i specyfiki przedmiotu zamówienia, zamawia-jący powinien dokonaü doboru poszczególnych kryteriów i sprecyzowaü ich wagĊ. AlternatywĊ dla, co do zasady, obligatoryjnego wymogu stosowania kryte-riów pozacenowych w postĊpowaniach poniĪej progów unijnych stanowi tryb licytacji elektronicznej.
2. ħRÓDŁA PRAWA ZAMÓWIEē PUBLICZNYCH
Z uwagi na fakt, Īe ustawa Pzp jest jednym z najczĊĞciej nowelizowanych ak-tów normatywnych, w dyskusji na ten temat pojawiają siĊ propozycje uchwalenia całkowicie nowego aktu – Kodeksu zamówieĔ publicznych. TrudnoĞci w prakty-ce stosowania ustawy, wynikające z powodu wielokrotnych nowelizacji nawar-stwia ponadto równieĪ złoĪonoĞü Ĩródeł prawa w zakresie zamówieĔ publicz-nych. W zamówieniach publicznych stosowane są takĪe przepisy Kodeksu cywil-nego3. Ustawodawca wprost w art. 14 i 139 ustawy Pzp nakazuje stosowanie Ko-deksu cywilnego do zamówieĔ publicznych. Ponadto, w zamówieniach publicz-nych wykorzystywane są równieĪ inne akty normatywne, np. ustawa z dnia
2
Wyrok KIO z dnia 13 grudnia 2012 r., sygn. akt Nr 2628/12, „Informator UrzĊdu ZamówieĔ Publicznych” 2013, nr 1, s. 39, www.uzp.gov.pl
3
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji4, ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych5, ustawa z dnia 6 wrzeĞnia 2001 r. o dostĊpie do informacji publicznej6, ustawa z dnia 15 wrzeĞnia 2000 r. Kodeks spółek handlowych7. Prezes Rady Ministrów wydał równieĪ liczne rozporządze-nia do ustawy Pzp. Ponadto, drozporządze-nia 17 kwietrozporządze-nia 2014 r. weszły w Īycie nowe dy-rektywy w zakresie zamówieĔ publicznych8. Termin implementacji dyrektyw do porządków prawnych paĔstw członkowskich Unii Europejskiej upływa 18 kwiet-nia 2016 r. Poza wspomkwiet-nianymi dyrektywami na szczególną uwagĊ zasługuje rozporządzenie dotyczące słownika CPV9.
PowyĪej zaprezentowany szeroki katalog Ĩródeł prawa w zakresie zamówieĔ publicznych oraz bogate orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej (ponad dwa tysiące orzeczeĔ na rok10), Ğwiadczy o tym, Īe wybór oferty najkorzystniejszej w procedurze zamówieĔ publicznych stanowi niekiedy dla zamawiającego dosyü trudne i skomplikowane zadanie. W ciągu ponad 10 lat obowiązywania ustawy Pzp była ona zmieniana ponad 40 razy. We wskazanej liczbie około 40 noweliza-cji ustawy Pzp mieszczą siĊ równieĪ cztery teksty jednolite ustawy Pzp. Ze wzglĊdu na cel i wagĊ nowelizacji, moĪna wyróĪniü w pierwszej kolejnoĞci zmia-ny wynikające z koniecznoĞci dostosowania przepisów ustawy Pzp do przepisów unijnych, zarówno poprzez wdroĪenie nowych regulacji, jak i usuniĊcie dotych-czasowych niezgodnoĞci z prawem unijnym oraz zmiany wprowadzające zupełnie nowe rozwiązania lub doprecyzowujące i usprawniające istniejące regulacje. Były to zmiany mające na celu racjonalizacjĊ wydatków w procesie udzielania zamó-wieĔ publicznych oraz odformalizowanie i zmiany tych przepisów ustawy Pzp,
4 Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z póĨn. zm. 5 Dz. U. z 2013 r., poz. 885 z póĨn. zm. 6 Dz. U. z 2014 r., poz. 782 z póĨn. zm. 7 Dz. U. z 2013 r., poz. 1030 z póĨn. zm. 8
1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w spra-wie zamóspra-wieĔ publicznych, uchylająca dyrektywĊ 2004/18/WE; 2) Dyrektywa Parlamentu Europej-skiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówieĔ przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywĊ 2004/17/WE; 3) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lu-tego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji.
9
W dniu 15 marca 2008 r. zostało opublikowane w Dzienniku UrzĊdowym Unii Europejskiej rozporządzenie Komisji WE nr 213/2008 z dnia 28 listopada 2007 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2195/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Wspólnego Słownika ZamówieĔ (CPV) oraz dyrektywy 2004/17/WE i 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące pro-cedur udzielania zamówieĔ publicznych w zakresie zmiany CPV.
10
P. BANASIK, NajczĊstsze błĊdy i uchybienia w postĊpowaniu o udzielenie zamówienia publicz-nego, Wrocław: Presscom 2012, s. 11.
które w przekonaniu wielu uczestników procesów zamówieĔ publicznych wyma-gały poprawy11.
3. FORMALNO-PRAWNE ASPEKTY ZŁOĩENIA OFERTY
W ogłoszeniu o zamówieniu oraz w specyfikacji istotnych warunków zamó-wienia zamawiający okreĞla termin i miejsce składania ofert, uwzglĊdniając czas niezbĊdny do ich przygotowania i złoĪenia. Termin składania ofert zaleĪny jest równieĪ od wartoĞci szacunkowej zamówienia. Terminy minimalne przewidziane ustawowo wynoszą 7 dni, w przypadku dostaw lub usług, lub 14 dni – w przy-padku robót budowlanych (art. 43, art. 52 Pzp). Zamawiającemu nie wolno otwie-raü ofert przed terminem otwarcia (sprecyzowanym równieĪ co do godziny, do której w ostatnim dniu przyjmowane bĊdą oferty). Naruszeniem terminu jest kaĪde spóĨnienie siĊ ze złoĪeniem oferty. W praktyce orzeczniczej zespołów ar-bitrów wielokrotnie miały miejsce przypadki oddalania odwołaĔ wykonawców, którzy złoĪyli ofertĊ kilka minut po wyznaczonym terminie i Īądali zakwalifiko-wania ich oferty jako złoĪonej prawidłowo. Zespół arbitrów w takiej sytuacji nie badał przyczyny, z powodu której nastąpiło spóĨnienie, ale jedynie sprawdzał, czy rzeczywiĞcie spóĨnienie miało miejsce12. Na tle rozwaĪaĔ dotyczących termi-nu złoĪenia ofert dosyü interesująco prezentuje siĊ stanowisko Krajowej Izby Od-woławczej wyraĪone w wyroku z dnia 11 czerwca 2014 r. „ZłoĪenie oferty naleĪy uznawaü za wejĞcie do pokoju osoby z ofertą. Samo wpisywanie, czyli rejestro-wanie oferty jako czynnoĞü techniczna wykracza juĪ poza pojĊcie składania ofer-ty. W sytuacji, gdy w ostatniej chwili do zamawiającego próbuje złoĪyü oferty kilku wykonawców, ze wzglĊdu na równe traktowanie wykonawców zamawiają-cy powinien przyjąü oferty od wszystkich wykonawców, którzy zdołali dotrzeü do miejsca składania ofert w odpowiednim terminie i kolejno zarejestrowaü oferty. Zamawiający nie powinien wtedy braü pod uwagĊ czasu rejestracji, ale czas do-tarcia oferty do miejsca składania ofert wskazanego przez zamawiającego w spe-cyfikacji”13.
Zgodnie z art. 111 § 1 Kodeksu cywilnego, który brzmi: „Termin oznaczony w dniach koĔczy siĊ z upływem ostatniego dnia”, naleĪy przyjąü, powołując siĊ na interpretacje Krajowej Izby Odwoławczej, Īe termin oznaczony w minutach koĔczy siĊ z upływem ostatniej minuty. Ostatnia minuta godziny 11:30 koĔczy
11
Jabłka i pomaraĔcze – parĊ zdaĔ o (ponad 40) nowelizacjach ustawy Prawo zamówieĔ pu-blicznych, www.uzp.gov.pl [dostĊp: 19.01.2015].
12
J. PIERÓG, Prawo zamówieĔ publicznych. Komentarz, Warszawa: C.H. Beck 2004, s. 139. 13
siĊ o 11:30 i 59 sekund. W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej nie ma wpływu na działanie wykonawcy z naleĪytą starannoĞcią składanie oferty nawet w ostatnich sekundach przed upływem terminu składania ofert. JednoczeĞnie zaakcentowała, Īe póĨne składanie ofert nie moĪe stanowiü przesłanki do niĪszego oceniania oferty wykonawcy”14. Istotne zatem w kwestii proceduralnej pozostaje stwierdze-nie przez zamawiającego, czy oferta wpłynĊła w terminie wyznaczonym do skła-dania ofert doprecyzowanym aĪ do ostatniej sekundy.
Z punktu widzenia zachowania wymogów proceduralnych istotna jest zatem terminowoĞü podejmowanych działaĔ, jak równieĪ zachowanie innych wymogów formalnych. KaĪdy z wykonawców moĪe złoĪyü wyłącznie jedną ofertĊ, pod ry-gorem niewaĪnoĞci, w formie pisemnej albo, za zgodą zamawiającego, w postaci elektronicznej, opatrzoną bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowa-nym przy pomocy waĪnego kwalifikowanego certyfikatu (art. 82 ust. 2 Pzp)15. ZłoĪenie dwóch ofert w postĊpowaniu przez dwa róĪne konsorcja, w których uczestniczy ten sam wykonawca, jest naruszeniem art. 82 ust. 1 Pzp. W konse-kwencji złoĪenie dwóch ofert przez tego samego wykonawcĊ, skutkuje ich odrzu-ceniem na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp16.
TreĞü złoĪonej oferty musi odpowiadaü treĞci specyfikacji istotnych warunków zamówienia (art. 82 ust. 3). Oznacza to, Īe wykonawca powinien zaoferowaü wy-konanie przedmiotu zamówienia okreĞlonego w specyfikacji oraz uwzglĊdniü w swojej ofercie wszystkie wymagania zamawiającego. Zamawiający moĪe dopu-Ğciü moĪliwoĞü złoĪenia oferty wariantowej, jeĪeli cena nie jest jedynym kryte-rium wyboru. PojĊcie oferty wariantowej oznacza moĪliwoĞü zaproponowania przez wykonawcĊ w złoĪonej ofercie innego sposobu wykonania zamówienia niĪ zawarty w dokumentach okreĞlających przedmiot zamówienia17. Ponadto, jeĪeli przedmiot zamówienia jest podzielny, zamawiający moĪe dopuĞciü moĪliwoĞü złoĪenia oferty czĊĞciowej. W tym przypadku, wykonawca moĪe złoĪyü oferty czĊĞciowe na jedną lub wiĊcej czĊĞci zamówienia, chyba, Īe zamawiający okreĞli maksymalną liczbĊ czĊĞci zamówienia, na które oferty czĊĞciowe moĪe złoĪyü jeden wykonawca (art. 83 Pzp)18.
14
TamĪe. 15
Zob. równieĪ Wyrok KIO z dnia 28 wrzeĞnia 2010 r., KIO/UZP 2016/10, www.uzp.gov.pl [dostĊp: 19.01.2015].
16
Wyrok KIO z dnia 3 kwietnia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 352/09, www.uzp.gov.pl [dostĊp: 19.01.2015].
17
PIERÓG, Prawo zamówieĔ publicznych, s. 307. 18
Warto zaakcentowaü, Īe – w celu unikniĊcia stosowania przepisów ustawy – zamawiający nie moĪe dzieliü zamówienia na czĊĞci lub zaniĪaü jego wartoĞci. JeĞli zamawiający dopuszcza moĪli-woĞü składania ofert czĊĞciowych albo udziela zamówienia w czĊĞciach, z których kaĪda stanowi
Dla zastrzeĪonej formy pisemnej oferty konieczne jest złoĪenie własnorĊczne-go podpisu na dokumentach obejmujących treĞü oĞwiadczenia woli. Przepis art. 78 § 1 Kodeksu cywilnego zakreĞla minimalne wymagania dla zachowania formy pisemnej. W przypadku oĞwiadczenia woli jest to złoĪenie własnorĊcznego pod-pisu na dokumencie obejmującym jego treĞü. Podpis jest to swoisty dla danej oso-by, charakterystyczny, powtarzalny znak graficzny, wywodzący siĊ od jej imienia i nazwiska, niebĊdący koniecznie pełnym imieniem i nazwiskiem, jednakĪe po-zwalający na ustalenie toĪsamoĞci osoby, która go złoĪyła19. Podpis, w rozumie-niu art. 78 Kodeksu cywilnego, nie musi byü czytelny, lecz musi byü charaktery-styczny dla osoby podpisującej siĊ20. Warunkom proceduralnym czyni zadoĞü zło-Īenie podpisu pod dokumentem w taki sposób, aby nie budziła wątpliwoĞci inter-pretacyjnych identyfikacja osoby podpisującej dokument oraz, aby wolą osoby podpisującej było objĊcie całoĞci złoĪonego w nim oĞwiadczenia. W myĞl obo-wiązujących przepisów, oferta musi byü złoĪona na piĞmie i podpisana przez uprawnioną osobĊ. Parafa opatrzona imienną pieczĊcią umoĪliwia zamawiające-mu zidentyfikowanie osoby składającej podpis, a w rezultacie weryfikacjĊ, czy osoba ta jest uprawniona do działania w imieniu składającego ofertĊ. Przepisy ustawy nie wskazują na szczególną formĊ podpisania samej oferty, wobec tego za zgodne z ustawą naleĪy uznaü wyłącznie podpisanie oferty przez osobĊ upraw-nioną do reprezentowania wykonawcy. Sama pieczĊü imienna nie jest w Īadnym wypadku warunkiem poprawnoĞci złoĪenia oferty w formie pisemnej. Sposób re-prezentacji konkretnego wykonawcy wynika bezpoĞrednio z dokumentów załą-czonych do oferty21. W postĊpowaniu o udzielenie zamówienia publicznego ofer-tĊ moĪe złoĪyü równieĪ prokurent lub pełnomocnik wykonawcy. W związku z tym, zamawiający – podczas badania ofert – powinien zwróciü uwagĊ na nale-Īycie udokumentowaną reprezentacjĊ wykonawcy. Zagadnienie ma charakter ty-powo cywilistyczny. Przez pełnomocnika mogą byü reprezentowane zarówno osoby prawne (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnoĞcią), jak i osoby fizycz-ne (np. wspólnicy spółki cywilfizycz-nej). Potwierdzeniem umocowania do działania
przedmiot odrĊbnego postĊpowania, wartoĞcią zamówienia jest łączna wartoĞü poszczególnych czĊ-Ğci zamówienia (art. 32 Pzp).
19
W zasadzie pojĊcie podpisu nie ma definicji legalnej. Wyjątek stanowi treĞü art. 3 pkt 1 usta-wy z dnia 18 wrzeĞnia 2001 r. o podpisie elektronicznym, Dz. U. z 2013 r., poz. 262; zob. szerzej A. CEMPURA, A. KASOLIK, Metodyka sporządzania umów gospodarczych, Warszawa: LexisNexis 2013, s. 326-327.
20
Zob. wyrok NSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2006 r., sygn. akt II FSK 1144/05, LEX nr 291823.
21
P. BANASIK, Wybór najkorzystniejszej oferty w postĊpowaniu o udzielenie zamówienia pu-blicznego, Wrocław: Presscom 2011, s. 40.
w imieniu spółki jest oryginał dokumentu pełnomocnictwa lub teĪ kopia poĞwiad-czona za zgodnoĞü z oryginałem przez notariusza22. Na gruncie praktyki przyj-muje siĊ, Īe oferta moĪe zostaü podpisana przez pełnomocnika, a wszystkie kopie dokumentów opatrzone opisem „za zgodnoĞü z oryginałem” i podpisane przez te-go pełnomocnika mają moc oryginałów, jednakĪe samo pełnomocnictwo moĪe byü dołączone tylko w formie oryginału23 lub kopii poĞwiadczonej za zgodnoĞü z oryginałem przez notariusza.
Szczególny rodzaj pełnomocnictwa stanowi prokura jako instytucja «przezna-czona dla okreĞlonej grupy przedsiĊbiorców „rejestrowych”, którzy – ze wzglĊdu na skalĊ prowadzonej działalnoĞci nie są w stanie dokonywaü samodzielnie wszystkich czynnoĞci związanych z prowadzeniem przedsiĊbiorstwa. Szeroki za-kres kompetencji prokurenta równowaĪą: obowiązek wpisu do rejestru, zapewnia-na dziĊki niemu ochrona osób trzecich działających w zaufaniu do treĞci wpisu oraz kaĪdoczesna odwoływalnoĞü prokury»24. Dane prokurentów oraz zakres pro-kury są umieszczane w dziale 2 Krajowego Rejestru Sądowego25. Udzielenie i wygaĞniĊcie prokury przedsiĊbiorca powinien zgłosiü do rejestru przedsiĊbior-ców. Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno okreĞlaü jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej takĪe sposób jej wykonywania (art. 1098 Kodeksu cywilnego).
W myĞl art. 26 ust. 3 Pzp, wykonawca powinien uzupełniü brakujące pełno-mocnictwo w ofercie, jak i poprawiü jego braki w odpowiedzi na wezwanie zama-wiającego, gdy do oferty zostało dołączone pełnomocnictwo wadliwe. Zamawia-jący zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeĪeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie, z przyczyn leĪących po jego stronie, nie złoĪył dokumentów lub oĞwiadczeĔ, a takĪe pełnomocnictw, listy podmiotów naleĪących do tej samej grupy kapitałowej lub informacji o tym, Īe nie naleĪy do grupy kapitałowej, lub nie wyraził zgody na poprawienie oczywistej omyłki, co powodowało brak mo Īli-woĞci wybrania oferty złoĪonej przez wykonawcĊ jako najkorzystniejszej.
22
Z art. 25 ustawy o swobodzie działalnoĞci gospodarczej wynika, Īe wpisowi do CEIDG podlegają dane pełnomocnika upowaĪnionego do prowadzenia spraw przedsiĊbiorcy, wraz ze wska-zaniem zakresu spraw, które obejmuje dane pełnomocnictwo, o ile przedsiĊbiorca udzielił pełno-mocnictwa i zgłosił informacjĊ o jego udzieleniu we wniosku o wpis do CEIDG. JeĞli osoba repre-zentująca wykonawcĊ w postĊpowaniu o udzielenie zamówienia nie jest wskazana jako upowaĪnio-na do jego reprezentacji we właĞciwym rejestrze lub centralnej ewidencji i informacji o działalnoĞci gospodarczej, wówczas powinna dołączyü pełnomocnictwo.
23
Zob. równieĪ CEMPURA, KASOLIK, Metodyka sporządzania umów, s. 226. 24
A. HERBET, Czy przedsiĊbiorca indywidualny moĪe udzieliü prokury?, „LawBlog.pl | Forum Prawa Handlowego”, http://www.lawblog.pl/2012/10/13/czy-przedsiebiorca-indywidualny-moze-udzielic-prokury/ [dostĊp: 12.03.2015].
25
Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o krajowym rejestrze sądowym, Dz. U. z 2015 r., poz. 1142, art. 39 pkt 3.
4. JAWNE OTWARCIE OFERT
BezpoĞrednio po upływie terminu składania ofert zamawiający dokonuje otwarcia ofert (dzieĔ, w którym upływa termin składania ofert, jest dniem ich otwarcia), a nastĊpnie ich oceny. Zatem otwarcia ofert naleĪy dokonaü w tym dniu, do którego wyznaczono ich składanie. Otwarcie ofert jest jawne. Wykonaw-ca moĪe byü obecny podczas otwarcia ofert. BezpoĞrednio przed otwarciem ofert zamawiający ma obowiązek ogłoszenia, jaką kwotĊ zamierza przeznaczyü na sfi-nansowanie zamówienia. Podczas otwarcia ofert zamawiający podaje zawarte w ofertach: 1) nazwy (firmy) oraz adresy wykonawców, 2) informacje dotyczące ceny, 3) informacje dotyczące terminu wykonania zamówienia, 4) informacje do-tyczące okresu gwarancji, 5) informacje dotyczące warunków płatnoĞci. Wskaza-ne informacje zamawiający przekazuje niezwłocznie wykonawcom, którzy nie byli obecni przy otwarciu ofert, jeĞli złoĪyli wniosek.
W toku badania i oceny ofert zamawiający moĪe Īądaü od wykonawców wyja-ĞnieĔ dotyczących treĞci złoĪonych ofert. Niedopuszczalne jest prowadzenie miĊ-dzy zamawiającym a wykonawcą negocjacji dotyczących złoĪonej oferty oraz, z zastrzeĪeniem art. 87 ust. 1a i ust. 2 ustawy Pzp, dokonywanie jakiejkolwiek zmiany w jej treĞci. Oceniając oferty zamawiającemu nie wolno dokonywaü zmian kryteriów lub ich modyfikacji, kierowaü siĊ dodatkowymi kryteriami, które nie zostały wskazane w specyfikacji lub zrezygnowaü z jakiegokolwiek kryte-rium26.
Oferty złoĪone po terminie podlegają zwrotowi do wykonawców. W procedu-rze zwykłej (wartoĞü zamówienia mniejsza niĪ kwoty okreĞlone w przepisach wy-danych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp), zamawiający niezwłocznie zwraca ofertĊ, która została złoĪona po terminie. W procedurze zaostrzonej (wartoĞü zamówie-nia równa lub przekraczająca kwoty okreĞlone w przepisach wydanych na pod-stawie art. 11 ust. 8 Pzp), zamawiający niezwłocznie zawiadamia wykonawcĊ o złoĪeniu oferty po terminie oraz zwraca ofertĊ po upływie terminu do wniesie-nia odwoławniesie-nia (art. 84 ust. 2 Pzp).
JeĪeli wykonawca złoĪy ofertĊ i nie wycofa jej przed terminem otwarcia ofert bĊdzie swoją ofertą związany. Wykonawca jest związany ofertą do upływu ter-minu okreĞlonego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (art. 85 Pzp)27. W terminie związania ofertą skonkretyzowanym w ogłoszeniu o zamówieniu oraz
26
J. OLSZEWSKA-STOMPEL, J. ROKICKI, Zamówienia publiczne nie są trudne, Warszawa: Wol-ters Kluwer Polska 2012, s. 138.
27
Termin związania ofertą jest uzaleĪniony zarówno od wartoĞci zamówienia, jak i rodzaju za-mówienia.
w specyfikacji, zamawiający dokonuje wyboru oferty najkorzystniejszej i Īąda podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego z wybranym wykonawcą, na warunkach wskazanych w złoĪonej ofercie i zgodnie z zaakceptowaną treĞcią zawieranej umowy stanowiącej integralną czĊĞü specyfikacji. Wraz z upływem terminu związania ofertą, wykonawca ma prawo uchylaü siĊ od zawarcia umowy na warunkach przewidzianych w ofercie i nie ponosi z tego tytułu Īadnych praw-nych konsekwencji, np. utraty wadium. OczywiĞcie, strony mogą równieĪ za-wrzeü umowĊ bĊdącą wynikiem przeprowadzonego postĊpowania o udzielenie zamówienia publicznego po upływie terminu związania ofertą28.
Otwarcie ofert bezpoĞrednio poprzedza dosyü złoĪoną procedurĊ oceny ofert, która obejmuje: 1) ocenĊ spełniania warunków sformułowanych wobec wyko-nawców, z ewentualnym wnioskiem do kierownika jednostki o wykluczenie wy-konawców w przypadkach ustawowo okreĞlonych (tzw. kwalifikacja wykonaw-ców); 2) ocenĊ spełniania wymagaĔ formalnych przez kaĪdą z ofert z ewentual-nym wnioskiem do kierownika jednostki o odrzucenie oferty w przypadkach wskazanych ustawowo; 3) merytoryczną ocenĊ ofert obejmującą oferty nie podle-gające odrzuceniu, według przyjĊtych kryteriów.
5. KWALIFIKACJA WYKONAWCÓW
Ocena spełniania przez wykonawców warunków podmiotowych, czyli kwalifi-kacja wykonawców, poprzedza badanie oferty. W trakcie kwalifikacji wykonaw-ców zamawiający sprawdza, czy wykonawcy spełniają wszystkie warunki okre-Ğlone w ogłoszeniu i specyfikacji29. W szczególnoĞci zamawiający weryfikuje,
28
Szerzej J. OLSZEWSKA, J. ROKICKI, Zamówienia publiczne. Zarządzanie organizacją, ludĨmi i problemami, Warszawa: Wolters Kluwer Polska 2010, s. 122 n.
29
„Zgodnie z treĞcią art. 26 ust. 2b ustawy Prawo zamówieĔ publicznych wykonawca moĪe po-legaü na wiedzy i doĞwiadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamó-wienia lub zdolnoĞciach finansowych innych podmiotów, niezaleĪnie od charakteru prawnego łą-czących go z nim stosunków. Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodniü zamawia-jącemu, iĪ bĊdzie dysponował zasobami niezbĊdnymi do realizacji zamówienia, w szczególnoĞci przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbĊdnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia. […] Przepis art. 26 ust. 2b ustawy p.z.p., wyraĨnie wiąĪe moĪliwoĞü skorzystania przez wykonawcĊ z wymienio-nych w art. 22 ust. 1 pkt 2-4 zasobów naleĪących do innego podmiotu z istnieniem rzeczywistej potrzeby wykazania tego zasobu w związku z jego niezbĊdnoĞcią do realizacji zamówienia przez wykonawcĊ ubiegającego siĊ o udzielenie zamówienia. Taki wniosek wynika z brzmienia tego prze-pisu, zdanie drugie, gdzie wyraĨnie zaakcentowano, Īe posłuĪenie siĊ niezbĊdnymi zasobami nale-Īącymi do podmiotu trzeciego ma byü niezbĊdne do realizacji zamówienia. NiezbĊdnoĞü ta nie do-tyczy zatem jedynie kwestii formalnych, tj. wykazania, Īe wykonawca otrzymał od podmiotu trze-ciego stosowne referencje potwierdzające posiadanie wiedzy i doĞwiadczenia w celu złoĪenia
wnio-czy do oferty dołączone zostały wszystkie wymagane oĞwiadczenia i dokumenty potwierdzające spełnianie warunków udziału w postĊpowaniu. Wykonawcy nie spełniający tych warunków podlegają wykluczeniu z postĊpowania30.
Zgodnie z art. 22 ustawy Pzp, o udzielenie zamówienia publicznego mogą ubiegaü siĊ wykonawcy spełniający warunki dotyczące: 1) posiadania uprawnieĔ do wykonywania okreĞlonej działalnoĞci lub czynnoĞci, jeĪeli przepisy prawa na-kładają obowiązek ich posiadania; 2) posiadania wiedzy i doĞwiadczenia; 3) dys-ponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia; 4) sytuacji ekonomicznej i finansowej, a takĪe 5) nie podlegający wykluczeniu z powodów wskazanych w art. 24 ust. 1 ustawy Pzp.
W kaĪdym postĊpowaniu zamawiający powinien Īądaü, aby jednym z wyma-ganych elementów oferty było oĞwiadczenie wykonawcy, Īe spełnia wskazane wymogi. Co do zasady, celowe wydaje siĊ zweryfikowanie prawdziwoĞci oĞwiad-czeĔ poprzez weryfikacjĊ dokumentów. Z takiego załoĪenia wyszedł ustawodaw-ca formułując wymóg Īądania dokumentów w postĊpowaniach równych i powy-Īej progów unijnych. Natomiast w postĊpowaniach prowadzonych w procedurze poniĪej progów unijnych, Īądanie przedłoĪenia dokumentów przez wykonawcĊ ma charakter fakultatywny, co oznacza, Īe zamawiający moĪe uznaü, iĪ wymo-gom uczyni zadoĞü złoĪenie przez wykonawców oĞwiadczeĔ. JeĞli zamawiający nie sprecyzował opisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w post Ċpowa-niu pozostawiając je w blankietowej formie zapisanej w art. 22, nie moĪe wów-czas Īądaü przedłoĪenia dokumentów na potwierdzenie spełniania tych warun-ków, gdyĪ do weryfikacji ich spełniania wystarczające jest oĞwiadczenie podpisa-ne przez wykonawcĊ31.
6. KRYTERIA OCENY OFERT
NA TLE NOWELIZACJI USTAWY Z DNIA 29 SIERPNIA 2014 R. Najkorzystniejszą ofertą jest oferta, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących siĊ do przedmiotu zamówienia publicznego
sku czy oferty, ale posiadania wymaganej treĞcią SIWZ wiedzy i doĞwiadczenia potrzebnych do wykonania danego zamówienia”, www.zamowienia-publiczne.lex.pl [dostĊp: 13.03.2015].
30
R.R. KASPRZYCKI, M. KLAMANN, Zamówienia publiczne w samorządzie, „Poradnik Samorzą-dowca” 2010, nr 3, s. 62.
31
W przypadku sporządzania przez zamawiającego opisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w postĊpowaniu, zakres dokumentów, jakich zamawiający moĪe Īądaü, precyzuje rozporzą-dzenie wydane na podstawie art. 25 ust. 2, aktualnie: rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich moĪe Īądaü zamawiający od wykonaw-cy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą byü składane, Dz. U. poz. 231 z póĨn. zm.
albo oferta z najniĪszą ceną (art. 2 pkt 5 Pzp). O kryteriach oceny ofert i wadze przypisanej poszczególnym kryteriom decyduje zamawiający, mając na uwadze wyłonienie najkorzystniejszej oferty. Kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące siĊ do przedmiotu zamówienia, w szczególnoĞci: jakoĞü, funkcjonalnoĞü, parametry techniczne, aspekty Ğrodowiskowe, społeczne, inno-wacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji32. Usta-wą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy Prawo zamówieĔ publicznych33, obwiązującą od dnia 19 paĨdziernika 2014 r., została dokonana zmiana przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych w zakresie kry-teriów oceny ofert poprzez rozszerzenie ich katalogu. Mianowicie, zmienione zo-stało brzmienie przepisu art. 91 ust. 2 ustawy Pzp, poprzez dodanie do wymienio-nych w nim przykładowych kryteriów oceny ofert, kryteriów odnoszących siĊ do aspektów społecznych i innowacyjnych, oraz rozszerzony został opis kryteriów Ğrodowiskowych. Ponadto, został dodany przepis art. 91 ust. 2a, który ma na celu ograniczenie stosowania przez zamawiających ceny jako jedynego kryterium wy-boru najkorzystniejszej oferty tylko do tych zamówieĔ, których przedmiot jest powszechnie dostĊpny oraz ma ustalone standardy jakoĞciowe, z zastrzeĪeniem art. 76 ust. 2 Pzp (licytacja elektroniczna), a w przypadku zamawiających, o któ-rych mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 Pzp, jeĞli dodatkowo wykaĪą w załączniku do protokołu postĊpowania, w jaki sposób zostały uwzglĊdnione w opisie przedmio-tu zamówienia koszty ponoszone w całym okresie korzystania z przedmioprzedmio-tu za-mówienia, czyli Īe w zasadzie zastosowanie innych kryteriów nie przyczyni siĊ do zmniejszenia wydatków34. Zatem zamawiający z sektora finansów publicznych oraz inne paĔstwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowoĞci prawnej bĊdą dodatkowo zobligowane do wykazania w protokole, w jaki sposób uwzglĊd-niły w opisie przedmiotu zamówienia koszty ponoszone w całym okresie korzy-stania z przedmiotu zamówienia. U podstaw wprowadzenia takich rozwiązaĔ prawnych pozostaje zapobieĪenie sytuacji, Īe tani produkt nie wygeneruje w przyszłoĞci wysokich kosztów serwisu, napraw, materiałów eksploatacyjnych, itp. Taka regulacja ma na celu wyeliminowanie pozornej oszczĊdnoĞci. Bardzo czĊsto wyĪszej cenie towarzyszy wyĪsza jakoĞü i trwałoĞü produktu. Zamawiają-cy, decydując siĊ na dominujące kryterium ceny, powinni upewniü siĊ, Īe np.
32
Konstrukcja ustawowa przepisu art. 91 ust. 2 Pzp wskazuje, Īe katalog pozacenowych kryte-riów nie ma charakteru zamkniĊtego i zamawiający moĪe wskazaü równieĪ inne kryteria niĪ wymie-nione w ustawie Pzp.
33
Dz. U. poz. 1232. 34
Obowiązek nie bĊdzie miał jednak zastosowania w odniesieniu do zamówieĔ udzielanych w trybie zapytania o cenĊ oraz licytacji elektronicznej.
w przypadku dostaw bĊdą zapewnione koszty konserwacji, serwisu i Īe te koszty nie bĊdą znacząco wyĪsze niĪ w przypadku zakupu innego, droĪszego produktu35. Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 1 wrzeĞnia 2014 r. zaakcentowała, Īe rolą zamawiającego nie jest poszukiwanie rozwiązaĔ, które mają zapewniü komfort realizacji zamówienia przez wykonawcĊ i zminimalizowanie ryzyk gro-Īących wykonawcy, a przeprowadzenie postĊpowania o udzielenie zamówienia publicznego z poszanowaniem zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, w celu zaspokojenia potrzeb zamawiającego i zabezpieczenia jego interesów36.
Zamawiający podejmuje kaĪdorazowo decyzjĊ w zakresie wagi poszczegól-nych kryteriów, biorąc pod uwagĊ specyfikĊ przedmiotu zamówienia oraz własne potrzeby. W przypadku zamówieĔ publicznych w zakresie działalnoĞci twórczej lub naukowej, których przedmiotu nie moĪna z góry opisaü w sposób jednoznacz-ny i wyczerpujący, zamawiający ma obowiązek wziąü pod uwagĊ bilans ceny i in-nych kryteriów odnoszących siĊ do przedmiotu zamówienia publicznego. W za-kresie innych przedmiotów zamówienia publicznego, zgodnie z zasadą efektyw-nego i oszczĊdnego wydatkowania Ğrodków publicznych, cena nadal powinna sta-nowiü podstawowe i najbardziej istotne kryterium udzielenia zamówienia. Wska-zanie innych kryteriów, obok ceny, nie powinno bowiem prowadziü do sytuacji, w której instytucje publiczne wydają ze Ğrodków publicznych wiĊcej niĪ to ko-nieczne, płacąc za te właĞciwoĞci przedmiotu zamówienia, które nie są istotne z punktu widzenia konkretnego zamawiającego. Niemniej jednak, racjonalne wy-datkowanie Ğrodków publicznych nakłada na zamawiającego obowiązek okreĞle-nia „złotego Ğrodka” pomiĊdzy zapewnieniem wysokiej jakoĞci przedmiotu zamó-wienia a wydatkowaniem Ğrodków publicznych w sposób oszczĊdny.
Uzasadniając wykorzystanie równieĪ pozacenowych kryteriów oceny ofert warto powołaü siĊ na treĞü art. 44 ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy o finansach publicz-nych, zgodnie z którym ustawodawca – formułując zasadĊ dokonywania wydat-ków w sposób oszczĊdny - nakazuje jej realizacjĊ z zachowaniem zasady uzyski-wania najlepszych efektów z dokonywanych nakładów. Wybór zamawiającego dotyczący ewentualnego zastosowania pozacenowych kryteriów oceny ofert jest zdeterminowany przedmiotem zamówienia. Swoboda zamawiającego w tym wy-borze jest ograniczona jedynie z uwagi na koniecznoĞü zapewnienia, aby kryteria odnosiły siĊ do przedmiotu zamówienia, a ponadto były zgodne z zasadą wyraĪo-ną w art. 7 ust. 1 Pzp, w myĞl której postĊpowanie jest przygotowywane i
35
K. EGER, Nowelizacja ustawy – Prawo zamówieĔ publicznych z dniem 19 paĨdziernika 2014 r., LEX nr 208335.
36
dzone w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe trak-towanie wykonawców37. Niemniej jednak, cena obligatoryjnie stanowi jedno z kryteriów oceny ofert38. Niedopuszczalne jest okreĞlenie kryteriów oceny ofert bez podania ceny. Od uznania i potrzeb zamawiającego zaleĪy okreĞlenie liczby kryteriów oceny ofert i sposobu operowania nimi (przypisania kaĪdemu z nich stosownej wagi, znaczenia). Zamawiający ma zatem prawo do ustalenia kryte-riów, które pozwolą wybraü ofertĊ spełniającą w najwyĪszym stopniu jego uza-sadnione potrzeby. JeĞli zamawiający uzna za kryterium istotniejsze od ceny np. kryterium parametrów technicznych, to wówczas ma prawo ustaliü adekwatną wagĊ kryteriów oceny ofert w postĊpowaniu. Niemniej jednak, cena jest zawsze kryterium obowiązkowym, aczkolwiek waga kryterium ceny jest zróĪnicowana w poszczególnych postĊpowaniach zgodnie z decyzją zamawiającego. Ponadto istotne jest, aby wskazane przez zamawiającego kryteria miały charakter obiek-tywny i mierzalny. Przydatne jest, aczkolwiek w praktyce nie zawsze moĪliwe, przedstawianie kryteriów w postaci wzorów matematycznych39. Opis kryteriów oraz opis oceny tych kryteriów powinien gwarantowaü obiektywną ocenĊ kaĪdej ze złoĪonych ofert, eliminując elementy subiektywnej oceny przez członków ko-misji przetargowej40. JeĪeli nie moĪna wybraü oferty najkorzystniejszej z uwagi na to, Īe dwie lub wiĊcej ofert przedstawia taki sam bilans ceny i innych kryte-riów oceny ofert, zamawiający spoĞród tych ofert wybiera ofertĊ z niĪszą ceną.
Nadmieniü naleĪy, Īe nowelizacja ustawy Pzp, w zakresie wymogu stosowania innych kryteriów niĪ cena, przyniosła oczekiwane efekty. Z danych przedstawio-nych przez Urząd ZamówieĔ Publicznych wynika, Īe po upływie miesiąca od dnia wejĞcia w Īycie znowelizowanych przepisów w tym zakresie, w przypadku postĊpowaĔ o udzielenie zamówieĔ publicznych o wartoĞciach poniĪej progów UE, odsetek ogłoszeĔ, w których jako jedyne kryterium wskazano cenĊ, spadł z 93% do poziomu 33%. Natomiast w postĊpowaniach o wartoĞciach powyĪej
37
Kryteria oceny ofert w postĊpowaniach o udzielenie zamówienia publicznego – przykłady i zastosowanie, red. J. Sadowy, Warszawa: Urząd ZamówieĔ Publicznych 2011, s. 11.
38
Przy zakupie pojazdów transportu drogowego zamawiający ma równieĪ obowiązek stosowa-nia kryteriów Ğrodowiskowych. Ten obowiązek wynika z rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 maja 2010 r. w sprawie innych niĪ cena obowiązkowych kryteriów oceny ofert w odnie-sieniu do niektórych rodzajów zamówieĔ publicznych, Dz. U. z 2011 r. Nr 96, poz. 559.
39
Przykłady wzorów matematycznych stosowanych w obliczaniu punktacji – zob. Kryteria oce-ny ofert w postĊpowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, s. 40 n.
40
K. PUCHACZ, Wzorcowe regulaminy zamówieĔ publicznych z uwzglĊdnieniem Ğrodków unij-nych. Wzory dokumentów w postĊpowaniu. Komentarz, GdaĔsk: OĞrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr 2009, s. 24.
progów UE – z 85% do poziomu 45%41. Zatem zamawiający uznali, Īe aĪ 33% postĊpowaĔ prowadzonych w procedurze krajowej dotyczy przedmiotów po-wszechnie dostĊpnych, które mają ustalone standardy jakoĞciowe.
Wydaje siĊ, Īe obowiązek zastosowania przez zamawiającego innych kryte-riów, poza ceną, zapewni zamawiającym wybór optymalnej oferty i uzyskanie produktu dobrej jakoĞci. Dodaü naleĪy, Īe równieĪ w okresie przed nowelizacją z dnia 29 sierpnia 2014 r., ustawodawca zobowiązywał zamawiającego do wybo-ru oferty najkorzystniejszej, a nie najtaĔszej. Prawo zamówieĔ publicznych zosta-ło tak skonstruowane, Īe to zamawiający precyzuje oczekiwania wobec produktu lub usługi, parametry i doĞwiadczenie wykonawcy, mając na uwadze swoje inte-resy. W tym celu zamawiający powinien właĞciwie opisaü przedmiot zamówienia oraz wymogi formułowane wobec wykonawców. JeĞli zamawiający nie dookreĞli w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia swoich warunków i wymogów dotyczących wykonawcy i przedmiotu zamówie-nia, wówczas nie moĪe liczyü na to, Īe zostaną one przez wykonawców spełnione oraz Īe otrzyma optymalny przedmiot zamówienia. Wykonawcy bowiem, ubiega-jąc siĊ o zamówienie, dąĪą do spełnienia wymaganego minimum po jak najniĪ-szych kosztach42. Z drugiej strony celem postĊpowania o udzielenie zamówienia publicznego jest uzyskanie przez zamawiającego towaru wysokiej jakoĞci. Nieste-ty, istotną trudnoĞcią pozostaje jednoznaczne zdefiniowanie kryterium jakoĞci, opis sposobu oceny ofert w przypadku kryteriów niewymiernych. Zwłaszcza kry-terium jakoĞciowe zazwyczaj zawiera w sobie pewien subiektywizm, lecz właĞci-wie sporządzony przez zamawiającego opis kryterium jakoĞci powinien zminima-lizowaü subiektywizm podczas dokonywania oceny.
7. RAĩĄCO NISKA CENA
JAKO JEDNA Z PRZESŁANEK DO ODRZUCENIA OFERTY
Oferta złoĪona przez wykonawcĊ niepodlegającego wykluczeniu z postĊpowa-nia jest przedmiotem dalszej oceny zamawiającego, pod warunkiem, Īe nie wy-stąpią przesłanki do jej odrzucenia wskazane w treĞci art. 89 ustawy Pzp. Po za-koĔczeniu etapu kwalifikacji wykonawców, zamawiający przystĊpuje do formal-nego badania ofert. W toku postĊpowania zamawiający ma obowiązek dokonaü oceny ofert złoĪonych przez wykonawców. Przedmiotem merytorycznej oceny są
41
Kryteria oceny ofert po nowelizacji ustawy Prawo zamówieĔ publicznych, „Informator UrzĊ-du ZamówieĔ Publicznych” 2014, nr 6, s. 3.
42
J. OLSZEWSKA-STOMPEL, M. STOMPEL, Prawo zamówieĔ publicznych. Wybór najkorzystniej-szej oferty i zawieranie umów, LEX 2013 nr 179528.
tylko te oferty, które nie zostały odrzucone przez zamawiającego ani teĪ nie zo-stały uznane za odrzucone (oferty wykonawców wykluczonych z postĊpowania, art. 24 ust. 4 Pzp). Ustawodawca wskazuje zamkniĊty katalog przesłanek odrzu-cenia oferty. Przepis ten ma zastosowanie do wszystkich trybów udzielania za-mówieĔ publicznych i nie podlega interpretacji rozszerzającej. Oznacza to, Īe za-mawiający moĪe odrzuciü ofertĊ jedynie w przypadku wystąpienia jednej z wy-mienionych w przepisie przesłanek, z wyłączeniem moĪliwoĞci odrzucenia oferty z innych powodów. Z drugiej strony, przepis art. 89 zobowiązuje zamawiającego do odrzucenia oferty w kaĪdym przypadku zaistnienia którejkolwiek z wymienio-nych przesłanek. Odrzucając ofertĊ zamawiający nie moĪe opieraü siĊ na ewentu-alnych przypuszczeniach, gdyĪ – w przypadku podjĊcia decyzji o odrzuceniu oferty – to na zamawiającym spoczywa obowiązek wykazania okolicznoĞci, z których wywodzi skutki prawne w postaci odrzucenia oferty wykonawcy oraz pozbawienia go moĪliwoĞci realizacji przedmiotu zamówienia43.
Szczególnie problematycznym zagadnieniem dla zamawiających pozostaje przesłanka odrzucenia oferty z powodu raĪąco niskiej ceny w stosunku do przed-miotu zamówienia. Problemy interpretacyjne związane są z koniecznoĞcią indy-widualnego rozpatrywania kaĪdego przypadku, jeĞli wystąpią uzasadnione wątpli-woĞci zamawiającego. JeĪeli cena oferty wydaje siĊ raĪąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwoĞci zamawiającego co do moĪliwoĞci wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami okreĞlonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrĊbnych przepisów, w szczególnoĞci jest niĪsza o 30% od wartoĞci zamówienia lub Ğredniej arytmetycznej cen wszystkich złoĪonych ofert, zamawiający zwraca siĊ o udzielenie wyjaĞnieĔ, w tym złoĪenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokoĞü ceny. Obowiązek wykazania, Īe oferta nie zawiera raĪąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy. Zamawiający odrzuca ofertĊ wykonawcy, który nie złoĪył wyjaĞnieĔ lub jeĪeli dokonana ocena wyjaĞnieĔ wraz z załączonymi dowodami potwierdza, Īe oferta zawiera raĪąco niską cenĊ w stosunku do przedmiotu zamówienia. Za-mawiający nie moĪe zatem odrzuciü oferty bez uprzedniego podjĊcia działaĔ ma-jących na celu zweryfikowanie podstaw obliczenia ceny przez wykonawcĊ oraz umoĪliwienia wykonawcy wyjaĞnieĔ uzasadniających rzetelną cenĊ okreĞloną w złoĪonej ofercie. Oceniając wyjaĞnienia wykonawcy, zamawiający bierze pod uwagĊ w szczególnoĞci: oszczĊdnoĞü metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązaĔ technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania za-mówienia dostĊpnych dla wykonawcy, oryginalnoĞü projektu wykonawcy,
43
tów pracy, których wartoĞü przyjĊta do ustalenia ceny nie moĪe byü niĪsza od mi-nimalnego wynagrodzenia za pracĊ, a takĪe pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrĊbnych przepisów. Ponadto w wielu postĊpowaniach, zwłaszcza na usługi, koszty usług intelektualnych i koszty osobowe są niewymierne, w związku z tym mogą byü szacowane w róĪny sposób przez poszczególnych wykonawców. Brak wyjaĞnieĔ ze strony wykonawcy lub złoĪenie wyjaĞnieĔ, których ocena po-twierdza, Īe oferta zawiera raĪąco niską cenĊ, obliguje zamawiającego do jej od-rzucenia44. KaĪdy przypadek zamawiający powinien, jeĞli tylko ma uzasadnione wątpliwoĞci, rozpatrywaü indywidualnie45.
8. ZAWIADOMIENIE O WYBORZE NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY Po dokonaniu wyboru oferty najkorzystniejszej na zamawiającym spoczywają okreĞlone obowiązki informacyjne. Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty, zamawiający zamieszcza na stronie internetowej oraz w miejscu publicz-nie dostĊpnym w swojej siedzibie informacjĊ o wyborze najkorzystniejszej oferty, podając nazwĊ (firmĊ) albo imiĊ i nazwisko, siedzibĊ albo miejsce zamieszkania i adres wykonawcy, którego ofertĊ wybrano, uzasadnienie jej wyboru oraz nazwy (firmy) albo imiona i nazwiska, siedziby albo miejsca zamieszkania i adresy wy-konawców, którzy złoĪyli oferty, a takĪe punktacjĊ przyznaną ofertom w kaĪdym kryterium oceny ofert i łączną punktacjĊ.
Zakres informacji upublicznianych obowiązkowo na stronie internetowej oraz w siedzibie zamawiającego jest wĊĪszy niĪ zakres informacji kierowanych bezpo-Ğrednio do wykonawców i nie obejmuje informacji o odrzuconych ofertach, o wy-konawcach wykluczonych oraz terminie, do którego nie bĊdzie zawarta umowa. Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty zamawiający ma obowiązek jednoczeĞnie zawiadomiü wykonawców, którzy złoĪyli oferty nie tylko o wyborze najkorzystniejszej oferty, lecz równieĪ o: 1) wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, podając uzasadnienie faktyczne i prawne; 2) wykonawcach, którzy zo-stali wykluczeni z postĊpowania o udzielenie zamówienia, podając uzasadnienie faktyczne i prawne – jeĪeli postĊpowanie jest prowadzone w trybie przetargu nie-ograniczonego, negocjacji bez ogłoszenia albo zapytania o cenĊ; 3) terminie, po
44
Natomiast zbyt wysoka cena najkorzystniejszej oferty moĪe stanowiü przesłankĊ do uniewaĪ-nienia postĊpowania na podstawie art. 93 pkt 4 Pzp.
45
Szerzej na temat kryteriów wyboru najkorzystniejszej oferty: D. GROCHALSKA, Z. LESZCZYē
-SKI, E. WIKTOROWSKA, Zamówienia publiczne na roboty budowlane, Wrocław: Presscom 2010, s. 177 n.
którego upływie umowa w sprawie zamówienia publicznego moĪe byü zawarta (art. 92 Pzp).
Zamawiający ma obowiązek poinformowaü równoczeĞnie wszystkich wyko-nawców uczestniczących w postĊpowaniu o odrzuceniu oferty, podając uzasad-nienie prawne i faktyczne. Uzasaduzasad-nienie prawne polega na wyjaĞnieniu podstawy prawnej wraz z przytoczeniem przepisów prawa. Uzasadnienie faktyczne powin-no natomiast zawieraü w szczególnoĞci wyczerpujące wskazanie faktów, które za-mawiający uznał za przesądzające o koniecznoĞci odrzucenia oferty w Ğwietle obowiązujących przepisów oraz dowodów, na których siĊ oparł. Logiczny zwią-zek pomiĊdzy uzasadnieniem prawnym i uzasadnieniem faktycznym wymaga podania uzasadnienia przez zamawiającego, gdyĪ na zamawiającym spoczywa obowiązek wyjaĞnienia przyczyn odrzucenia oferty wykonawców.
9. ZAWARCIE UMOWY W SPRAWIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO
JAKO KONSEKWENCJA PRZEPROWADZONEGO POSTĉPOWANIA
I WYBORU NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY
Cel procedury udzielenia zamówienia publicznego zostaje osiągniĊty juĪ w momencie dokonania wyboru najkorzystniejszej oferty, a w istocie wyłonienia wykonawcy, z którym zostanie zawarta umowa. KonsekwencjĊ przeprowadzone-go postĊpowania stanowi zatem podpisanie umowy pomiĊdzy zamawiającym a wykonawcą poprzez złoĪenie zgodnych oĞwiadczeĔ woli stron tej czynnoĞci prawnej. Nie ulega wątpliwoĞci, Īe istnieje Ğcisły, bezpoĞredni związek pomiĊdzy prowadzonym postĊpowaniem a zawarciem umowy w sprawie zamówienia pu-blicznego. Wynik postĊpowania determinuje bowiem, kto moĪe byü wykonawcą – stroną umowy w sprawie zamówienia publicznego. W myĞl zasady legalnoĞci, zakotwiczonej w art. 7 ust. 3 ustawy Pzp, zamówienia publicznego udziela siĊ wyłącznie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy Pzp46.
TreĞü oĞwiadczeĔ woli składanych przez obie strony jest precyzyjnie wyzna-czona przez normy prawne wynikające z Pzp. Zakres Ğwiadczenia wykonawcy okreĞlony w umowie powinien byü toĪsamy ze zobowiązaniem zawartym w ofer-cie. TreĞü oferty musi z kolei odpowiadaü treĞci specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Gdy oferta nie spełnia tego wymogu, zamawiający zobowiązany jest zawsze do jej odrzucenia. Wskazane reguły sprawiają, Īe umowa w sprawie za-mówienia publicznego, co do zakresu Ğwiadczenia wykonawcy, powinna byü
46
ZakoĔczenie postĊpowania o udzielenie zamówienia publicznego a obowiązek złoĪenia oĞwiadczenia o braku lub istnieniu okolicznoĞci stanowiących podstawĊ wyłączenia z postĊpowania (art. 17 ust. 2 ustawy PZP), opinia prawna, www.uzp.gov.pl [dostĊp: 17.01.2015].
sama z treĞcią sporządzonej uprzednio specyfikacji i oferty złoĪonej przez wyko-nawcĊ. Po wybraniu najkorzystniejszej oferty zamawiającemu nie przysługuje prawo do odstąpienia od zawarcia tak ukształtowanej umowy z wybranym wyko-nawcą, jeĞli nie wystąpi Īadna z przesłanek uniewaĪnienia postĊpowania. W re-zultacie, wykonawcy, którego oferta w wyniku postĊpowania w sprawie zamó-wieĔ publicznych została wybrana jako najkorzystniejsza, przysługuje roszczenie o zawarcie umowy. Zakres umownego zobowiązania wykonawcy bĊdzie nato-miast identyczny, jak warunki okreĞlone w specyfikacji i złoĪonej przez wyko-nawcĊ ofercie47.
10. PODSUMOWANIE
Stosowanie ustawy Prawo zamówieĔ publicznych wywołuje wiele trudnoĞci, a w związku z tym – na skutek mankamentów jej stosowania – w praktyce poja-wiają siĊ postulaty zarówno zamawiających, jak i wykonawców, dotyczące kolej-nych zmian Prawa zamówieĔ publicznych. Z Raportu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, opublikowanego na stronie internetowej UrzĊdu Zamó-wieĔ publicznych wynika, Īe wielokrotnie w prowadzonych postĊpowaniach nad-mierne znaczenie jest przypisywane kryterium najniĪszej ceny. Nowelizacja z dnia 29 sierpnia 2014 r. ukierunkowana została m.in. na rzecz wyboru ofert gwarantujących najlepszą relacjĊ jakoĞci do ceny na podstawie pozacenowych kryteriów oceny ofert, w tym kryteriów Ğrodowiskowych, jakoĞci, wartoĞci tech-nicznej. Tego rodzaju modyfikacje determinują równieĪ koniecznoĞü wzmocnie-nia kwalifikacji pracowników zamawiającego, w szczególnoĞci komisji przetar-gowej, w zakresie umiejĊtnoĞci właĞciwego sprecyzowania kryteriów pozaceno-wych.
W nowych dyrektywach zamówieniowych, przyjĊtych przez RadĊ Unii Euro-pejskiej dnia 11 lutego 2014 r., zrezygnowano z dotychczasowej typologii kryte-riów oceny ofert przewidzianej na gruncie obecnie obowiązujących przepisów, czyli najniĪszej ceny oraz oferty najkorzystniejszej ekonomicznie. W Ğwietle no-wych regulacji, zamawiający bĊdą udzielaü zamówienia na podstawie oferty naj-korzystniejszej ekonomicznie z punktu widzenia zamawiającego, czyli w oparciu o optymalny stosunek jakoĞci do ceny, na podstawie kryteriów obejmujących aspekty jakoĞciowe, ekologiczne lub społeczne związane z przedmiotem zamó-wienia. Szczególną uwagĊ zwrócono na efektywnoĞü kosztową, mianowicie koszt cyklu Īycia produktu. Nowe regulacje unijne umoĪliwiają zatem połoĪenie
47
tu zwłaszcza na jakoĞü towarów oraz zamawianych usług i koszty ponoszone przez zamawiającego w trakcie całego cyklu korzystania z przedmiotu zamówie-nia. Takie rozwiązania naleĪy oceniü pozytywnie, gdyĪ kładą one nacisk na ja-koĞü towarów oraz zamawianych usług, a takĪe koszty obciąĪające zamawiające-go w okresie korzystania z przedmiotu zamówienia. Z punktu widzenia interesów zamawiającego, w dłuĪszej perspektywie, konstrukcja kryteriów oceny ofert na podstawie kryterium cenowego i jakoĞciowego, przynosi wymierne korzyĞci. Nie-mniej jednak kierunek nowych regulacji prawnych, eksponujący kryterium jako-Ğciowe, stanowi równieĪ pewne wyzwanie dla zamawiających, którzy są zobo-wiązani okreĞliü w specyfikacji obiektywne kryteria oceny ofert. W tym kontek-Ğcie poĪądane jest ciągłe doskonalenie kwalifikacji pracowników zamawiającego przygotowujących dokumentacjĊ przetargową, zwłaszcza, Īe ustawa Prawo zamó-wieĔ publicznych podlega wielokrotnym nowelizacjom w kaĪdym roku kalenda-rzowym, równieĪ w konsekwencji wykonania obowiązku implementacji dyrek-tyw unijnych.
BIBLIOGRAFIA
ħRÓDŁA PRAWA
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w spra-wie zamóspra-wieĔ publicznych, uchylająca dyrektywĊ 2004/18/WE.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w spra-wie udzielania zamóspra-wieĔ przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywĊ 2004/17/WE. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w
spra-wie udzielania koncesji.
Rozporządzenie Komisji WE nr 213/2008 z dnia 28 listopada 2007 r. zmieniające rozpo-rządzenie (WE) nr 2195/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Wspólnego Słownika ZamówieĔ (CPV) oraz dyrektywy 2004/17/WE i 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące procedur udzielania zamówieĔ publicznych w zakre-sie zmiany CPV.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z póĨn. zm. Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Dz.U. z 2003 r.
Nr 153, poz. 1503 z póĨn. zm.
Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o krajowym rejestrze sądowym, Dz. U. z 2015 r., poz. 1142.
Ustawa z dnia 15 wrzeĞnia 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Dz. U. z 2013 r., poz. 1030 z póĨn. zm.
Ustawa z dnia 6 wrzeĞnia 2001 r. o dostĊpie do informacji publicznej, Dz. U. z 2014 r., poz. 782 z póĨn. zm.
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych, Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z póĨn. zm.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz. U. z 2013 r., poz. 885 z póĨn. zm.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy Prawo zamówieĔ publicznych, Dz. U. poz. 1232.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 maja 2010 r. w sprawie innych niĪ ce-na obowiązkowych kryteriów oceny ofert w odniesieniu do niektórych rodzajów za-mówieĔ publicznych, Dz. U. z 2011 r. Nr 96, poz. 559.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów kumentów, jakich moĪe Īądaü zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te do-kumenty mogą byü składane, Dz. U. poz. 231 z póĨn. zm.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2006 r., sygn. akt II FSK 1144/05, LEX nr 291823.
Wyrok SA w Poznaniu z dnia 7 lutego 2008 r., sygn. akt I ACa 1050/07, LEX nr 466433. Wyrok KIO z dnia 3 kwietnia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 352/09, www.uzp.gov.pl
[do-stĊp: 19.01.2015].
Wyrok KIO z dnia 13 grudnia 2012 r., sygn. akt Nr 2628/12, Informator UrzĊdu Zamó-wieĔ Publicznych 2013, nr 1, s. 39.
Wyrok KIO z dnia 9 paĨdziernika 2013 r., sygn. akt KIO 2251/13, LEX nr 1388695. Wyrok KIO z dnia 11 czerwca 2014 r., sygn. akt KIO 1074/14, LEX nr 1495643.
Wyrok KIO z dnia 1 wrzeĞnia 2014 r., sygn. akt KIO 1655/14; KIO 1657/14, LEX nr 1531805.
LITERATURA
BANASIK Paweł: Wybór najkorzystniejszej oferty w postĊpowaniu o udzielenie
zamówie-nia publicznego, Wrocław: Presscom 2011.
BANASIK Paweł: NajczĊstsze błĊdy i uchybienia w postĊpowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, Wrocław: Presscom 2012.
CEMPURA Aleksandra, KASOLIK Anna: Metodyka sporządzania umów gospodarczych,
Warszawa: LexisNexis 2013.
EGER Katarzyna: Nowelizacja ustawy – Prawo zamówieĔ publicznych z dniem 19
paĨ-dziernika 2014 r., LEX nr 208335.
GROCHALSKA Dorota, LESZCZYēSKI Zbigniew, WIKTOROWSKA Ewa: Zamówienia pu-bliczne na roboty budowlane, Wrocław: Presscom 2010.
HERBET Andrzej: Czy przedsiĊbiorca indywidualny moĪe udzieliü prokury?, LawBlog.pl |
Forum Prawa Handlowego, http://www.lawblog.pl/2012/10/13/czy-przedsiebiorca-indywidualny-moze-udzielic-prokury/ [dostĊp: 12.03.2015].
KASPRZYCKI Rafał, KLAMANN Marcin: Zamówienia publiczne w samorządzie, Poradnik
Samorządowca 2010, nr 3, s. 1-96.
KRUSZEWSKA-GAGOĝ Małgorzata: Realizacja zasad systemu zamówieĔ publicznych jako
[w:] Dobra administracja. Teoria i praktyka, red. J. Łukasiewicz, S. Wrzosek, Radom: WSH 2007, s. 159-169.
Kryteria oceny ofert po nowelizacji ustawy Prawo zamówieĔ publicznych, Informator UrzĊdu ZamówieĔ Publicznych 2014, nr 6, s. 1-102, www.uzp.gov.pl
Kryteria oceny ofert w postĊpowaniach o udzielenie zamówienia publicznego – przykłady i zastosowanie, red. J. Sadowy, Warszawa: Urząd ZamówieĔ Publicznych 2011. OLSZEWSKA Justyna, ROKICKI Jarosław: Zamówienia publiczne. Zarządzanie organizacją,
ludĨmi i problemami, Warszawa: Wolters Kluwer Polska 2010.
OLSZEWSKA-STOMPEL Justyna, ROKICKI Jarosław: Zamówienia publiczne nie są trudne,
Warszawa: Wolters Kluwer Polska 2012.
OLSZEWSKA-STOMPEL Justyna, STOMPEL Marek: Prawo zamówieĔ publicznych. Wybór
najkorzystniejszej oferty i zawieranie umów, LEX 2013 nr 179528.
PIERÓG Jerzy: Prawo zamówieĔ publicznych. Komentarz, Warszawa: C.H. Beck 2004.
PUCHACZ Krzysztof: Wzorcowe regulaminy zamówieĔ publicznych z uwzglĊdnieniem
Ğrodków unijnych. Wzory dokumentów w postĊpowaniu. Komentarz, GdaĔsk: OĞro-dek Doradztwa i Doskonalenia Kadr 2009.
ZakoĔczenie postĊpowania o udzielenie zamówienia publicznego a obowiązek złoĪenia oĞwiadczenia o braku lub istnieniu okolicznoĞci stanowiących podstawĊ wyłączenia z postĊpowania (art. 17 ust. 2 ustawy PZP), opinia prawna, www.uzp.gov.pl [dostĊp: 17.01.2015].
WYBÓR OFERTY NAJKORZYSTNIEJSZEJ
JAKO CEL POSTĉPOWANIA O UDZIELENIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO S t r e s z c z e n i e
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na uwarunkowania prawne wyboru najkorzystniejszej oferty i problemy praktyczne wystĊpujące na kanwie stosowania poszczególnych przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieĔ publicznych i innych ustaw. Zamawiający wybiera ofertĊ najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert okreĞlonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Najkorzystniejszą ofertą jest oferta, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących siĊ do przedmiotu zamówienia publicznego albo oferta z najniĪszą ceną. W tym kontekĞcie szczególnego znaczenia nabiera wskazanie przez zamawiają-cego kryteriów oceny ofert i sposobu operowania poszczególnymi kryteriami. Nowelizacja ustawy Prawo zamówieĔ publicznych z dnia 29 sierpnia 2014 r. ukierunkowana została miĊdzy innymi na rzecz wyboru ofert gwarantujących najlepszą relacjĊ jakoĞci do ceny na podstawie pozacenowych kryteriów oceny ofert, w tym kryteriów Ğrodowiskowych, jakoĞci, wartoĞci technicznej. Tego ro-dzaju modyfikacje determinują równieĪ koniecznoĞü wzmocnienia kwalifikacji pracowników za-mawiającego, w szczególnoĞci komisji przetargowej, w zakresie umiejĊtnoĞci właĞciwego sprecy-zowania kryteriów pozacenowych.
Praktyka stosowania nowych rozwiązaĔ pozwoli wkrótce odpowiedzieü na pytanie, czy załoĪe-nia ustawodawcy, które towarzyszyły nowelizacji przepisów ustawy Prawo zamówieĔ publicznych, przyniosły oczekiwane rezultaty.
CHOOSING THE MOST ADVANTAGEOUS TENDER
AS AN OBJECTIVE OF PUBLIC CONTRACT AWARDING PROCEDURE S u m m a r y
The objective of this article is to draw attention to legal conditions related to choosing the most advantageous tender and practical problems occurring on the basis of applying individual provisions of the Public Procurement Act of 29 January 2004 and other acts. Contracting authority chooses the most advantageous tender on the basis of criteria for evaluation of tenders determined in the specifi-cation of essential terms of the contract. The most advantageous tender is such a tender that presents the most advantageous balance of price and other criteria related to the subject-matter of the contract or a tender with the lowest price. In this context the indication of criteria for evaluation of tenders and the method of operating individual criteria by contracting authority grows in importance. Amendment of the Public Procurement Act of 29 August 2014 concentrated on, inter alia, the choice of tenders that guarantee the best relation of value for money on the basis of non-price criteria for evaluation of tenders, including environmental, quality and technical value criteria. Such alterna-tions also determine the need to enhance qualificaalterna-tions of contracting authority’s employees, espe-cially qualifications of tender committee, in respect of the ability to properly specify non-price crite-ria.
The practice of applying new solutions shall soon answer the question, whether the assumptions of legislator that accompanied the amendment of provisions of the Public Procurement Act have produced expected results.
