XXIV Międzynarodowy Kongres Historyków Medycyny

164 Kronika

Organizując omawianą ekspozycję, pierwszą o tej tematyce w kraju, Muzeum Techniki miało na celu zarówno pokazanie fragmentu swoich dotychczas nie udo-stępnionych zbiorów, jak i zwrócenie uwagi na problem ochrony tego rodzaju zabytków techniki.

Scenariusz pokazu przygotował Józef Wysocki, a projekt plastyczny — art. plastyk Krzysztof Jachiewicz.

Pokaz został zaopatrzony w katalog1.

Jerzy Jasiuk

POLACY SŁAWNI W ŚWIECIE

Pod taką nazwą kilka instytucji, a mianowicie: oddział krakowski Towarzy-stwa „Polonia", krakowskie Kuratorium, Telewizja i „Gazeta Krakowska" zorga-nizowały we wrześniu 1Э74 r. d następnych miesiącach konkurs 'dla młodzieży szkół średnich Krakowa. Organizatorom przyświecała idea szerzenia wiedzy o Polonii.

Konkurs był dwuetapowy. W pierwszym etapie należało napisać pracę na temat jednego z dziesięciu sławnych Polaków. Uczestnik konkursu mógł opraco-wać w dowolnej formie do wyboru (nie przekraczającej jednak 5 stron maszyno-pisu) jedną z dziesięciu wybranych postaci: Tadeusza Kościuszki, Kazimierza Pu-łaskiego, Ignacego Domeyki, Pawła E. Strzeleckiego, Marii Skłodowskiej-Curie, Kazimierza Michałowskiego, Józefa Conrada-Korzeniowskiego, Ludwika Zamen-hofa, Heleny Modrzejewskiej i Stefana Mierzwy. Jak widzimy, połowę z przyto-czonej liczby osób stanowili uczeni.

Autorzy najlepszych prac wzięli udział w turnieju międzyszkolnym, przewi-dzianym jako drugi etap konkursu. Pytania dotyczyły życia i działalności również wybranych dziesięciu Polaków. Finał tego konkursu transmitowała Telewizja Kra-kowska. Zwycięzcy otrzymali atrakcyjne nagrody.

Dodajmy, że w Krakowie na lipiec i sierpień 1975 r. przewiduje się zorgani-zowanie wystawy „Polacy poza granicami kraju" oraz przegląd światowej filateli-styki o tematyce polonijnej. Pokaźną część tych przedsięwzięć mają stanowić sprawy wkładu uczonych polskiego pochodzenia do nauki światowej.

J. R.

K R O N I K A Z A G R A N I C Z N A Węgry

X X I V MIĘDZYNARODOWY KONGRES HISTORYKÓW MEDYCYNY W stolicy Węgier — Budapeszcie — odbył się w dniach 25—31 sierpnia 1974 r. XXIV Międzynarodowy Kongres Historyków Medycyny, w którego organizacji udział wzięły: Węgierska Akademia Nauk, Węgierskie Towarzystwo Historii Me-dycyny, Muzeum, Biblioteka i Archiwum im. I. Semmelweissa w Budapeszcie oraz

1 Dawny aparat fotograficzny. Katalog ekspozycji. Opracował Józef Wysocki.

Kronika 185

Międzynarodowe T o w a r z y s t w o Historii Medycyny. P r z e w o d n i c z ą c y m K o m i t e t u Organizacyjnego był m i n i s t e r zdrowia W ę g i e r s k i e j R e p u b l i k i L u d o w e j , dr E. Schultheiss, a s e k r e t a r z e m g e n e r a l n y m — dr J. Antall. W p r a c a c h K o m i t e t u Organizacyjnego uczestniczyli ponadto: dr K. Zalai, dr R. Réti, dr D. K a r a s s o n , dr G, Birtolan, dr. K a p r o n c z a y , dr G. Buzinkay, dr J. Honti, dr I. Szontgyörgyi i dr M. Vida.

W kongresie wzięło udział 468 uczestników z 36 k r a j ó w . Na posiedzeniu i n a u -g u r a c y j n y m w p r e z y d i u m — obok przedstawicieli K o m i t e t u Or-ganizacyjne-go — zasiedli: N. P o y n t e r z L o n d y n u — przewodniczący Międzynarodowego T o w a r z y s t w a Historii Medycyny, F. A. S o n d e r v o r s t z Louvain (Belgia) — honorowy p r z e -wodniczący tego T o w a r z y s t w a , wiceprze-wodniczący — S. Szpilczyński (Polska), s e k r e t a r z generalny — L. Dulieu z Montpellier (Francja), p o n a d t o B. D. P i e t r o w z Moskwy oraz de la B r o q u e r i e F o r t i e r z Quebec (Kanada). Posiedzenie wypełniły mowy p o w i t a l n e r e k t o r a U n i w e r s y t e t u w Budapeszcie, m i n i s t r a zdrowia W R L oraz d r a R. Rétiego.

Obrady k o n g r e s u o b e j m o w a ł y cztery g r u p y zagadnień:

1. Rozwój p r o b l e m a t y k i w n a u k a c h medycznych od X V I I I do X X w.

2. Związki historyczno-medyczne k r a j ó w ś r o d k o w e j i w s c h o d n i e j E u r o p y z i n n y m i k r a j a m i świata.

3. Związki między m e d y c y n ą a i n n y m i dziedzinami n a u k i i sztuki w okresie od X V I I I do X X w.

4. T e m a t y różne, np. dzieje f a r m a c j i , m e d y c y n a ludowa, dzieje psychiatrii. O problemie p i e r w s z y m d y s k u t o w a n o n a 6 posiedzeniach, o d r u g i m na 5, 0 trzecim na 2, o c z w a r t y m n a 11. Każde z posiedzeń o b e j m o w a ł o po 13 r e f e r a t ó w 1 dyskusję. T e m a t pierwszy z a i n a u g u r o w a ł o wystąpienie d e l e g a t a polskiego r e -f e r a t e m Udział Polaków w rozwoju myśli lekarskiej w pierwszej połowie XIX w.

Obrady kongresu toczyły się równolegle w różnych salach siedziby F e d e r a c j i T o w a r z y s t w L e k a r s k i c h , częściowo w pałacu Węgierskiej A k a d e m i i N a u k . Nie sposób n a w e t p o k r ó t c e omówić różnorodną t e m a t y k ę w y s t ą p i e ń (uczestnicy k o n gresu otrzymali 300stronicowy t o m streszczeń r e f e r a t ó w ) . Trzeba j e d n a k p o d -kreślić, że większość z wygłaszanych r e f e r a t ó w m i a ł a c h a r a k t e r f a k t o g r a f i c z n y , p r z y c z y n k a r s k i , z p o m i j a n i e m u j ę ć syntetycznych. J e s t to j e d n a k zrozumiałe, z w a żywszy n a szczupłą k a d r ę p r o f e s j o n a l i s t ó w w ś r ó d uczestników kongresu. Z d r u -giej strony założenia t e m a t y c z n e s t w a r z a ł y p e w n ą swobodę w doborze szczegółow e j p r o b l e m a t y k i szczegółow y s t ą p i e ń , s t szczegółow a r z a j ą c o k a z j ę do z a i n t e r e s o szczegółow a n i a h i s t o r i ą m e -dycyny szerszego grona lekarzy, a n a w e t s t u d e n t ó w (w kongresie uczestniczył np. jeden ze słuchaczy A k a d e m i i Medycznej w Szczecinie).

Polskę r e p r e z e n t o w a ł a na kongresie trzynastoosobowa g r u p a h i s t o r y k ó w m e -dycyny. Niektórzy wygłaszali po dwa, a n a w e t jak doc. M. Ł y s k a n o w s k i , t r z y r e f e r a t y . Dwóch uczestników delegacji polskiej było zaproszonych do p r z e w o d -nictwa w posiedzeniach.

Pierwszego dnia obrad odbyło się zebranie Z a r z ą d u Głównego M i ę d z y n a r o -dowego T o w a r z y s t w a Historii Medycyny, n a k t ó r y m m.in. odbyło się głosowanie n a d k a n d y d a t u r a m i nowych członków. Członkiem T o w a r z y s t w a jednogłośnie w y -b r a n y został dr ha-b. R o m a n Talewski z Zakopanego.

W w o l n y m od o b r a d czasie, drugiego dnia k o n g r e s u , odbyło się W a l n e Z e b r a -nie Międzynarodowego T o w a r z y s t w a Historii Medycyny. N a zebraniu t y m obok sprawozdań z działalności T o w a r z y s t w a za ubiegłe dwa l a t a składali również sprawozdania delegaci poszczególnych k r a j ó w (narodowi). Ze strony polskiej s p r a -w o z d a n i e t a k i e złożył doc. dr h a b . M. Ł y s k a n o -w s k i .

166 Kronika

Ostatniego dnia, na posiedzeniu zamykającym kongres, po podsumowaniu w y -ników dbrad przedstawiciel Węgierskiego Towarzysitwa Histordd Medycyny wrę-czył dyplom honorowych członków tego Towarzystwa kilku członkom Między-narodowego Towarzystwa Historii Medycyny, zasiadającym w prezydium kongresu. W końcowym komunikacie podano do wiadomości, iż następny międzynarodowy kongres odbędzie się w 1976 r. w Quebec (Kanada), a kolejny w 1978 r. w Warnie (Bułgaria).

Dla osób towarzyszących uczestnikom kongresu zorganizowano atrakcyjny Ladies Program, dla wszystkich zaś uczestników dwa przyjęcia, jedno na wyspie Małgorzaty, drugie w Galerii Sztuki Narodowej, ponadto zwiedzanie autokarami miasta. Niecodzienna atmosfera, jaką stworzyli gospodarze, zwłaszcza ich gościn-ność pozostaną długo w pamięci wszystkich uczestników pobytu w Budapeszcie. Z okazji kongresu zorganizowano również dwie wystawy okolicznościowe, jedną filatelistyczną, drugą o tematyce farmaceutycznej.

Stanisław Szpilczyński

OSIĄGNIĘCIA NAUKI POLSKIEJ W TRZYDZIESTOLECIU PRL W roku ubiegłym obchodzono uroczyście trzydziestolecie istnienia PRL. Z tej okazji odbyły się w kraju i za granicą liczne imprezy, na których m.in. dokony-wano podsumowań osiągnięć Polski Ludowej w wielu dziedzinach gospodarki i kultury. Nie zapomniano również o przedstawieniu w środowiskach zagranicz-nych dorobku nauki polskiej. Tak np. 2 VII 1974 w Moskwie na sesji naukowej, poświęconej trzydziestoleciu PRL, zorganizowanej przez Instytut Słowianoznaw-stwa i Bałkanistyki AN ZSRR, Instytut Marksizmu-Leninizmu i Akademię Nauk Społecznych przy КС KPZR, wśród referatów polskich znalazł się również po-święcony nauce. Był to referat przewodniczącego polskiej delegacji, prezesa PAN, prof. Włodzimierza Trzebiatowskiego.

W Związku Radzieckim również, w Leningradzie, zorganizowano w dniach 18—20 czerwca obchody pod hasłem Nauka Gdańska w XXX-leciu PRL. Głów-nym organizatorem były władze wojewódzkie Gdańska i Leningradu. Instytucją wiodącą ze strony polskiej w zakresie nauki była Politechnika Gdańska. W obcho-dach uczestniczyli także przedstawiciele instytutów PAN z terenu Gdańska, np. z Instytutu Budownictwa Wodnego.

W wielu miastach radzieckich (Kijów, Mińsk, Nowosybirsk, Talin) jesienią 1974 r. odbywały się tzw. Dni Nauki Polskiej, w czasie których zorganizowano wiele radziecko-polskich spotkań naukowych oraz wystaw polskiej książki nau-kowej. Starano się na nich pokazać drogę rozwoju nauki polskiej, spopularyzować jej najważniejsze osiągnięcia w trzydziestoleciu.

Godzi się też wspomnieć, że na wielkiej Polskiej Wystawie Gospodarczej (Moskwa, lipiec-sierpień 1974) w dziale Nauka i Technika wystawiono ponad 200 przeróżnych eksponatów.

Na wystawie pokazano odbiorcy radzieckiemu takie materialne rezultaty pol-skiej nauki i techniki, które zaliczane są do szczytowych osiągnięć minionego trzydziestolecia oraz stanowią podstawę naukowo-technicznej współpracy między Polską i ZSRR.

Dni Nauki Polskiej odbyły się także w Bułgarii (Sofia 24—28 IV 1974), w któ-rych udział wzięła delegacja PAN. W czasie uroczystej sesji Bułgarskiej Akademii Nauk prof- W. Trzebiatowski wygłosił referat Osiągnięcia nauki polskiej w okresie