M odulacja potencjało-zależnych kanałów jonow ych Ca++
przez receptory dopaminergiczne.
R afał Rota, Paweł S zu lczyk
Katedra i Zakład Fizjologii Dośw iadczalnej i Klinicznej Akadem ia M edyczna w W arszawie
Streszczenie
P otencjałozależne kanały jon ow e Ca++ to złożone z kilku podjednostek białka błonowe odpow iedzialne za regulację przepływ u jon ów Ca++. Kanały te są zamknięte w spoczynku i otw ierają się pod wpływem depolaryzacji błony kom órkowej. N apły w jo nów C a++ do środowiska w ew nątrzkom órkow ego m oduluje cały szereg procesów komórkowych takich jak np.: przekazyw anie inform acji, aktyw ację kinaz i fosfataz, aktywację ekspresji genów oraz wydzielanie neurotransm iterów w zakończeniach synaptycznych [5,17,26]. Receptory dopam inergiczne działają za pośrednictwem aktywacji białek G, które aktywując szereg wew nątrzkom órkowych szlaków transdukcji sygnału, których jednym z efektorów są potencjałozależne kanały jo n ow e C a++. W wyniku ich aktywacji receptorów dopam inergicznych dochodzi do zm iany amplitudy, szybkości aktywacji i inaktywacji prądów jonow ych C a++ co z kolei m odyfikuje aktywność neuronów lub zm ienia uwalnianie przez nie neurotransm iterów [5,12,15,19,25,27,28,31,28].
Budowa i klasyfikacja potencjało-zależnych kanałów jonowych
wapniowych
Kanały jo n ow e Ca++ zbudow ane są z 5 podjednostek białkowych. Podjednostka a l tw orzy właściw y kanał jon ow y C a++. Ze względów funkcjonalnych jest ona najw ażniejszą jednostką, od której zależą właściwości kinetyczne i farm akologiczne prądów jonow ych C a++ [5,17]. Podjednostkę a l tw orzą 4 jed nakow e dom eny (I-IV) zbudow ane każda z 6 segm entów przez błonowych (S1-S6). Segm ent S-4 pełni funkcję czujnika potencjału błonowego. Zewnątrzkom órkow e pętle łączące segm enty S5-S6 w każdej dom enie podjednostki a l p ełnią funkcje filtra selektywności dla jo nó w w apniowych. N-końcowy fragm ent podjednostki a l jest odpow iedzialny za interakcję pom iędzy białkam i G a kanałem jonow ym [5,17]. Poszczególne podtypy
podjednostki a l np. a l A i a l В m ają różną pierw szorzędow ą sekw encję am inokw asow ą i w konsekwencji nieco odm ienną strukturę [5,17]. Kontrola kanałów jonow ych C a++ przez receptory dopam inergiczne zachodzi w dwojaki sposób po pierw sze, białka G m ogą bezpośrednio oddziaływać na podjednostkę a l 15], po drugie aktyw acja receptorów dopaminergicznych może prow adzić do zmiany aktywności kinaz białkowych i fosforylacji podjednostki a l [2,4]. W spółczesna klasyfikacja kanałów jonow ych wapniow ych opiera się na klasyfikacji genów kodujących poszczególne podtypy podjednostki a i [6]. K lasyfikacja ta je st często łączona z klasyfikacjam i opartym i na właściwościach kinetycznych oraz farmakologicznych prądów jonow ych C a++ płynących prze podjednostkę a ,.
Podjednostka ß kanału wapniowego zlokalizow ana jest
wew nątrzkom órkowo. Opisano 4 izoformy o masie cząsteczkowej od 52 do 78 kD. Podjednostka ß wzm acnia połączenie podjednostki a l z błoną kom órkową oraz m oduluje podjednostkę a b Połączenie jednostki ß z podjednostką a ,
prowadzi do wzrostu amplitudy, przyspiesza aktyw ację i modyfikuje
inaktywację prądów jo now ych Ca++ przewodzonych przez podjednostkę a , [22]. Podjednostka a 2ó jest produktem jedn ego genu, który ulega potranslacyjnej obróbce z utworzeniem dwu podjednostek, które są następnie łączone mostkiem dwusiarczkow ym . P odjednostka Ô wiąże podjednostkę a 2do błony komórkowej poprzez pojedynczy przezbłonow y segment. W ykazano, że jedno stka a 2 jest niezbędna do pobudzenia kanału natom iast podjednostka 5 w pływa na w łaściw ości kinetyczne aktywacji i inaktywacji kanału jon ow ego wapniow ego. Zidentyfikow ano 3 izoformy podjednostki a 25 [13]. Podjednostka у jest zbudowana z 4 przezbłonow ych segmentów. Opisano 8 izoform podjednostki y. P odjednostka у wywiera ham ujący wpływ na przepływ prądów jonow ych Ca++ i zwalnia kinetykę ich aktywacji [21]. Podstaw ą klasyfikacji prądów jonow ych Ca++ są ich właściw ości kinetyczno-farm akologiczne. Zwykle prądy C a++ dzieli się na na nisko-progow e (low-voltage activated LVA ) oraz wysoko-progowe (high-voltage activated HVA) [14,23]. Próg pobudzenia tych prądów wynosi odpow iednio około - 6 0 mV i - 3 0 mV [5,17].
Nisko-progow e prądy jonow e wapniowe charakteryzu ją się szybką aktyw acją i całkow itą inaktyw acją zależną od czasu. Z kolei prądy jo no w e Ca++ ch arakteryzują się brakiem inaktywacji zależnej od czasu. Zastosowanie
biologicznych toksyn pozw oliło na w yodrębnienie kilku podtypów
wysokoprogowych prądów jonow ych wapniowych. Prądy, które są specyficznie blokowane przez pochodne dihydropirydyn nazwane są prądam i typu L. Prądy, które są.sp ecyficznie blokowane przez оз-agatoksynę IV A nazwano prądami typu Р/Q. Prądy blokowane przez co-konotoksynę GVI A nazwano prądami typu N. Pozostałe prądy C a++ nazwano prądami typu R. Przyporządkowanie struktury
i podtypu kanału jo now ego do właściw ości kinetycznych poszczególnych typów prądów jonow ych było m ożliwe dzięki zastosowaniu technik transfekcji mRNA poszczególnych podtypów podjednostki a l do oocytów Xenopus Leavis. Na podstawie tych badań stwierdzono, że kanały typu C a v l .l, C av l.2 , C av l.3 przewodzą prąd jo no w y typu L. Kanały typu Cav2.1 przew odzą prąd jon ow y typu Р/Q, kanały typu Cav2.2 przew odzą prąd jon ow y typu N, kanały typu Cav2.3 przew odzą prąd jonow y typu R, kanały typu Cav3.1, Cav3.2, Cav3.3 przewodzą prąd jono w y typu T [5,6,26].
Budowa i klasyfikacja receptorów dopaminergicznych.
Receptory dopam inergiczne należą do grupy receptorów
m etabotropowych, które działają za pośrednictwem białek G. Receptory dopam inergiczne zbudow ane są, z siedmiu przezbłonowych domen. Receptory dopam inergiczne posiadają trzy pętle m iędzysegm entalne zewnątrzkom órkowe i trzy pętle wewnątrzkom órkow e. W yróżnia się 5 głów nych typów receptorów dopam inergicznych. Ze względu na podobieństw o strukturalne, w łaściw ości farm akologiczne i mechanizm transdukcji sygnału receptory dopam inergiczne podzielono na dwie grupy, rodzinę receptorów typu D1/D5 oraz rodzinę typu
D2/D 3/D4 [18,30]. Podtypy receptorów dopam inergicznych w ykazują
hom ologię w sekw encji am inokw asów fragmentów przezbłonowych, receptory
rodziny Dl w ykazują 80% hom ologii podczas gdy receptory rodziny D2
wykazują 53 % hom ologii w sekwencji am inokwasów . Receptory rodziny Dl wiążą się z białkam i G typu Gsa oraz z białkami typu G 0,f<x które aktyw ują cyklazę ad enylow ą i zw iększają ilość cyklicznego AM P w kom órce. Inne szlaki aktywowane przez receptory Dl to aktyw acja fosfolipazy С pow odująca wzrost ^ ^ t ę ż e n i a trifosforan inozytolu - IP3 który pow oduje uwalnianie z siateczki -'■ ^ śró d pla zm a ty czn ej jo n ó w C a++ oraz aktywacja fosfokinazy typu С za "“""■"pośrednictwem fosfolipazy C. Receptory typu Dl ham ują w ym iennik H+/N a+ ak tyw ują pom pę sodowo-potasową. Selektywnymi agonistam i receptorów D l i D5 są SKF-38393, i fenoldopam . Selektywnymi antagonistam i rodziny Dl są SCH-23390 i butaclam ol. Istnieją niew ielkie różnice w w iązaniu agonistów i antagonistów pom iędzy receptorami D l i D5. Receptory dopam inergiczne typu D2 w iążą się z białkam i G typu Gi/0a które ham ują cyklazę adenylow ą i tym samym zm niejszają ilość cyklicznego AMP w kom órce [18,30]. Pobudzenie receptorów typu D2 aktyw uje potencjało-zależne kanały jo no w e K + poprzez białka Gi/0a. A ktywacja receptorów typu D2 pobudza wym iennik H +/N a+ i aktywuje pom pę sodow o-potasow ą ATP zależn ą [18]. Selektywnym i agonistam i receptorów rodziny D2 sa quinpirol, brom okryptyna, TL-99 i apom orfina. Selektywnym i antagonistam i receptorów typu D2 są haloperidol,
sulpiryd, klozapina, UH-232 i J-76 [18]. Receptory dopam inergiczne m ają różne rozm ieszczenie w OUN. Receptory Dl są najbardziej rozpowszechnione, w ystępują w prążkowiu, jądrze półleżącym, układzie limbicznym , wzgórzu i podwzgórzu oraz w korze przedruchowej i przedczołowej [18,30,31,28). Receptory D5 są mniej liczne w ośrodkowym układzie nerwowym, występują
głównie w hipokam pie, prążkowiu, istocie czarnej, wzgórzu i korze
przedczołowej [18,30,31]. W obrębie kory przedczołowej receptory typu D l, D5 w ystępują w neuronach piram idowych warstw pow ierzchownych II i II oraz
w w arstwach V i VI [18,30,31]. W obrębie pojedynczego neuronu
piram idowego receptory dopam inergiczne w ykazują odm ienne rozm ieszczenie, receptory Dl zlokalizow ane są przede wszystkich na kolcach dendrytycznych podczas gdy receptory typu D5 w ystępują u podstawy dendrytów [18,30,31,28]. Receptory typu D2 zlokalizowane są przede wszystkim w prążkow iu, guzkach węchowych i w jąd rze półleżącym oraz w istocie czarnej części zbitej, hipokam pie i korze przedczołowej [18,25,3]. W korze przedczołow ej receptory typu D2 w ystępują w mniejszej gęstości w porównaniu z receptorami typu Dl i D5 i są zlokalizow ane w warstwach V i VI kory przedczołowej [18,30,31]. Receptory typu D3 zlokalizow ane są głównie w układzie limbicznym , w jąd rze półleżącym , w istocie czarnej i w móżdżku w kom órkach P urkinje’go, stosunkow o niew iele receptorów typu D3 w ystępuje w prążkowiu i w korze przedczołow ej [15,18]. Receptory typu D4 w ystępują w niewielkiej ilości w jądrach podstawy. W dużych ilościach są obecne w korze przedczołow ej w warstw ie V w neuronach piram idowych i w interneuronach ham ujących G ABA-ergicznych oraz w neuronach układu lim bicznego hipokam pa, ciała m igdałowatego i podw zgórza [18,30,31].
W pływ aktyw acji receptorów dopaminergicznych typu D1/D5
na w łaściw ości potencjało-załeżnych kanałów jonowych
wapniowych.
Aktywacja receptorów D1/D5 zmniejsza am plitudę prądu Ca++
przewodzonego przez kanały typu N i P i zwiększa am plitudę prądu typu L w neuronach prążkow ia w transdukcji sygnału brał udział cykliczny AMP (cAM P), białkowej kinazy typu A (PKA) i białkowej fosfatazy typu 1 [25]. Podobne wyniki uzyskał From enti [7] w neuronach czuciow ych podanie
dopam iny zm niejszało am plitudę prądów jonowych Ca++ średnio o 43%
poprzez wpływ na kanały jono w e Ca++ typu N i Р/Q, podanie dopaminy
zwalniało rów nież kinetykę aktywacji prądów wapniowych. Hamujący efekt aktywacji receptorów dopam inergicznych na am plitudę prądów jonow ych wapniowych był znoszony poprzez silny bodziec depolaryzujący błonę
kom órkową co sugeruje, że transdukcja sygnału zachodziła za pośrednictw em podjednostki ßy białka. W kom órkach NG108-15 po aktywacji receptora D l obserwow ano spadek am plitudy prądu jonow ego wapniow ego o 41% , podanie inhibitora fosfokinazy typu С (PKC)-chelerytryny znosiło ham owanie prądu Ca++, zaham owanie PKA nie miało wpływu na ham ow anie prądu Ca** wskazując na pośredni udział PKC w hamowaniu prądu C a++ po aktywacji receptora D l [20]. Podobny hamujący wpływ na prądy jono w e przewodzone przez kanały typu N opisyw ano w neuronach kory przedczołow ej [29]. A ktywacja receptorów dopam inergicznych typu D l pow oduje zw iększenie am plitudy i w ydłuża czas aktywacji prądu C a++ typu L [11,30]. W yniki takie uzyskano w neuronach prążkowia [8,9] jak rów nież w komórkach hipokam pa [9].
W neuronach kory przedczołowej wpływ aktywacji receptorów typu D l na w łaściw ości prądów wapniow ych został zbadany przez grupę Y an g'a [29,30,31]. W badaniach tych wykazano, że w dendrytach m ogą pow stawać potencjały czynnościowe zależne od aktywacji kanałów typu L, N i P/Q. W zależności od m iejsca pobudzenia dendrytu apikalnego i siły bodźca obserw owano dw a rodzaje zm ian potencjału błonow ego: wysokoprogowe "iglice” w apniow e (calcium spikes) powstające w dystalnych częściach dendrytu i niskoprogowe pow stające w proksymalnych częściach dendrytu „garby” wapniow e (calcium humps). Zarówno zmiany potencjału typu calcium spikes jak i calcium hum ps m odyfikują i w zm acniają postsynaptyczne potencjały pobudzające (EPSP). Wykazano, że aktywacja receptorów typu D1/D5 w odm ienny sposób m oduluje zmiany potencjału typu calcium spikes i calcium humps. Aktywacja receptorów typu D l przy jednoczesnym ponadprogow ym pobudzeniu dystalnych części dendrytu apikalnego ham uje w ysokoprogowe wyładow ania typu calcium spikes. Efekt ten zależny je st od aktyw acji PKC i od w ew nątrzkom órkowego stężenia jonó w w apnia [29,30,31]. W ykazano, że zaham ow anie w yładow ań typu calcium spikes m oże trwać do 30 m inut. Z kolei pobudzenie receptorów typu D l przy podprogowym pobudzaniu proksymalnej części dendrytu apikalnego w yw ołują powstaw anie w yładow ań typu calcium humps i serie w yładow ań typu „calcium spikes” . Efekt ten je st zależny od foskokinazy typu A [29,30,31]. Autorzy postulują, że zm iany pobudliwości dendrytu apikalnego w której bierze udział aktywacja receptorów typu D l i zmiany właściw ości kanałów typu L i N m ają kluczow e znaczenie dla wzm ocnienia lub osłabienia transmisji pomiędzy syn ap są i ciałem neuronu. Zjawisko to m oże m ieć istotny wpływ na tworzenie i funkcjonow anie pamięci krótkotrwałej nazywanej też operacyjną. Autorzy ci również sugerują, że wyżej
opisany zm iany transm isji synaptycznej m ogą mieć istotny wpływ
Wpływ aktywacji receptorów dopaminergicznych typu D2 na
w łaściw ości potencjało-załeżnych kanałów jonow ych
wapniowych
W pływ pobudzenia receptorów dopam inergicznych typu D2 na
właściw ości prądów jonow ych C a++ został przebadany w wielu typach neuronów. W „średnich” interneuronach cholinergicznych prążkow ia pod wpływem pobudzenia receptorów typu D2 dochodzi do zm niejszenia o około 20% am plitudy prądu jonow ego C a++ przew odzonego przez kanały typu N. Efekt ten był zależny od białek Gj/0a, niezależny od aktywacji PKC i nie był znoszony przez siln ą depolaryzacje błony komórkowej [3,28]. K olejne prace dotyczące neuronów prążkow ia wykazały, że wpływ aktywacji receptorów D2 powoduje redukcję prądów jonow ych typu Р/Q u m łodych zwierząt, podczas gdy u dorosłych zw ierząt aktywacja receptorów D2 powoduje redukcję prądu
typu N [24]. Podobne wyniki uzyskano w „dużych” interneuronach
cholinergicznych prążkow ia [19]. W ykazano, że aktywacja poszczególnych izoform receptora typu D2 wiąże się z aktywacjA różnych białek typu G [27]. Aktyw acja receptora typu D2L powoduje aktywację białek Gi3/0a podczas gdy aktywacja receptora typu D2S powoduje aktywację białek G i2/0a. Zarów no pobudzenie receptorów D2s i D 2L powodowało zm niejszenie am plitudy prądu Ca++ w kom órkach przysadki typu AtT-20 [27]. Aktywacja receptora typu D2s w zróżnicowanych kom órkach glejaka NG108-15 pow oduje zm niejszenie am plitudy prądu wapniow ego typu N średnio o 55% oraz zw olnienie jeg o aktywacji [20]. Efekt ham ow ania prądu jest zależny od białek typu Gjd i ulega zm niejszeniu po zastosow aniu silnego bodźca depolaryzującego błonę kom órkow ą [20]. W ykazano rów nież hamujący wpływ pobudzenia receptorów typu D2 na prądy Ca++ typu Р/Q i N w neuronach śródm ózgow ia [4]. W kom órkach m elanotropow ych przysadki aktyw acja receptorów typu D2 całkow icie ham ow ała prądy typu N oraz w 30% prądy typu T [12]. A ktywacja receptora D2 w neuronach kolczastych prążkowia hamuje prądy wapniow e typu L poprzez aktyw acje fosfolipazy С i IP3 [9]. Aktywacja receptorów typu D3 w kom órkach przysadki powoduje zaham owanie prądów typu Р/Q i hamuje aktywność w ydzielniczą kom órek przysadki [15]. Aktywacja receptorów typu D4 w kom órkach P urkinje’go w móżdżku powoduje zm niejszenie am plitudy prądu wapniow ego o ok 30% poprzez zaham owanie kanału jono w eg o typu L. Efekt ten je st zależny od pobudzenia białek G typu Gj/0a i niezależny od ham owania cykłazy adenylow ej [16].
Wnioski ogólne
Aktyw acja receptorów dopaminergicznych m odyfikuje właściwości potencjało-zależnych kanałów jonow ych wapniowych. M odyfikacja ta zm ienia właściwości potencjało-zależnych prądów jonow ych Ca++, m odulując tym samym przekazywanie informacji w neuronach i m odyfikując w ydzielanie neurotransm itterów. M odulacja dopam inergiczna prądów jonow y ch C a++ może mieć w pływ na funkcjonow anie pamięci krótkotrwałej oraz m oże mieć znaczenie w patofizjologii schizofrenii.
Piśmiennictwo
1. B ito H., D e isse roth K., T sien R.W . (1 997) C a++-de pen den t regu latio n in ne uron al gene ex pres sio n. Curr. Opin. N eur obio l. 7 :4 1 9 -4 2 9 .
2. B rown N .A ., S ea bro ok G.R . (1995) P hos phoryla tion- and v oltag e-de pe nd en t inh ibition o f ne uron al ca lcium cu rre nts by activation o f hum an D 2(s hort) do p am in e rece ptors .
Br. J. P h arm aco l. 115(3): 45 9-66.
3. C ab re ra -V e ra Т. M ., H e rn an de z S., E arls L. R., M ed kov a M ., S un dg re n-A n de rss on A. K„ Su rm eier D. J., H am m H. E. (200 4) R G S 9-2 m odula tes D 2 do pa m ine re cepto r-m e diated C a2+ ch anne l in hib ition in rat striatal ch oline rgic in tern euro ns . P N A S 101(46): 16339 - 16344.
4. C ard oz o D. L., B ean B. P. (1995) V oltag e-d epe nde nt c alcium c ha nn els in rat m idbrain d opa m in e neurons: m od ula tio n by dop am in e and G A B AB recep tors. J. N e uro phy sio l. 74:
1137.
5. C attera ll, W .A . (2 000 ) Struc ture and reg ulation o f vo ltag e-ga ted C a2 + chan nels . A n nu. Rev.
C ell Dev. Biol. 16: 5 2 1 -5 5 5 .
6. E rtel, E .A ., C a m pb ell, K.P., H arpold, M .M ., Hofm ann, F., M ori, Y., Perez-R eyes , E„ Schw a rtz, A., Sn utch , T .P., T ana be, T., B irnbaum er, L., T s ien, R .W ., C a tte rall, W .A. (2 000) N o m e nclature o f vo ltag e -ga ted c alcium channels. N e uron 25: 533— 535.
7. Form enti A ., M artina M „ Ple bani A., M ancia M. (1 998) M u ltiple m o dula tory effe cts o f d opa m in e on ca lcium ch ann el kin etics in adult rat sensory ne uron s. J. P hysio l. 509: 395. 8. G a larrag a E „ H e m an de z-L op ez S., R eyes A., Barrai J„ B argas J. (199 7) D opa m in e fa cilitates
striatal E P SP s th rou gh an L -type C a 2+ con ductance . N eu rore po rt 8(9-10 ): 2183-6.
9. H ernân dez -L ô pez S., T katch T., Perez-G arci E ., G alarra ga E., B argas J., H am m H„ Su rm eier D. J. (200 0) D2 D opam in e R ecep tors in Striatal M edium Spin y N eu ron s R educe L- T ype C a2+ C urre nts an d E x citability via a N ovel P L C { b e ta } l-lP 3 -C a lc in e u rin -S ig n a lin g C ascade. J. N eurosci. 20(2 4): 8987 - 8995.
10. Jeon g S.W ., Ike da S. R. (2000) E n d ogen ous R egu lator o f G -P ro te in Sig n aling Pro tein s M od ify N -Т у ре C a lc iu m C h ann el M o dula tion in Rat S ym path etic N eu ron s. ./. N eurosci. 2 0 (1 2 ):4 4 8 9 -4 4 9 6
11. Kavalali E .T., H w ang K.S, Plum m er M .R. (1 997 ) c A M P -D ep en de n t E n han cem en t o f D ihyd ro py rid in e-S en sitive C a lcium C hannel A vailability in H ippocam pal N eurons,
J. N eurosci. 17: 5334.
12. Keja J.A ., S to o f J.C ., Kits K.S. (1 992 ) D opam ine D2 re cep to r stim ula tion differentia lly affects volta ge- activ ate d c alcium ch ann els in rat pituitary m elano tropic cells. J. P hysiol. 450: 409.
13. K lugb aue r R, L ac ino v a L. , M arais E., H obom M., H ofm ann F. (199 9) M o le cu la r Diversity o f the C alc ium C h annel a 2 5 Subunit. J. N eurosci. 19 (2 ):6 84 —691.
14. K ukw a W ., M acio ch T ., R ola R, Sz ulczyk P. (2000) K inetic a nd p harm aco log ical properties o f C a++ c urren ts in po stg an glio nic sym pathetic neu ron es pro je cting to m u scu lar and skin effectors. B rain Res. 873 :173 -180 .
15. K uzh ikand athil E. V., O x ford G.S. (1999) A ctivation o f H um a n D3 D o pam ine R ecepto r Inhibits P/Q -T yp e C a lcium C ha nnels and Secretory A ctivity in A tT -20 C ells. J. N e uro sci. 19: 1698.
16. Mei Y.A., G riffon N.. B uq uet C., M artres M .P., V a udry H ., Sc hw a rtz J.C ., S o k olo ff P., C azin L. (1 99 5) A ctiv ation o f dopa m ine D 4 re cep tor in hibits an L -type calcium current in ce re be llar gran ule cells. N e uros cie nce , 68(1): 107-16.
17. M ichiaki Y., A kiyoshi N. (2002) C alc ium c hann els - ba sic a spe cts o f the ir structu re, function and g ene e nco ding ; a nes the tic action o n the chan nels. C an. J. A ne sth.4 9: 151 - 164.
18. M iss ale C ., N ash R., R o bins on S.W ., Ja ber M „ C aron M .G. (1 998) D op am ine R eceptors: F rom S tru cture to F un ction . Physiol. Rev. 78: 189.
19. M om iyam a T., K og a E., (2 001 ) D opam ine D 2-like recep tors selective ly blo ck N -typ e C a2+ ch an ne ls to re duc e G A B A release onto rat striatal ch olin e rgic inte rn euron es , J. P hysio l., 533(2): 47 9 - 492.
20. M ujtab a T ., Sp ruc e A. (200 4) A c tivation o f D1 and D 2 D opa m ine rece p to r su bty pes in hibit ca lcium c urre nt in N G 1 08-1 5 cells, Pro cee ding s o f the B ritish Ph arm ac olog ica l Society at
h ttp ://w w w .p A 2o n lin e.or g/V o l2 ls su e4 ab st09 0P .h tm
21. M yo ung -G oo K ang, C am pbe ll K.P. (2 003) y Su bun it o f V oltag e-activa te d C alciu m C h ann els. J. B iol. C hem . 27 8(24 ): 2 1 3 1 5-2 13 1 8 .
22. O patow sk y Y., C h om sk y-H e ch t O., M young-G oo K., C am pbell K. P. H irsch J. A. (20 03) The V o ltage -D e pe nd en t C alcium C ha nnel Sub unit C ontains T w o Stable In teracting D om ains.
J. Biol. Chem. 278 (52 ): 5 2 32 3 -5 2 3 3 2 .
23. R ola R., S zulcz yk P., W itk ow ski G. (2003) V oltag e -d e p en d e n t C a++ cu rre nts in rat cardiac- dorsal ro ot gan glion n eurons. B r ain R es. 961: 171-178.
24. Sa lgad o H., T e c ua pe tla F., Perez-R osello T, Pe rez-B u rgos A., Perez-G a rci E „ G a larrag a E., B argas J. (200 5) A R econ figu ratio n o f C av2 C a2* C ha nnel C urren t and Its D o pam ine rgic D 2 M od ulatio n in D e velop in g N eostriatal N e uron s. J N e urop hysiol. 94: 3771 - 3787.
25. Su rm eie r D.J., B argas J., H em m ings H.C. Jr, Nairn A.C., G reen g ard P., (1 995 ) M o du lation o f c alciu m cu rre nts b y a D1 do pa m ine rgic p rotein k in as e/p ho sp ha tas e c asc ad e in rat neo striatal neu rons. N euron 14(2): 385-97.
26. T s ien R .W ., L ipscom be D., M ad ison D.V., Bley K.R ., Fox A.P. (1 995 ) R e -fle ctio ns on C a(2 1)-ch an ne l diversity. T ren ds N eurosc i. 18:52-54.
27. W olfe S .E ., M orris S.J. (1 999 ) D opam ine D2 re cep to r isoform s e xpresse d in A tT 2 0 ceils d iffere ntia lly c ou ple to G p rotein s to a cutely in hibit high v olta ge -ac tiv ate d c alc ium chan nels.
J. N euro chem . 73 (6): 2 375 -82 . 2+
28. Y an Z ., So ng W .J., Surm ieie r J. (19 97) D2 D opam ine R ece ptors R educe N -Т уре C a +/ C urren ts in R at N e ostriatal C h oline rg ic Intem euro ns T h rou gh a M em bran e-D elim ite d, Protein-K in a se -C -In se ns itive Pathway. J. N eu rop hysiol. 77: 1003 - 1015.
29. Y ang C .R ., Se am a ns J.K ., G ore lov a N. (1 998) D op am ine D I/D 5 re ce p to r activa tion in fluen ces N -& L - type C a ++ ch ann els to m odula te d en dritiv C a +ł p oten tials in pyram idal prefronta l co rte x (PF C ) neu rons. Soc. Neurosci. A b s 24 :85 4
30. Yang C .R ., Se am a ns J.K ., G ore lova N. (1 999) D evelopin g a ne uron al m odel for the pa th op hy siolo g y o f sc hizo ph re nia ba sed on the nature o f e lc ctro phy sio lo gica l actions o f d opa m in e in the p refron ta l cortex. N e ur op sy ch op h arm a co lo gy 21(2): 161-94.
31. Y o ung C .E ., Y a ng C.R . (20 04) D opam in e D1/D 5 R e cep to r M odu late s Sta te-D e pen de nt S w itchin g o f Som a -D en dritic C a 2+ Poten tials via D ifferentia l Prote in K inase A an d С A ctivatio n in R at Pre fro ntal C ortica l N eurons, ./. N eurosci. 24: 8.
A dres do k o re s po n d en c ji:
R afał Rola
K a tedra i Z akład Fiz jologii D oś w iadz czalne j i K linicznej A k ad em ia M e dy czn a w W arsza w ie ul. K rakow s kie Przedm ieście 26/2 8
00 -32 5 W arszaw a tel. (48 22 ) 82 6 4 2 75 e-m ail: ra fal.ro la@ w p .pl
